Εχινόκοκκος: Πώς γίνεται η μετάδοση του παρασίτου ...


Ο σκύλος καθώς και άγρια ζώα της ίδιας οικογένειας, π.χ. ο λύκος, αποτελούν τον τελικό ξενιστή του εχινόκοκκου, δηλαδή φιλοξενεί το γενετικώς ώριμο παράσιτο, την ταινία του εχινόκοκκου. Με τα κόπρανα του σκύλου που φέρει το παράσιτο, εξέρχεται μεγάλος αριθμός αβγών της ταινίας, τα οποία διακρίνονται μόνο με το μικροσκόπιο. Τα αβγά ωριμάζουν στο περιβάλλον και στη συνέχεια μπορεί να καταποθούν από τα φυτοφάγα ζώα και τον άνθρωπο.

Στην περιοχή μας, όπως ήδη αναφέρθηκε στο προηγούμενο, υπάρχει το είδος Echinococcus granulosus, από το οποίο, πέραν του ανθρώπου, μολύνονται κυρίως τα πρόβατα και δευτερευόντως οι αίγες και τα βοοειδή και σπανιότερα άλλα είδη ζώων. Στο έντερο απελευθερώνονται από τα αβγά τα ονομαζόμενα εξάκανθα έμβρυα, τα οποία διαπερνούν το τοίχωμα του εντέρου και διασκορπίζονται βασικά με την κυκλοφορία, πορευόμενα διά του ήπατος και των πνευμόνων σε όλα τα οργανικά συστήματα. Συνήθη όργανα κατακράτησης και εγκατάστασης του παρασίτου είναι το ήπαρ και οι πνεύμονες.

Στα σημεία που εγκαθίστανται σχηματίζονται κύστεις με υδαρές περιεχόμενο και γι' αυτό ονομάζονται υδατίδες κύστεις, και η νόσος στον άνθρωπο και τα ζώα, υδατίδωση.

Μέσα στις υδατίδες κύστεις το παράσιτο πολλαπλασιάζεται, ώστε από εκεί που αρχικά εγκαταστάθηκε να προκύψουν εκατομμύρια νέα παράσιτα και σε περίπτωση ρήξης της κύστης να προκαλέσουν μη ελεγχόμενη διασπορά. Πώς γίνεται η μόλυνση του ανθρώπου και των φυτοφάγων ζώων; Ο άνθρωπος μολύνεται όταν καταπιεί εμβρυοφόρα αβγά της ταινίας του εχινόκοκκου. Αυτό μπορεί να συμβεί κυρίως με την κατανάλωση φρούτων και φρέσκων λαχανικών και συνήθως με σαλάτες από νωπά χορταρικά μολυσμένα και όχι πολύ καλά πλυμένα. Αντιθέτως, δεν κινδυνεύει από τα βρασμένα χορταρικά. Επίσης, ο άνθρωπος δεν μολύνεται από το κρέας ή από τα σπλάχνα των φυτοφάγων ζώων.

Σπανιότερα η μόλυνση μπορεί να προκληθεί από τα μολυσμένα χέρια μας, όπως ύστερα από το χαΐδεμα μολυσμένου σκύλου, από εργασίες στον κήπο και γενικώς από τη μη τήρηση των κανόνων υγιεινής. Στη χώρα μας ακόμη και σήμερα διαγιγνώσκονται περί τα 150-200 περιστατικά ετησίως.

Τα φυτοφάγα ζώα και κυρίως τα πρόβατα μολύνονται, όπως και ο άνθρωπος, καταπίνοντας αβγά του εχινόκοκκου κατά τη βόσκηση. Πρέπει να σημειωθεί ότι σε πρόβατα ηλικίας μεγαλύτερης του ενός έτους το ποσοστό μόλυνσης υπερβαίνει το 50%.

Η μόλυνση των σαρκοφάγων και ειδικότερα των σκύλων είναι αποτέλεσμα κατανάλωσης ωμού κρέατος, και κυρίως σπλάχνων (ήπαρ- πνεύμονες), από μολυσμένα ζώα (κυρίως πρόβατα). Έτσι, υπεύθυνος για τη μόλυνση των σκύλων είναι σχεδόν αποκλειστικά ο άνθρωπος. Για το λόγο αυτό η εχινοκοκκίαση αντικατοπτρίζει το γενικότερο επίπεδο πολιτισμού των κατοίκων μιας περιοχής.


ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΝΤΟΣ
Διδάκτωρ Κτηνιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. & Τέως
Επικ. Καθηγητής της Παθολογικής Κλινικής της
Καθηγητής στην Εθν. Σχολή Δημόσιας Υγείας
Αντιπρόεδρος στο Δ.Σ. της Ελλ. Κτην. Εταιρείας


Διαβάστε επίσης


    Στην κορυφή