Ορισμός

Κατάγματα συμπίεσης σπονδυλικής στήλης είναι τα κατάγματα των σπονδύλων, δηλαδή των οστών της σπονδυλικής στήλης.


Εναλλακτικοί όροι

Συμπιεστικά κατάγματα σπονδύλων


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Σε ένα συμπιεστικό κάταγμα σπονδύλου, ο σπόνδυλος παθαίνει καθίζηση. Αυτό μπορεί να συμβεί σε περισσότερους από έναν σπόνδυλους. Η περίπτωση αυτή μπορεί να οφείλεται σε:

• Οστεοπόρωση (η συνηθέστερη αιτία), η οποία προκαλείται από την αποδυνάμωση του οστού λόγω έλλειψης ασβεστίου και άλλων παραγόντων.
• Τραυματισμό στην πλάτη
• ‘Όγκους που ξεκίνησαν από το οστό ή είναι μεταστατικοί

Όταν το κάταγμα είναι αποτέλεσμα οστεοπόρωσης, επηρεάζονται συνήθως οι σπόνδυλοι στον θώρακα (θωρακικοί) ή χαμηλά στη σπονδυλική στήλη. Στα πρώτα στάδια, το κάταγμα στο οστό επιδεινώνεται χωρίς να προκαλεί συμπτώματα. Ο πόνος ή άλλα συμπτώματα συνήθως επιδεινώνονται με το βάδισμα, ενώ εξαφανίζονται την ώρα της ανάπαυσης. Πολλαπλά κατάγματα μπορεί να οδηγήσουν σε κύφωση της σπονδυλικής στήλης (καμπούρα).


Συμπτώματα

Τα κατάγματα συμπίεσης μπορεί να μην προκαλούν κανένα σύμπτωμα και να αποκαλυφθούν μόνο με ακτινογραφίες της σπονδυλικής στήλης που γίνονται για άλλους λόγους. Με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να εκδηλωθούν τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Πόνος στην πλάτη που ξεκινάει βαθμιαία ή είναι χρόνιος
• Απώλεια ύψους, που μπορεί να φτάσει και τα 15 εκ. με την πάροδο του χρόνου
• Γερτή στάση του σώματος ή κύφωση, αποκαλούμενη επίσης και ‘καμπούρα της χήρας’

Τα κατάγματα συμπίεσης μπορούν επίσης να συμβούν ξαφνικά, προκαλώντας οξύ πόνο στην πλάτη, που:

• Είναι συνηθέστερα αισθητός από το μέσον της σπονδυλικής στήλης και κάτω, αλλά μπορεί επίσης να γίνει αισθητός στα πλάγια ή μπροστά.
• Περιγράφεται ως ‘μαχαιριά’ και συνήθως προκαλεί αναπηρία, που συχνά χρειάζεται από εβδομάδες έως μήνες για να αποκατασταθεί.

Η πίεση στο νωτιαίο μυελό από την κύφωση μπορεί σπάνια να προκαλέσει τα εξής συμπτώματα:

• Μούδιασμα
• Μυρμήγκιασμα
• Αδυναμία
• Δυσχέρεια στο βάδισμα
• Απώλεια ελέγχου του εντέρου ή της κύστης

Ενδείξεις και εξετάσεις

• Η φυσική εξέταση μπορεί να διαπιστώσει την κύφωση. Διαπιστώνεται επίσης ευαισθησία αν πιεστούν οι τραυματισμένοι σπόνδυλοι.
• Η ακτινογραφία της σπονδυλικής στήλης εμφανίζει τουλάχιστον έναν συμπιεσμένο σπόνδυλο που είναι κοντύτερος από τους άλλους σπονδύλους.

Άλλες εξετάσεις που μπορούν να γίνουν:

• Εξέταση οστικής πυκνότητας για τη διάγνωση οστεοπόρωσης
• Αξονική ή μαγνητική τομογραφία εάν υπάρχει υπόνοια ότι το κάταγμα προκλήθηκε από έναν όγκο, ή από σοβαρό τραυματισμό (όπως η πτώση από ύψος ή τροχαίο ατύχημα)

Θεραπεία

Τα περισσότερα κατάγματα συμπίεσης συμβαίνουν σε ηλικιωμένα άτομα που πάσχουν από οστεοπόρωση. Αυτά τα κατάγματα γενικά δεν τραυματίζουν τον νωτιαίο μυελό. Στους ασθενείς αυτούς, η οστεοπόρωση αντιμετωπίζεται με συνταγογραφούμενα φάρμακα και συμπληρώματα ασβεστίου.

Διαφορετικά, ο πόνος από τα κατάγματα αυτά αντιμετωπίζεται με παυσίπονα και κατάκλιση κατ’ αρχάς. Συχνά χρειάζονται ναρκωτικά φάρμακα. Oρισμένοι γιατροί συστήνουν νάρθηκες για την πλάτη, αλλά αυτοί μπορεί να αποδυναμώσουν περαιτέρω τα οστά και να αυξήσουν την πιθανότητα νέων καταγμάτων στο μέλλον.

Οι ασθενείς μπορούν να ωφεληθούν από τη φυσικοθεραπεία που βοηθά την κινητικότητα και δυναμώνει τους μύες γύρω από τη σπονδυλική στήλη.

Η χειρουργική επέμβαση αποφασίζεται σπάνια. Εντούτοις, εάν οι 2 ή περισσότεροι μήνες κατάκλισης, τα παυσίπονα και η φυσικοθεραπεία δεν ανακουφίζουν τον πόνο στην πλάτη, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι αναπόφευκτη.

Δύο ελάχιστα παρεμβατικές τεχνικές είναι διαθέσιμες:

• Κυφοπλαστική με μπαλονάκι: Μια μεγάλη βελόνα εισάγεται στον συμπιεσμένο σπόνδυλο. Ένα μπαλόνι παρεμβάλλεται στο οστό μέσω της βελόνας το οποίο διογκώνεται, αποκαθιστώντας το ύψος του σπονδύλου. Στη συνέχεια εγχέεται οστικό τσιμέντο στο κενό αυτό ώστε να διασφαλιστεί τυχόν νέα κατάρρευση. Η όλη επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία.
• Σπονδυλοπλαστική: Πρόκειται για παρόμοια διαδικασία κατά την οποία το οστικό τσιμέντο εγχέεται στον σπόνδυλο. Αυτή η διαδικασία γίνεται με τοπική αναισθησία και ελαφρά νάρκωση.

Εάν το κάταγμα οφείλεται σε όγκο, μπορεί να πρέπει να αφαιρεθεί χειρουργικά ένα κομμάτι του οστού και να σταλεί για βιοψία. Κατόπιν αντιμετωπίζεται ο ίδιος ο όγκος.

Τα κατάγματα από τραυματισμό απαιτούν συχνά νάρθηκα για 6 - 10 εβδομάδες για να προστατευτεί το οστό καθώς θεραπεύεται. Εάν υπάρχει οστό στο νωτιαίο κανάλι, μπορεί να χρειαστείτε χειρουργική επέμβαση για να αφαιρεθεί το οστό, να αναταχθούν οι σπόνδυλοι και να σταθεροποιηθεί η σπονδυλική στήλη.

Η χειρουργική επέμβαση είναι σχεδόν πάντα απαραίτητη εάν υπάρχει απώλεια λειτουργικότητας λόγω οστού που πιέζει το νωτιαίο μυελό ή τα νωτιαία νεύρα.

Πρόγνωση

Τα περισσότερα κατάγματα συμπίεσης από τραυματισμό αποθεραπεύονται σε 8 - 10 εβδομάδες με ανάπαυση, χρήση νάρθηκα και παυσίπονα. Ο χρόνος αποκατάστασης είναι πολύ μεγαλύτερος αν απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση.
Τα κατάγματα λόγω οστεοπόρωσης είναι συνήθως λιγότερο οδυνηρά με την ανάπαυση και τα παυσίπονα, αλλά μερικά μπορεί να προκαλέσουν χρόνιο πόνο και μερική αναπηρία.

Αν και τα φάρμακα θεραπείας της οστεοπόρωσης μπορεί να βοηθήσουν στην αποτροπή μελλοντικών καταγμάτων, η καθίζηση των σπονδύλων που έχει ήδη συμβεί, δεν μπορεί να αναστραφεί.

Για τα κατάγματα συμπίεσης που προκαλούνται από όγκους, η έκβαση εξαρτάται από τον τύπο του συγκεκριμένου όγκου. Μερικοί κοινοί όγκοι από μετάσταση στη σπονδυλική στήλη είναι:

• Καρκίνος του μαστού
• Καρκίνος του πνεύμονα
• Λέμφωμα
• Καρκίνος του προστάτη

Επιπλοκές

• Αποτυχία της σταθεροποίησης των οστών (εάν είναι απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση)
• Καμπούρα (κύφωση)
• Συμπίεση νωτιαίου μυελού ή ρίζας νεύρων

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν υποφέρετε από πόνο στην πλάτη και υποψιάζεστε ότι μπορείτε να έχετε υποστεί κάταγμα συμπίεσης.


Πρόληψη

Η θεραπεία και η πρόληψη της οστεοπόρωσης είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να αποτραπούν τα κατάγματα αυτά.