Ορισμός

Γαστρίτιδα είναι η φλεγμονή (ερεθισμός και πρήξιμο) του βλεννογόνου του στομάχου.

Αιτίες, περιστατικά και παράγοντες κινδύνου

Υπάρχουν πολλές αιτίες που δημιουργούν γαστρίτιδα. Οι συνηθέστερες είναι:

• To αλκοόλ
• Η διάβρωση (απώλεια) του προστατευτικού στρώματος του βλεννογόνου του στομάχου
• Η μόλυνση του στομάχου από ένα βακτηρίδιο που ονομάζεται ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Ηelicobacter pylori)
• Φάρμακα όπως η ασπιρίνη ή άλλα μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη (NSAIDs)
• Το κάπνισμα


Λιγότερες συχνές αιτίες είναι:

• Αυτοάνοσες διαταραχές (όπως η κακοήθης αναιμία)
• Επιστροφή χολής στο στομάχι
• Κατάποση καυστικών ή διαβρωτικών ουσιών (όπως τα δηλητήρια)
• Αυξημένη παραγωγή οξέος από το στομάχι
• Ιογενής μόλυνση, ιδιαίτερα σε ανθρώπους με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα
Η γαστρίτιδα μπορεί να διαρκέσει για σύντομο χρονικό διάστημα (οξεία γαστρίτιδα) ή από μήνες μέχρι χρόνια (χρόνια γαστρίτιδα).



Συμπτώματα

• Πόνος στην κοιλιακή χώρα
• Δυσπεψία
• Σκούρα κόπρανα
• Απώλεια της όρεξης
• Ναυτία
• Εμετοί
• Εμετοί με αίμα ή εμετοί που μοιάζουν με αλεσμένο καφέ


Σημάδια και εξετάσεις

Οι διαγνωστικές εξετάσεις ποικίλλουν ανάλογα με την αιτία της νόσου. Είναι πιθανόν να ζητηθούν ακτινογραφία του άνω πεπτικού συστήματος, γαστροσκόπηση ή άλλες εξετάσεις.


Θεραπεία

Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία της νόσου. Κάποιες αιτίες εξαφανίζονται με τον χρόνο. Μπορεί να συσταθούν φάρμακα που ουδετεροποιούν τα οξέα του στομάχου ή μειώνουν την έκκρισή τους.


Πρόγνωση

Η εξέλιξη εξαρτάται από την αιτία αλλά συνήθως είναι καλή.


Επιπλοκές

Δείτε τον συγκεκριμένο τύπο γαστρίτιδας.


Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας

Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν εμφανίσετε συμπτώματα γαστρίτιδας.



Πρόληψη
Αποφύγετε μακροχρόνια χρήση ερεθιστικών ουσιών (όπως η ασπιρίνη, τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή το αλκοόλ).

Ορισμός

Ο ιατρικός όρος που αναφέρεται στις υψηλές τιμές χοληστερόλης και τρυγλυκεριδίων αίματος είναι η λιπιδαιμική διαταραχή. Όταν στο αίμα περιέχεται μεγάλη ποσότητα λιπωδών ουσιών, εμφανίζεται η συγκεκριμένη διαταραχή. Η χοληστερόλη και τα τρυγλυκερίδια είναι λιπώδης ουσίες.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Λιπιδαιμικές διαταραχές, Υπερλιποπρωτεϊνεμία, Υπερλιπιδεμία, Δυσλιπιδεμία, Υπερχοληστερολεμία.

Αίτια, συχνότητα, παράγοντες κινδύνου

Μια λιπιδαιμική διαταραχή αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης αρτηριοσκλήρωσης, που με τη σειρά της μπορεί να προκαλέσει διάφορα καρδιακά νοσήματα, εγκεφαλικό επεισόδιο, υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) κι άλλες παθήσεις.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι χοληστερόλης. Είναι πιο κοινοί είναι:

• ολική χοληστερόλη – όλες οι συνδυασμένες χοληστερόλες
• HDL χοληστερόλη – η λεγόμενη «καλή» χοληστερόλη
• LDL χοληστερόλη – η λεγόμενη «κακή» χοληστερόλη

Υπάρχουν κάποιες σοβαρές γενετικές διαταραχές (κληρονομικές), οι οποίες οδηγούν σε μη κανονικές τιμές χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων. Οι ανωμαλίες αυτές περιλαμβάνουν:

• Οικογενής συνδυασμένη υπερλιπιδαιμία
• Οικογενής δυσβεταλιποπρωτεϊναιμία
• Οικογενής υπερτριγλυκεριδαιμία

Ανώμαλες τιμές χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων μπορούν να προκληθούν επίσης από:

• Υπέρβαση σωματικού βάρους ή παχυσαρκία. Βλ. μεταβολικά σύνδρομα
• Ορισμένα φαρμακευτικά σκευάσματα, συμπεριλαμβανομένων των αντισυλληπτικών χαπιών, των οιστρογόνων, των κορτικοστεροειδών, ορισμένων διουρητικών, beta - blockers κι ορισμένων αντικαταθλιπτικών χαπιών
• Νοσήματα όπως ο ζαχαρώδης διαβήτης, ο υποθυρειδισμός, το σύνδρομο Cushing, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και τα νοσήματα νεφρικού συστήματος
• Κατάχρηση αλκοόλ
• Λιπώδης δίαιτες που περιέχουν υψηλές τιμές κορεσμένων λιπών (κυρίως κόκκινο κρέας, κρόκος αυγού, γαλακτοκομικά προϊόντα με υψηλά λιπαρά) και υπέρμετρα λιπαρά οξέα (τα οποία βρίσκονται στο έτοιμο και γρήγορο φαγητό)
• Έλλειψη σωματικής άσκησης
• Κάπνισμα (που ελαττώνει τις τιμές τις «καλής» χοληστερόλης)

Οι λιπιδαιμικές διαταραχές είναι πιο συχνές στους άντρες απ’ ότι στις γυναίκες.


Σημεία και εξετάσεις


Οι διαγνωστικές εξετάσεις λιπιδαιμικής διαταραχής είναι:

• Εξέταση HDL
• Εξέταση LDL
• Ανάλυση α - λιποπρωτεΐνης
• Εξέταση ολικής χοληστερόλης
• Εξέταση τριγλυκεριδίων

Θεραπεία

Η θεραπεία εξαρτάται από την ηλικία, το ατομικό ιστορικό, το κάπνισμα και άλλους παράγοντες κινδύνου για καρδιακή νόσο:

• Ζαχαρώδης διαβήτης
• Πτωχός έλεγχος αρτηριακής πίεσης
• Οικογενειακό ιστορικό καρδιακού νοσήματος

Οι συνιστώμενες τιμές για ενήλικες διαφέρουν αναλόγως των παραπάνω παραγόντων κινδύνου, αλλά σε γενικές γραμμές είναι οι εξής:
• LDL: 70-130 mg/dL (οι κατώτερες τιμές είναι προτιμότερες)
• HDL: more than 40-60 mg/dL (οι υψηλότερες τιμές είναι προτιμότερες)
• Ολική χοληστερόλη χαμηλότερη από 200 mg/dL (οι κατώτερες τιμές είναι προτιμότερες)
• Τριγλυκερίδια: 10-150 mg/dL (οι κατώτερες τιμές είναι προτιμότερες)

Υπάρχουν μέτρα που μπορεί να λάβει κάποιος προκειμένου να βελτιώσει τις τιμές χοληστερόλης, βοηθώντας την πρόληψη καρδιακού νοσήματος και καρδιακού επεισοδίου.
Παρακάτω δίνονται τα πιο σημαντικά μέτρα:

• Τροφή υγιεινή για την καρδιά, πλούσια σε φυτικές ίνες, φρούτα και λαχανικά. Αποφυγή των κορεσμένων λιπών που βρίσκονται σε ζωικά παράγωγα και υπέρμετρα λιπαρά οξέα, ευρισκόμενα στο έτοιμο και γρήγορο φαγητό. Προτιμήστε μη κορεσμένα λίπη.
• Συχνή σωματική άσκηση προς βελτίωση των τιμών της HDL χοληστερόλης
• Τακτικά τσεκ απ και ενημέρωση χοληστερόλης
• Απώλεια βάρους εάν είστε υπέρβαρος
• Διακοπή καπνίσματος

Σε περίπτωση αλλαγής των καθημερινών σας συνηθειών, μη μεταβάλλετε τις τιμές χοληστερόλης, ο ιατρός σας μπορεί να σας συστήσει φαρμακευτική αγωγή. Διατίθενται διάφοροι τύποι φαρμακευτικών σκευασμάτων για τη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης, τα οποία και δρουν, το κάθε ένα με διαφορετικό τρόπο. Κάποια ενδείκνυται για τη μείωση του επίπεδου της LDL χοληστερόλης, άλλα για τη μείωση των τριγλυκεριδίων κι άλλα για την αύξηση του επιπέδου της HDL χοληστερόλης.

Τα πιο γνωστά και αποτελεσματικά φαρμακευτικά σκευάσματα για να θεραπεύσουν την υψηλή LDL χοληστερόλη λέγονται στατίνες. Ο γιατρός σας θα επιλέξει μία από αυτές. : lovastatin, pravastatin, simvastatin, fluvastatin, torvastatin, rosuvastatin.
Άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, περιλαμβάνουν παράγωγα χολικών οξέων, αναστολείς απορρόφησης χοληστερόλης, φυτικές ίνες και νικοτινικό οξύ ( νυασίνη).


Πρόγνωση

Αν σας διαγνωστούν, υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, συνεχίστε τις αλλαγές στις καθημερινές σας συνήθειες και λάβετε φαρμακευτική αγωγή εφ όρου ζωής. Απαιτούνται τακτικοί έλεγχοι των τιμών χοληστερόλης. Με την μείωση των τιμών χοληστερόλης επιβραδύνεται η εξέλιξη της αρτηριοσκλήρωσης.


Επιπλοκές

Οι πιθανές επιπλοκές των υψηλών τιμών χοληστερόλης περιλαμβάνουν:

• Αρτηριοσκλήρυνση
• Στεφανιαία νόσο
• Εγκεφαλικό επεισόδιο
• Οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου ή θάνατος

Πιθανές επιπλοκές υψηλών τιμών τριγλυκεριδίων περιλαμβάνουν:

• Παγκρεατίτης

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Αν έχετε υψηλή χοληστερόλη ή άλλους παράγοντες κινδύνου καρδιακών νοσημάτων, επικοινωνήστε με τον ιατρό σας για εξετάσεις.

Ορισμός

Ο σκωληκοειδίτις είναι η φλεγμονή της σκωληκοειδής αποφύσεως. Η σκωληκοειδής απόφυση είναι ένας μικρός σάκκος προσκολλημένος στην αρχή του παχέους εντέρου.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Ο σκωληκοειδίτις είναι μία από τις συχνότερες αιτίες που χρήζει άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης στις Η.Π.Α. Προκαλείται όταν αποφράσσεται από έναν κοπρόλιθο, κάποιο ξένο σώμα ή σπανιότερα, από έναν όγκο.


Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της σκωληκοειδίτιδας ποικίλουν. Είναι πολύ δύσκολο να τεθεί η διάγνωσή της στα μικρά παιδιά, στους ηλικιωμένους και στις γυναίκες που έχουν μόλις τεκνοποιήσει.

Τυπικά, τα πρώτα συμπτώματα είναι ένα περιομφαλικό άλγος (Βλ. Κοιλιακό άλγος). Το άλγος αρχικά μπορεί να έχει ασαφή χαρακτήρα, κατά την εξέλιξή του όμως, γίνεται οξύ κι έντονο. Ενδέχεται ο ασθενής να έχει μειωμένη όρεξη για φαγητό, ναυτία, έμετο και δεκατική πυρετική κίνηση.

Καθώς η φλεγμονή της σκωληκοειδίτιδας εξελίσσεται, ο πόνος μεταναστεύει πλέον στην κάτω κοιλιακή χώρα, πιο συγκεκριμένα στο δεξιό λαγόνιο βόθρο και μαρτυρώντας κάτωθεν αυτού, την ακριβή τοποθεσία της φλεγμένουσας σκωληκοειδής απόφυσης (σημείο McBurney στη χειρουργική ορολογία).

Αν ραγεί η φλεγμονή της σκωληκοειδής απόφυσης, μπορεί να παρατηρηθεί μια προσωρινή ύφεση του άλγους και φαινομενικά βελτίωση της κατάστασης. Ωστόσο, με την προσβολή του περιτόναιου οδηγώντας σε περιτονίτιδα, ο πόνος επιδεινώνεται και η κλινική κατάσταση είναι πλέον κρίσιμη.

Το κοιλιακό άλγος μπορεί να επιδεινωθεί κατά τη βάδιση ή το βήχα. Ο ασθενής προτιμά να παραμένει ακίνητος διότι ο πόνος επιτείνεται με τις κινήσεις.

Μετεγενέστερα τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ρίγη
• Δυσκοιλιότητα
• Διάρροια
• Πυρετός
• Απώλεια όρεξης για φαγητό
• Ναυτία
• Τρέμουλο
• Έμετος

Σημεία και παρά-κλινικές εξετάσεις

Σε ύπαρξη φλεγμονής της σκωληκοειδής αποφύσεως, το άλγος του ασθενούς
εκλύεται έντονα με την άρση της παλάμης, κατά την ψηλάφηση από τον εξετάζοντα ιατρό (σημείο αναπηδώσας ευαισθησίας). Σε ύπαρξη περιτονίτιδας, η περιομφαλική ψηλάφηση προκαλεί σανιδώδης ύπαρξη κοιλιακών μυών.

Η δακτυλική εξέταση του ορθού, μπορεί να αποκαλύψει ευαισθησία στη δεξιά πλευρά του ορθού.

Ο γιατρός συνήθως μπορεί να θέσει τη διάγνωση της οξείας σκωληκοειδής απόφυσης με βάση τα περιγραφόμενα από τον ασθενή, συμπτώματα, τη φυσική εξέταση και τις παρά-κλινικές εξετάσεις. Σε κάποιες περιπτώσεις ίσως χρειαστούν πρόσθετες εξετάσεις όπως:

• Αξονική τομογραφία κοιλίας
• Υπέρηχος κοιλίας
• Διαγνωστική λαπαροσκόπηση

Θεραπεία


Σε περίπτωση μη επεπλακείσας σκωληκοειδίτιδας, ο χειρουργός προχωρεί σε εξαίρεση της σκωληκοειδής απόφυσης, αφού τεθεί στα επείγοντα η διάγνωση. Για πληροφορίες αυτού του τύπου χειρουργείου βλ. σκωληκοειδεκτομή.

Επειδή όμως οι εξετάσεις με βάση των οποίων τίθεται η διάγνωση της οξείας σκωληκοειδίτιδας, δεν είναι ειδικές, υπάρχει περίπτωση κατά τη χειρουργική επέμβαση να αποδειχθεί τελικά ότι δε φλεγμαίνει η σκωληκοειδής απόφυση. Στην κατάσταση αυτή, ο χειρουργός αφαιρεί την απόφυση κι εξετάζει την κοιλιακή χώρα για να αποκαλυφθεί η αιτία του κοιλιακού άλγους.

Αν κατά την αξονική τομογραφία της κοιλίας αποκαλυφθεί ότι υπάρχει απόστημα από τη σκωληκοειδείς απόφυση που έχει υποστεί ρήξη, το πιθανότερο είναι να χρειαστεί ο ασθενής φαρμακευτική αγωγή για τη φλεγμονή και να ακολουθήσει σε δεύτερο χρόνο, μετά το πέρας της φλεγμονής, σκωληκοειδεκτομή.


Πρόγνωση

Αν η σκωληκοειδής απόφυση αφαιρεθεί προτού της ρήξης, η ίαση επέρχεται σύντομα μετά το χειρουργείο. Αν ραγεί πριν το χειρουργείο, η ίαση επέρχεται αργότερα και υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα ανάπτυξη αποστημάτων κι επιπλοκών.


Επιπλοκές

• Συμφύσεις μεταξύ ενδοκοιλιακών οργάνων ή του εντέρου με το επικείμενο δέρμα (συρίγγιο)
• Απόστημα
• Φλεγμονή του χειρουργικού τραύματος
• Περιτονίτιδα

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε το 166 σε περίπτωση που:

• Αισθάνεστε έντονους, αιφνίδιους κι οξύς πόνους
• Συνυπάρχει πυρετός κι άλγος
• Αιματέμεση κι αιματοχεσία
• Σκληρό κοιλιακό άλγος ευαίσθητο στην αφή
• Δυσκολίες αφόδευσης, ιδίως στην περίπτωση που έχετε έμετο
• Παρουσιάζεται άλγη στον ώμο, στο θώρακα και στον τράχηλο
• Νιώσετε ζάλη

Καλέστε τον ιατρό σας αν νιώσετε πόνο στο δεξιό υπογάστριο ή άλλα συμπτώματα της σκωληκοειδίτιδας. Ακόμη καλέστε τον ιατρό σας αν:

• Νιώθετε ναυτία κι έλλειψη όρεξης για φαγητό
• Έχετε απώλεια βάρους αθέλητα
• Ικτερική χροιά των ματιών ή των φβενογόνων
• Μετεωρισμό για περισσότερο από δύο μέρες
• Έχετε διάρροια για περισσότερο από πέντε μέρες ή το παιδί - βρέφος σας έμετο για περισσότερο από δώδεκα ώρες.
• Κοιλιακή δυσφορία περισσότερο της μίας εβδομάδας
• Αν νιώθετε τσούξιμο κατά την ούρηση ή ουρείτε περισσότερο από συνήθως
• Έχετε άλγος κι ενδέχεται να κυοφορείται
• Το άλγος επιδεινώνεται όταν λαμβάνετε αντιοξεικά ή τρώτε κάτι.

Ορισμός

Ο σακχαρώδης διαβήτης (Σ. Δ.) είναι μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα σακχάρου/ γλυκόζης στο αίμα.

Βλ. επίσης:

• Σακχαρώδης διαβήτης Τύπου 1
• Σακχαρώδης διαβήτης Τύπου 2

Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη που παράγεται στο πάγκρεας και ρυθμίζει τις τιμές σακχάρου στο αίμα. Ο Σ. Δ. προκαλείται είτε από σχετική έλλειψη ινσουλίνης είτε από κυτταρικές αντιδράσεις στην ινσουλίνη ή και τα δύο μαζί.

Για την πλήρη κατανόηση της πάθησης αυτής, σημαντικό είναι να γνωρίζουμε την ακριβής πορεία της φυσιολογικής διαδικασίας, κατά την οποία η τροφή διαμελίζεται και χρησιμοποιείται από τον οργανισμό για ενέργεια.

Κατά την πέψη της τροφής, πραγματοποιούνται κάποιες διαδικασίες:

• Ένα σάκχαρο, ονομαζόμενο γλυκόζη, εισάγεται στην αιματικά ροή. Η γλυκόζη αποτελεί πηγή ενέργειας για τον οργανισμό.
• Το πάγκρεας παράγει ινσουλίνη. Ο ρόλος της ινσουλίνης είναι η μεταφορά της γλυκόζης από την αιματική ροή στα μυϊκά, λιπώδη και ηπατικά κύτταρα για να χρησιμοποιηθεί εκεί πλέον ως ενέργεια.

Τα άτομα που πάσχουν από Σ. Δ. έχουν υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Αυτό συμβαίνει διότι:

• Το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ποσότητα ινσουλίνης.
• Τα λιπώδη, τα μυϊκά κα και τα ηπατικά κύτταρα δεν αντιδρούν φυσιολογικά στην ινσουλίνη.
• Πραγματοποιούνται και τα δύο παραπάνω

Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι σακχαρώδους διαβήτη:

• Σ. Δ. Τύπου 1, του οποίου η διάγνωση τίθενται συνήθως στην παιδική ηλικία. Πολλά άτομα διαγνώσκονται ότι πάσχουν από Σ. Δ. μετά την ηλικία των είκοσι χρόνων. Στην πάθηση αυτή, ο οργανισμός παράγει ελάχιστη ή σχεδόν καθόλου ινσουλίνη. Για τους πάσχοντες απαιτείται καθημερινά η ενέσιμη ινσουλίνη. Η ακριβής αιτία της νόσου παραμένει άγνωστη. Τα γονίδια, οι ιοί κι άλλες αυτοάνοσες παθήσεις, μπορεί να εμπλέκονται στη νόσο αυτή.
• Σ. Δ. Τύπου 2, ο οποίος εμφανίζεται συχνότερα από τον Σ. Δ. Τύπου 1. Οι περισσότεροι είναι πάσχοντες Σ. Δ. Τύπου 2. Εμφανίζεται συνήθως κατά την ενήλικη ζωή. Ωστόσο, όλο και συχνότερα παρατηρείται άτομα νεαρής ηλικίας να πάσχουν από Σ. Δ. Κατά τη νόσο αυτή, το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη, ώστε να διατηρήσει σε κανονικά επίπεδα το σάκχαρο του αίματος, συχνά διότι ο οργανισμός δεν αντιδρά φυσιολογικά στις δράσεις της ινσουλίνης. Πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από Σ. Δ. δεν το γνωρίζουν, αν και πρόκειται για μια κρίσιμη κατάσταση.
• Ο Σ. Δ. που εμφανίζεται κατά την περίοδο της κύησης, σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή αυτής παρουσιάζει αύξηση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα, σε εγκυμονούσες γυναίκες που ωστόσο δεν πάσχουν από Σ. Δ. Οι τελευταίες είναι άτομα υψηλού κινδύνου για εμφάνιση Σ. Δ. Τύπου 2 και καρδιαγγειακών παθήσεων.

Οι παράγοντες κινδύνου για τον Σ. Δ. Τύπου 2 είναι πολλοί, μερικοί από αυτούς είναι:

• Ηλικία άνω των 45 ετών
• Θετικό οικογενειακό ιστορικό
• Εγκυμοσύνη που εμφανίζει διαβήτη ή γέννηση βρέφους άνω των 4,5 κιλών
• Καρδιακές παθήσεις
• Υψηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα
• Παχυσαρκία
• Έλλειψη σωματικής άσκησης
• Πολυκυστικές ωοθήκες
• Προγενέστερη μείωση στην ανοχή του σακχάρου
• Ορισμένες φυλές (όπως οι Αφρο-αμερικανοί, οι ιθαγενείς Αμερικάνοι-ινδιάνοι, Ασιάτες, κάτοικοι νησιών του ειρηνικού ωκεανού και ισπανόφωνοι Αμερικανοί).

Συμπτώματα

Υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, μπορούν να προκαλέσουν κρίσιμες καταστάσεις, όπως:

• Θολή όραση
• Εκσεσημασμένη δίψα
• Κόπωση
• Συχνοουρία
• Πείνα
• Απώλεια βάρους

Ωστόσο, επειδή η εξέλιξη του Σ. Δ. είναι αργή, πολλοί ασθενείς δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα.


Συμπτώματα του Σ. Δ. Τύπου 1:

• Κόπωση
• Εκσεσημασμένη δίψα
• Αυξημένη ούρηση
• Ναυτία
• Έμετος
• Απώλεια βάρους, παρά την αυξημένη όρεξη για φαγητό.

Συνήθως οι πάσχοντες του Σ. Δ. Τύπου 1 εμφανίζουν συμπτώματα σε βραχύ χρονικό διάστημα. Η διάγνωση τους, τις περισσότερες φορές τίθεται στα επείγοντα.


Συμπτώματα Σ. Δ. Τύπου 2:

• Θολή όραση
• Κόπωση
• Αυξημένη δίψα
• Αυξημένη όρεξη
• Αυξημένη ούρηση

Σημεία και παρά-κλινικές εξετάσεις

Μια ανάλυση ούρων, μπορεί να μας αποκαλύψει τη διάσπαση λιπών από την παρουσία γλυκόζης και κετόνων. Ωστόσο, μια γενική ούρων δε μπορεί να θέσει τη διάγνωση του διαβήτη.

Οι ακόλουθες αιματολογικές εξετάσεις είναι διαγνωστικές για το Σ. Δ. :

• Τα επίπεδα γλυκόζης κατά τη νηστεία άνω των 126 mg/dL, σε δύο επανειλημμένες εξετάσεις, συνηγορούν υπέρ του Σ. Δ. Τα επίπεδα μεταξύ των 100 και 126 mg/dL αναφέρονται σε μειωμένα επίπεδα γλυκόζης νηστείας ή ασυμπτωματικό διαβήτη. Τα επίπεδα αυτά αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του Σ. Δ. Τύπου 2 και των επιπλοκών του.
• Εάν μετά το πέρας δύο ωρών, χορήγησης δια του στόματος σάκχαρις , η εξέταση στην ανοχή της γλυκόζης κατά τη νηστεία, είναι υψηλότερη των 200mg / dL, τίθεται η διάγνωση του διαβήτη. (η εξέταση αυτή χρησιμοποιείται περισσότερο για τον Σ. Δ. Τύπου 2).
• Σε μια τυχαία μέτρηση της γλυκόζης, αν βρεθεί ότι είναι υψηλότερη των 200mg/dL και συνυπάρχουν κλινικά συμπτώματα, όπως αυξημένη δίψα, ούρηση και κόπωση, υπάρχει μεγάλη υποψία ότι ο ασθενής πάσχει από Σ. Δ. (η εξέταση αυτή πρέπει να επιβεβαιωθεί με μια εξέταση γλυκόζης στο αίμα κατά τη νηστεία).

Τα άτομα που πάσχουν από Σ. Δ. οφείλουν να ελέγχουν τα επίπεδα αιμογλοβίνης Α1c (HbA1c) κάθε 3-6 μήνες. Το Α1c (HbA1c) είναι ένα μέτρο μέσης τιμής της γλυκόζης στο αίμα, κατά τη διάρκεια των 2-3 προηγουμένων μηνών. Πρόκειται για ένα πολύ χρήσιμο μέσο όσον αφορά τον καθορισμό της έκβασης της αγωγής.


Θεραπεία

Ο πρωταρχικός σκοπός της θεραπείας είναι η αγωγή της κέτωσης και των αυξημένων επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Επειδή ο Σ. Δ. Τύπου 1 εμφανίζεται αιφνίδια κι έχει σοβαρά συμπτώματα, τα άτομα που έχουν μόλις διαγνωσθεί με αυτή τη νόσο οφείλουν να επισκεφθούν κάποιο νοσοκομείο.

Σκοπός μακροπρόθεσμης αντιμετώπισης:

• Αύξηση ορίου ηλικίας
• Πρόληψη του Σ. Δ. και των σχετικών του επιπλοκών, όπως πλήρη απώλεια όρασης, καρδιακές παθήσεις, έκπτωση νεφρικής λειτουργίας και ακρωτηριασμός άκρων.

Τα παραπάνω μπορούν να επιτευχθούν με:

• Έλεγχο αρτηριακής πίεσης και χοληστερόλης
• Προσεκτική αυτοεξέταση επιπέδων γλυκόζης στο αίμα
• Ενημέρωση-παιδεία
• Σωματική άσκηση
• Σωστή υγιεινή κάτω άκρων
• Προγραμματισμός γεύματος και έλεγχος σωματικού βάρους
• Φαρμακευτική αγωγή ή χρήση ινσουλίνης

Δεν είναι ιάσιμη πάθηση. Η αγωγή περιλαμβάνει αντιδιαβητικά δισκία, δίαιτα, σωματική άσκηση για τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και την πρόληψη των συμπτωμάτων της νόσου.

ΔΙΔΑΧΗ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ

Η διδαχή προληπτικών μέτρων και τεχνικών, βοηθά στην αποφυγή επείγουσας ιατρικής θεραπείας.
Τα μέτρα και οι τεχνικές περιλαμβάνουν:

• Πώς να εντοπίσετε και να αντιμετωπίσετε τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (υπογλυκαιμία), καθώς και τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (υπέργλυκαιμία).
• Πώς και πότε να τρέφεστε
• Πώς να λαμβάνετε ινσουλίνη ή αντιδιαβητικά δισκία
• Πώς να εξετάζετε και να καταγράφετε τη γλυκόζη στο αίμα.
• Πώς να κάνετε εξέταση ούρων για κετόνες (μόνον Σ. Δ. Τύπου 1)
• Πώς να προσαρμόσετε την ινσουλίνη ή την εισαγωγή τροφών όταν επέλθει αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες και τη σωματική άσκηση
• Πώς να αντιμετωπίσετε τις μέρες που δε νιώθετε καλά.
• Πότε πρέπει να εφοδιαστείτε με διαβητικά υλικά και πώς να τα διατηρήσετε.

Μετά τη διδαχή των βασικών μέτρων για τη θεραπεία της νόσου, ενημερωθείτε για τα μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας και τους καλύτερους τρόπους αποφυγή αυτών. Μείνετε ενημερωμένοι, καθώς υπάρχουν νέες έρευνες και πιο εξελιγμένοι τρόποι αντιμετώπισης της νόσου.


ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ

Αν πάσχετε από Σ. Δ. , ο ιατρός σας θα σας συστήσει να ελέγχεται τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα σας, σε τακτά χρονικά διαστήματα (αυτοεξέταση). Διατίθενται στην αγορά, διάφορες ταινίες (στικ) και χρειάζεται μονάχα μια σταγόνα αίματος. Με την αυτοπαρακολούθηση, ενημερωνόσαστε για το πώς η δίαιτα, τα αντιδιαβητικά χάπια και η σωματική άσκηση, συν-λειτουργούν, επαρκούν και ρυθμίζουν σωστά το Σ. Δ. και συνεπώς βοηθούν στην αποφυγή επιπλοκών.

Η Αμερικανική Ένωση του Διαβήτη (A. D. A ) συνιστά να διατηρείται τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα στην κλίμακα του:

• 80 – 120 mg/dL προ γεύματος
• 100 – 140 mg/ dL πριν τον ύπνο

ο θεράπων ιατρός θα σας ρυθμίσει την κλίμακα αναλόγως με την κλινική σας κατάσταση.

ΠΩΣ ΝΑ ΤΡΕΦΕΣΤΕ

Συμβουλευτείτε τον οικογενειακό σας ιατρό σχετικά με την ποσότητα λιπών, πρωτεΐνης και υδατανθράκων που χρειάζεστε στη δίαιτά σας. Ένας διαιτολόγος θα σας βοηθούσε στις διατροφικές σας ανάγκες.
Οι πάσχοντες από Σ. Δ. πρέπει να γευματίζουν την ίδια ώρα κάθε μέρα και να είναι συνεπής με το είδος της τροφής που επιλέγουν. Αυτό βοηθά στην αποφυγή πολύ υψηλών ή πολύ χαμηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Τα άτομα που από Σ. Δ. πρέπει να ακολουθούν μια καλά-ισορροπημένη και χαμηλή σε λιπαρά δίαιτα.


ΛΗΨΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

Η ινσουλίνη, τα αντιδιαβητικά δισκία και τα υπογλυκαιμικά φάρμακα, είναι σκευάσματα προς αντιμετώπιση της νόσου.
Ο οργανισμός των ατόμων που πάσχουν από Σ. Δ. Τύπου 1, δεν μπορεί από μόνος του να παράγει ινσουλίνη. Χρειάζονται καθημερινά ενέσεις ινσουλίνης. Δε διατίθενται ινσουλίνη σε μορφή per os. Χρειάζεται μία έως και τέσσερις ενέσεις ημερησίως. Κάποιοι ασθενείς χρησιμοποιούν αντλία ινσουλίνης. Η τελευταία τοποθετείται μόνιμα στον ασθενή και παρέχει σταθερή ροή ινσουλίνης. Άλλοι ασθενείς λαμβάνουν ινσουλίνη σε εισπνεόμενα σκευάσματα. Βλ. Σ. Δ. Τύπου 1
Σε αντίθεση με το Σ. Δ. Τύπου 1, ο Τύπος 2, μπορεί να αντιδράσει θετικά με τη σωματική άσκηση, τη δίαιτα και τη λήψη φαρμάκων δια του στόματος.
Ενδέχεται να διαφοροποιηθεί ο τύπος της φαρμακευτικής αγωγής, κατά την εγκυμοσύνη και κατά τον θηλασμό.
Ο Σ. Δ. κατά την περίοδο της κύησης μπορεί να αντιμετωπιστεί με σωματική άσκηση κι αλλαγές στη δίαιτά σας.

ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

Η τακτική σωματική είναι σημαντική για τα άτομα που πάσχουν από Σ. Δ. Βοηθά στο έλεγχο του επιπέδου σακχάρου στο αίμα, στην απώλεια βάρους και στην υψηλή αρτηριακή πίεση. Οι πάσχοντες από Σ.Δ. που ασκούνται σωματικά, έχουν μειωμένες πιθανότητες για καρδιακή ανακοπή ή οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο, σε σχέση με αυτούς που δεν ασκούνται τακτικά.
Σημειώσεις άξιες να λάβετε υπ΄ όψην:

• Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας πριν προβείτε σε αλλαγή του προγράμματος γυμναστικής σας.
• Ζητείστε ιατρική συμβουλή για την καταλληλότητα των υποδημάτων σας.
• Επιλέξτε μια ευχάριστη δραστηριότητα, κατάλληλη των φυσικών σας δυνατοτήτων
• Ασκηθείτε σωματικά καθημερινά, κι αν είναι δυνατόν την ίδια ώρα κάθε μέρα
• Παρακολουθήστε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας, πριν και μετά την άσκηση
• Να προμηθεύεστε πάντα με τροφές που περιέχουν υδατάνθρακες γρήγορης καύσης για την περίπτωση εμφάνισης υπογλυκαιμίας κατά ή μετά την άσκηση
• Να έχετε πάντα μαζί σας την ταυτότητα του διαβητικού, καθώς και το κινητό σας τηλέφωνο για οποιαδήποτε περίπτωση ανάγκης.
• Να καταναλώνεται πάντα αρκετά υγρά, χωρίς προσθήκη ζάχαρης, πριν, κατά και μετά την άσκηση.

Πιθανός να χρειαστείτε αλλαγή στη δίαιτά σας ή στη δόση των φαρμάκων σας, σε περίπτωση που προβείτε σε αλλαγές εντάσεως της σωματικής σας άσκησης ή διάρκειας, για τη διατήρηση σταθερών των τιμών της γλυκόζης του ορού.

ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ

Οι πάσχοντες του Σ. Δ. συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα στα κάτω άκρα. Ο Σ. Δ. προκαλεί νοσήματα των αγγείων, καθώς και των νεύρων του άκρου ποδός, και μειώνει την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμήσει φλεγμονή στα σημεία αυτά. Μπορεί να μην αντιληφθείτε τον τραυματισμό στο άκρο πόδα έως μόνο, κατά την ανάπτυξη φλεγμονής σε αυτό. Νέκρωση του δέρματος κι άλλων ιστών μπορεί να προκληθεί.
Αν παραμείνει χωρίς αγωγή, ίσως χρειαστεί ο ακρωτηριασμός του. Ο Σ. Δ. είναι η συχνότερη αιτία ακρωτηριασμών.
Προβείτε σε ετήσιες εξετάσεις και φροντίστε τα κάτω άκρα σας, προς αποφυγή τραυματισμού αυτού.




Πρόγνωση

Με μια σωστή ρύθμιση του επιπέδου σακχάρου στο αίμα κι έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, πολλές από τις επιπλοκές του διαβήτη μπορούν να αποτραπούν.

Μελέτες έχουν δείξει ότι ένας αυστηρός έλεγχος, από πάσχοντες του Σ.Δ., του επιπέδου σακχάρου στο αίμα, της χοληστερόλης και της αρτηριακής πίεσης, μειώνει τον κίνδυνο νεφρικών παθήσεων, παθήσεων του οφθαλμικού συστήματος, του νευρικού συστήματος, καρδιακής ανακοπή και εγκεφαλικού επεισοδίου.


Επιπλοκές

Οι Επείγουσες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• υπερωσμωτικό κώμα
• διαβητική κετοξέωση.

Οι μακροχρόνιες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• αρτηριοσκλήρυνση
• στεφανιαία νόσο
• Διαβητική νεφροπάθεια
• Διαβητική νευροπάθεια
• διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Προβλήματα στύσης
• Υπερλιπιδαιμία
• Υπέρταση
• Λοιμώξεις του δέρματος, του θηλυκού γεννητικού και ουροποιητικού συστήματοςI
• Περιφερική αγγειοπάθεια
• Εγκεφαλικό επεισόδιο


Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε το 166 ή επισκεφθείτε τα επείγοντα, αν έχετε συμπτώματα κετοξέωσης:

• κοιλιακό άλγος
• γρήγορες και βαθιές αναπνοές
• αυξημένη δίψα και ούρηση
• απώλεια αισθήσεων
• ναυτία
• γλυκιά απόπνοια στην αναπνοή

Επισκεφθείτε τα επείγοντα ή καλέστε το 166 αν παρουσιάσετε συμπτώματα υπογλυκαιμίας (υπογλυκαιμικού κόματος ή οξεία αντίδραση στην ινσουλίνη):

• σύγχυση
• σπασμούς ή απώλεια αισθήσεων
• ζάλη
• διπλωπία
• νωχελικότητα
• κεφαλαλγία
• έλλειψη συγκέντρωσης-συντονισμού
• αδυναμία

Πρόληψη

Αν διατηρήσετε ένα ιδανικό σωματικό βάρος κι έναν δραστήριο τρόπο ζωής, βοηθούν στην αποτροπή εμφάνισης του Σ. Δ. Τύπου 2
Έως και σήμερα δεν υπάρχει τρόπος αποφυγής, αλλά και ανίχνευσης του Σ. Δ. Τύπου 1.

Η προσπάθεια ανίχνευσης σε ασυμπτωματικά άτομα για την ήδη ή μελλοντική ύπαρξη, συνίσταται σε :

• Υπέρβαρα παιδιά που διαθέτουν κι άλλους παράγοντες κινδύνου, από την ηλικία των δέκα ετών, κι επανάληψη της προσπάθεια ανίχνευσης ανά δύο έτη.
• Υπέρβαρους ενήλικες (BMI-Ιδανική Μάζα Σώματος υψηλότερη των 25) που διαθέτουν κι άλλους παράγοντες κινδύνου.
• Ενήλικες άνω των 45 ετών, να επαναλάβουν την προσπάθεια ανίχνευσης, κάθε 3 χρόνια.

Προς αποφυγή των επιπλοκών του Σ. Δ. επικοινωνήστε με τον οικογενειακό σας ιατρό τουλάχιστον τέσσερις φορές το χρόνο. Συζητείστε τυχόν προβλήματά σας.

Προβείτε τακτικά στις ακόλουθες εξετάσεις:

• Ελέγξτε την αρτηριακή σας πίεση κάθε χρόνο (ο στόχος της ιδανικής αρτηριακής πίεσης πρέπει να είναι 130 / 80 mm/Hg ή χαμηλότερα)
• Ελέγξτε τη γλυκοζηλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) σας κάθε έξι μήνες, εφόσον οι τιμές της γλυκόζης στο αίμα σας είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα, σε αντίθετη περίπτωση, κάθε τρεις μήνες.
• Ελέγξτε ετησίως τα επίπεδα χοληστερόλης και τρυγλικεριδίων ( η LDL χοληστερόλη να είναι χαμηλότερη των 100mg /Dl).
• Ελέγξτε ετησίως τη φυσιολογική νεφρική λειτουργία (τυχόν ύπαρξη μικροαλβουμινουρίας, όπως και τις τιμές κρετινίνης του ορού).
• Επισκεφθείτε τον οφθαλμίατρό σας (και ειδικότερα κάποιον που ειδικεύεται στην διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια )τουλάχιστον μια φορά το χρόνο ή και περισσότερο εάν εμφανίζετε σύμπτωμα διαβητικής αμφιφληστροειδοπάθειας.
• Επισκεφθείτε τον οδοντίατρό σας κάθε έξι μήνες για ένα βαθύ καθαρισμό κι εξέταση. Ενημερώστε τον ότι είσαστε διαβητικοί.
• Φροντίστε ο οικογενειακός σας ιατρός να εξετάζει τα κάτω άκρα σας σε κάθε σας επίσκεψη.
• Φροντίστε να μην παραλείπετε τη δόση των αναγκαίων εμβολίων και κάντε εμβόλιο για τη γρίπη κάθε χρόνο.

Ορισμός

Ο λίθος στα νεφρά είναι συμπαγές μάζα, που δημιουργείται από μικροσκοπικούς κρυστάλλους.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Νεφρικοί λίθοι, νεφρολιθίαση, λίθοι νεφρών


Αιτία, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Οι νεφρικοί λίθοι δημιουργούνται όταν τα ούρα περιέχουν σε μεγάλες ποσότητες κάποιες ουσίες. Αυτές οι ουσίες μπορούν να δημιουργήσουν μικρούς κρυστάλλους, οι οποίοι μετατρέπονται σε λίθους.

Η αφυδάτωση είναι ο κύριος παράγοντας κινδύνου για τη δημιουργία λίθων στα νεφρά.

Οι νεφρικοί λίθοι δεν προκαλούν συμπτώματα, έως ότου ξεκινήσουν μονάχα την κάθοδό τους, στους ουρητήρες κι από κει στην ουροδόχο κύστη. Με τον τρόπο αυτόν, ο λίθος αποφράσσει την έξοδο των ούρων από τα νεφρά. Αυτό προκαλεί τη διόγκωση του ενός ή και των δύο νεφρών, επιφέροντας συνάμα κι άλγος. Ο πόνος είναι συνήθως έντονος.

Ο σχηματισμός λίθων στα νεφρά είναι συχνή πάθηση. Άτομα που έχουν παρουσιάσει νεφρολιθίαση στο παρελθόν, διατρέχουν μεγάλες πιθανότητες να παρουσιάσουν και στο μέλλον. Η πάθηση αυτή εμφανίζεται συνήθως και στα πρόωρα βρέφη.

Ορισμένοι τύποι λίθων είναι κληρονομικοί. Κάποιοι σχηματισμοί λίθων, μπορούν να συσχετιστούν με νόσους του εντέρου, την ειλεοπαράκαμψη για αντιμετώπιση της παχυσαρκίας ή νεφροσωληναριακές διαταραχές.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι νεφρικών λίθων. Η ακριβής αιτία σχηματισμού τους εξαρτάται από τον τύπο του λίθου.

• Τη μεγαλύτερη συχνότητα έχουν οι λίθοι ασβεστίου. Εμφανίζονται συχνότερα στους άνδρες απ’ ότι στις γυναίκες, συνηθέστερες ηλικίες εμφάνισης, τα 20 – 30 έτη. Έχουν την τάση να επανεμφανίζονται. Το ασβέστιο έχει την τάση να συνδέεται με άλλες ουσίες, όπως οξαλικά άλατα (η πιο κοινή ουσία), φωσφορικά ή ανθρακικά άλατα. Τα οξαλικά άλατα βρίσκονται σε ορισμένες τροφές. Παθήσεις του λεπτού εντέρου ευνοούν το σχηματισμό λίθων οξαλικού ασβεστίου.
• Οι λίθοι κυστίνης εμφανίζονται σε κυστινουρικούς ασθενείς.
• Οι λίθοι στρουβίτη εμφανίζονται συνήθως σε γυναίκες που πάσχουν από λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος.
• Οι κρύσταλλοι ουρικού οξέος είναι συχνότεροι στους άνδρες απ’ ότι στις γυναίκες. Μπορούν να εμφανιστούν κατά την ποδάγρα ή κατά τη χημειοθεραπεία.

Άλλες ουσίες μπορούν επίσης να δημιουργήσουν λίθους.


Συμπτώματα

Κύριο σύμπτωμα είναι ο έντονος πόνος, ο οποίος εμφανίζεται κι εξαφανίζεται αιφνίδια.

• Ο πόνος μπορεί να γίνει αισθητός στην ομφαλική ή στην πλάγια ραχιαία χώρα.
• Το άλγος μπορεί να μεταναστεύσει στη βουβωνική χώρα ή στους όρχεις.

Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Μη φυσιολογικό χρώμα στα ούρα
• Αιματουρία
• Ρίγη
• Πυρετός
• Ναυτία
• Έμετο

Σημεία και παρά-κλινικές εξετάσεις

Ο πόνος ενδέχεται να γίνει τόσο έντονος που ίσως χρειαστούν αναλγητικά ναρκωτικού τύπου. Ο ομφαλική (κοιλιακή) και η ραχιαία χώρα, ίσως να είναι ευαίσθητες στη ψηλάφηση.

Διαγνωστικές εξετάσεις νεφρολιθίασης είναι:

• Η ανάλυση του λίθου θα αποκαλύψει τη σύστασή του.
• Τα επίπεδα ουρικού οξέως
• Η ανάλυση των ούρων θα αναδείξει την τυχόν ύπαρξη κρυστάλλων ή ερυθροκυττάρων .

Η ύπαρξη λίθων καθώς και η απόφραξη του ουρητήρα μπορούν να αναδειχθούν με τις παρακάτω εξετάσεις:

• Αξονική τομογραφία κοιλίας
• Μαγνητική τομογραφία κοιλίας.
• Ακτινογραφίες κοιλίας (Ν.Ο.Κ.)
• Ενδοφλέβια πυεολογραφία
• Υπέρηχος
• Παλλίνδρομη πυελογραφία

Οι εργαστηριακές εξετάσεις μας αποκαλύπτουν τις υψηλές τιμές ασβεστίου, οξαλικού και ουρικού οξέως στα ούρα και τον ορό του αίματος.


Θεραπεία

Στόχος της θεραπείας είναι η απαλλαγή των συμπτωμάτων και η πρόληψη μεταγενέστερων επιπλοκών (οι λίθοι πολύ μικρού μεγέθους αποβάλλονται συνήθως ασυμπτωματικά). Η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο των λίθων και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Άτομα με κρίσιμα συμπτώματα, μπορεί να χρειαστούν ενδονοσοκομειακή νοσηλεία.

Κατά την αποβολή του λίθου, σωστό θα ήταν να συλλεχθούν τα ούρα και μετά τη εύρεση του λίθου να σταλεί προς εξέταση της σύστασής του.

Πίνετε 6 – 8 ποτήρια νερό ημερησίως ώστε να παράγετε μεγάλη ποσότητα ούρων. Κάποιοι ίσως χρειαστούν ενδοφλέβια χορήγηση υγρών .

Τα αναλγητικά μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση του άλγους που προκαλείται κατά την κάθοδο των λίθων (κολικός του νεφρού). Για έντονο άλγος ίσως καταφύγετε στη λήψη αναλγητικών ναρκωτικών ή μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών (ΜΣΑΦ) σκευασμάτων, όπως την ιμπουπροφένη.

Αναλόγως με το τύπο του λίθου, ο ιατρό σας, θα σας συνταγογραφήσει φαρμακευτική αγωγή που θα αποσκοπεί στη μείωση σχηματισμού αυτού, στη διάσπασή του και στην απομάκρυνση των συστατικών του ουσιών. Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει:

• Αλλοπουρινόλη (για λίθους ουρικού οξέως).
• Αντιβιοτικά (για λίθους στρουβίτη)
• Διουρητικά
• Φωσφορικά διαλύματα
• Διττανθρακικό νάτριο ή κιτρικό νάτριο (που κάνουν τα ούρα πιο αλκαλικά).

H xειρουργική αντιμετώπιση χρήζει πλέον στις παρακάτω περιπτώσεις:

• Πολύ μεγάλο μέγεθος λίθου ούτως ώστε να παρακολλάται κατά την κάθοδό του
• Λίθος που αναπτύσσεται σε μέγεθος.
• Λίθος που αποφράσσει την ομαλή ροή των ούρων και προκαλεί φλεγμονή ή βλάβη των νεφρών.

Οι περισσότερες θεραπείες σήμερα είναι πολύ λιγότερο αιματηρές απ’ ότι στο παρελθόν.

• Εξωσωματική λιθοτριψία για την απομάκρυνση λίθων ελαφρώς μικρότερων του μισού εκατοστού και που εντοπίζονται σχετικά κοντά στο νεφρό. Αυτή η μέθοδο χρησιμοποιεί υπέρηχους και κύματα εντάσεως για τη διάσπαση των λίθων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι λίθοι απομακρύνονται από το σώμα μέσω των ούρων.
• Διαδερμική νεφρολιθοτομή χρησιμοποιείται για ευμεγέθης λίθους εντός ή πολύ κοντά των νεφρών ή όταν οι ίδιοι νεφροί ή τα γύρω ανατομικά στοιχεία έχουν ανώμαλη ανατομία. Ο λίθος αφαιρείται μέσω ενδοσκοπίου, το οποίο εισάγεται στην περιοχή από μια μικρή οπή του δέρματος.
• Ο υπέρηχος ουρητήρων είναι χρήσιμος στις περίπτωση κατά την οποία ο λίθος εντοπίζεται στις κατώτερες ουροποιητικές οδούς.
• Η κλασική χειρουργική αντιμετώπιση (νεφρολιθοτομή) απαιτείται στην περίπτωση αποτυχίας των προηγούμενων μεθόδων.

Πρόγνωση

Οι λίθοι των νεφρών είναι επίπονοι, αλλά συνήθως μπορούν να αφαιρεθούν από το σώμα δίχως να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη. Έχουν την τάση να επανασχηματίζονται, ιδίως στην περίπτωση της μη ανεύρεσής τους και αγωγής τους.


Επιπλοκές

• Μείωση ή απώλεια λειτουργίας του προσβεβλημένου νεφρού.
• Υπολειπόμενη νεφρική βλάβη
• Απόφραξη του ουρητήρα (αποφρακτική ουρητηροπάθεια).
• Επανεμφάνιση των λίθων.
• Φλεγμονή ουροποιητικού συστήματος

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον οικογενειακό σας ιατρό να παρουσιάσετε συμπτώματα νεφρολιθίασης.

Επίσης καλέστε τον ιατρό σας αν τα συμπτώματα επανεμφανιστούν, αν έχετε επώδυνη ούρηση, αν έχετε δυσκολία στην πλήρη αποβολή ούρων ή εμφανιστούν νέα συμπτώματα.


Πρόληψη

Αν έχετε ιστορικό νεφρολιθίασης, να πίνετε πολλά υγρά (6 – 8 ποτήρια νερό ημερησίως) με σκοπό την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων ούρων. Ανάλογα με τον τύπο του λίθου, ίσως χρειαστείτε να φαρμακευτική αγωγή προς αποφυγή επανασχηματισμού των λίθων.
Ίσως χρειαστεί να αλλάξετε τη δίαιτά σας, προς αποφυγή επανεμφάνισης των συμπτωμάτων.

Ορισμός

Οι χολόλιθοι έχουν σκληρή σύσταση κι αποτελούν βοτσαλοειδές τύπου εναποθέσεις εντός της χοληδόχου κύστης. Οι χολόλιθοι μπορεί να είναι τόσο μικροί, όσο ένας κόκκος άμμου ή τόσο μεγάλοι, όσο ένα μπαλάκι του τένις.



Εναλλακτικοί ορισμοί

Χολολιθίαση, προσβολή χοληδόχου κύστεως, ηπατικός κολικός, προσβολή χολόλιθου, λίθος χοληδόχου πόρου, χολόλιθος, χολικοί λίθοι.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Τα αίτια των χολόλιθων ποικίλουν. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι χολόλιθου:

• Λίθοι από χοληστερόλη. Οι χολόλιλθοι χοληστερόλης είναι συγκριτικά οι πιο κοινοί. Οι χοληστερινικοί χολόλιθοι δεν έχουν καμία σχέση με τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα.
• Λίθοι που σχηματίζονται από πολύ μεγάλη ποσότητα χολής εντός της χοληδόχου κύστεως. Η χολή είναι μια ουσία που παράγεται από το πάγκρεας και βοηθά τον οργανισμό να διατελέσει την πέψη των λιπών. Η χολή σχηματίζεται από νερό, χοληστερόλη, χολικά άλατα κι άλλες χημικές ουσίες, όπως η μπιλιρουμπίνη. Τέτοιου είδους λίθοι ονομάζονται και χρωστικοί.

Οι χολόλιθοι εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες, σε ορισμένες φυλές, όπως οι ιθαγενείς Αμερικανοί και σε άτομα άνω των 40 ετών.

Τα παρακάτω ευνοούν το σχηματισμό χολόλιθων:

• Αδυναμία της χοληδόχου κύστεως να αποβάλλει σωστά όλη τη χολή που περιέχει (πιθανώς να συμβεί κατά την περίοδο της κύησης).
• Παθολογικές καταστάσεις που προκαλούν το ήπαρ να υπερπαράγει χολή, όπως η αιμολυτική αναιμία και η δριπανοκυτταρική αναιμία.
• Κίρρωση του ήπατος και η φλεγμονή του χοληδόχου πόρου (χρωστικοί λίθοι).
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Η μεταμόσχευση μυελού των οστών ή συμπαγών οργάνων.
• Ταχεία απώλεια βάρους, ιδιαίτερα στην περίπτωση που ακολουθείτε μια δίαιτα πτωχή σε θερμίδες.
• Λαμβάνοντας τροφή ενδοφλεβίως για μακρύ χρονικό διάστημα (ενδοφλέβια τροφή).

Συμπτώματα

Πολλά άτομα που είχαν χολόλιθους, δεν εμφάνισαν κανένα σύμπτωμα. Οι χολόλιθοι ανευρίσκονται τυχαία, κατά τη λήψη μιας ακτινογραφίας, χειρουργείο κοιλιακής χώρας ή άλλες ιατρικές διαδικασίες.

Ωστόσο, αν ένας ευμεγέθης λίθος αποφράξει είτε το χοληδόχο πόρο είτε τον κοινό χοληδόχο πόρο (χοληδοχολιθίαση), μπορεί να παρουσιάσετε έναν συσφηκτικό πόνο στη μέση ή άνω κοιλιακή χώρα. Αυτός είναι ο γνωστός ηπατικός κολικός. Ο πόνος υποχωρεί με τη δίοδο του λίθου στο πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου (δωδεκαδάκτυλο).

Τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν περιλαμβάνουν:

• Άλογος επιγαστρίου

o Με κολικοειδή χαρακτήρα
o Επέκταση έως τη ράχη ή λίγο κάτωθεν του δεξιού ώμου
o Εμφάνιση μετά τη λήψη γεύματος

• Πυρετός
• Κιτρινόφαιη χροιά δέρματος κι οφθαλμικών επεφυκότων (ίκτερος).

Άλλα πρόσθετα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν περιλαμβάνουν:

• Αίσθημα κοιλιακής πληρότητας
• Αποχρωματισμός κοπράνων
• Ναυτία κι έμετος.

Επισκεφθείτε άμεσα τον ιατρό σας αν παρουσιάζετε συμπτώματα χολόλιθων. Οι τελευταίοι ανευρίσκονται σε πολλά άτομα που πάσχουν από καρκίνο της χοληδόχου κύστεως.

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Οι διαγνωστικές εξετάσεις για τη διαπίστωση χολόλιθων ή φλεγμονής χοληδόχου κύστεως περιλαμβάνουν:

• Υπέρηχος κοιλίας
• Αξονική τομογραφία κοιλίας
• Παλλίνδρομη ενδοσκοπική χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP).
• Ραδιοϊσότοπος υπέρηχος χολής
• Υπέρηχος δια ενδοσκοπίου
• Μαγνητική χολαγγειοπαγκρεατογραφία (MRCP)
• Διαδερμική διηπατική χολανγγειογραφία (PTCA).

Ο ιατρός σας μπορεί να προβεί στις ακόλουθες αιματολογικές εξετάσεις:

• Χολελιθρίνης
• Δοκιμασίες ηπατικής λειτουργίας
• Παγκρεατικά ένζυμα

Θεραπεία

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Υπάρχει περίπτωση να έχετε χολολιθίαση, αλλά να μην παρουσιάσετε κανένα σύμπτωμα. Η χολολιθίαση μπορεί να μην ανευρεθεί, έως ότου κάνετε έναν υπέρηχο κοιλίας για άσχετο λόγο. Μπορεί να μη χρειαστεί να προβείτε στη χειρουργική λύση, μόνον κι όταν, εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα.

Γενικά, οι ασθενείς με συμπτώματα χολολιθίασης χρήζουν είτε άμεσης χειρουργικής αποκατάστασης είτε χειρουργική αποκατάσταση σε δεύτερο χρόνο.

• Παλαιότερα, η ανοιχτή χολοκυστεκτομή (αφαίρεση χολής), ήταν η λύση επιλογής για τις μη επιπλακείσες περιπτώσεις. Ωστόσο, σήμερα δε προτιμάται αυτή η τεχνική.
• Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή, είναι η λύση επιλογής στις μέρες μας. Με τη μέθοδο αυτή, εκτελούνται μικρότερες χειρουργικές τομές, γεγονός που επιτρέπει τη γρηγορότερη ανάρρωση. Οι ασθενείς συχνά παίρνουν εξιτήριο, αν όχι την ίδια μέρα του χειρουργείου, την επομένη.

Η παλλίνδρομη ενδοσκοπική χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP) και μια δοκιμασία που ονομάζεται σφιγκτηρεκτομή, μπορούν να χρησιμοποιηθούν, για να εντοπιστούν και να αντιμετωπισθούν παράλληλα, χολόλιθοι στον κοινό χοληδόχο πόρο.


ΛΙΘΟΤΡΙΨΙΑ

Λιθοτριψία με ηλεκτρουδρυλικά κύματα, έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί σε άτομα που δε δύναται να χειρουργηθούν. Ωστόσο και η μέθοδος αυτή δε προτιμάται λόγω της συχνότητας επανεμφάνισης των λίθων.


Πρόγνωση

Οι χολόλιθοι σχηματίζονται πολλές φορές ασυμπτωματικά. Δε παρατηρείτε πολύ συχνά, αλλαγή στα συμπτώματα ή τις επιπλοκές. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών που έτυχαν χειρουργικής αντιμετώπισης, δεν επανεμφάνισαν συμπτώματα (αν πράγματι τα συμπτώματα οφείλονταν στους χολόλιθους).


Επιπλοκές

Η απόφραξη του χοληδόχου πόρου η του κοινού χοληδόχου πόρου από χολόλιθο, μπορεί να προκαλέσει τις παρακάτω επιπλοκές:

• Οξεία χοληκυστίτιδα
• Χολαγγειϊτιδα
• Χοληκυστίτιδα – χρόνια
• Χοληδοχολιθίαση
• Παγκρεατίτιδα

Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας.

Κλείστε ένα ραντεβού με το ιατρό σας αν έχετε:

• Άλγος επιγαστρίου
• Ικτερική χροιά δέρματος και των οφθαλμικών επεφυκότων.

Πρόληψη

Δεν υπάρχει τρόπος αποφυγής μη δημιουργίας των χολόλιθων. Αν εμφανίσετε συμπτώματα χολολιθίασης, για τον καλύτερο έλεγχο των τελευταίων, ίσως να βοηθήσουν αν ακολουθείστε μια δίαιτα με χαμηλά λιπαρά και χάσετε σωματικό βάρος.

Ορισμός

Ο σακχαρώδης διαβήτης Τύπου 1 (Σ.Δ. Τύπου 1) είναι μία χρόνια πάθηση που προκαλείται όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη, ώστε να ρυθμίζει σωστά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Βλ. επίσης:

• Σακχαρώδης διαβήτης
• Σακχαρώδης διαβήτης Τύπου 2

Εναλλακτικοί ορισμοί

Ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης, νεανικός σακχαρώδης διαβήτης, τύπου 1 σακχαρώδης διαβήτης.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Υπάρχουν διάφοροι τύποι σακχαρώδη διαβήτη. Ο Σ.Δ Τύπου 1, ονομαζόταν και νεανικός ή ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης. Η διάγνωσή του μπορεί να τεθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συνήθως όμως τίθεται στην παιδική ηλικία, στην εφηβεία και στη νεαρά ενηλικίωση.

Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από ειδικά κύτταρα που λέγονται β - κύτταρα, στο πάγκρεας, ένα όργανο οπισθοπεριτοναϊκό. Η ινσουλίνη είναι απαραίτητη για τη μεταφορά της γλυκόζης από το αίμα στα κύτταρα, όπου αποθηκεύεται και χρησιμοποιείται για ενέργεια. Στο Σ. Δ. Τύπου 1, αυτά τα κύτταρα παράγουν ελάχιστη ή καθόλου ινσουλίνη.

Χωρίς ινσουλίνη, η γλυκόζη πολλαπλασιάζεται εντός της αιματικής ροής, αντί να μεταφέρεται στα κύτταρα. Ο οργανισμός αδυνατεί να χρησιμοποιήσει έτσι τη γλυκόζη για ενέργεια. Αυτό καταλήγει στην εμφάνιση συμπτωμάτων του Σ.Δ Τύπου 1.

Μετά το πέρας των 5 – 10 ετών, τα β – κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν την ινσουλίνη, καταστρέφονται πλήρως κι ο οργανισμός αδυνατεί πλέον να παράγει ινσουλίνη.

Η ακριβής αιτία παραμένει άγνωστη, αλλά πιθανότατα να υπάρχει συσχετισμός είτε με ιό είτε με περιβαλλοντολογικούς παράγοντες, στους γενετικά ύποπτους ασθενείς, ο οποίος οδηγεί σε μια αυτοάνοση αντίδραση. Τα λευκά αιμοσφαίρια λαθεμένα προσβάλλουν τα β – κύτταρα του παγκρέατος.


Συμπτώματα

Πολλά άτομα δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα μόνον, έως ότου τεθεί η διάγνωσή τους.

Άλλοι μπορεί να κατανοήσουν τα συμπτώματα ως τα πρώτα σημάδια της πάθησης ή όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι υψηλά:

• Κόπωση
• Αίσθηση πείνας
• Εξεσιμασμένη δίψα
• Συχνουρία
• Αθέλητη απώλεια βάρους
• Θολή όραση
• Απώλεια όρασης ή μυρμηγκίασμα στα κάτω άκρα.

Υπάρχουν πολλοί ασυμπτωματικοί ασθενείς και το πρώτο δείγμα ότι πάσχουν από τη νόσο είναι η παθολογική κατάσταση της υγείας τους ή τα πολύ υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (κετοξέωση):

• Ταχύπνοια
• Ξηροδερμία και ξηροστομία
• Ερυθρότητα προσώπου
• Γλυκιά απόπνοια
• Ναυτία ή έμετος, αδυναμία συγκράτησης ούρων
• Κοιλιακό άλγος

Τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (υπογλυκαιμία) μπορούν να εμφανιστούν πολύ γρήγορα στους διαβητικούς που λαμβάνουν ινσουλίνη.

Γενικά, τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μειώνονται κάτω των 70 mg/dL. Έχετε υπ’ όψιν σας:

• Κεφαλαλγίες
• Πείνα
• Νευρικότητα
• Ταχυπαλμία
• Ρίγη
• Εφίδρωση
• Αδυναμία

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις


Η διάγνωση του Σ. Δ. τίθεται με τις ακόλουθες αιματολογικές εξετάσεις:

• Επίπεδα γλυκόζης κατά τη νηστεία – αν υψηλότερα των 126 mg/dL σε δύο επανειλημμένες μετρήσεις, επαληθεύεται ότι πάσχετε από τη νόσο.
• Τυχαία μέτρηση των επιπέδων γλυκόζης – ύποπτο ότι πάσχετε από Σ.Δ. αν υψηλότερη από 200 mg/Dl κι έχετε αυξημένη δίψα, ούρηση και κόπωση (η εξέταση αυτή πρέπει να επαληθευτεί με εξέταση των επιπέδων γλυκόζης κατά τη νηστεία).
• Εξέταση, δια του στόματος, ανοχής στη γλυκόζη. Η διάγνωση είναι θετική στο Σ.Δ. αν τα επίπεδα γλυκόζης αυξάνονται μετά το πέρας των δύο ωρών.

Στον Τύπο 1 του Σ. Δ., γίνεται κι εξέταση για την ύπαρξη κετόνων. Οι κετόνες παράγονται από τη διάλυση των λιπών και των μυών. Η υψηλή τους τιμή είναι βλαπτικός παράγοντας. Η εξέταση πραγματοποιείται με δείγμα ούρων και στις περιπτώσεις κατά τις οποίες:

• Τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι υψηλότερα των 240 mg/Dl
• Κατά τη διάρκεια μιας νόσου, όπως πνευμονία, οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου ή οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο
• Κατά τη διάρκεια της κύησης.

Οι ακόλουθες εξετάσεις θα βοηθήσουν εσάς και τον ιατρό σας να παρακολουθήσετε την εξέλιξη της νόσου, καθώς και την αποφυγή επιπλοκών της.

• Ελέγξτε το δέρμα και τα οστά των κάτω άκρων σας.
• Ελέγξτε την αισθητικότητα των κάτω άκρων σας
• Ελέγξτε την αρτηριακή σας πίεση, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο (στόχος πρέπει να είναι τα 130 / 80 mm/Hg ή χαμηλότερα).
• Ελέγξτε κάθε έξι μήνες τη γλυκοζηλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) σαν μέτρο σύγκρισης ότι ρυθμίζεται σωστά το Σ. Δ. , διαφορετικά κάθε τρεις μήνες.
• Ελέγξτε ετησίως τα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων (στόχος η LDL χοληστερόλη να είναι χαμηλότερη των 100 mg/dL).
• Ετήσια εξέταση για τη σωστή νεφρική λειτουργία (μικροαλμπουμινουρία και κρεατίνη ορού).
• Επισκεφθείτε τον οφθαλμίατρό σας τουλάχιστον μια φορά το χρόνο ή και συχνότερα, αν εμφανίζετε δείγματα διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας.
• Επισκεφθείτε τον οδοντίατρο σας κάθε έξι μήνες για σωστό καθαρισμό κι εξέταση κι ενημερώστε τον για την πάθησή σας.

Θεραπεία

Άμεσος στόχος της θεραπείας, είναι η αντιμετώπιση της διαβητικής κετοξέωσης και των υψηλών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Επειδή αυτός ο τύπος Σ. Δ. μπορεί να εμφανιστεί αιφνίδια και τα συμπτώματα να είναι έντονα, οι πρόσφατα διαγνωσμένοι με Σ. Δ. Τύπου 1, μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευθούν.

Η μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση σκοπό έχει:

• Να μειώσει τα συμπτώματα
• Πρόληψη της νόσου και των σχετικών επιπλοκών της, όπως τύφλωση, νεφρική ανεπάρκεια, ακρωτηριασμός των κάτω άκρων και καρδιακές παθήσεις.

Οι ασθενείς παίζουν τον πρωταρχικό ρόλο όσον αφορά την εξέλιξη της νόσους τους. Θα πρέπει να γνωρίζουν τα βασικά βήματα διαχείρισης του Σ. Δ. :

• Πώς να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν την υπογλυκαιμία
• Πώς να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν την υπεργλυκαιμία
• Προγραμματισμό γευμάτων για διαβητικούς
• Πώς να παρακολουθούν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και τους κετόνες των ούρων.
• Πώς να προσαρμόζουν την ινσουλίνη και τη λήψη των τροφών όταν ασκούνται σωματικά.
• Πώς να αντιμετωπίζουν τις μέρες που δε νιώθουν καλά.
• Πού να προμηθευτούν υλικά για διαβητικούς και πώς να τα αποθηκεύσουν.

ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ

Η ινσουλίνη μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, επιτρέποντάς την να αποχωρήσει από την αιματική ροή και να εισχωρήσει στα κύτταρα. Κάθε οργανισμός χρειάζεται ινσουλίνη. Ο οργανισμός των διαβητικών όμως δε μπορεί να παράγει ινσουλίνη. Έχουν την ανάγκη καθημερινής εξωγενής λήψης της.

Συνήθως η ινσουλίνη λαμβάνεται με υποδόρια έγχυση. Σε άλλες περιπτώσεις, μια αντλία παρέχει συνεχώς ινσουλίνη. Η τελευταία ωστόσο δε διατίθεται σε μορφή δισκίων.

Τα σκευάσματα ινσουλίνης διαφέρουν ως προς την ταχύτητα και χρονική διάρκεια δράσης τους. Ο θεράπων ιατρό σας, κατόπιν εξετάσεων των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα σας, θα καθορίσει τον τύπο ινσουλίνης που χρειάζεστε να λάβετε. Προκειμένου να επιτευχθεί ο καλύτερος έλεγχος των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, ίσως χρειαστεί να συνδυάσετε περισσότερο του ενός τύπου ινσουλίνης μαζί στην ίδια ένεση.

Γενικά, οι ασθενείς χρειάζονται 1 έως 4 ενέσεις ημερησίως. Ο ιατρός σας θα σας επιδείξει τον τρόπο με τον οποίο γίνονται. Όταν πρόκειται για παιδί μικρής ηλικίας, ο γονέας ή κάποιος άλλος ενήλικας κάνει την ένεση. Από την ηλικία των 14 ετών, ενδέχεται ο νεαρός ασθενείς να κάνει την ένεση μόνος του (χωρίς αυτό να είναι απαραίτητο).

Οι άνθρωποι που πάσχουν από Σ. Δ. οφείλουν να γνωρίζουν πώς να προσαρμόζουν την ποσότητα ινσουλίνης που λαμβάνουν, στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Όταν ασκούνται σωματικά
• Τις μέρες που δεν αισθάνονται καλά
• Όταν τρέφονται με περισσότερες ή λιγότερες θερμίδες και τροφή.
• Όταν ταξιδεύουν.

ΔΙΑΙΤΑ

Οι διαβητικοί Τύπου 1 θα πρέπει να γευματίζουν κάθε μέρα την ίδια ώρα και να είναι συνεπής με το είδος της τροφής που καταναλώνουν.
Η Αμερικανική Ένωση του Διαβήτη (A. D. A) παρέχει πληροφορίες για τον προγραμματισμό υγιεινών και καλά ισορροπημένων γευμάτων. Πολύ χρήσιμο θα ήταν να συμβουλευτείτε έναν διατροφολόγο, όσον αφορά τις διατροφικές σας ανάγκες.

ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

Η τακτική σωματική άσκηση βοηθά στον έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Επίσης βοηθά στην καύση του υπερβολικού λίπους και των θερμίδων, ώστε να αποκτήσει ο οργανισμός ένα υγιές σωματικό βάρος.
Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας προτού ξεκινήσετε οποιοδήποτε πρόγραμμα σωματικής άσκησης. Οι διαβητικοί Τύπου 1 οφείλουν να λάβουν ιδιαίτερα μέτρα προφύλαξης πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εκτέλεση έντονης σωματικής δραστηριότητας.

• Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας πριν ξεκινήσετε ένα νέο πρόγραμμα σωματικής άσκησης.
• Ζητείστε ιατρική συμβουλή για την καταλληλότητα των υποδημάτων σας.
• Επιλέξτε μια ευχάριστη δραστηριότητα, κατάλληλη των φυσικών σας δυνατοτήτων.
• Ασκηθείτε σωματικά καθημερινά, κι αν είναι δυνατόν την ίδια ώρα κάθε μέρα.
• Παρακολουθήστε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας, πριν και μετά την άσκηση
• Να προμηθεύεστε πάντα με τροφές που περιέχουν υδατάνθρακες γρήγορης καύσης για την περίπτωση εμφάνισης υπογλυκαιμίας, κατά ή μετά την άσκηση
• Να έχετε πάντα μαζί σας την ταυτότητα του διαβητικού, καθώς και το κινητό σας τηλέφωνο για οποιαδήποτε περίπτωση ανάγκης.
• Να καταναλώνεται πάντα αρκετά υγρά, χωρίς προσθήκη ζάχαρης, πριν, κατά και μετά την άσκηση.
• Σε περίπτωση που προβείτε σε αλλαγή της διάρκειας ή της έντασης της σωματική σας άσκησης, ίσως χρειαστεί να αλλάξετε τη δίαιτα που ακολουθείτε ή τη φαρμακευτική αγωγή, ώστε να διατηρήσετε στην κατάλληλη κλίμακα τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.

ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ

Η αυτοεξέταση είναι η ικανότητα των διαβητικών να ελέγχουν μόνοι τους στο σπίτι, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Με τακτική αυτοεξέταση, ενημερωνόσαστε εσείς και ο ιατρός σας, για το πώς η δίαιτα, τα αντιδιαβητικά χάπια και η σωματική άσκηση, συν-λειτουργούν, επαρκούν και ρυθμίζουν σωστά το Σ. Δ. Το τελευταίο ονομάζεται και αυτοπαρακολούθηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.
Ο ιατρός σας, θα σας βοηθήσει να δημιουργήσετε ένα πρόγραμμα εξέτασης στο σπίτι.
Ο ιατρός σας, θα σας βοηθήσει να θέσετε το στόχο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, κατά τη διάρκεια της μέρας
Τα αποτελέσματα της αυτοεξέτασης, βοηθούν στην προσαρμογή των γευμάτων σας, τη σωματική άσκηση ή τη φαρμακευτική αγωγή, ώστε να διατηρείτε σε μια κατάλληλη κλίμακα, τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Η αυτοεξέταση πραγματοποιείται πριν τα γεύματα και πριν τον ύπνο. Πολλές φορές ωστόσο, απαιτείται κι εξέταση τις μέρες που δε νιώθετε καλά, που έχετε πολύ άγχος ή όταν προσαρμόζετε τις δόσεις ινσουλίνης.
Η εξέταση παρέχει πολύτιμες πληροφορίες στον ιατρό σας, ο οποίος βάση αυτών μπορεί να σας συστήσει τρόπους βελτίωσης της θεραπευτικής σας αγωγής. Η εξέταση εντοπίζει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, πριν την εμφάνιση σοβαρών επιπλοκών.
Το ζαχαρόμετρο είναι ειδική συσκευή που μετρά τη γλυκόζη στο αίμα. Υπάρχουν διάφοροι τύποι ζαχαρόμετρου. Η διαδικασία είναι απλή, τρυπάτε την άκρη του δακτύλου σας με μια μικρή βελόνα για να λάβετε μια σταγόνα αίμα. Την τοποθετείτε επάνω στο στικ και το στικ στο ζαχαρόμετρο και σε 30 – 45 δευτερόλεπτα αναγράφονται τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Η διατήρηση σε ένα αρχείο των αποτελεσμάτων της εξέτασης, βοηθούν εσάς και τον ιατρό σας, στον προγραμματισμό καλύτερης ρύθμισης της νόσου.
Η Αμερικανική Ένωση του Διαβήτη (A. D. A ) συνιστά να διατηρείται τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα στην κλίμακα του:

• 80 – 120 mg/dL προ γεύματος
• 100 – 140 mg/ dL πριν τον ύπνο.

ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ

Ο Σ. Δ. προκαλεί νοσήματα των αγγείων, καθώς και των νεύρων του άκρου ποδός και μειώνει την ικανότητα αίσθησης του τραυματισμού ή της αρτηριακής πίεσης στο άκρο πόδα. Μικρές πληγές ή εκδορές του δέρματος σε διάφορα σημεία, μπορεί να εξελιχθούν σε βαθύτερα έλκη του δέρματος. Σε περίπτωση που τα τελευταία, γίνονται όλο και μεγαλύτερα ή βαθύτερα, ίσως χρειαστεί ο ακρωτηριασμός.

Για να αποτρέψετε επιπλοκές στα κάτω άκρα, θα πρέπει:

• Να διακόψετε το κάπνισμα
• Να ελέγχετε καλύτερα τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας
• Να ελέγχει ο ιατρός τα κάτω σας άκρα τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο κι ενημερωθείτε αν πάσχετε από κάποια νευροπάθεια στον άκρο πόδα.
• Να ελέγχετε και να περιποιείστε τα πόδια σας ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ, ιδίως στην περίπτωση που πάσχετε από νοσήματα αγγείων ή νεύρων ή άλλες παθήσεις στον άκρο πόδα.
• Σιγουρευτείτε για την καταλληλότητα των υποδημάτων σας.

Βλ. περιποίηση διαβητικού ποδιού.


ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΧΑΜΗΛΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΣΑΚΧΑΡΟΥ ΣΤΟ ΑΙΜΑ

Στους διαβητικούς, η εμφάνιση της υπογλυκαιμίας είναι ταχεία. Συνήθως τα συμπτώματα παρουσιάζονται όταν το επίπεδο σακχάρου στο αίμα μειωθεί κάτω του 70 mg/dL. Αν έχετε συμπτώματα:

• Ελέγξτε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας.
• Αν τα επίπεδα σακχάρου είναι πολύ χαμηλά κι έχετε υπογλυκαιμία, καταναλώστε τροφή που περιέχει ζάχαρη: 1 ποτήρι χυμό φρούτων, 3 – 4 καραμέλες με μεγάλη περιεκτικότητα γλυκόζης ή 1 ποτήρι σόδας. Αν τρέφεστε περισσότερο από το κανονικό, μια ήπια αντίδραση του χαμηλού επιπέδου σακχάρου, μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές που οδηγούν σε αυξημένα επίπεδά του και επιπλοκές ρυθμίσεως στον ορό του αίματος σας.
• Με την πάροδο των 15 λεπτών τα συμπτώματα εξαφανίζονται. Αν τα συμπτώματα επιμείνουν, ακολουθείστε τις παραπάνω διατροφικές οδηγίες κι επαναλάβετε την εξέταση των επιπέδων σακχάρου. Όταν τα επίπεδα σακχάρου ρυθμιστούν σε μια ασφαλή κλίμακα (άνω των 70 mg/dL), ίσως χρειαστεί να καταναλώσετε ένα σνακ που περιέχει υδατάνθρακες και πρωτεΐνες, όπως τυρί με κράκερ ή ένα ποτήρι γάλα.
• Ρωτήστε τον ιατρό σας αν χρειάζεστε σε περίπτωση ανάγκης, για την ταχύτατη αύξηση των επιπέδων γλυκόζης, μια ένεση άμεσης εφόδου γλυκόζης.

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΥΓΗ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ

Ο ιατρός σας θα σας συνταγογραφήσει φαρμακευτική αγωγή, με σκοπό τη μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης οφθαλμιατρικών, νεφρικών κι άλλες παθήσεων, που αρκετά συχνά παρουσιάζονται σε διαβητικά άτομα.
Ένας ACE αναστολέας (ή ARB), συνήθως είναι η πρώτη επιλογή σε άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση και σε αυτούς με σημάδια νεφρικών παθήσεων. Οι ACE αναστολείς περιλαμβάνουν

• Καπτοπρίλη
• Εναλαπρίλη
• Γκουιναπρίλη
• Βεναζεπρίλη
• Ραμιπρίλη
• Περιντοπρίλη
• Λισινοπρίλη

Για τη ρύθμιση του μη φυσιολογικού επιπέδου χοληστερόλης, η πρώτη λύση επιλογής είναι οι στατίνες. Στόχος είναι το επίπεδο της LDL χοληστερόλης να είναι 100 mg/dL ή και λιγότερο.
Συνήθως συνίσταται η χορήγηση ασπιρίνης για την αποφυγή καρδιακών παθήσεων, σε διαβητικά άτομα που:

• Είναι άνω των 40 ετών
• Έχουν θετικό οικογενειακό ιστορικό καρδιακών παθήσεων
• Έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση και υψηλή χοληστερόλη
• Καπνίζουν

ΡΥΘΜΙΣΗ ΥΨΗΛΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΚΕΤΟΝΩΝ

Βλ.: διαβητική κετοξέωση

Ομάδες υποστήριξης

Για περισσότερες πληροφορίες και πηγές, βλ. ομάδες υποστήριξης για το Σ.Δ.


Πρόγνωση

Ο Σ.Δ. είναι μια χρόνια πάθηση και θεραπεία της νόσου, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει. Η εξέλιξη της νόσου όμως διαφέρει από ασθενή σε ασθενή. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο αυστηρός έλεγχος των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, μπορεί να αποτρέψει ή να καθυστερήσει την εμφάνιση επιπλοκών στους οφθαλμούς, στους νεφρούς, στο νευρικό σύστημα και στο καρδιαγγειακό σύστημα, στους διαβητικούς Τύπου 1. Βέβαια, υπάρχει πάντα η πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών ακόμα και στα άτομα που ρυθμίζουν σωστά το επίπεδο γλυκόζης στο αίμα τους.


Επιπλοκές

Με την πάροδο του χρόνου, η εξέλιξη της νόσου μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές στους οφθαλμούς, στο νεφροποιητικό σύστημα, στο καρδιαγγειακό σύστημα, στα αγγεία και να προσβάλλει κι άλλα σημεία του οργανισμού.
Ένας διαβητικός διατρέχει τον ίδιο κίνδυνο να πάθει έμφραγμα του μυοκαρδίου, με κάποιον ασθενή που ήδη έχει υποστεί κάτι ανάλογο. Ο κίνδυνος είναι ίδιος για τις γυναίκες, όσο και για τους άνδρες. Υπάρχει περίπτωση να μην παρουσιάσετε καν τα σημεία σημάδια του εμφράγματος μυοκαρδίου.

Γενικά οι επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Υψηλή αρτηριακή πίεση
• Παθήσεις των αγγείων του ποδός και άκρου ποδός (περιφερική αγγειοπάθεια)
• Οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο
• Υψηλή χοληστερόλη
• Παθήσεις του νευρικού συστήματος, που προκαλούν άλγος και μούδιασμα των κάτω άκρων , καθώς κι άλλες επιπλοκές στην κοιλιακή χώρα και του εντέρου, στο καρδιαγγειακό σύστημα κι σε άλλα όργανα (διαβητική νευροπάθεια)
• Έλκη ή πληγές του άκρου ποδός, που μπορούν να καταλήξουν σε ακρωτηριασμό
• Επιδείνωση της όρασης ή τύφλωση, οφειλόμενη στη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Κιληδώδες οίδημα
• Καταρράκτη
• Γλαύκωμα
• Παθήσεις νεφρικής λειτουργίας και νεφρική ανεπάρκεια (διαβητική νεφροπάθεια)

Άλλες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Προβλήματα στύσης
• Μολύνσεις του δέρματος, του θηλυκού γενετικού ουροποιητικού συστήματος, καθώς και του ουροποιητικού

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Εάν είσαστε πρόσφατα διαγνωσμένος ως ζαχαρωδιαβητικός, πιθανός να χρειαστείτε να συνεχή ιατρική παρακολούθηση, έως ότου ρυθμίζετε σωστά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας. Ο ιατρός θα ελέγξει προσεκτικά τα καταγεγραμμένα αποτελέσματα της αυτοεξέτασης και της γενικής ούρων. Θα ελέγξει επίσης τα καταγεγραμμένα σας στοιχεία παρακολούθησης των γευμάτων, των σνακ και τις ενέσεις ινσουλίνης.
Οι επισκέψεις στον ιατρό σας, θα γίνουν όλο και λιγότερο συχνές, μιας η εξέλιξη της νόσου σταθεροποιηθεί. Ωστόσο οι επισκέψεις στον ιατρό σας είναι πολύ σημαντικές όσον αφορά την παρακολούθηση των πιθανών μακροχρόνιων επιπλοκών του διαβήτη.

Καλέστε το 166 αν:

• Έχετε θωρακικό άλγος, κοφτές αναπνοές ή άλλα σημάδια στηθάγχης
• Απώλεια αισθήσεων
• Επιληπτικό παροξυσμό

Καλέστε τον οικογενειακό σας ιατρό ή επισκεφθείτε τα επείγοντα αν εμφανίζετε συμπτώματα κετοξέωσης:

• Ταχύπνοια
• Εξεσιμασμένη δίψα, υπερβολική κατανάλωση υγρών και συχνοουρία
• Γλυκιά απόπνοια
• Διακοπές αναπνοής
• Σύγχυση
• Έντονο κοιλιακό άλγος
• Υψηλά επίπεδα γλυκόζης ή κετόνων στα ούρα
• Πολύ υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα

Επίσης καλέστε τον ιατρό αν:

• Έχετε συμπτώματα ότι τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα αυξάνουν πάρα πολύ (αυξημένη δίψα, θολή όραση, ξηροδερμία, αδυναμία ή κόπωση, ανάγκη συχνοουρίας)
• Τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα να κυμαίνονται σε κλίμακα υψηλότερη, την οποία εσείς κι ο ιατρό σας θέσατε.
• Έχετε συμπτώματα ότι τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μειώνονται πάρα πολύ (αδυναμία ή κόπωση, τρέμουλο, εφίδρωση, εκνευρισμός, σύγχυση σκέψης, ταχυπαλμία, διπλωπία ή θολή όραση, ανησυχία).
• Αν οι μετρήσεις τω επιπέδων σακχάρου μειωθούν κάτω των 70 mg/dL.
• Μούδιασμα, μυρμηγκίασμα, πόνος στο κάτω σκέλος και στον άκρο πόδα.
• Μολύνσεις ή πληγές των κάτω άκρων
• Διαταραχές όρασης

Μπορείτε να αντιμετωπίσετε τα πρώτα σημάδια της υπογλυκαιμίας αν βρίσκεται στο σπίτι σας, με την κατανάλωση ζάχαρης ή καραμελών ή δισκίων γλυκόζης. Σε περίπτωση που τα σημάδια της υπογλυκαιμίας επιμείνουν και τα επίπεδα γλυκόζης παραμένουν κάτω των 70 mg/dL, επισκεφθείτε τα επείγοντα.


Πρόληψη

Δεν υπάρχει τρόπος πρόληψης εμφάνισης της νόσου, όπως και δεν υπάρχουν διαγνωστικές εξετάσεις πρόληψής της.
Για να αποφύγετε επιπλοκές της πάθησης, επισκεφθείτε τον ιατρό ας τουλάχιστον 4 φορές το χρόνο.
Μην παραλείπετε τα εμβόλια σας, όπως και το εμβόλιο της γρίπης κάθε φθινόπωρο.

Ορισμός

Κολίτιδα είναι η φλεγμονή του παχέος εντέρου (κόλον).


Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου


Η κολίτιδα μπορεί να οφείλεται σε πληθώρα αιτίων. Σε αυτά περιλαμβάνονται:

• οξείες και χρόνιες λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένων των τροφικών δηλητηριάσεων
• φλεγμονώδεις διαταραχές (ελκώδης κολίτιδα, νόσος του Crohn, λεμφοκυτταρική και κολλαγονική κολίτιδα)
• σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
• ανεπαρκής αιμάτωση (ισχαιμική κολίτιδα)
• έκθεση του παχέος εντέρου σε ακτινοβολία


Για περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με τον ειδικό τύπο κολίτιδας, δείτε:

• κολίτιδα από κυτταρομεγαλοϊό CMV (ιογενής λοίμωξη του παχέος εντέρου)
• νόσος του Crohn ( τμηματική εντερίτιδα)
• εντεροκολίτιδα απο κρυπτοσπορίδιο
• ισχαιμική κολίτιδα
• νεκρωτική εντεροκολίτιδα
• ψευδομεμβρανώδης κολίτιδα
• ελκώδης κολίτιδα


Συμπτώματα

Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• μετεωρισμός
• κοιλιακός πόνος συνεχής ή διαλείπων
• αιματηρά κόπρανα
• ρίγη
• τεινεσμός (αναποτελεσματική και επώδυνη έπειξη προς αφόδευση)
• αφυδάτωση
• διάρροια
• πυρετός
• αυξημένη παραγωγή εντερικών αερίων


Σημεία και διαγνωστικές εξετάσεις

Ο ιατρός θα προβεί στην πραγματοποίηση φυσικής εξέτασης και θα σας υποβάλει ερωτήσεις για τα συμπτώματα που εμφανίζετε. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι εξής;

• πότε εμφανίστηκαν τα συμπτώματα
• πόσο έντονος είναι ο πόνος
• πόσο συχνά συμβαίνει
• πόσο διαρκεί
• πόσο συχνά εκδηλώνετε διάρροια
• αν προσφάτως ταξιδέψατε

Ο ιατρός μπορεί να διαγνώσει την ύπαρξη κολίτιδας με την εισαγωγή ενός εύκαμπτου σωλήνα στο ορθό (σιγμοειδοσκόπηση ή κολονοσκόπηση) και να εκτιμήσει συγκεκριμένες περιοχές του παχέος εντέρου. Η βιοψία που διενεργείται κατά την εξέταση αυτή ενδέχεται να καταδείξει αλλαγές που σχετίζονται με φλεγμονή.

Άλλες διαγνωστικές εξετάσεις για την ταυτοποίηση της κολίτιδας περιλαμβάνουν:

• αξονική τομογραφία κοιλίας
• μαγνητική τομογραφία κοιλίας
• ακτινογραφία κοιλίας
• βαριούχος υποκλυσμός


Θεραπεία

Η θεραπευτική αντιμετώπιση κατευθύνεται προς τους αιτιολογικούς περάγοντες της νόσου (λοίμωξη, φλεγμονή, ανεπαρκής αιμάτωση, ή οποιοδήποτε άλλο αίτιο). Δείτε τις νοσολογικές καταστάσεις που προαναφέρθηκαν για συγκεκριμένες συστάσεις.


Πορεία/ πρόγνωση

Η πρόγνωση ποικίλει ανάλογα με το είδος της υποκείμενης νόσου. Δείτε τις ειδικές νοσολογικές καταστάσεις που προαναφέρθηκαν.


Επιπλοκές

• αιμορραγία
• διάτρηση του παχέος εντέρου
• τοξικό μεγάκολο
• ελκωτικές βλάβες (εξέλκωση)


Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν εμφανίσετε συμπτώματα, όπως;
• κοιλιακό πόνο που δε βελτιώνεται
• αιματηρά κόπρανα ή μέλαινες κενώσεις (μαύρα κόπρανα)
• διάρροια ή έμετοι που παρατείνονται
• κοιλιακή διάταση


Πρόληψη

Η πρόληψη εξαρτάται από το υποκείμενο αίτιο της κολίτιδας.

Ορισμός

Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής έχουμε όταν το μεγάλο αιμοφόρο αγγείο (αορτή) που μεταφέρει αίμα από την καρδιά στην κοιλιακή χώρα, τη λεκάνη και τα πόδια διογκώνεται αφύσικα και μοιάζει με φουσκωμένο μπαλόνι.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Ανεύρυσμα – αορτικό


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Το ακριβές αίτιο δεν είναι γνωστό αλλά παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο δημιουργίας ανευρύσματος της αορτής αποτελούν μεταξύ άλλων:

• Το κάπνισμα
• Η υψηλή αρτηριακή πίεση
• Η υψηλή χοληστερίνη
• Το ανδρικό φύλο
• Το εμφύσημα
• Γενετικοί παράγοντες (κληρονομικότητα)
• Η παχυσαρκία

Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής μπορεί να παρουσιαστεί στον καθένα αλλά είναι πιο συχνό σε άνδρες πάνω από τα 60 που έχουν έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου. Όσο μεγαλύτερο το ανεύρυσμα, τόσο πιο πιθανό να διαρραγεί (σπάσει) και να ανοίξει.


Συμπτώματα

Τα ανευρύσματα αναπτύσσονται αργά κατά τη διάρκεια πολλών χρόνων και συχνά δεν δημιουργούν συμπτώματα. Αν ένα ανεύρυσμα διευρυνθεί γρήγορα, διαρραγεί (ραγέν ανεύρυσμα) ή δημιουργηθεί διαρροή αίματος στο τοίχωμα του αγγείου (αορτικός διαχωρισμός), τα συμπτώματα μπορεί να έχουν ταχεία εξέλιξη.

Τα συμπτώματα της ρήξης είναι:

• Πόνος στην κοιλιακή χώρα ή την πλάτη – οξύς, ξαφνικός, επίμονος ή διαρκής. Ο πόνος μπορεί να διαχέεται στη βουβωνική χώρα, τους γλουτούς ή τα πόδια.
• Ιδρωμένο (υγρό) δέρμα
• Ναυτία και εμετός
• Ταχυκαρδία
• Εικόνα σοκ

Ενδείξεις και εξετάσεις

Ο γιατρός σας θα εξετάσει την κοιλιά σας και συμπληρωματικά θα πάρει τον σφυγμό σας και την αίσθηση των ποδιών. Ο γιατρός μπορεί να διαγνώσει:

• Μαλακή μάζα στην κοιλιακή χώρα
• Σκληρή ή άκαμπτη κοιλιά
• Αίσθημα παλμών στην κοιλιακή χώρα

Μπορεί να έχετε ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής που δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα ή πρόβλημα. Ο γιατρός σας μπορεί να ανακαλύψει το πρόβλημα τυχαία από υπερηχογράφημα ή υπολογιστική τομογραφία (αξονική) της κοιλιάς.
Και οι δύο αυτές εξετάσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν και όταν έχετε συμπτώματα.


Θεραπεία

Αν έχετε εσωτερική αιμορραγία από ανεύρυσμα αορτής, πρέπει να υποβληθείτε σε ανοικτή χειρουργική επέμβαση για αποκατάσταση του ανευρύσματος.

Αν το ανεύρυσμα είναι μικρό και δεν δίνει συμπτώματα:

• Εσείς και ο γιατρός σας πρέπει να αποφασίσετε αν ο κίνδυνος της χειρουργικής επέμβασης είναι μικρότερος από τον κίνδυνο αιμορραγίας αν δεν υποβληθείτε στην επέμβαση.
• Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει να ελέγχετε το μέγεθος του ανευρύσματος με ένα ετήσιο υπερηχογράφημα, για να παρακολουθείτε αν μεγαλώνει.

Η χειρουργική επέμβαση συνιστάται συνήθως σε ασθενείς με ανευρύσματα διαμέτρου μεγαλύτερης των 5,5 εκ., που μεγαλώνουν γρήγορα. Ο στόχος είναι να πραγματοποιηθεί η επέμβαση πριν υπάρξουν επιπλοκές ή εκδηλωθούν συμπτώματα.

Υπάρχουν δύο χειρουργικές προσεγγίσεις:

• Στην παραδοσιακή (ανοικτή) επέμβαση, γίνεται μια μεγάλη τομή στην κοιλιακή χώρα. Το ελαττωματικό αγγείο αντικαθίσταται από τεχνητό μόσχευμα, όπως είναι το Dacron.
• H άλλη προσέγγιση ονομάζεται ενδαγγειακή επικαλυμμένη ενδοπρόσθεση (stent graft). H επέμβαση αυτή δεν απαιτεί μεγάλη τομή στην κοιλιακή χώρα, γι’ αυτό κι έχει μικρότερη περίοδο ανάρρωσης. Η αποκατάσταση με ενδοπρόσθεση σπανίως πραγματοποιείται σε ανεύρυσμα που έχει ρωγμή ή αιμορραγεί.

Πρόγνωση

Η εξέλιξη είναι συνήθως καλή αν ένας έμπειρος χειρουργός αποκαταστήσει το ανεύρυσμα πριν διαρραγεί (σπάσει). Ωστόσο, ποσοστό μικρότερο από το 40% των ασθενών επιβιώνουν από τη ρήξη ανευρύσματος κοιλιακής αορτής.


Επιπλοκές

Η ρήξη ανευρύσματος κοιλιακής αορτής αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό. Διαχωρισμός της αορτής επέρχεται όταν το εσώτατο στρώμα του τοιχώματος της αρτηρίας σχίζεται και δημιουργεί διαρροή αίματος στο τοίχωμα της αρτηρίας. Αυτό συνηθέστερα συμβαίνει στην αορτή στο ύψος του θώρακα.

Στις επιπλοκές περιλαμβάνονται:

• Αρτηριακή εμβολή (ισχαιμία)
• Έμφραγμα
• Υποβολαιμικό σοκ (καταπληξία)
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Εγκεφαλικό επεισόδιο

Πότε να καλέσετε τον γιατρό σας

Απευθυνθείτε στα Επείγοντα Περιστατικά νοσοκομείου ή καλέστε το 166 αν νιώσετε πόνο στην κοιλιά ή στην πλάτη που δεν περνά ή είναι πολύ έντονος.


Πρόληψη

Για να μειώσετε τις πιθανότητες ανάπτυξης ανευρύσματος:

• Η υιοθέτηση φιλικής προς την καρδιά υγιεινής διατροφής, η διακοπή του καπνίσματος αν καπνίζετε και ο περιορισμός του στρες, μειώνουν τις πιθανότητες απόφραξης αρτηρίας σας στο μέλλον.
• Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει φάρμακα για τη μείωση της χοληστερίνης σας.
• Αν σας έχουν χορηγήσει φάρμακα για την πίεση ή τον διαβήτη, να τα παίρνετε σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας.

Στους άνδρες πάνω από τα 65 που υπήρξαν ή είναι καπνιστές συνιστάται προληπτικά ένα υπερηχογράφημα.

Ορισμός

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ή ορθοκολικός καρκίνος, αποτελεί κακοήθη νεοπλασία που ξεκινά στο κόλον ή το ορθό (τελικό τμήμα του παχέος εντέρου). Διάφοροι τύποι καρκίνου μπορούν να προσβάλουν το παχύ έντερο, όπως λεμφώματα, καρκινοειδείς όγκοι, μελανώματα, και σαρκώματα. Αυτοί οι τύποι καρκίνου είναι σπάνιοι. Σε αυτό το άρθρο, η χρήση του όρου “καρκίνος του παχέος εντέρου” αφορά μόνο σε αδενοκαρκίνωμα.


Εναλλακτικές ονομασίες

Ορθοκολικός καρκίνος, καρκίνος του ορθού, αδενοκαρκίνωμα του παχέος εντέρου, παχύ έντερο-αδενοκαρκίνωμα


Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι μία από πρώτες αιτίες θανάτου σχετιζόμενου με κακοήθη νεοπλασία. Ωστόσο, η πρώιμη διάγνωση συχνά οδηγεί σε πλήρη ίαση.
Σχεδόν το σύνολο των αδενοκαρκινωμάτων του παχέος εντέρου ξεκινούν σε αδένες του βλεννογόνου του.

Δεν υπάρχει μόνο ένας αιτιολογικός παράγοντας για την πρόκληση καρκίνου του παχέος εντέρου. Σχεδόν όλοι οι καρκίνοι στο παχύ έντερο ξεκινούν ως μη καρκινωματώδεις (καλοήθεις) πολύποδες, οι οποίοι αναπτύσσονται βραδέως σε καρκίνο.

Έχετε υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου αν:

• είστε ηλικίας άνω των 60 ετών
• έχετε αφροαμερικανική ή ανατολικοευρωπαϊκή καταγωγή
• η δίαιτά σας έχει υψηλή περιεκτικότητα σε κόκκινο ή επεξεργασμένο κρέας
• έχετε καρκίνο σε άλλο σημείο του σώματος
• έχετε πολύποδες του παχέος εντέρου
• έχετε φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (νόσος Crohn ή ελκώδης κολίτιδα)
• έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου
• έχετε ατομικό ιστορικό καρκίνου του μαστού

Ορισμένα γενετικά σύνδρομα επίσης αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου. Δύο από τα πλέον συνήθη είναι ο κληρονομικός μη πολυποδιασικός καρκίνος του παχέος εντέρου, επίσης γνωστός και ως σύνδρομο Lynch, και η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση.

Το είδος της διατροφής σας ενδέχεται να αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου στην ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου. Αυτός μπορεί να σχετίζεται με δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λίπη και κόκκινο κρέας, και χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες. Ωστόσο, ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η μετάβαση σε δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες δεν ελαττώνει τον κίνδυνο καρκίνου, με συνέπεια η σύνδεση διατροφής και καρκίνου του παχέος εντέρου να μην είναι απόλυτα διακριβωμένη.

Το κάπνισμα και η κατάχρηση οινοπνεύματος αποτελούν επιπλέον παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου.

Συμπτώματα

Πληθώρα περιπτώσεων καρκίνου του παχέος εντέρου δεν εκδηλώνουν συμπτώματα. Τα ακόλουθα συμπτώματα, ωστόσο, μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη καρκίνου του παχέος εντέρου:

• κοιλιακός πόνος και ευαισθησία στην κάτω κοιλία
• αίμα στα κόπρανα
• διάρροια, δυσκοιλιότητα, ή άλλες διαταραχές των κενώσεων
• εντερική απόφραξη
• ανεξήγητη αναιμία
• απώλεια βάρους

Σημεία και διαγνωστικός έλεγχος

Με τον κατάλληλο έλεγχο, ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να εντοπιστεί πριν την ανάπτυξη συμπτωμάτων, ώστε να είναι αποτελεσματικότερη η θεραπεία του.

Ο ιατρός θα πραγματοποιήσει φυσική εξέταση και θα ψηλαφήσει την περιοχή της κοιλίας σας. Η φυσική εξέταση σπανίως αποκαλύπτει κάποιο πρόβλημα. Ωστόσο, είναι πιθανό ο ιατρός να διαπιστώσει την ύπαρξη ψηλαφητής μάζας στην κοιλιακή χώρα. Η εξέταση του ορθού ενδέχεται να αποκαλύψει την ύπαρξη μάζας σε ασθενείς με καρκίνο του ορθού.

Ο έλεγχος λανθάνουσας αιμορραγίας στα κόπρανα μπορεί να ανιχνεύσει μικρές ποσότητες αίματος σε αυτά. Η θετική δοκιμασία θέτει την υποψία για ύπαρξη καρκίνου του παχέος εντέρου. Για το λόγο αυτό ο έλεγχος θα πρέπει να πραγματοποιείται μαζί με ορθοσιγμοειδοσκόπηση ή ολική κολονοσκόπηση. Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι μια θετική δοκιμασία δε σημαίνει απαραιτήτως την ύπαρξη καρκίνου.

Ο απεικονιστικός έλεγχος για τη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου, περιλαμβάνει:

• ολική κολονοσκόπηση
• ορθοσιγμοειδοσκόπηση

Σημειώστε ότι μόνο η ολική κολονοσκόπηση μπορεί να απεικονίσει ολόκληρο το παχύ έντερο.

Αιματολογικές εξετάσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν περιλαμβάνουν:

• γενική αίματος για τον έλεγχο ενδεχόμενης αναιμίας
• ηπατικά ένζυμα για τον έλεγχο της ηπατικής λειτουργίας

Αν ο ιατρός διαπιστώσει ότι πάσχετε από καρκίνο του παχέος εντέρου, θα ζητήσει τη διενέργεια περισσότερων εξετάσεων για τον καθορισμό της ενδεχόμενης διασποράς του. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται σταδιοποίηση. Η υπολογιστική και η μαγνητική τομογραφία της κοιλίας, της πυέλου, του θώρακα, ή του εγκεφάλου ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν για τη σταδιοποίηση του καρκίνου. Ορισμένες φορές χρησιμοποιείται και η τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων .

Τα στάδια του καρκίνου του παχέος εντέρου είναι:

• στάδιο 0: πολύ πρώιμος καρκίνος στην επιφάνεια του βλεννογόνου του εντέρου
• στάδιο Ι: ο καρκίνος διηθεί τον βλεννογόνο και υποβλεννογόνιο χιτώνα
• στάδιο ΙΙ: ο καρκίνος διηθεί τη μυϊκή στιβάδα αλλά όχι τους επιχώριους λεμφαδένες
• στάδιο ΙΙΙ: ο καρκίνος διηθεί τους επιχώριους λεμφαδένες
• στάδιο ΙV: ο καρκίνος εμφανίζει διασπορά σε άλλα όργανα

Εξετάσεις αίματος για την ανίχνευση νεοπλασματικών δεικτών, συμπεριλαμβανομένων του καρκινοεμβρυϊκού αντιγόνου (CEA) και του CA 19-9, μπορούν να βοηθήσουν τον ιατρό στην παρακολούθησή σας μετά την εφαρμογή της θεραπείας.


Θεραπεία

Η θεραπευτική αντιμετώπιση εξαρτάται μερικώς από το στάδιο του καρκίνου. Γενικά, οι θεραπείες ενδέχεται να περιλαμβάνουν:

• χημειοθεραπεία για την εξολόθρευση των καρκινικών κυττάρων
• χειρουργική αφαίρεση των καρκινικών κυττάρων (συχνότερα κολεκτομή)
• ακτινοθεραπεία για την καταστροφή του καρκινικού ιστού

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου σταδίου 0 μπορεί να αντιμετωπισθεί με αφαίρεση των καρκινικών κυττάρων, συχνά κατά τη διενέργεια κολονοσκόπησης. Για τους καρκίνους σταδίου Ι,ΙΙ, και ΙΙΙ, απαιτείται πιο εκτεταμένη χειρουργική παρέμβαση ώστε να αφαιρεθεί το τμήμα του παχέος εντέρου που είναι καρκινωματώδες (δείτε: κολεκτομή).

Υπάρχει διχογνωμία για το αν οι ασθενείς με καρκίνο παχέος εντέρου σταδίου ΙΙ πρέπει να υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία μετά τη χειρουργική επέμβαση. Αυτό θα πρέπει να το συζητήσετε με τον ογκολόγο σας.

Σχεδόν όλοι οι ασθενείς με καρκίνο παχέος εντέρου σταδίου ΙΙΙ πρέπει να υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία, μετά τη χειρουργική επέμβαση, για περίπου 6-8 μήνες. Το χημειοθεραπευτικό φάρμακο 5-φθοριοουρακόλη έχει δείξει ότι αυξάνει τις πιθανότητες ίασης σε ορισμένους ασθενείς.

Χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται, επίσης, για τη θεραπευτική αντιμετώπιση καρκίνου του παχέος εντέρου σταδίου ΙV, με σκοπό τη βελτίωση των συμπτωμάτων και την παράταση της επιβίωσης.

• η ιρινοτεκάνη, η οξαλιπλατίνη, η καπεσιταμπίνη, και η 5-φθοριοουρακίλη αποτελούν τα τρία συνηθέστερα χρησιμοποιούμενα φάρμακα.
• Μονοκλωνικά αντισώματα, συμπεριλαμβανομένων των cetuximab (Erbitux), panitumumab (Vectibix), και bevacizumab (Avastin) έχουν χρησιμοποιηθεί μεμονωμένα ή σε συνδυασμούς με χημειοθεραπευτική αγωγή.

Μπορείτε να λάβετε μόνο έναν τύπο ή συνδυασμούς φαρμάκων.

Σε ασθενείς με νόσο σταδίου ΙV που εμφανίζουν διασπορά στο ήπαρ, διάφορες ειδικές θεραπείες μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Αυτές ενδέχεται να περιλαμβάνουν:

• τήξη του καρκινικού όγκου (θερμοκαυτηρίαση)
• εκτομή του καρκινικού όγκου
• χορήγηση χημειοθεραπείας ή ακτινοβολίας κατευθείαν μέσα στο ήπαρ
• καταστροφή του καρκινικού ιστού με την εφαρμογή υπερβολικού ψύχους (κρυοθεραπεία)

Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται περιστασιακά σε ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου. Συνήθως εφαρμόζεται σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία σε ασθενείς με καρκίνο του ορθού σταδίου ΙΙΙ.


Πρόγνωση

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι σε πολλές περιπτώσεις θεραπεύσιμος αν διαγνωσθεί πρώιμα.

Το πόσο καλή θα είναι η έκβαση εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, συμπεριλαμβανομένου του σταδίου του καρκίνου. Γενικά, όταν αντιμετωπίζεται θεραπευτικά σε πρώιμο στάδιο, η μεγάλη πλειονότητα των ασθενών επιβιώνει τουλάχιστον πέντε χρόνια μετά τη διάγνωση (ποσοστό πενταετούς επιβίωσης). Ωστόσο, το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης πέφτει σημαντικά από τη στιγμή που ο καρκίνος εμφανίζει διασπορά.

Αν ο καρκίνος του παχέος εντέρου δεν υποτροπιάσει μέσα σε πέντε έτη, θεωρείται ότι έχει ιαθεί. Οι καρκίνοι σταδίου Ι, ΙΙ, και ΙΙΙ θεωρούνται δυνητικά θεραπεύσιμοι. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο καρκίνος σταδίου IV δεν είναι ιάσιμος.


Επιπλοκές

• απόφραξη του παχέος εντέρου
• υποτροπή του καρκίνου στο παχύ έντερο
• διασπορά του καρκίνου σε άλλα όργανα ή ιστούς (μετάσταση)
• ανάπτυξη ενός δεύτερου πρωτοπαθούς καρκίνου στο παχύ έντερο

Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν έχετε:

• μαύρα, σαν πίσσα, κόπρανα
• αιματηρές κενώσεις
• διαταραχές των κενώσεων

Πρόληψη

Το ποσοστό θανάτων από καρκίνο του παχέος εντέρου έχει μειωθεί την τελευταία δεκαπενταετία. Αυτό ενδέχεται να έχει προκύψει λόγω του αυξημένου ελέγχου με τη χρήση της κολονοσκόπησης και της ευαισθητοποίησης του πληθυσμού.

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί σχεδόν πάντα να εντοπισθεί στα πιο πρώιμα και θεραπεύσιμα στάδια με την κολονοσκόπηση. Σχεδόν όλοι οι άνδρες και οι γυναίκες άνω των 50 ετών πρέπει να ελέγχονται για καρκίνο του παχέος εντέρου. Άτομα με υψηλότερο κίνδυνο ενδέχεται να χρειάζονται έλεγχο νωρίτερα.

Ο προσυμπτωματικός έλεγχος μπορεί να διαπιστώσει την ύπαρξη προκαρκινωματωδών πολυπόδων. Η αφαίρεσή τους ενδεχομένως να προλάβει την ανάπτυξη του καρκίνου του παχέος εντέρου.

Τροποποιήσεις στη δίαιτα και στον τρόπο ζωής είναι σημαντικές. Ορισμένες μελέτες προτείνουν ότι δίαιτες με χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπος και υψηλή σε φυτικές ίνες μπορούν να ελαττώσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου.

Άλλες μελέτες αναφέρουν ότι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ασπιρίνη, ιβουπροφένη, ναπροξένη, σελεκοξίμπη) ενδέχεται να βοηθούν στη μείωση του κινδύνου του ορθοκολικού καρκίνου. Ωστόσο, δε συστήνεται η λήψη ασπιρίνης ή άλλων αντιφλεγονωδών φαρμάκων για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου αν διατρέχετε μέσο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου, ή ακόμη και αν κάποιο μέλος της οικογένειάς σας έχει αναπτύξει την κατάσταση. Η λήψη περισσότερων από 300mg ασπιρίνης και παρόμοιων φαρμάκων ημερησίως μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνη αιμορραγία στο γαστρεντερικό καθώς και καρδιολογικά προβλήματα σε ορισμένα άτομα.

Ορισμός

Ο ρευματικός πυρετός είναι μια φλεγμονώδης νόσος που μπορεί να αναπτυχθεί μετά από στρεπτοκοκκική λοίμωξη (όπως στρεπτοκοκκική φαρυγγική λοίμωξη ή οστρακιά). Η νόσος μπορεί να προσβάλλει την καρδιά, τις αρθρώσεις, το δέρμα, και τον εγκέφαλο.


Εναλλακτικές ονομασίες

Οξύς ρευματικός πυρετός


Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου

Ο ρευματικός πυρετός είναι συχνός παγκοσμίως και ευθύνεται για πολλές περιπτώσεις βλάβης στις βαλβίδες της καρδιάς. (Στις ΗΠΑ η νόσος δεν εμφανίζει μεγάλη συχνότητα και συνήθως συμβαίνει σε σποραδικές επιδημικές εκρήξεις. Η τελευταία συνέβη τη δεκαετία του 1980).

Η νόσος προσβάλλει κυρίως παιδιά ηλικίας 6 ως 15 ετών, και εκδηλώνεται περίπου 20 ημέρες μετά από φαρυγγική λοίμωξη από στρεπτόκοκκο ή οστρακιά.



Συμπτώματα

• κοιλιακός πόνος
• πυρετός
• καρδιολογικά προβλήματα, που μπορεί να είναι ασυμπτωματικά, ή να επιφέρουν δύσπνοια και θωρακικό πόνο
• αρθραλγία, αρθρίτιδα (κυρίως στα γόνατα, τους αγκώνες, τις ποδοκνημικές, και τους καρπούς)
• οίδημα των αρθρώσεων, ερυθρότητα ή θερμότητα
• ρινορραγίες (επίσταξη)
• δερματικά οζίδια
• δερματικό εξάνθημα (οχθώδες ερύθημα): α) δερματικό βλατιδώδες εξάνθημα στον κορμό, τους βραχίονες και τους μηρούς. β) οι βλατίδες έχουν δακτυλιοειδές ή οφιοειδές σχήμα.
• Χορεία του Sydenham (συναισθηματική αστάθεια, μυϊκή αδυναμία, και απότομες, ασυντόνιστες, σπασμωδικές κινήσεις που αφορούν κυρίως στο πρόσωπο, τα κάτω και τα άνω άκρα).

Σημεία και διαγνωστικός έλεγχος

Δεδομένης της πολυμορφίας της νόσου, δεν υπάρχει ειδική δοκιμασία που να θέτει τη διάγνωση με απόλυτη βεβαιότητα. Ο ιατρός θα πραγματοποιήσει προσεκτική κλινική εξέταση. Αυτή περιλαμβάνει έλεγχο των καρδιακών ήχων, του δέρματος, και των αρθρώσεων.

Ο εργαστηριακός έλεγχος μπορεί να περιλαμβάνει:

• αιματολογικές εξετάσεις για την υποτροπή της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης (όπως έλεγχος του τίτλου ASO ή άλλων στρεπτοκοκκικών αντισωμάτων)
• γενική εξέταση αίματος
• ηλεκτροκαρδιογράφημα
• ταχύτητα καθίζησης ερυθρών ΤΚΕ

Διάφορα μείζονα και ελάσσονα κριτήρια έχουν αναπτυχθεί για να συνδράμουν στην προτυποποίηση της διάγνωσης του ρευματικού πυρετού. Η ικανοποίηση αυτών των κριτηρίων, σε συνδυασμό με ενδείξεις πρόσφατης στρεπτοκοκκικής λοίμωξης, μπορούν να βοηθήσουν στο να τεθεί η διάγνωση του ρευματικού πυρετού.

Στα μείζονα κριτήρια για τη διάγνωση περιλαμβάνονται:

• πολυαρθρίτιδα (αρθρίτιδα σε διάφορες αρθρώσεις)
• φλεγμονή της καρδιάς (καρδίτιδα)
• υποδόρια οζίδια
• απότομες, σπασμωδικές κινήσεις ( χορεία, χορεία Sydenham)
• δερματικό εξάνθημα (οχθώδες ερύθημα)

Τα ελάσσονα κριτήρια περιλαμβάνουν:

• πυρετό
• αυξημένη ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ)
• αρθραλγίες
• άλλα εργαστηριακά ευρήματα

Για να τεθεί η διάγνωση του ρευματικού πυρετού απαιτούνται δύο μείζονα, ή ένα μείζον και δύο ελάσσονα κριτήρια, εφ' όσον υπάρχουν ενδείξεις προηγηθείσας στρεπτοκοκκικής λοίμωξης.

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Αν διαγνωσθείτε με οξύ ρευματικό πυρετό θα σας χορηγηθεί αγωγή με αντιβιοτικά.

Αντιφλεγμονώδη φάρμακα όπως η ασπιρίνη ή τα κορτικοστεροειδή μειώνουν τη φλεγμονή και βοηθούν στη διαχείριση του οξέος ρευματικού πυρετού.

Ενδέχεται να χρειαστεί να λάβετε χαμηλές δόσεις αντιβιοτικών (όπως πενικιλλίνη, σουλφαδιαζίνη, ή ερυθρομυκίνη) για μακρύ χρονικό διάστημα, προκειμένου να αποτρέψετε ενδεχόμενη υποτροπή της στρεπτοκοκκικής φαρυγγικής λοίμωξης.


Πρόγνωση

Ο ρευματικός πυρετός είναι πιθανό να επανεμφανιστεί σε άτομα που δεν λαμβάνουν συνεχώς χαμηλές δόσεις αντιβιοτικής αγωγής, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των πρώτων 3 ως 5 ετών μετά το αρχικό επεισόδιο της νόσου. Οι καρδιολογικές επιπλοκές μπορεί να είναι σοβαρές, ιδιαίτερα αν εμπλέκονται οι καρδιακές βαλβίδες.


Επιπλοκές

• αρρυθμίες
• βλάβη των καρδιακών βαλβίδων (συγκεκριμένα, στένωση μιτροειδούς και αορτικής)
• ενδοκαρδίτιδα
• καρδιακή ανεπάρκεια
• περικαρδίτιδα
• χορεία Syndeham

Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν αναπτύξετε συμπτώματα ρευματικού πυρετού. Δεδομένου ότι διάφορες άλλες καταστάσεις εκδηλώνουν παρόμοια συμπτώματα, θα χρειαστείτε μια ιδιαίτερα προσεκτική ιατρική εκτίμηση.

Αν εμφανίσετε συμπτώματα στρεπτοκοκκικής φαρυγγικής λοίμωξης ενημερώστε τον ιατρό σας. Θα πρέπει να εκτιμηθείτε και να σας χορηγηθεί αγωγή αν διαπιστωθεί ότι όντως νοσείτε. Με αυτόν τον τρόπο θα μειώσετε τον κίνδυνο ανάπτυξης ρευματικού πυρετού.


Πρόληψη

Ο πλέον σημαντικός τρόπος πρόληψης του ρευματικού πυρετού αποτελεί η έγκαιρη λήψη θεραπευτικής αγωγής για στρεπτοκοκκική φαρυγγική λοίμωξη και οστρακιά.

Ορισμός

Η πρωκτίτιδα είναι φλεγμονή του ορθού που προκαλεί δυσφορία, αιμορραγία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, εκκρίσεις βλέννας ή πύου.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Φλεγμονή – ορθόν, Ορθοπρωκτική φλεγμονή


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Τα αίτια της πρωκτίτιδας είναι πολλά αλλά μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως εξής:

• Αυτοάνοση ασθένεια
• Εισαγωγή επικίνδυνων αντικειμένων στον πρωκτό
• Μη σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη
• Σεξουαλικά μεταδιδόμενη ασθένεια (STD)

H πρωκτίτιδα που οφείλεται σε σεξουαλικά μεταδιδόμενη ασθένεια είναι συνήθης σε όσους επιδίδονται σε πρωκτική συνουσία. Σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες που προκαλούν πρωκτίτιδα είναι η γονόρροια, ο έρπης, τα χλαμύδια, το λεμφοκοκκίωμα και η αμοιβάδωση.
H πρωκτίτιδα που οφείλεται σε μη σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες δεν είναι τόσο συνηθισμένη. Κλασική περίπτωση τέτοιας μορφής λοίμωξης είναι εκείνη που παρουσιάζεται σε παιδιά και προκαλείται από τα ίδια βακτηρίδια που είναι υπεύθυνα για τον στρεπτόκοκκο του φάρυγγα.

Η αυτοάνοση πρωκτίτιδα συνδέεται με ασθένειες όπως η ελκώδης κολίτιδα ή η ασθένεια του Crohn.
Η πρωκτίτιδα μπορεί επίσης να προκληθεί από ορισμένα φάρμακα, από ακτινοθεραπείες και από την εισαγωγή στον πρωκτό επικίνδυνων αντικειμένων.

Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται:

• Αίμα στα κόπρανα
• Δυσκοιλιότητα
• Πρωκτική αιμορραγία
• Εκκρίσεις από τον πρωκτό, πύον
• Πόνος στον πρωκτό ή δυσφορία
• Τεινεσμός (επίμονη αίσθηση να αδειάσει το έντερο ασχέτως αν υπάρχουν κόπρανα)

Ενδείξεις και εξετάσεις

• Εξέταση κοπράνων
• Κολονοσκόπηση
• Καλλιέργεια πρωκτικού υγρού
• Σιγμοειδοσκόπηση

Θεραπεία

Η επιτυχημένη αντιμετώπιση της υποκείμενης ασθένειας συνήθως θεραπεύει το πρόβλημα. Η πρωκτίτιδα από λοίμωξη αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά. Κορτικοστεροειδή ή μεσαλαμίνη σε μορφή υποθέτων ανακουφίζουν τα συμπτώματα της πρωκτίτιδας σε πάσχοντες από την ασθένεια του Crohn ή από ελκώδη κολίτιδα.


Πρόγνωση

Συνήθως η εξέλιξη είναι καλή με τη θεραπεία.


Επιπλοκές

• Πρωκτικό συρίγγιο
• Αναιμία
• Πρωκτοκολπικό συρίγγιο (στις γυναίκες)
• Σοβαρή αιμορραγία

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Επισκεφθείτε τον γιατρό σας αν εμφανίζετε συμπτώματα πρωκτίτιδας.


Πρόληψη

Το ασφαλές σεξ μπορεί να προλάβει τη μετάδοση της ασθένειας κατά τη συνουσία.

Ορισμός

Ως φαρμακογενείς αλλεργίες ορίζουμε το σύνολο των συμπτωμάτων που προκαλούνται από αλλεργική αντίδραση σε κάποιο φαρμακευτικό σκεύασμα.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Αλλεργική αντίδραση σε φάρμακα


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις σε φάρμακα είναι ένα σύνηθες φαινόμενο, αφού σχεδόν οποιοδήποτε φάρμακο μπορεί να προκαλέσει κάποια ανεπιθύμητη αντίδραση. Οι αντιδράσεις αυτές καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα, από ερεθισμό ή ήπιες παρενέργειες, όπως ναυτία κι έμετο, έως και αναφυλαξία, μία ιδιαίτερα νοσηρή αλλεργική αντίδραση.

Μία αυθεντική φαρμακογενείς αλλεργική αντίδραση προκύπτει μετά από μια σειρά χημικών αλληλεπιδράσεων που γίνονται από τον οργανισμό και οι οποίες παράγουν την αλλεργική αντίδραση στο φαρμακευτικό σκεύασμα. Συνήθως, όταν λαμβάνουμε κάποιο φάρμακο για πρώτη φορά, το ανοσοποιητικό μας σύστημα εξαπολύει μία λανθασμένη αντίδραση, η οποία δεν γίνεται αντιληπτή. Την επόμενη φορά που θα λάβουμε το ίδιο φάρμακο, το ανοσοποιητικό σύστημα θα παράγει αντισώματα και ισταμίνη.

Οι περισσότερες φαρμακογενείς αλλεργίες προκαλούν ήπιας μορφής δερματικά εξανθήματα και κνίδωση. Η ορονοσία είναι ένας τύπος φαρμακογενής αλλεργίας που εκδηλώνεται με καθυστέρηση μίας εβδομάδας ή και περισσότερο, μετά τη χορήγηση κάποιου φαρμάκου ή εμβολίου.

Η πενικιλίνη και τα συναφή αντιβιοτικά είναι οι πιο συνηθισμένες αιτίες φαρμακογενούς αλλεργίας. Άλλα φάρμακα που συχνά προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις είναι:

• Τα φάρμακα σουλφονίου
• Τα αντιεπιληπτικά
• Σκευάσματα ινσουλίνης (κυρίως ινσουλίνη ζωικής προελεύσεως)
• Ιωδιωμένες (που περιέχουν ιώδιο) χρωστικές βαφές που χρησιμοποιούνται για τη λήψη ακτινογραφιών (μπορούν να προκαλέσουν αναφυλακτοειδείς αντιδράσεις όμοιες με τις αλλεργικές αντιδράσεις)

Οι περισσότερες παρενέργειες που προκαλούν τα φαρμακευτικά σκευάσματα δεν οφείλονται σε φαρμακογενείς αλλεργίες. Για παράδειγμα, η ασπιρίνη μπορεί να προκαλέσει μη-αλλεργικά εξανθήματα και να ενεργοποιήσει την εκδήλωση άσθματος. Μερικές από τις παρενέργειες των φαρμάκων θεωρούνται “ιδιοσυγκρασιακές”. Αυτό σημαίνει πως η αντίδραση είναι μια ασυνήθιστη επίδραση του φαρμάκου, η οποία δεν οφείλεται σε κάποια προβλεπόμενη χημική αλληλεπίδραση. Πολλοί άνθρωποι παρερμηνεύουν μια ενοχλητική, αλλά ακίνδυνη παρενέργεια ενός φαρμάκου (όπως τη ναυτία) με μια αυθεντική φαρμακευτική αλλεργική αντίδραση, που μπορεί να αποβεί μοιραία.


Συμπτώματα

• Αναφυλαξία ή οξεία αλλεργική αντίδραση
• Ερυθρά εξανθήματα (λιγότερο συχνό από το ερύθημα)
• Κνησμός (φαγούρα) των ματιών και του δέρματος (συχνό εύρημα)
• Ερύθημα (συχνό εύρημα)
• Οίδημα στα χείλη, τη γλώσσα ή το πρόσωπο
• Συριγμός

Τα συμπτώματα της αναφυλαξίας περιλαμβάνουν:

• Πόνοι ή κράμπες στην κοιλιακή χώρα
• Σύγχυση
• Διάρροια
• Δυσκολία στην αναπνοή που συνοδεύεται από συριγμό ή βράγχος φωνής
• Ζάλη
• Αίσθηση αδυναμίας και λιποθυμίας
• Ερυθρά εξανθήματα σε διάφορα σημεία του σώματος
• Ναυτία, τάση για έμετο
• Ταχυπαλμία
• Αίσθηση παλμών

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Μια επισκόπηση του δέρματος του προσώπου και του σώματος μπορεί να αποκαλύψει κνίδωση, εξανθήματα, ή αγγειοοιδήματα (οίδημα στα χείλη, το πρόσωπο και τη γλώσσα). Η χαμηλή αρτηριακή πίεση, ο συριγμός κι άλλα συμπτώματα μπορεί να υποδεικνύουν μια αναφυλακτική αντίδραση.

Η επισκόπηση του δέρματος μπορεί να επιβεβαιώσει την αλλεργική ευαισθησία σε φάρμακα τύπου πενικιλίνης. Αυτή η εξέταση όμως δεν είναι αποτελεσματική όσον αφορά άλλους τύπους φαρμακευτικών σκευασμάτων, ενώ μπορεί να αποδειχθεί ακόμη κι επικίνδυνη. Η ύπαρξη ιστορικού αλλεργικών αντιδράσεων μετά τη χορήγηση ενός φαρμάκου εκλαμβάνεται συνήθως ως επαρκής απόδειξη φαρμακευτικής αλλεργίας και δεν απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση. Η ίδια διαδικασία ισχύει και για τις υπόλοιπες ουσίες που δεν θεωρούνται φαρμακευτικά σκευάσματα αλλά χρησιμοποιούνται σε νοσοκομεία, όπως οι ειδικές χρωστικές βαφές που χρησιμοποιούνται σε ακτινογραφίες.


Θεραπεία

Στόχος της θεραπευτικής αγωγής είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων και η αποφυγή οξέων αντιδράσεων.

Η θεραπευτική αγωγή ενδέχεται να περιλαμβάνει:

• Αντιισταμινικά για την ανακούφιση των ήπιων συμπτωμάτων, όπως τα εξανθήματα, το ερύθημα και τη κνίδωση.
• Βρογχοδιασταλτικά, όπως το albuterol, για την μείωση των συμπτωμάτων τύπου άσθματος (μέτριος συριγμός ή βήχας)
• Κορτικοστεροειδή, τα οποία χορηγούνται είτε μέσω επάλειψης, κατάποσης ή ενδοφλεβίως.
• Επινεφρίνη σε ενέσιμη έκγχυση για την αγωγή κατά της αναφυλαξίας

Θα πρέπει να αποφεύγετε η λήψη του φαρμακευτικού σκευάσματος που ενεργοποίησε την αντίδραση όσο και τα συγγενή σε αυτό φάρμακα, ενώ θα πρέπει να ενημερώσετε τους ιατρούς που επισκέπτεστε, εσείς και τα παιδιά σας (συμπεριλαμβανομένου και του οδοντίατρού σας και του νοσηλευτικού προσωπικού) σχετικά με τα σκευάσματα στα οποία παρουσιάζεται αλλεργικές αντιδράσεις.

Κάποια ταυτότητα, τύπου κοσμήματος ή πλαστικοποιημένης κάρτας, συστήνεται για ενημέρωση της φαρμακογενούς σας αλλεργίας.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η αλλεργία στην πενικιλίνη (ή σε συγγενή φάρμακα) ανταποκρίνεται στην διαδικασία απευαισθητοποίησης, κατά την οποία χορηγούνται αυξανόμενες δόσεις του φαρμάκου ώστε να καταστεί πιο ανεκτό. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να πραγματοποιείται από ειδικευμένο αλλεργιολόγο.


Πρόγνωση

Οι περισσότερες φαρμακογενείς αλλεργίες ανταποκρίνονται άμεσα στη θεραπευτική αγωγή. Λίγες περιπτώσεις είναι αυτές που εξελίσσονται σε οξύ άσθμα, αναφυλαξία, ή κατάληξη (θάνατο).


Επιπλοκές

• Αναφυλαξία
• Άσθμα
• Κατάληξη

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας εάν μετά την χορήγηση κάποιου φαρμάκου παρουσιάσετε παρενέργειες.

Απευθυνθείτε στο πλησιέστερο εφημερεύων νοσοκομείων ή καλέστε το ΕΚΑΒ στο 166 εάν αναπτύξετε δύσπνοια ή άλλα συμπτώματα που συνδέονται με το οξύ άσθμα ή την αναφυλαξία, καθώς τα ανωτέρω χαρακτηρίζονται ως επείγουσα περίπτωση.


Πρόληψη

Γενικά δεν υπάρχει κάποια μέθοδος που να προλαμβάνει την ανάπτυξη των φαρμακογενών αλλεργιών.

Εάν γνωρίζεται πως είστε αλλεργικός / η σε κάποιο φάρμακο, η αποφυγή της χρήσης του συγκεκριμένου φαρμάκου αποτελεί την καλύτερη μέθοδο πρόληψης ενώ ο ιατρός σας ενδέχεται να σας συμβουλέψει να αποφεύγετε και τη λήψη συγγενών σε αυτό φάρμακα. Για παράδειγμα, εάν είστε αλλεργικός στην πενικιλίνη, συνιστάται να αποφεύγετε την αμοξυκιλλίνη ή την αμπικιλλίνη.

Σε κάποιες περιπτώσεις, ο ιατρός σας δύναται να εγκρίνει την χρήση ενός φαρμάκου που ενεργοποιεί μια αλλεργική αντίδραση εάν έχει προηγηθεί θεραπευτική αγωγή με κορτικοστεροειδή (όπως η πρεδνιζόνη) και αντιισταμινικά (όπως διφαινυδραμίνη). Μην επιχειρήσετε κάτι τέτοιο χωρίς την επίβλεψη του ιατρού σας. Η πρώιμη αγωγή με κορτικοστεροειδή και αντισταμινικά βοηθά στην πρόληψη της αναφυλαξίας σε άτομα που πρέπει να λάβουν ιωδιωμένη χρωστική ουσία (που χρησιμοποιείτε για τη λήψη ακτινογραφιών).

Ορισμός

Η αναφυλαξία είναι μια νοσηρή / απειλητική για τη ζωή μορφή αλλεργικής αντίδρασης.


Εναλλακτικές Ονομασίες

Αναφυλακτική αντίδραση, Αναφυλακτικό σοκ, σοκ αναφυλακτικό,αλλεργική αντίδραση.

Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Η αναφυλαξία είναι μια οξεία αλλεργική αντίδραση που επηρεάζει στο σύνολό του το σώμα. Μετά την έκθεση σε μια ουσία, όπως το δηλητήριο του κεντριού της μέλισσας, το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα καθίσταται ευαίσθητο στο συγκεκριμένο αλλεργιογόνο. Εξαιτίας αυτού, μία επόμενη έκθεση μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση. Η αντίδραση αυτή θα είναι αιφνίδια, οξεία και θα επηρεάσει όλο το σώμα.

Ιστοί σε διάφορα σημεία του σώματος απελευθερώνουν ισταμίνη και άλλες ουσίες. Αυτό προκαλεί στένωση των αεραγωγών κι αποτελεί τον πρόδρομο για τα υπόλοιπα συμπτώματα.

Μερικά φάρμακα (πολυμυξίνη, μορφίνη, χρωστικές βαφές που χρησιμοποιούνται για τη λήψη ακτινογραφιών, κι άλλα) μπορεί να προκαλέσουν αντιδράσεις παρόμοιες με αυτές της αναφυλακτοειδής αντίδρασης κατά την πρώτη επαφή με ένα άτομο. Αυτό συνήθως οφείλεται σε μια τοξική αντίδραση, σε αντίθεση με την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος που προκαλείτε στην «αληθή» αναφυλαξία.

Παρόλα αυτά, τόσο τα συμπτώματα όσο και οι επιπλοκές που εγκυμονούν εάν δεν υπάρξει θεραπευτική αγωγή, όπως και η θεραπευτική αγωγή αυτή καθ΄ αυτή, είναι κοινά για τις δύο περιπτώσεις.

Η αναφυλαξία μπορεί να είναι προκληθεί ως αντίδραση σε κάποιο αλλεργιογόνο.

Οι πιο συχνές αιτίες αναφυλαξίας είναι:

• Φαρμακευτικές / φαρμακογενείς αλλεργίες
• Τροφικές αλλεργίες
• Δήγματα ( τσιμπήματα) εντόμων

Η γύρη και τα άλλα εισπνεόμενα αλλεργιογόνα σπάνια προκαλούν αναφυλαξία. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να αναπτύξουν αναφυλακτική αντίδραση χωρίς κάποια συγκεκριμένη αιτία.

Η αναφυλαξία εμφανίζεται σπάνια. Παρόλα αυτά, είναι μια πάθηση που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή και να παρουσιαστεί ανά πάσα στιγμή. Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται όλες οι αλλεργιογόνες ουσίες που έχουν προκαλέσει αλλεργική αντίδραση στο παρελθόν.



Συμπτώματα

Τα συμπτώματα αναπτύσσονται ραγδαία, συνήθως εντός λίγων δευτερολέπτων ή λεπτών. Μπορεί να παρατηρηθούν τα ακόλουθα:

• Πόνοι ή κράμπες στην κοιλιακή χώρα
• Ανωμαλίες / διαταραχές στην ακουστική χροιά της αναπνοής (ήχος υψηλού τόνου)
• Άγχος
• Σύγχυση
• Βήχα
• Διάρροια
• Δυσκολία στην αναπνοή / δύσπνοια
• Λιποθυμικές τάσεις, ελαφρά ή έντονη ζάλη
• Ρινική συμφόρηση
• Ερυθρά εξανθήματα, κνησμό (φαγούρα)
• Ναυτία, τάση εμετού
• Αίσθηση των παλμών της καρδιάς
• Ερυθρότητα του δέρματος
• Δυσκολία στην ομιλία
• Συριγμός (σφύριγμα της αναπνοής)

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Στα σημεία περιλαμβάνονται:

• Ανωμαλία καρδιακού ρυθμού / αρρυθμία
• Συγκέντρωση υγρού στους πνεύμονες (πνευμονικό οίδημα)
• Ερυθρά εξανθήματα
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση
• Πνευματική σύγχυση
• Αύξηση της ταχύτητας των παλμών / ταχυπαλμία
• Κυανή απόχρωση του δέρματος (κυάνωση) εξαιτίας της έλλειψης οξυγόνου ή ωχρότητα εξαιτίας του σοκ
• Οίδημα (αγγειοοίδημα του φάρυγγα που μπορεί να οδηγήσει και σε απόφραξη των αεραγωγών
• Οίδημα στα μάτια ή στο πρόσωπο
• Αίσθηση αδυναμίας
• Συριγμός

Ο θεράπων ιατρός σας θα προβεί στις απαραίτητες εξετάσεις, προκειμένου να προσδιορισθεί το συγκεκριμένο αλλεργιογόνο (εάν δεν είναι εμφανές) που προκαλεί την αναφυλακτική αντίδραση, αφότου χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.


Θεραπεία


Η αναφυλαξία είναι μια επείγουσα κατάσταση που χρήζει άμεση ιατρική βοήθεια. Καλέστε αμέσως το ΕΚΑΒ στο 166.

Εάν υποπτεύεστε πως τα συμπτώματα οφείλονται σε αναφυλακτική αντίδραση, ελέγξτε τις ζωτικές λειτουργίες: αεραγωγούς, αναπνοή και σφυγμοί.

Εάν κριθεί απαραίτητο, μπορείτε να καταφύγετε σε τεχνητή αναπνοή. Άτομα που έχουν ιστορικό οξέων αλλεργικών αντιδράσεων θα πρέπει να έχουν πάντα μαζί τους ένα Epi-Pen ή κάποιο αντίστοιχο αντί-αλλεργικό κιτ και θα πρέπει -αν χρειαστεί- να του παρασχεθεί η κατάλληλη βοήθεια.

Στην περίπτωση απόφραξης των αεραγωγών, ο τραυματιοφορέας ή ο ιατρός ενδέχεται να τοποθετήσει έναν σωλήνα μέσω της μύτης ή του στόματος στις αναπνευστικές οδούς (ενδοτραχειακή διασωλήνωση) ή να πραγματοποιήσει επείγουσα χειρουργική επέμβαση ώστε να τοποθετήσει σωλήνα απ’ ευθείας στην τραχεία (τραχειοτομή / κρικοθυρεκτομή).

Θα πρέπει άμεσα να χορηγηθεί επινεφρίνη, μέσω ένεσης στο μύ του μηρού, καθώς συμβάλει στην απελευθέρωση των αναπνευστικών οδών κι αυξάνει την αρτηριακή πίεση συστέλλοντας τα αιμοφόρα αγγεία.

Η αγωγή κατά του αλλεργικού σοκ περιλαμβάνει την χορήγηση υγρών ενδοφλέβια, καθώς και φάρμακα που ενισχύουν την καρδιακή λειτουργία και το κυκλοφοριακό σύστημα.

Ο ασθενής μπορεί να λάβει αντιισταμινικά, όπως η διφαινυδραμίνη, και κορτικοστεροειδή, όπως η πρεδνιζόνη, για την περαιτέρω ανακούφιση των συμπτωμάτων (πάντα αφού έχουν ληφθεί όλες οι απαραίτητες ενέργειες για την αποφυγή του κινδύνου απώλειας ζωής και η χορήγηση επινεφρίνης).


Πρόγνωση

Η αναφυλαξία είναι μια οξεία διαταραχή που μπορεί να αποβεί μοιραία αν ο ασθενής δε λάβει έγκαιρα θεραπευτική αγωγή. Συνήθως τα συμπτώματα εμφανίζουν σαφή βελτίωση εάν αντιμετωπιστούν σωστά, γεγονός που καθιστά την ταχεία αντιμετώπιση ακόμα πιο σημαντική.


Επιπλοκές

• Απόφραξη των αεραγωγών / των αναπνευστικών οδών
• Καρδιακή ανακοπή (έλλειψη καρδιακού παλμού)
• Αναπνευστική ανακοπή (έλλειψη αναπνοής)
• Σοκ

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε το 166 εάν παρουσιάσετε συμπτώματα οξείας αναφυλαξίας. Εάν είστε μαζί με κάποιο άλλο άτομο, ζητήστε να σας μεταφέρουν στο πλησιέστερο εφημερεύον νοσοκομείο.


Πρόληψη

Αποφεύγετε γνωστά αλλεργιογόνα. Εάν κάποιος αναπτύξει συμπτώματα αλλεργικής αντίδρασης θα πρέπει να παρακολουθηθεί. Σε περιπτώσεις ήπιων συμπτωμάτων, η παρακολούθηση μπορεί να γίνει κατ’ οίκον.

Περιστασιακά, άνθρωποι που έχουν ιστορικό φαρμακογενών αλλεργιών
μπορούν να λάβουν τη φαρμακευτική αγωγή στην οποία εμφανίζουν αλλεργική αντιδράση, αρκεί να έχουν ήδη λάβει κορτικοστεροειδή (πρεδνιζόνη) και αντιισταμινικά (διφαινυδραμίνη).

Άτομα με ιστορικό αλλεργικών αντιδράσεων σε δήγματα εντόμων θα πρέπει να φέρουν μαζί τους κιτ εκτάκτων αναγκών που θα εμπεριέχει επινεφρίνη σε ενέσιμη μορφή και μασώμενα αντιισταμινικά. Επίσης, θα πρέπει να φορούν ταυτότητα δηλώνοντας την αλλεργική τους αντίδραση, σε μορφή περιδαιρίου ή περιχειριδίου.

Ορισμός

Περιτονίτιδα είναι η φλεγμονή (ερεθισμός) του περιτοναίου, του ιστού που επενδύει το τοίχωμα της κοιλίας και καλύπτει τα ενδοκοιλιακά όργανα.


Εναλλακτικές ονομασίες

Οξεία κοιλία


Αίτια, επίπτωση και παράγοντες κινδύνου

Η πυώδης συλλογή στην κοιλία, ονομαζόμενη ενδοκοιλιακό απόστημα, ενδέχεται να προκαλέσει περιτονίτιδα.

Ανατρέξτε στους ειδικούς τύπους περιτονίτιδας:

• αυτόματη μικροβιακή περιτονίτιδα
• δευτεροπαθής περιτονίτιδα
• περιτονίτιδα σχετιζόμενη με περιτοναϊκή κάθαρση

Συμπτώματα

• κοιλιακή διάταση
• κοιλιακός πόνος ή ευαισθησία
• πυρετός
• συλλογή υγρού στην κοιλία
• αδυναμία εξόδου κοπράνων ή αερίων
• μειωμένη έκκριση ούρων
• ναυτία και έμετος
• εντοπισμένη ευαισθησία
• αίσθημα δίψας

Επιπρόσθετα συμπτώματα, που ενδέχεται να σχετίζονται με τη νόσο, περιλαμβάνουν:

• κατά την περιτοναϊκή κάθαρση προκύπτει θολερό υγρό
• ρίγος
• σημεία καταπληξίας

Σημεία και διαγνωστικός έλεγχος

Ο ιατρός θα διενεργήσει φυσική εξέταση. Η κοιλία είναι συνήθως ευαίσθητη στην ψηλάφηση και μπορεί να εμφανίζει έντονη μυϊκή σύσπαση (σανιδώδης κοιλία). Ο ασθενής ενδέχεται να “προφυλάττει” την περιοχή χρησιμοποιώντας προστατευτικές συμπεριφορές, όπως το να παραμένει ακίνητος ή να αρνείται να τον αγγίζουν σε αυτήν.

Εξετάσεις αίματος, απεικονιστικές μέθοδοι, όπως ακτινογραφίες και χρήση υπολογιστικής τομογραφίας (αξονική), μπορούν να ζητηθούν.

Θεραπευτική παρέμβαση

Το αίτιο της περιτονίτιδας πρέπει να ταυτοποιηθεί και να αντιμετωπισθεί έγκαιρα. Η θεραπευτική παρέμβαση ενδέχεται να είναι χειρουργική και περιλαμβάνει τη χρήση αντιβιοτικών.



Πρόγνωση

Οι ασθενείς συνήθως βελτιώνονται με την εφαρμογή της κατάλληλης θεραπείας. Χωρίς αυτή η έκβαση είναι πτωχή. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, κάποιοι ασθενείς έχουν κακή εξέλιξη παρά την εφαρμογή έγκαιρης και κατάλληλης θεραπευτικής παρέμβασης.



Επιπλοκές

Η περιτονίτιδα μπορεί να καταστεί απειλητική για τη ζωή και ενδέχεται να επιφέρει πληθώρα διαφορετικών επιπλοκών. Αυτές εξαρτώνται από τον εκάστοτε ειδικό τύπο περιτονίτιδας.


Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Αναζητήστε επείγουσα ιατρική βοήθεια αν εμφανίσετε συμπτώματα περιτονίτιδας.


Πρόληψη

Η πρόληψη εξαρτάται από την εκάστοτε υποκείμενη αιτία. Ανατρέξτε στους ειδικούς τύπους περιτονίτιδας.

Ορισμός

Καρκίνος του ενδομητρίου είναι ο καρκίνος που ξεκινά στο ενδομήτριο, τoν εσωτερικό χιτώνα της μήτρας.

Εναλλακτικές ονομασίες

Αδενοκαρκίνωμα ενδομητρίου/μήτρας, Καρκίνος της μήτρας, Καρκίνος – μήτρα, Καρκίνος – Ενδομήτριο, Καρκίνος – Ενδομητρικός, Καρκίνος του σώματος της μήτρας



Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Ο καρκίνος του ενδομητρίου είναι ο συνηθέστερος τύπος καρκίνου της μήτρας. Αν και το ακριβές αίτιο του καρκίνου του ενδομητρίου είναι άγνωστο, τα αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων φαίνεται να παίζουν έναν ρόλο. Τα οιστρογόνα προκαλούν διόγκωση του εσωτερικού της μήτρας. Μελέτες έχουν δείξει ότι υψηλά επίπεδα οιστρογόνων στα ζώα έχουν ως αποτέλεσμα την υπερπλασία του ενδομητρίου και την ανάπτυξη καρκίνου.

Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του ενδομητρίου εμφανίζονται στις ηλικίες μεταξύ 60 και 70 χρόνων, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν και πριν τα 40.


Παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του ενδομητρίου:

• Διαβήτης
• Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μόνο με οιστρογόνα χωρίς τη χορήγηση προγεστερόνης
• Ιστορικό ενδομητρικού πολύποδα ή άλλων καλοήθων υπερπλασιών στην κοιλότητα της μήτρας
• Στειρότητα
• Χορήγηση ταμοξιφαίνης, φαρμάκου για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού
• Aπουσία εγκυμοσύνης
• Παχυσαρκία
• Πρόωρη εμμηναρχή (περίοδος) (πριν τα 12)
• Καθυστερημένη εμμηνόπαυση (μετά τα 50)

Παθήσεις που σχετίζονται με τον καρκίνο του ενδομητρίου:

• Καρκίνος του μαστού ή του παχέος εντέρου
• Υπέρταση
• Πολυκυστικές ωοθήκες

Συμπτώματα

• Αιμορραγία εκτός περιόδου ή ανωμαλίες στον κύκλο της περιόδου

- Αιμορραγία μεταξύ κανονικών περιόδων πριν την εμμηνόπαυση
- Αιμορραγία έστω και σταγόνες αίμα μετά την εμμηνόπαυση

• Μεγάλης διάρκειας, έντονη ή συχνή αιμορραγία μετά τα 40
• Πόνος χαμηλά στην κοιλιά ή κράμπες στην περιοχή της πυέλου
• Υπόλευκες ή διάφανες κολπικές εκκρίσεις μετά την εμμηνόπαυση

Ενδείξεις και εξετάσεις

Η εξέταση της πυέλου συχνά δεν δείχνει κάτι αφύσικο, ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια της ασθένειας. Μεταβολές στο μέγεθος, σχήμα ή υφή της μήτρας ή των γύρω δομών γίνονται ορατές μόνο όταν η ασθένεια έχει προχωρήσει.

Εξετάσεις που συνιστώνται:

• Παρακέντηση ή βιοψία ενδομητρίου
• Διαστολή και απόξεση
• Τεστ Παπ (μπορεί να ανιχνεύσει ύποπτα για καρκίνο του ενδομητρίου σημάδια αλλά δεν μπορεί να τον διαγνώσει)
• Αν διαγνωστεί καρκίνος, γίνονται κι άλλες εξετάσεις για να διαπιστωθεί πόσο εκτεταμένος είναι και αν έχει εξαπλωθεί σε άλλα όργανα του σώματος.

Η διαδικασία αυτή λέγεται σταδιοποίηση.

Στάδια του καρκίνου του ενδομητρίου:
1. Ο καρκίνος περιορίζεται στο σώμα της μήτρας.
2. Ο καρκίνος έχει επεκταθεί στον τράχηλο.
3. Ο καρκίνος έχει επεκταθεί πέρα από τη μήτρα αλλά όχι και εκτός της πυελικής κοιλότητας. Μπορεί να έχει προσβάλει τους λεμφαδένες στην πυελική κοιλότητα ή κοντά στην κοιλιακή αορτή.
4. Ο καρκίνος έχει επεκταθεί στο εσωτερικό του εντέρου, της ουροδόχου κύστης, της κοιλιάς ή άλλων οργάνων εντός της πυέλου.
Ο καρκίνος περιγράφεται επίσης και ως Στάδιο 1, 2 ή 3. Το Στάδιο 1 είναι τα λιγότερο επιθετικό ενώ το 3 είναι το πιο επιθετικό.


Θεραπεία

Η θεραπεία περιλαμβάνει τρεις επιλογές: χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία.
Υστερεκτομή μπορεί να εφαρμοστεί σε γυναίκες με καρκίνο στο 1ο στάδιο. Επίσης συνήθως συνιστάται η αφαίρεση σαλπίγγων και ωοθηκών (αμφοτερόπλευρη σαλπιγγο-ωοθηκεκτομή).

Η κοιλιακή υστερεκτομή προτιμάται έναντι της κολπικής υστερεκτομής, γιατί επιτρέπει στον χειρουργό να δει από μέσα την περιοχή της κοιλιάς και να πάρει ιστούς για βιοψία.

Η χειρουργική επέμβαση σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται συχνά στην θεραπεία γυναικών με καρκίνο στο 1ο στάδιο που έχει όμως μεγάλες πιθανότητες να επανέλθει ή έχει επεκταθεί στους λεμφαδένες, ή είναι στο 2ο ή 3ο στάδιο.
Η χημειοθεραπεία εξετάζεται ως αγωγή για ορισμένες περιπτώσεις, ιδιαίτερα σε ασθενείς στο 3ο και 4ο στάδιο της ασθένειας.


Πρόγνωση

Η διάγνωση του καρκίνου του ενδομητρίου γίνεται συνήθως σε αρχικό στάδιο. Η μονοετής επιβίωση είναι περίπου 92%.
Η 5ετής επιβίωση για καρκίνο του ενδομητρίου που δεν έχει επεκταθεί είναι 95%. Αν ο καρκίνος έχει επεκταθεί σε απομακρυσμένα όργανα, η 5ετής επιβίωση πέφτει στο 23%.


Επιπλοκές

Στις πιθανές επιπλοκές περιλαμβάνεται η αναιμία λόγω απώλειας αίματος. Eπίσης κατά τη διαστολή και απόξεση (D and C) μπορεί να επέλθει διάτρηση της μήτρας.
Επιπλοκές πιθανόν επίσης να υπάρξουν από την υστερεκτομή, την ακτινοθεραπεία και τη χημειοθεραπεία.



Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Επιδιώξτε να δείτε τον γιατρό σας αν παρατηρήσετε ανώμαλη κολπική αιμορραγία ή άλλο σύμπτωμα του καρκίνου του ενδομητρίου. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό αν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου ή δεν κάνετε τακτικά εξετάσεις της πυέλου.

Για οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα πρέπει αμέσως να ενημερώσετε τον γιατρό σας:

• Αιμορραγία ακόμα και σταγόνες αίμα μετά από σεξουαλική επαφή ή μετά από το ντους.
• Αιμορραγία που διαρκεί περισσότερο από 7 ημέρες.
• Περίοδοι που έρχονται κάθε 21 ημέρες ή συχνότερα.
• Αιμορραγία ή σταγόνες αίμα μετά από 6 μήνες χωρίς καθόλου αιμορραγία.

Πρόληψη

Ολες οι γυναίκες πρέπει να υποβάλλονται τακτικά σε εξετάσεις της πυέλου από την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας (ή από την ηλικία των 21 ετών αν δεν είναι σεξουαλικά ενεργές) ώστε να ανιχνευτούν έγκαιρα σημάδια λοίμωξης ή υπερπλασίας. Οι γυναίκες πρέπει να κάνουν το τεστ Pap ξεκινώντας 3 χρόνια μετά την πρώτη σεξουαλική επαφή.

Οι γυναίκες που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου θα πρέπει να παρακολουθούνται πιο στενά από τον γιατρό τους. Συχνές εξετάσεις της πυέλου και απεικονιστικές εξετάσεις όπως το τεστ Παπ και η βιοψία ενδομητρίου συνιστώνται.

Οι γυναίκες που υποβάλλονται σε θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης με οιστρογόνα θα πρέπει να κάνουν τακτικά εξετάσεις της πυέλου και τεστ Παπ.

Ορισμός

Ο παράγοντας Δ είναι ένας τύπος ιού, γνωστός κι ως ιός της ηπατίτιδας Δ, που προκαλεί συμπτώματα μόνον σε άτομα που ήδη πάσχουν από λοίμωξη ηπατίτιδας Β.

Εναλλακτικοί ορισμοί

Ιός της ηπατίτιδας Δ.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Ο ιός της ηπατίτιδας Δ (HDV) ανευρίσκεται μόνο σε άτομα που φέρουν τον ιό της ηπατίτιδας Β. Ο HDV μπορεί να επιδεινώσει τη λοίμωξη της ηπατίτιδας Β ή την προϋπάρχουσα ηπατική διαταραχή, λόγω της ηπατίτιδας Β. Μπορεί να διεγείρει την εμφάνιση συμπτωμάτων σε άτομα που φέρουν τον ιό της ηπατίτιδας Β, αλλά ήταν προηγουμένως ασυμπτωματικοί.

Ο HDV προσβάλλει σχεδόν 15 εκατομμύρια ανθρώπους σε παγκόσμιο επίπεδο. Εμφανίζεται στο 5% των ατόμων που φέρουν τον ιό της ηπατίτιδας Β.

Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών
• Προσβολή από τον ιό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (η μητέρα μπορεί να μεταδώσει τον ιό στο έμβρυο)
• Φορείς του ιού της ηπατίτιδας Β
• Ατομικό ιστορικό λοίμωξης ηπατίτιδας Β
• Σεξουαλική επαφή ομοφυλοφίλων ανδρών
• Λήψη πολλαπλών μεταγγίσεων αίματος

Συμπτώματα

Η ηπατίτιδα Δ είναι ικανή να επιδεινώσει τα συμπτώματα της ηπατίτιδας Β.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Κοιλιακό άλγος
• Σκουρόχρωμα ούρα
• Κόπωση
• Ίκτερο
• Αρθραλγίες
• Απώλεια όρεξης
• Ναυτία
• Έμετος

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

• Αντισώματα του παράγοντα Δ (αντι – Δ)
• Βιοψία ήπατος
• Δοκιμασίες ηπατικών ενζύμων

Θεραπεία

Πολλά από τα φαρμακευτικά σκευάσματα που χορηγούνται στη θεραπεία της ηπατίτιδας Β, δεν έχουν την ίδια αντίδραση / αποτελεσματικότητα στη θεραπεία της ηπατίτιδας Δ.

Βλ. ηπατίτιδα Β.

Για τα άτομα που πάσχουν από χρόνια HDV λοίμωξη, θεωρείται σκόπιμο να λάβουν το σκεύασμα της άλφα ιντεροφερόνης, ως τουλάχιστον 12μηνη θεραπευτική αγωγή. Η μεταμόσχευση ήπατος αποτελεί τη θεραπεία εκλογής στις περιπτώσεις τελικού σταδίου χρόνιας ηπατίτιδας Β.


Πρόγνωση

Ασθενείς με οξεία HDV λοίμωξη, συνήθως σημειώνουν βελτίωση της κλινικής τους κατάστασης μετά από 2 – 3 εβδομάδες. Τα ηπατικά ένζυμα επανέρχονται στις φυσιολογικές τους τιμές εντός 16 εβδομάδων.

Το 10% περίπου των προσβληθέντων ατόμων, αναπτύσσουν χρόνια ηπατική φλεγμονή (ηπατίτιδα).



Επιπλοκές

• Χρόνια ενεργός ηπατίτιδα
• Κεραυνοβόλος ηπατίτιδα

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Κλείστε ραντεβού με τον ιατρό σας, αν παρουσιάσετε συμπτώματα ηπατίτιδας Β.


Πρόληψη

• Πρώιμη / έγκαιρη αναγνώριση κι αγωγή της λοίμωξης της ηπατίτιδας Β, αποτελεί έναν παράγοντα πρόληψης από την ηπατίτιδα Δ.
• Αποφύγετε τη χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών. Αν ωστόσο είστε χρήστης τέτοιων ουσιών, αποφύγετε τη κοινή χρήση συριγγών.
• Διατίθεται εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας Β, το οποίο θεωρείται απαραίτητο να γίνεται σε άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου.

Ορισμός

Ο καρκίνος των ωοθηκών είναι ένας καρκίνος που ξεκινά από τις ωοθήκες, τα γυναικεία όργανα αναπαραγωγής που παράγουν τα ωάρια.


Εναλλακτικοί όροι

Καρκίνος – ωοθήκες

Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Ο καρκίνος των ωοθηκών είναι ο πέμπτος σε συχνότητα γυναικείος καρκίνος και προκαλεί περισσότερους θανάτους από οποιονδήποτε άλλο τύπου γυναικολογικού καρκίνου.

Το αίτιο είναι άγνωστο.

Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου ωοθηκών φαίνεται ότι επηρεάζεται από αρκετούς παράγοντες. Οσο περισσότερα παιδιά κάνει μια γυναίκα και όσο πιο νέα γεννήσει, τόσο μικρότερος ο κίνδυνος να προσβληθεί από καρκίνο των ωοθηκών. Συγκεκριμένα γονίδια (ΒRCA1 και ΒRCA2) ευθύνονται για έναν μικρό αριθμό περιπτώσεων καρκίνου ωοθηκών. Γυναίκες με προσωπικό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή των ωοθηκών διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να προσβληθούν από καρκίνο ωοθηκών.

Οι μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο. Περίπου τα 2/3 των θανάτων από καρκίνο των ωοθηκών συμβαίνουν σε γυναίκες 55 ετών και πάνω. Περίπου το 25% των θανάτων από καρκίνο ωοθηκών συμβαίνει σε γυναίκες ηλικίας μεταξύ 35-54 ετών.

Ορμονικές θεραπείες και καρκίνος των ωοθηκών:

• Γυναίκες που κάνουν ορμονική υποκατάσταση με οιστρογόνα (χωρίς προγεστερόνη) για περισσότερο από 5 χρόνια φαίνεται πως διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
• Τα αντισυλληπτικά χάπια φαίνεται ότι μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου ωοθηκών.
• Πιο πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι τα φάρμακα γονιμότητας δεν αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο των ωοθηκών.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα του καρκίνου των ωοθηκών είναι συχνά ασαφή. Γυναίκες και γιατροί συχνά αποδίδουν τα συμπτώματα σε άλλες, κοινότερες ασθένειες. Μέχρι να διαγνωστεί ο καρκίνος, ο όγκος έχει ήδη επεκταθεί και έξω από τις ωοθήκες.

Ο καρκίνος ωοθηκών στο πρώτο στάδιο μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα, αν και τα συμπτώματα αυτά συνοδεύουν και πολλές άλλες αιτίες.

Θα πρέπει να δείτε τον γιατρό σας αν παρουσιάζετε τα ακόλουθα συμπτώματα σε καθημερινή βάση για περισσότερες από λίγες εβδομάδες:

• Τυμπανισμός
• Δυσκολία να φάτε ή αίσθημα πληρότητας πολύ γρήγορα
• Πόνος στην κοιλιά ή τη λεκάνη

Αλλα συμπτώματα που συνοδεύουν τον καρκίνο των ωοθηκών αλλά μπορεί να εκδηλωθούν και σε γυναίκες που δεν πάσχουν από καρκίνο είναι:

• Ανωμαλίες στον κύκλο της περιόδου
• Γαστρεντερικά προβλήματα

- Δυσκοιλιότητα
- Αυξημένα αέρια
- Δυσπεψία
- Απώλεια όρεξης
- Ναυτία και εμετοί

• Αίσθημα βάρους στη λεκάνη
• Πρήξιμο στην κοιλιά ή το υπογάστριο
• Ανεξήγητος πόνος στην πλάτη που χειροτερεύει με τον καιρό
• Κολπική αιμορραγία
• Ελαφρά δυσφορία χαμηλά στην κοιλιά
• Απώλεια ή αύξηση βάρους

Αλλα συμπτώματα που μπορεί να συνοδεύουν την ασθένεια είναι:

• Αυξημένη τριχοφυΐα
• Συχνουρία ή έντονη ανάγκη για ούρηση

Ενδείξεις και εξετάσεις

Κατά τη φυσική εξέταση διαπιστώνεται διογκωμένη κοιλιά και υγρό στην κοιλιακή χώρα (ασκίτης). Η εξέταση της λεκάνης μπορεί να αποκαλύψει ύπαρξη μάζας στην κοιλιά ή τις ωοθήκες.

Στις εργαστηριακές εξετάσεις που μπορεί να γίνουν περιλαμβάνονται:

• Αλφα-φετοπρωτεΐνη
• Χημεία αίματος
• Καρκινικοί δείκτες CA125 (μπορεί να γίνει αν υπάρχει βάσιμη υποψία για καρκίνο ωοθηκών ή έχει διαγνωστεί καρκίνος ωοθηκών - γίνεται και κατά τη διάρκεια της θεραπείας ή και μετά από αυτήν)
• Γενική αίματος
• Ποσοτική μέτρηση της χοριονικής γοναδοτροπίνης (τεστ εγκυμοσύνης)
• Ανάλυση ούρων

Απεικονιστικές εξετάσεις που μπορούν να γίνουν είναι:

• Αξονική ή μαγνητική τομογραφία κοιλιάς
• Σειρά από ειδικές ακτινογραφίες
• Υπερηχογράφημα

Κοιλιακή λαπαροσκόπηση ή διερευνητική λαπαροσκόπηση μπορεί να πραγματοποιηθεί προκειμένου να αξιολογηθούν τα συμπτώματα και ληφθεί βιοψία για να βγει η διάγνωση.

Καμία μικροβιολογική ή απεικονιστική εξέταση δεν πέτυχε έως τώρα να διαγνώσει τον καρκίνο ωοθηκών στα πρώτα του στάδια.


Θεραπεία

Η χειρουργική επέμβαση αποτελεί μέρος της θεραπείας σε όλα τα στάδια του καρκίνου ωοθηκών. Για τα πρώιμα στάδια, μπορεί να είναι και η μοναδική θεραπεία.
Η επέμβαση αφορά:

• Αφαίρεση της μήτρας (ολική υστερεκτομή)
• Αφαίρεση και των δύο ωοθηκών και των σαλπίγγων (αμφοτερόπλευρη σαλπιγγο-ωοθηκεκτομή)
• Μερική ή ολική αφαίρεση του περιτόναιου, του λιπώδους στρώματος που καλύπτει και προστατεύει τα όργανα στην κοιλιακή χώρα
• Εξέταση, βιοψία ή αφαίρεση των λεμφαδένων και άλλων ιστών στη λεκάνη και την κοιλιά

Mελέτες έχουν δείξει ότι η χειρουργική επέμβαση όταν πραγματοποιείται από ειδικό γυναικολόγο-ογκολόγο έχει τα μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας.

Η χημειοθεραπεία εφαρμόζεται μετά τη χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση τυχόν υπολειμμάτων της ασθένειας. Η χημειοθεραπεία μπορεί επίσης να εφαρμοστεί στην περίπτωση που ο καρκίνος επανέλθει. Η χημειοθεραπεία χορηγείται είτε ενδοφλέβια είτε μερικές φορές απευθείας στην κοιλιά (ενδοπεριτοναϊκά).

Ακτινοθεραπεία σπάνια χρησιμοποιείται στον καρκίνο των ωοθηκών στις ΗΠΑ.

Μετά τη χειρουργική επέμβαση και τη χημειοθεραπεία, οι ασθενείς θα πρέπει να υποβάλλονται σε:

• Φυσική εξέταση (συμπεριλαμβανομένης της λεκάνης) κάθε 2-4 μήνες για τα δύο πρώτα χρόνια, κάθε 6 μήνες για τα επόμενα 3 χρόνια και στη συνέχεια μια φορά τον χρόνο
• Mέτρηση του CA-125 στο αίμα σε κάθε επίσκεψη αν οι τιμές του ήταν υψηλές αρχικά
• Ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει αξονική τομογραφία θώρακα, κοιλιάς και λεκάνης καθώς και ακτινογραφία θώρακα.

Πρόγνωση

Ο καρκίνος των ωοθηκών σπάνια ανακαλύπτεται στα πρώιμα στάδια. Όταν γίνεται η διάγνωση είναι συνήθως προχωρημένος. Η εξέλιξη συχνά είναι κακή.

• Περίπου 76% των γυναικών με καρκίνο ωοθηκών επιβιώνουν 1 χρόνο μετά τη διάγνωση
• Περίπου 45% ζουν περισσότερο από 5 χρόνια μετά τη διάγνωση
• Αν η διάγνωση και η θεραπεία της ασθένειας γίνει νωρίς πριν ο καρκίνος επεκταθεί έξω από τις ωοθήκες, η 5ετής επιβίωση είναι περίπου 94%.

Επιπλοκές

• Εξάπλωση του καρκίνου σε άλλα όργανα
• Απώλεια της λειτουργίας οργάνων
• Συγκέντρωση υγρού στην κοιλιά (ασκίτης)
• Μπλοκάρισμα της λειτουργίας του εντέρου

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Επισκεφθείτε τον γιατρό σας αν είστε γυναίκα πάνω από 40 ετών που δεν έχει κάνει πρόσφατα εξέταση λεκάνης. Τακτικές εξετάσεις της λεκάνης συνιστώνται για όλες τις γυναίκες πάνω από 20 ετών.
Επισκεφθείτε τον γιατρό σας αν παρουσιάζετε συμπτώματα καρκίνου των ωοθηκών.


Πρόληψη

Οι τακτικές εξετάσεις της λεκάνης μπορεί να μειώνουν τον συνολικό κίνδυνο. Οι προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο των ωοθηκών είναι ένας τομέας ο οποίος διερευνάται. Μέχρι τώρα, δεν έχει βρεθεί επωφελής προληπτική εξέταση για τον καρκίνο των ωοθηκών. Περισσότερες από 50% των γυναικών με καρκίνο των ωοθηκών ανακαλύπτουν την ασθένεια σε προχωρημένα στάδια.

Η πρόσφατη έρευνα έχει δείξει ότι η προληπτική χειρουργική αφαίρεση των ωοθηκών σε γυναίκες που παρουσιάζουν μετάλλαξη στα γονίδια BRCA1 και BRCA2 μπορούν να μειώσουν δραματικά τις πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο των ωοθηκών.

Ορισμός

Ο ιός της ηπατίτιδας Ε (HEV) αποτελεί συχνή αιτία πρόκλησης ηπατίτιδας μεταδιδόμενης δια του γαστρεντερικού συστήματος και που δεν προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας Α. Ένας από τους πιο κοινούς τρόπους μετάδοσης είναι το μολυσμένο πόσιμο νερό, γι’ αυτό και η λοίμωξη HEV (από τον ιό της ηπατίτιδας Ε) συναντάται συχνότερα σε αναπτυσσόμενες χώρες.


Περιγραφή

Η ηπατίτιδα Ε είναι γνωστή κι ως επιδημική μη - Α, μη – Β ηπατίτιδα. Η ηπατίτιδα Ε, όπως και η ηπατίτιδα Α, αποτελεί μια οξεία και βραχύχρονη ασθένεια / πάθηση, που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει ηπατική ανεπάρκεια. Ο HEV, ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1987 και μεταδίδεται δια της κοπρανο-στοματικής αλυσίδας. Είναι πάντα παρών (ενδημικός) σε χώρες στις οποίες τα ανθρώπινα απόβλητα μπορούν να φτάσουν στο πόσιμο νερό, χωρίς πρωτύτερα να φιλτράρονται. Μεγάλος αριθμός κρουσμάτων (επιδημίες) έχουν εντοπιστεί σε ασιατικές και νοτιο-αμερικανικές χώρες, στις οποίες επικρατούν κακές συνθήκες υγιεινής. Στις Η.Π.Α. και στον Καναδά, ουδέποτε αναφέρθηκε κάποιο κρούσμα, αν και τα άτομα που πρόκειται να ταξιδέψουν προς μια ενδημική περιοχή, ίσως και να επιστρέψουν φέροντας τον HEV.


Αίτια και συμπτώματα

Γνωρίζουμε την ύπαρξη δύο στελεχών του HEV, ο ένας με προέλευση την Ασία κι ο άλλος το Μεξικό. Ο ιός προφανώς, αρχίζει να υποδιαιρείται κατά τη διέλευσή του από το γαστρεντερικό σύστημα, αν και η ανάπτυξή του λαμβάνει χώρα κυρίως στο ήπαρ. Μετά από μια περίοδο επώασης (ο χρόνος που μεσολαβεί από την προσβολή ενός ατόμου από έναν ιό, έως την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων) 2 – 8 εβδομάδων, τα προσβληθέντα άτομα εμφανίζουν πυρετό, πιθανή ναυτία, απώλεια όρεξης κι αρκετά συχνά, ενόχληση ή ακόμη κι άλγος του δεξιού υποχονδρίου, που αποτελεί και την ανατομική θέση του ήπατος. Κάποιοι ασθενείς παρουσιάζουν και κιτρινωπή χροιά του δέρματος και των επιπεφυκότων (ίκτερο). Τις περισσότερες φορές η πάθηση παρουσιάζει ήπια κλινική εικόνα και σύντομη αποδρομή, δίχως επιμένουσες επιπτώσεις. Παιδιά μικρότερα των 14 ετών κι άτομα άνω των 50 ετών, εμφανίζουν συχνά ίκτερο ή άλλα κλινικά σημεία ηπατίτιδος.

Η ηπατίτιδα Ε δε λαμβάνει ποτέ χρόνια μορφή, σε σπάνιες ωστόσο περιπτώσεις, η οξεία πάθηση βλάπτει και καταστρέφει πολύ μεγάλο αριθμό ηπατικών κυττάρων, με αποτέλεσμα την ανεπάρκεια της ηπατικής λειτουργίας. Αυτό ονομάζεται κεραυνοβόλος ηπατική ανεπάρκεια και μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο. Οι εγκυμονούσες γυναίκες διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο απεβίωσης από κεραυνοβόλο ηπατική ανεπάρκεια, γεγονός που δεν ισχύει για κανέναν άλλο τύπο ιογενούς ηπατίτιδας. Η πλειοψηφία των ασθενών, μετά την αποδρομή της οξείας λοίμωξης, παύουν να φέρουν τον HEV και δεν αποτελούν φορείς μετάδοσής του.

Διάγνωση

Ο HEV θα μπορούσε να αποκαλυφθεί κατά τη διεξαγωγή μικροσκοπικής εξέτασης δείγματος κοπράνων, αν και δεν αποτελεί αξιόπιστη διαγνωστική εξέταση, μιας και ο ιός δεν επιβιώνει για πολύ ώρα μετά τη λήψη του δείγματος. Σαν όλους τους άλλους ιούς της ηπατίτιδας, ο HEV ενεργοποιεί το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα να παράγει μια ουσία που ονομάζεται αντίσωμα και το οποίο έχει την ικανότητα να καταλαμβάνει και να καταστρέφει τον ιό. Αιματολογικές εξετάσεις μπορούν να προσδιορίσουν το ύψος / έπαρμα του επιπέδου των αντισωμάτων, που αντιπροσωπεύει και την παρουσία του HEV στον οργανισμό. Δυστυχώς όμως, οι αιματολογικές αυτές εξετάσεις αντισωμάτων, δε διεξάγονται ευρέως.


Θεραπεία

Δεν υφίσταται καμία αποτελεσματική θεραπευτική αγωγή των συμπτωμάτων μιας οξείας ηπατίτιδας, συμπεριλαμβανομένου της ηπατίτιδας Ε. Κατά την οξεία φάση της λοίμωξης, ο ασθενής οφείλει να ακολουθεί μια καλά ισορροπημένη διατροφή και να παραμείνει κλινήρης.



Πρόληψη

Η πλειοψηφία των προσπαθειών, να χρησιμοποιηθεί ορός αίματος που περιέχει αντισώματα έναντι του HEV, προκειμένου να μη νοσήσει κάποιος που ήδη έχει σε επαφή με αυτόν, έχουν αποτύχει. Αναμένεται ωστόσο, με ελπίδα, η επιτυχία στο μέλλον μιας τέτοιας προσέγγισης, προκειμένου να παρέχεται προστασία στις εγκύους τουλάχιστον γυναίκες, που διαμένουν σε ενδημικές περιοχές. Δε διατίθεται ούτε εμβόλιο κατά του HEV, μιας κι ακόμη οι έρευνες βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο. Προφανώς, μελλοντικά, να ανακαλυφθούν και αντιϊκά σκευάσματα με ισχύ. Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης της ηπατίτιδας Ε, είναι η κατανάλωση ασφαλούς πόσιμου νερού, καθώς και η λήψη προστατευτικών μέτρων (π.χ. πόση εμφιαλωμένου νερού) όταν πρόκειται να ταξιδέψουμε.

Ορισμός

Ο έρπης ζωστήρας αποτελεί λοιμώδες νόσημα που χαρακτηρίζεται από ένα επώδυνο, φυσαλιδώδες εξάνθημα. Οφείλεται στον ιό της ανεμοβλογιάς-ζωστήρα.


Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου

Μετά τη νόσηση από ανεμοβλογιά, ο ιός παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση σε ορισμένα νεύρα του σώματος (νωτιαία γάγγλια). Ο έρπης ζωστήρας προκαλείται από την επανενεργοποίηση του ιού σε αυτά τα νεύρα, μετά την παρέλευση ετών από την αρχική λοίμωξη.

Τα αίτια που καθιστούν αιφνίδια τον ιό ξανά ενεργό, δεν είναι σαφή. Συχνά συμβαίνει μία μόνο προσβολή.

Ο έρπης ζωστήρας ενδέχεται να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε ηλικιακή ομάδα. Ωστόσο, είναι πιθανότερο να συμβεί σε άτομα:

• ηλικίας μεγαλύτερης των 60 ετών
• με ιστορικό ανεμοβλογιάς πριν την ηλικία του ενός έτους
• με ανοσοκαταστολή λόγω φαρμακευτικής αγωγής ή νοσήματος

Σε περίπτωση που κάποιος ενήλικας ή παιδί έρθει σε επαφή με το εξάνθημα του έρπητα ζωστήρα και δεν έχει νοσήσει από ανεμοβλογιά ή δεν έχει εμβολιασθεί για αυτήν στο παρελθόν, τότε θα αναπτύξει ανεμοβλογιά, παρά έρπη ζωστήρα.



Συμπτώματα

Το αρχικό σύμπτωμα είναι συνήθως ετερόπλευρος πόνος, κνησμός, ή αίσθημα καύσου. Ο πόνος και το αίσθημα καύσου ενδέχεται να είναι έντονα, και συνήθως εκδηλώνονται πριν την εμφάνιση του εξανθήματος.

Ερυθρές κηλίδες που εξελίσσονται σε φυσαλίδες, σχηματίζονται στους περισσότερους ασθενείς

• Οι φυσαλίδες ρήγνυνται σχηματίζοντας μικρά έλκη που εφελκιδοποιούνται (αποξηρένεται το εξίδρωμά τους). Οι εφελκίδες διατηρούνται για 2 με 3 εβδομάδες. Η πρόκληση ουλών είναι σπάνια.
• Το εξάνθημα συνήθως περιλαμβάνει μια στενή περιοχή ανάμεσα στη σπονδυλική στήλη και την πρόσθια περιοχή της κοιλίας ή του θώρακα, με κατανομή δερμοτομίου.
• Το εξάνθημα μπορεί να αφορά στο πρόσωπο, τους οφθαλμούς, το στόμα, και τα αυτιά.

Επιπρόσθετα συμπτώματα ενδέχεται να περιλαμβάνουν:

• κοιλιακό πόνο
• ρίγη
• δυσλειτουργία ή παράλυση ορισμένων μυών στην περιοχή του προσώπου
• βλεφαρόπτωση
• πυρετός με ρίγος
• γενικό αίσθημα κακουχίας
• βλάβες στα γεννητικά όργανα
• κεφαλαλγία
• απώλεια ακοής
• αρθραλγία
• κινητικές διαταραχές των οφθαλμών
• διογκωμένοι λεμφαδένες
• προβλήματα γεύσης
• προβλήματα όρασης

Επίσης μπορεί να εμφανισθεί πόνος, μυϊκή αδυναμία, και εξάνθημα σε διαφορετικές περιοχές του προσώπου ανάλογα με το προσβληθέν νεύρο.

Σημεία και διαγνωστικός έλεγχος

Ο ιατρός θα διαγνώσει τη νόσο με τη λήψη πλήρους ιατρικού ιστορικού και την επισκόπηση του δέρματος του ασθενούς.

Ειδικές διαγνωστικές δοκιμασίες σπάνια είναι απαραίτητες. Ενδέχεται να περιλαμβάνουν τη λήψη δείγματος από τις δερματικές βλάβες για να διαπιστωθεί η ύπαρξη του ιού.

Οι αιματολογικές εξετάσεις μπορεί να δείξουν αυξημένα λευκοκύτταρα και αντισώματα για τον ιό της ανεμοβλογιάς. Ωστόσο, δεν επιβεβαιώνουν ότι το εξάνθημα οφείλεται στον έρπη ζωστήρα.


Θεραπευτική αντιμετώπιση

Ο έρπης ζωστήρας, συνήθως, αποδράμει χωρίς θεραπευτική παρέμβαση. Ενδεχομένως, να απαιτείται μόνο αγωγή για την ανακούφιση από τον πόνο.

Ο ιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει αντιική φαρμακευτική αγωγή. Τα φάρμακα αυτά βοηθούν στην ελάττωση του πόνου και των πιθανών επιπλοκών. Ταυτόχρονα βραχύνουν την πορεία της νόσου. Η ακυκλοβίρη, η φαμκικλοβίρη, και βαλακυκλοβίρη μπορεί να χρησιμοποιηθούν.

Η έναρξη της φαρμευτικής αγωγής πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός 24ώρου από την εκδήλωση του πόνου ή του αισθήματος καύσου, και κατά προτίμηση προ της εμφάνισης των φυσαλίδων. Συνήθως, χορηγείται από το στόμα και οι δοσολογία υπερβαίνει κατά πολλές φορές εκείνη που συστήνεται για την αντιμετώπιση του απλού έρπητα ή του έρπητα των γεννητικών οργάνων. Ορισμένοι ασθενείς ενδέχεται να χρειασθούν ενδοφλέβια χορήγηση του φαρμάκου.

Ισχυρά αντιφλεγμονώδη φάρμακα, τα κορτικοστεροειδή (όπως η πρεδνιζόνη), μπορεί να χρησιμοποιηθούν για τον περιορισμό των οιδημάτων και του κινδύνου να συνεχισθεί ο πόνος. Τα φάρμακα αυτά δεν είναι αποτελεσματικά σε όλους τους ασθενείς.

Άλλα φάρμακα που μπορεί να χορηγηθούν περιλαμβάνουν:

• αντιισταμινικά για την ελάττωση του κνησμού (η λήψη γίνεται από το στόμα ή εφαρμόζονται τοπικά στο δέρμα)
• αναλγητικά

Ψυχρά επιθέματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ελάττωση του πόνου. Καταπραϋντικά λουτρά από εκχυλίσματα βρώμης ή ειδικές λοσιόν, ενδέχεται να ανακουφίσουν τον ασθενή από τον κνησμό και τη δυσφορία.

Συστήνεται ανάπαυση μέχρι να υφεθεί ο πυρετός.

Το δέρμα της προσβεβλημένης περιοχής πρέπει να διατηρείται καθαρό, και τα μολυσμένα αντικείμενα να μην επαναχρησιμοποιούνται. Όσα από αυτά δεν είναι μιας χρήσης, πρέπει να απολυμαίνονται πριν χρησιμοποιηθούν. Ενδεχομένως, να καταστεί απαραίτητη η απομόνωση του ασθενούς, για την πρόληψη μετάδοσης του ιού, ιδιαίτερα σε εγκύους.


Πρόγνωση

Ο έρπης ζωστήρας υποχωρεί εντός 2-3 εβδομάδων και σπανίως υποτροπιάζει. Αν ο ιός προσβάλλει τα νεύρα που ελέγχουν τις κινήσεις του σώματος (κινητικά νεύρα), ενδέχεται να εμφανίσει ο ασθενής παροδική ή μόνιμη μυϊκή αδυναμία ή παράλυση.


Επιπλοκές

Σε ορισμένες περιπτώσεις ο πόνος στην περιοχή της βλάβης μπορεί να διαρκεί για μήνες ή και χρόνια. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται μεθερπητική νευραλγία και προκύπτει από την καταστροφή των προσβεβλημένων νεύρων. Ο πόνος κυμαίνεται από ήπιος μέχρι έντονος. Η μεθερπητική νευραλγία είναι πιθανότερο να εκδηλωθεί σε άτομα άνω των 60 ετών.

Άλλες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• νέα προσβολή έρπητα ζωστήρα
• τύφλωση (σε οφθαλμικό έρπητα ζωστήρα)
• απώλεια ακοής
• διασπορά της λοίμωξης, συμπεριλαμβανομένης της πρόκλησης εγκεφαλίτιδας ή σήψης, σε ασθενείς με ανοσοανεπάρκεια
• βακτηριακή επιμόλυνση του δέρματος
• σύνδρομο Ramsey Hunt στην περίπτωση που προσβληθούν νεύρα του προσώπου.

Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Αποταθείτε στον ιατρό σας αν εκδηλώσετε συμπτώματα έρπητα ζωστήρα, ιδιαίτερα στην περίπτωση που έχετε εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή επί παράτασης και επιδείνωσης των συμπτωμάτων. Ο οφθαλμικός έρπης ζωστήρας μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη απώλεια όρασης αν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα.


Πρόληψη

Αποφεύγετε την επαφή με το κηλιδοβλατιδώδες και φυσαλιδώδες εξάνθημα πασχόντων από έρπητα ζωστήρα, αν δεν έχετε ποτέ νοσήσει από ανεμοβλογιά ή δεν έχετε εμβολιασθεί για αυτήν.

Το εμβόλιο κατά του ιού της ανεμοβλογιάς-έρπητα ζωστήρα συστήνεται σε εφήβους ή ενήλικες που δεν έχουν ποτέ προσβληθεί από τον ιό. Ιατρικές μελέτες έχουν καταδείξει ότι οι ενήλικες μεγαλύτερων ηλικιών που εμβολιάζονται έχουν λιγότερες πιθανότητες επιπλοκών του έρπητα ζωστήρα. Ενήλικα άτομα άνω των 60 πρέπει να υπόκεινται σε εμβολιασμό ρουτίνας.

Ορισμός
Η ελκώδης κολίτιδα είναι μια φλεγμονώδης πάθηση που προσβάλλει το παχύ έντερο (κόλον) και τον πρωκτό.


Δείτε επίσης: Νόσος του Crohn


Εναλλακτικοί όροι

Φλεγμονώδης εντερική πάθηση – ελκώδης κολίτιδα


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Το αίτιο της ελκώδους κολίτιδας δεν είναι γνωστό. Μπορεί να προσβάλει οποιαδήποτε ηλικιακή ομάδα, αν και παρατηρείται έξαρση στις ηλικίες 15-30 και μετά 50-70.

Η ασθένεια ξεκινά συνήθως στην περιοχή του πρωκτού και μπορεί σταδιακά να επεκταθεί σε όλο το παχύ έντερο. Το συχνή φλεγμονή οδηγεί σε πάχυνση του τοιχώματος του εντέρου και του πρωκτού με τη δημιουργία ουλώδους ιστού. Σε οξεία φάση της ασθένειας μπορεί να επέλθει ακόμα και νέκρωση ή σήψη των ιστών του παχέος εντέρου.

Τα συμπτώματα ποικίλλουν σε ένταση και μπορεί να ξεκινήσουν σταδιακά ή απότομα. Πολλοί παράγοντες μπορεί να οδηγήσουν σε έξαρση της νόσου, συμπεριλαμβανομένων των πνευμονικών λοιμώξεων και του φυσικού στρες.

Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνεται το οικογενειακό ιστορικό ελκώδους κολίτιδας ή η Εβραϊκή καταγωγή.


Συμπτώματα

• Πόνος στην κοιλιά σαν κράμπα που συνήθως υποχωρεί με την κένωση του εντέρου.
• Γουργούρισμα στα έντερα
• Διάρροια, λίγες έως πολλές φορές μέσα στην ημέρα (συχνά με αίμα και βλέννα)
• Πυρετός
• Τεινεσμός (σφίξιμο κατά την κένωση)
• Απώλεια βάρους

Άλλα συμπτώματα που συνοδεύουν την ελκώδη κολίτιδα είναι:

• Γαστρεντερική αιμορραγία
• Πόνοι στις αρθρώσεις
• Ναυτία και εμετός

Ενδείξεις και εξετάσεις

Για τη διάγνωση της ελκώδους κολίτιδας χρησιμοποιείται γενικά η κολονοσκόπηση με βιοψία.
Η κολονοσκόπηση γίνεται επίσης σε ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα ως προληπτικός έλεγχος για καρκίνο του παχέος εντέρου. Η ελκώδης κολίτιδα αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου. Αν πάσχετε από την ασθένεια αυτή, θα πρέπει να εξεταστείτε (για καρκίνο του παχέος εντέρου) 8-12 χρόνια μετά τη διάγνωση. Θα πρέπει να επαναλαμβάνετε την κολονοσκόπηση κάθε 1-2 χρόνια.

Άλλες εξετάσεις που μπορεί να γίνουν για τη διάγνωση της πάθησης είναι:

• Βαριούχος υποκλυσμός
• Γενική εξέταση αίματος
• C-αντιδρώσας πρωτεΐνης
• Ταχύτητα καθίζησης ερυθρών

Θεραπεία

Στόχοι της θεραπείας είναι:

• Η αντιμετώπιση των κρίσεων
• Η αποφυγή των επαναλαμβανόμενων κρίσεων
• Η επούλωση του παχέος εντέρου

Συχνά χρειάζεται εισαγωγή στο νοσοκομείο για τις οξείες κρίσεις. Ο γιατρός σας μπορεί να σας χορηγήσει κορτικοστεροειδή για τη μείωση της φλεγμονής. Μπορεί επίσης να σας χορηγηθεί παρεντερική διατροφή (με ενδοφλέβιο ορό).

ΔΙΑΙΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Ορισμένες τροφές μπορεί να επιδεινώσουν τη διάρροια και τα αέρια, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της έξαρσης της ασθένειας. Διαιτητικές συμβουλές:

• Τρώτε μικρές ποσότητες τροφής καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
• Πίνετε άφθονο νερό (μικρές ποσότητες συχνά όλη την ημέρα).
• Αποφεύγετε τις τροφές με ίνες (πίτουρο, φασόλια, καρύδια, σπόρους και καλαμπόκι).
• Αποφεύγετε τα λιπαρά ή τηγανητά φαγητά και τις σάλτσες (βούτυρο, μαργαρίνη και κρέμα γάλακτος).
• Περιορίστε τα γαλακτοκομικά προϊόντα αν έχετε δυσανεξία στη λακτόζη. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι καλή πηγή πρωτεΐνης και ασβεστίου.
• Αποφεύγετε ή περιορίστε το αλκοόλ και την καφεΐνη.

ΦΑΡΜΑΚΑ

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη μείωση των κρίσεων είναι:

• 5-αμινοσαλικυλικά οξέα όπως η μεσαλαμίνη ή σουλφαζίνη
• Ανοσοτροποποιητικά όπως η αζαθιοπρίνη και η 6-μερκαπτοπουρίνη
• Κορτικοστεροειδή (πρεδνιζόνη και μεθυλπρεδνιζολόνη) που λαμβάνονται από το στόμα κατά τη διάρκεια του ξεσπάσματος της κρίσης ή με τη μορφή υπόθετου, αφρού ή κλύσματος.
• Ινφλιξιμάμπη για τη θεραπεία ασθενών που δεν ανταποκρίνονται σε άλλα φάρμακα

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ

Η χειρουργική αφαίρεση του παχέος εντέρου θεραπεύει την ελκώδη κολίτιδα και εξαλείφει την απειλή του καρκίνου του παχέος εντέρου. Η χειρουργική επέμβαση προορίζεται για ασθενείς που έχουν:

• Κολίτιδα που δεν ανταποκρίνεται στην πλήρη φαρμακευτική θεραπεία
• Αλλοιώσεις στον βλεννογόνο του παχέος εντέρου που μπορεί να είναι προκαρκινικές
• Σοβαρές επιπλοκές όπως ρήξη (διάτρηση) του παχέος εντέρου, έντονη αιμορραγία ή τοξικό μεγάκολο

Τις περισσότερες φορές αφαιρείται ολόκληρο το παχύ έντερο μαζί με τον πρωκτό. Στη συνέχεια, οι ασθενείς μπορεί να χρειάζονται ειλεοστομία (ένα μικρό άνοιγμα στο κοιλιακό τοίχωμα) ή μια επέμβαση που συνδέει το λεπτό έντερο με την έδρα ώστε να υποκατασταθεί η όσο το δυνατόν φυσιολογική λειτουργία της αφόδευσης.



Πρόγνωση

Περίπου οι μισοί από τους ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα παρουσιάζουν ήπια συμπτώματα. Οι ασθενείς με οξεία ελκώδη κολίτιδα συνήθως ανταποκρίνονται λιγότερο στα φάρμακα.
Μόνιμος και πλήρης έλεγχος των συμπτωμάτων με τη χρήση φαρμάκων είναι σπάνιος. Η αποθεραπεία είναι πιθανή μόνο με την ολική αφαίρεση του παχέος εντέρου.
Ο κίνδυνος του καρκίνου του παχέος εντέρου αυξάνει από δεκαετία σε δεκαετία μετά τη διάγνωση της ελκώδους κολίτιδας.


Επιπλοκές

• Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα
• Δημιουργία θρομβώσεων
• Καρκίνος
• Στένωση του παχέος εντέρου
• Επιπλοκές από τη θεραπεία με κορτικοστεροειδή
• Εξασθενημένη ανάπτυξη και σεξουαλική εξέλιξη των παιδιών
• Αρθρίτιδα
• Κακώσεις στα μάτια
• Ηπατική νόσος
• Μαζική αιμορραγία στο παχύ έντερο
• Στοματικά έλκη
• Γαγγραινώδες πυόδερμα (δερματικό έλκος)
• Ρωγμές ή τρύπες στο παχύ έντερο

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας αν παρουσιάζετε επίμονο πόνο στην κοιλιά, αιμορραγία, επίμονο πυρετό ή άλλα συμπτώματα της ελκώδους κολίτιδας.
Καλέστε τον γιατρό σας αν πάσχετε από ελκώδη κολίτιδα και τα συμπτώματά σας δεν υποχωρούν με τη θεραπεία ή αναπτύσσετε νέα συμπτώματα.


Πρόληψη

Επειδή το αίτιο είναι άγνωστο, δεν υπάρχει γνωστή πρόληψη.
Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα.
Εξαιτίας της σχέσης της ελκώδους κολίτιδας με τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου, συνιστάται η προληπτική κολονοσκόπηση.

Η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία συνιστά να κάνετε την πρώτη εξέταση:

• 8 χρόνια μετά τη διάγνωση της οξείας φάσης της ασθένειας ή όταν έχει προσβληθεί μεγάλο μέρος ή ολόκληρο το παχύ έντερο
• 12-15 χρόνια αφού έχει διαγνωστεί ότι πάσχει μόνο η αριστερή πλευρά του παχέος εντέρου

Κάντε επαναληπτικές εξετάσεις κάθε 1-2 χρόνια.

Ορισμός

Η ηπατίτιδα ονομάζεται η φλεγμονή του ήπατος.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Αίτια πρόκλησης της νόσου είναι:

• Ιογενείς λοιμώξεις (όπως της ηπατίτιδας Α, Β και C), βακτηριακές ή παρασιτικές
• Βλάβη του ήπατος οφειλόμενη στην κατανάλωση αλκοόλ ή δηλητηριωδών μανιταριών
• Φαρμακευτικά σκευάσματα, όπως η υπερβολική δόση ακεταμινοφαίνης, η οποία μπορεί να επιφέρει το θάνατο
• Ανοσοκύτταρα του οργανισμού που επιτίθενται στο ήπαρ και προκαλούν αυτοάνοση ηπατίτιδα

Υπάρχουν φαρμακευτικά σκευάσματα που μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στο ήπαρ. Στα σκευάσματα αυτά περιλαμβάνονται η μεθυλντόπα (χορηγείται σπάνια ως αγωγή της αρτηριακής υπέρτασης), η ισονιαζίδη που χορηγείται ως αγωγή της φυματίωσης, τα αντιεπηλιπτικά σκευάσματα (όπως η βαλπροάτη και η φαινυτοϊνη), η χλωροπρομαζίδη, η αμιοδαρόνη (που χορηγείται ως αγωγή της αρρυθμίας) και κάποια αντιβιοτικά (συμπεριλαμβανομένου της τριμεθοπρίμης – σουλφαμεθοξαζόλης και της ερυθρομικίνης). Αν χρήζει να λάβετε κάποια από αυτά τα σκευάσματα, ο ιατρό σας ενδεχομένως να χρειαστεί να εξετάσει την ηπατική σας λειτουργίας.

Η παθοφυσιολογία του ήπατος οφείλεται επίσης σε κληρονομικές διαταραχές, όπως την κυστική ίνωση και τη νόσο του Wilson, μια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπέρμετρα υψηλά επίπεδα χαλκού στον οργανισμό (η υπερπληθώρα χαλκού εναποτίθεται στο ήπαρ).

Άλλες αιτίες πρόκλησης της νόσου περιλαμβάνουν:

• Συστηματικό ερυθηματώδη λύκο
• Ρευματοειδή αρθρίτιδα
• Σύνδρομο Sjögren
• Σκληροδερμία
• Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
• Σπειραματονεφρίτιδα
• Αιμολυτική αναιμία

Η ηπατίτιδα εμφανίζεται υπό τη μορφή σύντομης αποδρομής (οξεία ηπατίτιδα) ή υπό τη μορφή μακρά διάρκειας πάθησης (χρόνια πάθηση). Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί εξελισσόμενη ηπατική βλάβη, ηπατική ανεπάρκεια ή ακόμη και καρκίνος του ήπατος.

Ο βαθμός σοβαρότητας της ηπατίτιδας, εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου της αιτίας πρόκλησης της ηπατικής βλάβης και παθοφυσιολογικών καταστάσεων που πιθανόν να συνυπάρχουν. Η ηπατίτιδα Α, για παράδειγμα, χαρακτηρίζεται από ταχεία διάρκεια αποδρομής, χωρίς χρόνιες υπολειπόμενες ηπατικές διαταραχές.

Οι πιο κοινοί παράγοντες κινδύνου είναι:

• Ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών
• Υπερδοσολογία ακεταμινοφαίνης – η δόση που απαιτείται για την πρόκληση ηπατικής βλάβης, δεν απέχει και τόσο από τη συνιστώμενη θεραπευτική δόση. Φροντίστε να λαμβάνετε το συγκεκριμένο σκεύασμα σύμφωνα με τις συνιστώμενες δόσεις που αναγράφονται στην συσκευασία – Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας για την ασφαλή δόση που μπορείτε να λάβετε. Στην περίπτωση που πάσχετε από βαριά ηπατική νόσο, ο ιατρός θα σας συστήσει την αποφυγή ορισμένων αντιφλεγμονώδων φαρμάκων
• Συμμετοχή σε επικίνδυνες σεξουαλικές δραστηριότητες (πολλαπλοί ερωτικοί σύντροφοι και σεξουαλικές επαφές χωρίς προστασία)
• Κατανάλωση μολυσμένων τροφών
• Μετακίνηση σε περιοχές, η οποίες έχουν υψηλή συχνότητα κρουσμάτων σε διάφορες παθήσεις
• Διαμονή σε οικοτροφεία ή κέντρα επανένταξης
• Ύπαρξη μέλους της οικογένειας με πρόσφατη λοίμωξη ηπατίτιδος Α
• Χρήση ή κατάχρηση οινοπνευματωδών ποτών
• Δέκτες μεταμόσχευσης οργάνου
• Προσβεβλημένοι του ιού HIV ή πάσχοντες από AIDS
• Λήψη μετάγγισης αίματος πριν το 1990 (ως τότε οι αιματολογικές εξετάσεις διάγνωσης της ηπατίτιδας δεν ήταν διαθέσιμες)
• Νεογνά των οποίων η μητέρα πάσχει από ηπατίτιδας Β ή C (μεταδίδεται μέσω τοκετού)
• Ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, συμπεριλαμβανομένου των οδοντιάτρων λόγω επαφής τους με αίμα
• Απόκτηση τατουάζ

Βλ. επίσης:

• Ηπατίτιδα Α
• Ηπατίτιδα Β
• Ηπατίτιδα C

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της ηπατίτιδας περιλαμβάνουν:

• Κοιλιακό άλγος ή μετεωρισμό
• Γυναικομαστία στο άρρεν φύλο
• Σκουρόχρωμα ούρα κι αποχρωματισμό κοπράνων
• Κόπωση
• Γενικευμένο κνησμός
• Ίκτερος (κιτρινωπή χροιά δέρματος ή οφθαλμών)
• Απώλεια όρεξης
• Δεκατική πυρετική κίνηση
• Ναυτία κι έμετος
• Απώλεια σωματικού βάρους

Πολλά άτομα που πάσχουν από ηπατίτιδα Β ή C δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα κατά την έναρξη της προσβολής από τη νόσο, αλλά σε δεύτερο χρόνο μπορεί να εμφανίσουν ηπατική δυσλειτουργία. Σε περίπτωση που έχετε κάποιον παράγοντα κινδύνου ηπατίτιδας , οφείλετε να εξετάζεστε περιοδικά.


Σημεία κι εξετάσεις

Κατά τη φυσική εξέταση ο ιατρός θα διαπιστώσει κιτρινωπή χροιά δέρματος, διογκωμένο κι ευαίσθητο ήπαρ ή συλλογή υγρού στην κοιλιακή χώρα (ασκίτης), η οποία μπορεί να επιμολυνθεί.

Μπορούν να διεξαχθούν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• Ορολογικές εξετάσεις των ιών της ηπατίτιδας
• Δοκιμασίες ηπατικής λειτουργίας
• Δείκτες ανοσίας
• Υπέρηχος κοιλίας
• Βιοψία ήπατος, ώστε να καθοριστεί η έκταση / σοβαρότητα της βλάβης του ήπατος
• Παρακέντηση, αν υπάρχει συλλογή υγρού στην κοιλιακή χώρα

Θεραπεία

Ο ιατρός θα συζητήσει μαζί σας για τις πιθανές θεραπευτικές αγωγές που μπορείτε να ακολουθήσετε, αναλόγως την αιτιοπαθογένεια της ηπατικής σας νόσου. Σε περίπτωση που έχετε απώλεια σωματικού βάρους, ο ιατρός ίσως σας συστήσει μια διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε θερμίδες.


Πρόγνωση

Η πρόγνωση βασίζεται σε πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου της αιτίας πρόκλησης της ηπατίτιδας, της κλινικής σας εικόνας και παραγόντων που καθιστούν πολύπλοκη τη θεραπεία ή την αποκατάστασή σας. Ωστόσο πολλοί ασθενείς επανέρχονται πλήρως, αν και μπορεί να χρειαστούν αρκετοί μήνες έως ότου το ήπαρ αποκατασταθεί.

Το 80% των περιπτώσεων που πάσχουν από ηπατίτιδα C, εμφανίζουν χρόνια ηπατική νόσο και είναι πολύ πιθανό, να εξελιχθεί σε ηπατική ανεπάρκεια (κίρρωση) ή καρκίνο του ήπατος.


Επιπλοκές

Επιπλοκές αποτελούν η μόνιμη ηπατική βλάβη, η ηπατική ανεπάρκεια ή ο καρκίνος του ήπατος. Άλλες επιπλοκές περιλαμβάνουν την αιφνίδια βακτηριακή περιτονίτιδα (όταν φλεγμαίνει το υγρό που βρίσκεται στην κοιλιακή χώρα) και τους κιρσούς του οισοφάγου που μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρή αιμορραγία.


Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Επισκεφθείτε άμεσα τον ιατρό σας ή επισκεφθείτε κάποιο νοσοκομείο, σε περίπτωση που:

• Παρουσιάσετε συμπτώματα που σχετίζονται με την ακεταμινοφαίνη ή άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα – ίσως χρειαστεί να υποβληθείτε σε πλύση στομάχου
• Έμετο με παρουσία αίματος
• Έχετε αιματηρά ή πολύ σκουρόχρωμα κόπρανα
• Σύγχυσης ή παραληρήματος

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν:

• Παρουσιάσετε οποιοδήποτε σύμπτωμα ηπατίτιδας ή έχετε τη υποψία ότι εκτεθήκατε σε ιό της ηπατίτιδας Α, Β ή C
• Έχετε αδύνατη κατακράτηση της προσλαμβανόμενης τροφής λόγω του υπέρμετρου εμέτου. Ίσως χρειαστεί να λάβετε ενδοφλέβια διατροφικά στοιχεία (παρεντερική χορήγηση τροφής)
• Έχετε την αίσθηση πάσχοντος μετά από ταξίδι που πραγματοποιήσατε στην Ασία, την Αφρική, τη νότια ή την κεντρική Αμερική

Πρόληψη

Διατίθενται τα παρακάτω εμβόλια κατά της ηπατίτιδας:

• Το εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας Α χορηγείται σε άτομα υψηλού κινδύνου, όπως το νοσηλευτικό προσωπικό οικοτροφείων ή παροχής φροντίδας κατ’ οίκον, υπαλλήλους εργαστηρίων και ταξιδιώτες σε χώρες, στις οποίες υπάρχει αυξημένη συχνότητα ηπατίτιδας. Ενδείκνυται επίσης κατά την παιδική ηλικία, ο προγραμματισμένος εμβολιασμός κατά της ηπατίτιδας Α
• Το εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας Β χορηγείται πλέον σε όλα τα βρέφη και τα μη εμβολιασμένα παιδιά κάτω των 18 ετών. Το εμβόλιο διατίθεται σε ενήλικες υψηλού κινδύνου, όπως το ιατρικό προσωπικό, τους χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών και τα άτομα με επικίνδυνη σεξουαλική δραστηριότητα

Μια δόση ανοσοσφαιρίνης επίσης αποτελεί πρόληψη της εμφάνιση της λοίμωξης, ακόμη κι αν χορηγηθεί μετά από έκθεση στον ιό:

• Δύναται να χορηγηθεί σύντομα μετά από στενή επαφή (όπως το φίλημα, η κοινή χρήση οικιακών σκευών ή είδη τουαλέτας) με πρόσφατα, εντός των 2 τελευταίων εβδομάδων, διαγνωσμένο ασθενή, ηπατίτιδας Α
• Χορηγείται μαζί με το εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας Α, άμεσα μετά τον τοκετό, σε νεογνά των οποίων η μητέρα πάσχει από ηπατίτιδας Β

Άλλα προστατευτικά μέτρα που μπορείτε να λάβετε:

• Αποφύγετε την επαφή με αίμα ή παράγωγα αίματος. Λάβετε προστατευτικά μέτρα, αν αυτό επιβάλλεται από την εργασία σας
• Αποφύγετε τη σεξουαλική επαφή με ασθενή ηπατίτιδας ή άτομο αγνώστου ιατρικού ιστορικού. Λάβετε προστατευτικά μέτρα σε κάθε σας σεξουαλική επαφή
• Πλένετε τα χέρια σας μετά τη χρήση τουαλέτας ή πριν την επαφή με τροφές
• Αποφύγετε την κοινή χρήση πιάτων, οικιακών σκευών ή ειδών τουαλέτας, με ασθενή ηπατίτιδας Α
• ΜΗ ΜΟΙΡΑΖΕΣΤΕ ξυραφάκια, βελόνες ή οδοντόβουρτσες
• Όταν ταξιδεύετε σε ενδημικές περιοχές, ΜΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΕΤΕ άψητα ή μερικώς άψητα φαγητά. Πίνετε εμφιαλωμένο νερό
• ΜΗΝ ΚΑΝΕΤΕ ΧΡΗΣΗ ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών. Αν είστε χρήστης, μην κάνετε ποτέ κοινή χρήση συριγγών, άντ’ αυτού αναζητείστε βοήθεια από υπηρεσία χορήγησης συριγγών ή πρόγραμμα αποθεραπείας ναρκωτικών ουσιών
• Να είστε επιφυλακτικοί αν σκοπεύετε να κάνετε τατουάζ ή τρυπήματα
• ΜΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΕΤΕ αλκοόλ ενώ λαμβάνεται παράλληλα ακεταμονιφαίνη. Σε περίπτωση που ήδη πάσχετε από ηπατίτιδα, αποφύγετε τη λήψη και των δύο παραπάνω (προς αποφυγή επιδείνωσης της ηπατικής βλάβης)

Πότε οφείλετε να εξεταστείτε για ηπατίτιδα:

• Στην περίπτωση σεξουαλικής επαφής ή κοινής χρήσης συριγγών με άτομο ύποπτο ότι πάσχει από κάποια ιογενής ηπατίτιδας (κυρίως Β και C)
• Ακόμη κι αν δεν παρουσιάζετε κανένα σύμπτωμα

Ορισμός

Ο γαστρικός καρκίνος αποτελεί μορφή καρκίνου που αναπτύσσεται στο στομάχι.


Εναλλακτικές ονομασίες

Καρκίνος του στομάχου, γαστρικό καρκίνωμα, αδενοκαρκίνωμα του στομάχου


Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου

Διάφοροι τύποι καρκίνου μπορούν να αναπτυχθούν στο στομάχι. Ο πλέον συνήθης τύπος ονομάζεται αδενοκαρκίνωμα και ξεκινά από κύτταρα του γαστρικού βλεννογόνου. Υπάρχουν διάφοροι τύποι αδενοκαρκινώματος. Δεδομένου ότι οι άλλοι τύποι γαστρικού καρκίνου εμφανίζονται με πολύ μικρότερη συχνότητα, αυτό το άρθρο εστιάζει στα αδενοκαρκινώματα του στομάχου.

Το αδενοκαρκίνωμα του στομάχου αποτελεί μια συνήθη μορφή καρκίνου της γαστρεντερικής οδού.
Η διάγνωση συνήθως τίθεται καθυστερημένα καθότι τα συμπτώματα μπορεί να μην εκδηλωθούν σε πρώιμα στάδια της νόσου, ή διότι οι ασθενείς τα υποεκτιμούν, εφόσον κάποια από αυτά είναι μη ειδικά και εκδηλώνονται συχνά σε λιγότερο σοβαρές γαστρεντερικές διαταραχές (μετεωρισμός, αέρια, αίσθημα οπισθοστερνικού καύσου, και ένα αίσθημα πληρότητας του στομάχου).

Οι παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με γαστρικό καρκίνο είναι το θετικό οικογενειακό ιστορικό, η λοίμωξη απο ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, η ομάδα αίματος Α, το κάπνισμα, το ιστορικό κακοήθους αναιμίας, ιστορικό χρόνιας ατροφικής γαστρίτιδας, και ιστορικό αδενωματώδους γαστρικού πολύποδα με μέγεθος μεγαλύτερο των 2 εκατοστόμετρων.


Συμπτώματα

• Πόνος στην κοιλία
• Μέλαινες κενώσεις
• Δυσκολία στην κατάποση που επιδεινώνεται με τον χρόνο
• Όξινες ερυγές (ρεψίματα)
• Γενική έκπτωση της υγείας
• Ανορεξία
• Ναυτία και έμετος
• Πρώιμο αίσθημα πληρότητας κατά τη λήψη γευμάτων
• Απώλεια σωματικού βάρους
• Ασαφές αίσθημα πληρότητας
• Αιματέμεση (εμετός με αίμα)
• Αδυναμία ή αίσθημα κόπωσης
• Καούρα

Σημεία και διαγνωστικός έλεγχος

Οι ακόλουθες δοκιμασίες μπορούν να συμβάλλουν στη διάγνωση του γαστρικού καρκίνου:

• γενική εξέταση αίματος για τον έλεγχο ενδεχόμενης αναιμίας
• οισοφαγο-γαστρο-δωδεκαδακτυλο-σκόπηση με λήψη υλικού βιοψίας
• εξέταση κοπράνων για τον έλεγχο ενδεχόμενης παρουσίας αίματος σε αυτά
• ακτινολογικός έλεγχος της ανώτερης γαστρεντερικής οδού

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η χειρουργική αφαίρεση του στομάχου (γαστρεκτομή) αποτελεί τη μόνη αποτελεσματική θεραπεία. Η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία ενδέχεται να καταστούν ευεργετικές. Πρόσφατες μελέτες κατέδειξαν ότι η εφαρμογή τους σε πληθώρα ασθενών, μετά την εγχείρηση, μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες ίασης.

Για ασθενείς στους οποίους η χειρουργική θεραπεία αντενδείκνυται, η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία μπορεί να περιορίσουν τα συμπτώματα και να παρατείνουν την επιβίωση, χωρίς ωστόσο να επιφέρουν ίαση. Σε ορισμένους ασθενείς, η χειρουργική δημιουργία γαστρικής παράκαμψης ενδεχομένως να παρέχει ανακούφιση από τα συμπτώματα.


Πρόγνωση

Η πρόγνωση της νόσου ποικίλει ευρέως. Όγκοι στον κατώτερο στόμαχο αντιμετωπίζονται επιτυχώς με μεγαλύτερη συχνότητα από εκείνους σε ανώτερες περιοχές (περιοχή του καρδιακού στομίου του στομάχου ή της γαστροοισοφαγικής συμβολής). Ο βαθμός διήθησης του γαστρικού τοιχώματος και η ενδεχόμενη λεμφαδενική διασπορά επηρεάζουν σημαντικά τις πιθανότητες ίασης.

Στην περίπτωση όπου ο όγκος εμφανίζει διασπορά σε απομακρυσμένες θέσεις, η ίαση δεν είναι εφικτή και η θεραπεία είναι παρηγορητική, αποσκοπώντας στην ανακούφιση από τα συμπτώματα.


Επιπλοκές

• ασκίτης (παθολογική συλλογή περιτοναϊκού υγρού)
• γαστρεντερική αιμορραγία
• διασπορά του καρκίνου σε άλλα όργανα
• απώλεια σωματικού βάρους

Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Αποταθείτε στον ιατρό σας αν αρχίσετε να εκδηλώνετε συμπτώματα γαστρικού καρκίνου.



Πρόληψη

Προγράμματα μαζικού ελέγχου εφαρμόζονται με αποτελεσματικότητα στην Ιαπωνία, για την ανίχνευση της νόσου σε πρώιμα στάδια. Η αξία της εφαρμογής ανάλογων προγραμμάτων σε χώρες με χαμηλότερη επίπτωση του γαστρικού καρκίνου δεν έχει απολύτως αποσαφηνισθεί.

Τα ακόλουθα ενδέχεται να συμβάλλουν στην ελάττωση του κινδύνου ανάπτυξης γαστρικού καρκίνου:

• διακοπή του καπνίσματος
• υιοθέτηση υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής, πλούσιας σε φρούτα και λαχανικά
• λήψη φαρμακευτικής αγωγής σε παρουσία γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.

Ορισμός

Λαμβλίαση ονομάζεται η λοίμωξη του λεπτού εντέρου από έναν μικροοργανισμό (πρωτόζωο), την Giardia lamblia.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Διάρροια του ταξιδιώτη – λαμβλίαση.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Κρούσματα λαμβλίασης μπορούμε να συναντήσουμε τόσο σε αναπτυσσόμενες χώρες, όσο και σε αναπτυγμένες, σε κοινότητες των οποίων οι παροχές νερού έχουν επιμολυνθεί από ακατέργαστα λύματα.

Η λοίμωξη μπορεί να επισυμβεί όταν καταναλώσουμε νερό προερχόμενο από λίμνες ή ρυάκια, στα οποία διαμένουν ζώα, όπως κάστορες και μοσχοπόντικες ή οικόσιτα ζώα, όπως πρόβατα, τα οποία ουσιαστικά αποτελούν την πηγή μόλυνσης. Η λοίμωξη μεταδίδεται επίσης από άνθρωπο σε άνθρωπο με άμεση επαφή, γεγονός που έχει προκαλέσει στο παρελθόν την εμφάνιση κρουσμάτων σε ιδρύματα, όπως τα κέντρα ημερήσιας φροντίδας για παιδιά.

Οι ταξιδιώτες σε ολόκληρο τον κόσμο, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο προσβολής, καθώς και οι κατασκηνωτές και οι πεζοπόροι, καθ’ ότι ενδέχεται να καταναλώνουν νερό δίχως την απαραίτητη επεξεργασία, προερχόμενο από λίμνες και ρυάκια.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Έκθεση σε οικογενειακό μέλος που πάσχει από λαμβλίαση
• Έκθεση σε ινστιτούτα (όπως τα κέντρα ημερήσια φροντίδας ή νοσηλείας)
• Πρωκτική σεξουαλική επαφή χωρίς προστασία

Συμπτώματα

• Κοιλιακό άλγος
• Διάρροια
• Αέρια ή μετεωρισμός
• Κεφαλαλγία
• Απώλεια όρεξης
• Δεκατική πυρετική κίνηση
• Ναυτία
• Διογκωμένη ή διατεταμένη κοιλιακή χώρα
• Έμετος

Ο χρόνος επώασης (ο χρόνος από την προσβολή της λοίμωξης, έως την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων) είναι 7 – 14 ημέρες. Η οξεία φάση διαρκεί 2 – 4 εβδομάδες.

Σημεία κι εξετάσεις

Πιθανές παρακλινικές εξετάσεις που μπορεί να διεξαχθούν είναι:

• Κολονοσκόπηση
• Ανίχνευση αντιγόνου της Gardia στα κόπρανα
• Παρασιτολογική εξέταση και ανίχνευση ωαρίων στα κόπρανα

Η πάθηση επηρεάζει περιστασιακά τα αποτελέσματα των παρακάτω εξετάσεων:

• Απορρόφηση της D- ξυλόζης
• Βιοψία λεπτού εντέρου
• Επίχρισμα ή δωδεκαδακτυλική αναρρόφηση υγρού

Θεραπεία

Κάποιες περιπτώσεις της λοίμωξης υποχωρούν αυτόματα, ενώ σε κάποιες άλλες δύναται να χρησιμοποιηθούν αντιμολυσματικά φαρμακευτικά σκευάσματα.

Τα ποσοστά ίασης, σε γενικές γραμμές, ανέρχονται άνω του 80%. Η φαρμακογενής αντίσταση, αποτελεί πιθανό παράγοντα αποτυχίας της φαρμακευτικής αγωγής κι απαιτεί συχνά την αλλαγή των αντιβιοτικών σκευασμάτων.

Όσον αφορά τις εγκυμονούσες γυναίκες, η θεραπεία οφείλεται να χορηγηθεί μόνον μετά τον τοκετό, μιας και κι αρκετά από τα φαρμακευτικά σκευάσματα θεραπείας της λοίμωξης μπορούν να βλάψουν το έμβρυο.


Πρόγνωση

Κατά κανόνα, η λοίμωξη υποχωρεί αυτόματα. Αναφέρονται ωστόσο κι επίμονες περιπτώσεις, οι οποίες απαιτούν προσθήκη αντιβιοτικής αγωγής. Κάποια άτομα που βίωσαν στο πρόσφατο παρελθόν τους παρατεταμένη λοίμωξη από Gardia, εξακολουθούν να παρουσιάζουν συμπτώματα, ακόμη και μετά την αποδρομή της λοίμωξης.


Επιπλοκές

• Αφυδάτωση
• Δυσαπορρόφηση (ανεπαρκής απορρόφηση θρεπτικών ουσιών κατά μήκος του πεπτικού συστήματος)
• Απώλεια σωματικού βάρους

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας σε περίπτωση που:

• Παρουσιάσετε διάρροια ή κάποιο άλλο σύμπτωμα που δεν υποχωρεί μετά από 14 ημέρες
• Παρατηρήσετε την πρόσμιξη αίματος στα κόπρανά σας
• Είστε αφυδατωμένος / η

Πρόληψη

Χρησιμοποιήστε κάποια μέθοδο κάθαρσης του νερού, όπως βράση, φιλτράρισμα ή αγωγή ιονισμού, προτού καταναλώσετε νερό προερχόμενο από επιφανειακούς υδάτινους πόρους. Οι πεζοπόροι, καθώς κι άτομα που καταναλώνουν νερό τέτοια προελεύσεως, οφείλουν να λάβουν υπ’ όψιν ότι όλες αυτές οι πηγές αποτελούν πιθανές πηγές μόλυνσης.

Εργαζόμενοι σε κέντρα ή ινστιτούτα ημερήσιας φροντίδας, πρέπει να χρησιμοποιούν καλής ποιότητας υγρά σαπούνια για την πλύση χεριών, καθώς και τεχνικές υγιεινής κατά τη φροντίδα των παιδιών ή των ασθενών.

Μεγαλύτερη προστασία κατά τη σεξουαλική επαφή, ιδίως όσον αφορά το πρωκτικό σεξ, πιθανώς να μειώσει τον κίνδυνο προσβολής ή εξάπλωσης της λαμβλίασης.

Ορισμός

Η εντερική απόφραξη αποτελεί τη μερική ή ολική απόφραξη του εντέρου που οδηγεί σε αδυναμία προώθησης του εντερικού περιεχομένου.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Παραλυτικός ειλεός, Συστροφή εντέρου, Εντερική απόφραξη, Ειλεός, Ψευδοαπόφραξη εντέρου, Κολικός ειλεός.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η απόφραξη του εντέρου οφείλεται σε:

• Μηχανική αιτία, εννοώντας απλά την ύπαρξη εμποδίου εντός του εντερικού αυλού
• Ειλεό, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από δυσλειτουργία του εντέρου κι όχι δομική διαταραχή

Ο παραλυτικός ειλεός, που επίσης ονομάζεται φευδο-απόφραξη, αποτελεί την κύρια αιτία εντερικής απόφραξης σε νήπια και παιδιά. Οι αιτίες παραλυτικού ειλεού περιλαμβάνουν:

• Χημικές, ηλεκτρολυτικές ή μεταλλικές διαταραχές (όπως για παράδειγμα χαμηλά επίπεδα καλίου)
• Επιπλοκές ενδοκοιλιακής χειρουργικής επέμβασης
• Μειωμένη παροχή αίματος στην κοιλιακή χώρα (ισχαιμία της μεσεντέρας αρτηρίας)
• Τραυματισμός του δικτύου παροχής αίματος στην κοιλιακή χώρα
• Ενδοκοιλιακή λοίμωξη
• Νεφρική ή πνευμονική πάθηση
• Χρήση ορισμένων φαρμακευτικών σκευασμάτων, κυρίως ναρκωτικών

Σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας, ο παραλυτικός ειλεός οφείλεται σε βακτηριακή ή ιογενής τροφική δηλητηρίαση (γαστρεντερίτις), η οποία σε κάποιες περιπτώσεις σχετίζεται με δευτεροπαθή περιτονίτιδα και σκωληκοειδίτιδα.

Οι μηχανικές αιτίες εντερικής απόφραξης περιλαμβάνουν:

• Παθολογική ανάπτυξη ιστού
• Συμφύσεις ή ουλώδης ιστός που σχηματίζεται μετά από χειρουργική επέμβαση
• Ξένα σώματα (κατάποση υλικών που αποφράσσουν τον εντερικό αυλό)
• Χολόλιθοι
• Κήλες
• Κρούση περιττωμάτων (κόπρανα)
• Εγκωλεασμός
• Όγκοι που αποφράσσουν τον εντερικό αυλό
• Συστροφή (στριμμένες εντερικές έλικες)

Συμπτώματα

• Κοιλιακή διάταση
• Κοιλιακός μετεωρισμός (αεριώδης)
• Κοιλιακό άλγος και κράμπες
• Οσμή αναπνοής (κακοσμία αναπνοής)
• Δυσκοιλιότητα
• Διάρροια
• Έμετος

Σημεία κι εξετάσεις

Κατά την ακρόαση της κοιλιακής χώρας με στηθοσκόπιο, ο ιατρός σας ίσως αντιληφθεί υψηλότονους εντερικούς ήχους, στην περίπτωση της μηχανικής απόφραξης. Εάν παραταθεί η απόφραξη για μακρύ χρονικό διάστημα ή αν το έντερο έχει υποστεί σημαντική βλάβη, οι εντερικοί ήχοι, ελαττώνονται, έως την απόλυτη απουσίας τους.

Ο πρώιμος παραλυτικός ειλεός χαρακτηρίζεται από μειωμένους ή απόντες εντερικούς ήχους.

Παρακλινικές εξετάσεις που απεικονίζουν την απόφραξη είναι:

• Αξονική τομογραφία της κοιλιακής χώρας
• Ακτινογραφία κοιλίας (σε όρθια θέση)
• Βαριούχος υποκλυσμός
• Αλληλουχία του ανωτέρου πεπτικού συστήματος και του λεπτού εντέρου

Θεραπεία

Η θεραπευτική αγωγή περιλαμβάνει την εισαγωγή ενός σωλήνα / αγωγού δια της ρινός, που καταλήγει στο στόμαχο ή στο έντερο, με σκοπό την ανακούφιση από την κοιλιακή διάταση και τον έμετο.

Η χειρουργική επέμβαση απαιτείται στην περίπτωση που δεν αποδώσει η χρήση του προαναφερθέντος σωλήνα ή υπάρξουν σημεία ιστικής νέκρωσης.

Πρόγνωση

Η έκβαση της νόσου εξαρτάται από την αιτία πρόκλησης της απόφραξης.


Επιπλοκές

Οι επιπλοκές περιλαμβάνουν ή μπορεί να οδηγήσουν σε:

• Ηλεκτρολυτικές διαταραχές
• Λοίμωξη
• Ίκτερο
• Διάτρηση εντέρου

Εάν η απόφραξη παρεμποδίσει την παροχή αίματος του εντέρου, πολύ πιθανόν να προκληθεί ιστική νέκρωση, λοίμωξη / φλεγμονή κι εν τέλει γάγγραινα. Παράγοντες
κινδύνου της ιστικής νέκρωσης είναι ο καρκίνος του εντέρου, η νόσος Crohn, οι κήλες και προγενέστερες χειρουργικές επεμβάσεις.

Στα νεογνά, ο παραλυτικός ειλεός συνδέεται με την καταστροφή του εντερικού τοιχώματος (νεκρωτική εντεροκολίτιδα), απειλεί τη ζωή του νεογνού και συχνά οδηγεί σε αιματολογικές και πνευμονικές λοιμώξεις.


Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε επίμονη κοιλιακή διάταση κι επίσχεση κοπράνων κι αερίων ή αν αναπτύξετε άλλα συμπτώματα εντερικής απόφραξης.


Πρόληψη

Η πρόληψη είναι ανάλογη της αιτίας πρόκλησης της νόσου. Η θεραπευτική αντιμετώπιση καταστάσεων (όπως όγκων και κήλων) που σχετίζονται με τη δημιουργία απόφραξης, μειώνουν την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου. Κάποιοι εκλυτικοί παράγοντες της απόφραξης δεν προλαμβάνονται.

Ορισμός

Εντερίτιδα Ε. coli είναι φλεγμονή του λεπτού εντέρου που οφείλεται στο κολοβακτηρίδιο Eschericchia. Eίναι η πιο κοινή αιτία της διάρροιας των ταξιδιωτών.


Εναλλακτικές ονομασίες

Διάρροια των ταξιδιωτών – κολοβακτηρίδιο Ε., Tροφική δηλητηρίαση – κολοβακτηρίδιο Ε., Διάρροια – κολοβακτηρίδιο Ε., Aσθένεια χάμπουργκερ


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου


Η εντερίτιδα από κολοβακτηρίδιο Ε. είναι ένα είδος γαστρεντερίτιδας που οφείλεται σε βακτήριο.
Ορισμένες μορφές μόλυνσης από κολοβακτηρίδιο Ε. συνδέονται με την ύπαρξη αιμολυτικού ουραιμικού συνδρόμου.

Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται:

• Η κατανάλωση ανεπεξέργαστου ή μολυσμένου νερού
• Η κατανάλωση ανθυγιεινών τροφών
• Πρόσφατο κρούσμα μόλυνσης από κολοβακτηρίδιο Ε. στην οικογένεια
• Πρόσφατη περίπτωση εμετού ή διάρροιας στην οικογένεια
• Ταξίδι σε μέρη με ακάθαρτο πόσιμο νερό

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν το κολοβακτηρίδιο Ε. εισέρχεται στο έντερο. Το διάστημα μεταξύ μόλυνσης και εμφάνισης συμπτωμάτων είναι συνήθως 24 – 72 ώρες.

Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• Πόνος στην κοιλιά
• Διάρροια που είναι ξαφνική και έντονη και συχνά αιματηρή
• Πυρετός
• Αέρια
• Απώλεια όρεξης
• Κράμπες στο στομάχι
• Εμετός (σπανίως)

Ενδείξεις και εξετάσεις

Ο γιατρός σας θα σας εξετάσει κλινικά. Μπορεί να γίνει καλλιέργεια κοπράνων για να εξακριβωθεί αν υπάρχει ύποπτο για πρόκληση ασθένειας κολοβακτηρίδιο Ε.


Θεραπεία

Οι περισσότερες περιπτώσεις συνήθως περνάνε από μόνες τους σε 1- 3 ημέρες και δεν χρειάζονται θεραπεία.

Ισως να μην σας χορηγηθούν αντιδιαρροϊκά φάρμακα, επειδή ενδέχεται να επιβραδύνουν την έξοδο των βακτηρίων από τον πεπτικό σωλήνα.
Μπορεί να χρειαστείτε διαλύματα ηλεκτρολυτών αν έχετε αφυδατωθεί. Τα άτομα που υποφέρουν από διάρροια (ιδίως τα μικρά παιδιά) και δεν μπορούν να δεχτούν πολλά υγρά επειδή υποφέρουν από ναυτία, μπορεί να χρειάζονται ιατρική βοήθεια και χορήγηση υγρών ενδοφλέβια.
Αν παίρνετε διουρητικά και παρουσιάσετε διάρροια, μπορεί να χρειαστεί να τα διακόψετε κατά τη διάρκεια της κρίσης. Μην διακόψετε τα φάρμακα αυτά χωρίς να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

Αποφύγετε τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Μπορεί να επιδεινώσουν τη διάρροια λόγω της προσωρινής δυσανεξίας στη λακτόζη που δημιουργείται κάποιες φορές.


Πρόγνωση

Η ασθένεια συνήθως κάνει τον κύκλο της που διαρκεί λίγες ημέρες, χωρίς θεραπεία. Ένας μικρός αριθμός ασθενών μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία σε νοσοκομείο αν έχουν αφυδατωθεί πολύ ή εμφανίσουν αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο.


Επιπλοκές

• Αφυδάτωση
• Παρατεταμένη διάρροια
• Προσωρινή δυσανεξία στη λακτόζη μετέπειτα (συνήθως βελτιώνεται 1 – 2 εβδομάδες ή λιγότερο)

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας αν:

• Είναι αδύνατον να συγκρατήσετε τα υγρά που πίνετε
• Η διάρροια δεν υποχωρεί σε 3 – 4 ημέρες
• Παρατηρήσατε αίμα στα κόπρανά σας
• Αναπτύσσετε συμπτώματα αφυδάτωσης
• Τα συμπτώματά σας επιδεινώνονται ή δεν βελτιώνονται με τη θεραπεία
• Αναπτύσσετε νέα συμπτώματα

Πρόληψη

Το προσεκτικό πλύσιμο των χεριών βοηθάει. Μην καταναλώνετε ανεπεξέργαστα ή πιθανόν μολυσμένα τρόφιμα ή νερό. Ψήνετε πάντα καλά τα κρέατα, ιδιαίτερα τα αλεσμένα. Ψήνετε τα κρέατα σε υψηλές θερμοκρασίες που σκοτώνουν τα βακτήρια.

Ορισμός

Εκκολπωματίτιδα είναι η φλεγμονή ανώμαλων θυλάκων (εκκολπωμάτων) που σχηματίζονται στο τοίχωμα των εντέρων. Οι θύλακες αυτοί απαντώνται συνήθως στο παχύ έντερο (κόλον). Η παρουσία των θυλάκων αυτή καθαυτή ονομάζεται εκκολπωμάτωση.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Τα εκκολπώματα είναι προεξέχοντες θύλακες, μικρές προβολές προς τα έξω, του εσωτερικού τοιχώματος και μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε σημείο του εντέρου. Δημιουργούνται συχνότερα στο παχύ έντερο, ειδικά στο σιγμοειδές κόλον, το χαμηλότερο σημείο του παχέος εντέρου.

Τα εκκολπώματα εμφανίζονται συχνότερα μετά από την ηλικία των 40 χρόνων. Όταν προκαλείται φλεγμονή των εκκολπωμάτων, τότε έχουμε εκκολπωματίτιδα. Πιστεύεται ότι τα εκκολπώματα αναπτύσσονται εξαιτίας των πιέσεων στα τοιχώματα του παχέος εντέρου. Η μεγάλη πίεση που ασκείται στο τοίχωμα του παχέος εντέρου αναγκάζει τους θύλακες στο εσωτερικό του εντέρου να διογκωθούν προς τα έξω στα αδύνατα σημεία του εντέρου που περιβάλλουν αιμοφόρα αγγεία.

Η εκκολπωμάτωση είναι πολύ συνήθης. Εμφανίζεται σε περισσότερους από τους μισούς Αμερικανούς μετά την ηλικία των 60. Μόνο ένα μικρό ποσοστό των ανθρώπων αυτών θα αναπτύξει εκκολπωματίτιδα.

Η εκκολπωματίτιδα προκαλείται από φλεγμονή, ή (μερικές φορές) από ένα μικρό σχίσιμο στο εκκόλπωμα. Εάν το σχίσιμο είναι μεγάλο, μπορεί να επιτρέψει τη διέλευση των κοπράνων στην κοιλιακή κοιλότητα, προκαλώντας εκταταμένη μόλυνση (απόστημα) ή φλεγμονή στην κοιλιά.
Παράγοντες κινδύνου για εκκολπωμάτωση είναι μεταξύ άλλων η μεγάλη ηλικία και η φτωχή σε φυτικές ίνες διατροφή.


Συμπτώματα

• Ο κοιλιακός πόνος, συνήθως χαμηλά αριστερά στην κοιλιά αλλά μπορεί και οπουδήποτε στην κοιλιά
• Ρίγη
• Πυρετός
• Ναυτία
• Εμετός
• Απώλεια βάρους

Ενδείξεις και εξετάσεις

Εξετάσεις από τις οποίες μπορεί να διαγνωστεί εκκολπωματίτιδα είναι:

• Ψηλάφηση της κοιλιάς
• Αξονική τομογραφία
• Υψηλές τιμές λευκών αιμοσφαιρίων

Θεραπεία

Η οξεία εκκολπωματίτιδα θεραπεύεται με αντιβιοτικά.

Το σημείο του παχέος εντέρου με τα εκκολπώματα μπορεί να πρέπει να αφαιρεθεί με χειρουργική επέμβαση, στις εξής περιπτώσεις:

• Απόστημα
• Διάτρηση του παχέος εντέρου
• Συρίγγιο (ανώμαλη επικοινωνία μεταξύ διαφόρων σημείων του παχέος εντέρου ή του παχέος εντέρου με άλλο σημείο του σώματος)
• Επαναλαμβανόμενες κρίσεις εκκολπωματίτιδας

Αφού έχει αντιμετωπιστεί η οξεία μόλυνση, η κατανάλωση τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες και η χρήση προσθετικών όγκου όπως το ψύλλιο βοηθούν στη μείωση της πιθανότητας εκκολπωματίτιδας ή άλλων συμπτωμάτων.


Πρόγνωση

Συνήθως, πρόκειται για μια ήπια πάθηση που ανταποκρίνεται καλά στη θεραπεία.


Επιπλοκές

• Δημιουργία αποστήματος
• Στένωση του παχέος εντέρου ή δημιουργία συριγγίων
• Διάτρηση του παχέος εντέρου που οδηγεί σε περιτονίτιδα

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν εμφανίσετε συμπτώματα εκκολπωματίτιδας. Επικοινωνήστε επίσης αν πάσχετε από εκκολπωματίτιδα και είτε τα συμπτώματα επιδεινώνονται είτε εκδηλώνονται νέα συμπτώματα.


Πρόληψη

Μια διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες μπορεί να αποτρέψει την εκκολπωμάτωση. Ορισμένοι γιατροί συνιστούν στους ασθενείς με ιστορικό εκκολπωματίτιδας να αποφεύγουν τα καρύδια και τους καρπούς. Εντούτοις, δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να στηρίζει τη θεωρία ότι κάτι τέτοιο αποτρέπει την ασθένεια.

Ορισμός

Επιδιδυμίτιδα είναι το πρήξιμο (φλεγμονή) της επιδιδυμίδας, δηλαδή του σωλήνα που συνδέει τον όρχι με τον ορχικό πόρο.


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η επιδιδυμίτιδα είναι συνηθέστερη στους νέους άντρες 19 – 35 χρόνων. Είναι από τις κυριότερες αιτίες εισαγωγής σε νοσοκομείο στον στρατό.

Η επιδιδυμίτιδα προκαλείται συνήθως με τη μετάδοση κάποιου μικροβίου από την ουρήθρα ή την ουροδόχο κύστη. Οι πιο κοινές μολύνσεις που προκαλούν την ασθένεια αυτή στα νέα άτομα ετεροφυλόφιλων είναι η βλεννόρροια και τα χλαμύδια. Στα παιδιά και τους ηλικιωμένους αντίστοιχα, η εντερίτιδα Ε. και άλλες τέτοιες μολύνσεις είναι τα πιο συνήθη. Το ίδιο ισχύει και για τους ομοφυλόφιλους άντρες.

Η φυματίωση μπορεί να εκδηλωθεί ως επιδιδυμίτιδα. Την ασθένεια μπορεί να την προκαλέσουν και άλλα μικρόβια (όπως το ουρεόπλασμα).

Η επιδιδυμίτιδα οφείλεται κάποιες φορές και στη χρήση ενός φαρμάκου, της αμιοδαρόνης, που χορηγείται για τις καρδιακές αρρυθμίες. Ο κίνδυνος εκδήλωσης επιδιδυμίτιδας αυξάνει και με τα ακόλουθα:

• Να μην υπάρχει περιτομή
• Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση ή ιστορικό ανωμαλίας στην κατασκευή της ουρικής οδού
• Τακτική χρήση καθετήρα
• Σεξουαλική επαφή με περισσότερους από έναν συντρόφους χωρίς χρήση προφυλακτικού

Συμπτώματα

Η επιδιδυμίτιδα μπορεί να αρχίσει με χαμηλό πυρετό, ρίγη και αίσθημα βάρους στον όρχι. Ο όρχις γίνεται όλο και πιο ευαίσθητος στην πίεση.

Άλλα συμπτώματα είναι:

• Αίμα στο σπέρμα
• Εκκρίσεις από την ουρήθρα (την οπή στην άκρη του πέους)
• Δυσφορία χαμηλά στην κοιλιά ή στη λεκάνη
• Πυρετός
• Πόνος στη βουβωνική χώρα
• Όζος στον όρχι
• Πόνος κατά την εκσπερμάτωση
• Πόνος ή κάψιμο κατά την ούρηση
• Επώδυνο πρήξιμο του οσχέου (διόγκωση της επιδιδυμίδας)
• Ευαίσθητος, πρησμένος βουβώνας στην πλευρά που πάσχει
• Πόνος στον όρχι, που επιδεινώνεται κατά την κένωση

Ενδείξεις και εξετάσεις

Η φυσική εξέταση διαπιστώνει μια κόκκινη, ευαίσθητη, και μερικές φορές πρησμένη μάζα στην πάσχουσα πλευρά του οσχέου. Η ευαισθησία παρατηρείται σε μια μικρή περιοχή του όρχεως στο σημείο που συνδέεται με την επιδιδυμίδα.

Οι λεμφαδένες στη βουβωνική χώρα μπορεί να εμφανίζονται διογκωμένοι και να υπάρχουν εκκρίσεις από το πέος. Η πρωκτική εξέταση μπορεί να διαπιστώσει ότι ο προστάτης είναι διογκωμένος ή ευαίσθητος στην πίεση.

Εξετάσεις που μπορούν να γίνουν:

• Γενική εξέταση αίματος
• Υπερηχογράφημα Doppler
• Σπινθηρογράφημα όρχεων
• Ανάλυση και καλλιέργεια ούρων (μπορεί να χρειαστεί να δώσετε διαφορετικά δείγματα, αρχικής ροής, μέσης ροής και μετά από μασάζ του προστάτη)
• Εξέταση για χλαμύδια ή βλεννόρροια

Σημαντικό είναι να διαχωριστεί η ασθένεια αυτή από τη συστροφή του όρχεως. Η συστροφή του όρχεως αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό και πρέπει να αντιμετωπίζεται με χειρουργική επέμβαση το ταχύτερο.

Θεραπεία

Ο γιατρό σας θα ορίσει τα φάρμακα για την αντιμετώπιση της μόλυνσης. Οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες μολύνσεις απαιτούν συγκεκριμένα αντιβιοτικά. Τη θεραπεία πρέπει να την κάνουν και οι σεξουαλικοί σύντροφοί σας. Μπορεί να χρειαστείτε παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη φάρμακα.

Η αντιμετώπιση της επιδιδυμίτιδας που προκαλείται από την αμιοδαρόνη είναι η χορήγηση χαμηλότερης δόσης του φαρμάκου ή η αλλαγή του φαρμάκου.

Συνιστάται ανάπαυση στο κρεβάτι, ανασήκωμα και εφαρμογή παγοκύστης κάτω από το όσχεο. Είναι πολύ σημαντικό να επισκεφθείτε ξανά τον γιατρό σας, ο οποίος και θα διαπιστώσει αν έχει υποχωρήσει τελείως η μόλυνση.


Πρόγνωση

Η επιδιδυμίτιδα συνήθως βελτιώνεται με τη χορήγηση αντιβιοτικών, ενώ δεν παρατηρείται μείωση των σεξουαλικών ή αναπαραγωγικών δυνατοτήτων. Εντούτοις, είναι σύνηθες η ασθένεια να επανέρχεται.

Εάν δεν αντιμετωπιστεί θεραπευτικά, ή σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις, η ασθένεια μπορεί να μετατραπεί σε χρόνια. Στις χρόνιες περιπτώσεις, δεν υπάρχει συνήθως διόγκωση, υπάρχει όμως πόνος.


Επιπλοκές

Στις επιπλοκές περιλαμβάνονται:

• Απόστημα στο όσχεο
• Χρόνια επιδιδυμίτιδα
• Δερματικό οσχεϊκό συρίγγιο
• Νέκρωση του ορχικού ιστού λόγω μη αιμάτωσης (ορχικό έμφραγμα)
• Στειρότητα

Ο οξύς πόνος στο όσχεο είναι επείγον ιατρικό περιστατικό. Πρέπει να εξεταστεί από γιατρό αμέσως.


Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας εάν αναπτύξετε συμπτώματα επιδιδυμίτιδας. Πηγαίνετε στα επείγοντα περιστατικά νοσοκομείου ή καλέστε το 166 εάν νιώσετε πόνο στους όρχεις ξαφνικά ή μετά από τραυματισμό.


Πρόληψη

Μπορείτε να αποτρέψετε τις επιπλοκές της επιδιδυμίτιδας αναζητώντας έγκαιρη διάγνωση και κάνοντας την κατάλληλη θεραπεία για τη μόλυνση που την προκάλεσε.

Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει τη λήψη αντιβιοτικών πριν από μια χειρουργική επέμβαση που ενέχει κίνδυνο επιδιδυμίτιδας. Το ασφαλές σεξ (επαφή με έναν μόνο σύντροφο κάθε φορά και με χρήση προφυλακτικού) μπορεί να βοηθήσει στην αποτροπή της επιδιδυμίτιδας που προκαλείται από σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες.

Ορισμός

Ιογενής γαστρεντερίτις ονομάζεται η φλεγμονή του στομάχου και του εντέρου, που οφείλεται σε ιό. Η λοίμωξη μπορεί να οδηγήσει σε διαρροϊκές κενώσεις κι έμετο. Αποκαλείται κάποιες φορές και «γρίπη του στομάχου».


Εναλλακτικοί ορισμοί

Ρετροϊογενής λοίμωξη, Ιός του Norwalk, Γαστρεντερίτιδα – ιογενής, Γρίπη του στομάχου.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η ιογενής γαστρεντερίτις αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες πρόκλησης κρίσιμης διάρροιας, τόσο σε ενήλικες, όσο και σε παιδιά. Αρκετοί είναι οι τύποι ιών που μπορούν να οδηγήσουν σε γαστρεντερίτιδα. Οι πιο συχνοί είναι:

• Astrovirus
• Αδενοϊός του εντέρου
• Norovirus (γνωστός κι ως ιός που μιμείται τον ιό Norwalk). Συναντάται συχνά σε παιδιά σχολικής ηλικίας.
• Ρετροϊός, που είναι και η πιο συχνή αιτία βαριάς γαστρεντερίτιδας στα παιδιά. Δύναται να προσβάλλει κι ενήλικες που έρχονται σε επαφή με προσβεβλημένα παιδιά. Συχνά, αναφέρονται κρούσματα σε κέντρα φύλαξης παιδιών.

Οι προαναφερόμενοι ιοί ανευρίσκονται, όχι σπάνια, σε μολυσμένες τροφές και πόσιμο νερό. Τα συμπτώματα της ιογενής γαστρεντερίτιδας κάνουν την εμφάνισή τους 4 με 48 ώρες μετά την έκθεση στη μολυσμένη τροφή ή νερό.

Αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης βαριάς γαστρεντερίτιδας, διατρέχουν οι ενήλικες νεαρής ηλικίας, οι ηλικιωμένοι, καθώς και οι ανοσοκατεσταλμένοι.


Συμπτώματα

• Μυϊκή σύσπαση της κοιλιακής χώρας
• Κοιλιακό άλγος
• Διάρροια
• Ναυτία
• Έμετος

Πρόσθετα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ρίγη
• Υγρή/ ιδρωμένη επιδερμίδα
• Εκσεσημασμένη εφίδρωση
• Πυρετός
• Δυσκαμψία αρθρώσεων
• Απώλεια / ακράτεια κοπράνων
• Μυϊκό άλγος
• Πτωχή θρέψη
• Αιμορραγία ανωτέρου πεπτικού (με τον έμετο – σπάνια)
• Απώλεια σωματικού βάρους

Σημεία κι εξετάσεις

Ο ιατρός σας θα αναζητήσει σημεία ένδειξης αφυδάτωσης του σώματός σας. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Ξηρή ή κολλώδης στοματική κοιλότητα
• Ληθαργική ή κωματώδη κατάσταση (σε βαριά αφυδάτωση)
• Υπόταση (χαμηλή αρτηριακή πίεση)
• Ολιγουρία ή πλήρης ανουρία; τα συμπηκνωμένα ούρα λαμβάνουν σκουρόχρωμη όψη
• Ευπίεστα σκαμμένα εντυπώματα στην κορυφή του κρανίου νηπίων (ανατομικό χαρακτηριστικό γνώρισμα στο κρανίο νηπίου γνωστή ως fontanelles)
• Απουσία δακρύων
• «Σκαμμένες» περικογχικές χώρες («σκαμμένα» μάτια)

Η εξέταση δείγματος κοπράνων αποσκοπεί στην ταυτοποίηση του συγκεκριμένου ιού, αν και στην ιογενής γαστρεντερίτιδα δεν εκτελείται απαραίτητα. Η καλλιέργεια κοπράνων ίσως αποβεί χρήσιμη για τη διαφοροδιάγνωση βακτηριακής αιτιολογίας των διαρροϊκών κενώσεων.


Θεραπεία

Στόχος της θεραπευτικής αγωγής αποτελεί η πρόληψη της αφυδάτωσης και η εξασφάλιση των απαραίτητων υγρών στον οργανισμό. Η απώλεια των υγρών και ηλεκτρολυτών (άλατα και μέταλλα) λόγω των διαρροϊκών κενώσεων ή εμέτων, οφείλεται να αναπληρώνεται με την πόση μεγάλων δόσεων υγρών. Ακόμη και αν είστε σε θέση να λάβετε κανονικά τροφή, οφείλετε να καταναλώσετε περίσσειες ποσότητες υγρών στα διαστήματα μεταξύ των γευμάτων.

• Παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας κι ενήλικες, μπορούν να καταναλώνουν ισοτονικά ποτά, όπως το Gatorade (ευρεία χρήση στον αθλητισμό), όχι όμως τα παιδιά μικρότερης ηλικίας. Αντιθέτως στη περίπτωσή τους, ικανοποιητικό αποτέλεσμα προσφέρουν διαλύματα αντικατάστασης υγρών και ηλεκτρολυτών όπως παγωμένα γλειφιτζούρια που διατίθενται σε καταστήματα πώλησης τροφίμων και φαρμακεία.
• ΜΗΝ καταναλώνετε χυμούς φρούτων (συμπεριλαμβανομένου χυμό μήλου), σόδες ή κόκα κόλα (με ή χωρίς ανθρακικό), Jell – O ή και τα δύο. Όλα τα παραπάνω περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης, η οποία επιδεινώνει τη διαρροϊκή κατάσταση, ενώ παράλληλα αδυνατούν να αναπληρώσουν τα απολεσθέντα μέταλλα.
• Πίνετε μικρές ποσότητες υγρών (2 – 4 oz) κάθε 30 – 60 λεπτά κι όχι βεβιασμένα μεγάλες ποσότητες εφ’ άπαξ, κάτι που θα προκαλούσε έπειξη προς έμετο. Για τα βρέφη ή τα πολύ μικρά παιδιά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα κουταλάκι ή μια σύριγγα.
• Το μητρικό γάλα ή φόρμουλα μητρικού γάλατος (κατά την περίοδο θηλασμού), μπορεί να χορηγείται και παράλληλα με συμπληρωματικά υγρά. ΜΗΝ προχωράτε σε αντικατάσταση με γάλα σόγιας φόρμουλας.

Τροφές μπορούν να καταναλώνονται συχνά, σε μικρές ποσότητες όμως. Προτεινόμενες τροφές είναι:

• Δημητριακά, ψωμί, πατάτες, άπαχο κρέας
• Απλό γιαούρτι, μπανάνες, φρέσκα μήλα
• Λαχανικά

Άτομα που πάσχουν από διάρροια κι αδυνατούν να λάβουν υγρά από το στόμα, λόγω ναυτίας, προφανώς χρήζουν ενδοφλέβια χορήγηση υγρών. Κάτι τέτοιο συναντάται αρκετά συχνά στην περίπτωση μικρών παιδιών.

Τα αντιβιοτικά σκευάσματα δεν έχουν εφαρμογή στους ιούς.

Σκευάσματα μείωσης της συχνότητας και της ποσότητας των διαρροϊκών κενώσεων (αντιδιαρροϊκά σκευάσματα), οφείλονται να χορηγούνται μονάχα μετά από ιατρική συμβουλή. Δύναται να οδηγήσουν σε παράταση του χρόνου διάρκειας της διάρροιας. ΜΗΝ τα χορηγείται σε παιδιά, παρά μόνον κατόπιν ιατρικής εντολής.

Άτομα υπό διουρητική αγωγή, που εμφανίζουν διάρροια, ενδέχεται να τη διακόψουν σύμφωνα με ιατρική οδηγία, κυρίως κατά την οξεία φάσης της διαρροϊκής κατάστασης. Παρά ταύτα, ΜΗ διακόψετε τη φαρμακευτική αγωγή σας, προτού δε συμβουλευτείτε τον ιατρό σας.

Ο κίνδυνος για αφυδάτωση είναι πολύ μεγαλύτερος στα βρέφη και στα μικρά παιδιά, γι’ αυτό και οι γονείς οφείλουν να παρακολουθούν με προσοχή τον ακριβή αριθμό αλλαγών βρεγμένων πάνων του παιδιού τους, σε περίοδο ασθενείας του.

Πρόγνωση

Στην πλειοψηφία τους οι λοιμώξεις υποχωρούν αυτόματα. Τα παιδιά ωστόσο διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρής παθολογικής κατάστασης λόγω αφυδάτωσης προκληθείσα από διάρροια.

Επιπλοκές

Ο ρετροϊός είναι υπεύθυνος για κρίσιμες καταστάσεις γαστρεντερίτιδας σε βρέφη και παιδιά νεαρής ηλικίας. Βαριά αφυδάτωση, ακόμη και θάνατος, είναι δυνατόν να επέλθει στις ηλικίες αυτές).


Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν η διάρροιά σας επιμένει για περισσότερο από μερικές ημέρες ή αν παρουσιάσετε σημεία αφυδάτωσης. Επίσης οφείλεται να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας στην περίπτωση που εσείς ή το παιδί σας εμφανίσει:

• Πρόσμιξη αίματος στα κόπρανα
• Σύγχυση
• Ζάλη
• Ξηρότητα στοματικής κοιλότητας
• Τάση λιποθυμίας
• Ναυτία
• Απουσία δακρύων
• Ανουρία για διάστημα άνω των 8 ωρών
• Εικόνα εμβάθυνσης των οφθαλμών
• Μαλακής σύστασης εντύπωμα στο κρανίου βρέφους (fontanelle)

Πρόληψη

Η πλειοψηφία των παθογόνων μικροοργανισμών μεταδίδονται με τα άπλυτα χέρια. Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης της ιογενής γαστρεντερίτιδας είναι ο κατάλληλος χειρισμός τροφίμων και η προσεκτική πλύση των χεριών μετά τη χρήση τουαλέτας.

Διατίθενται για χορήγηση σε παιδιά, δύο είδη εμβολίων για ρετροϊούς. Ο εμβολιασμός έναντι των ρετροϊών συστήνεται από την Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία. Το Rota Teq αποτελεί ένα από αυτά τα εμβόλια. Μια βαριά, ωστόσο, εντερική διαταραχή γνωστή ως εγκολεασμός, έχει αναφερθεί ως παρενέργεια σε μικρό αριθμό βρεφών που είχαν λάβει αυτό το εμβόλιο. Καλέστε άμεσα τον ιατρό σας αν το παιδί σας, μετά τη λήψη αυτού του εμβολίου, παρουσιάσει άλγος στομάχου, έμετο, διάρροια, πρόσμιξη αίματος στα κόπρανα ή αλλαγή των εντερικών συνηθειών.

Ορισμός

Η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα είναι η φλεγμονή του στομάχου και του εντέρου, η οποία προκαλείται από βακτηρίδια.


Βλ. επίσης:

• Τροφική δηλητηρίαση

• Ιογενής γαστρεντερίτιδα

Εναλλακτικοί ορισμοί

Λοιμώδης διάρροια – βακτηριακή γαστρεντερίτιδα, Οξεία γαστρεντερίτιδα, Γαστρεντερίτιδα – βακτηριακή.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Διάφοροι τύποι βακτηριδίων μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα που σχετίζονται με τη βακτηριακή γαστρεντερίτιδα, μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:

• Campylobacter jejuni
• Clostridium
• E. coli
• Salmonella
• Shigella
• Σταφυλόκοκκος
• Yersinia

Ορισμένες πηγές μόλυνσης είναι:

• Προϊόντα άρτου
• Γαλακτοκομικά προϊόντα
• Η ακατάλληλη προετοιμασία τροφής
• Η κατανάλωση επαναζεστανόμενου κρέατος
• Θαλασσινά

Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Την κατανάλωση ακατάλληλα προετοιμασμένου φαγητού ή την πόση μολυσμένου νερού
• Ταξιδεύοντας ή κατοικώντας σε περιοχές με ελλιπείς εγκαταστάσεις υγιεινής

Κάθε χρόνο 1 στα 1.000 άτομα περίπου εμφανίζουν βακτηριακή γαστρεντερίτιδα.


Συμπτώματα

Κάθε βακτηριακός οργανισμός προκαλεί ελαφρώς διαφοροποιημένα συμπτώματα, με κοινό όμως σε όλους τη διάρροια. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Κράμπες / μυϊκές συσπάσεις στην κοιλιακή χώρα
• Κοιλιακό άλγος
• Πρόσμιξη αίματος στα κόπρανα
• Απώλεια όρεξης
• Ναυτία κι έμετος

Σημεία κι εξετάσεις

• Εξέταση της τροφής για βακτήρια
• Καλλιέργεια κοπράνων – θετική για βακτήρια που προκαλούν τη λοίμωξη
• Λευκά αιμοσφαίρια στα κόπρανα

Η νόσος μπορεί να μεταβάλλει και τα αποτελέσματα των παρακάτω εξετάσεων:

• Περιττωματικό επίχρισμα
• Χρώση gram των κοπράνων

Θεραπεία

Η θεραπεία περιλαμβάνει την αντικατάσταση των υγρών και ηλεκτρολυτών (άλατα και μέταλλα) που χάνει ο οργανισμός κατά τη διάρκεια της διάρροιας. Σε σπάνιες περιπτώσεις, απαιτείται μετάγγιση αίματος.

Τα μέτρα αυτό-φροντίδας προς αποφυγή της αφυδάτωσης, περιλαμβάνουν:

• Την πόση διαλυμάτων ηλεκτρολυτών προς αντικατάσταση των απολεσθέντων υγρών κατά τη διάρροια
• Αποφυγή κατανάλωσης στέρεας τροφής έως την πλήρη αποδρομή της διάρροιας

Τα άτομα που εμφανίζουν διάρροια, κυρίως τα παιδιά, κι αδυνατούν να λάβουν υγρά λόγω ναυτίας, ίσως χρειαστούν ιατρική περίθαλψή κι ενδοφλέβια χορήγηση υγρών.

Σε περίπτωση που λαμβάνετε διουρητικά χάπια, ενδέχεται να διακόψετε τη λήψη των χαπιών, κατά τη διάρκεια οξύ επεισοδίου διάρροιας, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του ιατρού σας.

Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας πριν τη λήψη οποιουδήποτε αντιδιαρροϊκού φαρμακευτικού σκευάσματος.

Η αντιβιοτική και αντιμικροβιακή θεραπεία δεν αποτελεί θεραπεία εκλογής, παρά μόνον στην περίπτωση που η μόλυνση επεκταθεί κι σε άλλα συστήματα του οργανισμού.


Πρόγνωση

Συνήθως, η κλινική εικόνα παρουσιάζει βελτίωση μετά την αντικατάσταση των υγρών κι ηλεκτρολυτών, μέσα σε μία εβδομάδα. Αν και σε μεμονωμένες περιπτώσεις – σπάνια – έχουν αναφερθεί θάνατοι ή νεφρική ανεπάρκεια που σχετίζονται με τη βακτηριακή γαστρεντερίτιδα.

Ολοένα κι αυξάνονται τα κρούσματα, σε τοπικό επίπεδο, σοβαρής λοίμωξης με συγκεκριμένα μικροβιακά στελέχη του E. coli βακτηριδίου. Τα κρούσματα αυτά ενδέχεται να κρύβουν αυξημένο κίνδυνο, τόσο για τους ηλικιωμένους, όσο και για τα μικρά παιδιά.


Επιπλοκές

• Αρθρίτιδα
• Θάνατος (σπάνια)
• Αφυδάτωση
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
• Χαμηλά επίπεδα ερυθρών (αναιμία)
• Συστημική λοίμωξη (που καταλαμβάνει σχεδόν όλο το σώμα)

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Κλείστε ραντεβού με τον ιατρό σας σε περίπτωση που:

• Έχετε πρόσμιξη αίματος ή πύου στα κόπρανά σας ή αν τα κόπρανά σας είναι πολύ σκουρόχρωμα (μαύρα)
• Έχετε κοιλιακό άλγος, το οποίο δεν υποχωρεί έπειτα από μια εντερική κίνηση
• Έχετε συμπτώματα αφυδάτωσης
• Έχετε πυρετό άνω των 38,3˚C ή αν το παιδί σας έχει πυρετό άνω των 38˚C συνοδευόμενο από διάρροια
• Έχετε ταξιδέψει πρόσφατα σε ξένη χώρα κι εμφανίσατε διάρροια
• Εμφανίσατε διάρροια μετά την κατανάλωση τροφής μαζί με άτομα που εμφάνισαν επίσης διάρροια
• Ξεκινήσατε τη λήψη ενός νέου φαρμακευτικού σκευάσματος κι εμφανίσατε διάρροια
• Έχετε διάρροια που δε βελτιώνεται μετά από 5 ημέρες (2 ημέρες για βρέφος ή παιδί) ή επιδεινώνεται πριν το πέρας των 5 ημερών
• Το παιδί σας έχει έμετο για περισσότερο των 12 ωρών (αν πρόκειται για νεογνό κάτω των 3 μηνών, επικοινωνήστε άμεσα με τον ιατρό σας μόλις εμφανίσει διάρροια ή έμετο)

Πρόληψη

Η κατάλληλη διαχείριση, αποθήκευση και προετοιμασία της τροφής – σε συνδυασμό με σωστές εγκαταστάσεις / τεχνικές υγιεινής - θεωρούνται τα βασικότερα μέτρα πρόληψης.

Ορισμός

Ουρηθρίτιδα ονομάζεται η φλεγμονή της ουρήθρας (ανεξάρτητα από την αιτία πρόκλησής της ).

Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η ουρηθρίτιδα μπορεί να προκληθεί από βακτηρίδια ή ιούς. Τα ίδια παθογόνα βακτηρίδια που είναι υπεύθυνα για λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος (E. coli), όπως και κάποια άλλα που είναι υπεύθυνα για σεξουαλικά μεταδιδόμενες νόσους (chlamydia, gonorrhea), δύναται να οδηγήσουν σε ουρηθρίτιδα. Οι ιογενείς ουρηθρίτιδες οφείλονται συνήθως στον απλό ιό του έρπη και τον κυτταρομεγαλοϊό.

Άλλα αιτία περιλαμβάνουν:

• Ευαισθησία στην χημική σύσταση σπερματοκτόνων ή αντισυλληπτικών προϊόντων (ζελέ), κρεμών ή αφρών
• Τραυματισμό

Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Υψηλού κινδύνου σεξουαλική συμπεριφορά (όπως πρωκτικό σεξ χωρίς τη χρήση προφυλακτικού)
• Ιστορικό σεξουαλικά μεταδιδόμενων νόσων
• Άνδρες ηλικίας 20 - 35 ετών
• Πολλαπλοί ερωτικοί σύντροφοι
• Νεαρές γυναίκες κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής τους ηλικίας

Συμπτώματα


Στους άνδρες:

• Πρόσμιξη αίματος στα ούρα ή στο σπέρμα
• Καυσαλγία κατά την ούρηση (δυσουρία)
• Πεϊκές εκκρίσεις
• Πυρετός (σπάνια)
• Συχνή ή οξεία έπειξη προς ούρηση
• Κνησμός, ευαισθησία ή οίδημα του πέους ή της βουβωνικής χώρας
• Άλγος κατά τη σεξουαλική επαφή ή την εκσπερμάτωση

Στις γυναίκες:

• Κοιλιακό άλγος
• Καύσος κατά την ούρηση
• Πυρετός με ρίγη
• Συχνή ή οξεία έπειξη προς ούρηση
• Πυελικό άλγος / άλγος υπογαστρίου
• Κολπικές εκκρίσεις

Σημεία κι εξετάσεις

Ο ιατρός οφείλει να προβεί σε φυσική εξέταση, που περιλαμβάνει στο άρρεν φύλο, την εξέταση της κοιλίας, της ουροδόχου κύστεως, του πέους και του όσχεου. Από την εξέταση αυτή πιθανόν να αναδειχθεί:

• Πεϊκή έκκριση
• Ευαισθησία και διόγκωση των λεμφαδένων της βουβωνικής χώρας
• Ευαισθησία και οίδημα του πέους

Επίσης απαιτείται και δακτυλική εξέταση του ορθού.

Στις γυναίκες, η φυσική εξέταση περιλαμβάνει την εξέταση της κοιλιακής και πυελικής χώρας. Πιθανά ευρήματα είναι:

• Εκκρίσεις της ουρήθρας
• Ευαισθησία του υπογαστρίου
• Ευαισθησία της μήτρας

Πιθανόν να διεξαχθούν οι ακόλουθες παρακλινικές εξετάσεις:

• Ποσοτικός προσδιορισμός ερυθρών (CBC) – συνολικός όγκος ερυθρών
• Εξέταση / προσδιορισμός της C – αντιδρώσας πρωτεΐνης
• Υπέρηχος πυέλου (στις γυναίκες μόνο)
• Εξέταση εγκυμοσύνης
• Γενική ούρων και ουροκαλλιέργεια
• Εξέταση ανίχνευσης της γονόρροιας, της χλαμύδια κι άλλων σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Θεραπεία

Στόχοι της θεραπευτικής αγωγής είναι:

• Η βελτίωση των συμπτωμάτων
• Η πρόληψη μετάδοσης της νόσου / της λοίμωξης
• Η απομάκρυνση της αιτίας πρόκλησης της λοίμωξης

Η αντιβιοτική αγωγή οφείλει να είναι ανάλογη του αιτιοπαθογόνου βακτηριδίου και ενίοτε απαιτείται η ενδοφλέβια χορήγησής της. Συνήθως, χορηγείται παράλληλα και συμπληρωματική παυσίπονη αγωγή (συμπεριλαμβανόμενου του pyridium, με εκλεκτική δράση στο ουροποιητικό σύστημα).

Σε άτομα, υπό αγωγή για ουρηθρίτιδα, συνίσταται η αποφυγή σεξουαλικών επαφών ή έστω η χρήση προφυλακτικού κατά τη διάρκεια αυτών. Στην περίπτωση λοιμώδους αιτιοπαθογένειας της φλεγμονής, ο ερωτικός σύντροφος συνίσταται να λάβει κι αυτός θεραπευτική αγωγή.

Η αγωγή της ουρηθρίτιδας που οφείλεται σε κάκωση ή χημικό ερεθισμό, συνίσταται σε αποφυγή του ενοχοποιητικού παράγοντα πρόκλησης της κάκωσης ή του ερεθισμού.


Προσδοκίες

Με την έγκαιρη διάγνωση και την κατάλληλη αγωγή, η ουρηθρίτιδα ως επί το πλείστον, παρουσιάζει ίαση και μη ανάπτυξη επιπλοκών. Ωστόσο, δύναται να οδηγήσει και σε μόνιμη βλάβη της ουρήθρας (ουλώδης ιστική βλάβη που ονομάζεται ουρηθριτική στένωση), καθώς κι άλλων οργάνων του ουροποιητικού συστήματος, τόσο στους άνδρες, όσο και στις γυναίκες.


Επιπλοκές

Άνδρες με ουρηθρίτιδα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης:

• Κυστίτιδας
• Επιδιδυμίτιδας
• Ορχίτιδας
• Πυελονεφρίτιδας
• Προστατίτιδας
• Ουρηθρικής στένωσης

Γυναίκες με ουρηθρίτιδα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης:

• Τραχηλίτιδας
• Κυστίτιδας
• Έκτοπης κύησης
• Διαταραχές γονιμότητας
• Αποβολής
• Φλεγμονώδης νόσου της πυέλου (PID)
• Επιπλοκές κυήσεως
• Πυελονεφρίτιδας
• Σαλπιγγίτιδας (λοίμωξη των ωοθηκών)

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας εάν παρουσιάσετε συμπτώματα ουρηθρίτιδας.


Πρόληψη

Κάποιες από τις αιτίες πρόκλησης της ουρηθρίτιδας μπορούν να αποτραπούν με τη σωστή ατομική / προσωπική υγιεινή, καθώς και με τη διατήρηση ασφαλής ερωτικής συμπεριφοράς, όπως τη μονογαμία (ύπαρξη ενός μόνου ερωτικού συντρόφου) και τη χρήση προφυλακτικού.

Ορισμός

Η κήλη του οισαφαγείου τρήματος (διαφραγματοκήλη) πρόκειται για μια κατάσταση όπου τμήμα του στομάχου διέρχεται μέσω ανοίγματος στο διάφραγμα εντός της θωρακικής κοιλότητας. Το διάφραγμα αποτελεί το λεπτό μυϊκό στρώμα που διαχωρίζει το θώρακα από την κοιλία. Χρησιμοποιείται στην αναπνοή.

Εναλλακτικοί ορισμοί

Οισοφάγειου τρήματος – κήλη / Διαφραγματοκήλη.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η αιτία πρόκλησης της νόσου παραμένει άγνωστη, αν και ενδέχεται να είναι το αποτέλεσμα της αποδυνάμωσης του στηρικτικού ιστού. Η αύξηση της βιολογικής ηλικίας, η παχυσαρκία και το κάπνισμα, είναι πολύ γνωστοί παράγοντες κινδύνου στα ενήλικα άτομα.

Όσον αφορά τα παιδιά, συνήθως γεννιούνται με αυτήν την πάθηση (κληρονομική). Αρκετά συχνά σχετίζεται με τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση στα νεογνά.

Η διαφραγματοκήλη αποτελεί συχνή πάθηση, κυρίως σε άτομα άνω των 50 ετών. Η κατάσταση αυτή μπορεί να προκαλέσει παλινδρόμηση του γαστρικού οξέως από τον στόμαχο στον οισοφάγο.


Συμπτώματα

• Θωρακικό άλγος
• Αίσθημα καύσου αριστερού ημιθωρακίου ή στερνικής χώρας, που επιτείνεται όταν ο ασθενής σκύβει προς τα εμπρός ή κατά την κατάκλιση.
• Δυσκολία κατάποσης

Η κήλη του οισοφαγείου τρήματος είναι συνήθως ασυμπτωματική – το άλγος και η δυσφορία οφείλονται συνήθως στην παλινδρόμηση του γαστρικού υγρού, σε αέρια ή στη χολή. Η παλινδρόμηση παρουσιάζεται πολύ πιο συχνά σε ασθενή που φέρει κήλη του οισοφαγείου τρήματος, αν και η κήλη αυτή δεν αποτελεί τη μόνη αιτία της παλινδρόμησης.



Σημεία κι εξετάσεις

• Ακτινοσκόπηση μετά βαριούχου γεύματος
• Οισοφαγογαστροδωδεκαδακτυλοσκόπηση

Θεραπεία

Στόχος της θεραπείας είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων και η πρόληψη των επιπλοκών.

Η μείωση της παλινδρόμησης των περιεχομένων του στομάχου στον οισοφάγο (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση) θα ανακουφίσει τον πόνο. Μπορούν να χορηγηθούν φαρμακευτικά σκευάσματα που ουδετεροποιούν την οξύτητα του στομάχου, ελαττώνουν την παραγωγή οξέος ή ενδυναμώνουν τον κάτω οισοφαγικό σφιγκτήρα (το μυ που αποτρέπει την παλινδρόμηση / διέλευση του οξέος στον οισοφάγο).

Άλλα μέτρα ανακούφισης των συμπτωμάτων περιλαμβάνουν:

• Αποφυγή κατανάλωσης μεγάλων και βαρεών γευμάτων
• Αποφυγή κατάκλισης ή κλίσης του κορμού προς τα εμπρός, αμέσως μετά τη λήψη τροφής
• Απώλεια σωματικού βάρους και διακοπή καπνίσματος

Σε αποτυχία των παραπάνω να εξομαλύνουν τη συμπτωματολογία ή σε εμφάνιση επιπλοκών, ίσως χρειαστεί χειρουργική αποκατάσταση της κήλης.


Πρόγνωση

Τα περισσότερα συμπτώματα αντιμετωπίζονται ικανοποιητικά με θεραπευτική αγωγή.


Επιπλοκές

• Πνευμονική εισρόφηση
• Ήπια αιμορραγία και σιδηροπενική αναιμία (λόγω ευμεγέθους κήλης)
• Περίσφιξη και στραγγαλισμός της κήλης

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας, αν τα συμπτώματά σας υποδεικνύουν ότι έχετε εμφανίσει κήλη του οισοφαγείου τρήματος.

Καλέστε τον ιατρό σας αν πάσχετε από κήλη του οισοφαγείου τρήματος και τα συμπτώματά σας επιδεινώνονται ή δεν παρουσιάζουν βελτίωση με τη θεραπευτική αγωγή ή παρουσιάσετε νέα συμπτώματα.


Πρόληψη

Ο έλεγχος και η ρύθμιση των παραγόντων κινδύνου, όπως η παχυσαρκία, μπορούν να αποτελέσουν προληπτικά μέτρα εμφάνισης της κήλης του οισοφάγειου τρήματος.

Ορισμός

Με τον όρο κήλη περιγράφεται, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, ο σχηματισμός σάκου από τα τοιχώματα της κοιλιακής κοιλότητας (περιτόνεο). Ο σάκος διέρχεται μέσω οπής ή αδύναμης περιοχής της περιτονίας, πρόκειται για το πιο ανθεκτικό στρώμα του κοιλιακού τοιχώματος και η οποία περιβάλλει τους μυς.

Οι τύποι της κήλης βασίζονται στο σημείο εμφάνισής τους:

• Η βουβωνοκήλη, που εμφανίζεται ως ένα εξόγκωμα / όγκωμα στη βουβωνική χώρα. Ο τύπος αυτός είναι συνηθέστερος στους άνδρες παρά στις γυναίκες. Το όγκωμα ενδέχεται να εκτείνεται προς τα κάτω, εντός του όσχεου.
• Η μηροκήλη, που εμφανίζεται στο άνω τμήμα του μηρού. Ο τύπος αυτός είναι πιο κοινός στις γυναίκες, απ’ ότι στους άνδρες.
• Η μετεγχειρητική κήλη, η οποία μπορεί να εμφανιστεί μέσω μιας ουλής, κατάλοιπο χειρουργικής επέμβασης στην κοιλιακή χώρα.
• Η ομφαλοκήλη, που εμφανίζεται ως όγκωμα στη γύρω περιοχή του ομφαλού. Η κήλη εμφανίζεται όταν οι μυς τη περιοχής γύρω από τον ομφαλό δε συγκληθούν πλήρως.

Εναλλακτικοί ορισμοί

Κήλη – βουβωνική, Βουβωνική κήλη, Ρήξις.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Συνήθως, η αιτία πρόκλησης της κήλης δεν είναι εμφανής. Πολλές φορές εμφανίζεται κατά την προσπάθεια άρσης βαριών αντικειμένων. Υπάρχει περίπτωση, ακόμη κι ένα νεογνό, κατά τη γέννησή του να έχει κήλη, αν και η κλινική αποκάλυψη του εξογκώματος να επέλθει πολλά χρόνια μετά. Αρκετοί ασθενείς έχουν οικογενειακό ιστορικό κήλης.

Ωστόσο, σε πολλά βρέφη και παιδιά, η κήλη είναι εμφανής διότι τα τοιχώματα που περιβάλλουν τα ενδοκοιλιακά όργανα δεν ολοκληρώνουν την ανάπτυξη και σύγκλησή τους προ γεννήσεως του εμβρύου. Περίπου 5 στα 100 παιδιά εμφανίζουν βουβωνοκήλη (περισσότερα αγόρια παρά κορίτσια). Πολλά παιδιά δεν παρουσιάζουν κανένα κλινικό σύμπτωμα έως ότου ενηλικιωθούν.

Οποιαδήποτε δραστηριότητα ή (ιατρικής φύσεως) διαταραχή που προκαλεί αυξημένη πίεση στον ιστό και στους μύες του κοιλιακού τοιχώματος, μπορεί να είναι υπεύθυνη για τη δημιουργία κήλης, όπως:

• Χρόνια δυσκοιλιότητα, που απαιτεί προσπάθεια στην πρόκληση εντερικών κινήσεων
• Χρόνιος βήχας
• Κυστική ίνωση
• Υπερτροφία του προστάτη, που απαιτεί προσπάθεια ουρήσεως
• Παχυσαρκία
• Άρση βαρών
• Μη κάθοδος των όρχεων (κρυψορχία)

Συμπτώματα

Ως επί το πλείστον, δεν παρατηρούνται συμπτώματα. Σε κάποιες περιπτώσεις ωστόσο, εμφανίζεται δυσφορία ή άλγος. Η δυσφορία πιθανόν να επιδεινώνεται με την ορθοστασία, την υπερένταση ή την άρση βαρειών αντικειμένων.

Σημεία κι εξετάσεις

Κατά τη φυσική εξέταση, ο ιατρός δύναται να διαπιστώσει την ύπαρξη κήλης. Η μάζα του περιεχομένου της κήλης έχει την τάση να αυξάνει σε μέγεθος κατά το βήχα, το σκύψιμο, την άρση αντικειμένων ή την υπερένταση. Η κήλη (το όγκωμά της) πιθανόν να μην είναι εμφανής στα βρέφη και τα παιδιά, παρά μόνον όταν αυτά κλαίνε ή βήχουν.


Θεραπεία

Η χειρουργική επέμβαση αποτελεί τη μόνη λύση μόνιμης αποκατάστασης μιας κήλης. Πάρα ταύτα, μικρού μεγέθους κήλες, που δεν προκαλούν συμπτωματολογία, αρκεί να παρακολουθούνται. Από την άλλη, η χειρουργική επέμβαση εγκυμονεί κινδύνους στις περιπτώσεις ασθενών με σοβαρές παθολογικές παθήσεις.

Η χειρουργική αποκατάσταση αποτελεί λύση εκλογής στις ευμεγέθεις κι επίπονες κήλες. Με την επέμβαση ενδυναμώνονται οι ιστοί του κοιλιακού τοιχώματος (η περιτονία) κι αποκαθίστανται οι οποιεσδήποτε οπές.

Μια ομφαλοκήλη, η οποία αδυνατεί να αποκατασταθεί αυτόματα, μέχρι την ηλικία των 5 ετών σ΄ ένα παιδί, δύναται να χειρουργηθεί.

Σημειώνονται δε και κάποιες επείγουσες περιπτώσεις που χρήζουν άμεση χειρουργική επέμβαση. Στις περιπτώσεις αυτές, ο κηλικός σάκος με εντερικό ή μη περιεχόμενο, παρουσιάζει περίσφιξη κατά τη δίοδό του από το κοιλιακό τοίχωμα. Σε μη επιτυχής ανάταξη της κήλης, προκαλείται στραγγαλισμός του περιεχομένου του κηλικού ιστού (που συνήθως πρόκειται για εντερική έλικα). Αν μια τέτοια κατάσταση παραμείνει δίχως αγωγή, οδηγεί σε νέκρωση της εντερικής έλικας λόγω διακοπής της αιμάτωσής της.



Πρόγνωση

Η έκβαση της πλειοψηφίας των περιστατικών με κήλη που υποβάλλονται σε θεραπευτική αποκατάσταση, είναι καλή. Σπάνια παρατηρούνται υποτροπές (1 – 3%).


Επιπλοκές

Σε σπάνιες περιπτώσεις, η αποκατάσταση μιας βουβωνοκήλης, σε άρρεν ασθενή, μπορεί να προκαλέσει βλάβη στη λειτουργική δομή των όρχεων.

Η χειρουργική αποκατάσταση μιας κήλης, εγκυμονεί κι έναν άλλον κίνδυνο, νευρική βλάβη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αιμωδία της βουβωνικής χώρας.

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Επικοινωνήστε άμεσα με τον ιατρό σας αν:

• Εμφανίσετε επίπονη κήλη, τα περιεχόμενα της οποίας δε δύναται να αναταχθούν με την άσκηση ελαφριάς πίεσης
• Παρουσιάσετε ναυτία, έμετο ή πυρετό συνοδευόμενο από επίπονη κήλη
• Έχετε κήλη που αποκτά απόχρωση ερυθρή, μοβ, σκουρόχρωμη ή αποχρωματιστεί

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας στην περίπτωσης που:

• Εμφανίσετε άλγος στη βουβωνική χώρα, οίδημα ή εξόγκωμα
• Εμφανίσετε εξόγκωμα ή οίδημα στη βουβωνική χώρα ή στον ομφαλό ή σε σημείο που σχετίζεται με προγενέστερη χειρουργική ουλή

Πρόληψη

• Χρησιμοποιήστε σωστές τεχνικές άρσης αντικειμένων
• Αν είστε παχύσαρκος, χάσετε βάρος
• Αποφύγετε ή προσπαθήστε να περιορίσετε τη δυσκοιλιότητα, καταναλώνοντας πολλές φυτικές ίνες και πίνοντας πολλά υγρά και πηγαίνετε στην τουαλέτα μόλις νιώσετε την επιθυμία αφόδευσης, καθώς και να ασκείστε τακτικά
• Οι άνδρες που εντείνουν την προσπάθεια ούρησης, οφείλουν να επισκεφθούν τον ιατρό τους. Η προσπάθεια ούρησης, ενδέχεται να συνιστά κλινικό σύμπτωμα ευμεγέθους προστάτη.

Ορισμός

Μια ωοθυλακική κύστη πρόκειται για έναν σάκο που περιέχει υγρό και σχηματίζεται επί ή εντός της ωοθήκης.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Κύστες ωοθηκών ψυχολογικής αιτιολογίας, Λειτουργικές ωοθυλακικές κύστες.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Οι ωοθυλακικές κύστες μπορούν να εμφανιστούν κατά την απελευθέρωση ωαρίου από την ωοθήκη (ωορρηξία). Λίγες μέρες πριν την ωορρηξία αναπτύσσεται ένα θυλάκιο. Κατά την ωορρηξία, το θυλάκιο αυτό, αδυνατεί να απελευθερώσει το ωάριο, όπως κανονικά θα έπρεπε να συμβεί. Άντ’ αυτού, το υγρό παραμένει εντός του θυλακίου και σχηματίζει μια κύστη.

Οι ωοθυλακικές κύστες είναι μια συχνή πάθηση κι εμφανίζεται συνήθως κατά την αναπαραγωγική περίοδο του γυναικείου φύλου (από την περίοδο της εφηβείας ως την εμμηνόπαυση). Είναι σπάνιο μια γυναίκα να εμφανίσει ωοθυλακικές κύστες μετά την εμμηνόπαυση.

Μέχρι σήμερα δεν έχουν ανευρεθεί παράγοντες κινδύνου.

Οι λειτουργικές ωοθυλακικές κύστες διαφέρουν από τους ωοθυλακικούς όγκους (συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου ωοθήκης) ή από τις κύστες που οφείλονται σε ορμονικές παθήσεις, όπως οι πολυκυστικές ωοθήκες.


Συμπτώματα

Μια ωοθυλακική κύστη προκαλεί πόνο στην περίπτωση που:

• Αιμορραγεί
• Ραγεί (ανοίγει)
• Έχει υποστεί συστροφή ή προκαλεί σαλπιγγική συστροφή
• Πιέζει γειτονικά συστήματα

Τα συμπτώματα ωοθυλακικών κυστών περιλαμβάνουν:

• Παθολογική κολπική αιμορραγία (χαρακτηριστικές διαφορές από μια φυσιολογική έμμηνο ρύση)

- Απουσία εμμήνου ρύσεως
- Ανώμαλη έμμηνο ρύση
- Μακρύτερος του κανονικού κύκλος εμμήνου ρύσεως
- Βραχύτερος του κανονικού κύκλος εμμήνου ρύσεως

• Μετεωρισμός ή διάταση της κοιλιακής χώρας
• Άλγος κατά τις εντερικές κινήσεις
• Άλγος στην πυελική χώρα μετά την έναρξη ή λήξη της περιόδου της εμμήνου ρύσεως
• Πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή ή πόνος στη πυελική χώρα (λεκάνη) κατά τη διάρκεια κινήσεων
• Άλγος στην πυελική χώρα – συνεχές, αμβλύς

Σημείωση: συχνά η πάθηση δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα (ασυμπτωματική).

Σημεία κι εξετάσεις

• αξονική τομογραφία
• υπερηχογραφικός έλεγχος μελέτης
• μαγνητική τομογραφία
• εξέταση πυελικής χώρας
• υπέρηχος

Σύμφωνα με τον ιατρό σας, μπορούν να διεξαχθούν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• επίπεδα ορμονών (όπως LH, FSH, εστραδιόλη και τεστοστερόνη)
• ορολογικά επίπεδα HCG (τεστ εγκυμοσύνης)

Θεραπεία

Συνήθως, οι λειτουργικές ωοθυλακικές κύστες δε χρήζουν θεραπεία. Τα αντισυλληπτικά χάπια (δια του στόματος) βοηθούν στην ομαλοποίηση του κύκλου της εμμήνου ρύσεως και μειώνουν την ανάπτυξη λειτουργικών ωοθυλακικών κυστών.

Οι απλές ωοθυλακικές κύστες που έχουν διάμετρο μεγαλύτερη των 5 – 10 εκατ. και οι πολύπλοκες που δεν υποχωρούν, χρήζουν χειρουργικής αφαίρεσης (λαπαροσκοπικά ή με εξερευνητική λαπαροτομή).

Σε περίπτωση που η πάθηση προκαλείται από κάποια ανωμαλία, όπως πολυκυστικές ωοθήκες, ο θεράπων ιατρός, πιθανότατα θα σας συστήσει να ακολουθήσετε άλλη θεραπευτική αγωγή.


Πρόγνωση

Ως επί το πλείστον, οι λειτουργικές ωοθυλακικές κύστες υποχωρούν αυτόματα (χωρίς αγωγή) εντός 8 – 12 εβδομάδων. Ωστόσο, οι μη λειτουργικές ωοθυλακικές κύστες χρήζουν θεραπείας.


Επιπλοκές

Οι επιπλοκές σχετίζονται με την κατάσταση που προκαλεί την εμφάνιση των κυστών. Επιπλοκές έχουμε στην περίπτωση που μια κύστη:

• αιμορραγεί
• ραγεί
• δείχνει σημεία μεταλλαγής που υποδεικνύουν την εμφάνιση καρκίνου
• έχει υποστεί συστροφή

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας και κλείστε ραντεβού μαζί του, αν παρουσιάζεται συμπτώματα ωοθυλακικών κυστών.


Πρόληψη

Σε περίπτωση που δεν προσπαθείτε να μείνετε έγκυος κι αν εμφανίζετε συχνά λειτουργικές ωοθυλακικές κύστες, μπορείτε να αποτρέψετε την εμφάνισή τους, λαμβάνοντας ορμονολογικά φαρμακευτικά σκευάσματα (όπως αντισυλληπτικά χάπια), τα οποία προλαμβάνουν το σχηματισμό του θυλακίου.

Oρισμός

Οι πέτρες της ουροδόχου κύστης είναι σκληρές εναποθέσεις ανόργανων ουσιών στην ουροδόχο κύστη.


Εναλλακτικοί όροι

Πέτρες – ουροδόχος κύστη, Πέτρες ουρικής οδού, Χολόλιθοι ουροδόχου κύστης

Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Οι πέτρες στην ουροδόχο κύστη είναι συνήθως συνέπεια ενός άλλου ουρολογικού προβλήματος, όπως:

• Κυστικό εκκόλπωμα
• Διογκωμένος προστάτης
• Nευρογενής κύστη
• Ουρολοίμωξη

Περίπου 95% των πετρών της ουροδόχου κύστης εμφανίζονται σε άντρες. Οι πέτρες της ουροδόχου κύστης είναι πολύ σπανιότερες από τις πέτρες των νεφρών.

Οι πέτρες της ουροδόχου κύστης μπορεί να εμφανιστούν όταν τα ούρα στην κύστη συμπυκνώνονται με αποτέλεσμα να δημιουργούνται κρύσταλλοι. Συμπτώματα εκδηλώνονται αν η πέτρα ερεθίζει το τοίχωμα της κύστης ή εμποδίζει την εκροή των ούρων από την κύστη.


Συμπτώματα

• Κοιλιακός πόνος, πίεση
• Αφύσικου χρώματος ή σκουρόχρωμα ούρα
• Αιματουρία
• Δυσχέρεια στην ούρηση
• Συχνουρία
• Αδυναμία για ούρηση παρά μόνο σε ορισμένη στάση
• Διακεκομμένη ούρηση
• Πόνος, δυσφορία στο πέος
• Ουρολοίμωξη

- Δυσουρία (πόνος κατά την ούρηση)
- Πυρετός
- Εντονη ανάγκη για ούρηση

Η ακράτεια μπορεί επίσης να συνδέεται με πέτρες στην ουροδόχο κύστη.


Ενδείξεις και εξετάσεις

• Η ακτινογραφία της ουροδόχου κύστης ή της πυέλου μπορεί να διαπιστώσει την παρουσία πετρών.
• Η κυστοσκόπηση μπορεί να αποκαλύψει την ύπαρξη πέτρας στην ουροδόχο κύστη.
• Η φυσική εξέταση, συμπεριλαμβανομένης της πρωκτικής εξέτασης, μπορεί να αποκαλύψει διόγκωση του προστάτη ή άλλες ουρολογικές διαταραχές.
• Η ανάλυση ούρων μπορεί να εμφανίσει αίμα στα ούρα ή ουρολοίμωξη.
• Η καλλιέργεια ούρων (με ελεύθερο ρεύμα ούρησης) μπορεί να διαπιστώσει τη λοίμωξη.

Θεραπεία

Η κατανάλωση 6 - 8 ποτηριών νερού ή περισσότερων την ημέρα αυξάνει την παραγωγή ούρων και μπορεί να βοηθήσει στην αποβολή των πετρών.

Ο γιατρός σας μπορεί να αφαιρέσει τις πέτρες που δεν αποβάλλονται, με τη χρήση κυστοσκόπιου (μικρός σωλήνας που περνά μέσω της ουρήθρας στην κύστη). Η εξωσωματική λιθοτριψία με τη χρήση υπερηχητικών κυμάτων διαλύει τις πέτρες.

Ορισμένες πέτρες μπορεί να πρέπει να αφαιρεθούν με ανοιχτή χειρουργική επέμβαση.

Φάρμακα σπάνια χρησιμοποιούνται προκειμένου να διαλυθούν οι πέτρες.

Πρέπει απαραίτητα να θεραπευτούν τα αίτια δημιουργίας των πετρών της ουροδόχου κύστης. Συνηθέστερα οι πέτρες στην ουροδόχο κύστη συνοδεύουν την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη ή την απόφραξη της ουροδόχου κύστης.

Για ασθενείς με καλοήθη υπερπλασία του προστάτη και πέτρες στην ουροδόχο κύστη, η οπισθοτομία του προστάτη μέσω ουρήθρας, μπορεί να εκτελεσθεί με λιθοτριψία.


Πρόγνωση

Οι περισσότερες πέτρες της ουροδόχου κύστης αποβάλλονται ή μπορούν αφαιρεθούν χωρίς να αφήσουν μόνιμη βλάβη στην κύστη. Εάν όμως το γενεσιουργό αίτιο δεν θεραπευτεί, μπορεί να δημιουργηθούν ξανά.

Εάν οι πέτρες δεν αντιμετωπιστούν θεραπευτικά, μπορεί να προκαλούν συχνά ουρολοιμώξεις ή να δημιουργήσουν μόνιμη βλάβη στην ουροδόχο κύστη ή τα νεφρά.


Επιπλοκές

• Οξεία αμφοτερόπλευρη αποφρακτική ουροπάθεια
• Χρόνια δυσλειτουργία της κύστης (ακράτεια ή επίσχεση ούρων)
• Απόφραξη της ουρήθρας
• Επανεμφάνιση των πετρών
• Νεφροπάθεια παλινδρόμησης
• Ουρολοίμωξη

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν έχετε συμπτώματα που παραπέμπουν σε πέτρες της ουροδόχου κύστης.


Πρόληψη

Η άμεση θεραπεία των ουρολοιμώξεων ή άλλων ουρολογικών παθήσεων μπορεί να αποτρέψει τη δημιουργία πετρών στην ουροδόχο κύστη.

Ουρολοίμωξη (λοίμωξη των ουροφόρων οδών) στους ενήλικες


Ορισμός

Η ουρολοίμωξη αποτελεί λοίμωξη που μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε τμήμα των ουροφόρων οδών. Οι φλεγμονές, λοιμώδους αιτιολογίας, των ουροφόρων οδών έχουν διαφορετικές ονομασίες ανάλογα με την εντόπισή τους.

• Ουροδόχος κύστη -- η φλεγμονή λόγω λοίμωξης που εντοπίζεται στην ουροδόχο κύστη ονομάζεται κυστίτιδα.
• Νεφροί -- η φλεγμονή λόγω λοίμωξης ενός ή αμφότερων των νεφρών ονομάζεται πυελονεφρίτιδα.
• Ουρητήρες – οι σωλήνες που μεταφέρουν τα ούρα από τους νεφρούς στην ουροδόχο κύστη σπάνια αποτελούν σημείο εντόπισης λοιμώξεων.
• Ουρήθρα – η φλεγμονή λόγω λοίμωξης που εντοπίζεται στην ουρήθρα, τον σωλήνα μέσω του οποίου εξέρχονται τα ούρα από την ουροδόχο κύστη στο εξωτερικό περιβάλλον, ονομάζεται ουρηθρίτιδα.

Βλέπε επίσης : Ουρολοίμωξη στα παιδιά

Εναλλακτικές ονομασίες

Λοίμωξη της ουροδόχου κύστης στους ενήλικες, μικροβιακή κυστίτιδα, πυελονεφρίτιδα, λοιμώξεις του ουροποιητικού στους ενήλικες.


Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου

Οι ουρολοιμώξεις προκαλούνται από μικρόβια, συνήθως βακτήρια, που εισέρχονται στην ουρήθρα και κατόπιν μεταφέρονται στην ουροδόχο κύστη. Με αυτόν τον τρόπο αναπτύσσεται λοίμωξη στην ίδια την κύστη, η οποία μπορεί να επεκταθεί στους νεφρούς.

Στις περισσότερες περιπτώσεις το σώμα μπορεί να αντιμετωπίσει αυτά τα βακτήρια. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες συνθήκες που αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης ουρολοιμώξεων.

Οι γυναίκες τείνουν να προσβάλλονται συχνότερα από ουρολοιμώξεις καθότι η ουρήθρα τους είναι βραχύτερη και εγγύτερα στον πρωκτό, σε σχέση με τους άνδρες. Για τον λόγο αυτό οι γυναίκες είναι πιθανότερο να προσβληθούν από ουρολοίμωξη συνεπεία της σεξουαλικής τους δραστηριότητας ή όταν χρησιμοποιούν διάφραγμα ως μέθοδο αντισύλληψης. Η εμμηνόπαυση, επίσης, αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης ουρολοιμώξεων.

Οι ακόλουθες καταστάσεις, επίσης, αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης ουρολοιμώξεων:

• σακχαρώδης διαβήτης
• προχωρημένη ηλικία ( ιδιαίτερα σε άτομα υπο νοσηλεία)
• προβληματική κένωση της ουροδόχου κύστης (επίσχεση ούρων) λόγω νευρολογικών διαταραχών
• τοποθέτηση ουροκαθετήρα
• ακράτεια κοπράνων
• υπερπλασία του προστάτη, στένωση της ουρήθρας, ή οποιαδήποτε αιτία που εμποδίζει τη ροή των ούρων
• νεφρολιθίαση (λίθοι στους νεφρούς)
• ακινητοποίηση για μακρά χρονική περίοδο ( για παράδειγμα, κατά την ανάρρωση από κάταγμα του ισχίου)
• εγκυμοσύνη

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα σε λοίμωξη της ουροδόχου κύστης περιλαμβάνουν:

• θολά ή αιματηρά ούρα, τα οποία μπορεί να είναι δύσοσμα
• χαμηλό πυρετό (δεν είναι σταθερό εύρημα)
• πόνο ή αίσθημα καύσου κατά την ούρηση
• πίεση ή αίσθημα βάρους στην κάτω κοιλία (συνήθως υπερηβικά) ή στην οσφυϊκή χώρα
• συχνή έπειξη για ούρηση, ακόμη και μετά την κένωση της ουροδόχου κύστης

Στην περίπτωση που η λοίμωξη επεκταθεί στους νεφρούς, η συμπτωματολογία περιλαμβάνει:

• ρίγη και νυχτερινούς ιδρώτες
• αίσθημα κόπωσης και κακουχίας
• πυρετό μεγαλύτερο από 38.3 βαθμούς κελσίου
• πόνο στην πλάγια κοιλιακή χώρα, την οσφύ, ή τη βουβωνική χώρα
• θερμό, ή εξέρυθρο δέρμα
• ψυχικές μεταβολές ή συγχυτικά φαινόμενα (στις μεγάλες ηλικίες αυτά μπορεί να είναι τα μοναδικά συμπτώματα επί ουρολοίμωξης)
• ναυτία και εμέτους
• σοβαρό κοιλιακό πόνο (σε ορισμένες περιπτώσεις)

Σημεία και διαγνωστικός έλεγχος

Συνήθως συλλέγεται δείγμα ούρων για την παραγματοποίηση των ακόλουθων δοκιμασιών:

• Γενική εξέταση ούρων, διενεργείται για την αναζήτηση λευκοκυττάρων, ερυθροκυττάρων, βακτηρίων, καθώς και για τον έλεγχο συγκεκριμένων χημικών ουσιών στα ούρα. Στις πλείστες των περιπτώσεων, ο ιατρός μπορεί να διαγνώσει την ύπαρξη ουρολοίμωξης με βάση την κλινική εικόνα και τα αποτελέσματα της γενική εξέτασης ούρων.
• Καλλιέργεια ούρων μέσου ρεύματος πραγματοποιείται για την ταυτοποίηση του παθογόνου βακτηρίου. Με αυτόν τον τρόπο θα επιλεγεί η κατάλληλη αντιβιοτική αγωγή.

Γενική εξέταση αίματος και καλλιέργεια αίματος ενδέχεται να πραγματοποιηθούν.

Οι ακόλουθες διαγνωστικές δοκιμασίες συνεισφέρουν στη διερεύνηση παθήσεων του ουροποιητικού συστήματος. Οι παθήσεις αυτές μπορούν να επιφέρουν την ανάπτυξη ουρολοιμώξεων ή να δυσχεραίνουν τη θεραπευτική τους αντιμετώπιση.

• υπολογιστική τομογραφία κοιλίας
• ενδοφλέβια πυελογραφία
• σπινθηρογράφημα νεφρών
• υπερηχογράφημα νεφρών
• διουρητική κυστεοουρηθρογραφία

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Ο ιατρός καλείται πρωταρχικά να προσδιορίσει τη βαρύτητα της λοίμωξης στην ουροδόχο κύστη ή τους νεφρούς.


Ήπιες λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης και των νεφρών

Συνήθως συστήνεται η χορήγηση αντιβιοτικής αγωγής από το στόμα προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος επέκτασης της λοίμωξης στους νεφρούς.

• η απλή λοίμωξη της ουροδόχου κύστης αντιμετωπίζεται με χορήγηση αντιβίωσης επί 3 ημέρες για τις γυναίκες ή 7-14 ημέρες για τους άνδρες. Σε περίπτωση επιπλεγμένης λοίμωξης της κύστης, όπως επί κύησης ή σε σακχαρώδη διαβήτη, καθώς και επί ήπιας λοίμωξης των νεφρών, χορηγούνται αντιβιοτικά,συνήθως, για 7-14 ημέρες.
• είναι μείζονος σημασίας να ολοκληρώσετε την αντιβιοτική αγωγή, ακόμη και αν διαπιστώσετε ταχεία αποδρομή των συμπτωμάτων. Ασθενείς που διακόπτουν την αγωγή πριν την ολοκλήρωσή της ενδέχεται να αναπτύξουν λοιμώξεις δυσχερέστερες στην αντιμετώπιση.

Στα χορηγούμενα αντιβιοτικά περιλαμβάνονται η τριμεθοπρίμη-σουλφομεθοξαζόλη, η αμοξυκιλλίνη, η δοξυκυκλίνη, συνδυασμός αμοξυκιλλίνης και κλαβουλανικού οξέος, και οι φθοριοκινολόνες.

Ο ιατρός θα διερευνήσει το ενδεχόμενο κύησης.

Επιπρόσθετα, μπορεί να συστήσει τη χορήγηση φαρμάκων για την ανακούφιση του ασθενούς από τον πόνο και τη βασανιστική έπειξη για ούρηση. Η φαιναζοπυριδίνη είναι το πλέον σύνηθες φάρμακο που χρησιμοποιείται για αυτόν τον σκοπό.

Όλοι οι πάσχοντες από ουρολοίμωξη πρέπει να πίνουν άφθονη ποσότητα νερού.

Ορισμένες γυναίκες αναπτύσσουν επαναλαμβανόμενες ή υποτροπιάζουσες λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης. Η θεραπευτική αντιμετώπισή τους ενδέχεται να περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

• Η λήψη μιας δόσης αντιβιοτικού μετά τη σεξουαλική επαφή ενδέχεται να αποτρέψει την ανάπτυξη λοίμωξης που σχετίζεται με τη σεξουαλική δραστηριότητα.
• Η λήψη τριήμερης αντιβιοτικής αγωγής στο σπίτι, για ουρολοιμώξεις των οποίων η διάγνωση βασίζεται στα κλινικά συμπτώματα, ενδέχεται να καταστεί βοηθητική σε ορισμένες περιπτώσεις.
• Ορισμένες γυναίκες ενδέχεται να λάβουν μόνο μια ημερήσια δόση αντιβιοτικού προκειμένου να αποτρέψουν τη λοίμωξη.

Σοβαρές λοιμώξεις των νεφρών

Αν η λοίμωξη είναι σοβαρή και ο ασθενής αδυνατεί να λάβει φαρμακευτική αγωγή από το στόμα ή να καταναλώσει επαρκείς ποσότητες υγρών, τότε απαιτείται εισαγωγή σε νοσοκομειακό περιβάλλον. Εισαγωγή στο νοσοκομείο μπορεί, επίσης, να παραγματοποιηθεί στην περίπτωση που ο ασθενής:

• είναι προχωρημένης ηλικίας
• έχει νεφρικούς λίθους ή ανατομικές ανωμαλίες στις ουροφόρες οδούς
• έχει υποβληθεί πρόσφατα σε χειρουργική επέμβαση επί του ουροποιητικού συστήματος
• νοσεί από καρκίνο, σακχαρώδη διαβήτη, πολλαπλή σκλήρυνση, τραυματισμό της σπονδυλικής στήλης, ή άλλο ιατρικό νόσημα
• κυοφορεί και εκδηλώνει πυρετό

Κατά τη νοσηλεία θα χορηγηθούν υγρά και αντιβιοτική αγωγή ενδοφλεβίως.

Σε ορισμένους ασθενείς η ουρολοίμωξη υποτροπιάζει ή δεν ανταποκρίνεται στη θεραπευτική αγωγή, οπότε αποκτά χρονιότητα. Αν πάσχετε από χρόνια λοίμωξη του ουροποιητικού ενδέχεται να απαιτηθεί η χορήγηση αντιβιοτικής αγωγής για μακρό χρονικό διάστημα (από 6 μήνες ως 2 έτη).

Στην περίπτωση που η ανάπτυξη της λοίμωξης ευνοείται από την ύπαρξη κάποιου ανατομικού προβλήματος στις ουροφόρες οδούς, η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει χειρουργική παρέμβαση.


Πρόγνωση

Οι ουρολοιμώξεις συνήθως ανταποκρίνονται στη θεραπευτική αντιμετώπιση. Τα συμπτώματα από την ουροδόχο κύστη αποδράμουν εντός 24-48 ωρών μετά την έναρξη της θεραπείας. Στην περίπτωση που η λοίμωξη εντοπίζεται σε κάποιον από τους νεφρούς, μπορεί να χρειασθεί 1 εβδομάδα ή περισσότερο για την αποδρομή τους.


Επιπλοκές

• σηψαιμία- ο κίνδυνος είναι υψηλότερος στους νεαρούς ενήλικες, στα άτομα προχωρημένης ηλικίας, και στους ανοσοκατεσταλμένους (για παράδειγμα σε πάσχοντες από HIV λοίμωξη, ή σε καρκινοπαθείς υπό χημειοθεραπεία)
• καταστροφή και ουλοποίηση του νεφρικού παρεγχύματος
• λοίμωξη του νεφρού

Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Αποταθείτε στον ιατρό σας αν εμφανίσετε οποιοδήποτε σύμπτωμα που υποδηλώνει την ύπαρξη ουρολοίμωξης. Αναζητήστε άμεσα ιατρική γνωμάτευση αν εκδηλώσετε κάποιο από τα ακόλουθα:

• πόνο στην περιοχή της οσφύος ή την πλάγια κοιλιακή χώρα
• ρίγη
• πυρετό
• εμέτους

Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να αποτελούν ένδειξη ότι η λοίμωξη εντοπίζεται στους νεφρούς.

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν έχετε ήδη διαγνωσθεί με ουρολοίμωξη και εμφανίσετε υποτροπή της νόσου, μετά τη θεραπεία με αντιβιοτικά.



Πρόληψη

Αλλαγές στον τρόπο ζωής ενδέχεται να συνδράμουν στην πρόληψη ανάπτυξης ουρολοιμώξεων.

Μετά την εμμηνόπαυση, μπορούν να χρησιμοποιηθούν κολπικές κρέμες οιστρογόνων. Αυτές μειώνουν την πιθανότητα ανάπτυξης λοίμωξης.


Ατομική υγιεινή

• διατηρείτε καθαρή την περιοχή των γεννητικών οργάνων
• να ουρείτε πριν και μετά τη σεξουαλική επαφή

Ένδυση

• να αποφεύγετε τη χρήση στενών εσωρούχων
• να αλλάζετε τα εσώρουχά σας τουλάχιστον μια φορά την ημέρα

Διαιτολογικές συνήθειες

• να καταναλώνετε άφθονη πασότητα υγρών
• να πίνετε χυμό φίγγι ή να λαμβάνετε δισκία φίγγι, ΟΧΙ όμως στην περίπτωση που έχετε θετικό ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό νεφρολιθίασης
• αποφεύγετε να καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες υγρών που δρουν ερεθιστικά στο επιθήλιο της ουροδόχου κύστης, όπως το αλκοόλ και η καφεΐνη.

Ορισμός

Κίρρωση είναι η αλλοίωση του ήπατος και η ανεπαρκής ηπατική λειτουργία ως αποτέλεσμα χρόνιας πάθησης του ήπατος

Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η κίρρωση προκαλείται από χρόνια πάθηση του ήπατος. Τα συνήθη αίτια χρόνιας πάθησης του ήπατος:

• Λοιμώδης ηπατίτιδα Γ
• Μακροχρόνια κατάχρηση οινοπνεύματος

Άλλα αίτια δημιουργίας κίρρωσης είναι:

• Αυτοάνοση φλεγμονή του ήπατος
• Διαταραχές του συστήματος αποστράγγισης του ήπατος (του χολικού συστήματος), όπως η πρωτοπαθής χολική κίρρωση και η πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειΐτιδα
• Ηπατίτιδα Β
• Ορισμένα φάρμακα
• Διαταραχές στον μεταβολισμό του σιδήρου και του χαλκού (αιμοχρωμάτωση και νόσος του Wilson)
• Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος και μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα μπορούν να αναπτυχθούν βαθμιαία, ή μπορεί να μην να υπάρξουν καθόλου συμπτώματα.
Όταν εκδηλωθούν συμπτώματα, αυτά μπορεί να είναι:

• Δυσπεψία ή πόνος στην κοιλιά
• Σύγχυση ή ανησυχία που συνδέεται με προβλήματα
• Ανικανότητα, απώλεια ενδιαφέροντος για σεξ και ανάπτυξη στήθους στους άντρες (γυναικομαστία)
• Ναυτία και εμετός
• Αιμορραγίες της μύτης ή των ούλων
• Κόπρανα υποκίτρινα ή στο χρώμα του άργιλου
• Αραχνοειδή αιμοφόρα αγγεία στο δέρμα (ευρυαγγείες)
• Πρήξιμο ή συγκέντρωση υγρού στα πόδια (οίδημα) και στην κοιλιά (ασκίτης)
• Εμετός με αίμα ή κόπρανα με αίμα
• Αδυναμία
• Απώλεια βάρους
• Κιτρινωπό δέρμα, βλεννώδεις μεμβράνες, ή κίτρινα μάτια (ίκτερος)

Ενδείξεις και εξετάσεις

Κατά τη διάρκεια της φυσικής εξέτασης ο γιατρός μπορεί να διαπιστώσει:

• Διογκωμένο το συκώτι ή τη σπλήνα
• Διόγκωση του στήθους
• Διόγκωση της κοιλιάς, ως αποτέλεσμα συγκέντρωσης υγρού
• Ερυθρότητα των παλαμών
• Αραχνοειδή αιμοφόρα αγγεία στο δέρμα (ευρυαγγείες)
• Μικρότερα (συρρικνωμένα) δάχτυλα
• Μικρούς όρχεις
• Διεσταλμένες φλέβες στο κοιλιακό τοίχωμα
• Κιτρινωπό χρώμα ματιών ή δέρματος (ίκτερος)

Οι εξετάσεις μπορούν να αποκαλύψουν προβλήματα στο συκώτι, όπως:

• Αναιμία (που ανιχνεύεται με γενική εξέταση αίματος)
• Θρομβώσεις
• Προβλήματα στη λειτουργία του συκωτιού (που ανιχνεύονται με τις ηπατικές δοκιμασίες)
• Χαμηλή λευκωματίνη ορού

Για την αξιολόγηση της ηπατικής λειτουργίας μπορεί να γίνουν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• Μαγνητική τομογραφία της κοιλιάς
• Αξονική τομογραφία της κοιλιάς
• Υπερηχογράφημα της κοιλιάς

Η κίρρωση του ήπατος επιβεβαιώνεται με βιοψία.

Ορισμένοι ασθενείς θα πρέπει να ελέγχονται για καρκίνο του ήπατος κάθε έξι μήνες. Ο γιατρός σας θα ελέγχει τα επίπεδα άλφα εμβρυοπρωτεΐνης μέσω εξέτασης αίματος και θα ζητά απεικονιστική εξέταση (υπερηχογράφημα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία).



Θεραπεία

Όλοι όσοι πάσχετε από κίρρωση του ήπατος μπορείτε να ωφεληθείτε από ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως:

• Κόψτε το αλκοόλ.
• Περιορίστε το αλάτι από τη διατροφή σας.
• Υιοθετήστε υγιεινή διατροφή.
• Εμβολιαστείτε για τη γρίπη, την ηπατίτιδα Α και την ηπατίτιδα Β, και τον πνευμονιόκοκκο (κατόπιν σύστασης του γιατρού σας).
• Πείτε στον γιατρό σας για κάθε είδους φάρμακα ή βότανα ή συμπληρώματα που παίρνετε τώρα ή σκέφτεστε να πάρετε.

Θεραπείες υπάρχουν και για τις διάφορες επιπλοκές της κίρρωσης, που είναι:

• Αιμορραγικοί κιρσοί – με άνω ενδοσκοπική περίδεση και σκληροθεραπεία
• Συγκέντρωση υγρού στην κοιλιά (ασκίτης) – με διουρητικά, περιορισμό των υγρών και του αλατιού, και αφαίρεση του υγρού (παρακέντηση)
• Διαταραχές της πήξης του αίματος – με προϊόντα αίματος ή βιταμίνη Κ
• Σύγχυση ή εγκεφαλοπάθεια – με λακτουλόζη και αντιβιοτικά
• Μολύνσεις – με αντιβιοτικά

Μια διαδικασία αποκαλούμενη διασφαγιτιδική ενδοηπατική αναστόμωση (TIPS) είναι μερικές φορές απαραίτητη για τους κιρσούς του οισοφάγου ή τον ασκίτη.
Όταν η κίρρωση προχωρεί στο τελικό στάδιο, οι ασθενείς μπορεί να είναι υποψήφιοι για μεταμόσχευση ήπατος.


Ομάδες στήριξης

Αναζητήστε ανακούφιση από το στρες που προκαλεί η ασθένεια, προσχωρώντας σε ομάδα στήριξης, τα μέλη της οποίας μοιράζονται κοινές εμπειρίες και προβλήματα.


Πρόγνωση

Η κίρρωση προκαλείται από μη αναστρέψιμη βλάβη του συκωτιού. Αν δημιουργηθεί κίρρωση, το συκώτι δεν θεραπεύεται και η λειτουργία του δεν επανέρχεται στο φυσιολογικό. Είναι μια σοβαρή πάθηση που μπορεί να οδηγήσει σε πολλές επιπλοκές.
Χρειάζεται η βοήθεια γαστρεντερολόγου ή ειδικού γιατρού, ηπατολόγου, που θα αξιολογήσουν και θα διαχειριστούν τις επιπλοκές. Η κίρρωση μπορεί να οδηγήσει στην ανάγκη για μεταμόσχευση συκωτιού.



Επιπλοκές

• Διαταραχές στην πήξη του αίματος
• Συγκέντρωση υγρού στην κοιλιά (ασκίτης) και μόλυνση του υγρού (βακτηριακή περιτονίτιδα)
• Διευρυμένες φλέβες στον οισοφάγο, το στομάχι ή τα έντερα που αιμορραγούν εύκολα (κιρσοί του οισοφάγου)
• Αυξανόμενη πίεση στα αιμοφόρα αγγεία του συκωτιού (υπέρταση της πυλαίας φλέβας)
• Νεφρική ανεπάρκεια (ηπατονεφρικό σύνδρομο)
• Καρκίνος στο συκώτι (ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα)
• Διανοητική σύγχυση, αλλαγή στο επίπεδο συνείδησης ή κώμα (ηπατική εγκεφαλοπάθεια)

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας εάν:

• Αναπτύξετε συμπτώματα κίρρωσης

Καλέστε τον γιατρό σας, πηγαίνετε στα επείγοντα ή καλέστε το 166 εάν έχετε:

• Πόνο στην κοιλιά ή τον θώρακα
• Φούσκωμα στην κοιλιά ή ασκίτη που εμφανίστηκε πρόσφατα ή που ξαφνικά επιδεινώθηκε
• Πυρετό (πάνω από 38 C)
• Διάρροια
• Σύγχυση ή αλλαγή στην εγρήγορση, που επιδεινώνεται
• Πρωκτική αιμορραγία, εμετό με αίμα ή αίμα στα ούρα
• Δύσπνοια
• Εμετό περισσότερο από μία φορά την ημέρα
• Κιτρινωπό δέρμα ή μάτια (ίκτερος) που εμφανίστηκε ξαφνικά ή επιδεινώθηκε

Πρόληψη

Μην καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Εάν διαπιστώσετε ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε τον εαυτό σας σε σχέση με την κατανάλωση αλκοόλ, ζητήστε επαγγελματική βοήθεια.
Μέτρα για την πρόληψη μετάδοσης της ηπατίτιδας Β ή Γ:

• Αποφεύγετε τη σεξουαλική επαφή με άτομο που πάσχει από οξεία ή χρόνια ηπατίτιδα Β ή Γ.
• Χρησιμοποιείτε προφυλακτικό και κάνετε ασφαλές σεξ.
• Αποφεύγετε να μοιράζεστε προσωπικά είδη, όπως ξυραφάκια ή οδοντόβουρτσες.
• Μην μοιράζεστε βελόνες ή άλλα φαρμακευτικά προϊόντα (όπως τα καλαμάκια εισπνοής).
• Καθαρίζετε τα αίματα με διάλυμα που περιέχει μια μεζούρα χλωρίνης σε 10 μεζούρες νερού.

Ορισμός

Λεμφοίδημα ονομάζεται η διόγκωση των ιστών (οίδημα) συνήθως των κάτω άκρων και ποδιών, που οφείλεται σε λεμφική απόφραξη.


Περιγραφή

Το λεμφικό υγρό ξεκινά την πορεία του από την αιματική κυκλοφορία προς τους ιστούς. Επιστρέφει στην καρδιά, μέσω ξεχωριστών καναλιών, που ονομάζονται λεμφαγγεία, μεταφέροντας άχρηστα προϊόντα και μικρόβια. Κατά την πορεία του προς την καρδιά, διαπερνά κόμβους, όπου μολυσμένα μικρόβια (συμπεριλαμβανομένου κάποιων καρκίνων) δέχονται επίθεση από τους μηχανισμούς άμυνας του οργανισμού.

Εάν τα λεμφικά κανάλια παρουσιάζουν απόφραξη ή είναι ανεπαρκή, το υγρό οπισθοχωρεί προκαλώντας οίδημα. Και το υγρό των ιστών ενδέχεται να επανέλθει στην κυκλοφορία μέσω των ιστών, δίχως τη χρήση των λεμφαγγείων, αλλά η βαρύτητα εμποδίζει τη ροή του. Κατ’ αυτού το λεμφοίδημα, περιορίζεται στα πόδια και τα κάτω άκρα.


Αίτια και συμπτώματα

Υπάρχουν διάφοροι τύποι συγγενών ανωμαλιών που σχετίζονται με τις γενετικές ανωμαλίες των λεμφαγγείων, οι οποίοι προκαλούν τη συγκεκριμένη πάθηση. Περισσότεροι των 10.000 ατόμων πάσχουν από αυτόν τον τύπο λεμφοιδήματος.

Τα λεμφαγγεία μπορούν να υποστούν βλάβη ή να αποφραχθούν από διαφορετικούς παράγοντες. Επανειλημμένες προσβολές δηλητηρίασης του αίματος, μπορούν να τα τραυματίσουν. Η χειρουργική αφαίρεση καρκινικών λεμφαγγείων ή η ακτινοθεραπεία, μπορούν να βλάψουν τα λεμφαγγεία. Ο καρκίνος, καθώς κι άλλες λοιμώδεις ή φλεγμονώδεις καταστάσεις, ενώ προσβάλλουν το λεμφικό σύστημα, μπορούν να συντελέσουν στην απόφραξη της λεμφικής ροής. Η συνηθέστερη αιτία πρόκλησης της νόσου παγκοσμίως, συνιστά μια ομάδα σκώληκων, γνωστή κι ως φιλάρια (είδος παρασιτικών σκουληκιών). Η φιλάρια εντοπίζεται στις περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες. Εισχωρεί στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω δηγμάτων εντόμων, κυρίως κουνουπιών, κι εγκαθίστανται στα λεμφαγγεία, προκαλώντας ερεθισμό ικανό να τα ουλοποιήσει και να εξασθενίσει την ικανότητά τους να μεταφέρουν τη λέμφο. Η μακροχρόνια λεμφική φιλαρίαση, ενδέχεται να προκαλέσει εκτεταμένο / μαζικό οίδημα των ποδιών, τη λεγόμενη ελεφαντίαση.

Διάγνωση

Καθ’ ότι πολλές περιπτώσεις οιδήματος μοιάζουν με λεμφοίδημα, οφείλεται να χρησιμοποιηθούν τα ακριβή εργαλεία διάγνωσης. Οι υπέρηχοι, οι υπολογιστικές τομογραφίες και οι μαγνητικές απεικονιστικές τομογραφίες, μπορούν να φανούν χρήσιμα για τη διάγνωση. Ενδέχεται να γίνει και λεμφαγγειογραφία, προκειμένου να αποσαφηνιστεί η αιτία της νόσου.


Θεραπεία

Η φυσική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει στην εξαγωγή μέρους του υγρού από τους ιστούς. Οι ειδικές κάλτσες άσκησης πίεσης, καθώς κι άλλοι μηχανισμοί, μπορούν να συντελέσουν να πιεστεί ενεργά το υγρό εκτός των ιστών. Τα διουρητικά μπορούν να καταπραΰνουν μέρος του οιδήματος. Καθ’ ότι έχει παρεμποδιστεί από το οίδημα, η ικανότητα του δέρματος να αμυνθεί, αναπτύσσονται πολλές λοιμώξεις. Για το λόγο αυτό, είναι πολύ σημαντικό να φροντίζουμε τις πληγές και να αντιμετωπίζουμε έγκαιρα τις λοιμώξεις.

Σε περίπτωση που το λεμφοίδημα έχει προκληθεί από λοίμωξη, η εν λόγο πάθηση μπορεί να αντιμετωπισθεί θεραπευτικά με τη λήψη αντιβιοτικών προς εξάλειψη της λοίμωξης.

Η μικροαγγειακή επέμβαση στις μέρες μας έχει σημειώσει ένα βαθμό επιτυχίας, ως προς την αναδόμηση των λεμφαγγείων.


Πρόγνωση

Αν πρόκειται για συγγενής λεμφοίδημα, αναφερόμαστε σε μια κατάσταση που εξελίσσεται και είναι χρόνια. Αν πρόκειται για δευτεροπαθές ή προκαλούμενο από κάποια πάθηση ή λοίμωξη, η νόσος αντιμετωπίζεται μέσω ίασης της συγκεκριμένης πάθησης ή λοίμωξης.


Πρόληψη

Είναι ζωτικής σημασίας να αποφεύγετε τα τσιμπήματα εντόμων, σε περίπτωση που ταξιδεύετε σε περιοχές που ενδέχεται να παρουσιάζουν κρούσματα φιλάριας. Η έγκαιρη κι αποτελεσματική θεραπεία της λοίμωξης, θα αποτρέψει τις επικείμενες συνέπειες.

Ορισμός

Η νόσος του Crohn αποτελεί μια μορφή φλεγμονώδους πάθησης του εντέρου (IBD). Προσβάλλει συνήθως τις εντερικές έλικες, αν και μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιοδήποτε μοίρα του πεπτικού σωλήνα, από το στόμα μέχρι τον ορθό (πρωκτό).


Βλ επίσης: Eλκώδης κολίτιδα


Εναλλακτικοί ορισμοί

Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου – Νόσος του Crohn, κατά τόπους εντερίτιδα, Ειλεϊτιδα, Κοκκιωματώδης ειλεοκολίτιδα, IBD (φλεγμονώδης νόσος του εντέρου) – Νόσος του Crohn.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Αν και η αιτιολογία της νόσου παραμένει άγνωστη, η πάθηση σχετίζεται, σύμφωνα με την άποψη μερικών ειδικών, με τον ανθρώπινο αυτοάνοσο μηχανισμό.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το ανοσοποιητικό σύστημα συντελεί στην προστασία του οργανισμού. Στη νόσο του Crolin ωστόσο, ο ιστός του πεπτικού συστήματος καθίσταται αντιγονικός (διαταράσσεται η ικανότητα αναγνώρισης του φυσιολογικού ιστού), με αποτέλεσμα τη δημιουργία υπερδραστικής αυτοάνοσης παθογενετικής αντίδρασης και την πρόκληση χρόνιας φλεγμονής. Η κατάσταση αυτή αποκαλείται αυτοάνοση διαταραχή.

Άτομα που πάσχουν από τη νόσο του Crohn, παρουσιάζουν μια χρόνια διαδρομή φλεγμονής του γαστρεντερικού συστήματος. Η νόσος προσβάλλει οποιαδήποτε μοίρα του πεπτικού σωλήνα. Πιθανό εύρημα είναι, να μεταβάλλονται σε προσβεβλημένα τμήματα εντερικού ιστού, τμήματα υγιούς ιστού. Η χρόνια διαδρομή της φλεγμονής οδηγεί σε πάχυνση του εντερικού βλεννογόνου και υποβλεννογόνου χιτώνα.

Η νόσος του Crohn υποδιαιρείται σε 5 διαφορετικούς τύπους:

• Την ειλεοκολίτιδα, τη συνηθέστερη μορφή, η οποία προσβάλλει το τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου (ειλεού) και το παχύ έντερο (κόλον)
• Την ειλεϊτιδα, που προσβάλλει τον ειλεό
• Τη γαστροδωδεκαδακτυλική νόσο του Crohn, που προσβάλλει το στόμαχο και το αρχικό τμήμα του λεπτού εντέρου, που ονομάζεται δωδεκαδάκτυλο
• Τη νηστιδοειλεϊτιδα, που προκαλεί κατά τόπους φλεγμονή στο αρχικό ήμισυ του λεπτού εντέρου (τη νήστιδα)
• Την κοκκιωματώδη κολίτιδα του Crohn, που προσβάλλει μόνον το παχύ έντερο.

Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες έχουν επίσης ενοχοποιηθεί για την εμφάνιση της νόσου του Crohn. Ωστόσο, δεν αποκλείεται η πάθηση να οφείλεται σε μια παθολογικά υπερδραστική αντίδραση του οργανισμού στη φυσιολογική εντερική χλωρίδα.

Η νόσος προσβάλλει άτομα κάθε ηλικίας, κυρίως όμως τους νεαρούς ενήλικες, από 15 έως 35 ετών. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Οικογενειακό ιστορικό νόσου Crohn
• Εβραϊκή καταγωγή
• Κάπνισμα

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα είναι ανάλογα του τμήματος του γαστρεντερικού συστήματος, που έχει προσβληθεί. Κυμαίνονται από ήπια έως αρκετά σοβαρά, ενώ παρουσιάζουν χρόνια διαδρομή με υφέσεις κι εξάρσεις.

Τα κύρια συμπτώματα της νόσου Crohn περιλαμβάνουν:

• Κοιλιακά άλγη, με συσπαστικό χαρακτήρα (ιδίως περιομφαλικά)
• Πυρετό
• Κόπωση
• Απώλεια όρεξης
• Άλγος κατά την αφόδευση (τεινεσμό)
• Επίμονη, υδαρής διάρροια
• Μη επιθυμητή απώλεια βάρους

Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Δυσκοιλιότητα
• Φλεγμονή των οφθαλμών
• Συρίγγια (συνήθως της ορθικής χώρας, με εκκρίσεις πύου, βλέννης ή κοπράνων
• Αρθραλγία
• Φλεγμονή του ήπατος
• Έλκη της στοματικής κοιλότητας
• Αιμορραγία εκ του ορθού κι αιματηρά κόπρανα
• Δερματικό εξάνθημα
• Οίδημα των ούλων

Σημεία κι εξετάσεις

Κατά τη φυσική εξέταση, ίσως αποκαλυφθεί η ύπαρξη κοιλιακής μάζας ή ευαισθησίας, δερματικό εξάνθημα, οίδημα των αρθρώσεων ή έλκη της στοματική κοιλότητας. Διαγνωστικές εξετάσεις της νόσου Crohn είναι:

• Βαριούχος υποκλυσμός
• Κολονοσκόπηση
• Υπολογιστική τομογραφία της κοιλίας
• Ενδοσκόπηση, συμπεριλαμβανομένου της ενδοσκόπησης με κάψουλα
• Μαγνητική τομογραφική απεικόνιση της κοιλίας
• Σιγμοειδοσκόπηση
• Εντεροσκόπηση
• Απεικόνιση του ανωτέρου γαστρεντερικού σωλήνα

Η καλλιέργεια κοπράνων ίσως αποβεί χρήσιμη στη διαφοροδιάγνωση άλλων πιθανών αιτιών πρόκλησης των συμπτωμάτων.

Η πάθηση δύναται να επηρεάσει τα αποτελέσματα και των παρακάτω εξετάσεων:

• Αλβουμίνης
• C- αντιδρώσας πρωτεΐνης
• Ρυθμό ιζηματογένεσης ερυθροκυττάρων
• Λιπώδους σύστασης των κοπράνων
• Αιμοσφαιρίνης
• Δοκιμασίες ηπατικής λειτουργίας
• Την τιμή των λευκών αιμοσφαιρίων

Θεραπεία

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΘΡΕΨΗ

Καμία συγκεκριμένη δίαιτα δεν έχει αποφέρει βελτίωση ή επιδείνωση της εντερικής φλεγμονής στη νόσο του Crohn. Ωστόσο, μια διατροφή πλούσια σε θερμίδες, βιταμίνες και πρωτεΐνες, είναι ζωτικής σημασίας για την αποφυγή του υποσιτισμού και της απώλειας βάρους. Οι διαταραχές που προκαλούν κάποιες ειδικές τροφές, ποικίλουν από άτομο σε άτομο.

Συγκεκριμένα είδη τροφών, ίσως επιδεινώσουν τα συμπτώματα της διάρροιας και των αερίων, ιδιαίτερα σε οξείες φάσεις της νόσου. Διατροφικές συστάσεις που δίδονται σε χρονικές περιόδους έντονης συμπτωματολογίας, περιλαμβάνουν:

• Κατανάλωση μικρών ποσοτήτων τροφής, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας
• Κατανάλωση αρκετής ποσότητας νερού (συχνή κατανάλωση μικρών ποσοτήτων καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας)
• Αποφυγή τροφών πλούσιες σε φυτικές ίνες (bran, φασόλια, καρύδια, σπόρια και ποπ κορν)
• Αποφυγή λιπαρών ή τηγανιτών τροφών και σάλτσες (βούτυρο, μαργαρίνη και βαριές κρέμες)
• Εάν ο οργανισμός σας δυσκολεύεται στην πέψη γαλακτοκομικών προϊόντων, περιορίστε τα.
• Αποφυγή ή περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ και καφεΐνης

Άτομα με απόφραξη του εντερικού αυλού, οφείλουν να αποφεύγουν τα ωμά φρούτα και τα λαχανικά. Εκείνοι πάλι που παρουσιάζουν δυσχέρεια στην πέψη της λακτόζης (τύπος λακτόζης που περιέχεται στο γάλα), οφείλουν να αποφεύγουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας για συμπληρωματική λήψη βιταμινών και μετάλλων:

• Συμπληρώματα σιδήρου (εάν είστε αναιμικός)
• Συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D, για να βοηθήσουν στη διατήρηση γερών οστών
• Βιταμίνη Β12 για την πρόληψη της αναιμίας.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ

Σε κρίσιμες διαρροϊκές καταστάσεις, τα αντιδιαρροϊκά σκευάσματα παρουσιάζουν ικανοποιητική δράση. Η λοπεραμίδη χορηγείται και χωρίς ιατρική συνταγή, αν και θεωρείται σκόπιμο, πριν τη λήψη τέτοιων σκευασμάτων να λαμβάνετε ιατρική συμβουλή.

Προτεινόμενα φάρμακα αντιμετώπισης της νόσου είναι:

• Αμινοσαλικυλικά (5-ASAs) σκευάσματα που βοηθούν στην αντιμετώπιση ήπιου έως μέτριου βαθμού φλεγμονών. Κυκλοφορούν σε μορφή διαστοματικών δισκίων ή ορθικών υπόθετων.
• Κορτικοστεροειδών (πρεδνιζόνη και μεθυλπρεδνιζολόνη) με εφαρμογή σε περιπτώσεις μέτριου έως σοβαρού βαθμού νόσου Crohn. Λαμβάνονται στοματικά ή ενδορθικά.
• Ανοσοκατασταλτικά όπως η αζαθιοπρίνη ή 6- μερκαπτοπουρίνη, που αδρανοποιούν την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Βοηθούν στην ελαχιστοποίηση των αναγκών για κορτιοκοστεροειδή ή και τη γρήγορη επούλωση κάποιων συριγγίων
• Αντιβιοτικά, με εκλογή χορήγησης σε αποστήματα ή συρίγγια
• Βιολογικά θεραπευτικά σκευάσματα με εφαρμογή σε ασθενείς που πάσχουν από σοβαρή μορφή της νόσου Crolin και οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται σε άλλους τύπους θεραπευτικής αγωγής. Σκευάσματα αυτής της κατηγορίας περιλαμβάνουν: την ινφλιξιμάβη, την ανταλιμουμάβη, την κερτολιζουμάβη και τη ναταλιζουμάβη. Ανήκουν σε μια κατηγορία φαρμάκων γνωστά ως μονοκλονικά αντισώματα, τα οποία συνεργούν στην αδρανοποίηση ενός χημικού ανοσοποιητικού συστήματος που προάγει τη φλεγμονή.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Σε περίπτωση αποτυχίας των φαρμακευτικών σκευασμάτων, θεραπεία εκλογής αποτελεί η χειρουργική αντιμετώπιση τμήματος του εντέρου που έχει υποστεί βλάβη (εντερεκτομή) ή η χειρουργική παροχέτευση αποστήματος. Μέσω μιας τεχνικής που ονομάζεται αναστόμωση, επιτυγχάνεται η συνένωση των δύο εντερικών κολοβωμάτων.

Η πλειοψηφία των πασχόντων της εν λόγο νόσου, αργά ή γρήγορα, υποβάλλονται σε χειρουργική εντερική παρέμβαση. Εν αντιθέσει με την ελκώδης κολίτιδα, η χειρουργική αποκατάσταση προς αντιμετώπιση της νόσου Crohn ,δεν αποφέρει ουσιαστική βελτίωση ή ίαση.

Ασθενείς της νόσου Crohn με αρνητική ανταπόκριση στη φαρμακευτική αγωγή, χρήζουν πιθανότατα χειρουργικής αντιμετώπισης, ιδιαίτερα στην περίπτωση εμφάνισης επιπλοκών όπως:

• Αιμορραγία
• Συρίγγια (παθολογικές επικοινωνίες του εντερικού αυλού με άλλα τμήματα ή περιοχές του σώματος)
• Λοιμώξεις (αποστήματα)
• Στενώσεις

Σε κάποιους ασθενείς απαιτείται η ολική χειρουργική αφαίρεση του παχέους εντέρου (κόλου) με ή χωρίς τον ορθό.


Πρόγνωση

Δεν υφίστανται ουσιαστική ίαση της νόσου Crohn. Η κατάσταση χαρακτηρίζεται από περιόδους εναλλαγής υφέσεων κι εξάρσεων.

Αποτελεί κύριας σημασίας ωστόσο, η μακροχρόνια παραμονή υπό φαρμακευτική αγωγή, προκειμένου να αποτραπεί η σύντομη επανεμφάνιση των συμπτωμάτων της νόσου. Σε περίπτωση που ο ασθενής διακόψει ή αλλάξει για οποιοδήποτε λόγο τα φαρμακευτικά σκευάσματα που λαμβάνει, οφείλει να επικοινωνήσει άμεσα με τον ιατρό του.

Άτομα που πάσχουν από τη νόσο του Crohn, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του λεπτού και του παχέους εντέρου.


Επιπλοκές

• Απόστημα
• Εντερική απόφραξη
• Επιπλοκές της κορτιζονοθεραπείας, όπως η οστική αποδυνάμωση
• Οζώδες ερύθημα
• Συρίγγια στις ακόλουθες περιοχές:

-Την ουροδόχο κύστη
-Το δέρμα
-Τον κόλπο

• Παθολογική σωματική και σεξουαλική ανάπτυξη στα παιδιά
• Αρθρίτιδες – φλεγμονή αρθρώσεων
• Βλάβες των οφθαλμών
• Ένδειες διατροφικές (συγκεκριμένα ένδεια-έλλειψη- Βιταμίνης Β12)
• Γαγγρανώδες πυόδερμα

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Κλείστε ραντεβού με τον ιατρό σας εάν:

• Παρουσιάσετε συμπτώματα της νόσου Crohn
• Γνωρίζετε ότι ήδη πάσχετε από την εν λόγο πάθηση και τα συμπτώματά σας επιδεινωθούν ή δεν παρουσιάσουν βελτίωση παρά τη φαρμακευτική σας αγωγή
• Γνωρίζετε ότι πάσχετε από τη νόσο του Crohn και σας εμφανιστούν νέα συμπτώματα.

Ορισμός

Το ορθοπρωκτικό απόστημα πρόκειται για συλλογή πύου στην περιοχή του πρωκτού και του ορθού.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Πρωκτικό απόστημα, Ορθικό απόστημα, Απόστημα – ορθοπρωκτικό.

Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Οι συνήθεις αιτίες περιλαμβάνουν:

• Απόφραξη αδένα στην περιοχή
• Φλεγμονή από σχάση στην περιοχή του πρωκτού
• Σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη

Βαθύ ορθικό απόστημα ενδέχεται να προκληθεί από εντερικές παθήσεις, όπως τη νόσο του Crohn ή την εκκολπωματίτιδα.

Οι ακόλουθοι παράγοντες αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης ορθοπρωκτικού αποστήματος:

• Πρωκτική σεξουαλική επαφή
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Φλεγμονώδης νόσο του εντέρου (νόσο του Crohn κι ελκώδης κολίτιδα)
• Αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα

Η κατάσταση μπορεί να εμφανιστεί σε βρέφη και νήπια που φορούν ακόμη πάνες κι έχουν ιστορικό σχάσεων στην περιοχή του πρωκτού.



Συμπτώματα

• Δυσκοιλιότητα
• Εκκρίσεις πύου από τον ορθό
• Πυρετός
• Ογκίδιο ή οζίδιο, οιδηματώδες, ερυθρό κι ευαίσθητο στην άκρη του πρωκτού
• Άλγη που σχετίζονται με τις εντερικές κινήσεις
• Επίπονοι, σκληροί ιστοί

Στα βρέφη, το απόστημα εμφανίζεται συχνά ως μια μικρή, οιδηματώδης, ερυθρή κι ευαίσθητη μάζα στην άκρη του πρωκτού. Λόγο αυτού, τα βρέφη ενδέχεται να παρουσιάζουν ευερεθιστικότητα, αν και σε γενικές γραμμές δεν σημειώνονται λοιπά συμπτώματα.

Σημεία κι εξετάσεις

Η εξέταση του πρωκτού, μπορεί να επιβεβαιώσει ότι πάσχετε από ορθοπρωκτικό απόστημα. Επίσης, διεξάγεται προκτωσιγμοειδοσκόπηση για διαφοροδιάγνωση.


Θεραπεία

Η θεραπευτική αγωγή περιλαμβάνει τη χειρουργική παροχέτευση του αποστήματος.

Ζεστά καθιστά λουτρά (η καθιστή θέση στο λουτρό), μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση του πόνου και του οιδήματος, καθώς και να βοηθήσουν να παροχετευτεί ευκολότερα το απόστημα.

Ο ιατρός σας, μπορεί να σας συνταγογραφήσει αναλγητικά φαρμακευτικά σκευάσματα κι αντιβιοτικά.


Πρόγνωση

Η πρόγνωση συνήθως είναι καλή, αν κι εφόσον ληφθεί έγκαιρη θεραπευτική αγωγή. Τα βρέφη και τα νήπια, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, αναρρώνουν ταχύτατα.


Επιπλοκές

• Πρωκτικά συρίγγια
• Λοίμωξη που επηρεάζει ολόκληρο το σώμα /Συστηματική
• Υποτροπή των συμπτωμάτων
• Ουλές

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον ιατρό σας, σε περίπτωση που παρατηρήσετε ορθικές εκκρίσεις ή αν εμφανίσετε συμπτώματα ορθοπρωκτικού αποστήματος. Επί πρόσθετα, επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν έχετε πυρετό, ρίγη ή εμφανιστούν νέα συμπτώματα κατόπιν θεραπευτικής αγωγής για την εν λόγο πάθηση.


Πρόληψη

Η πρόληψη ή η έγκαιρη θεραπευτική αγωγή σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων, μπορούν να αποτρέψουν αυτή την αιτία ορθοπρωκτικού αποστήματος. Χρησιμοποιήστε προφυλακτικά κατά τη διάρκεια σεξουαλικής επαφής και στην πρωκτική σεξουαλική επαφή, ώστε να αποτρέψετε τη προσβολή σας από λοιμώξεις.

Οι συχνές αλλαγές πάνων κι ο σωστός καθαρισμός κατά τη διάρκεια αλλαγής αυτών, θα βοηθήσουν στην αποτροπή πρωκτικών σχάσεων και περι-πρωκτικών αποστημάτων στα βρέφη και στα νήπια.

Oρισμός

Χρόνια παγκρεατίτιδα ονομάζεται το οίδημα (φλεγμονή) του παγκρέατος που οδηγεί σε ουλωτικές αλλοιώσεις του ιστού και απώλεια λειτουργίας του οργάνου. Το πάγκρεας είναι ένα όργανο που βρίσκεται πίσω από το στομάχι και παράγει τις χημικές ουσίες που απαιτούνται για την πέψη των τροφών. Παράγει επίσης δύο ορμόνες, την ινσουλίνη και τη γλυκαγόνη.


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η χρόνια παγκρεατίτιδα προκαλεί φλεγμονή και ουλωτικές αλλοιώσεις του παγκρεατικού ιστού. Αυτό καθιστά το πάγκρεας ανίκανο να παραγάγει την απαραίτητη ποσότητα χημικών ουσιών (ενζύμων) που απαιτούνται για την αφομοίωση του λίπους από τον οργανισμό. Παρεμποδίζει επίσης την παραγωγή ινσουλίνης, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει διαβήτη.

Η ασθένεια τις περισσότερες φορές προκαλείται από τον αλκοολισμό ή την κατάχρηση αλκοόλ. Εν τούτοις, μερικές φορές το αίτιο δεν μπορεί να προσδιοριστεί. Η κληρονομικότητα παίζει όλο και μεγαλύτερο ρόλο. Άλλες ανωμαλίες που αυξάνουν τον κίνδυνο προσβολής από χρόνια παγκρεατίτιδα είναι:

• Χρόνια απόφραξη του παγκρεατικού πόρου
• Τραυματισμός
• Υπερλιπιδεμία
• Υπερπαραθυρεοειδισμός

Η χρόνια παγκρεατίτιδα εμφανίζεται συχνότερα στους άνδρες από ότι στις γυναίκες. Αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή οι διαταραχές λόγω κατανάλωσης αλκοόλ είναι συνηθέστερες στους άνδρες.


Συμπτώματα

• Κοιλιακός πόνος

- Εντονότερος στην άνω κοιλία
- Μπορεί να διαρκεί από ώρες έως ημέρες
- Τελικά μπορεί να είναι συνεχής
- Μπορεί να επιδεινώνεται μετά από φαγητό ή ποτό
- Μπορεί να επιδεινώνεται με την κατανάλωση αλκοόλ
- Μπορεί να αντανακλά στην πλάτη

• Προβλήματα στην πέψη
• Λιπαρά κόπρανα
• Ναυτία και εμετός
• Ανοιχτόχρωμα κόπρανα ή κόπρανα στο χρώμα του αργίλου
• Ακούσια απώλεια βάρους

Τα συμπτώματα μπορεί να εκδηλώνονται συχνότερα καθώς η ασθένεια επιδεινώνεται. Τα συμπτώματα μπορεί να μοιάζουν με εκείνα του καρκίνου του παγκρέατος. Αν μαζέψετε τα πόδια προς το στήθος, μερικές φορές βοηθά στην ανακούφιση του κοιλιακού πόνου που οφείλεται σε παγκρεατίτιδα.


Ενδείξεις και εξετάσεις

Διαγνωστικές εξετάσεις για την παγκρεατίτιδα είναι:

• Ανίχνευση λίπους στα κόπρανα
• Επίπεδα ορού αμυλάσης
• Επίπεδα ορού λιπάσης
• Επίπεδα θρυψινογόνου ορού

Η φλεγμονή ή οι αποτιτανώσεις στο πάγκρεας βρίσκονται με:

• Κοιλιακή αξονική τομογραφία
• Κοιλιακό υπέρηχο
• Μαγνητική χολαγγειοπαγκρεατογραφία

Για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση παγκρεατίτιδας μπορεί να γίνει και διερευνητική λαπαροτομία.


Θεραπεία

Στόχος της θεραπείας είναι:

• Η πρόληψη της δυσπεψίας
• Η ελάττωση του πόνου
• Η μείωση της διέγερσης του παγκρέατος
• Η αντιμετώπιση του διαβήτη (εάν υπάρχει)

Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει:

• Αναλγητικά ή χειρουργική απονεύρωση για την ανακούφιση από τον πόνο
• Διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά
• Λήψη αρκετών βιταμινών και ασβεστίου με τη διατροφή
• Λήψη ινσουλίνης για τον έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης
• Λήψη παγκρεατικών ενζυμικών συμπληρωμάτων

Η χειρουργική επέμβαση ενδείκνυται εάν διαπιστωθεί απόφραξη. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να πρέπει να αφαιρεθεί μέρος ή ολόκληρο το πάγκρεας.


Πρόγνωση

Πρόκειται για μια σοβαρή ασθένεια που μπορεί να οδηγήσει σε ανικανότητα ή και στον θάνατο. Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισής της, αποφεύγοντας το αλκοόλ.


Επιπλοκές

• Ασκίτης
• Απόφραξη του λεπτού εντέρου ή του χοληδόχου πόρου
• Θρόμβωση της σπληνικής φλέβας
• Συγκεντρώσεις υγρού στο πάγκρεας (παγκρεατικές ψευδοκύστες) που μπορεί να μολυνθούν
• Υπολειτουργία του παγκρέατος

- Διαβήτης
- Δυσαπορρόφηση του λίπους

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Ζητήστε να δείτε τον γιατρό σας εάν:

• Εκδηλώσετε συμπτώματα παγκρεατίτιδας
• Πάσχετε από παγκρεατίτιδα και τα συμπτώματά σας επιδεινώνονται ή δεν βελτιώνονται με τη θεραπεία

Πρόληψη

Ο εντοπισμός και η έγκαιρη θεραπεία του αιτίου της οξείας παγκρεατίτιδας μπορεί να προλάβει τη χρόνια παγκρεατίτιδα. Η αποφυγή υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ μειώνει δραματικά τον κίνδυνο αυτής της ασθένειας.

Ορισμός

Η χολοκυστίτιδα είναι μια επώδυνη φλεγμονή του τοιχώματος της χοληδόχου κύστης. Η διαταραχή μπορεί να εμφανιστεί μία φορά (οξεία) ή μπορεί να επαναλαμβάνεται κατά διαστήματα (χρόνια).

Περιγραφή

Η χοληδόχος κύστη είναι ένα μικρό όργανο σε σχήμα αχλαδιού στην πάνω δεξιά γωνία της κοιλιάς. Συνδέεται με μια σειρά σωλήνων με το συκώτι, το πάγκρεας και το δωδεκαδάκτυλο (βρίσκεται στην αρχή του λεπτού εντέρου). Για να βοηθήσει στην πέψη, το συκώτι παράγει μια ουσία που ονομάζεται χολή, η οποία περνά στη χοληδόχο κύστη. Η χοληδόχος κύστη συμπυκνώνει τη χολή, απορροφά δηλαδή μέρος των υγρών από τη χολή, για να την ισχυροποιήσει. Μετά από ένα γεύμα, η χολή συμπιέζεται εκτός χοληδόχου κύστης μέσω ισχυρών μυϊκών συστολών και περνά μέσω ενός αγωγού στο δωδεκαδάκτυλο. Λόγω της χημικής σύστασης της χολής, το περιεχόμενο του δωδεκαδακτύλου διατηρεί το ιδανικό για την πέψη επίπεδο pH. Η χολή παίζει επίσης σημαντικό μέρος στην απορρόφηση του λίπους από το λεπτό έντερο.


Αίτια και συμπτώματα

Στο 95% όλων των περιπτώσεων χολοκυστίτιδας, η χοληδόχος κύστη περιέχει χολόλιθους. Οι χολόλιθοι είναι στερεές συσσωρεύσεις συστατικών της χολής, ιδίως χοληστερίνη, χρωστικές ουσίες και ασβέστιο. Στερεές συσσωρεύσεις έχουμε όταν τα συστατικά της χολής δεν είναι στη σωστή αναλογία το ένα προς το άλλο. Εάν η χολή είναι υπερβολικά συμπυκνωμένη ή εάν ένα συστατικό της είναι σε μεγαλύτερη ποσότητα από τη φυσιολογική, σχηματίζονται πέτρες. Όταν αυτές οι πέτρες φράζουν την έξοδο της χοληδόχου κύστης, η χολή συσσωρεύεται εντός της χοληδόχου κύστης. Η χοληδόχος κύστη συνεχίζει να συστέλλεται αλλά η χολή δεν διοχετεύεται κανονικά. Αντίθετη πίεση στη χοληδόχο κύστη, χημικές αλλαγές από τη στασιμότητα της παγιδευμένης μέσα στη χοληδόχο κύστη χολής και τυχαία βακτηριακή μόλυνση, έχουν ως αποτέλεσμα τον τραυματισμό του τοιχώματος της χοληδόχου κύστης. Δεδομένου ότι η χοληδόχος κύστη διογκώνεται, ορισμένα σημεία του τοιχώματός της δεν αιματώνονται επαρκώς, γεγονός που οδηγεί σε νέκρωση των κυττάρων λόγω έλλειψης οξυγόνου.

Όταν κάποια πέτρα εμποδίζει τη ροή της χολής από το συκώτι, υπάρχει συσσώρευση ενός προϊόντος που προέρχεται από την επεξεργασία που υφίστανται τα ερυθρά αιμοσφαίρια στο συκώτι (ονομάζεται χολερυθρίνη). Η χολερυθρίνη εισάγεται εκ νέου στην κυκλοφορία του αίματος και με την πάροδο του χρόνου εναποτίθεται στο δέρμα και στο λευκό των ματιών. Επειδή η χολερυθρίνη είναι κιτρινωπής απόχρωσης, το δέρμα και τα μάτια κιτρινίζουν, φαινόμενο που ονομάζεται ίκτερος.

Οι περιπτώσεις χολόλιθων είναι διπλάσιες στις γυναίκες από ότι στους άντρες, ιδιαίτερα στις ηλικίες μεταξύ 20 και 60. Οι έγκυες γυναίκες ή εκείνες που παίρνουν αντισυλληπτικά ή υποβάλλονται σε θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης οιστρογόνων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο χολόλιθων, όπως συμβαίνει με τις γηγενείς Αμερικανίδες και τις Αμερικανίδες μεξικανικής καταγωγής. Τα άτομα που είναι υπέρβαρα, ή που χάνουν απότομα πολύ μεγάλο βάρος διατρέχουν ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο για δημιουργία χολόλιθων. Ολα τα άτομα με χολόλιθους δεν θα παρουσιάσουν απαραίτητα χολοκυστίτιδα, αφού πολλοί άνθρωποι δεν έχουν κανένα σύμπτωμα από τους χολόλιθούς τους και δεν ξέρουν καν ότι υπάρχουν. Εντούτοις, η πλειονότητα των ανθρώπων με χολοκυστίτιδα θα διαπιστώσουν ότι έχουν χολόλιθους. Στα σπάνια αίτια χολοκυστίτιδας περιλαμβάνονται τα βαριάς μορφής εγκαύματα, οι τραυματισμοί, οι μαζικές συστημικές λοιμώξεις, σοβαρή ασθένεια, ο διαβήτης, η απόφραξη της χοληδόχου κύστης από όγκο, καθώς και ορισμένες ασυνήθιστες μολύνσεις της χοληδόχου κύστης (συμπεριλαμβανομένων των βακτηριδίων και των παρασίτων).

Αν και σπάνια αναφέρονται περιπτώσεις ασθενών με χρόνια χολοκυστίτιδα που δεν εμφανίζουν κανέναν πόνο, σχεδόν το 100% της χρόνιας χολοκυστίτιδας θα εντοπιστεί αφότου ο ασθενής πάθει κάποια οξεία κρίση πόνου στην περιοχή της χοληδόχου κύστης και του συκωτιού. Ο πόνος μπορεί να έχει τη μορφή κράμπας και να είναι διακεκομμένος ή μπορεί να είναι συνεχής. Ο πόνος περιγράφεται συχνά σαν πίεση στη δεξιά ωμοπλάτη και τον ώμο. Επειδή η βαθιά αναπνοή επιτείνει τον πόνο, η αναπνοή γίνεται ρηχή. Συχνά εκδηλώνεται πυρετός, ενώ η ναυτία και ο εμετός είναι σχεδόν αναπόφευκτα. Ο ίκτερος εμφανίζεται όταν φράζει και ο ηπατικός πόρος, αν και μπορεί να πάρει αρκετές ημέρες έως ότου γίνει αντιληπτός. Όταν εγκατασταθεί η βακτηριακή μόλυνση, ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει υψηλότερο πυρετό και ρίγη.


Διάγνωση

Η διάγνωση της χολοκυστίτιδας προϋποθέτει προσεκτική εξέταση της κοιλιάς. Η διογκωμένη, ευαίσθητη χοληδόχος κύστη μπορεί να ψηλαφηθεί κάτω από το κοιλιακό τοίχωμα. Η πίεση στην πάνω δεξιά γωνία της κοιλιάς μπορεί κυριολεκτικά να κόψει την ανάσα του ασθενή από τον πόνο. Αυτό oνομάζεται θετικό σημάδι του Murphy. Η φυσική εξέταση μπορεί επίσης να δείξει αυξημένο καρδιακό ρυθμό και αυξημένο ρυθμό αναπνοής.

Οι εξετάσεις αίματος θα παρουσιάσουν αυξημένα τα λευκά αιμοσφαίρια, καθώς επίσης και αυξημένη χολερυθρίνη. Ο υπέρηχος χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό χολόλιθων και για τη μέτρηση του πάχους του τοιχώματος της χοληδόχου κύστης (ένδειξη φλεγμονής και ουλωτικής αλλοίωσης). Η απεικόνιση του συκωτιού και της χοληδόχου κύστης, με ιδιαίτερη έμφαση στο σύστημα των σωλήνων σε όλο το αποκαλούμενο ‘χολικό δέντρο’, χρησιμοποιείται επίσης για να διαπιστώσει την απόφραξη των σωλήνων.

Σπάνιες επιπλοκές της χολοκυστίτιδας είναι:

• ολική μόλυνση της χοληδόχου κύστης, κατά την οποία η χοληδόχος κύστη γεμίζει με πύον (αποκαλούμενη εμπύημα)
• διάτρηση της χοληδόχου κύστης, κατά την οποία η συγκέντρωση του υλικού μέσα στη χοληδόχο κύστη είναι τόσο μεγάλη που το τοίχωμα του οργάνου διαρρήγνυται , με αποτέλεσμα την κοιλιακή μόλυνση που ονομάζεται περιτονίτιδα
• σχηματισμός ανώμαλων διασυνδέσεων μεταξύ της χοληδόχου κύστης και άλλων οργάνων (δωδεκαδακτύλου, παχέος εντέρου, στομαχιού), που αποκαλούνται συρίγγια
• απόφραξη του εντέρου από έναν πολύ μεγάλο χολόλιθο (αποκαλούμενο ειλεό από χολόλιθο)
• εμφύσημα της χοληδόχου κύστης, κατά το οποίο ορισμένα βακτηρίδια που παράγουν αέρια μολύνουν τη χοληδόχο κύστη, με συνέπεια τη διάτασή της και τη διάρρηξη του τοιχώματός της από τα αέρια

Θεραπεία

Η αρχική θεραπεία της χολοκυστίτιδας απαιτεί συνήθως νοσηλεία σε νοσοκομείο. Στον ασθενή χορηγούνται ενδοφλεβίως υγρά, άλατα και σάκχαρα. Κανένα τρόφιμο ή ποτό δεν χορηγείται από το στόμα, ενώ συχνά εφαρμόζεται ένας ρινογαστρικός σωλήνας, ο οποίος εισάγεται στη μύτη και φτάνει μέχρι το στομάχι προκειμένου να παροχετευθούν τα πλεονάζοντα υγρά. Εάν υπάρχει υποψία μόλυνσης, χορηγείται αντιβίωση.

Τελικά, η θεραπεία σχεδόν πάντα περιλαμβάνει την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης, μια χειρουργική επέμβαση αποκαλούμενη χολοκυστεκτομή. Ενώ αυτό δεν συνιστάται συνήθως όταν ο ασθενής βρίσκεται σε οξεία φάση, οι ασθενείς με επιπλοκές, επειδή το ποσοστό θανάτου αυξάνει σε αυτές τις περιπτώσεις, συνήθως χρειάζονται επείγουσα χειρουργική επέμβαση (αμέσως μετά από τη διάγνωση). Κατά τον ίδιο τρόπο, οι ασθενείς που πάσχουν από χολοκυστίτιδα χωρίς χολόλιθους έχουν 50% πιθανότητα να πεθάνουν εάν δεν αφαιρεθεί έγκαιρα η χοληδόχος κύστη. Για τους περισσότερους ασθενείς, εντούτοις, η καλύτερη αντιμετώπιση είναι η χειρουργική επέμβαση αφού έχουν σταθεροποιηθεί με τη χορήγηση υγρών, με τη χρήση ρινογαστρικού σωλήνα και με την αντιβίωση, ανάλογα με τις ανάγκες. Όταν αυτό είναι δυνατό, η χολοκυστεκτομή πραγματοποιείται εντός πέντε έως έξι ημερών από τη διάγνωση. Σε περιπτώσεις ασθενών με συνυπάρχοντα άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας που μπορεί να αυξήσουν τους κινδύνους μιας χειρουργικής επέμβασης για χολοκυστεκτομή, ο χειρουργός μπορεί να αποφασίσει να μην αφαιρέσει τη χοληδόχο κύστη. Στην περίπτωση αυτή, μπορεί να γίνει επέμβαση για την αφαίρεση των χολόλιθων που δημιουργούν απόφραξη και για την αποστράγγιση της μολυσμένης χολής (που ονομάζεται χολοκυστοστομία).

Και η χολοκυστεκτομή και η χολοκυστοστομία μπορούν να πραγματοποιηθούν μέσω της κλασικής ανοικτής κοιλιακής επέμβασης (λαπαροτομία). Μικροσκοπικές, σε μέγεθος κλειδαρότρυπας τομές, ένα εύκαμπτο ενδοσκόπιο, και μια συσκευή λέιζερ που θρυμματίζει τις πέτρες (λαπαροσκοπικό λέιζερ) εφαρμόζονται για τον θρυμματισμό των χολόλιθων. Η λαπαροσκοπική διαδικασία μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης μέσω μιας μικρής τομής. Γι’ αυτό, λόγω του μεγέθους της τομής, η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή είναι μια επέμβαση λιγότερο επώδυνη που εξασφαλίζει ταχύτερη ανάρρωση.


Πρόγνωση

Η αντιμετώπιση της χολοκυστίτιδας στο νοσοκομείο είναι απόλυτα επιτυχής όσον αφορά την αντιμετώπιση των συμπτώματων για το 75% των ασθενών. Ωστόσο, από αυτούς τους ασθενείς, το 25% θα ξαναπάθει κρίση χολοκυστίτιδας μέσα σε έναν χρόνο και το 60% μέσα σε έξι χρόνια. Κάθε κρίση χολοκυστίτιδας αυξάνει τον κίνδυνο απειλητικών για τη ζωή του ασθενούς επιπλοκών, που απαιτούν επείγουσα χειρουργική επέμβαση. Επομένως, είναι συνήθως προτιμητέα η πρόωρη αφαίρεση της χοληδόχου κύστης, παρά μια προσέγγιση «βλέποντας και κάνοντας». Η θεραπεία των ασθενών που υποβάλλονται σε χολοκυστεκτομή είναι πλήρης.


Πρόληψη

Η πρόληψη της χολοκυστίτιδας πιθανώς επιτυγχάνεται με τη διατήρηση ενός εύλογα ιδανικού βάρους. Ορισμένες μελέτες υποστηρίζουν ότι μια διατροφή υψηλή σε φυτικές ίνες, λαχανικά και φρούτα ευνοεί επίσης την πρόληψη.

Ορισμός

Η κοιλιοκάκη αποτελεί μια κληρονομική, αυτοάνοση νόσο, σύμφωνα με την οποία έχει υποστεί βλάβη ο βλεννογόνος του λεπτού εντέρου, λόγω κατανάλωσης γλουτένης κι άλλων πρωτεϊνών που ανευρίσκονται στο σιτάρι, στο κριθάρι, στη σίκαλη και πιθανόν στη βρώμη.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Ιδιοπαθής στεατόρροια, Μη τροπική σπρου, Δυσανεξία στη γλουτένη, Γλουτενοευαίσθητη εντεροπάθεια.

Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Παραμένει άγνωστη η αιτία πρόκλησης της κοιλιοκάκης. Το εντερικό τοίχωμα διαθέτει προεκβολές (που ονομάζονται λαχνοί / λαχνώδες προεκβολές), οι οποίες απορροφούν τα θρεπτικά συστατικά. Σε μια αδιάγνωστη ή δίχως αγωγή κοιλιοκάκη, οι λαχνωτές αυτές προεκβολές επιδεινώνονται, με αποτέλεσμα τη διαταραχή της φυσιολογικής απορρόφησης των θρεπτικών ουσιών.

Η νόσος μπορεί να αναπτυχθεί καθ’ όλη τη διάρκεια ενός ατόμου, από τη βρεφική ηλικία έως τα βαθιά γεράματα.

Όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό της νόσου, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης της πάθησης. Η διαταραχή είναι πιο συχνή στους Καυκάσιους και στα άτομα με ευρωπαϊκή καταγωγή, ενώ οι γυναίκες φαίνεται να είναι πιο ευάλωτες απ’ ότι οι άνδρες.

Αρκετές είναι οι παθήσεις και οι καταστάσεις που συνοδεύουν την κοιλιοκάκη, συμπεριλαμβανομένου τις παρακάτω:

• Αναιμία
• Αυτοάνοσες διαταραχές, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα κι ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
• Κάποιοι συγκεκριμένοι τύποι καρκίνου του εντέρου
• Ερπητοειδής δερματίτιδα
• Σύνδρομο Down
• Δυσανεξία στη λακτόζη
• Αποβολή ή ανεξήγητη στειρότητα
• Νευρολογικές καταστάσεις
• Οστεοπόρωση ή οστεοπενία
• Θυρεοειδική πάθηση
• Σακχαρώδης διαβήτη τύπου I

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της κοιλιοκάκης διαφέρουν αξιοσημείωτα από άτομο σε άτομο. Αυτή είναι και η αιτία που καθυστερεί πολλές φορές να τεθεί η διάγνωση. Για παράδειγμα, ένας ασθενής μπορεί να παρουσιάσει δυσκοιλιότητα, ένας άλλος διάρροια κι ένας τρίτος ασθενής να μην παρουσιάζει καμία διαταραχή του εντερικού συστήματος.

Μια μερική κατανομή των γααστρεντερικών συμπτωμάτων:

• Κοιλιακό άλγος
• Κοιλιακή διάταση, μετεωρισμός, αέρια, δυσπεψία
• Δυσκοιλιότητα
• Μειωμένη όρεξη (ίσως αυξημένη ή χωρίς μεταβολές)
• Διάρροια - χρόνια ή περιστασιακή
• Δυσανεξία στη λακτόζη (αποτελεί πάθηση που χρήζει διαφοροδιάγνωση, συνήθως υποχωρεί μετά τη λήψη θεραπευτικής αγωγής)
• Ναυτία κι έμετος
• Κόπρανα που επιπλέον, έντονης οσμής, αιματηρά ή με πρόσμιξη λίπους
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους (αν και δεν αποκλείεται ασθενής κατά τη διάγνωση να είναι υπέρβαρος ή φυσιολογικού σωματικού βάρους)

Μια μερική κατανομή των μη γαστρεντερικών συμπτωμάτων:

• Αναιμία (χαμηλός ποσοτικός προσδιορισμός αίματος)
• Οστικό κι αρθρικό άλγος
• Πάθηση του οστίτη ιστού (οστεοπόρωση, κυφωσκολίωση, κάταγμα)
• Δύσπνοια / άπνοια (που οφείλεται στην αναιμία)
• Ταχεία / εύκολη πρόκληση εκχυμώσεων
• Διαταραχές της αδαμαντίνης των οδόντων κι αποχρωματισμός
• Κατάθλιψη
• Κόπωση
• Καθυστερημένη ανάπτυξη των παιδιών (στα παιδιά)
• Απώλεια τριχών
• Υπογλυκαιμία (χαμηλή τιμή σακχάρου αίματος)
• Οξυθυμία κι αλλαγές στη συμπεριφορά
• Υποσιτισμός
• Στοματικά έλκη
• Επώδυνες μυϊκές συσπάσεις
• Ρινορραγία
• Επιληπτικοί παροξυσμοί
• Κοντό ανάστημα, ανεξήγητο
• Δερματικές παθήσεις (ερπητοειδής δερματίτιδα)
• Οίδημα / διόγκωση γενικευμένη ή κοιλιακή
• Ένδεια βιταμινών ή μετάλλων, ενός ή περισσοτέρων θρεπτικών συστατικών (για παράδειγμα σιδήρου, φυλλικού οξέος, βιταμίνης Κ)

Σημεία κι εξετάσεις

• Ο ποσοτικός προσδιορισμός του αίματος (CBC), ίσως αναδείξει σημεία αναιμίας. Στην περίπτωση που διαπιστωθεί αναιμία, είναι πολύ σημαντικό να προσδιοριστεί η αιτία.
• Η αύξηση του επιπέδου της αλκαλικής φωσφατάσης θέτει την υπόνοια απώλειας οστίτη ιστού
• Χαμηλές τιμές χοληστερόλης κι αλβουμίνης, ίσως αποτελούν σημεία δυσαπορρόφησης και υποσιτισμού
• Ίσως σημειωθεί και ήπια αύξηση των τιμών των ηπατικών ενζύμων και πηξιολογικές διαταραχές αίματος.

Κάποια ειδικά αντισώματα ανιχνεύονται με αιματολογικές εξετάσεις, οι οποίες διεξάγονται μετά από ιατρική εντολή, στην περίπτωση υποψίας της κοιλιοκάκης. Σε θετικό αποτέλεσμα των παραπάνω εξετάσεων διεξάγεται εν συνεχεία μια γαστροσκόπηση με σκοπό τη λήψη δείγματος ιστού για βιοψία από το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου (από το δωδεκαδάκτυλο).

Υπάρχει επίσης δυνατότητα προσδιορισμού μέσω γενετικών εξετάσεων αίματος, της πιθανότητας που διατρέχει κάποιος να αναπτύξει την πάθηση της κοιλιοκάκης.

Μια ενδοσκοπική εντεροσκόπηση (κολονοσκόπηση) των κατωτέρων τμημάτων του εντέρου που παρουσιάζουν και τη μεγαλύτερη συχνότητα εντόπισης της νόσου, αναδεικνύει την επιπέδωση των λαχνών.

Μια επαναληπτική βιοψία ή κύκλος αιματολογικών εξετάσεων, διεξάγεται συνήθως μερικούς μήνες αφού τεθεί η διάγνωση και ληφθεί αγωγή. Κατ’ αυτόν τον τρόπο επιβεβαιώνεται η διάγνωση. Φυσιολογικά αποτελέσματα των παραπάνω εξετάσεων, αντιστοιχούν σε θετική αντίδραση στη θεραπεία, επιβεβαιώνοντας και πάλι τη διάγνωση. Κάτι τέτοιο ωστόσο, δεν επισημαίνει και την ίαση της πάθησης.



Θεραπεία

Απαιτείται εφ’ όρου ζωής η λήψη τροφής / διατροφή χωρίς γλουτένη. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται η επούλωση των εντερικών λαχνών. Περιορίστε τις τροφές, τα ποτά και τα φαρμακευτικά σκευάσματα που περιέχουν σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη και πιθανόν βρώμη.

Οφείλεται να διαβάζετε προσεκτικά τις ετικέτες των τροφών και των φαρμάκων για πιθανές κρυφές πηγές ιχνών των προαναφερθέντων, καθώς και παραγώγων τους. Δεν θα ήταν προτιμητέο να συνεχίζετε να ακολουθείτε την αμερικανική δίαιτα, μιας και η τελευταία περιέχει πολλά ίχνη από σιτάρι και κριθάρι. Με την κατάλληλη μόρφωση και προγραμματισμό, μπορείτε να επιτύχετε το στόχο της επούλωσης.

ΜΗ ξεκινήσετε μια διατροφή που δεν περιέχει γλουτένη προτού τεθεί η διάγνωση. Κάτι τέτοιο θα επηρεάσει μελλοντικές εξετάσεις προσδιορισμού της νόσου.

Ο ιατρός σας, ίσως σας συστήσει συμπληρώματα βιταμινών και μετάλλων προς διόρθωση των θρεπτικών διαταραχών. Περιστασιακά, ίσως συστηθούν και κορτικοστεροειδή (όπως πρεδνιζόνη) για μικρό χρονικό διάστημα ή για αντιμετώπιση της αποφρακτικής κοιλιοκάκης. Ακολουθώντας μια καλά ισορροπημένη διατροφή που δεν περιέχει γλουτένη, αποτελεί σε γενικές γραμμές, τη μόνη απαραίτητη αγωγή για μια φυσιολογική κλινική κατάσταση.

Αφού τεθεί η διάγνωση, αναζητήστε βοήθεια από αναγνωρισμένο διατροφολόγο με ειδικότητα στην κοιλιοκάκη και στη διατροφή που δεν περιέχει γλουτένη. Μια ομάδα υποστήριξης μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε την πάθηση και τις διατροφικές σας συνήθειες.


Πρόγνωση

Το πιο σημαντικό μέτρο λήψης για τη βελτίωση της υγείας σας είναι να αφαιρέσετε από τη διατροφή σας όλα τα βλαβερά συστατικά. Ακολουθώντας μια αυστηρή διατροφή έχετε πολλές πιθανότητες να ζήσετε μια μακρόχρονη, γεμάτη υγεία ζωή, εκτός κι αν ήδη είχατε υποστεί μόνιμες βλάβες προτού τεθεί η διάγνωση.


Επιπλοκές

Οφείλετε να ακολουθείτε προσεκτικά κι αδιάκοπα μια διατροφή χωρίς γλουτένη. Εάν η νόσος παραμείνει δίχως αγωγή μπορεί να προκαλέσει νοσηρές επιπλοκές.

Η καθυστερημένη διάγνωση ή η άρνηση να ακολουθήσετε συγκεκριμένη διατροφή, θέτει τον κίνδυνο να παρουσιάσετε μία από τις παρακάτω καταστάσεις:

• Αυτοάνοσες διαταραχές
• Συγκεκριμένους τύπους καρκίνου του εντέρου
• Κατάγματα
• Στειρότητα
• Αποβολή
• Οστεοπόρωση

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε συμπτώματα κοιλιοκάκης.


Πρόληψη

Καθ’ ότι παραμένει άγνωστη η αιτία πρόκλησης της πάθησης, δεν υπάρχει τρόπος πρόληψής της. Γνωρίζοντας ωστόσο τους παράγοντες κινδύνου (όπως η ύπαρξη οικογενειακού μέλους με αυτή τη νόσο), αυξάνονται οι πιθανότητες πρώιμης διάγνωσης κι ενός μακροχρόνιου βίου.

Ορισμός

Εγκολεασμός είναι η περίπτυξη ενός τμήματος του εντέρου μέσα σε ένα άλλο. Χαρακτηρίζεται και παρουσιάζεται αρχικά με επαναλαμβανόμενες κρίσεις πόνου στην κοιλιά, κράμπες που βαθμιαία γίνονται και πιο επώδυνες.


Περιγραφή

Ο εγκολεασμός συμβαίνει όταν ένα μέρος του παχέος ή του λεπτού εντέρου τυλίγεται γύρω από τον εαυτό του, εμφανίζοντας μια μάζα στη δεξιά πλευρά της κοιλιάς κατά τη δακτυλική ψηλάφηση (διαδικασία που ακολουθείται κατά τη διάρκεια της φυσικής εξέτασης, όταν δηλαδή πιέζει ο εξεταστής την κοιλιά του ασθενή με το χέρι του για να διαπιστώσει συνήθως αν υπάρχει κάποια μάζα, πόνος ή δυσφορία). Ο αριθμός καινούργιων περιπτώσεων εγκολεασμού είναι περίπου

1,5-4 περιστατικά ανά 1.000 γεννήσεις. Ο πόνος στην κοιλιά αρχίζει συνήθως απότομα και είναι οξύς. Ακριβώς όπως απότομα εμφανίζεται, το ίδιο απότομα εξαφανίζεται και το παιδί επιστρέφει στις δραστηριότητές του κανονικά. Αυτή η διαδικασία του ξαφνικού δυνατού κοιλιακού πόνου που εμφανίζεται από το πουθενά και έπειτα εξαφανίζεται, επαναλαμβάνεται με διαρκείς επώδυνες κρίσεις. Ο πόνος αυξάνεται συνήθως μετά από πέντε περίπου ώρες επαναλαμβανόμενων κύκλων δυνατού πόνου στην κοιλιά που ακολουθούνται από διαστήματα χαλάρωσης. Εμετός και διάρροια εμφανίζονται σε περίπου 90% των περιπτώσεων μέσα σε 6 έως 12 ώρες μετά από την έναρξη των συμπτωμάτων.

Η φυσική εξέταση και η ψηλάφηση αποκαλύπτουν συνήθως ότι υπάρχει μια μάζα σε σχήμα λουκάνικου στο έντερο, στο πάνω δεξί μέρος της κοιλιάς. Μέσα σε μερικές ώρες περίπου 50% των περιπτώσεων έχουν αιματηρές, βλεννώδεις κενώσεις. Περίπου σε αυτή τη φάση, το παιδί είναι εμφανώς άρρωστο με πυρετό, με ευαίσθητη και διογκωμένη κοιλιά. Ο εγκολεασμός είναι η συχνότερη αιτία εντερικής απόφραξης κατά τη διάρκεια των πρώτων δύο χρόνων της ζωής και έχει επιπτώσεις συνήθως στα παιδιά ηλικίας μεταξύ 3 και 12 μηνών. Η ασθένεια είναι τρεις φορές πιο κοινή στα αγόρια απ' ότι στα κορίτσια. Σε περίπου 85% των περιπτώσεων η αιτία είναι ιδιοπαθής (δηλαδή άγνωστη). Το υπόλοιπο 15% των περιπτώσεων μπορεί να προκληθεί από ποικίλες άλλες ασθένειες, όπως όγκους των λεμφαδένων (λεμφώματα), λιπώδεις όγκους (λιπώματα), ξένους οργανισμούς/αντικείμενα ή από μολύνσεις που κινητοποιούν τα άνοσα κύτταρα στην περιοχή δημιουργώντας φλεγμονώδη αντίδραση και εντερική απόφραξη. Οι περισσότερες περιπτώσεις του εγκολεασμού δεν περισφίγγουν το προσβληθέν έντερο μέσα στις πρώτες 24 ώρες. Εάν η ασθένεια δεν θεραπευτεί μετά από αυτό το διάστημα, η πιθανότητα εντερικής γάγγραινας, σοκ και θανάτου αυξάνει.

Αίτια και συμπτώματα

Το κυριότερο σύμπτωμα του εγκολεασμού είναι ότι ένα υγιές παιδί ξαφνικά και χωρίς προειδοποίηση νιώθει οξύ πόνο στην κοιλιά που υποχωρεί και το παιδί συνήθως επιστρέφει στις συνήθεις δραστηριότητές του, όπως το παιχνίδι. Η διάρκεια των επώδυνων κρίσεων αυξάνει καθώς περνούν οι ώρες. Συνήθως, το παιδί παρουσιάζει σύντομα ναυτία, εμετό και διάρροια σε περίπου 90% του συνόλου των περιπτώσεων. Το παιδί είναι αδύναμο και εξαντλημένο, και ανεβάζει πυρετό. Το άρρωστο παιδί μπορεί επίσης να έχει αιματηρές βλεννώδεις κενώσεις. Οι κενώσεις με αίμα οφείλονται συνήθως στην εξασθενημένη ροή αίματος στην περιοχή με την απόφραξη. Κατά τη διάρκεια της ψηλάφησης μπορεί να εντοπιστεί μια μάζα σε σχήμα λουκάνικου στο πάνω δεξί μέρος της κοιλιάς. Εάν η ασθένεια προχωρήσει και δεν διαγνωστεί, το παιδί μπορεί να υποστεί νέκρωση των κυττάρων στην προσβληθείσα περιοχή. Επιπλέον, μπορεί να υπάρξει διάτρηση ή τρύπες στο έντερο που μπορεί να προκαλέσουν μια απειλητική για τη ζωή μόλυνση στο περιτόναιο (ένα στρώμα ιστού που προστατεύει τα όργανα και τα έντερα μέσα στην κοιλιακή κοιλότητα). Αυτή η μόλυνση του περιτόναιου ονομάζεται περιτονίτιδα. Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν αλλαγή επιπέδου συνείδησης ή επιληπτικές κρίσεις.


Διάγνωση

Κατά τεκμήριο διάγνωση μπορεί να γίνει από το ιστορικό και μόνο. Εάν ο γιατρός υποψιάζεται εγκολεασμό θα απαιτηθούν ακτινογραφίες, που πιθανόν θα αποκαλύψουν μια μάζα στο πάνω δεξί μέρος της κοιλιάς. Δύο κλασικές κλινικές ενδείξεις είναι τα αιματηρά βλεννώδη κόπρανα και έντερο που παρουσιάζει εικόνα ‘συσπειρωμένου ελατηρίου’ όπως απεικονίζεται στην ακτινογραφία μετά από βαριούχο υποκλυσμό. Η χημική ανάλυση του αίματος δεν είναι επακριβής για την περίπτωση του εγκολεασμού. Ανάλογα με την ποσότητα του εμετού και την απώλεια αίματος από τα κόπρανα, η εξέταση αίματος μπορεί να δείξει σημάδια αφυδάτωσης και αναιμίας.

Θεραπεία

Η θεραπεία του εγκολεασμού με ανάταξη (που αποκαθιστά την απόφραξη) είναι μια διαδικασία έκτακτης ανάγκης. Η εξέταση με βάριο όχι μόνο είναι το ενδεδειγμένο διαγνωστικό εργαλείο αλλά είναι συχνά και θεραπευτική. Η έγχυση μέσω ενός καθετήρα που τοποθετείται στο ορθό προσφέρει ανακούφιση από τη συσσώρευση πίεσης. Εάν αυτό δεν ανακουφίσει την πάσχουσα περιοχή, μπορεί κατόπιν να εμφυσηθεί αέρας στο ορθό για την άρση της απόφραξης. Εάν αυτές οι διαδικασίες αποδειχτούν ανεπιτυχείς, απαιτείται χειρουργική επέμβαση.

Περίπου 25% των παιδιών που παθαίνουν εγκολεασμό χρειάζονται χειρουργική επέμβαση. Η χειρουργική επέμβαση στο πάσχον σημείο του εντέρου είναι ενδεδειγμένη δεδομένου ότι μπορεί να αφαιρεθεί το πραγματικό αίτιο, ενώ μειώνει την πιθανότητα επανάληψης του φαινομένου. Γενικά, χωρίς χειρουργική επέμβαση στο πάσχον έντερο, υπάρχει πιθανότητα 5-10% να επανέλθει το πρόβλημα. Το πρόβλημα επανέρχεται συνήθως μέσα στις πρώτες 24-48 ώρες μετά από τη διαδικασία του βαρίου.


Πρόγνωση

Η εξέλιξη του εγκολεασμού εξαρτάται από τη διάρκεια των συμπτωμάτων πριν από την έναρξη της θεραπείας. Τα περισσότερα νήπια θα αναρρώσουν εάν η θεραπεία αρχίσει μέσα στις πρώτες 24 ώρες. Ο εγκολεασμός που δεν αντιμετωπίζεται θεραπευτικά, είναι σχεδόν πάντα μοιραίος. Συνολικά, ακόμη και με τη θεραπεία, περίπου 1-2% των προσβληθέντων παιδιών θα χάσει τη ζωή του.


Πρόληψη

Ο θάνατος μπορεί να αποφευχθεί με την άμεση ιατρική φροντίδα, μέσα στις πρώτες 24 ώρες. Αμέσως μόλις υπάρξει υποψία εγκολεασμού, πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα έκτακτης ανάγκης. Ο εγκολεασμός χωρίς θεραπεία είναι σχεδόν πάντα μοιραίος. Υπάρχει αυξανόμενη πιθανότητα θανάτου εάν η ασθένεια δεν αντιμετωπιστεί μέσα σε 48 ώρες.