Ορισμός

Οξεία παγκρεατίτιδα ονομάζεται το οίδημα (φλεγμονή) του παγκρέατος. Το πάγκρεας είναι ένας αδένας που εντοπίζεται όπισθεν του στομάχου. Απελευθερώνει τις ορμόνες, ινσουλίνη και γλυκαγόνη, καθώς και ουσίες που βοηθούν στην πέψη της τροφής.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Η ακριβής αιτία πρόκλησης της παγκρεατίτιδα, δεν είναι και τόσο γνωστή. Υπάρχει η εκδοχή, κατά την οποία, αδρανείς ουσίες (που ονομάζονται ένζυμα) και οι οποίες απελευθερώνονται φυσιολογικά από το πάγκρεας, μετατρέπονται με άγνωστο τρόπο, σε δραστικές ουσίες. Οι ουσίες αυτές κάνουν πέψη («τρώγοντας») τον ίδιο τον ιστό του παγκρέατος. Η παράδοξη αυτή διαδικασία, ονομάζεται αυτοπεψία και προκαλεί οίδημα, αιμορραγία και βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία.

Η οξεία παγκρεατίτιδα συναντάται συχνότερα στους άνδρες, απ’ ότι στις γυναίκες. Κάποιες παθήσεις, χειρουργικές επεμβάσεις και συνθήκες ζωής, ενισχύουν την πιθανότητα εμφάνισης αυτής της κατάστασης.

Οι κυριότερες αιτίες οξείας παγκρεατίτιδας στους ενήλικες είναι:

• Κατανάλωση αλκοόλ
• Παθήσεις της χοληδόχου κύστεως
• Χολόλιθοι

Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν:

• Χρήση συγκεκριμένων φαρμάκων (ιδίως οιστρογόνων, κορτικοστεροειδών, θειαζιδικά διουρητικά και αζαθειοπρίμη)
• Κάποια είδη χειρουργείου του χοληδόχου πόρου
• Χειρουργικές επεμβάσεις του παγκρέατος
• Σοβαρές (κοιλιακές) κακώσεις / τραυματισμοί της ομφαλικής χώρας
• Λοιμώξεις από ιούς, συμπεριλαμβανομένου της επιδημικής παρωτίτιδας, λοίμωξη από ιό Coxsackie B, μυκόπλασμα της πνευμονίας και καμπυλοβακτηρίδιο.

Η οξεία παγκρεατίτιδα μπορεί επίσης να προκληθεί από:

• Μη φυσιολογική δομή του παγκρέατος
• Επιπλοκές της κυστικής ίνωσης
• Γενετικούς παράγοντες (κληρονομική παγκρεατίτις)
• Υψηλά επίπεδα τιμών λιπιδίων στον ορό του αίματος (υπερτριγλυκεριδαιμία)

Στα παιδιά η πάθηση αυτή μπορεί να συνοδεύει:

• Τραύμα στην κοιλιακή χώρα
• Κυστική ίνωση
• Το αιμολυτικό-ουραιμικό σύνδρομο
• Τη νόσο Kawasaki
• Την επιδημική παρωτίτιδα
• Το σύνδρομο Reye
• Κάποια φάρμακα
• Ποικίλες ιογενείς λοιμώξεις

Συμπτώματα

Το κύριο κλινικό χαρακτηριστικό είναι το κοιλιακό άλγος του υποχόνδριου ή κεντρικά στην ομφαλική χώρα.

Το άλγος:

• Είναι επίμονο ή ακόμη και χρόνιο
• Ίσως να επιδεινώνεται με την κατάκλιση (σε ανάσκελη θέση)
• Μπορεί να αντανακλά στη ράχη ή κάτωθεν της ωμοπλάτης
• Μπορεί να επιδεινώνεται μετά την κατανάλωση τροφής ή ποτού (εμφανίζεται μέσα σε λίγα λεπτά μετά τα γεύματα), ιδίως αν η τροφή είναι πλούσια σε λιπαρά
• Μπορεί να επιδεινώνεται με την κατανάλωση αλκοόλ

Άλλα συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Άγχος
• Πυρετό
• Ήπια ικτερική χροιά δέρματος και επιπεφυκότων
• Ναυτία κι έμετος
• Εφίδρωση

Τέλος, άλλα συμπτώματα που πιθανόν να συνοδεύουν την πάθηση περιλαμβάνουν:

• Διαταραχές πέψης (δυσπεψία)
• Αποχρωματισμός κοπράνων
• Τυμπανισμός
• Λόξυγγας
• Εξάνθημα ή δερματική βλάβη
• Μετεωρισμός της κοιλιάς

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Τα κλινικά ευρήματα κατά τη διεξαγωγή της φυσικής εξέτασης, είναι:

• Πυρετός
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση
• Ταχυκαρδία
• Ταχύπνοια

Θα υποβληθείτε και σε εργαστηριακές εξετάσεις. Συγκεκριμένα, εξετάσεις διαγνωστικές ως προς την απελευθέρωση παγκρεατικών ενζύμων είναι:

• Υψηλές τιμές αμυλάσης, στον ορό του αίματος
• Υψηλές τιμές λιπάσης στον ορό του αίματος
• Υψηλές τιμές αμυλάσης στα ούρα.

Άλλες εξετάσεις που μπορεί να συνηγορήσουν υπέρ της διάγνωσης, περιλαμβάνουν:

• Πλήρη αρίθμηση αίματος (CBC)
• Τιμές της γλυκόζης στο αίμα
• Τιμές ασβεστίου στο αίμα

Παρα-κλινικές εξετάσεις που μπορεί να αναδείξουν τη φλεγμονή του παγκρέατος είναι:

• Αξονική τομογραφία της κοιλίας
• Μαγνητική τομογραφία της κοιλίας
• Υπέρηχος (4/5) της κοιλίας

Θεραπεία

Το θεραπευτικό σχήμα τις περισσότερες φορές περιλαμβάνει:

• Παυσίπονα
• Ενδοφλέβια χορήγηση υγρών
• Περιορισμός λήψης εκ του στόματος, τροφών ή υγρών, προς περιορισμό δραστηριοποίησης του παγκρέατος

Αναλόγως με την περίσταση, ένας σωλήνας εισάγεται μέσω της μύτης ή του στόματος στον στόμαχο, για την αφαίρεση του περιεχομένου του (ρινογαστρική αναρρόφηση). Η πράξη αυτή εκτελείται συνήθως στην περίπτωση επίμονου εμετού ή πολύ έντονου πόνου ή εμφάνισης παραλυτικού ειλεού.

Θεραπεύοντας την παθογόνο αιτία πρόκλησης όλης της κατάστασης, προλαμβάνουμε και κρίσεις υποτροπής αυτής.

Περιστασιακά κρίνεται απαραίτητη η ακτινολογική ή ενδοσκοπική θεραπεία για:

• Την παροχέτευση συλλογών υγρού εντός ή πέριξ του παγκρέατος
• Την αφαίρεση χολόλιθων
• Την αποκατάσταση της διόδου του παγκρεατικού πόρου σε περίπτωση απόφραξης αυτού.

Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, κρίνεται αναγκαία η χειρουργική αφαίρεση νεκρωτικού ή κατεστραμμένου από τη λοίμωξη, παγκρεατικού ιστού.


Πρόγνωση

Τα ήπια επεισόδια παγκρεατίτιδας – οι περισσότερες περιπτώσεις- υποχωρούν μέσα σε μια εβδομάδα. Ωστόσο κάποιες φορές η παγκρεατίτις μπορεί να μετατραπεί σε μια νοσηρή πάθηση.

Ο κίνδυνος θανάτου αυξάνει κατά:

• Την αιμορραγική παγκρεατίτιδα
• Ηπατική, καρδιακή ή νεφρική έκπτωση λειτουργίας
• Νεκρωτική παγκρεατίτιδα

Οι υποτροπές της νόσου είναι συχνές.



Επιπλοκές

• Το σύνδρομο της οξείας αναπνευστικής ανεπάρκειας(ARDS)
• Συλλογή υγρού στην περιτοναϊκή κοιλότητα (ασκίτης)
• Κύστες ή αποστήματα εντός του παγκρεατικού παρεγχύματος
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον οικογενειακό σας ιατρό αν:

• Έχετε έντονο πόνο, συνεχή κοιλιακό πόνο
• Παρουσιάσετε συμπτώματα της οξείας παγκρεατίτιδας

Πρόληψη

Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης παγκρεατίτιδας, λαμβάνοντας προληπτικά μέτρα ως προς κάποιες παθολογικές καταστάσεις που οδηγούν σ’ αυτήν:

• Αποφυγή της ασπιρίνης για την αντιμετώπιση του πυρετού στα παιδιά, κυρίως στην περίπτωση μιας ιογενούς λοίμωξης, προς μείωση του κινδύνου εμφάνισης του συνδρόμου Reye
• Περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ
• Φροντίστε για τον εμπρόθεσμο εμβολιασμό των παιδιών έναντι της επιδημικής παγκρεατίτιδας και των λοιπών παιδικών νόσων (βλ.: ανοσοποίηση – γενική επισκόπηση)
• Λαμβάνεται τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας ως προς αποφυγή τραυματισμού της ομφαλικής (κοιλιακής) χώρας

Εάν εμφανίσετε οξεία παγκρεατίτιδα ως επακόλουθο της κατανάλωσης αλκοόλ, οφείλεται τον απόλυτο περιορισμό του στο μέλλον.

Εάν εμφανίσετε οξεία παγκρεατίτιδα ως επακόλουθο κάποιου φαρμακευτικού σκευάσματος, ο ιατρός σας πιθανότατα, να σας συστήσει την αποφυγή του στο μέλλον.

Θα ήταν σκόπιμο να απευθυνθείτε στη συμβουλευτική γενετική, αν επιθυμείτε να αποκτήσετε οικογένεια κι έχετε θετικό οικογενειακό ή ατομικό ιστορικό κυστικής ίνωσης.

Ορισμός

Ο καρκίνος του πνεύμονα, είναι ο καρκίνος που πρωτοεμφανίζεται στους πνεύμονες, τα δύο όργανα που εντοπίζονται στο θώρακα και βοηθούν τον οργανισμό να αναπνεύσει.

Οι πνεύμονες απαρτίζονται από τμήματα που ονομάζονται λοβία. Ο δεξιός πνεύμονας αποτελείται από τρία λοβία κι ο αριστερός από δύο, ούτως ώστε παραμένει χώρος για την καρδιά. Κατά την αναπνοή, ο αέρας εισέρχεται από τη μύτη και μέσω του αεραγωγού (τραχείας), φτάνει στους πνεύμονες, όπου διανέμεται μέσω των αγωγών, τους λεγόμενους βρόγχους. Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα, ξεκινούν από τα κύτταρα που βρίσκονται στο τοίχωμα αυτών των αγωγών.

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι καρκίνου του πνεύμονα:

• Ο μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (NSCLC), είναι ο πιο συχνός τύπος καρκίνος του πνεύμονα
• Ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα που συνιστά το 20% σχεδόν των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα.

Εάν ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελείται κι από τους δύο τύπους, τότε ονομάζεται αδιαφοροποίητος μικροκυτταρικός / μεγακυτταρικός καρκίνος.

Εάν ο καρκίνος πρωτοεμφανίστηκε σε άλλο όργανο του σώματος κι εκ’ των υστέρων στους πνεύμονες, τότε αναφερόμαστε σε μεταστατικό καρκίνο του πνεύμονα.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Πνευμονικός καρκίνος


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο πιο νοσηρός τύπος καρκίνου, τόσο για τους άνδρες, όσο και για τις γυναίκες. Κάθε χρόνο σημειώνονται πολλοί περισσότεροι θάνατοι από καρκίνου του πνεύμονα, απ’ ότι του καρκίνου του μαστού, του ορθού-κόλου (παχέως εντέρου) και του προστάτη μαζί.

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι πιο συχνός σε άτομα μεγάλης ηλικίας. Σπάνια εμφανίζεται σε ηλικία κάτω των 45 ετών.

Το κάπνισμα αποτελεί την πρωταρχική αιτία εμφάνισής του.

Όσο πιο νέος/ α έχει ξεκινήσει κάποιος το κάπνισμα κι όσα περισσότερα τσιγάρα καπνίζει την ημέρα, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης της νόσου αυτής. Δεν υπάρχει εμπεριστατωμένη απόδειξη όσον αφορά ότι το κάπνισμα τσιγάρων με χαμηλής περιεκτικότητας πίσσας, μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης του καρκίνου του πνεύμονα.

Παρ’ όλα αυτά, ο καρκίνος του πνεύμονα έχει εμφανιστεί και σε άτομα που δεν κάπνισαν ποτέ τους.

Το παθητικό κάπνισμα (η έκθεση μη-καπνιστών στον καπνό του τσιγάρου των καπνιστών) ενισχύει τον κίνδυνο ανάπτυξης του συγκεκριμένου καρκίνου. Σύμφωνα με την American Cancer Society, υπολογίζεται ότι 3.000 περίπου ενήλικες καπνιστές θα νοσήσουν και θα καταλήξουν ανά έτος από καρκίνου του πνεύμονα που σχετίζεται με το παθητικό κάπνισμα.

Τα κάτωθεν μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα:

• Υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης
• Υψηλές περιεκτικότητα αρσενικού στο πόσιμο νερό
• Ο αμίαντος
• Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του πνεύμονα
• Ακτινοθεραπεία των πνευμόνων
• Η έκθεση σε καρκινογόνες χημικές ουσίες, όπως το ουράνιο, βηρύλλιο, χλωρίδιο βινιλίου, χρωμικό άλας νικελίου, παράγωγα από κάρβουνο, αέρια σιναπιού, χλωρομεθυλικούς αιθέρες, βενζίνη και ντίζελ εξατμίσεις.

Συμπτώματα

Ο καρκίνος του πνεύμονα σε πρώιμα στάδια μπορεί να μην προκαλέσει κανένα σύμπτωμα (ασυμπτωματικός). Πολλές φορές όμως, αποκαλύπτεται σε μια ακτινογραφία που έγινε για κάποιο άλλο λόγο.

Τα συμπτώματα είναι ανάλογα του συγκεκριμένου τύπου καρκίνου, γενικά όμως περιλαμβάνουν:

• Επίμονο βήχα
• Αιματηρά πτύελα
• Δύσπνοια
• Ραδιενεργό αέριο ραδόνιο
• Θωρακικό άλγος
• Ανορεξία
• Απώλεια σωματικού βάρους
• Αίσθημα κόπωσης

Πρόσθετα συμπτώματα που μπορούν να παρατηρηθούν στον καρκίνο του πνεύμονα είναι:

• Αδυναμία
• Δυσκολία στην κατάποσης τροφής
• Πληκτροδακτυλία
• Αρθραλγία
• Βράγχος (βραχνάδα φωνής) ή αλλαγές της φωνής
• Οίδημα προσώπου
• Παράλυση του προσωπικού νεύρου
• Βλεφαρόπτωση
• Οστικό άλγος ή ευαισθησία

Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να σχετίζονται και με άλλες, λιγότερο σοβαρές καταστάσεις, επομένως θα ήταν σκόπιμο να μιλήσετε (στην περίπτωση που σας εμφανιστούν συμπτώματα) με τον οικογενειακό σας ιατρό.



Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις


Ο οικογενειακός σας ιατρός θα σας υποβάλλει σε φυσική εξέταση κι ερωτήσεις σχετικές με το ιατρικό σας ιστορικό. Θα ερωτηθείτε για το αν καπνίζετε κι αν καπνίζετε, πόσο καιρό καπνίζετε.

Κατά την ακρόαση με στηθοσκόπιο του θώρακα, ο θεράπων ιατρός σας, ίσως να αναγνωρίσει την ύπαρξη υγρού πέριξ των πνευμόνων, γεγονός που αποτελεί ένδειξη (όχι απόδειξη ) ύπαρξης καρκίνου.

Οι εξετάσεις που διεξαχθούν να γίνουν περιλαμβάνουν:

• Ακτινογραφία θώρακος
• Κυτταρολογική εξέταση πτυέλων για ανάδειξη καρκινικών κυττάρων
• Γενικές εξετάσεις αίματος κι ο πλήρης βιοχημικός κι έλεγχος πηκτικότητας του αίματος
• Αξονική τομογραφία του θώρακα
• Μαγνητική τομογραφία του θώρακα
• Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίου

Σε κάποιες περιπτώσεις, ο θεράπων ιατρός, ίσως να χρειαστεί να προβεί σε αφαίρεση δείγματος πνευμονικού ιστού για μικροσκοπική εξέταση. Αυτό ονομάζεται βιοψία. Η βιοψία μπορεί να εκτελεστεί με τους ακόλουθους τρόπους:

• βρογχοσκόπηση συνδυασμένη με βιοψία (διαβρογχική βιοψία-διαδερμική βιοψία)
• βιοψία υπεζωκότα-εργαστηριακές εξετάσεις πλευριτικού υγρού
• βιοψία δια βελόνης (βιοψία με τη χρήση βελόνης υπό αξονικό τομογράφο)
• μεσοθωρακοσκόπηση με βιοψία
• ανοικτή βιοψία πνεύμονα

Θεραπεία

Η θεραπεία είναι ανάλογη του συγκεκριμένου τύπου καρκίνου του πνεύμονα. Κάθε τύπος έχει διαφορετικό θεραπευτικό σχήμα. Μπορεί να χρειαστεί χημειοθεραπεία, ακτινοβολία και χειρουργείο.

Βλ. τα σχετικά άρθρα με τον κάθε τύπο καρκίνου του πνεύμονα:

Μη-μικροκυτταρικός τύπος καρκίνου του πνεύμονα
Μικροκυτταρικός τύπος καρκίνου του πνεύμονα


Πρόγνωση

Η θετική πρόγνωση του κάθε ασθενούς, εξαρτάται από τα παρακάτω:

• τον τύπο του καρκίνου του πνεύμονα
• την ύπαρξη ή μη μεταστάσεων
• τη βιολογική ηλικία του ασθενή
• την καλή γενική κατάσταση του ασθενή
• θετική ή μη αντίδραση στη θεραπεία.

Όσο νωρίτερα γίνει η διάγνωση του καρκίνου, τόσο αυξάνουν οι πιθανότητες επιβίωσης. Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μια νοσηρή πάθηση. Σχεδόν το 60% των πασχόντων απεβιώνουν μέσα σε ένα χρόνο. Ωστόσο, υπάρχουν ασθενείς με πλήρη ίαση, που συνεχίζουν να ζουν για πολλά έτη.


Επιπλοκές


Ο καρκίνος μπορεί να εξαπλωθεί και σε άλλα σημεία του σώματος (μεταστάσεις). Η θεραπεία του καρκίνου μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ανεπιθύμητες παρενέργειες.


Επικοινωνία με τον θεράπων ιατρό σας


Καλέστε τον ιατρό σας αν εμφανίσετε συμπτώματα καρκίνου του πνεύμονα (ιδίως αν καπνίζετε).


Πρόληψη

Σταματήστε το κάπνισμα αν είστε καπνιστής. Ποτέ δεν είναι αργά να σταματήσετε το κάπνισμα. Επίσης αποφύγετε το παθητικό κάπνισμα, την έκθεσή σας στον καπνό άλλων ατόμων από τσιγάρα, πούρα ή πίπες.

Μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, μπορεί να παίξει προληπτικό ρόλο σε κάποιες περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα.

Ορισμός

Η παιδική ρευματοειδής αρθρίτιδα (Π.Ρ.Α.) είναι ένα όρος που χρησιμοποιείται για την περιγραφή της πιο συνηθισμένης μορφής αρθροπάθειας της παιδικής ηλικίας. Αποτελεί μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από άλγος και οίδημα των αρθρώσεων.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Χρόνια παιδική πολυαρθρίτιδα, νόσο Still, νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Η αιτία της Π.Ρ.Α. παραμένει άγνωστη. Πιστεύεται ότι αποτελεί αυτοάνοση νόσο, στην περίπτωση της οποίας, το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού στρέφεται λαθεμένα (το ανοσιακό σύστημα αντιδρά μη φυσιολογικά, χάνοντας την ικανότητα να διακρίνει τα ξένα στοιχεία από τα δικά του ) κατά τους υγιούς ιστούς του σώματος και τους καταστρέφει. Η Π.Ρ.Α. εμφανίζεται πριν την ηλικία των 16 χρόνων. Υποδιαιρείται στις παρακάτω κατηγορίες:

• Συστηματική Π.Ρ.Α. που περιλαμβάνει άλγος ή οίδημα μιας άρθρωσης, πυρετό κι ερύθημα. Αυτή είναι η πιο σπάνια κατηγορία.
• Πολυαρθρική Π.Ρ.Α. που περιλαμβάνει την προσβολή πολλαπλών αρθρώσεων. Αυτή η μορφή μπορεί να εξελιχθεί σε ρευματοειδής αρθρίτιδα. Μπορεί να αφορά μικρές και μεγάλες αρθρώσεις των άνω και των κάτω άκρων , όπως και την κροταφογναθική άρθρωση και την αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης.
• Ολιγοαρθρική Π.Ρ.Α. που περιλαμβάνει μερικές μόνο αρθρώσεις, συνήθως του ισχίου, του γονάτου ή της ποδοκνημικής.

Συμπτώματα παρόμοια με της παιδικής ρευματοειδής αρθρίτιδας, μπορούν να προκαλέσουν κι άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως:

• Νόσο Lyme, ρευματικός πυρετός, οστικές λοιμώξεις (οστεομυελίτιδα) κι άλλες λοιμώξεις
• Σαρκοείδωση, ψωρισιακή αρθρίτιδα, αγγειίτιδα
• Φλεγμονώδη νόσο του εντέρου

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της αρθρίτιδας είναι:

• Δυσκαμψία των αρθρώσεων, χειρότερη κατά τις πρωινές ώρες
• Άλγος αρθρώσεων
• Μειωμένη κινητικότητα
• Αυξημένη θερμοκρασία ή οίδημα μιας άρθρωσης, συνοδευόμενο από ερύθημα αυτής
• Το παιδί ενδεχομένως να αποφεύγει να χρησιμοποιήσει το προσβληθέν ισχίο ή ακόμη και να χωλαίνει (κουτσαίνει)
• Άλγος ράχης

Ευρεία οργανικά σωματικά συμπτώματα της παιδικής ρευματοειδής αρθρίτιδας :

• Πυρετός, συνήθως υψηλός και σε καθημερινή βάση
• Ερύθημα (του κορμού και των κάτω άκρων ), που εμφανίζεται κι εξαφανίζεται, με την κάθοδο του πυρετού
• Οίδημα των λεμφαδένων

Η παιδική ρευματοειδή αρθρίτιδα μπορεί επίσης να προκαλέσει φλεγμονή των οφθαλμών (φλεγμονή του πρόσθιου τμήματος του ραγοειδούς χιτώνα – ο αιμοφόρος χιτώνας του οφθαλμού), που ονομάζεται πρόσθια ραγοειδίτιδα ή ιριδοκυκλίτιδα. Η παθολογική αυτή κατάσταση, μπορεί να εξελίσσεται δίχως συμπτώματα από τους οφθαλμούς ή κάποιος μπορεί να παρουσιάσει:

• Ερυθρότητα οφθαλμών
• Άλγος των οφθαλμών
• Αυξημένο άλγος κατά την εστίαση της όρασης σε έντονο φως (φωτοφοβία)
• Αλλαγές στην όραση

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Η φυσική εξέταση μπορεί να αναδείξει οιδηματώδης, θερμές κι ευαίσθητες αρθρώσεις, επίπονες κατά την κίνηση. Το παιδί ίσως παρουσιάσει και ερύθημα. Άλλα σημεία περιλαμβάνουν:

• Ηπατομεγαλία
• Σπληνομεγαλία
• Οιδηματώδες λεμφαδένες

Οι αιματολογικές εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Ρευματοειδή παράγοντα –RF (ίσως να είναι αυξημένος, όχι όμως σε όλους τους ασθενείς)
• Ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ)
• Αντιπυρηνικά σώματα – ΑΝΑ (μπορεί να έχουν υψηλές τιμές)
• Ποσοτικός προσδιορισμός του αίματος – CBC
• HLA αντιγόνα για HLA B27 (εργαστηριακός δείκτης – σχετίζεται με την ενθεσίτιδα).

Κάποιες ή και ακόμη όλες οι παραπάνω αιματολογικές εξετάσεις, μπορεί να είναι φυσιολογικές σε ασθενείς με παιδική ρευματοειδή αρθρίτιδα

Ο ιατρός ίσως χρειαστεί να παρακεντήσει μια άρθρωση. Αυτό σημαίνει την εισαγωγή μιας βελόνης εντός της άρθρωσης που παρουσιάζει οίδημα. Η μέθοδος αυτή μπορεί να αποβεί διαγνωστική ως προς την αιτία πρόκλησης της αρθρίτιδας. Παροχετεύοντας επίσης τη συλλογή υγρού, η άρθρωση πιθανότατα να ανακουφιστεί. Σε κάποιες περιπτώσεις, ο ιατρός μπορεί να εισάγει στεροειδή ενέσιμα στην άρθρωση, με σκοπό τη μείωση του οιδήματος.

Άλλες εξετάσεις που μπορούν να διεξαχθούν είναι:

• Ακτινογραφία της άρθρωσης
• Ακτινογραφία θώρακος
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα
• Οφθαλμολογική εξέταση από οφθαλμίατρο (ακόμη και στην περίπτωση που δεν υπάρχουν συμπτώματα, θεωρείται σκόπιμο να γίνεται τακτικά)

Θεραπεία

Όταν η νόσος έχει προσβάλλει λίγες μόνο αρθρώσεις, τα μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη σκευάσματα (ΜΣΑΦ), όπως η ιμπουπροφαίνη ή ναπροξένη, αρκούν συνήθως για τον έλεγχο των συμπτωμάτων που οφείλονται σε φλεγμονή. Τα κορτικοστεροειδή χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση συμπτωμάτων πιο σοβαρών καταστάσεων της νόσου.

Τα παιδιά που παρουσιάζουν αρθρίτιδα σε αρκετές αρθρώσεις ή παρουσιάζουν πυρετό, ερύθημα και οίδημα αδένων, ίσως χρειαστούν να λάβουν άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα. Αυτά ονομάζονται νόσο-εξαρτώμενα αντιρευματικά σκευάσματα (DMARDs) και μπορούν να μειώσουν ή να προλάβουν τη δημιουργία οιδήματος ή φλεγμονής στον οργανισμό. Τα DMARDs περιλαμβάνουν :

• Μεθοτρεξάτη, που αποτελεί και το πρώτο φάρμακο επιλογής
• Βιολογικά σκευάσματα, όπως η etanercept, infliximab και συγγενή τους σκευάσματα, που μπλοκάρουν τα υψηλά επίπεδα πρωτεΐνης που είναι υπεύθυνα για τη φλεγμονή (τα αντι –TNF δεσμεύουν επιλεκτικά τον παράγοντα νέκρωσης όγκων - TNF- απαραίτητο διαμεσολαβητή στη διαδικασία της φλεγμονής).

Είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά που πάσχουν από Π.Ρ.Α. να παραμείνουν δραστήρια, ώστε να διατηρούν τη μυϊκή τους δύναμη. Το περπάτημα, η ποδηλασία και το κολύμπι, αποτελούν ενδεικτικές δραστηριότητες. Θεωρείται σκόπιμο, τα παιδιά να μάθουν να κάνουν σωστή προθέρμανση πριν αθληθούν. Σημαντικό είναι επίσης να δοθεί ψυχολογική υποστήριξη και βοήθεια στα παιδιά που πάσχουν από Π.Ρ.Α. κι αντιμετωπίζουν την ασθένειά τους με λύπη και θυμό. Κάποια παιδιά, ίσως χρειαστούν χειρουργική επέμβαση, συμπεριλαμβανομένου της αρθρικής αναδόμησης.


Πρόγνωση

Η παιδική ρευματοειδή αρθρίτιδα είναι μια νόσος που σπάνια είναι νοσηρή. Τα παιδιά, στα οποία η νόσος έχει προσβάλλει αρκετές αρθρώσεις ή τα οποία παρουσιάζουν θετικό ρευματοειδή παράγοντα, είναι πιο επιρρεπείς να αποκτήσουν χρόνιο άλγος, μειωμένη σχολική παρουσία και μελλοντική ανικανότητα. Μακροχρόνιες περίοδοι δίχως συμπτώματα, συναντάται συνήθως στα άτομα που η νόσος έχει προσβάλλει λίγες μόνο αρθρώσεις. Αρκετοί ασθενείς με Π.Ρ.Α., μετά την αποδρομή της νόσου, παραμένουν με μικρές μόνο απώλειες κινητικότητας και ανατομικές δυσμορφίες.


Επιπλοκές

• Διάλυση ή αποδόμηση των αρθρώσεων (μπορεί να συμβεί σε ασθενείς με σοβαρή μορφή Π.Ρ.Α.)
• Μειωμένος ρυθμός ανάπτυξης
• Άνισο μήκος άνω ή κάτω σκελών
• Απώλεια ή μειωμένη όραση, λόγω της χρόνιας ραγοειδίτιδας ή ιριδοκυκλίτιδας( η διαταραχή αυτή μπορεί να πάρει σοβαρές μορφές, ακόμη κι αν η αρθρίτιδα είναι ήπια)
• Αναιμία
• Οίδημα πέριξ της καρδιάς (περικαρδίτιδα)
• Χρόνιο άλγος, μειωμένη σχολική παρουσία.

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό


Καλέστε τον ιατρό σας και κλείστε ένα ραντεβού σε περίπτωση που:

• Παρατηρήσετε συμπτώματα της Π.Ρ.Α.
• Τα συμπτώματα επιδεινώνονται ή δεν παρουσιάζουν βελτίωση παρά τη λήψη θεραπείας
• Εμφανιστούν νέα συμπτώματα

Πρόληψη

Τα προληπτικά μέτρα της νόσου, παραμένουν άγνωστα.

Ορισμός

Μια ωοθυλακική κύστη πρόκειται για έναν σάκο που περιέχει υγρό και σχηματίζεται επί ή εντός της ωοθήκης.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Κύστες ωοθηκών ψυχολογικής αιτιολογίας, Λειτουργικές ωοθυλακικές κύστες.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Οι ωοθυλακικές κύστες μπορούν να εμφανιστούν κατά την απελευθέρωση ωαρίου από την ωοθήκη (ωορρηξία). Λίγες μέρες πριν την ωορρηξία αναπτύσσεται ένα θυλάκιο. Κατά την ωορρηξία, το θυλάκιο αυτό, αδυνατεί να απελευθερώσει το ωάριο, όπως κανονικά θα έπρεπε να συμβεί. Άντ’ αυτού, το υγρό παραμένει εντός του θυλακίου και σχηματίζει μια κύστη.

Οι ωοθυλακικές κύστες είναι μια συχνή πάθηση κι εμφανίζεται συνήθως κατά την αναπαραγωγική περίοδο του γυναικείου φύλου (από την περίοδο της εφηβείας ως την εμμηνόπαυση). Είναι σπάνιο μια γυναίκα να εμφανίσει ωοθυλακικές κύστες μετά την εμμηνόπαυση.

Μέχρι σήμερα δεν έχουν ανευρεθεί παράγοντες κινδύνου.

Οι λειτουργικές ωοθυλακικές κύστες διαφέρουν από τους ωοθυλακικούς όγκους (συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου ωοθήκης) ή από τις κύστες που οφείλονται σε ορμονικές παθήσεις, όπως οι πολυκυστικές ωοθήκες.


Συμπτώματα

Μια ωοθυλακική κύστη προκαλεί πόνο στην περίπτωση που:

• Αιμορραγεί
• Ραγεί (ανοίγει)
• Έχει υποστεί συστροφή ή προκαλεί σαλπιγγική συστροφή
• Πιέζει γειτονικά συστήματα

Τα συμπτώματα ωοθυλακικών κυστών περιλαμβάνουν:

• Παθολογική κολπική αιμορραγία (χαρακτηριστικές διαφορές από μια φυσιολογική έμμηνο ρύση)

- Απουσία εμμήνου ρύσεως
- Ανώμαλη έμμηνο ρύση
- Μακρύτερος του κανονικού κύκλος εμμήνου ρύσεως
- Βραχύτερος του κανονικού κύκλος εμμήνου ρύσεως

• Μετεωρισμός ή διάταση της κοιλιακής χώρας
• Άλγος κατά τις εντερικές κινήσεις
• Άλγος στην πυελική χώρα μετά την έναρξη ή λήξη της περιόδου της εμμήνου ρύσεως
• Πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή ή πόνος στη πυελική χώρα (λεκάνη) κατά τη διάρκεια κινήσεων
• Άλγος στην πυελική χώρα – συνεχές, αμβλύς

Σημείωση: συχνά η πάθηση δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα (ασυμπτωματική).

Σημεία κι εξετάσεις

• αξονική τομογραφία
• υπερηχογραφικός έλεγχος μελέτης
• μαγνητική τομογραφία
• εξέταση πυελικής χώρας
• υπέρηχος

Σύμφωνα με τον ιατρό σας, μπορούν να διεξαχθούν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• επίπεδα ορμονών (όπως LH, FSH, εστραδιόλη και τεστοστερόνη)
• ορολογικά επίπεδα HCG (τεστ εγκυμοσύνης)

Θεραπεία

Συνήθως, οι λειτουργικές ωοθυλακικές κύστες δε χρήζουν θεραπεία. Τα αντισυλληπτικά χάπια (δια του στόματος) βοηθούν στην ομαλοποίηση του κύκλου της εμμήνου ρύσεως και μειώνουν την ανάπτυξη λειτουργικών ωοθυλακικών κυστών.

Οι απλές ωοθυλακικές κύστες που έχουν διάμετρο μεγαλύτερη των 5 – 10 εκατ. και οι πολύπλοκες που δεν υποχωρούν, χρήζουν χειρουργικής αφαίρεσης (λαπαροσκοπικά ή με εξερευνητική λαπαροτομή).

Σε περίπτωση που η πάθηση προκαλείται από κάποια ανωμαλία, όπως πολυκυστικές ωοθήκες, ο θεράπων ιατρός, πιθανότατα θα σας συστήσει να ακολουθήσετε άλλη θεραπευτική αγωγή.


Πρόγνωση

Ως επί το πλείστον, οι λειτουργικές ωοθυλακικές κύστες υποχωρούν αυτόματα (χωρίς αγωγή) εντός 8 – 12 εβδομάδων. Ωστόσο, οι μη λειτουργικές ωοθυλακικές κύστες χρήζουν θεραπείας.


Επιπλοκές

Οι επιπλοκές σχετίζονται με την κατάσταση που προκαλεί την εμφάνιση των κυστών. Επιπλοκές έχουμε στην περίπτωση που μια κύστη:

• αιμορραγεί
• ραγεί
• δείχνει σημεία μεταλλαγής που υποδεικνύουν την εμφάνιση καρκίνου
• έχει υποστεί συστροφή

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας και κλείστε ραντεβού μαζί του, αν παρουσιάζεται συμπτώματα ωοθυλακικών κυστών.


Πρόληψη

Σε περίπτωση που δεν προσπαθείτε να μείνετε έγκυος κι αν εμφανίζετε συχνά λειτουργικές ωοθυλακικές κύστες, μπορείτε να αποτρέψετε την εμφάνισή τους, λαμβάνοντας ορμονολογικά φαρμακευτικά σκευάσματα (όπως αντισυλληπτικά χάπια), τα οποία προλαμβάνουν το σχηματισμό του θυλακίου.