Ορισμός

Η πελυρίτιδα είναι η φλεγμονή του υπεζωκότα που οδηγεί σε θώρακος άλγος (συνήθως οξύ) κατά τη διάρκεια της αναπνοής ή του βήχα.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Πλευρίτης, πλευριτικός θωρακικός πόνος.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Η πελυρίτιδα μπορεί να αναπτυχθεί όταν υπάρχει φλεγμονή στους πνεύμονες, η οποία οφείλεται σε λοιμώξεις όπως η πνευμονία ή η φυματίωση. Είναι συνήθως ένδειξη πνευμονικής φλεγμονής οφειλόμενη σε ιό. Στη φλεγμονή αυτή οφείλεται επίσης και το οξύ θωρακικό άλγος του πλευρίτη.

Μπορεί επίσης να συνοδεύει:

• Πνευμονοκονίαση από αμίαντο
• Ορισμένους τύπους καρκίνου
• Τραυματισμοί του θώρακα
• Πνευμονική εμβολή
• Ρευματικές παθήσεις

Συμπτώματα

Το κύριο σύμπτωμα του πλευρίτη είναι το θωρακικό άλγος. Ο πόνος συνήθως εμφανίζεται κατά τη διάρκεια μιας βαθιάς εισπνοής ή εκπνοής ή στο βήχα. Ορισμένοι αισθάνονται το άλγος στον ώμο.

Βαθιά αναπνοή, βήχας και θωρακικές κινήσεις επιτείνουν τον πόνο.

Ο πλευρίτης μπορεί να οδηγήσει σε πλευριτική συλλογή υγρού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα δυσκολία στην αναπνοή και να οδηγήσει στα ακόλουθα συμπτώματα:

• Κυανωτικό χρώμα δέρματος (κυάνωση)
• Βήχα
• Διακοπές αναπνοής
• Ταχύπνοια

Σημεία και παρά-κλινικές εξετάσεις

Κατά το πλευρίτη, ο υπεζωκότας αποκτά μια τραχύτητα. Σε κάθε αναπνοή, τα δύο πέταλα του υπεζωκότα τρίβονται και δημιουργείται ένας τραχύς θόρυβος, ο λεγόμενος «ήχος τριβής». Αυτός ο ήχος μπορεί να γίνει αισθητός ακροαστικά με τη χρήση στηθοσκοπίου από ειδικό ή απλά τοποθετώντας το αυτί στο θωρακικό τοίχωμα.

Μπορούν να γίνουν οι ακόλουθες παρά-κλινικές εξετάσεις:

• Γενική αίματος
• Θωρακική παρακέντηση
• Υπέρηχος θώρακος
• Ακτινογραφία θώρακος

Θεραπεία

Με παρακέντηση από ειδικό, μπορεί να αφαιρεθεί υγρό από την πλευριτική κοιλότητα, το οποίο αποστέλλεται για εξέταση ύπαρξης σημείων φλεγμονής.

Η θεραπεία διαμορφώνεται με βάση την αιτία πρόκλησης του πλευρίτη. Οι βακτηριακές φλεγμονές αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά. Ωστόσο κάποιες από αυτές απαιτούν χειρουργικούς χειρισμούς για παροχέτευση όλης της ποσότητας του αντιδραστικού υγρού.

Συνήθως οι φλεγμονές οφειλόμενες σε ιούς, διατρέχουν την πορεία τους μέχρι την ίαση χωρίς φαρμακευτική αγωγή. Οι ασθενείς συνήθως αντιμετωπίζουν τον πόνο με ακεταμινοφένη ή αντιφλεγμωνώδη όπως την ιμπουπροφένη.


Πρόγνωση

Η ίαση εξαρτάται από την αιτία πρόκλησης του πλευρίτη.


Επιπλοκές

• Δυσκολίες στην αναπνοή
• Ατελεκτασία (σύμπτυξη πνευμόνων)
• Επιπλοκές από την αρχική νόσο

Επικοινωνία με οικογενειακό ιατρό

Επικοινωνήστε με τον οικογενειακό ιατρό σας αν έχετε συμπτώματα πλευρίτη. Αν έχετε δυσκολίες στην αναπνοή ή παρατηρήσετε κυάνωση του δέρματος σας, επισκεφθείτε άμεσα κάποιον ειδικό.


Πρόληψη

Η έγκαιρη θεραπεία της βακτηριακής αναπνευστικής φλεγμονής μπορεί να αποτρέψει του πλευρίτη.

Ορισμός

Ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί έναν τύπο καρκίνο του πνεύμονος με ταχεία ανάπτυξη. Η εξάπλωσή του είναι πολύ γρηγορότερη, απ’ ότι του μη – μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα.

Υπάρχουν τρεις διαφορετικές κατηγορίες μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα:

• Μικροκυτταρικό καρκίνωμα πνεύμονος (κλασικός)
• Συνδυασμός μικρο / μεγακυτταρικού καρκινώματος
• Συνδυασμός μικροκυτταρικού με πλακώδες καρκίνωμα ή αδενοκαρκίνωμα

Στην πλειοψηφία επικρατούν οι μικροκυτταρικοί τύποι καρκίνου του πνεύμονα της πρώτης κατηγορίας.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Καρκίνος – του πνεύμονα – μικροκυτταρικός, μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα

Δείτε επίσης

• Καρκίνος πνεύμονος
• Καρκίνος πνεύμονος - Μη μικροκυτταρικός

Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Το 15 % περίπου των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα, είναι μικροκυτταρικού τύπου. Παρατηρείται ελαφρώς συχνότερα στους άνδρες απ’ ότι στις γυναίκες.

Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα, οι ασθενείς είναι καπνιστές. Σπάνια παρατηρείται η πάθηση σε άτομα που δεν κάπνισαν ποτέ.

Ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα είναι η πιο επιθετική μορφή καρκίνου του πνεύμονα. Συνήθως πρωτοεμφανίζεται στους αεραγωγούς (βρόγχους) κεντρικά στο θώρακα. Παρόλο το μικρό αρχικό τους μέγεθος, τα καρκινικά κύτταρα, παρουσιάζουν ταχεία ανάπτυξη, δημιουργώντας ευμεγέθη όγκους. Οι όγκοι αυτοί με τη σειρά τους, εξαπλώνονται ταχύτατα (μετάσταση) σε άλλα σημεία του σώματος, περιλαμβάνοντας τον εγκέφαλο, το ήπαρ και τα οστά.


Συμπτώματα

• Αιματηρά πτύελα (φλέγμα)
• Θωρακικό άλγος
• Βήχας
• Ανορεξία
• Διακοπές στην αναπνοή
• Απώλεια σωματικού βάρους
• Συριγμός (συρίττουσα αναπνοή)

Άλλα συμπτώματα που πιθανόν να εμφανιστούν στην πάθηση αυτή είναι:

• Οίδημα προσώπου
• Πυρετός
• Διαταραχές ή αλλαγές στη χροιά της φωνής
• Δυσκολίες κατάποσης
• Αδυναμία

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Ο ιατρός σας θα προβεί σε φυσική εξέταση και στη λήψη ατομικού σας ιστορικού. Θα ερωτηθείτε για το αν καπνίζετε, κι αν καπνίζετε, για την ποσότητα και τη χρονική διάρκεια αυτού.

Κατά την ακρόαση των πνευμόνων με στηθοσκόπιο, ο ιατρός, μπορεί να αντιληφθεί την ύπαρξη υγρού στην περιφέρειά τους ή ζώνες τμηματικής ατελεκτασίας. Καθένα από αυτά τα ευρήματα μπορούν να αποτελούν ένδειξη (όχι απόδειξη) καρκίνου του πνεύμονα.

Ο μικροκυτταικός καρκίνος του πνεύμονα, ωστόσο ήδη βρίσκεται σε μεταστατικό στάδιο, συνήθως όταν τίθεται η αγωγή του.

Μπορούν να διεξαχθούν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• Σπινθηρογράφημα οστών
• Ακτινογραφία θώρακος
• Πλήρη αρίθμηση αίματος (CBC)
• Αξονική τομογραφία
• Εξετάσεις ηπατικής λειτουργίας
• Μαγνητική τομογραφία
• Τομογραφία με εκπομπή ποζιτρονίων (PET)
• Εξέταση πτυέλων (κυτταρολογική ανίχνευση καρκινικών κυττάρων)
• Θωρακοκέντηση (αφαίρεση υγρού από τη θωρακική κοιλότητα πέριξ των πνευμόνων)

Σε κάποιες περιπτώσεις, ο ιατρός, ίσως χρειαστεί να προβεί σε λήψη δείγματος ιστού από το πνευμονικό παρέγχυμα, προκειμένου να γίνει σε αυτό μικροσκοπική εξέταση. Αυτό ονομάζεται βιοψία. Κάτι τέτοιο μπορεί να διεξαχθεί με διάφορες τεχνικές:

• Βρογχοσκόπηση συνδυασμένη με βιοψία
• Βιοψία δια βελόνης υπό καθοδήγηση από αξονικό τομογράφο
• Ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα με παράλληλη βιοψία
• Μεσοθωρακοσκόπηση με παράλληλη βιοψία
• Ανοικτή βιοψία πνεύμονος
• Εργαστηριακές εξετάσεις πλευριτικού υγρού - πλευριτική βιοψία

Συνήθως στην περίπτωση που η βιοψία αποβεί θετική για καρκίνο, διεξάγονται κι άλλες ακτινοσκοπικές εξετάσεις, προς σταδιοποίηση πλέον του καρκίνου. Πάρα τα’ ταύτα, το παραδοσιακό σύστημα σταδιοποίησης που χρησιμοποιεί νούμερα προκειμένου να χαρακτηρίσει το στάδιο του καρκίνου, δε βρίσκει εφαρμογή σε ασθενείς με μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα. Αντιθέτως ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα σταδιοποιείται ως εξής:

• Περιορισμένος (ο καρκίνος εντοπίζεται μόνο στο θώρακα κι αντιμετωπίζεται με ακτινοθεραπεία)
• Εκτεταμένος (ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί κι εκτός θώρακα).

Η πλειοψηφία των περιπτώσεων βρίσκεται ήδη σε εκτεταμένα στάδια.


Θεραπεία

Ακριβώς επειδή ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμοναC παρουσιάζει ταχύτατη εξάπλωση στο λοιπό σώμα, η θεραπευτική αγωγή οφείλει να περιλαμβάνει καρκινοτοξικά σκευάσματα (χημειοθεραπεία) είτε per os (δια του στόματος) είτε ενδοφλέβια.

• Η χημειοθεραπεία μπορεί να συνδυαστεί με ακτινοθεραπεία των πνευμόνων σε ασθενείς με περιορισμένη νόσο

Ακριβώς επειδή ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα έχει ήδη σημειώσει μεταστατικό χαρακτήρα μέχρι τη διάγνωσή του, η χειρουργική επέμβαση δεν έχει να προσφέρει πολλά. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να ληφθεί υπ’ όψιν μονάχα στην περίπτωση μονήρους όγκου, δίχως μεταστάσεις, με συμπληρωματική χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία στο τέλος.

Ο συνδυασμός χημειοθεραπείας κι ακτινοθεραπείας, εφαρμόζονται ως θεραπευτικό σχήμα σε ασθενείς με εκτεταμένο SCLC, μολονότι επιτυγχάνει ανακούφιση των συμπτωμάτων κι όχι ουσιαστική ίαση της νόσου.

Αρκετά συχνά ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα, ενώ ήδη έχει αναπτύξει εγκεφαλικές μεταστάσεις, δε σημειώνονται συμπτώματα ή άλλα σημεία καρκίνου του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα η ακτινοθεραπεία του εγκεφάλου να εφαρμόζεται σε ασθενείς, ακόμη και με μικρό μέγεθος καρκίνου ή σε ασθενείς με θετική αντίδραση στην πρώτη συνεδρία χημειοθεραπείας. Η μέθοδος αυτή ονομάζεται προφυλακτική κρανιακή ακτινοβολία (PCI).



Πρόγνωση

Η θετική έκβαση της πορείας του ασθενούς, εξαρτάται από την επέκταση του καρκίνου του πνεύμονα.

Δίχως θεραπεία, ο μέσος όρος επιβίωσης κυμαίνεται από 2 έως 4 μήνες. Με θεραπευτική αγωγή, το προσδόκιμο επιβίωσης ανέρχεται σε 6 ως 12 μήνες< σε ασθενείς με εκτεταμένη νόσο. Σχεδόν το 10 % των ασθενών με περιορισμένο καρκίνο του πνεύμονα δε θα εμφανίσουν κάποια ένδειξη καρκίνου για τουλάχιστον 2 έτη.

Αυτός ο τύπος καρκίνου είναι υπερβολικά νοσηρός. Μόνον το 6 % των ασθενών που πάσχουν από αυτόν, βρίσκονται εν ζωή, 5 χρόνια μετά τη διάγνωσή τους.


Επιπλοκές

• Μεταστάσεις σε άλλα σημεία του σώματος
• Παρενέργειες της χειρουργικής παρέμβασης, της χημειοΨεραπείας ή τΗς ακτινοθεραπείας.

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό
Καλέστε τον Ιατρό σας αν παρουσιάσετε συμπτώματα καρκίνου του πνεύμονα (ιδίως αν είστε καπνιστής).


Πρόληψη

Εάν καπνίζετε, σταματήστε το. Ποτέ δεν είναι αργά να το σταματήσετε. Επί πρόσθετα, αποφύγετε το παθητικό κάπνισμα.

Η τακτική ακτινοσκόπηση για καρκίνο του πνεύμονα, δε συνίσταται. Παρά το μεγάλο αριθμό μελετών επί του θέματος, οι ειδικοί αποφάνθηκαν ότι, στη φάση αυτή τουλάχιστον μία ακτινοσκόπηση δεν έχει κάτι να προσφέρει στην αύξηση της πιθανότητας ίασης κάποιου ασθενούς.

Ορισμός

Πνευμονική καρδιά ονομάζεται η ανεπάρκεια του δεξιού τμήματος της καρδιάς, ως επακόλουθο της μακροχρόνιας υψηλής πίεσης εντός των πνευμονικών αρτηριών και της δεξιάς κοιλίας της καρδιάς.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το αριστερό τμήμα της καρδιάς, παράγει μεγαλύτερες πιέσεις, προκειμένου να εξωθήσει αίμα προς το υπόλοιπο σώμα. Η δεξιά καρδιά επίσης εξωθεί αίμα προς τους πνεύμονες, υπό χαμηλότερες ωστόσο πιέσεις.

Οποιαδήποτε κατάσταση προκαλεί παρατεταμένη αυξημένη πίεση εντός των πνευμονικών αρτηριών (γνωστή με τον όρο πνευμονική υπέρταση), θέτει σε ένταση τη δεξιά καρδιά. Όταν με τη σειρά της, η δεξιά καρδιά αδυνατεί πια να αντιπαρέλθει τις αυξημένες αυτές παθολογικές πιέσεις, αναφερόμαστε σε πνευμονική καρδιά.

Σχεδόν όλες οι πνευμονολογικές παθήσεις ή καταστάσεις που προκαλούν παρατεταμένο χαμηλό επίπεδο οξυγόνου ορού, μπορούν να οδηγήσουν σε πνευμονική καρδιά.
Μερικές από αυτές είναι:

• Κεντρική άπνοια ύπνου
• Χρόνια αποφρακτική πνευμονική πάθηση
• Χρόνια πνευμονική θρομβοεμβολική νόσο
• Κυστική ίνωση
• Παρεγχυματική πνευμονική πάθηση
• Κυφοσκολίωση
• Αποφρακτική άπνοια ύπνου
• Πνευμονοκονίωση
• Πρωτοπαθής πνευμονική υπέρταση
• Νόσος των πνευμονικών αγγείων
• Δευτεροπαθής πνευμονική υπέρταση

Συμπτώματα

• Δυσφορία θώρακος, συνήθως πρόσθιας επιφάνειας
• Έλλειψη ανεκτικότητας σωματικής άσκησης
• Ανακοπές αναπνοής
• Οίδημα κάτω άκρων ή ποδοκνημικών
• Συμπτώματα της υποκρύπτουσας διαταραχής (συριγμός, βήχας)

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

• παθολογική συλλογή υγρού στην ενδοκοιλιακή κοιλότητα
• παθολογικοί καρδιακοί ήχοι
• κυανό χρώμα δέρματος (κυάνωση)
• ηπατομεγαλία
• διογκωμένες (διατεταμένες) τραχηλικές φλέβες, ένδειξη υψηλών δεξιών καρδιακών πιέσεων
• οίδημα ποδοκνημικών

Οι ακόλουθες παρα-κλινικές εξετάσεις ίσως αποβούν διαγνωστικές ως προς την πνευμονική καρδιά:

• εξετάσεις αντισώματος ορού
• ορολογικές εξετάσεις για εγκεφαλικά νατριοδιουρητικά πεπτίδια (BNP)
• ακτινογραφία θώρακος
• αξονική τομογραφία θώρακος
• υπέρηχος καρδίας
• πνευμονική βιοψία (σπάνια διεξάγεται)
• μέτρηση οξυγόνου αίματος μέσω αρτηριακών αερίων ορού (ABG)
• εξετάσεις πνευμονικής λειτουργίας
• καθετηριασμός της δεξιάς καρδιάς
• σπινθηρογράφημα αερισμού - αιμάτωσης των πνευμόνων (V /Q scan)

Θεραπεία

Η θεραπεία εστιάζεται στην αιτιοπαθογένεια της πνευμονικής καρδιάς. Συμπληρωματική χορήγηση οξυγόνου ίσως χρειαστεί, προκειμένου να αυξηθεί το επίπεδο οξυγόνου στον ορό του αίματος.

Διατίθεται ευρύ φάσμα φαρμακευτικών σκευασμάτων προς αντιμετώπιση της πνευμονικής καρδιάς:

• bosentan ή sildenafil per os (δια του στόματος)
• ανταγωνιστές διαύλου ασβεστίου ίσως προτιμηθούν σε πρώιμες περιπτώσεις
• προστακυκλίνη που μπορεί να χορηγηθεί ενέσιμα ή εισπνεόμενα (μέσω εισπνοής)

Αντιθρομβωτικά φαρμακευτικά σκευάσματα μπορούν επίσης να συνταγογραφηθούν. Η χειρουργική επέμβαση ίσως θεωρηθεί απαραίτητη, προκειμένου να αποκατασταθούν οποιεσδήποτε καρδιακές ανωμαλίες, στις οποίες οφείλεται εξάλλου και η παθογόνος κατάσταση. Σε αρκετά προχωρημένες καταστάσεις, ενδείκνυται η καρδιακή και η πνευμονική μεταμόσχευση.


Πρόγνωση

Η τελική έκβαση της νόσου εξαρτάται από την αιτιοπαθογόνο κατάσταση. Η χορήγηση οξυγόνου αρκετά συχνά βελτιώνει τα συμπτώματα, την αντίσταση του οργανισμού και την επιβίωση.

Θεραπεύοντας την πρωτοπαθή πνευμονική υπέρταση, πολλές φορές επιτυγχάνεται μέγιστη αντίσταση του οργανισμού, καθώς και η μακροχρόνια επιβίωση. Σε κάποιες περιπτώσεις, η πνευμονική ή καρδιο / πνευμονική μεταμόσχευση επιτείνει το βιώσιμο της ηλικίας.


Επιπλοκές

Η προοδευτική πνευμονική υπέρταση και πνευμονική καρδιά, ίσως οδηγήσουν σε:

• απειλητικές για τη ζωή, διακοπές αναπνοής
• σοβαρή κατακράτηση υγρών
• shock
• θάνατο

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον ιατρό σας αν αντιληφθείτε ότι παρουσιάζετε διακοπές αναπνοής ή θωρακικό άλγος.


Πρόληψη

Η αποφυγή συνηθειών που ίσως οδηγήσουν σε χρόνια πνευμονική πάθηση (ιδίως το κάπνισμα τσιγάρων), μπορεί να αποτρέψει την ανάπτυξη της πνευμονικής καρδιάς. Η επιτακτική αξιολόγηση καρδιακών ψιθυρισμάτων κατά την παιδική ηλικία, ίσως αποτρέψει τη δημιουργία πνευμονικής καρδιάς ως επακόλουθο συγκεκριμένων καρδιακών ανωμαλιών.

Ορισμός

Η κολπική μαρμαρυγή / κολπικός πτερυγισμός (A-fib) αποτελεί μια διαταραχή του καρδιακού ρυθμού (αρρυθμία). Συνήθως περιλαμβάνει έναν πολύ γρήγορο καρδιακό παλμό, κατά τον οποίο οι άνω καρδιακές κοιλότητες (κόλποι) δέχονται διέγερση προς σύσπαση κατά έναν μη φυσιολογικό και αδιοργάνωτο ρυθμό.



Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Οι αρρυθμίες προκαλούνται κατά κανόνα από κάποια διακοπή της φυσιολογικής ηλεκτρικής αγωγιμότητας της καρδιάς.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες οι τέσσερις κοιλότητες της καρδιάς (οι δύο κόλποι και οι δύο κοιλίες) συσπώνται κατά πολύ ειδικό ρυθμό συνεργίας. Η ηλεκτρική ώση που ενεργοποιεί τη συνεργική σύσπαση της καρδιάς, ξεκινά από το φλεβοκολπικό κόμβο (βηματοδότης). Ο κόμβος αυτός είναι ο φυσικός βηματοδότης της καρδιάς.

Το ερέθισμα ξεκινώντας από το φλεβοκολπικό κόμβο (βηματοδότης), πορεύεται δια μέσου και των δύο άνω κοιλοτήτων (κόλπων). Στη συνέχεια διαπερνά έναν άλλο κόμβο (τον κολποκοιλιακό κόμβο – AV node) και τέλος διασχίζει και τις δύο κατώτερες κοιλότητες ( κοιλίες). Με την πορεία αυτή, αγωγής του ηλεκτρικού ερεθίσματος, δύναται στις κοιλότητες να μπορούν να συσπώνται συνεργικά μεταξύ τους.

Στην κολπική μαρμαρυγή, ο κόλπος ενεργοποιείται και συσπάται με πολύ γρήγορο και διαφορετικό από το φυσιολογικό ρυθμό. Οι ηλεκτρικές ώσεις μεταφέρονται στις κοιλίες κατά παράδοξο τρόπο. Το γεγονός αυτό οδηγεί στη μη φυσιολογική σύσπαση των κοιλιών και συνεπώς σε παράδοξο (συνήθως γρήγορο) παλμό.

Στον κολπικό πτερυγισμό, παρά την πολύ γρήγορη σύσπαση των κοιλιών, διατηρείται ο φυσιολογικός ρυθμός.

Όταν η κολπική μαρμαρυγή / κολπικός πτερυγισμός συνοδεύει μια κατάσταση γνωστή ως σύνδρομο νοσούντος φλεβοκόμβου, ο κολπικός κόμβος πιθανότατα δε λειτουργεί φυσιολογικά. Ο καρδιακός ρυθμός μπορεί να κυμαίνεται από πολύ αργός, έως πολύ γρήγορος. Η κατάσταση αυτή, ίσως και να οδηγήσει σε ανεπαρκή αιματική τροφοδοσία του οργανισμού.

Η κολπική μαρμαρυγή επηρεάζει τόσο τους άνδρες, όσο και τις γυναίκες. Με την ηλικία, αυξάνονται και οι πιθανότητες εμφάνισής της.

Τα αίτια της κολπικής μαρμαρυγής περιλαμβάνουν:

• Κατανάλωση αλκοόλ (κυρίως το μεθύσι)
• Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
• Στεφανιαία νόσο (ιδίως μετά από καρδιακό επεισόδιο ή bypass στεφανιαίων αρτηριών)
• Χειρουργική επέμβαση καρδιάς
• Υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση)
• Υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια
• Φάρμακα
• Υπερενεργητικός θυροειδής αδένας (υπερθυρεοειδισμός)
• Περικαρδίτιδα
• Καρδιακή βαλβιδοπάθεια (ιδίως η στένωση μιτροειδούς και η μιτροειδική παλινδρόμηση)

Συμπτώματα

Είναι δυνατόν να μην αντιλαμβάνεται κάποιος ότι δεν έχει φυσιολογικό καρδιακό ρυθμό, ιδίως εάν αυτό συμβαίνει για αρκετό χρονικό διάστημα.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Παλμός με χαρακτήρα τραχύ, κτυπητό, άγχους, πτερυγίματος ή υπερβολικά αργό
• Παλμός με χαρακτήρα φυσιολογικού ή μη ρυθμού
• Αίσθημα παλμών
• Διακοπές αναπνοής κατά την κατάκλιση
• Σύγχυση
• Ζάλη, αίσθημα ελαφροκεφαλιάς
• Λιποθυμία
• Αίσθημα κόπωσης

Υποσημείωση: τα συμπτώματα ίσως παρουσιαστούν ή εξαφανιστούν απότομα.


Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Ο οικογενειακός σας ιατρός, ίσως με τη βοήθεια στηθοσκοπίου, ακροαστεί έναν ταχύ καρδιακό ρυθμό. Ο παλμός μπορεί να έχει χαρακτήρα γρήγορο, παράδοξο ή και τα δύο μαζί. Ο φυσιολογικός ρυθμός κυμαίνεται από 60 – 100 χτύπους το λεπτό, ενώ στην κοιλιακή μαρμαρυγή μπορεί να φτάσει 100 – 175. Η αρτηριακή πίεση συνήθως είναι φυσιολογική ή ίσως και λίγο χαμηλότερη.

Με το ΗΛΚ (ηλεκτροκαρδιογράφημα) είναι φανερή η κολπική μαρμαρυγή ή ο κολπικός πτερυγισμός. Σε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις (σποραδικά), ίσως και να χρειαστεί η συνεχής περιπατητική καρδιακή παρακολούθηση με τη βοήθεια του Holter monitor (24ώρου).

Εξετάσεις που μπορούν να αποκαλύψουν την αιτιοπαθογόνο καρδιακή νόσο είναι:

• Στεφανιαία αγγειογραφία
• Υπέρηχος καρδίας
• Ηλεκτροφυσιολογική μελέτη (ΗΦΜ)
• Συστήματα Δοκιμασίας Κοπώσεως
• Εξετάσεις πυρηνικής απεικόνισης

Θεραπεία

Σε κάποιες περιπτώσεις, η κολπική μαρμαρυγή χρήζει άμεσης αγωγής, προκειμένου να επανέλθει ο φυσιολογικός καρδιακός ρυθμός. Η αγωγή αυτή περιλαμβάνει ηλεκτρική καρδιοανάταξη ή τη χρήση ενδοφλέβιων ( IV ) σκευασμάτων, όπως το dofetilide, την amiodarone ή το ibutilide. Γενικά, η χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων απαιτείται ώστε να διατηρείται σε φυσιολογικά επίπεδα ο καρδιακός ρυθμός.

Οι μακροχρόνιες αγωγές εξαρτώνται από την αιτία πρόκλησης της κολπικής μαρμαρυγής ή κολπικού πτερυγίσματος. Φαρμακευτικά σκευάσματα που μειώνουν τον καρδιακό ρυθμό είναι:

• Τα beta-blockers
• Οι ανταγωνιστές διαύλων ασβεστίου
• Δακτυλίτιδα

Τα αντιαρρυθμικά σκευάσματα ίσως βοηθήσουν στην επαναφορά του φυσιολογικού καρδιακού ρυθμού. Παρά την πετυχημένη δράση των σκευασμάτων αυτών, σε αρκετούς ασθενείς, προκαλούν σοβαρές παρενέργειες. Σε πολλούς πάσχοντες, οι οποίοι βρίσκονται υπό αγωγή με αντιαρρυθμικά, η κολπική μαρμαρυγή υποτροπιάζει.

Αντιπηκτικά, όπως η ηπαρίνη και η βαρφαρίνη (κουμαρικά), μειώνουν τον κίνδυνο κυκλοφορίας θρόμβου αίματος στον οργανισμό (όπως για παράδειγμα πρόκλησης εγκεφαλικού). Ωστόσο, επειδή τα σκευάσματα αυτά αυξάνουν και την πιθανότητα αιμορραγιών, δεν μπορούν να ληφθούν από όλους τους ασθενείς. Αντιαιμοπεταλιακά σκευάσματα, όπως η ασπιρίνη ή το clopidogrel, μπορούν επίσης να συνταγογραφηθούν. Ο ιατρός σας θα αποφανθεί, αφού λάβει υπ’ όψιν την ηλικία σας κι άλλες πιθανές παθολογικές σας καταστάσεις, ποια σκευάσματα ταιριάζουν στην αγωγή σας.

Κάποιοι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, με ταχύτατους καρδιακούς παλμούς και μη ανοχή στη φαρμακευτική αγωγή, προφανώς χρήζουν μια διαδικασία κολπικού καθετηριασμού, γνωστή ως (χειρουργική εξαίρεση) εκτομή με την εφαρμογή ραδιοσυχνοτήτων.

Σε αρκετούς ασθενείς με κολπικό πτερυγισμό, αυτή η χειρουργική εξαίρεση με την εφαρμογή ραδιοσυχνοτήτων, είναι ικανή να θεραπεύσει την αρρυθμία και να θεωρείται ως αγωγή εκλογής. Κάποιοι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και πολύ γρήγορο καρδιακό ρυθμό, ίσως χρειαστούν άμεση εξαίρεση ραδιοσυχνοτήτων, με καθετηριασμό απ΄ ευθείας στην κολποκοιλιακή συνένωση (την περιοχή, όπου υπό φυσιολογικές συνθήκες, γίνεται η διήθηση των ερεθισμάτων ερχόμενα από τους κόλπους, προτού συνεχίσουν την πορεία τους προς τις κοιλίες).

Κάτι τέτοιο όμως οδηγεί σε απόλυτο καρδιακό block, που με τη σειρά του, χρήζει αγωγής με μόνιμο βηματοδότη.


Πρόγνωση

Η διαταραχή αυτή τίθεται συνήθως υπό τον έλεγχο, με αγωγή. Πολλοί από τους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, ακολουθούν αρκετά ικανοποιητική πορεία.

Η κολπική μαρμαρυγή ωστόσο παρουσιάζει την τάση να παίρνει χρόνια μορφή. Μπορεί να υποτροπιάζει, ακόμη και σε ασθενείς υπό αγωγή.


Επιπλοκές

• Λιποθυμία (συγκοπή) εάν η κολπική μαρμαρυγή κι ο κολπικός πτερυγισμός προκαλέσουν υπερβολικά γρήγορο ή αργό παλμό
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Εγκεφαλικό επεισόδιο, εάν θρόμβοι / πήγματα αίματος, αποκολλήσουν και μεταφερθούν στον εγκέφαλο (αντιπηκτικά, όπως η ηπαρίνη και η βαρφαρίνη, μειώνουν αυτόν τον κίνδυνο).

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον οικογενειακό σας ιατρό αν εμφανίσετε συμπτώματα κολπικής μαρμαρυγής ή πτερυγισμού.


Πρόληψη

Ακολουθήστε τις συστάσεις του οικογενειακού σας ιατρού, όσον αφορά την αγωγή και την αντιμετώπιση αιτιοπαθογόνων διαταραχών. Αποφύγετε τη κατανάλωση αλκοόλ που καταλήγει σε μεθύσι.

Ορισμός

Η κυστική ίνωση αποτελεί μια κληρονομική νόσο, η οποία οδηγεί σε συσσώρευση παχύρρευστης, κολλώδης βλέννης στους πνεύμονες και στο πεπτικό σύστημα. Είναι μία από τις συχνότερες αιτίες πρόκλησης χρόνιας πνευμονικής νόσου σε παιδιά και ενήλικες νεαρής ηλικίας, ενώ όχι σπάνια, οδηγεί σε πρώιμο θάνατο.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η κυστική ίνωση (Κ.Ι.) οφείλεται σε ένα ελαττωματικό γονίδιο, το οποίο είναι υπεύθυνο για την παθολογική παραγωγή ενός παχύρρευστου και κολλώδες υγρού, που ονομάζεται βλέννη. Η βλέννη συσσωρεύεται στους αεραγωγούς του αναπνευστικού συστήματος και στο πάγκρεας, το όργανο το οποίο συντελεί στην αποδόμηση κι απορρόφηση των τροφών.

Η συλλογή αυτή της κολλώδους βλέννης, οδηγεί σε νοσηρές πνευμονικές λοιμώξεις και σοβαρές πεπτικές διαταραχές. Η πάθηση μπορεί να επηρεάσει επίσης τους ιδρωτοποιούς αδένες και το αναπαραγωγικό σύστημα στους άνδρες.

Εκατομμύρια Αμερικανοί, ενώ φέρουν το ελαττωματικό γονίδιο της κυστικής ίνωσης, δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα. Αυτό συμβαίνει διότι η κλινική εκδήλωση της νόσου απαιτεί την ύπαρξη δύο ελαττωματικών γονιδίων της κυστικής ίνωσης, να έχει κληρονομήσει δηλαδή ο ασθενής ένα γονίδιο από τον κάθε γονιό του. Υπολογίζεται ότι 1 στους 29 Καυκάσιους Αμερικανούς έχουν τον γονίδιο της κυστικής ίνωσης. Η νόσος αποτελεί για τους Καυκάσιους των Η.Π.Α. την πιο συνήθη, νοσηρή κληρονομική διαταραχή. Παρατηρείται επίσης συχνά σε άτομα που κατάγονται από τη βόρεια ή την κεντρική Ευρώπη.

Η πλειοψηφία των παιδιών που πάσχουν από κυστική ίνωση, ανακαλύπτουν την πάθησή τους μέχρι την ηλικία των 2 ετών. Υπάρχει ωστόσο, ένα μικρό ποσοστό παιδιών που παραμένουν αδιάγνωστα μέχρι και την ηλικία των 18 ετών ή και μεγαλύτερη. Τα άτομα αυτά παρουσιάζουν συνήθως, μια πιο ήπια μορφή της νόσου.


Συμπτώματα

Καθ’ ότι υπάρχουν πάνω από 1.000 παραλλαγές του γονιδίου της κυστικής ίνωσης, τα συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο.

Στα νεογνά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Καθυστερημένη ανάπτυξη
• Ανεπαρκής αύξηση σωματικού βάρους, συνήθως κατά τη διάρκεια τις παιδικής ηλικίας
• Απουσία εντερικού περισταλτισμού τις πρώτες 24 με 48 ώρες ζωής
• Αλμυρή γεύση δέρματος

Τα συμπτώματα που αφορούν το έντερο περιλαμβάνουν:

• Περιομφαλμικό άλγος λόγω σοβαρής δυσκοιλιότητας
• Αύξηση αερίων, μετεωρισμός ή διογκωμένη / διατεταμένη ομφαλμική χώρα
• Ναυτία κι απώλεια όρεξης
• Αποχρωματισμός κοπράνων, με έντονη οσμή, πρόσμιξη βλέννης ή κόπρανα που επιπλέουν
• Απώλεια σωματικού βάρους

Τα συμπτώματα που αφορούν τους πνεύμονες και τους παραρρίνιους κόλπους περιλαμβάνουν:

• Βήχα ή αυξημένη βλέννη στους παραρρίνιους κόλπους ή τους πνεύμονες
• Κόπωση
• Ρινική συμφόρηση λόγω ρινικών πολύποδων
• Υποτροπιάζοντα επεισόδια πνευμονίας. Τα συμπτώματα που παρουσιάζει στην περίπτωση αυτή, κάποιος που πάσχει από κυστική ίνωση, είναι:

- Πυρετός
- Έντονος βήχας
- Έντονη δυσχέρεια αναπνοής
- Απώλεια όρεξης
- Ποσοτική αύξηση πτυέλων

• Άλγος παραρρινίων κόλπων ή αίσθηση πίεσης που οφείλεται σε λοίμωξη ή σε πολύποδες

Σημεία κι εξετάσεις

Η κυστική ίνωση δύναται να διαπιστωθεί με αιματολογική εξέταση. Κατά την εξέταση αυτή, γίνεται ανίχνευση όλων των διαφορετικών παραλλαγών του υπεύθυνου για τη νόσο γονιδίου. Άλλες διαγνωστικές εξετάσεις για την κυστική ίνωση είναι:

• Εξέταση ανοσοαντιδραστικής τρυπσινογενάσης (IRT), η οποία αποτελεί κλασική μέθοδο παρακολούθησης των νεογνών για κυστική ίνωση. Υψηλό επίπεδο IRT υπονοεί πιθανή κυστική ίνωση κι απαιτεί τη διεξαγωγή περαιτέρω εξετάσεων.
• Η εξέταση προσδιορισμού του χλωριούχου άλατος στον ιδρώτα, αποτελεί την κλασική διαγνωστική εξέταση της κυστικής ίνωσης. Υψηλά επίπεδα άλατος στον ιδρώτα του ασθενούς, αποτελούν σημείο της νόσου.

Τέλος, συμπληρωματικές εξετάσεις, ικανές να ταυτοποιήσουν παθολογικές διαταραχές που σχετίζονται με την κυστική ίνωση, περιλαμβάνουν:

• Ακτινογραφία θώρακος ή αξονική τομογραφία θώρακος
• Εξέταση ανίχνευσης λιπών στα κόπρανα
• Εξετάσεις πνευμονικής λειτουργίας
• Ποσοτικός προσδιορισμός της παγκρεατικής λειτουργίας
• Εξέταση ενεργοποίησης της διέγερσης της σεκρετίνης
• Ανίχνευση τρυπσίνης και χυμοθριψίνης στα κόπρανα
• Εξέταση ανωτέρου πεπτικού και των ελίκων του λεπτού εντέρου

Θεραπεία

Η πρώιμη διάγνωση της κυστικής ίνωσης, καθώς κι ένα πλήρες πλάνο θεραπευτικής αγωγής, μπορούν να συντελέσουν στη βελτίωση τόσο της επιβίωσης, όσο και της ποιότητας ζωής. Η μετέπειτα παρακολούθηση επίσης, παίζει σημαντικό ρόλο. Εάν είναι εφικτό, οι ασθενείς οφείλουν να περιθάλπονται και να παρακολουθούνται από εξειδικευμένες κλινικές για κυστική ίνωση, οι οποίες υπάρχουν σε αρκετές κοινότητες. Κατά την ενηλικίωση των παιδιών που πάσχουν από τη νόσο, οφείλουν κι αυτά να μεταφέρονται στις εξειδικευμένες κλινικές ενηλίκων.


Η θεραπεία των πνευμονικών διαταραχών περιλαμβάνει:

• Αντιβιοτικά, ως πρόληψη ή αγωγή των πνευμονικών ή παραρρινίων λοιμώξεων. Χορηγούνται δια του στόματος, ενδοφλεβίως ή υπό τη μορφή εισπνεόμενων σκευασμάτων. Άτομα που πάσχουν από κυστική ίνωση κυμαίνεται να λαμβάνουν αντιβιοτική αγωγή μόνο σε περιπτώσεις που απαιτείται ή σε χρόνια βάση. Οι δόσεις που συνήθως χορηγούνται είναι μεγαλύτερες των συστηνόμενων.
• Εισπνεόμενα σκευάσματα που έχουν διασταλτική δράση επί των αεραγωγών
• Θεραπεία ενζυμικής αντικατάστασης DNAse που ρευστοποιεί τη βλέννη, υποβοηθώντας την αποβολή της κατά το βήχα
• Αντιγριππικό εμβόλιο κι εμβόλιο κατά του πολυσακχαριδικού πνευμονιοκόκκου, ετησίως (συμβουλευτείτε τον ιατρό σας)
• Σε μεμονωμένες περιπτώσεις, η μεταμόσχευση πνεύμονος, αποτελεί θεραπεία εκλογής
• Οξυγονοθεραπεία απαιτείται σε επιδείνωση της πνευμονικής πάθησης

Η θεραπεία των εντερικών και θρεπτικών διαταραχών, περιλαμβάνει:

• Ειδική υπερπρωτεϊνική και υπερθερμιδική δίαιτα για μεγαλύτερης ηλικίας παιδιά κι ενήλικες
• Παγκρεατικά ένζυμα για ενίσχυση της απορρόφησης λιπών και πρωτεϊνών
• Συμπληρώματα βιταμινών, ιδίως βιταμίνης A,D,E και Κ
• Ο ιατρός θα σας συστήσει κι άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα, στην περίπτωση που έχετε πολύ σκληρή σύσταση κόπρανα

Η κατ’ οίκον φροντίδα και παρακολούθηση περιλαμβάνει:

• Αποφυγή καπνού, σκόνης, βρωμιάς, ατμών, χημικών οικιακής χρήσης, καπνού από το τζάκι και μούχλας
• Κάθαρση ή αποβολή βλέννης ή εκκριμάτων από τους αεραγωγούς. Αυτό πρέπει να γίνεται 1 – 4 φορές την ημέρα. Οι ασθενείς, τα οικογενειακά μέλη και οι φροντιστές, πρέπει να διδαχθούν την τεχνική της θωρακικής προσπέλασης και αναπνευστικής αναρρόφησης, προκειμένου να διατηρούνται μόνιμα ανοικτοί οι αεραγωγοί
• Πόση αρκετών υγρών, κυρίως όσον αφορά τα βρέφη και τα παιδιά, σε ζεστές θερμοκρασίες, σε παρουσία διάρροιας ή μαλακών κοπράνων και κατά τη διάρκεια έντονων σωματικών δραστηριοτήτων
• Άθληση δύο με τρεις φορές την εβδομάδα. Καλές επιλογές είναι το κολύμπι, το χαλαρό τρέξιμο και η ποδηλασία. Αποφύγετε τα αθλήματα που περιλαμβάνουν σωματική επαφή, την κατάδυση με φιάλες οξυγόνου και δραστηριότητες αντοχής, όπως τους μαραθώνιους

Πρόγνωση

Η πλειοψηφία των παιδιών που πάσχουν από κυστική ίνωση, διατηρούν μια σχετικά υγιής κλινική εικόνα, μέχρις ότου ενηλικιωθούν. Τα άτομα αυτά είναι σε θέση να λάβουν μέρος στις περισσότερες δραστηριότητες, καθώς και να πηγαίνουν σχολείο. Αρκετοί νεαροί ενήλικες με κυστική ίνωση, αποφοιτούν από το κολέγιο ή προσλαμβάνονται ακόμη και σε θέσεις εργασίας.

Η πνευμονική διαταραχή ωστόσο της νόσου, παρουσιάζει σταδιακή επιδείνωση, που καθιστά τον ασθενή σε κάποιο στάδιο, ανίκανο κι ανήμπορο. Ο μέσος όρος ηλικίας, στις μέρες μας, ασθενών της κυστικής ίνωσης, που φτάνουν την ενηλικίωση, είναι περίπου τα 35 έτη, γεγονός που σημείωσε σημαντική αύξηση τις τρεις τελευταίες δεκαετίες.

Ο θάνατος επέρχεται συνήθως λόγω των πνευμονικών επιπλοκών.



Επιπλοκές

Η συχνότερη επιπλοκή είναι η χρόνια αναπνευστική λοίμωξη.

• Διαταραχές του εντερικού συστήματος, όπως οι χολόλιθοι, η εντερική απόφραξη και η πρόπτωση ορθού
• Αιματηρά πτύελα κατά το βήχα
• Χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Στειρότητα
• Ηπατική πάθηση ή ηπατική ανεπάρκεια, παγκρεατίτιδα, χολική κίρρωση
• Δυσαπορρόφηση
• Ρινικοί πολύποδες και παραρρρινοκολπίτιδα
• Οστεοπόρωση κι αρθρίτιδα
• Υποτροπές πνευμονίας
• Πνευμονοθώρακας
• Δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια (πνευμονική καρδιά)

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας εάν ένα βρέφος ή ένα παιδί παρουσιάσει συμπτώματα κυστικής ίνωσης.

Καλέστε τον ιατρό σας εάν ένα άτομο πάσχων από κυστική ίνωση αναπτύξει νέα συμπτώματα ή αν τα ήδη υπάρχοντα συμπτώματα επιδεινωθούν, κυρίως όσον αφορά σοβαρή αναπνευστική δυσχέρεια ή αιματηρά πτύελα κατά το βήχα


Καλέστε τον ιατρό σας αν εσείς ή το παιδί σας παρουσιάσετε:

• Πυρετό, έντονο βήχα, αλλαγές των πτυέλων ή αιματηρά πτύελα, απώλεια όρεξης ή άλλα σημεία πνευμονίας
• Σημαντική απώλεια σωματικού βάρους
• Συχνότερες εντερικές κινήσεις / περισταλτισμό ή πιο συχνή αφόδευση, κατά την οποία τα κόπρανα παρουσιάζουν έντονη οσμή ή πρόσμιξη βλέννης
• Διόγκωση / διάταση κοιλιακής χώρας ή έντονο μετεωρισμό

Πρόληψη

Δεν υπάρχει ουσιαστικός τρόπος πρόληψης της κυστικής ίνωσης. Η παρακολούθηση / μελέτη ατόμων με θετικό οικογενειακό ιστορικό της νόσου, δύναται να εντοπίσει το γονίδιο της κυστικής ίνωσης σε 60% - 90% τω φορέων, αναλόγως πάντα την τεχνική εξέτασης που διεξάγεται

Ορισμός

Ένας «ατελεκτασικός» πνεύμονας ή πνευμονοθώρακας, ονομάζεται η συλλογή αέρος στο χώρο που περιβάλλει τους πνεύμονες. Η συσσώρευση αυτή αέρος, ασκεί πίεση επί του πνεύμονα, με αποτέλεσμα την αδυναμία πλήρης έκπτυξής του (όπως συμβαίνει υπό φυσιολογικές συνθήκες) κατά την εισπνοή.

Εναλλακτικοί ορισμοί

Αέρας που περιβάλλει τον πνεύμονα, Ύπαρξη αέρος εκτός του πνευμονικού παρεγχύματος, Πνευμονοθώρακας, Αυτόματος πνευμονοθώρακας.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η ατελεκτασία οφείλεται σε τραύμα της θωρακικής κοιλότητας, όπως συμβαίνει σε πυροβολισμό ή νύξη από αιχμηρό αντικείμενο (μαχαίρι), σε κάταγμα πλευρών ή σε διάφορες ιατρικές πράξεις, ως επιπλοκή τους.

Σε κάποιες περιπτώσεις ωστόσο, η ατελεκτάσια επισυμβαίνει δίχως την ύπαρξη αιτιοπαθογένειας. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται αυτόματος πνευμονοθώρακας. Ένα μικρό τμήμα του πνεύμονα «γεμάτο» αέρα, που ονομάζεται φυσαλίδα, υπόκειται ρήξη, με αποτέλεσμα τη διαφυγή του αέρος στο χώρο / διάστημα που περιβάλλει τον πνεύμονα.

Κάποιες δραστηριότητες αυξάνουν τον κίνδυνο πρόκλησης ατελεκτασίας, όπως είναι η κατάδυση με χρήση φιάλης οξυγόνου, το κάπνισμα μαριχουάνας ή τσιγάρων, η ποδηλασία σε υψηλό υψόμετρο και η ιπτάμενη πτήση.

Τα άτομα με ψηλό και λιγνό σωματότυπο, ενδέχεται να είναι πιο επιρρεπής στην ανάπτυξη ατελεκτασίας.

Πνευμονικές παθήσεις όπως η χρόνια παρεμποδιστική πνευμονική πάθηση (COPD), το άσθμα, η κυστική ίνωση, η φυματίωση και ο κοκκιότης, αυξάνουν τον κίνδυνο της ανάπτυξης ατελεκτασίας.


Συμπτώματα

Η πλειοψηφία των ασθενών με ατελεκτασία, παρουσιάζουν τα παρακάτω συμπτώματα:

• Οξύ θωρακικό άλγος, που επιδεινώνεται κατά τη βαθιά εισπνοή ή το βήχα
• Ανακοπές αναπνοής

Ένας εκτεταμένος πνευμονοθώρακας προκαλεί ακόμη πιο σοβαρά συμπτώματα, όπως:

• «σφίξιμο» στο στήθος (στηθάγχη)
• εύκολη κόπωση
• ταχυκαρδία
• κυάνωση του δέρματος, που οφείλεται στην έλλειψη οξυγόνου

Σημείωση: τα συμπτώματα πιθανόν να κάνουν την εμφάνισή τους κατά την ανάπαυση ή τον ύπνο.

Άλλα συμπτώματα που ενδεχομένως να παρουσιαστούν στην ατελεκτασία είναι:

• ρινική συμφόρηση
• χαμηλή αρτηριακή πίεση (υπόταση)

Σημεία κι εξετάσεις

Κατά την ακρόαση των πνευμόνων, με τη χρήση στηθοσκοπίου, σημειώνεται απουσία ή ελάττωση του αναπνευστικού ψιθυρίσματος στην περιοχή που αντιστοιχεί στο ατελεκτασικό τμήμα του πνεύμονα.

Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν:

• ακτινογραφία θώρακος για τη διαπίστωση ύπαρξης αέρος εκτός του πνευμονικού παρεγχύματος
• αρτηριακά αέρια αίματος

Θεραπεία

Ένας «μικρός» πνευμονοθώρακας δύναται να εξαλειφθεί αυτόματα. Ίσως απαιτηθεί μόνο οξυγονοθεραπεία κι ανάπαυση. Ο ιατρός πιθανόν, με τη χρήση βελόνης, να αναρροφήσει την περίσσεια αέρος που υπάρχει στην περιφέρεια του πνεύμονα, με σκοπό την πλήρη έκπτυξή του. Εάν ο ασθενής διαμένει κοντά στο νοσοκομείο, ίσως να του επιτραπεί η κατ’ οίκον παραμονή.

Στην περίπτωση του εκτεταμένου πνευμονοθώρακα, ένας «θωρακικός» αγωγός εισάγεται δια μεσοπλευρικού διαστήματος στην υπεζωκοτική χώρα, προκειμένου να παροχετευτεί ο αέρας και να ανακτήσει ο πνεύμονας τη δυνατότητα έκπτυξής του.

Ο «θωρακικός» αυτός αγωγός ίσως παραμείνει για λίγες μέρες κι επομένως ο ασθενής απαιτείται να νοσηλευτεί.

Κάποιοι ασθενείς με ατελεκτασικό πνεύμονα χρήζουν οξυγονοθεραπείας, η οποία συντελεί στην επιτάχυνση της επαναπορρόφησης του αέρα που περιβάλλει τον πνεύμονα.

Η χειρουργική επέμβαση ίσως κριθεί απαραίτητη για τη θεραπευτική αντιμετώπιση του πνευμονοθώρακα ή για την πρόληψη υποτροπών. Η περιοχή στην οποία οφείλεται η διαφυγή του αέρα, δύναται να αποκατασταθεί, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις, μια ειδική χημική ουσία τοποθετείται στην ατελεκτασική περιοχή, με σκοπό τη δημιουργία ουλώδους ιστού.


Πρόγνωση

Εάν εμφανίσατε στο παρελθόν ατελεκτασία, είναι πολύ πιθανόν να εμφανιστεί εκ νέου στο μέλλον αν:

• έχετε υψηλό και λιγνό σωματότυπο
• εξακολουθείτε να καπνίζετε
• παρουσιάσατε ατελεκτασία άμφω πνευμόνων στο παρελθόν

Η πρόγνωση ενός ασθενή με ατελεκτασία, εξαρτάται από την αιτιοπαθογένεια αυτής.


Επιπλοκές

• επανεμφάνιση ατελεκτασίας στο μέλλον
• σοκ

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε συμπτώματα ατελεκτασίας, κυρίως αν έχετε ιστορικό ιδίας κατάστασης.


Πρόληψη

Δεν υπάρχουν γνωστοί τρόποι πρόληψης της πάθησης, αν και μπορείτε να μειώσετε τις πιθανότητες ανάπτυξής της, διακόπτοντας το κάπνισμα.

Ορισμός

Το άσθμα αποτελεί μια φλεγμονώδη πάθηση των αεραγωγών, που προκαλεί κρίσεις συριγμού, διακοπές αναπνοής, αίσθηση θωρακικής / στερνικής σύσφιξης και βήχα.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Βρογχικό άσθμα, Άσθμα που εκλύεται με την άσκηση.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Το άσθμα οφείλεται σε φλεγμονή των αεραγωγών. Κατά τη διάρκεια μιας ασθματικής κρίσης, οι μύες που περιβάλλουν τους αεραγωγούς, συσπώνται, ενώ ο βλεννογόνος των αεραγωγών διογκώνεται. Κατ΄ αυτό τον τρόπο, μειώνεται σημαντικά η δίοδος του αέρα και προκαλούνται ήχοι συριγμού.

Η πλειοψηφία των ασθενών με άσθμα εμφανίζουν κρίσεις συριγμού, ανεξάρτητα των ασυμπτωματικών χρονικών περιόδων. Άλλοι ασθενείς, παρουσιάζουν μακράς χρονικής διάρκειας δυσκολίες στην αναπνοή, με παράλληλα επεισόδια έντονης δυσχέρειας στην αναπνοή. Σε άλλους, το κύριο σύμπτωμα αποτελεί ο βήχας. Οι ασθματικές κρίσεις δύναται να διαρκούν από λίγα λεπτά έως και μερικές ημέρες και μπορούν να λάβουν κρίσιμη μορφή, εάν οι αεραγωγοί παρουσιάζουν βαριά απόφραξη.

Στην περίπτωση ευαίσθητων ατόμων, τα συμπτώματα του άσθματος μπορούν να προκληθούν με την εισπνοή αλλεργιογόνων ουσιών (ονομάζονται αλλεργιογόνες ή εκλυτικές ουσίες).

Κύριοι εκλυτικοί παράγοντες του άσθματος είναι:

• Ζώα (το τρίχωμα των κατοικίδιων ή η πιτυρίδα τους)
• Σκόνη
• Κλιματιστικές αλλαγές (συνήθως το ψυχρό κλίμα)
• Χημικά στον αέρα ή στα τρόφιμα
• Άσκηση
• Μούχλα
• Γύρη
• Αναπνευστικές λοιμώξεις, όπως το κοινό συνάχι
• Έντονοι συναισθηματισμοί (άγχος)
• Κάπνισμα καπνού

Η ασπιρίνη, καθώς κι άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη σκευάσματα (ΜΣΑΦ) ενοχοποιούνται για την πρόκληση άσθματος σε κάποιους ασθενείς.

Αρκετοί εκ των ασθματικών ασθενών έχουν θετικό ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών, όπως ο πολύ υψηλός πυρετός (αλλεργική ρινίτιδα) ή το έκζεμα. Άλλοι πάλι δεν έχουν κανένα ιστορικό αλλεργιών.


Συμπτώματα

• Βήχας με ή χωρίς την παραγωγή πτυέλων
• Εισολκή της επιδερμίδας των μεσοπλεύριων διαστημάτων κατά την αναπνοή (μεσοπλεύριες αντιδράσεις)
• Δυσχέρεια αναπνοής η οποία επιδεινώνεται με την άσκηση ή τη δραστηριότητα
• Συριγμός

1. παρουσιάζεται κατά επεισόδια
2. ίσως είναι πιο έντονος κατά τη διάρκεια της νύχτας ή νωρίς το πρωί
3. ίσως υποχωρήσει αυτόματα
4. βελτιώνεται με τη χρήση σκευασμάτων που προκαλούν διάνοιξη των αεραγωγών (βρογχοδιασταλτικά)
5. επιδεινώνεται με την αναπνοή σε ψυχρό περιβάλλον
6. επιδεινώνεται με την άσκηση
7. επιδεινώνεται κατά το στερνικό καύσο (αναγωγή)
8. εμφανίζεται συνήθως αιφνίδια

Συμπτώματα επείγουσας σημασίας:

• κυανό χρώμα των χειλέων και του προσώπου
• μειωμένο επίπεδο εγρήγορσης, όπως βαριά ζάλη ή σύγχυση κατά τη διάρκεια ασθματικής κρίσης
• υπερβολικά έντονη δυσχέρεια αναπνοής
• ταχυπαλμία
• έντονο άγχος που οφείλεται στη δυσχέρεια αναπνοής
• εφίδρωση

Επί πρόσθετα συμπτώματα που μπορεί να συνοδεύουν τη νόσο είναι:

• παθολογικό σχήμα αναπνοής – η εκπνοή διαρκεί δυόμισι φορές περισσότερο απ’ ότι η εισπνοή
• παροδική διακοπή της αναπνοής
• θωρακικό άλγος
• ρινική συμφόρηση
• συσφιγκτικό αίσθημα στη στερνική χώρα

Σημεία κι εξετάσεις

Οι εξετάσεις για αλλεργία μπορεί να αποβούν ωφέλιμες, προσδιορίζοντας τα αλλεργιογόνα ατόμων με επίμονο άσθμα. Συχνά αλλεργιογόνα περιλαμβάνουν την πιτυρίδα κατοικίδιων ζώων, τους κόκκους σκόνης, τα κατσαριδοκτόνα αλλεργιογόνα, τη μούχλα και τη γύρη. Συχνοί παράγοντες που προκαλούν αναπνευστικό ερεθισμό αποτελούν ο καπνός του τσιγάρου, το καυσαέριο κι ο καπνός από την καύση ξύλου ή υγραερίου.

Ο ιατρός θα ακροαστεί με στηθοσκόπιο τους πνεύμονες. Το πιθανότερο είναι να γίνουν αντιληπτοί ήχοι / ψιθυρίσματα που συνδέονται με το άσθμα. Πάρα ταύτα, το αναπνευστικό ψιθύρισμα παραμένει φυσιολογικό στα μεσοδιαστήματα των κρίσεων άσθματος.

Οι εξετάσεις που διεξάγονται περιλαμβάνουν:

• αρτηριακά αέρια αίματος
• αιματολογικές εξετάσεις για προσδιορισμό της τιμής των ηωσινόφιλων (μια υπο-ομάδα των λευκοκυττάρων) και των IgE (έναν τύπο πρωτεΐνης του ανοσοποιητικού συστήματος που ονομάζεται ανοσοσφαιρίνη)
• ακτινογραφία θώρακος
• εξετάσεις πνευμονικής λειτουργίας
• μέτρηση μέγιστης εκπνευστικής ροής

Θεραπεία

Στόχος της θεραπείας αποτελεί η αποφυγή των εκλυτικών ουσιών και η αντιμετώπιση της φλεγμονής των αεραγωγών. Η καλή συνεργασία με τον ιατρό σας, θα σας βοηθήσει να οργανώσετε ένα σχήμα αποφυγής των εκλυτικών παραγόντων του άσθματος και παρακολούθησης των συμπτωμάτων σας.

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι φαρμακευτικών σκευασμάτων για τη θεραπεία του άσθματος:

• μακράς – δράσης φάρμακα για την πρόληψη των κρίσεων
• ταχείας – ανακούφισης φάρμακα για χορήγηση κατά τη διάρκεια των κρίσεων

Η πρώτη κατηγορία φαρμάκων χορηγείται σε τακτική βάση προς πρόληψη των κρίσεων κι όχι για την αντιμετώπισής τους. Τέτοια φαρμακευτικά σκευάσματα περιλαμβάνουν:

• εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή για την αντιμετώπιση της φλεγμονής
• αναστολείς της λευκοτριένης
• μακράς – δράσης βρογχοδιασταλτικά για τη διατήρηση του εύρους των αεραγωγών
• ομιλιζουμάβη, η οποία «μπλοκάρει» τη δίοδο του αναπνευστικού συστήματος που είναι υπεύθυνη για την έκλυση των συμπτωμάτων του άσθματος
• νατριούχος χρωμολύνη ή νατριούχος νεδοχρωμίλη
• αμινοφυλλίνη ή θεοφυλλίνη (δεν έχουν ευρεία χρήση όπως στο παρελθόν)
• κάποιες φορές χορηγείται μονή θεραπεία με σκεύασμα που συνδυάζει στεροειδή και βρογχοδιασταλτικά

Τα ταχείας – ανακούφισης ή διάσωσης φαρμακευτικά σκευάσματα έχουν εφαρμογή στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια της κρίσης. Αυτά περιλαμβάνουν:

• ταχείας – δράσης βρογχοδιασταλτικά (εισπνεόμενα)
• κορτικοστεροειδή, όπως η μεθυλπρεδνισολόνη, τα οποία δύναται να χορηγηθούν ενδοφλέβια κι άμεσα κατά τα διάρκεια βαριάς κρίσης, σε συνδυασμό με άλλα εισπνεόμενα σκευάσματα

Σε άτομα με ήπια συμπτωματολογία άσθματος (και μικρή συχνότητα κρίσεων) χορηγούνται ταχείας ανακούφισης σκευάσματα, όποτε κρίνεται αναγκαίο. Στα άτομα με επίμονο άσθμα χορηγούνται μακράς δράσης σκευάσματα σε μόνιμη τακτική βάση για την πρόληψη των συμπτωμάτων. Η βαριά κρίση άσθματος απαιτεί ιατρική εξέταση και πιθανότητα νοσηλεία, ενδοφλέβια χορήγηση φαρμάκων κι οξυγονοθεραπεία.

Η μέτρηση μέγιστης εκπνευστικής ροής αποτελεί μια απλή τεχνική προσδιορισμού της ταχύτητας απελευθέρωσης του εισπνεόμενου αέρα από τους πνεύμονες. Το τελευταίο παίζει ρόλο στη διάγνωση αρχόμενης κρίσης, και πολλές φορές χωρίς την παρουσία κανενός συμπτώματος. Οι μετρήσεις αυτές μπορούν να συντελέσουν στην ένδειξη χορήγησης φαρμάκων ή λήψης άλλων απαραίτητων μέτρων. Οι τιμές της μέγιστης εκπνευστικής ροής ενός ατόμου, που κυμαίνονται από 50 – 80% των μέγιστων τιμών που έχει παρουσιάσει στο παρελθόν, αποτελούν σημείο μετρίου βαθμού ασθματικής κρίσης, ενώ τιμές κατώτερες από 50%, αποτελούν σημείο βαριάς κρίσης.


Πρόγνωση

Ίαση του άσθματος ουδέποτε επιτυγχάνεται, παρά μόνον βελτίωση των συμπτωμάτων με τη πάροδο του χρόνου. Με την αρμόδια αυτοσυντήρηση / αντιμετώπιση και θεραπευτική αγωγή, η πλειοψηφία των ασθενών που πάσχουν από άσθμα, βιώνουν μια φυσιολογική ζωή.


Επιπλοκές

Οι επιπλοκές του άσθματος μπορούν να λάβουν βαριά μορφή και περιλαμβάνουν:

• θάνατο
• μειωμένη ικανότητα για άσκηση κι ασχολία με άλλες δραστηριότητες
• έλλειψη ύπνου που οφείλεται στα συμπτώματα κατά τη διάρκεια της νύχτας
• μόνιμες αλλαγές / διαταραχές της αναπνευστικής λειτουργίας
• μόνιμο βήχα
• δυσχέρεια αναπνοής που απαιτεί αναπνευστική υποστήριξη / αναπνευστήρα

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Κλείστε ραντεβού με τον ιατρό σας, εάν παρουσιάσετε συμπτώματα άσθματος.

Καλέστε τον ιατρό σας ή σπεύσατε στα επείγοντα ιατρεία εάν:

• μια κρίση άσθματος χρήζει περαιτέρω φαρμακευτικής αγωγής απ΄ ότι τη η συνιστώμενη
• τα συμπτώματα επιδεινώνονται ή δε βελτιώνονται με τη θεραπευτική αγωγή
• παρουσιάσετε δυσχέρεια αναπνοής ενώ μιλάτε
• η μέτρηση της μέγιστης εκπνευστικής ροής σας φτάνει το 50 - 80% των βέλτιστων προσωπικών σας μετρήσεων

Σπεύσατε στα επείγοντα αν:

• παρουσιάσατε ζάλη ή σύγχυση
• αναπτύξετε κρίσιμη δυσχέρεια αναπνοής κατά την ανάπαυση
• η μέτρηση της μέγιστης εκπνευστικής ροής, είναι μικρότερη του 50% των βέλτιστων προσωπικών σας μετρήσεων
• αντιμετωπίζετε έντονο θωρακικό άλγος

Πρόληψη

Τα συμπτώματα του άσθματος περιστασιακά μπορούν να βελτιωθούν, με την αποφυγή γνωστών εκλυτικών παραγόντων και ουσιών που προκαλούν ερεθισμό των αεραγωγών.

Το κρεβάτι μπορεί να καλυφθεί με επένδυση κατά της αλλεργίας, προκειμένου να μειωθεί η έκθεσή του στους κόκκους σκόνης. Η αφαίρεση των χαλιών και η τακτική χρήση της ηλεκτρικής σκούπας επίσης βοηθούν. Τα απορρυπαντικά και τα προϊόντα καθαρισμού στην οικία είναι προτιμητέο να είναι άοσμα.

Διατηρώντας χαμηλά επίπεδα υγρασίας κι επισκευάζοντας διαρροές, μειώνετε τις πιθανότητες ανάπτυξης μικροοργανισμών, όπως της μούχλας. Διατηρείτε την οικία σας καθαρή και τα τρόφιμα σε συσκευασίες εκτός των υπνοδωματίων – γεγονός που μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης κατσαριδών, οι οποίες εκλύουν τις κρίσεις άσθματος σε κάποια άτομα.

Ένα κάποιο άτομο είναι αλλεργικό σε ένα ζώο (κατοικίδιο), που δε δύναται να απομακρυνθεί από την οικία, το ζώο δεν πρέπει να έχει πρόσβαση στο δωμάτιο του πάσχοντος. Υλικά «φιλτραρίσματος» μπορούν να τοποθετηθούν στις εξόδους θέρμανσης, προκειμένου να παγιδευτεί η πιτυρίδα του κατοικίδιου.

Απομακρύνοντας τον καπνό τσιγάρου από μια οικία, αποτελεί το μόνο σημαντικό μέτρο που οφείλει να λάβει μια οικογένεια, για να βοηθήσει ένα παιδί με άσθμα. Το κάπνισμα εκτός του σπιτιού δεν επαρκεί. Τα μέλη της οικογένειας και οι επισκέπτες που καπνίζουν εκτός του σπιτιού, μεταφέρουν υπολείμματα καπνού εντός του σπιτιού με τα ρούχα τους και τα μαλλιά τους – γεγονός που και πάλι μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα άσθματος.

Άτομα που πάσχουν οφείλουν επίσης να αποφεύγουν το καυσαέριο, τις βιομηχανικές σκόνες κι άλλους ερεθιστικούς καπνούς, όσον το δυνατόν περισσότερο.