Ορισμός

Η αγκυλωτική σπονδυλίτιδα είναι μια ασθένεια που εξελίσσεται μακροπρόθεσμα και προκαλεί φλεγμονή στις αρθρώσεις ανάμεσα στους σπονδύλους και στις αρθρώσεις μεταξύ σπονδυλικής στήλης και λεκάνης. Τελικά, οι σπόνδυλοι που έχουν προσβληθεί ενώνονται μεταξύ τους και γίνονται δύσκαμπτοι (αγκύλωση).

Δείτε επίσης: Αρθρίτιδα

Εναλλακτικοί ορισμοί

Ρευματοειδής σπονδυλίτιδα – Σπονδυλίτιδα – Σπονδυλοαρθροπάθεια – Οροαρνητική αρθροπάθεια


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η αιτία της αγκυλωτικής σπονδυλίτιδας δεν είναι γνωστή αλλά τα γονίδια φαίνεται πως παίζουν έναν ρόλο.
Η ασθένεια συνήθως εμφανίζεται σε ηλικίες μεταξύ των 20 και 40 χρόνων, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και πριν την ηλικία των 10. Προσβάλλει περισσότερο τους άνδρες παρά τις γυναίκες. Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται:
• Οικογενειακό ιστορικό αγκυλωτικής σπονδυλίτιδας
• Φύλο (άνδρας)


Συμπτώματα

Η ασθένεια ξεκινά με πόνο χαμηλά στην πλάτη που έρχεται και φεύγει.
• Ο πόνος και η δυσκαμψία χειροτερεύουν το βράδυ, νωρίς το πρωί ή όταν δεν υπάρχει σωματική δραστηριότητα. Μπορεί ακόμα και να σας ξυπνήσει από τον ύπνο.
• Ο πόνος συνήθως υποχωρεί με σωματική δραστηριότητα ή άσκηση.
• Ο πόνος στην πλάτη μπορεί να ξεκινά από τις ιερολαγόνιες αρθρώσεις (μεταξύ της λεκάνης και της σπονδυλικής στήλης). Συν τω χρόνω, μπορεί να επεκταθεί σε μέρος της σπονδυλικής στήλης ή και σε ολόκληρη τη σπονδυλική στήλη.
Μπορεί να χάσετε μέρος της κινητικότητας του κάτω μέρους της σπονδυλικής στήλης. Επίσης ίσως να μην μπορείτε να τεντώσετε εντελώς το στήθος επειδή προσβάλλονται και οι αρθρώσεις μεταξύ των πλευρών.
Η κόπωση είναι ένα επίσης σύνηθες σύμπτωμα.

Άλλα, λιγότερο συνήθη, συμπτώματα είναι:
• Φλεγμονή του ματιού ή ιρίτιδα
• Πόνος στις φτέρνες
• Πόνος και δυσκαμψία στα ισχία
• Πόνος και οίδημα στις αρθρώσεις των ώμων, των γονάτων και των αστραγάλων
• Απώλεια όρεξης
• Ελαφρός πυρετός
• Απώλεια βάρους


Ενδείξεις και εξετάσεις

Στις διαγνωστικές εξετάσεις περιλαμβάνονται:
• Γενική αίματος
• Ταχύτητα καθίζησης
• Αντιγόνο HLA-B27
• Ακτινογραφίες σπονδυλικής στήλης και λεκάνης


Θεραπεία

Ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (NSAIDs) για τον έλεγχο του πόνου και τη μείωση της φλεγμονής.
Μια άλλη θεραπεία που συνιστάται είναι με κορτικοστεροειδή φάρμακα ή με φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Ορισμένα φάρμακα που ονομάζονται αναστολείς TNF (ετανερσέπτη, ανταλιμουμάμπη, ινφλιξιμάμπη) και μπλοκάρουν μια φλεγμονώδη πρωτεΐνη, έχουν αποδειχτεί αποτελεσματικά στη βελτίωση των συμπτωμάτων της αγκυλωτικής σπονδυλίτιδας.

Ορισμένοι θεράποντες χρησιμοποιούν φάρμακα που μπλοκάρουν την ανάπτυξη των κυττάρων (κυτοτοξικά φάρμακα) σε άτομα που δεν ανταποκρίνονται ικανοποιητικά στα κορτικοστεροειδή ή που είναι εξαρτημένα από υψηλές δόσεις κορτικοστεροειδών.

Χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει αν ο πόνος ή η βλάβη στις αρθρώσεις είναι σοβαρή.

Οι ασκήσεις μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της στάσης του σώματος και στην αναπνοή. Ο ύπνος σε ευθεία ύπτια θέση μπορεί επίσης να βοηθήσει στη σωστή στάση του σώματος.


Πρόγνωση

Η πορεία της ασθένειας είναι απρόβλεπτη. Τα συμπτώματα έρχονται και φεύγουν ανά πάσα στιγμή. Τα περισσότερα άτομα μπορούν να κινούνται εκτός κι αν έχουν προσβληθεί σοβαρά τα ισχία.


Επιπλοκές

Σπάνια, οι ασθενείς μπορεί να υποστούν ανεπάρκεια αορτής και καρδιακές αρρυθμίες.
Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να υποστούν κυστική ίνωση ή αποφρακτική πνευμονοπάθεια.

Καλέστε τον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας αν:
• Παρουσιάζετε συμπτώματα αγκυλωτικής σπονδυλίτιδας
• Πάσχετε από αγκυλωτική σπονδυλίτιδα και παρουσιάσετε νέα συμπτώματα κατά τη διάρκεια της θεραπείας


Πρόληψη

Τρόπος πρόληψης δεν υπάρχει. Η γνώση των παραγόντων κινδύνου μπορεί να οδηγήσει σε έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία.

Ορισμός

Ο σακχαρώδης διαβήτης (Σ. Δ.) είναι μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα σακχάρου/ γλυκόζης στο αίμα.

Βλ. επίσης:

• Σακχαρώδης διαβήτης Τύπου 1
• Σακχαρώδης διαβήτης Τύπου 2

Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη που παράγεται στο πάγκρεας και ρυθμίζει τις τιμές σακχάρου στο αίμα. Ο Σ. Δ. προκαλείται είτε από σχετική έλλειψη ινσουλίνης είτε από κυτταρικές αντιδράσεις στην ινσουλίνη ή και τα δύο μαζί.

Για την πλήρη κατανόηση της πάθησης αυτής, σημαντικό είναι να γνωρίζουμε την ακριβής πορεία της φυσιολογικής διαδικασίας, κατά την οποία η τροφή διαμελίζεται και χρησιμοποιείται από τον οργανισμό για ενέργεια.

Κατά την πέψη της τροφής, πραγματοποιούνται κάποιες διαδικασίες:

• Ένα σάκχαρο, ονομαζόμενο γλυκόζη, εισάγεται στην αιματικά ροή. Η γλυκόζη αποτελεί πηγή ενέργειας για τον οργανισμό.
• Το πάγκρεας παράγει ινσουλίνη. Ο ρόλος της ινσουλίνης είναι η μεταφορά της γλυκόζης από την αιματική ροή στα μυϊκά, λιπώδη και ηπατικά κύτταρα για να χρησιμοποιηθεί εκεί πλέον ως ενέργεια.

Τα άτομα που πάσχουν από Σ. Δ. έχουν υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Αυτό συμβαίνει διότι:

• Το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ποσότητα ινσουλίνης.
• Τα λιπώδη, τα μυϊκά κα και τα ηπατικά κύτταρα δεν αντιδρούν φυσιολογικά στην ινσουλίνη.
• Πραγματοποιούνται και τα δύο παραπάνω

Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι σακχαρώδους διαβήτη:

• Σ. Δ. Τύπου 1, του οποίου η διάγνωση τίθενται συνήθως στην παιδική ηλικία. Πολλά άτομα διαγνώσκονται ότι πάσχουν από Σ. Δ. μετά την ηλικία των είκοσι χρόνων. Στην πάθηση αυτή, ο οργανισμός παράγει ελάχιστη ή σχεδόν καθόλου ινσουλίνη. Για τους πάσχοντες απαιτείται καθημερινά η ενέσιμη ινσουλίνη. Η ακριβής αιτία της νόσου παραμένει άγνωστη. Τα γονίδια, οι ιοί κι άλλες αυτοάνοσες παθήσεις, μπορεί να εμπλέκονται στη νόσο αυτή.
• Σ. Δ. Τύπου 2, ο οποίος εμφανίζεται συχνότερα από τον Σ. Δ. Τύπου 1. Οι περισσότεροι είναι πάσχοντες Σ. Δ. Τύπου 2. Εμφανίζεται συνήθως κατά την ενήλικη ζωή. Ωστόσο, όλο και συχνότερα παρατηρείται άτομα νεαρής ηλικίας να πάσχουν από Σ. Δ. Κατά τη νόσο αυτή, το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη, ώστε να διατηρήσει σε κανονικά επίπεδα το σάκχαρο του αίματος, συχνά διότι ο οργανισμός δεν αντιδρά φυσιολογικά στις δράσεις της ινσουλίνης. Πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από Σ. Δ. δεν το γνωρίζουν, αν και πρόκειται για μια κρίσιμη κατάσταση.
• Ο Σ. Δ. που εμφανίζεται κατά την περίοδο της κύησης, σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή αυτής παρουσιάζει αύξηση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα, σε εγκυμονούσες γυναίκες που ωστόσο δεν πάσχουν από Σ. Δ. Οι τελευταίες είναι άτομα υψηλού κινδύνου για εμφάνιση Σ. Δ. Τύπου 2 και καρδιαγγειακών παθήσεων.

Οι παράγοντες κινδύνου για τον Σ. Δ. Τύπου 2 είναι πολλοί, μερικοί από αυτούς είναι:

• Ηλικία άνω των 45 ετών
• Θετικό οικογενειακό ιστορικό
• Εγκυμοσύνη που εμφανίζει διαβήτη ή γέννηση βρέφους άνω των 4,5 κιλών
• Καρδιακές παθήσεις
• Υψηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα
• Παχυσαρκία
• Έλλειψη σωματικής άσκησης
• Πολυκυστικές ωοθήκες
• Προγενέστερη μείωση στην ανοχή του σακχάρου
• Ορισμένες φυλές (όπως οι Αφρο-αμερικανοί, οι ιθαγενείς Αμερικάνοι-ινδιάνοι, Ασιάτες, κάτοικοι νησιών του ειρηνικού ωκεανού και ισπανόφωνοι Αμερικανοί).

Συμπτώματα

Υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, μπορούν να προκαλέσουν κρίσιμες καταστάσεις, όπως:

• Θολή όραση
• Εκσεσημασμένη δίψα
• Κόπωση
• Συχνοουρία
• Πείνα
• Απώλεια βάρους

Ωστόσο, επειδή η εξέλιξη του Σ. Δ. είναι αργή, πολλοί ασθενείς δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα.


Συμπτώματα του Σ. Δ. Τύπου 1:

• Κόπωση
• Εκσεσημασμένη δίψα
• Αυξημένη ούρηση
• Ναυτία
• Έμετος
• Απώλεια βάρους, παρά την αυξημένη όρεξη για φαγητό.

Συνήθως οι πάσχοντες του Σ. Δ. Τύπου 1 εμφανίζουν συμπτώματα σε βραχύ χρονικό διάστημα. Η διάγνωση τους, τις περισσότερες φορές τίθεται στα επείγοντα.


Συμπτώματα Σ. Δ. Τύπου 2:

• Θολή όραση
• Κόπωση
• Αυξημένη δίψα
• Αυξημένη όρεξη
• Αυξημένη ούρηση

Σημεία και παρά-κλινικές εξετάσεις

Μια ανάλυση ούρων, μπορεί να μας αποκαλύψει τη διάσπαση λιπών από την παρουσία γλυκόζης και κετόνων. Ωστόσο, μια γενική ούρων δε μπορεί να θέσει τη διάγνωση του διαβήτη.

Οι ακόλουθες αιματολογικές εξετάσεις είναι διαγνωστικές για το Σ. Δ. :

• Τα επίπεδα γλυκόζης κατά τη νηστεία άνω των 126 mg/dL, σε δύο επανειλημμένες εξετάσεις, συνηγορούν υπέρ του Σ. Δ. Τα επίπεδα μεταξύ των 100 και 126 mg/dL αναφέρονται σε μειωμένα επίπεδα γλυκόζης νηστείας ή ασυμπτωματικό διαβήτη. Τα επίπεδα αυτά αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του Σ. Δ. Τύπου 2 και των επιπλοκών του.
• Εάν μετά το πέρας δύο ωρών, χορήγησης δια του στόματος σάκχαρις , η εξέταση στην ανοχή της γλυκόζης κατά τη νηστεία, είναι υψηλότερη των 200mg / dL, τίθεται η διάγνωση του διαβήτη. (η εξέταση αυτή χρησιμοποιείται περισσότερο για τον Σ. Δ. Τύπου 2).
• Σε μια τυχαία μέτρηση της γλυκόζης, αν βρεθεί ότι είναι υψηλότερη των 200mg/dL και συνυπάρχουν κλινικά συμπτώματα, όπως αυξημένη δίψα, ούρηση και κόπωση, υπάρχει μεγάλη υποψία ότι ο ασθενής πάσχει από Σ. Δ. (η εξέταση αυτή πρέπει να επιβεβαιωθεί με μια εξέταση γλυκόζης στο αίμα κατά τη νηστεία).

Τα άτομα που πάσχουν από Σ. Δ. οφείλουν να ελέγχουν τα επίπεδα αιμογλοβίνης Α1c (HbA1c) κάθε 3-6 μήνες. Το Α1c (HbA1c) είναι ένα μέτρο μέσης τιμής της γλυκόζης στο αίμα, κατά τη διάρκεια των 2-3 προηγουμένων μηνών. Πρόκειται για ένα πολύ χρήσιμο μέσο όσον αφορά τον καθορισμό της έκβασης της αγωγής.


Θεραπεία

Ο πρωταρχικός σκοπός της θεραπείας είναι η αγωγή της κέτωσης και των αυξημένων επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Επειδή ο Σ. Δ. Τύπου 1 εμφανίζεται αιφνίδια κι έχει σοβαρά συμπτώματα, τα άτομα που έχουν μόλις διαγνωσθεί με αυτή τη νόσο οφείλουν να επισκεφθούν κάποιο νοσοκομείο.

Σκοπός μακροπρόθεσμης αντιμετώπισης:

• Αύξηση ορίου ηλικίας
• Πρόληψη του Σ. Δ. και των σχετικών του επιπλοκών, όπως πλήρη απώλεια όρασης, καρδιακές παθήσεις, έκπτωση νεφρικής λειτουργίας και ακρωτηριασμός άκρων.

Τα παραπάνω μπορούν να επιτευχθούν με:

• Έλεγχο αρτηριακής πίεσης και χοληστερόλης
• Προσεκτική αυτοεξέταση επιπέδων γλυκόζης στο αίμα
• Ενημέρωση-παιδεία
• Σωματική άσκηση
• Σωστή υγιεινή κάτω άκρων
• Προγραμματισμός γεύματος και έλεγχος σωματικού βάρους
• Φαρμακευτική αγωγή ή χρήση ινσουλίνης

Δεν είναι ιάσιμη πάθηση. Η αγωγή περιλαμβάνει αντιδιαβητικά δισκία, δίαιτα, σωματική άσκηση για τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και την πρόληψη των συμπτωμάτων της νόσου.

ΔΙΔΑΧΗ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ

Η διδαχή προληπτικών μέτρων και τεχνικών, βοηθά στην αποφυγή επείγουσας ιατρικής θεραπείας.
Τα μέτρα και οι τεχνικές περιλαμβάνουν:

• Πώς να εντοπίσετε και να αντιμετωπίσετε τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (υπογλυκαιμία), καθώς και τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (υπέργλυκαιμία).
• Πώς και πότε να τρέφεστε
• Πώς να λαμβάνετε ινσουλίνη ή αντιδιαβητικά δισκία
• Πώς να εξετάζετε και να καταγράφετε τη γλυκόζη στο αίμα.
• Πώς να κάνετε εξέταση ούρων για κετόνες (μόνον Σ. Δ. Τύπου 1)
• Πώς να προσαρμόσετε την ινσουλίνη ή την εισαγωγή τροφών όταν επέλθει αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες και τη σωματική άσκηση
• Πώς να αντιμετωπίσετε τις μέρες που δε νιώθετε καλά.
• Πότε πρέπει να εφοδιαστείτε με διαβητικά υλικά και πώς να τα διατηρήσετε.

Μετά τη διδαχή των βασικών μέτρων για τη θεραπεία της νόσου, ενημερωθείτε για τα μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας και τους καλύτερους τρόπους αποφυγή αυτών. Μείνετε ενημερωμένοι, καθώς υπάρχουν νέες έρευνες και πιο εξελιγμένοι τρόποι αντιμετώπισης της νόσου.


ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ

Αν πάσχετε από Σ. Δ. , ο ιατρός σας θα σας συστήσει να ελέγχεται τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα σας, σε τακτά χρονικά διαστήματα (αυτοεξέταση). Διατίθενται στην αγορά, διάφορες ταινίες (στικ) και χρειάζεται μονάχα μια σταγόνα αίματος. Με την αυτοπαρακολούθηση, ενημερωνόσαστε για το πώς η δίαιτα, τα αντιδιαβητικά χάπια και η σωματική άσκηση, συν-λειτουργούν, επαρκούν και ρυθμίζουν σωστά το Σ. Δ. και συνεπώς βοηθούν στην αποφυγή επιπλοκών.

Η Αμερικανική Ένωση του Διαβήτη (A. D. A ) συνιστά να διατηρείται τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα στην κλίμακα του:

• 80 – 120 mg/dL προ γεύματος
• 100 – 140 mg/ dL πριν τον ύπνο

ο θεράπων ιατρός θα σας ρυθμίσει την κλίμακα αναλόγως με την κλινική σας κατάσταση.

ΠΩΣ ΝΑ ΤΡΕΦΕΣΤΕ

Συμβουλευτείτε τον οικογενειακό σας ιατρό σχετικά με την ποσότητα λιπών, πρωτεΐνης και υδατανθράκων που χρειάζεστε στη δίαιτά σας. Ένας διαιτολόγος θα σας βοηθούσε στις διατροφικές σας ανάγκες.
Οι πάσχοντες από Σ. Δ. πρέπει να γευματίζουν την ίδια ώρα κάθε μέρα και να είναι συνεπής με το είδος της τροφής που επιλέγουν. Αυτό βοηθά στην αποφυγή πολύ υψηλών ή πολύ χαμηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Τα άτομα που από Σ. Δ. πρέπει να ακολουθούν μια καλά-ισορροπημένη και χαμηλή σε λιπαρά δίαιτα.


ΛΗΨΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

Η ινσουλίνη, τα αντιδιαβητικά δισκία και τα υπογλυκαιμικά φάρμακα, είναι σκευάσματα προς αντιμετώπιση της νόσου.
Ο οργανισμός των ατόμων που πάσχουν από Σ. Δ. Τύπου 1, δεν μπορεί από μόνος του να παράγει ινσουλίνη. Χρειάζονται καθημερινά ενέσεις ινσουλίνης. Δε διατίθενται ινσουλίνη σε μορφή per os. Χρειάζεται μία έως και τέσσερις ενέσεις ημερησίως. Κάποιοι ασθενείς χρησιμοποιούν αντλία ινσουλίνης. Η τελευταία τοποθετείται μόνιμα στον ασθενή και παρέχει σταθερή ροή ινσουλίνης. Άλλοι ασθενείς λαμβάνουν ινσουλίνη σε εισπνεόμενα σκευάσματα. Βλ. Σ. Δ. Τύπου 1
Σε αντίθεση με το Σ. Δ. Τύπου 1, ο Τύπος 2, μπορεί να αντιδράσει θετικά με τη σωματική άσκηση, τη δίαιτα και τη λήψη φαρμάκων δια του στόματος.
Ενδέχεται να διαφοροποιηθεί ο τύπος της φαρμακευτικής αγωγής, κατά την εγκυμοσύνη και κατά τον θηλασμό.
Ο Σ. Δ. κατά την περίοδο της κύησης μπορεί να αντιμετωπιστεί με σωματική άσκηση κι αλλαγές στη δίαιτά σας.

ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

Η τακτική σωματική είναι σημαντική για τα άτομα που πάσχουν από Σ. Δ. Βοηθά στο έλεγχο του επιπέδου σακχάρου στο αίμα, στην απώλεια βάρους και στην υψηλή αρτηριακή πίεση. Οι πάσχοντες από Σ.Δ. που ασκούνται σωματικά, έχουν μειωμένες πιθανότητες για καρδιακή ανακοπή ή οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο, σε σχέση με αυτούς που δεν ασκούνται τακτικά.
Σημειώσεις άξιες να λάβετε υπ΄ όψην:

• Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας πριν προβείτε σε αλλαγή του προγράμματος γυμναστικής σας.
• Ζητείστε ιατρική συμβουλή για την καταλληλότητα των υποδημάτων σας.
• Επιλέξτε μια ευχάριστη δραστηριότητα, κατάλληλη των φυσικών σας δυνατοτήτων
• Ασκηθείτε σωματικά καθημερινά, κι αν είναι δυνατόν την ίδια ώρα κάθε μέρα
• Παρακολουθήστε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας, πριν και μετά την άσκηση
• Να προμηθεύεστε πάντα με τροφές που περιέχουν υδατάνθρακες γρήγορης καύσης για την περίπτωση εμφάνισης υπογλυκαιμίας κατά ή μετά την άσκηση
• Να έχετε πάντα μαζί σας την ταυτότητα του διαβητικού, καθώς και το κινητό σας τηλέφωνο για οποιαδήποτε περίπτωση ανάγκης.
• Να καταναλώνεται πάντα αρκετά υγρά, χωρίς προσθήκη ζάχαρης, πριν, κατά και μετά την άσκηση.

Πιθανός να χρειαστείτε αλλαγή στη δίαιτά σας ή στη δόση των φαρμάκων σας, σε περίπτωση που προβείτε σε αλλαγές εντάσεως της σωματικής σας άσκησης ή διάρκειας, για τη διατήρηση σταθερών των τιμών της γλυκόζης του ορού.

ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ

Οι πάσχοντες του Σ. Δ. συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα στα κάτω άκρα. Ο Σ. Δ. προκαλεί νοσήματα των αγγείων, καθώς και των νεύρων του άκρου ποδός, και μειώνει την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμήσει φλεγμονή στα σημεία αυτά. Μπορεί να μην αντιληφθείτε τον τραυματισμό στο άκρο πόδα έως μόνο, κατά την ανάπτυξη φλεγμονής σε αυτό. Νέκρωση του δέρματος κι άλλων ιστών μπορεί να προκληθεί.
Αν παραμείνει χωρίς αγωγή, ίσως χρειαστεί ο ακρωτηριασμός του. Ο Σ. Δ. είναι η συχνότερη αιτία ακρωτηριασμών.
Προβείτε σε ετήσιες εξετάσεις και φροντίστε τα κάτω άκρα σας, προς αποφυγή τραυματισμού αυτού.




Πρόγνωση

Με μια σωστή ρύθμιση του επιπέδου σακχάρου στο αίμα κι έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, πολλές από τις επιπλοκές του διαβήτη μπορούν να αποτραπούν.

Μελέτες έχουν δείξει ότι ένας αυστηρός έλεγχος, από πάσχοντες του Σ.Δ., του επιπέδου σακχάρου στο αίμα, της χοληστερόλης και της αρτηριακής πίεσης, μειώνει τον κίνδυνο νεφρικών παθήσεων, παθήσεων του οφθαλμικού συστήματος, του νευρικού συστήματος, καρδιακής ανακοπή και εγκεφαλικού επεισοδίου.


Επιπλοκές

Οι Επείγουσες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• υπερωσμωτικό κώμα
• διαβητική κετοξέωση.

Οι μακροχρόνιες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• αρτηριοσκλήρυνση
• στεφανιαία νόσο
• Διαβητική νεφροπάθεια
• Διαβητική νευροπάθεια
• διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Προβλήματα στύσης
• Υπερλιπιδαιμία
• Υπέρταση
• Λοιμώξεις του δέρματος, του θηλυκού γεννητικού και ουροποιητικού συστήματοςI
• Περιφερική αγγειοπάθεια
• Εγκεφαλικό επεισόδιο


Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε το 166 ή επισκεφθείτε τα επείγοντα, αν έχετε συμπτώματα κετοξέωσης:

• κοιλιακό άλγος
• γρήγορες και βαθιές αναπνοές
• αυξημένη δίψα και ούρηση
• απώλεια αισθήσεων
• ναυτία
• γλυκιά απόπνοια στην αναπνοή

Επισκεφθείτε τα επείγοντα ή καλέστε το 166 αν παρουσιάσετε συμπτώματα υπογλυκαιμίας (υπογλυκαιμικού κόματος ή οξεία αντίδραση στην ινσουλίνη):

• σύγχυση
• σπασμούς ή απώλεια αισθήσεων
• ζάλη
• διπλωπία
• νωχελικότητα
• κεφαλαλγία
• έλλειψη συγκέντρωσης-συντονισμού
• αδυναμία

Πρόληψη

Αν διατηρήσετε ένα ιδανικό σωματικό βάρος κι έναν δραστήριο τρόπο ζωής, βοηθούν στην αποτροπή εμφάνισης του Σ. Δ. Τύπου 2
Έως και σήμερα δεν υπάρχει τρόπος αποφυγής, αλλά και ανίχνευσης του Σ. Δ. Τύπου 1.

Η προσπάθεια ανίχνευσης σε ασυμπτωματικά άτομα για την ήδη ή μελλοντική ύπαρξη, συνίσταται σε :

• Υπέρβαρα παιδιά που διαθέτουν κι άλλους παράγοντες κινδύνου, από την ηλικία των δέκα ετών, κι επανάληψη της προσπάθεια ανίχνευσης ανά δύο έτη.
• Υπέρβαρους ενήλικες (BMI-Ιδανική Μάζα Σώματος υψηλότερη των 25) που διαθέτουν κι άλλους παράγοντες κινδύνου.
• Ενήλικες άνω των 45 ετών, να επαναλάβουν την προσπάθεια ανίχνευσης, κάθε 3 χρόνια.

Προς αποφυγή των επιπλοκών του Σ. Δ. επικοινωνήστε με τον οικογενειακό σας ιατρό τουλάχιστον τέσσερις φορές το χρόνο. Συζητείστε τυχόν προβλήματά σας.

Προβείτε τακτικά στις ακόλουθες εξετάσεις:

• Ελέγξτε την αρτηριακή σας πίεση κάθε χρόνο (ο στόχος της ιδανικής αρτηριακής πίεσης πρέπει να είναι 130 / 80 mm/Hg ή χαμηλότερα)
• Ελέγξτε τη γλυκοζηλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) σας κάθε έξι μήνες, εφόσον οι τιμές της γλυκόζης στο αίμα σας είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα, σε αντίθετη περίπτωση, κάθε τρεις μήνες.
• Ελέγξτε ετησίως τα επίπεδα χοληστερόλης και τρυγλικεριδίων ( η LDL χοληστερόλη να είναι χαμηλότερη των 100mg /Dl).
• Ελέγξτε ετησίως τη φυσιολογική νεφρική λειτουργία (τυχόν ύπαρξη μικροαλβουμινουρίας, όπως και τις τιμές κρετινίνης του ορού).
• Επισκεφθείτε τον οφθαλμίατρό σας (και ειδικότερα κάποιον που ειδικεύεται στην διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια )τουλάχιστον μια φορά το χρόνο ή και περισσότερο εάν εμφανίζετε σύμπτωμα διαβητικής αμφιφληστροειδοπάθειας.
• Επισκεφθείτε τον οδοντίατρό σας κάθε έξι μήνες για ένα βαθύ καθαρισμό κι εξέταση. Ενημερώστε τον ότι είσαστε διαβητικοί.
• Φροντίστε ο οικογενειακός σας ιατρός να εξετάζει τα κάτω άκρα σας σε κάθε σας επίσκεψη.
• Φροντίστε να μην παραλείπετε τη δόση των αναγκαίων εμβολίων και κάντε εμβόλιο για τη γρίπη κάθε χρόνο.

Ορισμός

Ο σακχαρώδης διαβήτης Τύπου 1 (Σ.Δ. Τύπου 1) είναι μία χρόνια πάθηση που προκαλείται όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη, ώστε να ρυθμίζει σωστά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Βλ. επίσης:

• Σακχαρώδης διαβήτης
• Σακχαρώδης διαβήτης Τύπου 2

Εναλλακτικοί ορισμοί

Ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης, νεανικός σακχαρώδης διαβήτης, τύπου 1 σακχαρώδης διαβήτης.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Υπάρχουν διάφοροι τύποι σακχαρώδη διαβήτη. Ο Σ.Δ Τύπου 1, ονομαζόταν και νεανικός ή ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης. Η διάγνωσή του μπορεί να τεθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συνήθως όμως τίθεται στην παιδική ηλικία, στην εφηβεία και στη νεαρά ενηλικίωση.

Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από ειδικά κύτταρα που λέγονται β - κύτταρα, στο πάγκρεας, ένα όργανο οπισθοπεριτοναϊκό. Η ινσουλίνη είναι απαραίτητη για τη μεταφορά της γλυκόζης από το αίμα στα κύτταρα, όπου αποθηκεύεται και χρησιμοποιείται για ενέργεια. Στο Σ. Δ. Τύπου 1, αυτά τα κύτταρα παράγουν ελάχιστη ή καθόλου ινσουλίνη.

Χωρίς ινσουλίνη, η γλυκόζη πολλαπλασιάζεται εντός της αιματικής ροής, αντί να μεταφέρεται στα κύτταρα. Ο οργανισμός αδυνατεί να χρησιμοποιήσει έτσι τη γλυκόζη για ενέργεια. Αυτό καταλήγει στην εμφάνιση συμπτωμάτων του Σ.Δ Τύπου 1.

Μετά το πέρας των 5 – 10 ετών, τα β – κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν την ινσουλίνη, καταστρέφονται πλήρως κι ο οργανισμός αδυνατεί πλέον να παράγει ινσουλίνη.

Η ακριβής αιτία παραμένει άγνωστη, αλλά πιθανότατα να υπάρχει συσχετισμός είτε με ιό είτε με περιβαλλοντολογικούς παράγοντες, στους γενετικά ύποπτους ασθενείς, ο οποίος οδηγεί σε μια αυτοάνοση αντίδραση. Τα λευκά αιμοσφαίρια λαθεμένα προσβάλλουν τα β – κύτταρα του παγκρέατος.


Συμπτώματα

Πολλά άτομα δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα μόνον, έως ότου τεθεί η διάγνωσή τους.

Άλλοι μπορεί να κατανοήσουν τα συμπτώματα ως τα πρώτα σημάδια της πάθησης ή όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι υψηλά:

• Κόπωση
• Αίσθηση πείνας
• Εξεσιμασμένη δίψα
• Συχνουρία
• Αθέλητη απώλεια βάρους
• Θολή όραση
• Απώλεια όρασης ή μυρμηγκίασμα στα κάτω άκρα.

Υπάρχουν πολλοί ασυμπτωματικοί ασθενείς και το πρώτο δείγμα ότι πάσχουν από τη νόσο είναι η παθολογική κατάσταση της υγείας τους ή τα πολύ υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (κετοξέωση):

• Ταχύπνοια
• Ξηροδερμία και ξηροστομία
• Ερυθρότητα προσώπου
• Γλυκιά απόπνοια
• Ναυτία ή έμετος, αδυναμία συγκράτησης ούρων
• Κοιλιακό άλγος

Τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (υπογλυκαιμία) μπορούν να εμφανιστούν πολύ γρήγορα στους διαβητικούς που λαμβάνουν ινσουλίνη.

Γενικά, τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μειώνονται κάτω των 70 mg/dL. Έχετε υπ’ όψιν σας:

• Κεφαλαλγίες
• Πείνα
• Νευρικότητα
• Ταχυπαλμία
• Ρίγη
• Εφίδρωση
• Αδυναμία

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις


Η διάγνωση του Σ. Δ. τίθεται με τις ακόλουθες αιματολογικές εξετάσεις:

• Επίπεδα γλυκόζης κατά τη νηστεία – αν υψηλότερα των 126 mg/dL σε δύο επανειλημμένες μετρήσεις, επαληθεύεται ότι πάσχετε από τη νόσο.
• Τυχαία μέτρηση των επιπέδων γλυκόζης – ύποπτο ότι πάσχετε από Σ.Δ. αν υψηλότερη από 200 mg/Dl κι έχετε αυξημένη δίψα, ούρηση και κόπωση (η εξέταση αυτή πρέπει να επαληθευτεί με εξέταση των επιπέδων γλυκόζης κατά τη νηστεία).
• Εξέταση, δια του στόματος, ανοχής στη γλυκόζη. Η διάγνωση είναι θετική στο Σ.Δ. αν τα επίπεδα γλυκόζης αυξάνονται μετά το πέρας των δύο ωρών.

Στον Τύπο 1 του Σ. Δ., γίνεται κι εξέταση για την ύπαρξη κετόνων. Οι κετόνες παράγονται από τη διάλυση των λιπών και των μυών. Η υψηλή τους τιμή είναι βλαπτικός παράγοντας. Η εξέταση πραγματοποιείται με δείγμα ούρων και στις περιπτώσεις κατά τις οποίες:

• Τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι υψηλότερα των 240 mg/Dl
• Κατά τη διάρκεια μιας νόσου, όπως πνευμονία, οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου ή οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο
• Κατά τη διάρκεια της κύησης.

Οι ακόλουθες εξετάσεις θα βοηθήσουν εσάς και τον ιατρό σας να παρακολουθήσετε την εξέλιξη της νόσου, καθώς και την αποφυγή επιπλοκών της.

• Ελέγξτε το δέρμα και τα οστά των κάτω άκρων σας.
• Ελέγξτε την αισθητικότητα των κάτω άκρων σας
• Ελέγξτε την αρτηριακή σας πίεση, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο (στόχος πρέπει να είναι τα 130 / 80 mm/Hg ή χαμηλότερα).
• Ελέγξτε κάθε έξι μήνες τη γλυκοζηλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) σαν μέτρο σύγκρισης ότι ρυθμίζεται σωστά το Σ. Δ. , διαφορετικά κάθε τρεις μήνες.
• Ελέγξτε ετησίως τα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων (στόχος η LDL χοληστερόλη να είναι χαμηλότερη των 100 mg/dL).
• Ετήσια εξέταση για τη σωστή νεφρική λειτουργία (μικροαλμπουμινουρία και κρεατίνη ορού).
• Επισκεφθείτε τον οφθαλμίατρό σας τουλάχιστον μια φορά το χρόνο ή και συχνότερα, αν εμφανίζετε δείγματα διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας.
• Επισκεφθείτε τον οδοντίατρο σας κάθε έξι μήνες για σωστό καθαρισμό κι εξέταση κι ενημερώστε τον για την πάθησή σας.

Θεραπεία

Άμεσος στόχος της θεραπείας, είναι η αντιμετώπιση της διαβητικής κετοξέωσης και των υψηλών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Επειδή αυτός ο τύπος Σ. Δ. μπορεί να εμφανιστεί αιφνίδια και τα συμπτώματα να είναι έντονα, οι πρόσφατα διαγνωσμένοι με Σ. Δ. Τύπου 1, μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευθούν.

Η μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση σκοπό έχει:

• Να μειώσει τα συμπτώματα
• Πρόληψη της νόσου και των σχετικών επιπλοκών της, όπως τύφλωση, νεφρική ανεπάρκεια, ακρωτηριασμός των κάτω άκρων και καρδιακές παθήσεις.

Οι ασθενείς παίζουν τον πρωταρχικό ρόλο όσον αφορά την εξέλιξη της νόσους τους. Θα πρέπει να γνωρίζουν τα βασικά βήματα διαχείρισης του Σ. Δ. :

• Πώς να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν την υπογλυκαιμία
• Πώς να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν την υπεργλυκαιμία
• Προγραμματισμό γευμάτων για διαβητικούς
• Πώς να παρακολουθούν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και τους κετόνες των ούρων.
• Πώς να προσαρμόζουν την ινσουλίνη και τη λήψη των τροφών όταν ασκούνται σωματικά.
• Πώς να αντιμετωπίζουν τις μέρες που δε νιώθουν καλά.
• Πού να προμηθευτούν υλικά για διαβητικούς και πώς να τα αποθηκεύσουν.

ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ

Η ινσουλίνη μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, επιτρέποντάς την να αποχωρήσει από την αιματική ροή και να εισχωρήσει στα κύτταρα. Κάθε οργανισμός χρειάζεται ινσουλίνη. Ο οργανισμός των διαβητικών όμως δε μπορεί να παράγει ινσουλίνη. Έχουν την ανάγκη καθημερινής εξωγενής λήψης της.

Συνήθως η ινσουλίνη λαμβάνεται με υποδόρια έγχυση. Σε άλλες περιπτώσεις, μια αντλία παρέχει συνεχώς ινσουλίνη. Η τελευταία ωστόσο δε διατίθεται σε μορφή δισκίων.

Τα σκευάσματα ινσουλίνης διαφέρουν ως προς την ταχύτητα και χρονική διάρκεια δράσης τους. Ο θεράπων ιατρό σας, κατόπιν εξετάσεων των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα σας, θα καθορίσει τον τύπο ινσουλίνης που χρειάζεστε να λάβετε. Προκειμένου να επιτευχθεί ο καλύτερος έλεγχος των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, ίσως χρειαστεί να συνδυάσετε περισσότερο του ενός τύπου ινσουλίνης μαζί στην ίδια ένεση.

Γενικά, οι ασθενείς χρειάζονται 1 έως 4 ενέσεις ημερησίως. Ο ιατρός σας θα σας επιδείξει τον τρόπο με τον οποίο γίνονται. Όταν πρόκειται για παιδί μικρής ηλικίας, ο γονέας ή κάποιος άλλος ενήλικας κάνει την ένεση. Από την ηλικία των 14 ετών, ενδέχεται ο νεαρός ασθενείς να κάνει την ένεση μόνος του (χωρίς αυτό να είναι απαραίτητο).

Οι άνθρωποι που πάσχουν από Σ. Δ. οφείλουν να γνωρίζουν πώς να προσαρμόζουν την ποσότητα ινσουλίνης που λαμβάνουν, στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Όταν ασκούνται σωματικά
• Τις μέρες που δεν αισθάνονται καλά
• Όταν τρέφονται με περισσότερες ή λιγότερες θερμίδες και τροφή.
• Όταν ταξιδεύουν.

ΔΙΑΙΤΑ

Οι διαβητικοί Τύπου 1 θα πρέπει να γευματίζουν κάθε μέρα την ίδια ώρα και να είναι συνεπής με το είδος της τροφής που καταναλώνουν.
Η Αμερικανική Ένωση του Διαβήτη (A. D. A) παρέχει πληροφορίες για τον προγραμματισμό υγιεινών και καλά ισορροπημένων γευμάτων. Πολύ χρήσιμο θα ήταν να συμβουλευτείτε έναν διατροφολόγο, όσον αφορά τις διατροφικές σας ανάγκες.

ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

Η τακτική σωματική άσκηση βοηθά στον έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Επίσης βοηθά στην καύση του υπερβολικού λίπους και των θερμίδων, ώστε να αποκτήσει ο οργανισμός ένα υγιές σωματικό βάρος.
Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας προτού ξεκινήσετε οποιοδήποτε πρόγραμμα σωματικής άσκησης. Οι διαβητικοί Τύπου 1 οφείλουν να λάβουν ιδιαίτερα μέτρα προφύλαξης πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εκτέλεση έντονης σωματικής δραστηριότητας.

• Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας πριν ξεκινήσετε ένα νέο πρόγραμμα σωματικής άσκησης.
• Ζητείστε ιατρική συμβουλή για την καταλληλότητα των υποδημάτων σας.
• Επιλέξτε μια ευχάριστη δραστηριότητα, κατάλληλη των φυσικών σας δυνατοτήτων.
• Ασκηθείτε σωματικά καθημερινά, κι αν είναι δυνατόν την ίδια ώρα κάθε μέρα.
• Παρακολουθήστε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας, πριν και μετά την άσκηση
• Να προμηθεύεστε πάντα με τροφές που περιέχουν υδατάνθρακες γρήγορης καύσης για την περίπτωση εμφάνισης υπογλυκαιμίας, κατά ή μετά την άσκηση
• Να έχετε πάντα μαζί σας την ταυτότητα του διαβητικού, καθώς και το κινητό σας τηλέφωνο για οποιαδήποτε περίπτωση ανάγκης.
• Να καταναλώνεται πάντα αρκετά υγρά, χωρίς προσθήκη ζάχαρης, πριν, κατά και μετά την άσκηση.
• Σε περίπτωση που προβείτε σε αλλαγή της διάρκειας ή της έντασης της σωματική σας άσκησης, ίσως χρειαστεί να αλλάξετε τη δίαιτα που ακολουθείτε ή τη φαρμακευτική αγωγή, ώστε να διατηρήσετε στην κατάλληλη κλίμακα τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.

ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ

Η αυτοεξέταση είναι η ικανότητα των διαβητικών να ελέγχουν μόνοι τους στο σπίτι, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Με τακτική αυτοεξέταση, ενημερωνόσαστε εσείς και ο ιατρός σας, για το πώς η δίαιτα, τα αντιδιαβητικά χάπια και η σωματική άσκηση, συν-λειτουργούν, επαρκούν και ρυθμίζουν σωστά το Σ. Δ. Το τελευταίο ονομάζεται και αυτοπαρακολούθηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.
Ο ιατρός σας, θα σας βοηθήσει να δημιουργήσετε ένα πρόγραμμα εξέτασης στο σπίτι.
Ο ιατρός σας, θα σας βοηθήσει να θέσετε το στόχο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, κατά τη διάρκεια της μέρας
Τα αποτελέσματα της αυτοεξέτασης, βοηθούν στην προσαρμογή των γευμάτων σας, τη σωματική άσκηση ή τη φαρμακευτική αγωγή, ώστε να διατηρείτε σε μια κατάλληλη κλίμακα, τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Η αυτοεξέταση πραγματοποιείται πριν τα γεύματα και πριν τον ύπνο. Πολλές φορές ωστόσο, απαιτείται κι εξέταση τις μέρες που δε νιώθετε καλά, που έχετε πολύ άγχος ή όταν προσαρμόζετε τις δόσεις ινσουλίνης.
Η εξέταση παρέχει πολύτιμες πληροφορίες στον ιατρό σας, ο οποίος βάση αυτών μπορεί να σας συστήσει τρόπους βελτίωσης της θεραπευτικής σας αγωγής. Η εξέταση εντοπίζει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, πριν την εμφάνιση σοβαρών επιπλοκών.
Το ζαχαρόμετρο είναι ειδική συσκευή που μετρά τη γλυκόζη στο αίμα. Υπάρχουν διάφοροι τύποι ζαχαρόμετρου. Η διαδικασία είναι απλή, τρυπάτε την άκρη του δακτύλου σας με μια μικρή βελόνα για να λάβετε μια σταγόνα αίμα. Την τοποθετείτε επάνω στο στικ και το στικ στο ζαχαρόμετρο και σε 30 – 45 δευτερόλεπτα αναγράφονται τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Η διατήρηση σε ένα αρχείο των αποτελεσμάτων της εξέτασης, βοηθούν εσάς και τον ιατρό σας, στον προγραμματισμό καλύτερης ρύθμισης της νόσου.
Η Αμερικανική Ένωση του Διαβήτη (A. D. A ) συνιστά να διατηρείται τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα στην κλίμακα του:

• 80 – 120 mg/dL προ γεύματος
• 100 – 140 mg/ dL πριν τον ύπνο.

ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ

Ο Σ. Δ. προκαλεί νοσήματα των αγγείων, καθώς και των νεύρων του άκρου ποδός και μειώνει την ικανότητα αίσθησης του τραυματισμού ή της αρτηριακής πίεσης στο άκρο πόδα. Μικρές πληγές ή εκδορές του δέρματος σε διάφορα σημεία, μπορεί να εξελιχθούν σε βαθύτερα έλκη του δέρματος. Σε περίπτωση που τα τελευταία, γίνονται όλο και μεγαλύτερα ή βαθύτερα, ίσως χρειαστεί ο ακρωτηριασμός.

Για να αποτρέψετε επιπλοκές στα κάτω άκρα, θα πρέπει:

• Να διακόψετε το κάπνισμα
• Να ελέγχετε καλύτερα τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας
• Να ελέγχει ο ιατρός τα κάτω σας άκρα τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο κι ενημερωθείτε αν πάσχετε από κάποια νευροπάθεια στον άκρο πόδα.
• Να ελέγχετε και να περιποιείστε τα πόδια σας ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ, ιδίως στην περίπτωση που πάσχετε από νοσήματα αγγείων ή νεύρων ή άλλες παθήσεις στον άκρο πόδα.
• Σιγουρευτείτε για την καταλληλότητα των υποδημάτων σας.

Βλ. περιποίηση διαβητικού ποδιού.


ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΧΑΜΗΛΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΣΑΚΧΑΡΟΥ ΣΤΟ ΑΙΜΑ

Στους διαβητικούς, η εμφάνιση της υπογλυκαιμίας είναι ταχεία. Συνήθως τα συμπτώματα παρουσιάζονται όταν το επίπεδο σακχάρου στο αίμα μειωθεί κάτω του 70 mg/dL. Αν έχετε συμπτώματα:

• Ελέγξτε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας.
• Αν τα επίπεδα σακχάρου είναι πολύ χαμηλά κι έχετε υπογλυκαιμία, καταναλώστε τροφή που περιέχει ζάχαρη: 1 ποτήρι χυμό φρούτων, 3 – 4 καραμέλες με μεγάλη περιεκτικότητα γλυκόζης ή 1 ποτήρι σόδας. Αν τρέφεστε περισσότερο από το κανονικό, μια ήπια αντίδραση του χαμηλού επιπέδου σακχάρου, μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές που οδηγούν σε αυξημένα επίπεδά του και επιπλοκές ρυθμίσεως στον ορό του αίματος σας.
• Με την πάροδο των 15 λεπτών τα συμπτώματα εξαφανίζονται. Αν τα συμπτώματα επιμείνουν, ακολουθείστε τις παραπάνω διατροφικές οδηγίες κι επαναλάβετε την εξέταση των επιπέδων σακχάρου. Όταν τα επίπεδα σακχάρου ρυθμιστούν σε μια ασφαλή κλίμακα (άνω των 70 mg/dL), ίσως χρειαστεί να καταναλώσετε ένα σνακ που περιέχει υδατάνθρακες και πρωτεΐνες, όπως τυρί με κράκερ ή ένα ποτήρι γάλα.
• Ρωτήστε τον ιατρό σας αν χρειάζεστε σε περίπτωση ανάγκης, για την ταχύτατη αύξηση των επιπέδων γλυκόζης, μια ένεση άμεσης εφόδου γλυκόζης.

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΥΓΗ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ

Ο ιατρός σας θα σας συνταγογραφήσει φαρμακευτική αγωγή, με σκοπό τη μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης οφθαλμιατρικών, νεφρικών κι άλλες παθήσεων, που αρκετά συχνά παρουσιάζονται σε διαβητικά άτομα.
Ένας ACE αναστολέας (ή ARB), συνήθως είναι η πρώτη επιλογή σε άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση και σε αυτούς με σημάδια νεφρικών παθήσεων. Οι ACE αναστολείς περιλαμβάνουν

• Καπτοπρίλη
• Εναλαπρίλη
• Γκουιναπρίλη
• Βεναζεπρίλη
• Ραμιπρίλη
• Περιντοπρίλη
• Λισινοπρίλη

Για τη ρύθμιση του μη φυσιολογικού επιπέδου χοληστερόλης, η πρώτη λύση επιλογής είναι οι στατίνες. Στόχος είναι το επίπεδο της LDL χοληστερόλης να είναι 100 mg/dL ή και λιγότερο.
Συνήθως συνίσταται η χορήγηση ασπιρίνης για την αποφυγή καρδιακών παθήσεων, σε διαβητικά άτομα που:

• Είναι άνω των 40 ετών
• Έχουν θετικό οικογενειακό ιστορικό καρδιακών παθήσεων
• Έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση και υψηλή χοληστερόλη
• Καπνίζουν

ΡΥΘΜΙΣΗ ΥΨΗΛΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΚΕΤΟΝΩΝ

Βλ.: διαβητική κετοξέωση

Ομάδες υποστήριξης

Για περισσότερες πληροφορίες και πηγές, βλ. ομάδες υποστήριξης για το Σ.Δ.


Πρόγνωση

Ο Σ.Δ. είναι μια χρόνια πάθηση και θεραπεία της νόσου, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει. Η εξέλιξη της νόσου όμως διαφέρει από ασθενή σε ασθενή. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο αυστηρός έλεγχος των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, μπορεί να αποτρέψει ή να καθυστερήσει την εμφάνιση επιπλοκών στους οφθαλμούς, στους νεφρούς, στο νευρικό σύστημα και στο καρδιαγγειακό σύστημα, στους διαβητικούς Τύπου 1. Βέβαια, υπάρχει πάντα η πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών ακόμα και στα άτομα που ρυθμίζουν σωστά το επίπεδο γλυκόζης στο αίμα τους.


Επιπλοκές

Με την πάροδο του χρόνου, η εξέλιξη της νόσου μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές στους οφθαλμούς, στο νεφροποιητικό σύστημα, στο καρδιαγγειακό σύστημα, στα αγγεία και να προσβάλλει κι άλλα σημεία του οργανισμού.
Ένας διαβητικός διατρέχει τον ίδιο κίνδυνο να πάθει έμφραγμα του μυοκαρδίου, με κάποιον ασθενή που ήδη έχει υποστεί κάτι ανάλογο. Ο κίνδυνος είναι ίδιος για τις γυναίκες, όσο και για τους άνδρες. Υπάρχει περίπτωση να μην παρουσιάσετε καν τα σημεία σημάδια του εμφράγματος μυοκαρδίου.

Γενικά οι επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Υψηλή αρτηριακή πίεση
• Παθήσεις των αγγείων του ποδός και άκρου ποδός (περιφερική αγγειοπάθεια)
• Οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο
• Υψηλή χοληστερόλη
• Παθήσεις του νευρικού συστήματος, που προκαλούν άλγος και μούδιασμα των κάτω άκρων , καθώς κι άλλες επιπλοκές στην κοιλιακή χώρα και του εντέρου, στο καρδιαγγειακό σύστημα κι σε άλλα όργανα (διαβητική νευροπάθεια)
• Έλκη ή πληγές του άκρου ποδός, που μπορούν να καταλήξουν σε ακρωτηριασμό
• Επιδείνωση της όρασης ή τύφλωση, οφειλόμενη στη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Κιληδώδες οίδημα
• Καταρράκτη
• Γλαύκωμα
• Παθήσεις νεφρικής λειτουργίας και νεφρική ανεπάρκεια (διαβητική νεφροπάθεια)

Άλλες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Προβλήματα στύσης
• Μολύνσεις του δέρματος, του θηλυκού γενετικού ουροποιητικού συστήματος, καθώς και του ουροποιητικού

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Εάν είσαστε πρόσφατα διαγνωσμένος ως ζαχαρωδιαβητικός, πιθανός να χρειαστείτε να συνεχή ιατρική παρακολούθηση, έως ότου ρυθμίζετε σωστά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας. Ο ιατρός θα ελέγξει προσεκτικά τα καταγεγραμμένα αποτελέσματα της αυτοεξέτασης και της γενικής ούρων. Θα ελέγξει επίσης τα καταγεγραμμένα σας στοιχεία παρακολούθησης των γευμάτων, των σνακ και τις ενέσεις ινσουλίνης.
Οι επισκέψεις στον ιατρό σας, θα γίνουν όλο και λιγότερο συχνές, μιας η εξέλιξη της νόσου σταθεροποιηθεί. Ωστόσο οι επισκέψεις στον ιατρό σας είναι πολύ σημαντικές όσον αφορά την παρακολούθηση των πιθανών μακροχρόνιων επιπλοκών του διαβήτη.

Καλέστε το 166 αν:

• Έχετε θωρακικό άλγος, κοφτές αναπνοές ή άλλα σημάδια στηθάγχης
• Απώλεια αισθήσεων
• Επιληπτικό παροξυσμό

Καλέστε τον οικογενειακό σας ιατρό ή επισκεφθείτε τα επείγοντα αν εμφανίζετε συμπτώματα κετοξέωσης:

• Ταχύπνοια
• Εξεσιμασμένη δίψα, υπερβολική κατανάλωση υγρών και συχνοουρία
• Γλυκιά απόπνοια
• Διακοπές αναπνοής
• Σύγχυση
• Έντονο κοιλιακό άλγος
• Υψηλά επίπεδα γλυκόζης ή κετόνων στα ούρα
• Πολύ υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα

Επίσης καλέστε τον ιατρό αν:

• Έχετε συμπτώματα ότι τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα αυξάνουν πάρα πολύ (αυξημένη δίψα, θολή όραση, ξηροδερμία, αδυναμία ή κόπωση, ανάγκη συχνοουρίας)
• Τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα να κυμαίνονται σε κλίμακα υψηλότερη, την οποία εσείς κι ο ιατρό σας θέσατε.
• Έχετε συμπτώματα ότι τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μειώνονται πάρα πολύ (αδυναμία ή κόπωση, τρέμουλο, εφίδρωση, εκνευρισμός, σύγχυση σκέψης, ταχυπαλμία, διπλωπία ή θολή όραση, ανησυχία).
• Αν οι μετρήσεις τω επιπέδων σακχάρου μειωθούν κάτω των 70 mg/dL.
• Μούδιασμα, μυρμηγκίασμα, πόνος στο κάτω σκέλος και στον άκρο πόδα.
• Μολύνσεις ή πληγές των κάτω άκρων
• Διαταραχές όρασης

Μπορείτε να αντιμετωπίσετε τα πρώτα σημάδια της υπογλυκαιμίας αν βρίσκεται στο σπίτι σας, με την κατανάλωση ζάχαρης ή καραμελών ή δισκίων γλυκόζης. Σε περίπτωση που τα σημάδια της υπογλυκαιμίας επιμείνουν και τα επίπεδα γλυκόζης παραμένουν κάτω των 70 mg/dL, επισκεφθείτε τα επείγοντα.


Πρόληψη

Δεν υπάρχει τρόπος πρόληψης εμφάνισης της νόσου, όπως και δεν υπάρχουν διαγνωστικές εξετάσεις πρόληψής της.
Για να αποφύγετε επιπλοκές της πάθησης, επισκεφθείτε τον ιατρό ας τουλάχιστον 4 φορές το χρόνο.
Μην παραλείπετε τα εμβόλια σας, όπως και το εμβόλιο της γρίπης κάθε φθινόπωρο.

Ορισμός

Ο καρκίνος της νεφρικής πυέλου ή του ουρητήρα αναπτύσσεται στην περιοχή της νεφρικής πυέλου ή στο σωλήνα που μεταφέρει τα ούρα απο τους νεφρούς στην ουροδόχο κύστη.



Εναλλακτικές ονομασίες

Καρκίνος του μεταβατικού επιθηλίου της νεφρικής πυέλου ή του ουρητήρα


Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου

Καρκίνος μπορεί να αναπτυχθεί στο σύστημα συλλογής των ούρων, αλλά είναι ασυνήθης. Συνολικά, ο καρκίνος της νεφρικής πυέλου και του ουρητήρα υπολογίζεται ότι δεν υπερβαίνει το 5% όλων των καρκίνων των νεφρών και των ανώτερης αποχετευτικής μοίρας του ουροποιητικού συστήματος. Προσβάλλει συχνότερα τους άνδρες από ότι τις γυναίκες, και εμφανίζεται πιο συχνά σε ηλικία μεγαλύτερη των 65 ετών.

Οι όγκοι της νεφρικής πυέλου και του ουρητήρα είναι συνήθως καρκίνοι του μεταβατικού επιθηλίου. Περίπου 10% αποτελούν καρκινώματα από πλακώδη κύτταρα.

Τα αίτια αυτού του τύπου καρκίνου δεν είναι πλήρως γνωστά. Ο μακροχρόνιος ερεθισμός των νεφρών από επιβλαβείς ουσίες που αποβάλλονται με τα ούρα ενδέχεται να αποτελεί έναν αιτιολογικό παράγοντα. Αυτός ο ερεθισμός μπορεί να προκληθεί από:
• διάμεση νεφροπάθεια οφειλόμενη σε αναλγητικά
• έκθεση σε συγκεκριμένες χρωστικές και χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στη βυρσοδεψία, την υφαντουργία, την παραγωγή πλαστικών και προϊόντων από καουτσούκ
• το κάπνισμα
• ασθενείς με ιστορικό καρκίνου της ουροδόχου κύστης βρίσκονται, επίσης, σε κίνδυνο.



Συμπτώματα

• πόνος στη νεφρική χώρα
• αιματουρία
• αίσθημα καύσου, πόνος, ή δυσφορία κατά την ούρηση
• σκοτεινόχρωμα, ή καστανόχρωμα ούρα
• καταβολή
• οσφυαλγία (οσφυϊκός πόνος)
• νυχτουρία
• απώλεια βάρους
• συχνουρία ή τεινεσμός
• δυσουρία
• καθυστέρηση στην έναρξη της ούρησης



Σημεία και διαγνωστικές εξετάσεις

Ο ιατρός θα προβεί σε ψηλάφηση την κοιλίας. Σπάνια ανευρίσκεται όγκος (μάζα) ή διογκωμένος νεφρός. Ο ασθενής ενδέχεται να έχει αιματουρία. Η γενική εξέταση αίματος μπορεί να δείξει την ύπαρξη αναιμίας.

Καρκινικά κύτταρα ενδέχεται να διαπιστωθούν στις ακόλουθες εξετάσεις:
• κυτταρολογική εξέταση ούρων που πραγματοποιείται μετά λήψη δείγματος με κυστεοσκόπηση
• κυτταρολογική εξέταση δείγματος ούρων από ελεύθερη ούρηση

Όγκοι, ή σημεία απόφραξης των ουροφόρων οδών, μπορούν να εμφανιστούν σε:
• υπολογιστική τομογραφία (αξονική) κοιλίας
• ενδοφλέβια πυελογραφία
• υπερηχογράφημα
• μαγνητική τομογραφία κοιλίας
• σπινθηρογράφημα νεφρών

Η απλή ακτινογραφία, η υπολογιστική ή η μαγνητική τομογραφία άλλων περιοχών του σώματος ενδέχεται να καταδείξουν διασπορά του καρκίνου από τους νεφρούς.



Θεραπεία

Τον θεραπευτικό στόχο αποτελεί η εξάλειψη του καρκίνου.

Η χειρουργική αφαίρεση ολόκληρου ή τμήματος του νεφρού (νεφρεκτομή) συστήνεται, συνήθως, σε περίπτωση καρκινώματος. Ενδέχεται να περιλαμβάνει την αφαίρεση μέρους της ουροδόχου κύστης και των ιστών που την περιβάλλουν, ή των περιοχικών λεμφαδένων. Αν ο όγκος εντοπίζεται στον ουρητήρα, είναι πιθανό να αφαιρεθεί με διατήρηση του σύστοιχου νεφρού.

Σε περίπτωση διασποράς του καρκίνου εκτός του νεφρού ή του ουρητήρα, χρησιμοποιείται συχνά χημειοθεραπεία. Καθότι αυτοί οι όγκοι είναι συχνά όμοιοι με μορφές καρκίνου της ουροδόχου κύστης, αντιμετωπίζονται θεραπευτικά με τον ίδιο τύπο χημειοθεραπείας.


Πορεία- πρόγνωση

Η έκβαση ποικίλει ανάλογα με την εντόπιση του όγκου και από την ενδεχόμενη διασπορά του. Καρκίνος που περιορίζεται εντός του νεφρού ή του ουρητήρα μπορεί να θεραπευτεί χειρουργικά.

Καρκίνος που έχει επεκταθεί και σε άλλα όργανα είναι, συνήθως, ανίατος. Υπάρχουν, ωστόσο, εξαιρέσεις.



Επιπλοκές

• νεφρική ανεπάρκεια
• τοπική επέκταση του όγκου με επιδείνωση του πόνου
• διασπορά του καρκίνου


Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν εμφανίσετε κάποιο από τα συμπτώματα που προαναφέρθηκαν.



Πρόληψη

• Ακολουθείτε πιστά τις συμβουλές του ιατρού σας αναφορικά με τη φαρμακευτική αγωγή, συμπεριλαμβανομένων των σκευασμάτων που χορηγούνται άνευ ιατρικής συνταγής.
• Διακόψτε το κάπνισμα.
• Χρησιμοποιείτε προστατευτικό εξοπλισμό αν πρόκειται να εκτεθείτε σε νεφροτοξικές ουσίες.

Ορισμός

Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι ένας καρκινωματώδης όγκος στην ουροδόχο κύστη- το όργανο που συλλέγει τα ούρα.


Εναλλακτικές ονομασίες

Καρκίνωμα της ουροδόχου κύστης από κύτταρα μεταβατικού επιθηλίου

Αίτια, επίπτωση , και παράγοντες κινδύνου

Όπως και με τις περισσότερες μορφές καρκίνου, το ακριβές αίτιο του καρκίνου της ουροδόχου κύστης δεν έχει διαπιστωθεί. Ωστόσο, διάφοροι παράγοντες μπορούν να συνεισφέρουν στην ανάπτυξή του:

• Το κάπνισμα: Το κάπνισμα σχεδόν πενταπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης. Το 50% του συνόλου των καρκίνων της ουροδόχου κύστης στους άνδρες και 30% στις γυναίκες μπορεί να οφείλονται στο κάπνισμα. Άτομα που διακόπτουν το κάπνισμα εμφανίζουν σταδιακή μείωση του κινδύνου.
• Επαγγελματική έκθεση σε χημικές ουσίες: Σχεδόν μια στις τέσσερις περιπτώσεις καρκίνου της ουροδόχου κύστης προκαλείται από επαγγελματική έκθεση σε καρκινογόνες χημικές ουσίες. Εργαζόμενοι σε βιομηχανίες παραγωγής χρωμάτων, ελαστικών, αλουμινίου, βαφείς υφασμάτων, οδηγοί βαρέων οχημάτων, άτομα που κάνουν επαγγελματική χρήση παρασιτοκτόνων διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο. Οι αρυλαμίνη αποτελεί τη χημική ουσία που ευθύνεται περισσότερο. Ωστόσο, έχει μειωθεί ή αποκλεισθεί η χρήση της σε πολλούς επαγγελματικούς χώρους.
• Ακτινοβολία και χημειοθεραπεία: Γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου της ουροδόχου κύστης από μεταβατικό επιθήλιο. Ορισμένοι ασθενείς που έλαβαν το χημειοθεραπευτικό φάρμακο κυκλοφωσφαμίδη, επίσης, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο.
• Λοίμωξη της ουροδόχου κύστης: Μια χρόνια λοίμωξη της ουροδόχου κύστης ή χρόνιος ερεθισμός μπορεί να επιφέρει την ανάπτυξη καρκίνου της ουροδόχου κύστης από πλακώδη κύτταρα. Οι λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης δεν αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου από μεταβατικό επιθήλιο.
• Παρασιτική λοίμωξη: Σε αναπτυσσόμενες χώρες, λοίμωξη από το παράσιτο της σχιστοσωμίασης έχει συσχετισθεί με την ανάπτυξη καρκίνου της ουροδόχου κύστης.

Η συσχέτιση ανάμεσα στις τεχνητές γλυκαντικές ουσίες και τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης έχει μελετηθεί και παραμένει αμφιλεγόμενη ή ανύπαρκτη.

Η ταξινόμηση, ή η σταδιοποίηση, των καρκίνων της ουροδόχου κύστης βασίζεται στην επιθετικότητά τους και στο πόσο διαφοροποιούνται από τους περιβάλλοντες ιστούς. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι σταδιοποίησης των όγκων. Πρόσφατα, το σύστημα σταδιοποίησης TNM (Tumor (όγκος), Nodes (λεμφαδένες), Metastasis( μεταστάσεις)) απέκτησε ευρεία εφαρμογή. Το σύστημα σταδιοποίησης, κατηγοριοποιεί τους όγκους σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα:

• στάδιο 0- μη διηθητικοί όγκοι που εντοπίζονται μόνο στο επιθήλιο της ουροδόχου κύστης
• στάδιο Ι - ο όγκος διηθεί το επιθήλιο της κύστης, αλλά δε φθάνει στο μυϊκό χιτώνα
• στάδιο ΙΙ- ο όγκος διηθεί το μυϊκό χιτώνα
• στάδιο ΙΙΙ- ο όγκος διηθεί ολόκληρο το μυϊκό χιτώνα και τους ιστούς που περιβάλλουν την κύστη
• στάδιο ΙV- ο όγκος έχει επεκταθεί στους επιχώριους λεμφαδένες ή σε απομακρυσμένες θέσεις (μεταστατική νόσος)

Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης επεκτείνεται κατά συνέχεια ιστού σε γειτονικά όργανα.

Σε αυτά περιλαμβάνονται:

• ο προστάτης
• το ορθό
• οι ουρητήρες
• η μήτρα
• ο κόλπος

Επίσης, μπορεί να εξαπλωθεί σε λεμφαδένες της πυέλου, ή σε άλλα μέρη του σώματος, όπως:

• τα οστά
• το ήπαρ
• τους πνεύμονες

Συμπτώματα

Τα περισσότερα από τα συμπτώματα του καρκίνου της ουροδόχου κύστης μπορούν, επίσης, να εκδηλωθούν σε μη καρκινωματώδεις καταστάσεις. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εκτιμηθείτε από ειδικό αν εμφανίσετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα:

• αιματουρία/ αίμα στα ούρα
• δυσουρία/ πόνος κατά την ούρηση
• συχνουρία
• επιτακτική ούρηση

Άλλα συμπτώματα που μπορούν να εμφανισθούν σε αυτήν τη νόσο είναι:

• κοιλιακός πόνος
• αναιμία
• πόνος στα οστά ή ευαισθησία
• λήθαργος και καταβολή
• ακράτεια ούρων
• απώλεια βάρους

Σημεία και εργαστηριακές εξετάσεις

Ο ιατρός θα πραγματοποιήσει φυσική εξέταση, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης του ορθού και της πυέλου.

Διαγνωστικές εξετάσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν περιλαμβάνουν:

• υπολογιστική τομογραφία (αξονική) κοιλίας
• βιοψία ουροδόχου κύστης (συνήθως λαμβάνεται δείγμα ιστού κατά την κυστεοσκόπηση)
• κυστεοσκόπηση (εξέταση της κοιλότητας της κύστης με χρήση κάμερας)
• ενδοφλέβια πυελογραφία
• ανάλυση ούρων
• κυτταρολογική εξέταση ούρων

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η επιλογή της θεραπευτικής αντιμετώπισης εξαρτάται από τη σταδιοποίηση του όγκου, τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, και την παρουσία άλλων παθολογικών καταστάσεων.

Θεραπευτική αντιμετώπιση σταδίου 0 και Ι:

• χειρουργική αφαίρεση του όγκου χωρίς να αφαιρεθεί η υπόλοιπη κύστη
• χημειοθεραπεία ή ανοσοθεραπεία με απευθείας ενδοκυστικές εγχύσεις

Θεραπευτική αντιμετώπιση σταδίου ΙΙ και ΙΙΙ:

• χειρουργική αφαίρεση ολόκληρης της ουροδόχου κύστης (ριζική κυστεκτομή)
• χειρουργική αφαίρεση τμήματος της κύστης, ακολουθούμενη από ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία
• χημειοθεραπεία για τη συρρίκνωση του όγκου πριν την εγχείρηση
• συνδυασμός χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας (εφαρμόζεται σε ασθενείς που επιλέγουν να μη χειρουργηθούν ή σε αυτούς που η εγχείριση αντενδείκνυται)

Στους περισσότερους ασθενείς με όγκους σταδίου IV η χειρουργική παρέμβαση αντενδείκνυται. Σε αυτούς τους ασθενείς συχνά εφαρμόζεται χημειοθεραπεία.

Χημειοθεραπεία

Η χημειοθεραπεία μπορεί να εφαρμοσθεί σε ασθενείς με νόσο σταδίου ΙΙ και ΙΙΙ, είτε πριν είτε μετά τη χειρουργική θεραπεία ώστε να προληφθεί η επανεμφάνιση του όγκου.

Η χημειοθεραπεία ενδέχεται να περιλαμβάνει τη χορήγηση ενός μόνο φαρμάκου ή συνδυασμούς πολλών. Σε αυτά τα φάρμακα περιλαμβάνονται:

• καρβοπλατίνη
• σισπλατίνη
• κυκλοφωσφαμίδη
• δωκεταξέλη
• δοξορουβικίνη
• γεμσιταμπίνη
• ιφωσφαμίδη
• μεθοτρεξάτη
• πακλιταξέλη
• βιμπλαστίνη

Ο συνδυασμός της γεμσιταμπίνης και της σισπλατίνης είναι εξίσου αποτελεσματικός με την παλαιότερη θεραπεία MVAC (μεθοτρεξάτη,βιμπλαστίνη, δοξορουβικίνη και σισπλατίνη) αλλά με λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες. Πολλά θεραπευτικά κέντρα έχουν αντικαταστήσει το σχήμα MVAC με αυτόν το νέο συνδυασμό. Η πακλιταξέλη και η καρβοπλατίνη αποτελούν άλλον έναν αποτελεσματικό συνδυασμό που χρησιμοποιείται συχνά.

Για αρχικά στάδια της νόσου (στάδια 0 και Ι), η χημειοθεραπεία συνήθως χορηγείται απευθείας μέσα στην ουροδόχο κύστη (ενδοκυστικές εγχύσεις). Αρκετοί διαφορετικοί τύποι χημειοθεραπευτικών φαρμάκων μπορούν να εγχυθούν ενδοκυστικά. Σε αυτούς περιλαμβάνονται:

• η δοξορουβικίνη (Adriamycin)
• η μιτομυκίνη – C (Mutamycin)
• Thiotepa (Thioplex)

Ένας ουροκαθετήρας Foley μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την έγχυση των φαρμάκων εντός της κύστης. Συνήθεις ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν τον ερεθισμό του τοιχώματος της κύστης και πόνο κατά την ούρηση. Σε περισσότερο προχωρημένα στάδια της νόσου (ΙΙ- ΙV), η χημειοθεραπεία συνήθως χορηγείται ενδοφλεβίως.

Ανοσοθεραπεία

Οι καρκίνοι της ουροδόχου κύστης συχνά αντιμετωπίζονται με ανοσοθεραπεία. Σε αυτού του είδους τη θεραπευτική αντιμετώπιση ο φαρμακευτικός παράγοντας κινητοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενή ώστε να επιτεθεί και να εξολοθρεύσει τα καρκινικά κύτταρα. Η ανοσοθεραπεία για τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης πραγματοποιείται συνήθως με χρήση του εμβολίου BCG (βάκιλλος Calmette- Guerin). Αυτό χορηγείται μέσω ουροκαθετήρα Foley απευθείας εντός της κύστης.

Πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν:

• συχνουρία
• ερεθισμός της ουροδόχου κύστης
• δυσουρία
• έντονη επιθυμία (έπειξη) για ούρηση

Αυτά τα συμπτώματα συνήθως βελτιώνονται εντός ολίγων ημερών μετά τη θεραπεία. Σπάνιες ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν:

• αιματουρία/ αίμα στα ούρα
• ρίγος
• κνησμός
• αρθραλγίες
• αδιαθεσία
• ναυτία

Σπανίως μπορεί να αναπτυχθεί λοίμωξη που προσομοιάζει με φυματίωση. Σε αυτήν την περίπτωση απαιτείται η χορήγηση αντιφυματικής αγωγής.

Διουρηθρική εκτομή της ουροδόχου κύστης (TURB)

Ασθενείς με καρκίνο ουροδόχου κύστης σταδίου 0 και Ι μπορούν να αντιμετωπισθούν θεραπευτικά με διουρηθρική εκτομή του όγκου της κύστης (TURB). Αυτή η χειρουργική διαδικασία πραγματοποιείται υπό γενική ή ραχιαία αναισθησία. Το όργανο που θα εκτελέσει την εκτομή του όγκου από την κύστη εισέρχεται διαμέσου της ουρήθρας.


Αφαίρεση της ουροδόχου κύστης

Πολλοί ασθενείς με καρκίνο ουροδόχου κύστης σταδίου ΙΙ και ΙΙΙ ενδέχεται να χρειάζονται την πλήρη αφαίρεση της κύστης τους (ριζική κυστεκτομή). Μερική αφαίρεση της κύστης μπορεί να εφαρμοσθεί σε ορισμένους ασθενείς. Η μερική αφαίρεση της κύστης συνήθως ακολουθείται από ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία προκειμένου να μειωθούν οι πιθανότητες υποτροπής του καρκίνου. Οι ασθενείς που υπόκεινται σε ριζική κυστεκτομή θα λάβουν χημειοθεραπεία κατόπιν της εγχείρησης ώστε να ελαττώσουν τον κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου.

Η ριζική κυστεκτομή στους άνδρες συνήθως περιλαμβάνει την αφαίρεση της ουροδόχου κύστης, του προστάτη και των όρχεων. Στις γυναίκες, η ουρήθρα, η μήτρα, και το πρόσθιο τοίχωμα του κόλπου αφαιρούνται μαζί με την ουροδόχο κύστη. Συχνά, οι πυελικοί λεμφαδένες αφαιρούνται επίσης κατά τη χειρουργική επέμβαση ώστε να εξετασθούν εργαστηριακά.

Εγχείρηση εκτροπής των ούρων (χειρουργική διαδικασία δημιουργίας ενός εναλλακτικού τρόπου αποθήκευσης των ούρων) συνήθως πραγματοποιείται μαζί με τη ριζική κυστεκτομή. Δύο συνήθεις τύποι εκτροπής των ούρων είναι με δημιουργία αγωγού από τμήμα ειλεού (ουρητηροειλεοστομία στο δέρμα) και με εγκρατή δεξαμενή ούρων.

Εκτροπή ούρων με αγωγό από τμήμα ειλεού (ουρητηροειλεοστομία στο δέρμα)

Με την ουρητηροειλεοστομία στο δέρμα ένας αγωγός συλλογής ούρων δημιουργείται χειρουργικά από μικρό τμήμα του λεπτού εντέρου (ειλεός). Οι ουρητήρες που αποχετεύουν τα ούρα από τους νεφρούς προσφύονται στο ένα άκρο του χρησιμοποιούμενου εντερικού τμήματος. Το άλλο άκρο φέρεται σε ένα άνοιγμα του δέρματος (στόμα). Το στόμα επιτρέπει στον ασθενή να παροχετεύει τα συλλεχθέντα ούρα έξω από τη νεοσχηματησθείσα δεξαμενή.

Ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε ουρητηροειλεοστομία στο δέρμα πρέπει να φέρουν μαζί τους μια εξωσωματική συσκευή συλλογής ούρων. Πιθανές επιπλοκές της μεθόδου περιλαμβάνουν:

• εντερική απόφραξη
• θρόμβους αίματος
• χρόνια βλάβη του ανώτερου ουροποιητικού
• πνευμονία
• βλάβες του δέρματος στην περιοχή του στομίου
• λοιμώξεις του ουροποιητικού

Εγκρατής δεξαμενή ούρων

Η εγκρατής δεξαμενή ούρων αποτελεί μια εναλλακτική μέθοδο αποθήκευσής τους. Τμήμα από το κόλον αφαιρείται και χρησιμοποιείται για τη δημιουργία ενός εσωτερικού θύλακα αποθήκευσης των ούρων. Οι ασθενείς μπορούν να εισάγουν περιοδικά έναν καθετήρα για να παροχετεύσουν τα ούρα. Ένα μικρού μεγέθους στόμιο τοποθετείται στο δέρμα.

Πιθανές επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• θρόμβους αίματος
• εντερική απόφραξη
• πνευμονία
• βλάβες του δέρματος στην περιοχή του στομίου
• απόφραξη των ουρητήρων
• ουρητηρική παλινδρόμηση
• λοιμώξεις του ουροποιητικού

Ορθότοπη νεοκύστη

Αυτή η χειρουργική επέμβαση εφαρμόζεται όλο και συχνότερα σε ασθενείς που υποβάλλονται σε κυστεκτομή. Τμήμα του εντέρου αναδιπλώνεται με τρόπο που να σχηματίζει έναν θύλακα (νεοκύστη) και αναστομώνεται με την ουρήθρα από όπου αποχετεύονται φυσιολογικά τα ούρα.

Αυτή η μέθοδος επιτρέπει στον ασθενή να διατηρήσει κάποιον έλεγχο της ούρησης. Ωστόσο, υπάρχουν επιπλοκές (συμπεριλαμβανομένης της διαφυγής ούρων στη διάρκεια της νύχτας). Η ούρηση συνήθως διαφέρει από ότι πριν την χειρουργική επέμβαση. Ορισμένοι ασθενείς ενδέχεται να μην είναι κατάλληλοι υποψήφιοι για αυτήν τη μέθοδο. Συζητήστε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα με τον ουρολόγο σας.


Πρόγνωση

οι ασθενείς παρακολουθούνται στενά για το ενδεχόμενο επιδείνωσης της νόσου, ανεξάρτητα από το είδος της θεραπείας στο οποίο έχουν υποβληθεί. Η παρακολούθηση περιλαμβάνει:

• σπινθηρογράφημα οστών ή/και υπολογιστική τομογραφία για τον έλεγχο ενδεχόμενης διασποράς του καρκίνου
• έλεγχος για άλλες ενδείξεις αρνητικής εξέλιξης της νόσου, όπως καταβολή, απώλεια βάρους, αύξηση του πόνου, μείωση της λειτουργίας του εντέρου και της ουροδόχου κύστης, και αδυναμία
• κυστεοσκοπική εκτίμηση κάθε 3 με 6 μήνες μετά τη θεραπεία
• κυτταρολογική εξέταση ούρων (για ασθενείς στους οποίους δεν αφαιρέθηκε η ουροδόχος κύστη)

Η πορεία του ασθενή εξαρτάται από το αρχικό στάδιο διάγνωσης της νόσου και την ανταπόκρισή του στη θεραπευτική αντιμετώπιση. Η πρόγνωση για τους καρκίνους σταδίου 0 και Ι είναι αρκετά καλή. Μολονότι, ο κίνδυνος υποτροπής είναι υψηλός, οι περισσότεροι καρκίνοι της ουροδόχου κύστης που υποτροπιάζουν, μπορούν να αφαιρεθούν χειρουργικά και να αντιμετωπισθούν.

Τα ποσοστά ίασης των ασθενών με όγκους σταδίου ΙΙΙ είναι χαμηλότερα από 50%. Ασθενείς με καρκίνο ουροδόχου κύστης σταδίου ΙV εμφανίζουν χαμηλά ποσοστά ίασης.


Επιπλοκές

Ο καρκίνος μπορεί να επεκταθεί σε γειτονικά όργανα. Επίσης, μπορεί να μεταφερθεί μέσω των πυελικών λεμφαδένων και να εξαπλωθεί στο ήπαρ, τους πνεύμονες, και τα οστά. Επιπρόσθετες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• αναιμία
• οίδημα των ουρητήρων (υδρονέφωση)
• στένωση της ουρήθρας
• ακράτεια ούρων

Πότε να αποταθείτε στον ιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν εμφανίσετε αίμα στα ούρα ή άλλα συμπτώματα του καρκίνου της ουροδόχου κύστης, συμπεριλαμβανομένων:

• συχνουρία
• δυσουρία
• έντονη επιθυμία (έπειξη) για ούρηση
• επίσης, αποταθείτε στον ιατρό σας αν: - εκτίθεστε συστηματικά σε πιθανά καρκινογόνες χημικές ουσίες στην εργασία σας. - καπνίζετε.

Πρόληψη

Η διακοπή του καπνίσματος και η εξάλειψη της έκθεσης σε επιβλαβείς παράγοντες του περιβάλλοντος θα ελαττώσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου της ουροδόχου κύστης.

Ορισμός

Η βρουκέλλωση είναι ένα λοιμώδες νόσημα, το οποίο μεταδίδεται στον άνθρωπο από ζώα που είναι φορείς των Gram- αρνητικών αερόβιων βακτηρίων (Brucella).


Εναλλακτικοί ορισμοί

Πυρετός του Bang, πυρετός της Κύπρου, κυματοειδής πυρετός, πυρετός του Γιβραλτάρ, πυρετός της Μάλτας, πυρετός της Μεσογείου.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Το βακτήριο Brucella, προσβάλλει τα βοοειδή, τα πρόβατα, τα σκυλιά και του χοίρους. Η μετάδοση του βακτηρίου γίνεται μέσω επαφής με το μολυσμένο κρέας ή τον πλακούντα μολυσμένων ζώων ή με την κατανάλωση μολυσμένου μη παστεριωμένου γάλακτος, γαλακτοκομικών προϊόντων ή τυριού.

Η βρουκέλλωση συναντάται σπάνια στις Η.Π.Α., με 100-200 περίπου περιστατικά κάθε χρόνο.

Άτομα υψηλού κινδύνου προσβολής από τη νόσο, θεωρούνται οι εργαζόμενοι σε σφαγεία, οι αγρότες και οι κτηνίατροι – επαγγέλματα που απαιτούν συχνή επαφή με ζώα ή κρέας.


Συμπτώματα

Η έναρξη της οξείας βρουκέλλωσης γίνεται με την εμφάνιση ήπιων κλινικών συμπτωμάτων, παρόμοια με αυτά του συναχιού, όπως:

• Πυρετός
• Κοιλιακό άλγος
• Πόνος στην πλάτη
• Ρίγος
• Έντονη εφίδρωση
• Αίσθημα κόπωσης
• Κεφαλαλγία
• Ανορεξία
• Αθραλγία
• Αδυναμία
• Απώλεια σωματικού βάρους

Ο πυρετός είναι συνήθως διαλείπων, με τις υψηλότερες τιμές του να σημειώνονται κατά τις απογευματινές ώρες. Ο όρος «κυματοειδής πυρετός» προέρχεται από το γεγονός ότι ο πυρετός ανεβαίνει το βράδυ και κατεβαίνει το πρωί.

Πρόσθετα συμπτώματα τα οποία μπορεί να συσχετίζονται με τη νόσο είναι:

• Μυϊκό άλγος
• Διογκωμένοι λεμφαδένες

Η πάθηση μπορεί να λάβει χρόνια μορφή και να διαρκέσει για πολλά έτη.

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

• Αιμοκαλλιέργεια
• Αποστειρωμένη συλλογή ούρων για καλλιέργεια
• Καλλιέργεια εγκεφαλονωτιαίου υγρού
• Καλλιέργεια νωτιαίου μυελού
• Ορολογικές εξετάσεις ανίχνευσης του αντιγόνου της βρουκέλλας

Η πάθηση αυτή, μπορεί να μεταβάλλει και τα αποτελέσματα των παρακάτω εξετάσεων:

• Ποσοτική ανίχνευση ανοσοσφαιρίνων
• Ορολογική ανοσοηλεκτροφόρηση
• Θερμές/ ψυχρές συγκολλιτίνες

Θεραπεία

Θεραπεία εκλογής είναι τα αντιβιοτικά, όπως και για την αποφυγή υποτροπής. Μπορεί να χρειαστούν μακροχρόνια θεραπευτικά σχήματα, σε περίπτωση εμφάνισης επιπλοκών.


Πρόγνωση

Υπάρχει περίπτωση ο ασθενής να υποτροπιάσει και τα συμπτώματα να διαρκέσουν για αρκετά χρόνια. Σε περίπτωση συνύπαρξης και φυματίωσης, η νόσος μπορεί να επανεμφανιστεί και να διαρκέσει για μακρά χρονική περίοδο.


Επιπλοκές

• Αθραλγία και οστικό άλγος
• Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης
• Εγκεφαλίτιδα
• Λοιμώδες ενδοκαρδίτιδα
• Μηνιγγίτιδα

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Αν εμφανίσετε συμπτώματα βρουκέλλωσης, καλέστε τον οικογενειακό σας ιατρό και κλείστε ένα ραντεβού.

Ακόμη, καλέστε τον ιατρό σας αν τα συμπτώματά σας επιδεινωθούν ή δε σημειώσουν βελτίωση παρά τη λήψη θεραπευτικής αγωγής ή αν εμφανιστούν νέα.


Πρόληψη

Το σημαντικότερο προληπτικό μέτρο, είναι η κατανάλωση μόνον παστεριωμένου γάλακτος και τυριού. Άτομα που έχουν συχνή επαφή με κρέας, οφείλουν να φορούν προστατευτικά γυαλιά και ρούχα και να προστατεύσουν τις δερματικές εκδορές από τυχόν μόλυνση. Η ανίχνευση των μολυσμένων ζώων, βοηθά στον έλεγχο της νόσου στην εστία της. Ο εμβολιασμός ενδείκνυται για τα βοοειδή, όχι όμως για τους ανθρώπους.

Ορισμός

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ή ορθοκολικός καρκίνος, αποτελεί κακοήθη νεοπλασία που ξεκινά στο κόλον ή το ορθό (τελικό τμήμα του παχέος εντέρου). Διάφοροι τύποι καρκίνου μπορούν να προσβάλουν το παχύ έντερο, όπως λεμφώματα, καρκινοειδείς όγκοι, μελανώματα, και σαρκώματα. Αυτοί οι τύποι καρκίνου είναι σπάνιοι. Σε αυτό το άρθρο, η χρήση του όρου “καρκίνος του παχέος εντέρου” αφορά μόνο σε αδενοκαρκίνωμα.


Εναλλακτικές ονομασίες

Ορθοκολικός καρκίνος, καρκίνος του ορθού, αδενοκαρκίνωμα του παχέος εντέρου, παχύ έντερο-αδενοκαρκίνωμα


Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι μία από πρώτες αιτίες θανάτου σχετιζόμενου με κακοήθη νεοπλασία. Ωστόσο, η πρώιμη διάγνωση συχνά οδηγεί σε πλήρη ίαση.
Σχεδόν το σύνολο των αδενοκαρκινωμάτων του παχέος εντέρου ξεκινούν σε αδένες του βλεννογόνου του.

Δεν υπάρχει μόνο ένας αιτιολογικός παράγοντας για την πρόκληση καρκίνου του παχέος εντέρου. Σχεδόν όλοι οι καρκίνοι στο παχύ έντερο ξεκινούν ως μη καρκινωματώδεις (καλοήθεις) πολύποδες, οι οποίοι αναπτύσσονται βραδέως σε καρκίνο.

Έχετε υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου αν:

• είστε ηλικίας άνω των 60 ετών
• έχετε αφροαμερικανική ή ανατολικοευρωπαϊκή καταγωγή
• η δίαιτά σας έχει υψηλή περιεκτικότητα σε κόκκινο ή επεξεργασμένο κρέας
• έχετε καρκίνο σε άλλο σημείο του σώματος
• έχετε πολύποδες του παχέος εντέρου
• έχετε φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (νόσος Crohn ή ελκώδης κολίτιδα)
• έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου
• έχετε ατομικό ιστορικό καρκίνου του μαστού

Ορισμένα γενετικά σύνδρομα επίσης αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου. Δύο από τα πλέον συνήθη είναι ο κληρονομικός μη πολυποδιασικός καρκίνος του παχέος εντέρου, επίσης γνωστός και ως σύνδρομο Lynch, και η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση.

Το είδος της διατροφής σας ενδέχεται να αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου στην ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου. Αυτός μπορεί να σχετίζεται με δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λίπη και κόκκινο κρέας, και χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες. Ωστόσο, ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η μετάβαση σε δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες δεν ελαττώνει τον κίνδυνο καρκίνου, με συνέπεια η σύνδεση διατροφής και καρκίνου του παχέος εντέρου να μην είναι απόλυτα διακριβωμένη.

Το κάπνισμα και η κατάχρηση οινοπνεύματος αποτελούν επιπλέον παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου.

Συμπτώματα

Πληθώρα περιπτώσεων καρκίνου του παχέος εντέρου δεν εκδηλώνουν συμπτώματα. Τα ακόλουθα συμπτώματα, ωστόσο, μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη καρκίνου του παχέος εντέρου:

• κοιλιακός πόνος και ευαισθησία στην κάτω κοιλία
• αίμα στα κόπρανα
• διάρροια, δυσκοιλιότητα, ή άλλες διαταραχές των κενώσεων
• εντερική απόφραξη
• ανεξήγητη αναιμία
• απώλεια βάρους

Σημεία και διαγνωστικός έλεγχος

Με τον κατάλληλο έλεγχο, ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να εντοπιστεί πριν την ανάπτυξη συμπτωμάτων, ώστε να είναι αποτελεσματικότερη η θεραπεία του.

Ο ιατρός θα πραγματοποιήσει φυσική εξέταση και θα ψηλαφήσει την περιοχή της κοιλίας σας. Η φυσική εξέταση σπανίως αποκαλύπτει κάποιο πρόβλημα. Ωστόσο, είναι πιθανό ο ιατρός να διαπιστώσει την ύπαρξη ψηλαφητής μάζας στην κοιλιακή χώρα. Η εξέταση του ορθού ενδέχεται να αποκαλύψει την ύπαρξη μάζας σε ασθενείς με καρκίνο του ορθού.

Ο έλεγχος λανθάνουσας αιμορραγίας στα κόπρανα μπορεί να ανιχνεύσει μικρές ποσότητες αίματος σε αυτά. Η θετική δοκιμασία θέτει την υποψία για ύπαρξη καρκίνου του παχέος εντέρου. Για το λόγο αυτό ο έλεγχος θα πρέπει να πραγματοποιείται μαζί με ορθοσιγμοειδοσκόπηση ή ολική κολονοσκόπηση. Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι μια θετική δοκιμασία δε σημαίνει απαραιτήτως την ύπαρξη καρκίνου.

Ο απεικονιστικός έλεγχος για τη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου, περιλαμβάνει:

• ολική κολονοσκόπηση
• ορθοσιγμοειδοσκόπηση

Σημειώστε ότι μόνο η ολική κολονοσκόπηση μπορεί να απεικονίσει ολόκληρο το παχύ έντερο.

Αιματολογικές εξετάσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν περιλαμβάνουν:

• γενική αίματος για τον έλεγχο ενδεχόμενης αναιμίας
• ηπατικά ένζυμα για τον έλεγχο της ηπατικής λειτουργίας

Αν ο ιατρός διαπιστώσει ότι πάσχετε από καρκίνο του παχέος εντέρου, θα ζητήσει τη διενέργεια περισσότερων εξετάσεων για τον καθορισμό της ενδεχόμενης διασποράς του. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται σταδιοποίηση. Η υπολογιστική και η μαγνητική τομογραφία της κοιλίας, της πυέλου, του θώρακα, ή του εγκεφάλου ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν για τη σταδιοποίηση του καρκίνου. Ορισμένες φορές χρησιμοποιείται και η τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων .

Τα στάδια του καρκίνου του παχέος εντέρου είναι:

• στάδιο 0: πολύ πρώιμος καρκίνος στην επιφάνεια του βλεννογόνου του εντέρου
• στάδιο Ι: ο καρκίνος διηθεί τον βλεννογόνο και υποβλεννογόνιο χιτώνα
• στάδιο ΙΙ: ο καρκίνος διηθεί τη μυϊκή στιβάδα αλλά όχι τους επιχώριους λεμφαδένες
• στάδιο ΙΙΙ: ο καρκίνος διηθεί τους επιχώριους λεμφαδένες
• στάδιο ΙV: ο καρκίνος εμφανίζει διασπορά σε άλλα όργανα

Εξετάσεις αίματος για την ανίχνευση νεοπλασματικών δεικτών, συμπεριλαμβανομένων του καρκινοεμβρυϊκού αντιγόνου (CEA) και του CA 19-9, μπορούν να βοηθήσουν τον ιατρό στην παρακολούθησή σας μετά την εφαρμογή της θεραπείας.


Θεραπεία

Η θεραπευτική αντιμετώπιση εξαρτάται μερικώς από το στάδιο του καρκίνου. Γενικά, οι θεραπείες ενδέχεται να περιλαμβάνουν:

• χημειοθεραπεία για την εξολόθρευση των καρκινικών κυττάρων
• χειρουργική αφαίρεση των καρκινικών κυττάρων (συχνότερα κολεκτομή)
• ακτινοθεραπεία για την καταστροφή του καρκινικού ιστού

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου σταδίου 0 μπορεί να αντιμετωπισθεί με αφαίρεση των καρκινικών κυττάρων, συχνά κατά τη διενέργεια κολονοσκόπησης. Για τους καρκίνους σταδίου Ι,ΙΙ, και ΙΙΙ, απαιτείται πιο εκτεταμένη χειρουργική παρέμβαση ώστε να αφαιρεθεί το τμήμα του παχέος εντέρου που είναι καρκινωματώδες (δείτε: κολεκτομή).

Υπάρχει διχογνωμία για το αν οι ασθενείς με καρκίνο παχέος εντέρου σταδίου ΙΙ πρέπει να υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία μετά τη χειρουργική επέμβαση. Αυτό θα πρέπει να το συζητήσετε με τον ογκολόγο σας.

Σχεδόν όλοι οι ασθενείς με καρκίνο παχέος εντέρου σταδίου ΙΙΙ πρέπει να υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία, μετά τη χειρουργική επέμβαση, για περίπου 6-8 μήνες. Το χημειοθεραπευτικό φάρμακο 5-φθοριοουρακόλη έχει δείξει ότι αυξάνει τις πιθανότητες ίασης σε ορισμένους ασθενείς.

Χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται, επίσης, για τη θεραπευτική αντιμετώπιση καρκίνου του παχέος εντέρου σταδίου ΙV, με σκοπό τη βελτίωση των συμπτωμάτων και την παράταση της επιβίωσης.

• η ιρινοτεκάνη, η οξαλιπλατίνη, η καπεσιταμπίνη, και η 5-φθοριοουρακίλη αποτελούν τα τρία συνηθέστερα χρησιμοποιούμενα φάρμακα.
• Μονοκλωνικά αντισώματα, συμπεριλαμβανομένων των cetuximab (Erbitux), panitumumab (Vectibix), και bevacizumab (Avastin) έχουν χρησιμοποιηθεί μεμονωμένα ή σε συνδυασμούς με χημειοθεραπευτική αγωγή.

Μπορείτε να λάβετε μόνο έναν τύπο ή συνδυασμούς φαρμάκων.

Σε ασθενείς με νόσο σταδίου ΙV που εμφανίζουν διασπορά στο ήπαρ, διάφορες ειδικές θεραπείες μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Αυτές ενδέχεται να περιλαμβάνουν:

• τήξη του καρκινικού όγκου (θερμοκαυτηρίαση)
• εκτομή του καρκινικού όγκου
• χορήγηση χημειοθεραπείας ή ακτινοβολίας κατευθείαν μέσα στο ήπαρ
• καταστροφή του καρκινικού ιστού με την εφαρμογή υπερβολικού ψύχους (κρυοθεραπεία)

Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται περιστασιακά σε ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου. Συνήθως εφαρμόζεται σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία σε ασθενείς με καρκίνο του ορθού σταδίου ΙΙΙ.


Πρόγνωση

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι σε πολλές περιπτώσεις θεραπεύσιμος αν διαγνωσθεί πρώιμα.

Το πόσο καλή θα είναι η έκβαση εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, συμπεριλαμβανομένου του σταδίου του καρκίνου. Γενικά, όταν αντιμετωπίζεται θεραπευτικά σε πρώιμο στάδιο, η μεγάλη πλειονότητα των ασθενών επιβιώνει τουλάχιστον πέντε χρόνια μετά τη διάγνωση (ποσοστό πενταετούς επιβίωσης). Ωστόσο, το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης πέφτει σημαντικά από τη στιγμή που ο καρκίνος εμφανίζει διασπορά.

Αν ο καρκίνος του παχέος εντέρου δεν υποτροπιάσει μέσα σε πέντε έτη, θεωρείται ότι έχει ιαθεί. Οι καρκίνοι σταδίου Ι, ΙΙ, και ΙΙΙ θεωρούνται δυνητικά θεραπεύσιμοι. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο καρκίνος σταδίου IV δεν είναι ιάσιμος.


Επιπλοκές

• απόφραξη του παχέος εντέρου
• υποτροπή του καρκίνου στο παχύ έντερο
• διασπορά του καρκίνου σε άλλα όργανα ή ιστούς (μετάσταση)
• ανάπτυξη ενός δεύτερου πρωτοπαθούς καρκίνου στο παχύ έντερο

Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν έχετε:

• μαύρα, σαν πίσσα, κόπρανα
• αιματηρές κενώσεις
• διαταραχές των κενώσεων

Πρόληψη

Το ποσοστό θανάτων από καρκίνο του παχέος εντέρου έχει μειωθεί την τελευταία δεκαπενταετία. Αυτό ενδέχεται να έχει προκύψει λόγω του αυξημένου ελέγχου με τη χρήση της κολονοσκόπησης και της ευαισθητοποίησης του πληθυσμού.

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί σχεδόν πάντα να εντοπισθεί στα πιο πρώιμα και θεραπεύσιμα στάδια με την κολονοσκόπηση. Σχεδόν όλοι οι άνδρες και οι γυναίκες άνω των 50 ετών πρέπει να ελέγχονται για καρκίνο του παχέος εντέρου. Άτομα με υψηλότερο κίνδυνο ενδέχεται να χρειάζονται έλεγχο νωρίτερα.

Ο προσυμπτωματικός έλεγχος μπορεί να διαπιστώσει την ύπαρξη προκαρκινωματωδών πολυπόδων. Η αφαίρεσή τους ενδεχομένως να προλάβει την ανάπτυξη του καρκίνου του παχέος εντέρου.

Τροποποιήσεις στη δίαιτα και στον τρόπο ζωής είναι σημαντικές. Ορισμένες μελέτες προτείνουν ότι δίαιτες με χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπος και υψηλή σε φυτικές ίνες μπορούν να ελαττώσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου.

Άλλες μελέτες αναφέρουν ότι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ασπιρίνη, ιβουπροφένη, ναπροξένη, σελεκοξίμπη) ενδέχεται να βοηθούν στη μείωση του κινδύνου του ορθοκολικού καρκίνου. Ωστόσο, δε συστήνεται η λήψη ασπιρίνης ή άλλων αντιφλεγονωδών φαρμάκων για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου αν διατρέχετε μέσο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου, ή ακόμη και αν κάποιο μέλος της οικογένειάς σας έχει αναπτύξει την κατάσταση. Η λήψη περισσότερων από 300mg ασπιρίνης και παρόμοιων φαρμάκων ημερησίως μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνη αιμορραγία στο γαστρεντερικό καθώς και καρδιολογικά προβλήματα σε ορισμένα άτομα.

Ορισμός

Ο καρκίνος του πνεύμονα, είναι ο καρκίνος που πρωτοεμφανίζεται στους πνεύμονες, τα δύο όργανα που εντοπίζονται στο θώρακα και βοηθούν τον οργανισμό να αναπνεύσει.

Οι πνεύμονες απαρτίζονται από τμήματα που ονομάζονται λοβία. Ο δεξιός πνεύμονας αποτελείται από τρία λοβία κι ο αριστερός από δύο, ούτως ώστε παραμένει χώρος για την καρδιά. Κατά την αναπνοή, ο αέρας εισέρχεται από τη μύτη και μέσω του αεραγωγού (τραχείας), φτάνει στους πνεύμονες, όπου διανέμεται μέσω των αγωγών, τους λεγόμενους βρόγχους. Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα, ξεκινούν από τα κύτταρα που βρίσκονται στο τοίχωμα αυτών των αγωγών.

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι καρκίνου του πνεύμονα:

• Ο μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (NSCLC), είναι ο πιο συχνός τύπος καρκίνος του πνεύμονα
• Ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα που συνιστά το 20% σχεδόν των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα.

Εάν ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελείται κι από τους δύο τύπους, τότε ονομάζεται αδιαφοροποίητος μικροκυτταρικός / μεγακυτταρικός καρκίνος.

Εάν ο καρκίνος πρωτοεμφανίστηκε σε άλλο όργανο του σώματος κι εκ’ των υστέρων στους πνεύμονες, τότε αναφερόμαστε σε μεταστατικό καρκίνο του πνεύμονα.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Πνευμονικός καρκίνος


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο πιο νοσηρός τύπος καρκίνου, τόσο για τους άνδρες, όσο και για τις γυναίκες. Κάθε χρόνο σημειώνονται πολλοί περισσότεροι θάνατοι από καρκίνου του πνεύμονα, απ’ ότι του καρκίνου του μαστού, του ορθού-κόλου (παχέως εντέρου) και του προστάτη μαζί.

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι πιο συχνός σε άτομα μεγάλης ηλικίας. Σπάνια εμφανίζεται σε ηλικία κάτω των 45 ετών.

Το κάπνισμα αποτελεί την πρωταρχική αιτία εμφάνισής του.

Όσο πιο νέος/ α έχει ξεκινήσει κάποιος το κάπνισμα κι όσα περισσότερα τσιγάρα καπνίζει την ημέρα, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης της νόσου αυτής. Δεν υπάρχει εμπεριστατωμένη απόδειξη όσον αφορά ότι το κάπνισμα τσιγάρων με χαμηλής περιεκτικότητας πίσσας, μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης του καρκίνου του πνεύμονα.

Παρ’ όλα αυτά, ο καρκίνος του πνεύμονα έχει εμφανιστεί και σε άτομα που δεν κάπνισαν ποτέ τους.

Το παθητικό κάπνισμα (η έκθεση μη-καπνιστών στον καπνό του τσιγάρου των καπνιστών) ενισχύει τον κίνδυνο ανάπτυξης του συγκεκριμένου καρκίνου. Σύμφωνα με την American Cancer Society, υπολογίζεται ότι 3.000 περίπου ενήλικες καπνιστές θα νοσήσουν και θα καταλήξουν ανά έτος από καρκίνου του πνεύμονα που σχετίζεται με το παθητικό κάπνισμα.

Τα κάτωθεν μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα:

• Υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης
• Υψηλές περιεκτικότητα αρσενικού στο πόσιμο νερό
• Ο αμίαντος
• Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του πνεύμονα
• Ακτινοθεραπεία των πνευμόνων
• Η έκθεση σε καρκινογόνες χημικές ουσίες, όπως το ουράνιο, βηρύλλιο, χλωρίδιο βινιλίου, χρωμικό άλας νικελίου, παράγωγα από κάρβουνο, αέρια σιναπιού, χλωρομεθυλικούς αιθέρες, βενζίνη και ντίζελ εξατμίσεις.

Συμπτώματα

Ο καρκίνος του πνεύμονα σε πρώιμα στάδια μπορεί να μην προκαλέσει κανένα σύμπτωμα (ασυμπτωματικός). Πολλές φορές όμως, αποκαλύπτεται σε μια ακτινογραφία που έγινε για κάποιο άλλο λόγο.

Τα συμπτώματα είναι ανάλογα του συγκεκριμένου τύπου καρκίνου, γενικά όμως περιλαμβάνουν:

• Επίμονο βήχα
• Αιματηρά πτύελα
• Δύσπνοια
• Ραδιενεργό αέριο ραδόνιο
• Θωρακικό άλγος
• Ανορεξία
• Απώλεια σωματικού βάρους
• Αίσθημα κόπωσης

Πρόσθετα συμπτώματα που μπορούν να παρατηρηθούν στον καρκίνο του πνεύμονα είναι:

• Αδυναμία
• Δυσκολία στην κατάποσης τροφής
• Πληκτροδακτυλία
• Αρθραλγία
• Βράγχος (βραχνάδα φωνής) ή αλλαγές της φωνής
• Οίδημα προσώπου
• Παράλυση του προσωπικού νεύρου
• Βλεφαρόπτωση
• Οστικό άλγος ή ευαισθησία

Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να σχετίζονται και με άλλες, λιγότερο σοβαρές καταστάσεις, επομένως θα ήταν σκόπιμο να μιλήσετε (στην περίπτωση που σας εμφανιστούν συμπτώματα) με τον οικογενειακό σας ιατρό.



Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις


Ο οικογενειακός σας ιατρός θα σας υποβάλλει σε φυσική εξέταση κι ερωτήσεις σχετικές με το ιατρικό σας ιστορικό. Θα ερωτηθείτε για το αν καπνίζετε κι αν καπνίζετε, πόσο καιρό καπνίζετε.

Κατά την ακρόαση με στηθοσκόπιο του θώρακα, ο θεράπων ιατρός σας, ίσως να αναγνωρίσει την ύπαρξη υγρού πέριξ των πνευμόνων, γεγονός που αποτελεί ένδειξη (όχι απόδειξη ) ύπαρξης καρκίνου.

Οι εξετάσεις που διεξαχθούν να γίνουν περιλαμβάνουν:

• Ακτινογραφία θώρακος
• Κυτταρολογική εξέταση πτυέλων για ανάδειξη καρκινικών κυττάρων
• Γενικές εξετάσεις αίματος κι ο πλήρης βιοχημικός κι έλεγχος πηκτικότητας του αίματος
• Αξονική τομογραφία του θώρακα
• Μαγνητική τομογραφία του θώρακα
• Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίου

Σε κάποιες περιπτώσεις, ο θεράπων ιατρός, ίσως να χρειαστεί να προβεί σε αφαίρεση δείγματος πνευμονικού ιστού για μικροσκοπική εξέταση. Αυτό ονομάζεται βιοψία. Η βιοψία μπορεί να εκτελεστεί με τους ακόλουθους τρόπους:

• βρογχοσκόπηση συνδυασμένη με βιοψία (διαβρογχική βιοψία-διαδερμική βιοψία)
• βιοψία υπεζωκότα-εργαστηριακές εξετάσεις πλευριτικού υγρού
• βιοψία δια βελόνης (βιοψία με τη χρήση βελόνης υπό αξονικό τομογράφο)
• μεσοθωρακοσκόπηση με βιοψία
• ανοικτή βιοψία πνεύμονα

Θεραπεία

Η θεραπεία είναι ανάλογη του συγκεκριμένου τύπου καρκίνου του πνεύμονα. Κάθε τύπος έχει διαφορετικό θεραπευτικό σχήμα. Μπορεί να χρειαστεί χημειοθεραπεία, ακτινοβολία και χειρουργείο.

Βλ. τα σχετικά άρθρα με τον κάθε τύπο καρκίνου του πνεύμονα:

Μη-μικροκυτταρικός τύπος καρκίνου του πνεύμονα
Μικροκυτταρικός τύπος καρκίνου του πνεύμονα


Πρόγνωση

Η θετική πρόγνωση του κάθε ασθενούς, εξαρτάται από τα παρακάτω:

• τον τύπο του καρκίνου του πνεύμονα
• την ύπαρξη ή μη μεταστάσεων
• τη βιολογική ηλικία του ασθενή
• την καλή γενική κατάσταση του ασθενή
• θετική ή μη αντίδραση στη θεραπεία.

Όσο νωρίτερα γίνει η διάγνωση του καρκίνου, τόσο αυξάνουν οι πιθανότητες επιβίωσης. Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μια νοσηρή πάθηση. Σχεδόν το 60% των πασχόντων απεβιώνουν μέσα σε ένα χρόνο. Ωστόσο, υπάρχουν ασθενείς με πλήρη ίαση, που συνεχίζουν να ζουν για πολλά έτη.


Επιπλοκές


Ο καρκίνος μπορεί να εξαπλωθεί και σε άλλα σημεία του σώματος (μεταστάσεις). Η θεραπεία του καρκίνου μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ανεπιθύμητες παρενέργειες.


Επικοινωνία με τον θεράπων ιατρό σας


Καλέστε τον ιατρό σας αν εμφανίσετε συμπτώματα καρκίνου του πνεύμονα (ιδίως αν καπνίζετε).


Πρόληψη

Σταματήστε το κάπνισμα αν είστε καπνιστής. Ποτέ δεν είναι αργά να σταματήσετε το κάπνισμα. Επίσης αποφύγετε το παθητικό κάπνισμα, την έκθεσή σας στον καπνό άλλων ατόμων από τσιγάρα, πούρα ή πίπες.

Μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, μπορεί να παίξει προληπτικό ρόλο σε κάποιες περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα.

Ορισμός

Ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί έναν τύπο καρκίνο του πνεύμονος με ταχεία ανάπτυξη. Η εξάπλωσή του είναι πολύ γρηγορότερη, απ’ ότι του μη – μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα.

Υπάρχουν τρεις διαφορετικές κατηγορίες μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα:

• Μικροκυτταρικό καρκίνωμα πνεύμονος (κλασικός)
• Συνδυασμός μικρο / μεγακυτταρικού καρκινώματος
• Συνδυασμός μικροκυτταρικού με πλακώδες καρκίνωμα ή αδενοκαρκίνωμα

Στην πλειοψηφία επικρατούν οι μικροκυτταρικοί τύποι καρκίνου του πνεύμονα της πρώτης κατηγορίας.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Καρκίνος – του πνεύμονα – μικροκυτταρικός, μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα

Δείτε επίσης

• Καρκίνος πνεύμονος
• Καρκίνος πνεύμονος - Μη μικροκυτταρικός

Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Το 15 % περίπου των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα, είναι μικροκυτταρικού τύπου. Παρατηρείται ελαφρώς συχνότερα στους άνδρες απ’ ότι στις γυναίκες.

Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα, οι ασθενείς είναι καπνιστές. Σπάνια παρατηρείται η πάθηση σε άτομα που δεν κάπνισαν ποτέ.

Ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα είναι η πιο επιθετική μορφή καρκίνου του πνεύμονα. Συνήθως πρωτοεμφανίζεται στους αεραγωγούς (βρόγχους) κεντρικά στο θώρακα. Παρόλο το μικρό αρχικό τους μέγεθος, τα καρκινικά κύτταρα, παρουσιάζουν ταχεία ανάπτυξη, δημιουργώντας ευμεγέθη όγκους. Οι όγκοι αυτοί με τη σειρά τους, εξαπλώνονται ταχύτατα (μετάσταση) σε άλλα σημεία του σώματος, περιλαμβάνοντας τον εγκέφαλο, το ήπαρ και τα οστά.


Συμπτώματα

• Αιματηρά πτύελα (φλέγμα)
• Θωρακικό άλγος
• Βήχας
• Ανορεξία
• Διακοπές στην αναπνοή
• Απώλεια σωματικού βάρους
• Συριγμός (συρίττουσα αναπνοή)

Άλλα συμπτώματα που πιθανόν να εμφανιστούν στην πάθηση αυτή είναι:

• Οίδημα προσώπου
• Πυρετός
• Διαταραχές ή αλλαγές στη χροιά της φωνής
• Δυσκολίες κατάποσης
• Αδυναμία

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Ο ιατρός σας θα προβεί σε φυσική εξέταση και στη λήψη ατομικού σας ιστορικού. Θα ερωτηθείτε για το αν καπνίζετε, κι αν καπνίζετε, για την ποσότητα και τη χρονική διάρκεια αυτού.

Κατά την ακρόαση των πνευμόνων με στηθοσκόπιο, ο ιατρός, μπορεί να αντιληφθεί την ύπαρξη υγρού στην περιφέρειά τους ή ζώνες τμηματικής ατελεκτασίας. Καθένα από αυτά τα ευρήματα μπορούν να αποτελούν ένδειξη (όχι απόδειξη) καρκίνου του πνεύμονα.

Ο μικροκυτταικός καρκίνος του πνεύμονα, ωστόσο ήδη βρίσκεται σε μεταστατικό στάδιο, συνήθως όταν τίθεται η αγωγή του.

Μπορούν να διεξαχθούν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• Σπινθηρογράφημα οστών
• Ακτινογραφία θώρακος
• Πλήρη αρίθμηση αίματος (CBC)
• Αξονική τομογραφία
• Εξετάσεις ηπατικής λειτουργίας
• Μαγνητική τομογραφία
• Τομογραφία με εκπομπή ποζιτρονίων (PET)
• Εξέταση πτυέλων (κυτταρολογική ανίχνευση καρκινικών κυττάρων)
• Θωρακοκέντηση (αφαίρεση υγρού από τη θωρακική κοιλότητα πέριξ των πνευμόνων)

Σε κάποιες περιπτώσεις, ο ιατρός, ίσως χρειαστεί να προβεί σε λήψη δείγματος ιστού από το πνευμονικό παρέγχυμα, προκειμένου να γίνει σε αυτό μικροσκοπική εξέταση. Αυτό ονομάζεται βιοψία. Κάτι τέτοιο μπορεί να διεξαχθεί με διάφορες τεχνικές:

• Βρογχοσκόπηση συνδυασμένη με βιοψία
• Βιοψία δια βελόνης υπό καθοδήγηση από αξονικό τομογράφο
• Ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα με παράλληλη βιοψία
• Μεσοθωρακοσκόπηση με παράλληλη βιοψία
• Ανοικτή βιοψία πνεύμονος
• Εργαστηριακές εξετάσεις πλευριτικού υγρού - πλευριτική βιοψία

Συνήθως στην περίπτωση που η βιοψία αποβεί θετική για καρκίνο, διεξάγονται κι άλλες ακτινοσκοπικές εξετάσεις, προς σταδιοποίηση πλέον του καρκίνου. Πάρα τα’ ταύτα, το παραδοσιακό σύστημα σταδιοποίησης που χρησιμοποιεί νούμερα προκειμένου να χαρακτηρίσει το στάδιο του καρκίνου, δε βρίσκει εφαρμογή σε ασθενείς με μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα. Αντιθέτως ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα σταδιοποιείται ως εξής:

• Περιορισμένος (ο καρκίνος εντοπίζεται μόνο στο θώρακα κι αντιμετωπίζεται με ακτινοθεραπεία)
• Εκτεταμένος (ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί κι εκτός θώρακα).

Η πλειοψηφία των περιπτώσεων βρίσκεται ήδη σε εκτεταμένα στάδια.


Θεραπεία

Ακριβώς επειδή ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμοναC παρουσιάζει ταχύτατη εξάπλωση στο λοιπό σώμα, η θεραπευτική αγωγή οφείλει να περιλαμβάνει καρκινοτοξικά σκευάσματα (χημειοθεραπεία) είτε per os (δια του στόματος) είτε ενδοφλέβια.

• Η χημειοθεραπεία μπορεί να συνδυαστεί με ακτινοθεραπεία των πνευμόνων σε ασθενείς με περιορισμένη νόσο

Ακριβώς επειδή ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα έχει ήδη σημειώσει μεταστατικό χαρακτήρα μέχρι τη διάγνωσή του, η χειρουργική επέμβαση δεν έχει να προσφέρει πολλά. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να ληφθεί υπ’ όψιν μονάχα στην περίπτωση μονήρους όγκου, δίχως μεταστάσεις, με συμπληρωματική χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία στο τέλος.

Ο συνδυασμός χημειοθεραπείας κι ακτινοθεραπείας, εφαρμόζονται ως θεραπευτικό σχήμα σε ασθενείς με εκτεταμένο SCLC, μολονότι επιτυγχάνει ανακούφιση των συμπτωμάτων κι όχι ουσιαστική ίαση της νόσου.

Αρκετά συχνά ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα, ενώ ήδη έχει αναπτύξει εγκεφαλικές μεταστάσεις, δε σημειώνονται συμπτώματα ή άλλα σημεία καρκίνου του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα η ακτινοθεραπεία του εγκεφάλου να εφαρμόζεται σε ασθενείς, ακόμη και με μικρό μέγεθος καρκίνου ή σε ασθενείς με θετική αντίδραση στην πρώτη συνεδρία χημειοθεραπείας. Η μέθοδος αυτή ονομάζεται προφυλακτική κρανιακή ακτινοβολία (PCI).



Πρόγνωση

Η θετική έκβαση της πορείας του ασθενούς, εξαρτάται από την επέκταση του καρκίνου του πνεύμονα.

Δίχως θεραπεία, ο μέσος όρος επιβίωσης κυμαίνεται από 2 έως 4 μήνες. Με θεραπευτική αγωγή, το προσδόκιμο επιβίωσης ανέρχεται σε 6 ως 12 μήνες< σε ασθενείς με εκτεταμένη νόσο. Σχεδόν το 10 % των ασθενών με περιορισμένο καρκίνο του πνεύμονα δε θα εμφανίσουν κάποια ένδειξη καρκίνου για τουλάχιστον 2 έτη.

Αυτός ο τύπος καρκίνου είναι υπερβολικά νοσηρός. Μόνον το 6 % των ασθενών που πάσχουν από αυτόν, βρίσκονται εν ζωή, 5 χρόνια μετά τη διάγνωσή τους.


Επιπλοκές

• Μεταστάσεις σε άλλα σημεία του σώματος
• Παρενέργειες της χειρουργικής παρέμβασης, της χημειοΨεραπείας ή τΗς ακτινοθεραπείας.

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό
Καλέστε τον Ιατρό σας αν παρουσιάσετε συμπτώματα καρκίνου του πνεύμονα (ιδίως αν είστε καπνιστής).


Πρόληψη

Εάν καπνίζετε, σταματήστε το. Ποτέ δεν είναι αργά να το σταματήσετε. Επί πρόσθετα, αποφύγετε το παθητικό κάπνισμα.

Η τακτική ακτινοσκόπηση για καρκίνο του πνεύμονα, δε συνίσταται. Παρά το μεγάλο αριθμό μελετών επί του θέματος, οι ειδικοί αποφάνθηκαν ότι, στη φάση αυτή τουλάχιστον μία ακτινοσκόπηση δεν έχει κάτι να προσφέρει στην αύξηση της πιθανότητας ίασης κάποιου ασθενούς.

Ορισμός

Ο καρκίνος του προστάτη είναι ένας καρκίνος που ξεκινάει από τον προστάτη αδένα. Ο προστάτης είναι μια μικρό όργανο σε σχήμα καρυδιού που συμμετέχει στο αναπαραγωγικό σύστημα του άνδρα και περιβάλλει την ουρήθρα, τον σωλήνα δια του οποίου αποβάλλονται τα ούρα από το σώμα.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Καρκίνος – προστάτης


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Το αίτιο του καρκίνου του προστάτη είναι άγνωστο. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει σχέση με την πλούσια σε λιπαρά διατροφή και τα αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης.
Δεν υπάρχει γνωστή σύνδεση με τη διόγκωση του προστάτη, δηλ. την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη (ΒPH).
O καρκίνος του προστάτη είναι η τρίτη συνηθέστερη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άντρες όλων των ηλικιών και η συνηθέστερη στους άντρες πάνω 75 χρόνων. Ο καρκίνος του προστάτη δεν συναντάται σε άντρες ηλικίας κάτω των 40.

Άτομα που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο είναι:

• Αφροαμερικανοί
• Άντρες ηλικίας άνω των 60
• Αγρότες
• Εργάτες σε εργοστάσια ελαστικών
• Μπογιατζήδες
• Άτομα που έχουν εκτεθεί σε κάδμιο

Το χαμηλότερο ποσοστό περιστατικών αφορά τους Γιαπωνέζους και όσους δεν τρώνε κρέας (χορτοφάγοι).


Συμπτώματα

Χάρη στο τεστ PSA (ειδικό αντιγόνο του προστάτη) οι περισσότεροι καρκίνοι του προστάτη ανακαλύπτονται πριν προκαλέσουν συμπτώματα. Αν και τα περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα συνοδεύουν τον καρκίνο του προστάτη, είναι πιθανότερο να συνδέονται με μη καρκινικές ασθένειες.

• Διακοπτόμενη ή καθυστερημένη ροή των ούρων
• Ελαφρά ακράτεια ούρων, ιδίως αμέσως μετά την ούρηση
• Επίσχεση ούρων (κατακράτηση)
• Πόνος κατά την ούρηση
• Πόνος κατά την εκσπερμάτιση
• Πόνος χαμηλά στην πλάτη
• Πόνος κατά την αφόδευση

Άλλα συμπτώματα που μπορεί να συνοδεύουν την ασθένεια:

• Συχνουρία τη νύχτα
• Ακράτεια ούρων
• Πόνος ή ευαισθησία στα κόκαλα
• Αιματουρία
• Πόνος στην κοιλιά
• Χαμηλά επίπεδα ερυθρών αιμοσφαιρίων (αναιμία)
• Αθέλητη απώλεια βάρους
• Υπνηλία

Ενδείξεις και εξετάσεις

Η δακτυλική εξέταση (digital rectal examination) συχνά θα δείξει έναν διογκωμένο προστάτη, με σκληρή, ανώμαλη επιφάνεια.

Για τη διάγνωση του προστάτη μπορούν να γίνουν διάφορες εξετάσεις:

• Τεστ PSA (θα είναι αυξημένο, αν και η μη καρκινική υπερπλασία του προστάτη επίσης αυξάνει τα επίπεδα του PSA)
• Eλεύθερο PSA (μπορεί να βοηθήσει στη διάκριση μεταξύ υπερπλασίας και καρκίνου του προστάτη)
• Εξέταση πρωτεΐνης ΑΜARC (ένα νέο τεστ που είναι ακριβέστερο από το PSA στη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη)
• Ανάλυση ούρων (μπορεί να δείξει την ύπαρξη αίματος στα ούρα)
• Εξέταση ούρων ή προστατικού υγρού (μπορεί να αποκαλύψει ανώμαλα κύτταρα)

Η βιοψία του προστάτη είναι η μόνη εξέταση που μπορεί να επιβεβαιώσει τη διάγνωση.

Για να διαπιστωθεί αν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί, γίνονται οι εξής εξετάσεις:

• Αξονική τομογραφία
• Σπινθηρογράφημα οστών
• Ακτινογραφία θώρακα

Οι γιατροί χρησιμοποιούν ένα σύστημα, τη σταδιοποίηση, για τον προσδιορισμό του σταδίου εξέλιξης του καρκίνου. Το στάδιο ορίζεται από το μέγεθος του όγκου και από το πόσο έχει εξαπλωθεί ο καρκίνος πέραν του προστάτη. Ο προσδιορισμός του ακριβούς σταδίου μπορεί να βοηθήσει τον γιατρό να υποδείξει την ενδεδειγμένη θεραπεία.

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι προσδιορισμού του σταδίου ενός όγκου, όπως:

• Το σύστημα σταδιοποίησης TNM (συνηθέστερο)
• Το σύστημα σταδιοποίησης A-B-C-D, γνωστό και ως σύστημα Whitmore-Jewett

Tο στάδιο στο οποίο βρίσκεται ο όγκος προσδιορίζει και το πόσο επιθετικός μπορεί να είναι ο καρκίνος. Όσο περισσότερο τα κακοήθη κύτταρα διαφέρουν από τον φυσιολογικό ιστό τόσο γρηγορότερα είναι πιθανό να αναπτυχθούν. Το σύστημα σταδιοποίησης του καρκίνου του προστάτη ονομάζεται Βαθμός διαφοροποίησης κατά Gleason. Yψηλές τιμές δείχνουν συνήθως γρήγορα αναπτυσσόμενους καρκίνους.


Θεραπεία

Το ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη δεν είναι σαφές. Οι θεραπευτικές αγωγές ποικίλλουν ανάλογα με το στάδιο του όγκου. Στα πρώτα στάδια, ο γιατρός θα σας ενημερώσει για τις διαφορετικές επιλογές που έχετε και είναι: η χειρουργική επέμβαση, οι ακτινοβολίες ή, για τους μεγαλύτερους σε ηλικία ασθενείς, η παρακολούθηση του καρκίνου χωρίς ενεργή θεραπεία.

Ο καρκίνος του προστάτη που έχει εξαπλωθεί μπορεί να αντιμετωπιστεί με φάρμακα που μειώνουν τα επίπεδα της τεστοστερόνης, με χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των όρχεων ή με χημειοθεραπεία.
Η χειρουργική επέμβαση, οι ακτινοβολίες και η ορμονοθεραπεία μπορεί να κάμψουν τη γενετήσια ορμή ή λειτουργία, σε προσωρινή ή μόνιμη βάση. Συζητήστε τις ανησυχίες σας με τον γιατρό σας.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ

Η χειρουργική επέμβαση συνιστάται μόνο μετά προσεκτική αξιολόγηση και διεξοδική συζήτηση όσον αφορά όλες τις θεραπευτικές επιλογές. Ο άντρας που σκέπτεται να καταφύγει σε χειρουργική επέμβαση θα πρέπει να γνωρίζει τα πλεονεκτήματα και τους πιθανούς κινδύνους που τη συνοδεύουν.
• Ριζική προστατεκτομή (αφαίρεση του προστάτη) – συνιστάται συχνά για την αντιμετώπιση του καρκίνων του προστάτη που είναι σε στάδιο Α και Β. Πρόκειται για μια μακρά διαδικασία με πιθανότητες επιπλοκών. Υπάρχουν διάφορες επιλογές χειρουργικής επέμβασης.
• Η ορχεκτομή (αφαίρεση των όρχεων) - επεμβαίνει στην παραγωγή ορμονών και μπορεί να υποδειχθεί για καρκίνους που έχουν εξαπλωθεί σε άλλα σημεία του σώματος. Μπορεί να υπάρξουν εκχυμώσεις και οίδημα αμέσως μετά την επέμβαση αλλά σταδιακά θα υποχωρήσουν. Η έλλειψη παραγωγής τεστοστερόνης μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα της σεξουαλικής λειτουργίας, οστεοπόρωση και απώλεια οστικής μάζας.

ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ

Η θεραπεία με ακτινοβολίες χρησιμοποιείται κατ’ αρχάς για τη θεραπεία στα στάδια Α, Β και C του καρκίνου του προστάτη. Το κατά πόσον η τοπική ακτινοβολία είναι εξίσου αποτελεσματική με την προστατεκτομή δεν είναι σαφές. Η απόφαση επιλογής συγκεκριμένης θεραπείας μπορεί να είναι δύσκολη. Σε ασθενείς των οποίων η ζωή μπορεί να κινδυνεύσει από μια χειρουργική επέμβαση, συνήθως προτιμάται η θεραπεία με ακτινοβολίες. Η θεραπεία με ακτινοβολίες στον προστάτη είναι εξωτερική ή εσωτερική:
• Η εξωτερική ακτινοβολία γίνεται σε ειδικά ογκολογικά κέντρα από εξειδικευμένους γιατρούς, συνήθως σε εξωτερικούς ασθενείς. Πριν τη θεραπεία, ένας γιατρός θα μαρκάρει με ειδικό μολύβι το ακριβές σημείο του σώματος που θα ακτινοβοληθεί. Η ακτινοβολία κατευθύνεται στον προστάτη από μια συσκευή που μοιάζει με ακτινογραφικό μηχάνημα. Η θεραπεία γενικά είναι ανώδυνη. Στις παρενέργειες όμως πιθανόν να περιλαμβάνονται: ανικανότητα, ακράτεια, απώλεια όρεξης, κούραση, δερματικές αντιδράσεις όπως κοκκινίλες και ερεθισμοί, ‘κάψιμο’ ή τραύματα στον πρωκτό, διάρροια, κυστίτιδα (φλεγμονή της ουροδόχου κύστης) και αιματουρία. Η εξωτερική ακτινοβολία γίνεται συνήθως 5 φορές τη βδομάδα για 6-8 εβδομάδες.
• Η βραχυθεραπεία, ή εσωτερική ακτινοβολία του προστάτη, γίνεται με εμφύτευση ραδιενεργών κόκκων στον ιστό του αδένα. Ο χειρουργός τοποθετεί τους κόκκους στον προστάτη υποδόρια με μικρές βελόνες, πίσω από το όσχεο. Οι κόκκοι είναι τόσο μικροί που δεν τους αισθάνεστε και μπορεί να είναι προσωρινοί ή μόνιμοι. Επειδή η εσωτερική ακτινοβολία στοχεύει μόνο στον προστάτη, μειώνει τον κίνδυνο βλάβης στους ιστούς γύρω από αυτόν. Η βραχυθεραπεία του προστάτη εφαρμόζεται σε καρκίνους που είναι σε πρώιμο στάδιο και αναπτύσσονται αργά. Μπορεί επίσης να εφαρμοστεί σε ασθενείς με προχωρημένη μορφή της ασθένειας, που υποβάλλονται παράλληλα σε εξωτερική ακτινοβολία. Στις παρενέργειες αναφέρονται ο πόνος, οίδημα ή εκχυμώσεις στο πέος ή το όσχεο, σκουρόχρωμο αίμα στα ούρα ή το σπέρμα, ανικανότητα, ακράτεια και διάρροια.
• Σε ορισμένες περιπτώσεις η ακτινοβολία γίνεται για την ανακούφιση από τους πόνους όταν ο καρκίνος έχει κάνει μετάσταση στα οστά.


ΦΑΡΜΑΚΑ

Για τη ρύθμιση των επιπέδων τεστοστερόνης μπορεί να χορηγηθούν φάρμακα. Είναι η γνωστή ορμονοθεραπεία. Επειδή οι όγκοι του προστάτη χρειάζονται τεστοστερόνη για να αναπτυχθούν, η μείωση του επιπέδου της τεστοστερόνης συχνά λειτουργεί πολύ καλά στην αποτροπή της περαιτέρω ανάπτυξης του όγκου και της μετάστασης του καρκίνου σε άλλα σημεία. Η ορμονοθεραπεία εφαρμόζεται κυρίως για την ανακούφιση των συμπτωμάτων σε ασθενείς που έχουν υποστεί μετάσταση. Μπορεί όμως να γίνει και χειρουργικά, με την ορχεκτομή.
Τα φάρμακα Lupron και Zoladex χρησιμοποιούνται επίσης για τη θεραπεία του προχωρημένου καρκίνου του προστάτη. Τα φάρμακα αυτά μπλοκάρουν την παραγωγή τεστοστερόνης. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται και χημικός ευνουχισμός, αφού πρακτικά έχει τα ίδια αποτελέσματα με την αφαίρεση των όρχεων. Ωστόσο, αντίθετα με τη χειρουργική επέμβαση, είναι αναστρέψιμη. Τα φάρμακα χορηγούνται με ένεση, συνήθως κάθε 3-6 μήνες. Πιθανές παρενέργειες είναι ναυτία και εμετός, εξάψεις, αναιμία, υπνηλία, οστεοπόρωση, μειωμένη σεξουαλική επιθυμία και ανικανότητα.

Άλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην ορμονοθεραπεία είναι οι αναστολείς ανδρογόνων ορμονών (όπως η φλουταμίδη), που εμποδίζουν την τεστοστερόνη να προσκολληθεί στα κύτταρα του προστάτη. Πιθανές παρενέργειες είναι: στυτική δυσλειτουργία, απώλεια σεξουαλικής επιθυμίας, ηπατικά προβλήματα, διάρροια και μεγαλομαστία.

Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται συχνά για τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη που δεν ανταποκρίνεται στην ορμονοθεραπεία. Οι ειδικοί ογκολόγοι συστήνουν συνήθως ένα φάρμακο ή συνδυασμό φαρμάκων.

Τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη είναι:

• Adriamycin
• Docetaxel
• Estramustine
• Mitoxantrone
• Paclitaxel
• Prednisone

Mετά τον πρώτο κύκλο της χημειοθεραπείας, στους περισσότερους άντρες χορηγούνται επιπλέον δόσεις σε κλινική ή σε ιατρείο, όπου πηγαίνουν ως εξωτερικοί ασθενείς. Οι παρενέργειες ποικίλλουν ανάλογα με το φάρμακο, τη συχνότητα και τη διάρκεια της θεραπείας.
Μερικές από τις παρενέργειες των συνηθέστερων σχημάτων χημειοθεραπείας σε ασθενείς με καρκίνο του προστάτη είναι:

• Θρόμβοι
• Εκχυμώσεις
• Ξηροδερμία
• Κούραση
• Κατακράτηση υγρών
• Απώλεια μαλλιών
• Πτώση των λευκών ή ερυθρών αιμοσφαιρίων ή των αιμοπεταλίων
• Στοματικά έλκη
• Ναυτία
• Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα χέρια και τα πόδια
• Ανακατωσούρα στο στομάχι
• Αύξηση βάρους

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ

Παρακολούθηση σημαίνει ότι θα ελέγχεστε τακτικά ώστε να βεβαιώνεστε ότι ο καρκίνος δεν έχει εξαπλωθεί. Περιλαμβάνει εξετάσεις ρουτίνας στον γιατρό σας.

Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν:

• Εξέταση αίματος για τη μέτρηση του PSA (συνήθως κάθε 3 μήνες με 1 χρόνο)
• Σπινθηρογράφημα ή αξονική τομογραφία οστών για τυχόν μετάσταση
• Γενική εξέταση αίματος για ενδείξεις ή συμπτώματα αναιμίας
• Παρακολούθηση για άλλες ενδείξεις και συμπτώματα, όπως κούραση, απώλεια βάρους, αυξανόμενος πόνος, δυσλειτουργία κύστης και εντέρων και αδυναμία.

Πρόγνωση

Η εξέλιξη είναι ποικίλη. Αυτό συμβαίνει κυρίως γιατί η ασθένεια πλήττει πιο ηλικιωμένους άντρες, που μπορεί να πάσχουν από διάφορες άλλες διαταραχές ή ασθένειες, της καρδιάς ή των πνευμόνων για παράδειγμα. Η εξέλιξη επίσης εξαρτάται και από το στάδιο που βρίσκεται η ασθένεια όταν διαγνωστεί.


Επιπλοκές

Η ανικανότητα είναι δυνητικά μια επιπλοκή μετά την αφαίρεση του προστάτη ή τις ακτινοβολίες. Η πρόσφατη πρόοδος στις χειρουργικές μεθόδους όμως έχει μειώσει την πιθανότητα τέτοιας επιπλοκής. Μια άλλη πιθανή επιπλοκή είναι η ακράτεια ούρων. Τα φάρμακα, αντίστοιχα, μπορεί να κάνουν παρενέργειες όπως εξάψεις και κάμψη της σεξουαλικής επιθυμίας.


Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Ζητήστε να σας δει ο γιατρός σας αν είστε πάνω από 40 ετών και:

• Δεν έχετε κάνει ποτέ εξετάσεις για καρκίνο του προστάτη (δακτυλική εξέταση και εξέταση αίματος για PSA)
• Δεν κάνατε τακτικά ετήσια check up έως τώρα
• Έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη

Συζητήστε τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της εξέτασης PSA με τον γιατρό σας.


Πρόληψη

Δεν υπάρχει γνωστός τρόπος πρόληψης του καρκίνου του προστάτη. Μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά, χαμηλή σε λιπαρά, παρόμοια με αυτήν που ακολουθούν παραδοσιακά οι Ιάπωνες μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο να νοσήσετε. Η έγκαιρη εξακρίβωση (σε αντίθεση με την πρόληψη) είναι πλέον δυνατή για τους άντρες πάνω από τα 40, με δακτυλική εξέταση (DRA) και τεστ PSA μια φορά τον χρόνο.

Yπάρχει ωστόσο μια διάσταση απόψεων σχετικά με το αν χρειάζεται να κάνουν όλοι οι άντρες εξέταση PSA. Υπάρχουν ενδεχομένως αρκετές αρνητικές πλευρές στη εξέταση PSA. H πρώτη είναι ότι τα υψηλά επίπεδα PSA δεν σημαίνουν απαραίτητα ότι ο ασθενής έχει καρκίνο του προστάτη. Η δεύτερη είναι ότι οι γιατροί ανακαλύπτουν και θεραπεύουν μερικές μορφές αρχικών σταδίων καρκίνου του προστάτη, που δεν θα δημιουργούσαν στον ασθενή ποτέ κανένα πρόβλημα. Η απόφαση χρήσης της εξέτασης PSA για τη διάγνωση καρκίνου του προστάτη θα πρέπει να βασίζεται στη συνεργασία και συζήτηση μεταξύ γιατρού και ασθενούς.



Δείτε εδώ σχετικά Βίντεο για τον προστάτη

Ορισμός

Ο καρκίνος του μαστού είναι ένας καρκίνος που ξεκινά από τους ιστούς του μαστού.

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι του καρκίνου του μαστού:

• Το πορογενές καρκίνωμα αρχίζει από τα κύτταρα των γαλακτοφόρων πόρων που μεταφέρουν το γάλα από τον μαστό στη θηλή. Οι περισσότεροι καρκίνοι είναι αυτής της μορφής.
• Το λοβιακό καρκίνωμα αρχίζει από τα αδενικά κύτταρα των λοβίων, που παράγουν το γάλα.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο καρκίνος μπορεί να ξεκινήσει από άλλα σημεία του μαστού.

Οι περισσότεροι καρκίνοι του μαστού είναι ευαίσθητοι στην οιστρογόνο ορμόνη. Αυτό σημαίνει ότι τα οιστρογόνα συμβάλλουν στην ανάπτυξη ενός όγκου. Ένας τέτοιος καρκίνος ονομάζεται καρκίνος θετικός για οιστρογονικούς υποδοχείς ή ΕR θετικός καρκίνος.

Ορισμένες γυναίκες πάσχουν από αυτό που ονομάζεται HER-2 θετικός καρκίνος του μαστού. Ο HER-2 θετικός καρκίνος του μαστού αναφέρεται σε ένα γονίδιο που βοηθά τα κύτταρα να αναπτυχθούν, να διαιρεθούν και να αυτοθεραπευθούν. Όταν έχουν πολλά αντίγραφα αυτού του γονιδίου, τα κύτταρα – συμπεριλαμβανομένων των καρκινικών – αναπτύσσονται ταχύτερα. Οι ειδικοί πιστεύουν πως οι γυναίκες με ΗΕR-2 θετικό καρκίνο πάσχουν από μια πιο επιθετική νόσο και διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο επανεμφάνισης από άλλες που πάσχουν από διαφορετικό τύπο.


Εναλλακτικές ονομασίες

Μαστός – καρκίνος, Καρκίνωμα – Πορογενές, Καρκίνωμα - Λοβιακό


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Με την πάροδο των ετών, 1 στις 8 γυναίκες θα διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού.

Παράγοντες κινδύνου που δεν μπορείτε να επηρεάσετε είναι:

• Ηλικία και φύλο – Ο κίνδυνος να αναπτύξετε καρκίνο του μαστού αυξάνεται καθώς μεγαλώνετε. Η πλειονότητα των προχωρημένων καρκίνων του μαστού βρίσκεται σε γυναίκες πάνω από τα 50. Οι γυναίκες έχουν 100 φορές περισσότερες πιθανότητες από τους άντρες να πάθουν καρκίνο του μαστού.
• Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού – Είναι πιθανό να διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού αν έχετε στενό/ή συγγενή που έπασχε από καρκίνο του μαστού, της μήτρας, των ωοθηκών ή του παχέος εντέρου. Περίπου 20-30% των γυναικών με καρκίνο του μαστού έχουν οικογενειακό ιστορικό της ασθένειας.
• Γονίδια – Ορισμένοι άνθρωποι διαθέτουν γονίδια που τους κάνουν πιο ευάλωτους στην ανάπτυξη καρκίνου του μαστού. Τα συνηθέστερα ατελή γονίδια είναι τα γονίδια BRCA1 και ΒRCA2. Τα γονίδια αυτά παράγουν την πρωτεΐνη που σας προστατεύει από τον καρκίνο. Αλλά αν ένας από τους γονείς σας σάς μεταβιβάσει ένα ατελές γονίδιο, διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο του στήθους. Οι γυναίκες με ένα τέτοιο γονίδιο έχουν ένα ποσοστό που φθάνει το 80% να προσβληθούν από καρκίνο του μαστού κάποια στιγμή στη ζωή τους.
• Έμμηνος ρύση – Οι γυναίκες με πρώιμη περίοδο (πριν την ηλικία των 12) ή καθυστερημένη εμμηνόπαυση (μετά τα 55) διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι:

• Κατανάλωση αλκοόλ – Περισσότερα από 1-2 ποτήρια αλκοόλ ημερησίως μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού.
• Τοκετός – Οι γυναίκες που δεν έχουν γεννήσει ή που γέννησαν μετά τα 30 έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να πάθουν καρκίνο του μαστού. Η εγκυμοσύνη περισσότερες από μία φορές ή η εγκυμοσύνη σε μικρή ηλικία, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
• Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT) – Εχετε περισσότερες πιθανότητες να πάθετε καρκίνο του μαστού αν κάνατε ορμονοθεραπεία για αρκετά χρόνια. Πολλές γυναίκες καταφεύγουν στην ορμονοθεραπεία για να μειώσουν τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.
• Παχυσαρκία – Η παχυσαρκία έχει συνδεθεί με τον καρκίνο του μαστού αν και αυτή η σύνδεση είναι αμφιλεγόμενη. Η θεωρία υποστηρίζει ότι οι παχύσαρκες γυναίκες παράγουν περισσότερα οιστρογόνα, που ευνοούν την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού.
• Ακτινοβολία – Αν έχετε ως παιδί ή ως έφηβος, υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία στον θώρακα για την αντιμετώπιση καρκίνου, έχετε σημαντικά μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξετε καρκίνο του μαστού. Οσο πιο μικρός δε κατά την περίοδο της ακτινοθεραπείας τόσο μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχετε – ιδιαίτερα αν η ακτινοβολία δόθηκε σε κορίτσι του οποίου το στήθος βρισκόταν στην ανάπτυξη.

Εμφυτεύματα στήθους, χρήση ανθιδρωτικών και σουτιέν με μπανέλες δεν αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για ευθεία σύνδεση του καρκίνου του μαστού με τα παρασιτοκτόνα.



Συμπτώματα

Ο καρκίνος του μαστού στα πρώτα στάδια συνήθως δεν δίνει συμπτώματα. Για τον λόγο αυτό είναι σημαντικές οι προληπτικές εξετάσεις. Καθώς ο καρκίνος αναπτύσσεται, στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• Ύποπτο ογκίδιο στον μαστό ή στη μασχάλη που είναι σκληρό, ανομοιογενές στις άκρες και συνήθως ανώδυνο.
• Αλλαγή στο μέγεθος, στο σχήμα, ή στην υφή του μαστού ή της θηλής – για παράδειγμα μπορεί να παρατηρήσετε ρυτιδώματα, εξογκώματα ή βαθουλώματα (όψη φλούδας πορτοκαλιού).
• Αποβολή υγρού από τη θηλή – μπορεί να είναι αίμα, διαφανές ή κίτρινο υγρό, ή πρασινωπό υγρό που μοιάζει με πύον.

Και οι άντρες παθαίνουν καρκίνο του μαστού. Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται ψηλαφούμενο ύποπτο ογκίδιο ή πόνος και ευαισθησία του μαστού.

Στα συμπτώματα προχωρημένου καρκίνου περιλαμβάνονται:

• Πόνοι στα οστά
• Πόνος στο στήθος ή δυσφορία
• Δερματικές εξελκώσεις
• Πρήξιμο στο χέρι (από τη μεριά του μαστού που έχει προσβληθεί)
• Απώλεια βάρους

Ενδείξεις και εξετάσεις

Ο γιατρός θα ρωτήσει για τα συμπτώματα που παρουσιάζετε και για το οικογενειακό ιστορικό σας και θα σας εξετάσει κλινικά, στους μαστούς, τις μασχάλες, τον λαιμό και τον θώρακα.

Πρόσθετες εξετάσεις:

• Μαστογραφία που βοηθά στην αναγνώριση του ύποπτου ογκιδίου στον μαστό
• Μαγνητική τομογραφία του μαστού για την καλύτερη ταυτοποίηση του ογκιδίου
• Υπερηχογράφημα μαστού που δείχνει αν το ογκίδιο είναι συμπαγές ή περιέχει υγρό
• Βιοψία του μαστού, παρακέντηση, μερική ή ολική αφαίρεση του ογκιδίου για εργαστηριακή εξέταση από ειδικό
• Αξονική τομογραφία
• Βιοψία λεμφαδένα φρουρού
• Σπινθηρογράφημα

Αν ο γιατρός σας διαγνώσει καρκίνο του μαστού, θα χρειαστούν περαιτέρω εξετάσεις προκειμένου να διαπιστωθεί αν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί. Η διαδικασία αυτή λέγεται σταδιοποίηση. Η σταδιοποίηση βοηθά στον προσδιορισμό του είδους της θεραπείας και της παρακολούθησης και σας δίνει κάποια ιδέα για το τι να περιμένετε στο μέλλον.

Τα στάδια των καρκίνων του μαστού κυμαίνονται από 0 έως ΙV (0 – 4). Ο καρκίνος του μαστού που δεν έχει εξαπλωθεί ονομάζεται πορογενές καρκίνωμα in situ (DCIS) ή μη διηθητικός καρκίνος μαστού. Αν εξαπλωθεί, ο καρκίνος ονομάζεται διηθητικός καρκίνος του μαστού. Όσο πιο υψηλό το στάδιο, τόσο πιο προχωρημένος ο καρκίνος.



Θεραπεία

Η θεραπεία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: τον τύπο και το στάδιο του καρκίνου, αν ο καρκίνος είναι ευαίσθητος σε ορισμένες ορμόνες και αν ο καρκίνος παράγει αυξημένο αριθμό ενός γονιδίου που ονομάζεται HER2/neu.

Γενικά, στις θεραπείες του καρκίνου περιλαμβάνονται:

• Χημειοθεραπευτικά φάρμακα που καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα
• Ακτινοθεραπεία που καταστρέφει τους καρκινικούς ιστούς
• Χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των καρκινικών ιστών ή των όγκων, μαστεκτομή για την αφαίρεση μέρους ή ολόκληρου του μαστού και πιθανόν των γειτονικών ιστών.

Άλλες θεραπείες:

• Ορμονική θεραπεία που μπλοκάρει την παραγωγή ορμονών που συμβάλλουν στην ανάπτυξη όγκων
• Στοχευμένη θεραπεία στην ανάπτυξη και λειτουργία των καρκινικών κυττάρων

Μια νέα σειρά φαρμάκων που ονομάζονται αναστολείς αρωματάσης, όπως η εξεμεστάνη, έχει αποδειχτεί ότι αποδίδουν το ίδιο αν όχι καλύτερα από την ταμοξιφένη σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με καρκίνο του μαστού.

Η στοχευόμενη θεραπεία, που ονομάζεται και βιολογική θεραπεία, είναι ένας νεότερος τύπος θεραπεία του καρκίνου.

Η θεραπεία του καρκίνου μπορεί να είναι τοπική ή συστημική.

• Οι τοπικές θεραπείες εφαρμόζονται μόνο στην πάσχουσα περιοχή. Η ακτινοθεραπεία και η χειρουργική επέμβαση είναι μορφές τοπικής θεραπείας.
• Οι συστημικές θεραπείες επηρεάζουν ολόκληρο το σώμα. Η χημειοθεραπεία είναι μια μορφή συστημικής θεραπείας.

Οι περισσότερες γυναίκες καταφεύγουν σε συνδυασμό θεραπειών. Για γυναίκες που βρίσκονται στα στάδια Ι, ΙΙ και ΙΙΙ καρκίνου του μαστού, o κύριος στόχος είναι να θεραπεύσουν τον καρκίνο και να προλάβουν την επανεμφάνισή του. Για γυναίκες στο στάδιο ΙV καρκίνου, ο στόχος είναι να υποχωρήσουν τα συμπτώματα και να παραταθεί η ζωή τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο καρκίνος στο στάδιο ΙV δεν μπορεί να θεραπευθεί.

• Στάδια Ο και πορογενές καρκίνωμα in situ (CDIS) – Αφαίρεση του όγκου συν ακτινοθεραπεία ή μαστεκτομή είναι η βασική θεραπεία. Υπάρχει κάποια διχογνωμία ως προς την αποτελεσματικότερη θεραπεία του πορογενούς καρκινώματος in situ.
• Στάδια Ι και ΙΙ – Αφαίρεση του όγκου συν ακτινοθεραπεία με μερική αφαίρεση λεμφαδένων είναι η βασική θεραπεία. Η ορμονοθεραπεία, η χημειοθεραπεία και η βιολογική θεραπεία μπορεί να ακολουθήσουν τη χειρουργική επέμβαση.
• Στάδιο ΙΙΙ – Η θεραπεία περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση που ακολουθείται πιθανόν από χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία και βιολογική θεραπεία.
• Στάδιο IV – Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία ή συνδυασμό αυτών των θεραπειών.

Όλες οι γυναίκες θα πρέπει να εξακολουθήσουν να κάνουν εξετάσεις αίματος, μαστογραφία και άλλες εξετάσεις για έλεγχο μετά τη θεραπεία.


Πρόγνωση

Το πόσο καλά θα πάτε μετά την θεραπεία για καρκίνο του μαστού εξαρτάται από πολλά πράγματα. Όσο πιο προχωρημένος ο καρκίνος τόσο πιο δυσοίωνη η εξέλιξη.

Η 5ετής επιβίωση αναφέρεται σε ασθενείς που ζουν τουλάχιστον 5 χρόνια μετά την εμφάνιση του καρκίνου. Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία το ποσοστό της 5ετούς επιβίωσης για τα άτομα που προσβλήθηκαν από καρκίνο του μαστού και υποβλήθηκαν στην ενδεδειγμένη θεραπεία, έχει ως εξής:

• 100% για το στάδιο 0
• 100% για το στάδιο Ι
• 92% για το στάδιο ΙΙΑ
• 81% για το στάδιο ΙΙΒ
• 67% για το στάδιο ΙΙΙΑ
• 54% για το στάδιο ΙΙΙΒ
• 20% για το στάδιο ΙV

Επιπλοκές

Οι νέες βελτιωμένες θεραπείες βοηθούν τα άτομα με καρκίνο του μαστού να ζήσουν περισσότερο από ποτέ. Ωστόσο, ακόμα και με τη θεραπεία, ο καρκίνος του μαστού μπορεί να κάνει μετάσταση σε άλλα όργανα του σώματος. Μερικές φορές, ο καρκίνος επιστρέφει ακόμα κι αν ολόκληρος ο όγκος έχει αφαιρεθεί και οι γειτονικοί λεμφαδένες έχουν βρεθεί καθαροί.

Οι παρενέργειες ή επιπλοκές από τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού δεν είναι σπάνιες. Για παράδειγμα, η ακτινοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο στο στήθος και πόνους στη γύρω περιοχή. Ρωτήστε τον γιατρό σας για τις παρενέργειες που μπορεί να έχετε κατά τη διάρκεια της θεραπείας.

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Επισκεφθείτε τον γιατρό σας αν:

• Ψηλαφείτε ένα ύποπτο ογκίδιο στον μαστό ή τη μασχάλη
• Είστε γυναίκα 40 ετών και άνω και δεν κάνατε μαστογραφία τον τελευταίο χρόνο
• Είστε γυναίκα 35 ετών και άνω και έχετε μητέρα ή αδελφή με καρκίνο του μαστού, ή έχετε ήδη προσβληθεί από καρκίνο του μαστού, της μήτρας, των ωοθηκών ή του παχέος εντέρου.
• Δεν ξέρετε πώς γίνεται ή χρειάζεστε βοήθεια για να μάθετε να κάνετε αυτοεξέταση

Πρόληψη

Πολλοί παράγοντες κινδύνου – όπως γονιδιακοί και οικογενειακό ιστορικό – δεν μπορούν να ελεγχθούν. Ωστόσο, η υγιεινή διατροφή και μερικές αλλαγές στον τρόπο ζωής σας, μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο να πάθετε καρκίνο γενικά.
Ο καρκίνος του μαστού θεραπεύεται ευκολότερα και είναι συχνά ιάσιμος αν διαγνωστεί εγκαίρως.

Η έγκαιρη διάγνωση προϋποθέτει:

• Τακτική αυτοεξέταση (ψηλάφηση)
• Κλινική εξέταση των μαστών από εξειδικευμένο γιατρό
• Μια πρώτη μαστογραφία ως μέτρο σύγκρισης για τις επόμενες

Οι περισσότεροι ειδικοί συνιστούν στις γυναίκες 20 ετών και άνω να κάνουν αυτοεξέταση μια φορά τον μήνα, την πρώτη βδομάδα μετά από την περίοδο.

Οι γυναίκες ηλικίας μεταξύ 20 και 39 θα πρέπει να υποβάλλονται σε κλινική εξέταση τουλάχιστον μια φορά κάθε 3 χρόνια.
Μετά την ηλικία των 40:

• Οι γυναίκες μετά τα 40 θα πρέπει να κάνουν μαστογραφία κάθε 1-2 χρόνια, ανάλογα με την ομάδα κινδύνου που ανήκουν. Οι γυναίκες θα πρέπει να απευθύνονται αμέσως στον γιατρό τους αν παρατηρήσουν οποιαδήποτε αλλαγή στους μαστούς τους, ασχέτως αν κάνουν ή όχι τακτικά αυτοεξέταση.
• Οι γυναίκες μετά τα 40 πρέπει απαραιτήτως να υποβάλλονται σε έλεγχο μαστών από τον γιατρό τους

Η μαστογραφία είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του μαστού.

Ορισμένες γυναίκες που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου για καρκίνο του μαστού μπορεί να χρειάζονται και μια μαγνητική τομογραφία εκτός από την ετήσια μαστογραφία. Ρωτήστε τον γιατρό σας αν χρειάζεστε μαγνητική τομογραφία.

Οι απεικονιστικές εξετάσεις για τον καρκίνο του μαστού έχουν προκαλέσει πολλή συζήτηση και αμφισβήτηση. Κάθε γυναίκα χρειάζεται μια νηφάλια και ουσιαστική συζήτηση με τον γιατρό της, διαβάζοντας και διερευνώντας παράλληλα από μόνη της, ώστε να αποφασίσει αν η μαστογραφία είναι κατάλληλη για εκείνη.

Το Tamoxifen εγκρίνεται για την πρόληψη από τον καρκίνο του μαστού σε γυναίκες ηλικίας 35 και άνω, που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου.

Οι γυναίκες που ανήκουν σε ομάδα πολύ υψηλού κινδύνου μπορούν να εξετάσουν την εκδοχή της προληπτικής μαστεκτομής, της αφαίρεσης δηλαδή των μαστών χειρουργικά. Πιθανές υποψήφιοι για μαστεκτομή είναι οι γυναίκες εκείνες που έχουν ήδη υποβληθεί σε αφαίρεση του ενός μαστού λόγω καρκίνου, γυναίκες με βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό και άτομα με γονιδιακές ή κληρονομικές διαταραχές που αυξάνουν τον κίνδυνο προσβολής από καρκίνο του μαστού.

Ορισμός
Η ελκώδης κολίτιδα είναι μια φλεγμονώδης πάθηση που προσβάλλει το παχύ έντερο (κόλον) και τον πρωκτό.


Δείτε επίσης: Νόσος του Crohn


Εναλλακτικοί όροι

Φλεγμονώδης εντερική πάθηση – ελκώδης κολίτιδα


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Το αίτιο της ελκώδους κολίτιδας δεν είναι γνωστό. Μπορεί να προσβάλει οποιαδήποτε ηλικιακή ομάδα, αν και παρατηρείται έξαρση στις ηλικίες 15-30 και μετά 50-70.

Η ασθένεια ξεκινά συνήθως στην περιοχή του πρωκτού και μπορεί σταδιακά να επεκταθεί σε όλο το παχύ έντερο. Το συχνή φλεγμονή οδηγεί σε πάχυνση του τοιχώματος του εντέρου και του πρωκτού με τη δημιουργία ουλώδους ιστού. Σε οξεία φάση της ασθένειας μπορεί να επέλθει ακόμα και νέκρωση ή σήψη των ιστών του παχέος εντέρου.

Τα συμπτώματα ποικίλλουν σε ένταση και μπορεί να ξεκινήσουν σταδιακά ή απότομα. Πολλοί παράγοντες μπορεί να οδηγήσουν σε έξαρση της νόσου, συμπεριλαμβανομένων των πνευμονικών λοιμώξεων και του φυσικού στρες.

Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνεται το οικογενειακό ιστορικό ελκώδους κολίτιδας ή η Εβραϊκή καταγωγή.


Συμπτώματα

• Πόνος στην κοιλιά σαν κράμπα που συνήθως υποχωρεί με την κένωση του εντέρου.
• Γουργούρισμα στα έντερα
• Διάρροια, λίγες έως πολλές φορές μέσα στην ημέρα (συχνά με αίμα και βλέννα)
• Πυρετός
• Τεινεσμός (σφίξιμο κατά την κένωση)
• Απώλεια βάρους

Άλλα συμπτώματα που συνοδεύουν την ελκώδη κολίτιδα είναι:

• Γαστρεντερική αιμορραγία
• Πόνοι στις αρθρώσεις
• Ναυτία και εμετός

Ενδείξεις και εξετάσεις

Για τη διάγνωση της ελκώδους κολίτιδας χρησιμοποιείται γενικά η κολονοσκόπηση με βιοψία.
Η κολονοσκόπηση γίνεται επίσης σε ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα ως προληπτικός έλεγχος για καρκίνο του παχέος εντέρου. Η ελκώδης κολίτιδα αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου. Αν πάσχετε από την ασθένεια αυτή, θα πρέπει να εξεταστείτε (για καρκίνο του παχέος εντέρου) 8-12 χρόνια μετά τη διάγνωση. Θα πρέπει να επαναλαμβάνετε την κολονοσκόπηση κάθε 1-2 χρόνια.

Άλλες εξετάσεις που μπορεί να γίνουν για τη διάγνωση της πάθησης είναι:

• Βαριούχος υποκλυσμός
• Γενική εξέταση αίματος
• C-αντιδρώσας πρωτεΐνης
• Ταχύτητα καθίζησης ερυθρών

Θεραπεία

Στόχοι της θεραπείας είναι:

• Η αντιμετώπιση των κρίσεων
• Η αποφυγή των επαναλαμβανόμενων κρίσεων
• Η επούλωση του παχέος εντέρου

Συχνά χρειάζεται εισαγωγή στο νοσοκομείο για τις οξείες κρίσεις. Ο γιατρός σας μπορεί να σας χορηγήσει κορτικοστεροειδή για τη μείωση της φλεγμονής. Μπορεί επίσης να σας χορηγηθεί παρεντερική διατροφή (με ενδοφλέβιο ορό).

ΔΙΑΙΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Ορισμένες τροφές μπορεί να επιδεινώσουν τη διάρροια και τα αέρια, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της έξαρσης της ασθένειας. Διαιτητικές συμβουλές:

• Τρώτε μικρές ποσότητες τροφής καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
• Πίνετε άφθονο νερό (μικρές ποσότητες συχνά όλη την ημέρα).
• Αποφεύγετε τις τροφές με ίνες (πίτουρο, φασόλια, καρύδια, σπόρους και καλαμπόκι).
• Αποφεύγετε τα λιπαρά ή τηγανητά φαγητά και τις σάλτσες (βούτυρο, μαργαρίνη και κρέμα γάλακτος).
• Περιορίστε τα γαλακτοκομικά προϊόντα αν έχετε δυσανεξία στη λακτόζη. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι καλή πηγή πρωτεΐνης και ασβεστίου.
• Αποφεύγετε ή περιορίστε το αλκοόλ και την καφεΐνη.

ΦΑΡΜΑΚΑ

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη μείωση των κρίσεων είναι:

• 5-αμινοσαλικυλικά οξέα όπως η μεσαλαμίνη ή σουλφαζίνη
• Ανοσοτροποποιητικά όπως η αζαθιοπρίνη και η 6-μερκαπτοπουρίνη
• Κορτικοστεροειδή (πρεδνιζόνη και μεθυλπρεδνιζολόνη) που λαμβάνονται από το στόμα κατά τη διάρκεια του ξεσπάσματος της κρίσης ή με τη μορφή υπόθετου, αφρού ή κλύσματος.
• Ινφλιξιμάμπη για τη θεραπεία ασθενών που δεν ανταποκρίνονται σε άλλα φάρμακα

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ

Η χειρουργική αφαίρεση του παχέος εντέρου θεραπεύει την ελκώδη κολίτιδα και εξαλείφει την απειλή του καρκίνου του παχέος εντέρου. Η χειρουργική επέμβαση προορίζεται για ασθενείς που έχουν:

• Κολίτιδα που δεν ανταποκρίνεται στην πλήρη φαρμακευτική θεραπεία
• Αλλοιώσεις στον βλεννογόνο του παχέος εντέρου που μπορεί να είναι προκαρκινικές
• Σοβαρές επιπλοκές όπως ρήξη (διάτρηση) του παχέος εντέρου, έντονη αιμορραγία ή τοξικό μεγάκολο

Τις περισσότερες φορές αφαιρείται ολόκληρο το παχύ έντερο μαζί με τον πρωκτό. Στη συνέχεια, οι ασθενείς μπορεί να χρειάζονται ειλεοστομία (ένα μικρό άνοιγμα στο κοιλιακό τοίχωμα) ή μια επέμβαση που συνδέει το λεπτό έντερο με την έδρα ώστε να υποκατασταθεί η όσο το δυνατόν φυσιολογική λειτουργία της αφόδευσης.



Πρόγνωση

Περίπου οι μισοί από τους ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα παρουσιάζουν ήπια συμπτώματα. Οι ασθενείς με οξεία ελκώδη κολίτιδα συνήθως ανταποκρίνονται λιγότερο στα φάρμακα.
Μόνιμος και πλήρης έλεγχος των συμπτωμάτων με τη χρήση φαρμάκων είναι σπάνιος. Η αποθεραπεία είναι πιθανή μόνο με την ολική αφαίρεση του παχέος εντέρου.
Ο κίνδυνος του καρκίνου του παχέος εντέρου αυξάνει από δεκαετία σε δεκαετία μετά τη διάγνωση της ελκώδους κολίτιδας.


Επιπλοκές

• Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα
• Δημιουργία θρομβώσεων
• Καρκίνος
• Στένωση του παχέος εντέρου
• Επιπλοκές από τη θεραπεία με κορτικοστεροειδή
• Εξασθενημένη ανάπτυξη και σεξουαλική εξέλιξη των παιδιών
• Αρθρίτιδα
• Κακώσεις στα μάτια
• Ηπατική νόσος
• Μαζική αιμορραγία στο παχύ έντερο
• Στοματικά έλκη
• Γαγγραινώδες πυόδερμα (δερματικό έλκος)
• Ρωγμές ή τρύπες στο παχύ έντερο

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας αν παρουσιάζετε επίμονο πόνο στην κοιλιά, αιμορραγία, επίμονο πυρετό ή άλλα συμπτώματα της ελκώδους κολίτιδας.
Καλέστε τον γιατρό σας αν πάσχετε από ελκώδη κολίτιδα και τα συμπτώματά σας δεν υποχωρούν με τη θεραπεία ή αναπτύσσετε νέα συμπτώματα.


Πρόληψη

Επειδή το αίτιο είναι άγνωστο, δεν υπάρχει γνωστή πρόληψη.
Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα.
Εξαιτίας της σχέσης της ελκώδους κολίτιδας με τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου, συνιστάται η προληπτική κολονοσκόπηση.

Η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία συνιστά να κάνετε την πρώτη εξέταση:

• 8 χρόνια μετά τη διάγνωση της οξείας φάσης της ασθένειας ή όταν έχει προσβληθεί μεγάλο μέρος ή ολόκληρο το παχύ έντερο
• 12-15 χρόνια αφού έχει διαγνωστεί ότι πάσχει μόνο η αριστερή πλευρά του παχέος εντέρου

Κάντε επαναληπτικές εξετάσεις κάθε 1-2 χρόνια.

Ορισμός

Ο γαστρικός καρκίνος αποτελεί μορφή καρκίνου που αναπτύσσεται στο στομάχι.


Εναλλακτικές ονομασίες

Καρκίνος του στομάχου, γαστρικό καρκίνωμα, αδενοκαρκίνωμα του στομάχου


Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου

Διάφοροι τύποι καρκίνου μπορούν να αναπτυχθούν στο στομάχι. Ο πλέον συνήθης τύπος ονομάζεται αδενοκαρκίνωμα και ξεκινά από κύτταρα του γαστρικού βλεννογόνου. Υπάρχουν διάφοροι τύποι αδενοκαρκινώματος. Δεδομένου ότι οι άλλοι τύποι γαστρικού καρκίνου εμφανίζονται με πολύ μικρότερη συχνότητα, αυτό το άρθρο εστιάζει στα αδενοκαρκινώματα του στομάχου.

Το αδενοκαρκίνωμα του στομάχου αποτελεί μια συνήθη μορφή καρκίνου της γαστρεντερικής οδού.
Η διάγνωση συνήθως τίθεται καθυστερημένα καθότι τα συμπτώματα μπορεί να μην εκδηλωθούν σε πρώιμα στάδια της νόσου, ή διότι οι ασθενείς τα υποεκτιμούν, εφόσον κάποια από αυτά είναι μη ειδικά και εκδηλώνονται συχνά σε λιγότερο σοβαρές γαστρεντερικές διαταραχές (μετεωρισμός, αέρια, αίσθημα οπισθοστερνικού καύσου, και ένα αίσθημα πληρότητας του στομάχου).

Οι παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με γαστρικό καρκίνο είναι το θετικό οικογενειακό ιστορικό, η λοίμωξη απο ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, η ομάδα αίματος Α, το κάπνισμα, το ιστορικό κακοήθους αναιμίας, ιστορικό χρόνιας ατροφικής γαστρίτιδας, και ιστορικό αδενωματώδους γαστρικού πολύποδα με μέγεθος μεγαλύτερο των 2 εκατοστόμετρων.


Συμπτώματα

• Πόνος στην κοιλία
• Μέλαινες κενώσεις
• Δυσκολία στην κατάποση που επιδεινώνεται με τον χρόνο
• Όξινες ερυγές (ρεψίματα)
• Γενική έκπτωση της υγείας
• Ανορεξία
• Ναυτία και έμετος
• Πρώιμο αίσθημα πληρότητας κατά τη λήψη γευμάτων
• Απώλεια σωματικού βάρους
• Ασαφές αίσθημα πληρότητας
• Αιματέμεση (εμετός με αίμα)
• Αδυναμία ή αίσθημα κόπωσης
• Καούρα

Σημεία και διαγνωστικός έλεγχος

Οι ακόλουθες δοκιμασίες μπορούν να συμβάλλουν στη διάγνωση του γαστρικού καρκίνου:

• γενική εξέταση αίματος για τον έλεγχο ενδεχόμενης αναιμίας
• οισοφαγο-γαστρο-δωδεκαδακτυλο-σκόπηση με λήψη υλικού βιοψίας
• εξέταση κοπράνων για τον έλεγχο ενδεχόμενης παρουσίας αίματος σε αυτά
• ακτινολογικός έλεγχος της ανώτερης γαστρεντερικής οδού

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η χειρουργική αφαίρεση του στομάχου (γαστρεκτομή) αποτελεί τη μόνη αποτελεσματική θεραπεία. Η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία ενδέχεται να καταστούν ευεργετικές. Πρόσφατες μελέτες κατέδειξαν ότι η εφαρμογή τους σε πληθώρα ασθενών, μετά την εγχείρηση, μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες ίασης.

Για ασθενείς στους οποίους η χειρουργική θεραπεία αντενδείκνυται, η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία μπορεί να περιορίσουν τα συμπτώματα και να παρατείνουν την επιβίωση, χωρίς ωστόσο να επιφέρουν ίαση. Σε ορισμένους ασθενείς, η χειρουργική δημιουργία γαστρικής παράκαμψης ενδεχομένως να παρέχει ανακούφιση από τα συμπτώματα.


Πρόγνωση

Η πρόγνωση της νόσου ποικίλει ευρέως. Όγκοι στον κατώτερο στόμαχο αντιμετωπίζονται επιτυχώς με μεγαλύτερη συχνότητα από εκείνους σε ανώτερες περιοχές (περιοχή του καρδιακού στομίου του στομάχου ή της γαστροοισοφαγικής συμβολής). Ο βαθμός διήθησης του γαστρικού τοιχώματος και η ενδεχόμενη λεμφαδενική διασπορά επηρεάζουν σημαντικά τις πιθανότητες ίασης.

Στην περίπτωση όπου ο όγκος εμφανίζει διασπορά σε απομακρυσμένες θέσεις, η ίαση δεν είναι εφικτή και η θεραπεία είναι παρηγορητική, αποσκοπώντας στην ανακούφιση από τα συμπτώματα.


Επιπλοκές

• ασκίτης (παθολογική συλλογή περιτοναϊκού υγρού)
• γαστρεντερική αιμορραγία
• διασπορά του καρκίνου σε άλλα όργανα
• απώλεια σωματικού βάρους

Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Αποταθείτε στον ιατρό σας αν αρχίσετε να εκδηλώνετε συμπτώματα γαστρικού καρκίνου.



Πρόληψη

Προγράμματα μαζικού ελέγχου εφαρμόζονται με αποτελεσματικότητα στην Ιαπωνία, για την ανίχνευση της νόσου σε πρώιμα στάδια. Η αξία της εφαρμογής ανάλογων προγραμμάτων σε χώρες με χαμηλότερη επίπτωση του γαστρικού καρκίνου δεν έχει απολύτως αποσαφηνισθεί.

Τα ακόλουθα ενδέχεται να συμβάλλουν στην ελάττωση του κινδύνου ανάπτυξης γαστρικού καρκίνου:

• διακοπή του καπνίσματος
• υιοθέτηση υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής, πλούσιας σε φρούτα και λαχανικά
• λήψη φαρμακευτικής αγωγής σε παρουσία γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.

Ορισμός

Εμπύημα είναι η συγκέντρωση πύου μεταξύ πνευμόνων και θωρακικού τοιχώματος (πλευρικό διάστημα).


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Το εμπύημα προκαλείται από μόλυνση που εξαπλώνεται από τους πνεύμονες και οδηγεί σε συσσώρευση πύου στο πλευρικό διάστημα.
Η ποσότητα του μολυσμένου υγρού που δημιουργείται, πιέζει τους πνεύμονες.

Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται:

• Πνευμονία που οφείλεται σε βακτήριο
• Πνευμονικό απόστημα
• Χειρουργική επέμβαση στον θώρακα
• Χτύπημα ή τραυματισμός του θώρακα

Σε σπάνιες περιπτώσεις, εμπύημα μπορεί να προκληθεί από βελόνα που εισάγεται στον θώρακα κατά τη διάρκεια παρακέντησης (θωρακοκέντηση).


Συμπτώματα

• Πόνος στον θώρακα
• Ξηρός βήχας
• Υπερβολική εφίδρωση, ιδιαίτερα τη νύχτα
• Πυρετός και ρίγη
• Γενική αδιαθεσία και κακουχία
• Δύσπνοια
• Αθέλητη απώλεια βάρους

Ενδείξεις και εξετάσεις

Ο γιατρός σας θα σας ακροαστεί στο στήθος με το στηθοσκόπιο και μπορεί να διαπιστώσει μειωμένους ήχους αναπνοής ή να ακούσει θορύβους τριβής.

Στις διαγνωστικές εξετάσεις περιλαμβάνονται:

• Ακτινογραφία θώρακα
• Αξονική τομογραφία θώρακα
• Ανάλυση κατά Γκραμ και καλλιέργεια πλευρικού υγρού
• Θωρακοκέντηση

Θεραπεία

Ο σκοπός της θεραπείας είναι να αντιμετωπιστεί η μόλυνση και να αφαιρεθεί η συγκέντρωση πύου από τους πνεύμονες. Για την αντιμετώπιση της μόλυνσης χορηγούνται αντιβιοτικά.

Ο γιατρός θα χρησιμοποιήσει καθετήρα για να παροχετεύσει πλήρως το πύον. Ενδεχομένως χρειάζεται να αφαιρεθεί το περίβλημα του πνεύμονα (αποφλοίωση) από χειρουργό, σε περίπτωση που ο πνεύμονας δεν έχει χώρο να διαστέλλεται κανονικά.


Πρόγνωση

Όταν το εμπύημα περιπλέκει ήδη υπάρχουσα πνευμονία, ο κίνδυνος μόνιμης βλάβης στον πνεύμονα και θανάτου αυξάνεται. Οι ασθενείς θα χρειαστούν μακροχρόνια θεραπεία με αντιβίωση και τακτική αφαίρεση υγρού. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν πλήρως από το εμπύημα.


Επιπλοκές

• Πλευρική πάχυνση
• Μειωμένη πνευμονική λειτουργία

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Απευθυνθείτε στον γιατρό σας αν αναπτύξετε συμπτώματα εμπυήματος.


Πρόληψη

Η άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση των μολύνσεων των πνευμόνων μπορεί να προλάβει ορισμένες περιπτώσεις εμπυήματος.

Ορισμός

Η κυστική ίνωση αποτελεί μια κληρονομική νόσο, η οποία οδηγεί σε συσσώρευση παχύρρευστης, κολλώδης βλέννης στους πνεύμονες και στο πεπτικό σύστημα. Είναι μία από τις συχνότερες αιτίες πρόκλησης χρόνιας πνευμονικής νόσου σε παιδιά και ενήλικες νεαρής ηλικίας, ενώ όχι σπάνια, οδηγεί σε πρώιμο θάνατο.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η κυστική ίνωση (Κ.Ι.) οφείλεται σε ένα ελαττωματικό γονίδιο, το οποίο είναι υπεύθυνο για την παθολογική παραγωγή ενός παχύρρευστου και κολλώδες υγρού, που ονομάζεται βλέννη. Η βλέννη συσσωρεύεται στους αεραγωγούς του αναπνευστικού συστήματος και στο πάγκρεας, το όργανο το οποίο συντελεί στην αποδόμηση κι απορρόφηση των τροφών.

Η συλλογή αυτή της κολλώδους βλέννης, οδηγεί σε νοσηρές πνευμονικές λοιμώξεις και σοβαρές πεπτικές διαταραχές. Η πάθηση μπορεί να επηρεάσει επίσης τους ιδρωτοποιούς αδένες και το αναπαραγωγικό σύστημα στους άνδρες.

Εκατομμύρια Αμερικανοί, ενώ φέρουν το ελαττωματικό γονίδιο της κυστικής ίνωσης, δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα. Αυτό συμβαίνει διότι η κλινική εκδήλωση της νόσου απαιτεί την ύπαρξη δύο ελαττωματικών γονιδίων της κυστικής ίνωσης, να έχει κληρονομήσει δηλαδή ο ασθενής ένα γονίδιο από τον κάθε γονιό του. Υπολογίζεται ότι 1 στους 29 Καυκάσιους Αμερικανούς έχουν τον γονίδιο της κυστικής ίνωσης. Η νόσος αποτελεί για τους Καυκάσιους των Η.Π.Α. την πιο συνήθη, νοσηρή κληρονομική διαταραχή. Παρατηρείται επίσης συχνά σε άτομα που κατάγονται από τη βόρεια ή την κεντρική Ευρώπη.

Η πλειοψηφία των παιδιών που πάσχουν από κυστική ίνωση, ανακαλύπτουν την πάθησή τους μέχρι την ηλικία των 2 ετών. Υπάρχει ωστόσο, ένα μικρό ποσοστό παιδιών που παραμένουν αδιάγνωστα μέχρι και την ηλικία των 18 ετών ή και μεγαλύτερη. Τα άτομα αυτά παρουσιάζουν συνήθως, μια πιο ήπια μορφή της νόσου.


Συμπτώματα

Καθ’ ότι υπάρχουν πάνω από 1.000 παραλλαγές του γονιδίου της κυστικής ίνωσης, τα συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο.

Στα νεογνά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Καθυστερημένη ανάπτυξη
• Ανεπαρκής αύξηση σωματικού βάρους, συνήθως κατά τη διάρκεια τις παιδικής ηλικίας
• Απουσία εντερικού περισταλτισμού τις πρώτες 24 με 48 ώρες ζωής
• Αλμυρή γεύση δέρματος

Τα συμπτώματα που αφορούν το έντερο περιλαμβάνουν:

• Περιομφαλμικό άλγος λόγω σοβαρής δυσκοιλιότητας
• Αύξηση αερίων, μετεωρισμός ή διογκωμένη / διατεταμένη ομφαλμική χώρα
• Ναυτία κι απώλεια όρεξης
• Αποχρωματισμός κοπράνων, με έντονη οσμή, πρόσμιξη βλέννης ή κόπρανα που επιπλέουν
• Απώλεια σωματικού βάρους

Τα συμπτώματα που αφορούν τους πνεύμονες και τους παραρρίνιους κόλπους περιλαμβάνουν:

• Βήχα ή αυξημένη βλέννη στους παραρρίνιους κόλπους ή τους πνεύμονες
• Κόπωση
• Ρινική συμφόρηση λόγω ρινικών πολύποδων
• Υποτροπιάζοντα επεισόδια πνευμονίας. Τα συμπτώματα που παρουσιάζει στην περίπτωση αυτή, κάποιος που πάσχει από κυστική ίνωση, είναι:

- Πυρετός
- Έντονος βήχας
- Έντονη δυσχέρεια αναπνοής
- Απώλεια όρεξης
- Ποσοτική αύξηση πτυέλων

• Άλγος παραρρινίων κόλπων ή αίσθηση πίεσης που οφείλεται σε λοίμωξη ή σε πολύποδες

Σημεία κι εξετάσεις

Η κυστική ίνωση δύναται να διαπιστωθεί με αιματολογική εξέταση. Κατά την εξέταση αυτή, γίνεται ανίχνευση όλων των διαφορετικών παραλλαγών του υπεύθυνου για τη νόσο γονιδίου. Άλλες διαγνωστικές εξετάσεις για την κυστική ίνωση είναι:

• Εξέταση ανοσοαντιδραστικής τρυπσινογενάσης (IRT), η οποία αποτελεί κλασική μέθοδο παρακολούθησης των νεογνών για κυστική ίνωση. Υψηλό επίπεδο IRT υπονοεί πιθανή κυστική ίνωση κι απαιτεί τη διεξαγωγή περαιτέρω εξετάσεων.
• Η εξέταση προσδιορισμού του χλωριούχου άλατος στον ιδρώτα, αποτελεί την κλασική διαγνωστική εξέταση της κυστικής ίνωσης. Υψηλά επίπεδα άλατος στον ιδρώτα του ασθενούς, αποτελούν σημείο της νόσου.

Τέλος, συμπληρωματικές εξετάσεις, ικανές να ταυτοποιήσουν παθολογικές διαταραχές που σχετίζονται με την κυστική ίνωση, περιλαμβάνουν:

• Ακτινογραφία θώρακος ή αξονική τομογραφία θώρακος
• Εξέταση ανίχνευσης λιπών στα κόπρανα
• Εξετάσεις πνευμονικής λειτουργίας
• Ποσοτικός προσδιορισμός της παγκρεατικής λειτουργίας
• Εξέταση ενεργοποίησης της διέγερσης της σεκρετίνης
• Ανίχνευση τρυπσίνης και χυμοθριψίνης στα κόπρανα
• Εξέταση ανωτέρου πεπτικού και των ελίκων του λεπτού εντέρου

Θεραπεία

Η πρώιμη διάγνωση της κυστικής ίνωσης, καθώς κι ένα πλήρες πλάνο θεραπευτικής αγωγής, μπορούν να συντελέσουν στη βελτίωση τόσο της επιβίωσης, όσο και της ποιότητας ζωής. Η μετέπειτα παρακολούθηση επίσης, παίζει σημαντικό ρόλο. Εάν είναι εφικτό, οι ασθενείς οφείλουν να περιθάλπονται και να παρακολουθούνται από εξειδικευμένες κλινικές για κυστική ίνωση, οι οποίες υπάρχουν σε αρκετές κοινότητες. Κατά την ενηλικίωση των παιδιών που πάσχουν από τη νόσο, οφείλουν κι αυτά να μεταφέρονται στις εξειδικευμένες κλινικές ενηλίκων.


Η θεραπεία των πνευμονικών διαταραχών περιλαμβάνει:

• Αντιβιοτικά, ως πρόληψη ή αγωγή των πνευμονικών ή παραρρινίων λοιμώξεων. Χορηγούνται δια του στόματος, ενδοφλεβίως ή υπό τη μορφή εισπνεόμενων σκευασμάτων. Άτομα που πάσχουν από κυστική ίνωση κυμαίνεται να λαμβάνουν αντιβιοτική αγωγή μόνο σε περιπτώσεις που απαιτείται ή σε χρόνια βάση. Οι δόσεις που συνήθως χορηγούνται είναι μεγαλύτερες των συστηνόμενων.
• Εισπνεόμενα σκευάσματα που έχουν διασταλτική δράση επί των αεραγωγών
• Θεραπεία ενζυμικής αντικατάστασης DNAse που ρευστοποιεί τη βλέννη, υποβοηθώντας την αποβολή της κατά το βήχα
• Αντιγριππικό εμβόλιο κι εμβόλιο κατά του πολυσακχαριδικού πνευμονιοκόκκου, ετησίως (συμβουλευτείτε τον ιατρό σας)
• Σε μεμονωμένες περιπτώσεις, η μεταμόσχευση πνεύμονος, αποτελεί θεραπεία εκλογής
• Οξυγονοθεραπεία απαιτείται σε επιδείνωση της πνευμονικής πάθησης

Η θεραπεία των εντερικών και θρεπτικών διαταραχών, περιλαμβάνει:

• Ειδική υπερπρωτεϊνική και υπερθερμιδική δίαιτα για μεγαλύτερης ηλικίας παιδιά κι ενήλικες
• Παγκρεατικά ένζυμα για ενίσχυση της απορρόφησης λιπών και πρωτεϊνών
• Συμπληρώματα βιταμινών, ιδίως βιταμίνης A,D,E και Κ
• Ο ιατρός θα σας συστήσει κι άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα, στην περίπτωση που έχετε πολύ σκληρή σύσταση κόπρανα

Η κατ’ οίκον φροντίδα και παρακολούθηση περιλαμβάνει:

• Αποφυγή καπνού, σκόνης, βρωμιάς, ατμών, χημικών οικιακής χρήσης, καπνού από το τζάκι και μούχλας
• Κάθαρση ή αποβολή βλέννης ή εκκριμάτων από τους αεραγωγούς. Αυτό πρέπει να γίνεται 1 – 4 φορές την ημέρα. Οι ασθενείς, τα οικογενειακά μέλη και οι φροντιστές, πρέπει να διδαχθούν την τεχνική της θωρακικής προσπέλασης και αναπνευστικής αναρρόφησης, προκειμένου να διατηρούνται μόνιμα ανοικτοί οι αεραγωγοί
• Πόση αρκετών υγρών, κυρίως όσον αφορά τα βρέφη και τα παιδιά, σε ζεστές θερμοκρασίες, σε παρουσία διάρροιας ή μαλακών κοπράνων και κατά τη διάρκεια έντονων σωματικών δραστηριοτήτων
• Άθληση δύο με τρεις φορές την εβδομάδα. Καλές επιλογές είναι το κολύμπι, το χαλαρό τρέξιμο και η ποδηλασία. Αποφύγετε τα αθλήματα που περιλαμβάνουν σωματική επαφή, την κατάδυση με φιάλες οξυγόνου και δραστηριότητες αντοχής, όπως τους μαραθώνιους

Πρόγνωση

Η πλειοψηφία των παιδιών που πάσχουν από κυστική ίνωση, διατηρούν μια σχετικά υγιής κλινική εικόνα, μέχρις ότου ενηλικιωθούν. Τα άτομα αυτά είναι σε θέση να λάβουν μέρος στις περισσότερες δραστηριότητες, καθώς και να πηγαίνουν σχολείο. Αρκετοί νεαροί ενήλικες με κυστική ίνωση, αποφοιτούν από το κολέγιο ή προσλαμβάνονται ακόμη και σε θέσεις εργασίας.

Η πνευμονική διαταραχή ωστόσο της νόσου, παρουσιάζει σταδιακή επιδείνωση, που καθιστά τον ασθενή σε κάποιο στάδιο, ανίκανο κι ανήμπορο. Ο μέσος όρος ηλικίας, στις μέρες μας, ασθενών της κυστικής ίνωσης, που φτάνουν την ενηλικίωση, είναι περίπου τα 35 έτη, γεγονός που σημείωσε σημαντική αύξηση τις τρεις τελευταίες δεκαετίες.

Ο θάνατος επέρχεται συνήθως λόγω των πνευμονικών επιπλοκών.



Επιπλοκές

Η συχνότερη επιπλοκή είναι η χρόνια αναπνευστική λοίμωξη.

• Διαταραχές του εντερικού συστήματος, όπως οι χολόλιθοι, η εντερική απόφραξη και η πρόπτωση ορθού
• Αιματηρά πτύελα κατά το βήχα
• Χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Στειρότητα
• Ηπατική πάθηση ή ηπατική ανεπάρκεια, παγκρεατίτιδα, χολική κίρρωση
• Δυσαπορρόφηση
• Ρινικοί πολύποδες και παραρρρινοκολπίτιδα
• Οστεοπόρωση κι αρθρίτιδα
• Υποτροπές πνευμονίας
• Πνευμονοθώρακας
• Δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια (πνευμονική καρδιά)

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας εάν ένα βρέφος ή ένα παιδί παρουσιάσει συμπτώματα κυστικής ίνωσης.

Καλέστε τον ιατρό σας εάν ένα άτομο πάσχων από κυστική ίνωση αναπτύξει νέα συμπτώματα ή αν τα ήδη υπάρχοντα συμπτώματα επιδεινωθούν, κυρίως όσον αφορά σοβαρή αναπνευστική δυσχέρεια ή αιματηρά πτύελα κατά το βήχα


Καλέστε τον ιατρό σας αν εσείς ή το παιδί σας παρουσιάσετε:

• Πυρετό, έντονο βήχα, αλλαγές των πτυέλων ή αιματηρά πτύελα, απώλεια όρεξης ή άλλα σημεία πνευμονίας
• Σημαντική απώλεια σωματικού βάρους
• Συχνότερες εντερικές κινήσεις / περισταλτισμό ή πιο συχνή αφόδευση, κατά την οποία τα κόπρανα παρουσιάζουν έντονη οσμή ή πρόσμιξη βλέννης
• Διόγκωση / διάταση κοιλιακής χώρας ή έντονο μετεωρισμό

Πρόληψη

Δεν υπάρχει ουσιαστικός τρόπος πρόληψης της κυστικής ίνωσης. Η παρακολούθηση / μελέτη ατόμων με θετικό οικογενειακό ιστορικό της νόσου, δύναται να εντοπίσει το γονίδιο της κυστικής ίνωσης σε 60% - 90% τω φορέων, αναλόγως πάντα την τεχνική εξέτασης που διεξάγεται

Καρκινώματα στην περιοχές του λαρυγγοφάρυγγα ή του λάρυγγα περιλαμβάνουν εντοπίσεις στις φωνητικές χορδές, τη γλωττίδα, υπερ- και υπογλωττιδικά, καθώς και στον υποφάρυγγα.


Εναλλακτικές ονομασίες

Καρκίνωμα των φωνητικών χορδών, καρκίνος του λάρυγγα, λαρυγγικός καρκίνος, καρκίνος στη γλωττίδα.


Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου

Το κάπνισμα και η κατάχρηση αλκοόλ, ανεξάρτητα ή σε συνδυασμό, αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στις περιοχές του λάρυγγα και του φάρυγγα.

Οι περισσότεροι καρκίνοι αυτών των περιοχών αναπτύσσονται σε ενήλικες άνω των 50 ετών. Οι άνδρες έχουν δεκαπλάσιες πιθανότητες ανάπτυξης της νόσου σε σχέση με τις γυναίκες.


Συμπτώματα

• Mη φυσιολογικοί αναπνευστικοί ήχοι υψηλής συχνότητας (αναπνευστικός συριγμός)
• Bήχας
• Aιμόπτυση
• Δυσκαταποσία
• Βραχνάδα (βράγχος φωνής) που δεν υποχωρεί με την παρέλευση 1-2 εβδομάδων, παρά τη χορήγηση αντιβιοτικών
• Οίδημα στην περιοχή του τραχήλου
• Αδικαιολόγητη απώλεια σωματικού βάρους

Σημεία και διαγνωστικός έλεγχος

Η φυσική εξέταση του τραχήλου και της περιοχής του λάρυγγα ενδέχεται να αποκαλύψουν την ύπαρξη καρκίνου. Μπορεί να εκδηλωθεί αιμόπτυση (παρουσία αίματος στα πτύελα). Πιθανό εύρημα αποτελεί η εμφάνιση διόγκωσης στον τράχηλο. Διενεργείται λαρυγγοσκόπηση, η οποία πραγματοποιείται με χρήση εύκαμπτου λαρυγγοσκόπιου οπτικών ινών. Αυτή επιτρέπει την ενδοσκόπηση του στοματοφάρυγγα και του λάρυγγα προς ανίχνευση των καρκινικών μαζών.

Η υπολογιστική (αξονική) και η μαγνητική τομογραφία κεφαλής/τραχήλου μπορούν να ανιχνεύσουν νεοπλάσματα στις περιοχές αυτές. Οι προαναφερθείσες διαγνωστικές δοκιμασίες μπορούν, επιπλέον, να συνδράμουν στον προσδιορισμό ενδεχόμενων λεμφαδενικών μεταστάσεων στον τράχηλο.

Η διενέργεια βιοψίας ιστικών δειγμάτων ενδέχεται να επιβεβαιώσει την ύπαρξη καρκινικών κυττάρων.



Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η εφαρμογή θεραπείας αποσκοπεί στην πλήρη εξάλειψη των καρκινικών κυττάρων και την πρόληψη της διασποράς τους σε άλλα μέρη του σώματος.

Όταν ο καρκινικός όγκος είναι μικρός σε μέγεθος, η θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει χειρουργική εξαίρεση ή μόνο ακτινοβόληση της καρκινικής μάζας.

Στην περίπτωση που ο καρκινικός όγκος είναι μεγάλου μεγέθους, ή εμφανίζει διασπορά σε τραχηλικούς λεμφαδένες, τότε εφαρμόζεται συνδυασμός ακτινοθεραπείας και χημειοθεραπείας. Αυτός αποσκοπεί στη διατήρηση των δομών που εξυπηρετούν την παραγωγή φωνής, την αναπνοή και την κατάποση, και συνήθως είναι αποτελεσματικός.

Η χειρουργική αφαίρεση του όγκου, συμπεριλαμβανομένης της μερικής ή ολικής εξαίρεσης των φωνητικών χορδών, ενδέχεται να είναι απαραίτητη σε ορισμένες περιπτώσεις. Εάν καθίσταται αναγκαία η ολική λαρυγγεκτομή, τότε μπορούν να τοποθετηθούν χειρουργικά φωνητικές προθέσεις (τεχνητές φωνητικές χορδές), να χρησιμοποιηθούν συσκευές παραγωγής φωνής, ή να παρασχεθεί εκπαίδευση για την ανάπτυξη εναλλακτικών μεθόδων ομιλίας.

Αρκετοί ασθενείς μπορεί να χρειασθούν, επίσης, θεραπεία αποκατάστασης της κατάποσης. Με αυτόν τον τρόπο θα προσαρμοσθούν στις επιφερόμενες αλλαγές της δομής του λαρυγγοφάρυγγα.


Πρόγνωση

Τα καρκινώματα του λάρυγγα μπορούν να ιαθούν στο 90% των ασθενών, αν διαγνωσθούν έγκαιρα. Στην περίπτωση που ο καρκίνος εμφανίζει διασπορά στους περιβάλλοντες ιστούς ή τους τραχηλικούς λεμφαδένες, το ποσοστό ίασης είναι 50-60%. Αν υπάρχουν απομακρυσμένες μεταστάσεις τότε η νόσος είναι ανίατη και η θεραπευτική αντιμετώπιση αποσκοπεί στην παράταση της ζωής και τη βελτίωση της ποιότητάς της.

Μετά την εφαρμογή της θεραπείας, οι ασθενείς γενικά χρειάζονται βοήθεια για την αποκατάσταση των λειτουργιών της ομιλίας και της κατάποσης. Ένα μικρό ποσοστό ασθενών (5%) θα απωλέσει την ικανότητα κατάποσης και θα προσφύγει στη χρήση ρινογαστρικού σωλήνα εντερικής διατροφής.


Επιπλοκές

• Απόφραξη της αναπνευστικής οδού
• Δυσκαταποσία
• Παραμόρφωση του τραχήλου ή του προσώπου
• Σκλήρυνση του δέρματος στην περιοχή του τραχήλου
• Απώλεια της φωνής και της ικανότητας ομιλίας
• Διασπορά του καρκίνου σε άλλα μέρη του σώματος (μεταστάσεις)

Πότε να επικοινωνήσετε μα τον ιατρό σας

Αποταθείτε στον ιατρό σας αν εκδηλώσετε συμπτώματα που υποδηλώνουν καρκίνωμα στην περιοχή του φάρυγγα ή του λάρυγγα, ιδιαίτερα βραχνάδα ή αλλοίωση της φωνής χωρίς προφανή αιτία και με διάρκεια μεγαλύτερη των 2 εβδομάδων. Επιπλέον, επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν αντιληφθείτε την ύπαρξη παθολογικής μάζας στον τράχηλο η οποία δεν υποχωρεί εντός 2-3 εβδομάδων.


Πρόληψη

Ελαχιστοποιήστε ή αποφύγετε το κάπνισμα και την κατάχρηση αλκοόλ.

Ορισμός

Δυσανεξία στη λακτόζη ονομάζουμε την αδυναμία του οργανισμού να χωνέψει τη λακτόζη (έναν τύπο σακχάρου που βρίσκεται στο γάλα και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα).


Εναλλακτικές ονομασίες

Ανεπάρκεια λακτάσης, Δυσανεξία στο γάλα, Ανεπάρκεια δισακχαριτών, Δυσανεξία στα γαλακτοκομικά

Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η δυσανεξία στη λακτόζη συμβαίνει όταν το λεπτό έντερο δεν παράγει αρκετή ποσότητα ενός ενζύμου που ονομάζεται λακτάση. Ο οργανισμός των μωρών παράγει το ένζυμο αυτό ώστε να μπορεί να χωνέψει το γάλα, συμπεριλαμβανομένου και του μητρικού. Πριν γίνουν αγρότες, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συνέχιζαν να πίνουν γάλα μετά την ηλικία των πρώτων παιδικών χρόνων, γι’ αυτό το σώμα τους δεν παρήγαγε λακτάση.

Η δυσανεξία στη λακτόζη παρατηρείται περισσότερο στους Ασιάτες, τους Αφρικανούς, τους Αφρο-αμερικανούς, τους ιθαγενείς της Αμερικής και τους Μεσογειακούς λαούς, παρά στους Ευρωπαίους της βόρειας και δυτικής Ευρώπης.

Η δυσανεξία στη λακτόζη μπορεί να ξεκινήσει σε διαφορετική ηλικία. Στους λευκούς, συνήθως ξεκινά στην παιδική ηλικία μετά τα 5. Στους Αφρο-αμερικανούς, η δυσανεξία στη λακτόζη συχνά εμφανίζεται νωρίς, στην ηλικία των 2 χρόνων.

Η δυσανεξία στη λακτόζη είναι πολύ συνήθης στους ενήλικες και δεν είναι επικίνδυνη. Περίπου 30 εκ. Αμερικανοί ενήλικες υποφέρουν από μια μορφή δυσανεξίας στη λακτόζη πριν φτάσουν την ηλικία των 20 χρόνων.

Η δυσανεξία στη λακτόζη συναντάται καμιά φορά και στα πρόωρα βρέφη. Τα παιδιά που γεννιούνται κανονικά μετά από 9μηνη κύηση δεν εμφανίζουν δυσανεξία στη λακτόζη μέχρι να γίνουν τουλάχιστον 3 χρόνων.

Η ανεπάρκεια λακτάσης μπορεί επίσης να είναι αποτέλεσμα κάποιας ασθένειας του εντέρου όπως η κοιλιακή ιδιοπαθής στεατόρροια (ευαισθησία του εντέρου στη γλουτένη) και η γαστρεντερίτιδα, ή επακόλουθο χειρουργικής επέμβασης στο έντερο. Προσωρινή ανεπάρκεια λακτάσης μπορεί να είναι επακόλουθο ιογενών ή μικροβιακών λοιμώξεων, ιδιαίτερα στα παιδιά, όταν τραυματιστούν τα κύτταρα του βλεννογόνου του εντέρου.


Συμπτώματα

• Φουσκώματα
• Κοιλιακές κράμπες
• Διάρροια
• Δύσοσμα κόπρανα
• Αέρια
• Υποσιτισμός
• Ναυτία
• Αργή ανάπτυξη
• Απώλεια βάρους

Τα συμπτώματα εκδηλώνονται συχνά αφού καταναλώσετε γαλακτοκομικά προϊόντα και ανακουφίζονται όταν δεν καταναλώνετε γαλακτοκομικά. Οσο μεγαλύτερη η ποσότητα γαλακτοκομικών, τόσο εντονότερα τα συμπτώματα.

Ενδείξεις και εξετάσεις

• Εντεροσκόπηση
• Δοκιμή αναπνοής λακτόζης- υδρογόνου
• Δοκιμή ανοχής στη λακτόζη
• Χορήγηση ουσιών που μειώνουν τον χρόνο διαβίβασης των κοπράνων

Θεραπεία

Η αποφυγή κατανάλωσης γαλακτοκομικών προϊόντων συνήθως βελτιώνει τα συμπτώματα. Ωστόσο, η απουσία γάλακτος από τη διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη ασβεστίου, βιταμίνης D, ριβοφλαβίνης (βιταμίνη Β12) και πρωτεΐνης. Προσθέστε άλλες πηγές ασβεστίου στη διατροφή σας αν αφαιρέσετε τα γαλακτοκομικά προΐόντα.

Οι περισσότεροι άνθρωποι με χαμηλά επίπεδα λακτάσης μπορούν να δεχτούν περίπου 1 ½ φλιτζάνι γάλα τη φορά. Μεγαλύτερη ποσότητα (3 φλιτζάνια περίπου) μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σε άτομα με δυσανεξία στο γάλα.

Γαλακτοκομικά προϊόντα που είναι ευκολότερα στην πέψη:

• Βούτυρο γάλακτος και τυριά (περιέχουν λιγότερη λακτόζη από το γάλα)
• Προϊόντα γάλακτος από ζύμωση (όπως το γιαούρτι)
• Κατσικίσιο γάλα (αλλά να το πίνετε παράλληλα με τα γεύματα και να το συνοδεύετε με συμπληρώματα αμινοξέων και βιταμινών, ιδιαίτερα αν το δίνετε στα παιδιά)
• Παγωτό, μίλκσεΪκ και παλαιωμένα ή σκληρά τυριά
• Γάλα και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα που δεν περιέχουν λακτόζη
• Αγελαδινό γάλα με προσθήκη λακτάσης για μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες
• Συνταγές σόγιας για παιδιά μικρότερα των 2 χρόνων
• Γάλα σόγιας ή ρυζιού για νήπια

Μπορείτε να προσθέσετε ένζυμα λακτάσης στο κανονικό γάλα ή να τα λαμβάνετε σε μορφή κάψουλας ή χαπιού που μασιέται.

Ισως χρειάζεται να βρείτε άλλους τρόπους να αναπληρώνετε το ασβέστιο στη διατροφή σας (χρειάζεστε 1.200 – 1.500 mg ασβέστιο την ημέρα):

• Να παίρνετε συμπληρώματα ασβεστίου
• Να καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο (χορταρικά, οστρακοειδή, σαρδέλες, σολωμό σε κονσέρβα, γαρίδες και μπρόκολα)
• Να πίνετε χυμό πορτοκαλιού με προσθήκη ασβεστίου

Διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων. Λακτόζη περιέχεται και σε άλλα προϊόντα πλην των γαλακτοκομικών – συμπεριλαμβανομένων κάποιων ειδών μπύρας.


Πρόγνωση

Συνήθως τα συμπτώματα υποχωρούν από τη στιγμή που αποκλείσετε τα γαλακτοκομικά προϊόντα από τη διατροφή σας.


Επιπλοκές

Πιθανές επιπλοκές είναι η απώλεια βάρους και ο υποσιτισμός.


Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας αν:

• Εσείς ή το παιδί σας εμφανίζετε συμπτώματα δυσανεξίας στη λακτόζη και χρειάζεστε πληροφόρηση για υποκατάστατα τροφίμων
• Τα συμπτώματά σας επιδεινώνονται ή δεν βελτιώνονται με τη θεραπεία ή αναπτύσσετε νέα συμπτώματα.

Πρόληψη

Δεν υπάρχει γνωστός τρόπος για την πρόληψη της δυσανεξίας στη λακτόζη.
Αν πάσχετε από την ασθένεια, το να αποφεύγετε ή να περιορίσετε την ποσότητα γαλακτοκομικών προϊόντων στη διατροφή σας μπορεί να μειώσει ή να προλάβει τα συμπτώματα.

Ορισμός

Η σκληροδερμία είναι μια διαδεδομένη ασθένεια των συνδετικών ιστών που εκδηλώνεται με αλλαγές στο δέρμα, τα αιμοφόρα αγγεία, τους μυς και τα εσωτερικά όργανα.


Εναλλακτικοί όροι

Προοδευτική συστημική σκλήρυνση, Συστημική σκλήρυνση, Εντοπισμένη σκληροδερμία


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Το αίτιο της σκληροδερμίας είναι άγνωστο. Οι άνθρωποι που πάσχουν από την ασθένεια αυτή παρουσιάζουν μεγάλη συγκέντρωση μιας ουσίας που ονομάζεται κολλαγόνο, στο δέρμα και άλλα όργανα. Αυτή η συγκέντρωση οδηγεί στα συμπτώματα που συνδέονται με την ασθένεια.

Η ασθένεια προσβάλλει συνήθως ανθρώπους 30 - 50 χρόνων. Οι γυναίκες παθαίνουν σκληροδερμία συχνότερα από τους άντρες. Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται η έκθεση, λόγω επαγγέλματος, στη σκόνη πυριτίου και στο πολυβινυλικό χλωρίδιο.


Συμπτώματα

Στα δερματικά συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• Τα δάχτυλα χεριών και ποδιών ασπρίζουν, μελανιάζουν ή κοκκινίζουν στη θερμότητα και το κρύο (φαινόμενο Raynaud)
• Πέφτουν τα μαλλιά
• Σκληραίνει το δέρμα
• Το δέρμα είναι αφύσικα σκουρόχρωμο ή ανοιχτόχρωμο
• Το δέρμα παχαίνει και γυαλίζει στα χέρια και τους βραχίονες
• Εμφανίζονται μικρά άσπρα οζίδια κάτω από το δέρμα
• Το δέρμα του προσώπου είναι άκαμπτο και θυμίζει μάσκα
• Αναπτύσσονται έλκη στις άκρες των δαχτύλων ή στα δάχτυλα των ποδιών

Στα συμπτώματα οστών και μυών περιλαμβάνονται:

• Πόνος στις αρθρώσεις
• Μούδιασμα και πόνος στα πόδια
• Πόνος, ακαμψία, και πρήξιμο των δαχτύλων και των αρθρώσεων
• Πόνος στους καρπούς

Στα αναπνευστικά προβλήματα περιλαμβάνονται:

• Ξηρός βήχας
• Δύσπνοια
• ‘Σφύριγμα’ στην αναπνοή

Στα γαστρεντερικά προβλήματα περιλαμβάνονται:

• Φούσκωμα μετά από τα γεύματα
• Δυσκοιλιότητα
• Διάρροια
• Δυσχέρεια στην κατάποση
• Οισοφαγική παλινδρόμηση ή καούρα
• Απώλεια βάρους

Οσον αφορά τα μάτια, πρόσθετα συμπτώματα που συνδέονται με αυτήν την ασθένεια είναι:

• Κάψιμο, φαγούρα και εκκρίσεις

Ενδείξεις και εξετάσεις

Το δέρμα στην εξέταση εμφανίζει ακαμψία, πάχυνση και σκλήρυνση. Στις διαγνωστικές εξετάσεις περιλαμβάνονται:

• Αντιπυρηνικά αντισώματα
• Ακτινογραφία θώρακα
• Αξονική τομογραφία πνευμόνων
• Ηχοκαρδιογράφημα
• Ταχύτητα καθίζησης αίματος
• Εξέταση αίματος για ρευματοειδή παράγοντα
• Ανάλυση ούρων
• Μελέτη πνευμονικής λειτουργίας
• Βιοψία δέρματος

Θεραπεία

Στα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της σκληροδερμίας περιλαμβάνονται τα:

• Κορτικοστεροειδή
• Ανοσοκατασταλτικά (μεθοτρεξάτη, κυκλοφωσμαδίδη)
• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα

Άλλες θεραπείες για συγκεκριμένα συμπτώματα μπορεί να είναι:

• Αντιόξινα για την καούρα
• Αντιυπερταστικά φάρμακα (ιδιαίτερα αναστολείς ΜΕΑ) για την αρτηριακή υπέρταση ή για προβλήματα των νεφρών
• Βρογχοδιασταλτικά για τη διευκόλυνση της αναπνοής
• Φάρμακα για την αντιμετώπιση του φαινομένου Raynaud

Η θεραπεία συνίσταται συνήθως σε συνδυασμό φυσικοθεραπείας και μέτρων προφύλαξης του δέρματος και των αρθρώσεων (π.χ., να αποφεύγει κανείς το κρύο στην περίπτωση που πάσχει από το φαινόμενο Raynaud).


Πρόγνωση

Στους περισσότερους ασθενείς, η νόσος σταδιακά επιδεινώνεται. Τα άτομα που έχουν προσβληθεί μόνο στο δέρμα έχουν καλύτερη εξέλιξη. Θάνατος μπορεί να επέλθει αν έχει προσβληθεί το γαστρεντερικό, η καρδιά, τα νεφρά ή οι πνεύμονες.

Ένας τύπος σκληροδερμίας, αποκαλούμενος εντοπισμένη σκληροδερμία, συνδέεται μόνο με προβλήματα του δέρματος των χεριών και του προσώπου. Επιδεινώνεται πολύ αργά και συνήθως δεν επηρεάζει κανένα άλλο μέρος του σώματος.

Η συστημική σκληροδερμία μπορεί να προσβάλει πολλά όργανα στο σώμα. Σε ορισμένα άτομα, θα έχει βραδεία εξέλιξη και δεν θα επηρεάσει κανένα ζωτικό όργανο. Σε άλλους αντίθετα, θα προσβάλει όργανα όπως οι πνεύμονες, τα νεφρά, τα έντερα, η χοληδόχος κύστη και η καρδιά.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα συμπτώματα και τα προβλήματα αναπτύσσονται γρήγορα κατά τη διάρκεια των πρώτων ετών και επιδεινώνονται διαρκώς. Σε άλλες περιπτώσεις η επιδείνωση είναι πολύ πιο αργή. Οι επιπλοκές στους πνεύμονες είναι η συνηθέστερη αιτία θανάτου ασθενών με σκληροδερμία.


Επιπλοκές

• Καρδιακή ανεπάρκεια (συγκοπή)
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Ελλιπής (εντερική) απορρόφηση
• Πνευμονική ίνωση (η συνηθέστερη αιτία θανάτου σε ασθενείς με σκληροδερμία)
• Πνευμονική υπέρταση

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν:

• Παρουσιάζετε συμπτώματα σκληροδερμίας
• Πάσχετε από σκληροδερμία και τα συμπτώματα επιδεινώνονται ή αναπτύσσονται νέα συμπτώματα

Πρόληψη

Δεν υπάρχει γνωστός τρόπος πρόληψης. Ελαχιστοποιήστε την έκθεση στη σκόνη πυριτίου και το πολυβινυλικό χλωρίδιο.

Ορισμός

Ιογενής γαστρεντερίτις ονομάζεται η φλεγμονή του στομάχου και του εντέρου, που οφείλεται σε ιό. Η λοίμωξη μπορεί να οδηγήσει σε διαρροϊκές κενώσεις κι έμετο. Αποκαλείται κάποιες φορές και «γρίπη του στομάχου».


Εναλλακτικοί ορισμοί

Ρετροϊογενής λοίμωξη, Ιός του Norwalk, Γαστρεντερίτιδα – ιογενής, Γρίπη του στομάχου.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η ιογενής γαστρεντερίτις αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες πρόκλησης κρίσιμης διάρροιας, τόσο σε ενήλικες, όσο και σε παιδιά. Αρκετοί είναι οι τύποι ιών που μπορούν να οδηγήσουν σε γαστρεντερίτιδα. Οι πιο συχνοί είναι:

• Astrovirus
• Αδενοϊός του εντέρου
• Norovirus (γνωστός κι ως ιός που μιμείται τον ιό Norwalk). Συναντάται συχνά σε παιδιά σχολικής ηλικίας.
• Ρετροϊός, που είναι και η πιο συχνή αιτία βαριάς γαστρεντερίτιδας στα παιδιά. Δύναται να προσβάλλει κι ενήλικες που έρχονται σε επαφή με προσβεβλημένα παιδιά. Συχνά, αναφέρονται κρούσματα σε κέντρα φύλαξης παιδιών.

Οι προαναφερόμενοι ιοί ανευρίσκονται, όχι σπάνια, σε μολυσμένες τροφές και πόσιμο νερό. Τα συμπτώματα της ιογενής γαστρεντερίτιδας κάνουν την εμφάνισή τους 4 με 48 ώρες μετά την έκθεση στη μολυσμένη τροφή ή νερό.

Αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης βαριάς γαστρεντερίτιδας, διατρέχουν οι ενήλικες νεαρής ηλικίας, οι ηλικιωμένοι, καθώς και οι ανοσοκατεσταλμένοι.


Συμπτώματα

• Μυϊκή σύσπαση της κοιλιακής χώρας
• Κοιλιακό άλγος
• Διάρροια
• Ναυτία
• Έμετος

Πρόσθετα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ρίγη
• Υγρή/ ιδρωμένη επιδερμίδα
• Εκσεσημασμένη εφίδρωση
• Πυρετός
• Δυσκαμψία αρθρώσεων
• Απώλεια / ακράτεια κοπράνων
• Μυϊκό άλγος
• Πτωχή θρέψη
• Αιμορραγία ανωτέρου πεπτικού (με τον έμετο – σπάνια)
• Απώλεια σωματικού βάρους

Σημεία κι εξετάσεις

Ο ιατρός σας θα αναζητήσει σημεία ένδειξης αφυδάτωσης του σώματός σας. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Ξηρή ή κολλώδης στοματική κοιλότητα
• Ληθαργική ή κωματώδη κατάσταση (σε βαριά αφυδάτωση)
• Υπόταση (χαμηλή αρτηριακή πίεση)
• Ολιγουρία ή πλήρης ανουρία; τα συμπηκνωμένα ούρα λαμβάνουν σκουρόχρωμη όψη
• Ευπίεστα σκαμμένα εντυπώματα στην κορυφή του κρανίου νηπίων (ανατομικό χαρακτηριστικό γνώρισμα στο κρανίο νηπίου γνωστή ως fontanelles)
• Απουσία δακρύων
• «Σκαμμένες» περικογχικές χώρες («σκαμμένα» μάτια)

Η εξέταση δείγματος κοπράνων αποσκοπεί στην ταυτοποίηση του συγκεκριμένου ιού, αν και στην ιογενής γαστρεντερίτιδα δεν εκτελείται απαραίτητα. Η καλλιέργεια κοπράνων ίσως αποβεί χρήσιμη για τη διαφοροδιάγνωση βακτηριακής αιτιολογίας των διαρροϊκών κενώσεων.


Θεραπεία

Στόχος της θεραπευτικής αγωγής αποτελεί η πρόληψη της αφυδάτωσης και η εξασφάλιση των απαραίτητων υγρών στον οργανισμό. Η απώλεια των υγρών και ηλεκτρολυτών (άλατα και μέταλλα) λόγω των διαρροϊκών κενώσεων ή εμέτων, οφείλεται να αναπληρώνεται με την πόση μεγάλων δόσεων υγρών. Ακόμη και αν είστε σε θέση να λάβετε κανονικά τροφή, οφείλετε να καταναλώσετε περίσσειες ποσότητες υγρών στα διαστήματα μεταξύ των γευμάτων.

• Παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας κι ενήλικες, μπορούν να καταναλώνουν ισοτονικά ποτά, όπως το Gatorade (ευρεία χρήση στον αθλητισμό), όχι όμως τα παιδιά μικρότερης ηλικίας. Αντιθέτως στη περίπτωσή τους, ικανοποιητικό αποτέλεσμα προσφέρουν διαλύματα αντικατάστασης υγρών και ηλεκτρολυτών όπως παγωμένα γλειφιτζούρια που διατίθενται σε καταστήματα πώλησης τροφίμων και φαρμακεία.
• ΜΗΝ καταναλώνετε χυμούς φρούτων (συμπεριλαμβανομένου χυμό μήλου), σόδες ή κόκα κόλα (με ή χωρίς ανθρακικό), Jell – O ή και τα δύο. Όλα τα παραπάνω περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης, η οποία επιδεινώνει τη διαρροϊκή κατάσταση, ενώ παράλληλα αδυνατούν να αναπληρώσουν τα απολεσθέντα μέταλλα.
• Πίνετε μικρές ποσότητες υγρών (2 – 4 oz) κάθε 30 – 60 λεπτά κι όχι βεβιασμένα μεγάλες ποσότητες εφ’ άπαξ, κάτι που θα προκαλούσε έπειξη προς έμετο. Για τα βρέφη ή τα πολύ μικρά παιδιά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα κουταλάκι ή μια σύριγγα.
• Το μητρικό γάλα ή φόρμουλα μητρικού γάλατος (κατά την περίοδο θηλασμού), μπορεί να χορηγείται και παράλληλα με συμπληρωματικά υγρά. ΜΗΝ προχωράτε σε αντικατάσταση με γάλα σόγιας φόρμουλας.

Τροφές μπορούν να καταναλώνονται συχνά, σε μικρές ποσότητες όμως. Προτεινόμενες τροφές είναι:

• Δημητριακά, ψωμί, πατάτες, άπαχο κρέας
• Απλό γιαούρτι, μπανάνες, φρέσκα μήλα
• Λαχανικά

Άτομα που πάσχουν από διάρροια κι αδυνατούν να λάβουν υγρά από το στόμα, λόγω ναυτίας, προφανώς χρήζουν ενδοφλέβια χορήγηση υγρών. Κάτι τέτοιο συναντάται αρκετά συχνά στην περίπτωση μικρών παιδιών.

Τα αντιβιοτικά σκευάσματα δεν έχουν εφαρμογή στους ιούς.

Σκευάσματα μείωσης της συχνότητας και της ποσότητας των διαρροϊκών κενώσεων (αντιδιαρροϊκά σκευάσματα), οφείλονται να χορηγούνται μονάχα μετά από ιατρική συμβουλή. Δύναται να οδηγήσουν σε παράταση του χρόνου διάρκειας της διάρροιας. ΜΗΝ τα χορηγείται σε παιδιά, παρά μόνον κατόπιν ιατρικής εντολής.

Άτομα υπό διουρητική αγωγή, που εμφανίζουν διάρροια, ενδέχεται να τη διακόψουν σύμφωνα με ιατρική οδηγία, κυρίως κατά την οξεία φάσης της διαρροϊκής κατάστασης. Παρά ταύτα, ΜΗ διακόψετε τη φαρμακευτική αγωγή σας, προτού δε συμβουλευτείτε τον ιατρό σας.

Ο κίνδυνος για αφυδάτωση είναι πολύ μεγαλύτερος στα βρέφη και στα μικρά παιδιά, γι’ αυτό και οι γονείς οφείλουν να παρακολουθούν με προσοχή τον ακριβή αριθμό αλλαγών βρεγμένων πάνων του παιδιού τους, σε περίοδο ασθενείας του.

Πρόγνωση

Στην πλειοψηφία τους οι λοιμώξεις υποχωρούν αυτόματα. Τα παιδιά ωστόσο διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρής παθολογικής κατάστασης λόγω αφυδάτωσης προκληθείσα από διάρροια.

Επιπλοκές

Ο ρετροϊός είναι υπεύθυνος για κρίσιμες καταστάσεις γαστρεντερίτιδας σε βρέφη και παιδιά νεαρής ηλικίας. Βαριά αφυδάτωση, ακόμη και θάνατος, είναι δυνατόν να επέλθει στις ηλικίες αυτές).


Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν η διάρροιά σας επιμένει για περισσότερο από μερικές ημέρες ή αν παρουσιάσετε σημεία αφυδάτωσης. Επίσης οφείλεται να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας στην περίπτωση που εσείς ή το παιδί σας εμφανίσει:

• Πρόσμιξη αίματος στα κόπρανα
• Σύγχυση
• Ζάλη
• Ξηρότητα στοματικής κοιλότητας
• Τάση λιποθυμίας
• Ναυτία
• Απουσία δακρύων
• Ανουρία για διάστημα άνω των 8 ωρών
• Εικόνα εμβάθυνσης των οφθαλμών
• Μαλακής σύστασης εντύπωμα στο κρανίου βρέφους (fontanelle)

Πρόληψη

Η πλειοψηφία των παθογόνων μικροοργανισμών μεταδίδονται με τα άπλυτα χέρια. Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης της ιογενής γαστρεντερίτιδας είναι ο κατάλληλος χειρισμός τροφίμων και η προσεκτική πλύση των χεριών μετά τη χρήση τουαλέτας.

Διατίθενται για χορήγηση σε παιδιά, δύο είδη εμβολίων για ρετροϊούς. Ο εμβολιασμός έναντι των ρετροϊών συστήνεται από την Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία. Το Rota Teq αποτελεί ένα από αυτά τα εμβόλια. Μια βαριά, ωστόσο, εντερική διαταραχή γνωστή ως εγκολεασμός, έχει αναφερθεί ως παρενέργεια σε μικρό αριθμό βρεφών που είχαν λάβει αυτό το εμβόλιο. Καλέστε άμεσα τον ιατρό σας αν το παιδί σας, μετά τη λήψη αυτού του εμβολίου, παρουσιάσει άλγος στομάχου, έμετο, διάρροια, πρόσμιξη αίματος στα κόπρανα ή αλλαγή των εντερικών συνηθειών.

Ορισμός

Ο μη- μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί τον πλέον συνήθη τύπο καρκίνου των πνευμόνων.

Υπάρχουν 3 τύποι μη- μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα:

• αδενοκαρκινώματα, συνήθως έχουν περιφερική εντόπιση
• καρκινώματα από πλακώδη κύτταρα, συνήθως εντοπίζονται κεντρικά σε κάποιον βρόγχο
• μεγαλοκυτταρικά καρκινώματα, μπορούν να εμφανισθούν σε οποιοδήποτε τμήμα του πνεύμονα. Έχουν την τάση να αναπτύσσονται και να επεκτείνονται ταχύτερα από τους άλλους δύο τύπους.

Εναλλακτικές ονομασίες

Αδενοκαρκίνωμα του πνεύμονα, καρκίνωμα του πνεύμονα από πλακώδη κύτταρα, πλακώδες καρκίνωμα του πνεύμονα.


Δείτε επίσης

• Καρκίνος πνεύμονος
• Κ αρκίνος Πνεύμονος - Μικροκυτταρικός

Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου

Το κάπνισμα σχετίζεται με την πρόκληση των πλείστων περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα. Ο κίνδυνος εξαρτάται από τον αριθμό των σιγαρέττων που καπνίζει το άτομο ημερησίως, καθώς και το συνολικό χρονικό διάστημα που είναι καπνιστής. Το παθητικό κάπνισμα αυξάνει, επίσης, τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα. Ωστόσο, άτομα που δεν καπνίζουν, ή δεν έχουν ποτέ καπνίσει μπορεί να προσβληθούν από τη νόσο.

Μακροχρόνιες έρευνες έδειξαν ότι το κάπνισμα κάνναβης ενδέχεται να ευνοεί την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων, ωστόσο δεν υπάρχει σαφής συσχέτιση ανάμεσα στη δραστική ουσία και την εκδήλωση καρκίνου του πνεύμονα.

Τα υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης και η κατανάλωση νερού με υψηλή περιεκτικότητα σε αρσενικό αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα. Ανάλογη επίδραση έχει και η ακτινοβόληση της περιοχής του θώρακα.

Η επαγγελματική έκθεση στους ακόλουθους καρκινογόνους παράγοντες επίσης αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου:

• αμίαντος
• προϊόντα που περιέχουν χλωρίδια κα φορμαλδεΰδη
• ορισμένα κράματα, βαφές, χρωστικές, και συντηρητικές ουσίες

Συμπτώματα

Ο καρκίνος του πνεύμονα σε πρώιμο στάδιο ενδέχεται να μην προκαλεί την εκδήλωση συμπτωμάτων. Στα συμπτώματα που χρήζουν προσοχής περιλαμβάνονται:

• επίμονος βήχας
• αιματηρά πτύελα
• δύσπνοια
• συριγμός
• θωρακικός πόνος
• ανορεξία
• ακούσια απώλεια βάρους
• αίσθημα κόπωσης, καταβολή

Πρόσθετα συμπτώματα αποτελούν τα ακόλουθα:

• αδυναμία
• δυσκαταποσία
• πληκτροδακτυλία
• πόνος στις αρθρώσεις
• βράγχος φωνής ή βραχνάδα
• οίδημα στην περιοχή του προσώπου
• βλεφαρόπτωση
• πόνος ή ευαισθησία στα οστά
• πόνος ή αδυναμία στην περιοχή του ώμου

Σημείωση: αυτά τα συμπτώματα μπορεί να οφείλονται σε άλλες, λιγότερο σοβαρές νόσους. Είναι μείζονος σημασίας να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας.


Σημεία και διαγνωστικός έλεγχος

Ο ιατρός θα προβεί στη λήψη ιατρικού ιστορικού και θα εξετάσει κλινικά τον ασθενή.
Κατά την ακρόαση των πνευμόνων με χρήση στηθοσκοπίου ενδέχεται να διαπιστωθεί η ύπαρξη υγρού στους πνεύμονες.

Εξετάσεις που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα καθώς και για τη διερεύνηση ενδεχόμενης διασποράς του, περιλαμβάνουν:

• ακτινογραφία θώρακος
• γενική αίματος
• κυτταρολογική εξέταση πτυέλων για την αναζήτηση καρκινικών κυττάρων
• σπινθηρογράφημα οστών
• υπολογιστική τομογραφία (αξονική) θώρακος
• μαγνητική τομογραφία θώρακος
• τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων
• θωρακοκέντηση

Σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται να απαιτηθεί η λήψη ιστικού δείγματος από τους πνεύμονες για την εξέτασή του με το μικροσκόπιο. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται βιοψία. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι που μπορεί αυτή να πραγματοποιηθεί:

• βιοψία σε συνδυασμό με βρογχοσκόπηση
• διαδερμική αναρρόφηση δια βελόνης
• βιοψία κατευθυνόμενη με υπολογιστική τομογραφία
• μεσοθωρακοσκόπηση με βιοψία
• ανοικτή βιοψία πνεύμονα
• διοισοφάγειο υπερηχογράφημα με λήψη βοψίας

Στην περίπτωση που η βιοψία αποκαλύψει την ύπαρξη καρκίνου του πνεύμονα, θα πραγματοποιηθούν περισσότερες απεικονιστικές δοκιμασίες προκειμένου να γίνει η σταδιοποίηση της νόσου. Το στάδιο της νόσου αντιπροσωπεύει το μέγεθος του όγκου και το βαθμό επέκτασής του. Ο μη- μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα ταξινομείται σε 5 στάδια:

• στάδιο 0 – η νόσος περιορίζεται στο αναπνευστικό επιθήλιο ( καρκίνωμα in situ)
• στάδιο Ι – ο καρκινικός όγκος έχει μικρό μέγεθος και δεν εμφανίζει μετάσταση σε επιχώριους λεμφαδένες
• στάδιο ΙΙ – ο καρκινικός όγκος εμφανίζει μετάσταση σε λεμφαδένες πλησίον της πρωτοπαθούς βλάβης
• στάδιο ΙΙΙ – η νόσος εμφανίζει διασπορά στους παρακείμενους ιστούς ή υπάρχει μετάσταση σε απομακρυσμένους λεμφαδένες
• στάδιο ΙV – η νόσος εμφανίζει διασπορά σε άλλα όργανα του σώματος, όπως στον έτερο πνεύμονα, τον εγκέφαλο, ή το ήπαρ

Θεραπεία

Υπάρχουν διάφοροι τύποι θεραπευτικής αγωγής για τον μη- μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα. Το εκάστοτε θεραπευτικό σχήμα εξαρτάται από το στάδιο της νόσου.

Η χειρουργική παρέμβαση αποτελεί συνήθως τη θεραπευτική αντιμετώπιση πρώτης γραμμής για τον μη- μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, όταν αυτός δεν εμφανίζει διασπορά πέρα από τους επιχώριους λεμφαδένες. Η χειρουργική εξαίρεση ενδέχεται να αφορά:

• σε έναν λοβό του πνεύμονα (λοβεκτομή)
• σε ένα περιορισμένο τμήμα του πνεύμονα (σφηνοειδής εκτομή ή τμηματεκτομή)
• σε ολόκληρο τον πνεύμονα (πνευμονεκτομή)

Ορισμένοι ασθενείς ενδέχεται να χρειασθούν την εφαρμογή χημειοθεραπευτικής αγωγής. Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιεί αντινεοπλασματικά φάρμακα που σκοτώνουν τα υπάρχοντα καρκινικά κύτταρα και αναστέλλουν την ανάπτυξη νέων.

• η χημειοθεραπεία συχνά εφαρμόζεται ως μονοθεραπεία σε καρκίνο που εμφανίζει απομακρυσμένες μεταστάσεις (στάδιο IV)
• ενδέχεται να χορηγηθεί προεγχειρητικά ή πριν την εφαρμογή ακτινοθεραπείας προκειμένου να ενισχυθεί το θεραπευτικό αποτέλεσμα
• μπορεί να χορηγηθεί μετεγχειρητικά (συμπληρωματική θεραπεία) για να εξαλείψει εναπομείνασες εστίες καρκίνου

Η ακτινοθεραπεία περιλαμβάνει τη χρήση ακτίνων-Χ υψηλής ισχύος καθώς και άλλων μορφών ακτινοβολίας για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Αυτή μπορεί να εφαρμοσθεί συνδυαστικά με χημειοθεραπευτικά σχήματα σε ανεγχείρητες περιπτώσεις.

Οι ακόλουθες θεραπευτικές μέθοδοι χρησιμοποιούνται κυρίως παρηγορητικά σε ασθενείς με μη- μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα:

• θεραπεία Laser – μια λεπτή δέσμη φωτός καυτηριάζει και καταστρέφει τα καρκινά κύτταρα
• φωτοδυναμική θεραπεία – το αντικαρκινικό φάρμακο ενεργοποιείται με την επίδραση φωτός

Πρόγνωση

Η πρόβλεψη για την έκβαση της νόσου ποικίλλει ευρέως. Συνήθως, ο μη- μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα αναπτύσσεται βραδέως και επιφέρει την εμφάνιση πενιχρών ή καθόλου συμπτωμάτων μέχρι τα όψιμα στάδιά του. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να καταστεί ιδιαίτερα επιθετικός και να οδηγήσει τον ασθενή ταχέως στον θάνατο. Η νόσος ενδέχεται να επεκταθεί σε διάφορα τμήματα του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των οστών, του ήπατος, του λεπτού εντέρου, και του εγκεφάλου.

Η εφαρμογή χημειοθεραπείας έχει αποδειχθεί ότι παρατείνει την επιβίωση και βελτιώνει την ποιότητα της ζωής σε ορισμένους ασθενείς με νόσο σταδίου IV.

Τα ποσοστά ίασης σχετίζονται με το στάδιο και την εγχειρησιμότητα του καρκίνου.

• νόσοι σταδίου Ι και ΙΙ μπορούν να ιαθούν με εφαρμογή χειρουργικής θεραπείας, σχεδόν σε περισσότερες από το 50% των περιπτώσεων.
• νόσος σταδίου ΙΙΙ μπορεί να ιαθεί σε ορισμένες περιπτώσεις, ωστόσο τα ποσοστά επιβίωσης είναι πολύ χαμηλότερα από εκείνα των πρωιμότερων σταδίων του μη- μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα.
• ασθενείς με νόσο σταδίου ΙV εμφανίζουν πολύ χαμηλά ποσοστά ίασης. Στόχος των εφαρμοζόμενων θεραπειών αποτελεί η παράταση της επιβίωσης και η βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Επιπλοκές

• διασπορά της νόσου εκτός της πρωτοπαθούς εστίας στον πνεύμονα
• ανεπιθύμητες ενέργειες από τη χειρουργική επέμβαση, τη χημειοθεραπεία, ή την ακτινοθεραπεία

Πρόληψη

Διακόψτε το κάπνισμα. Άτομα που στο παρελθόν υπήρξαν καπνιστές έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα για περισσότερα από 20 έτη αφότου διέκοψαν το κάπνισμα. Ωστόσο, ο κίνδυνος αυτός μειώνεται σημαντικά στο πρώτο έτος μετά τη διακοπή του καπνίσματος, ωστε τα οφέλη από αυτή να είναι σημαντικά ακόμη και σε προχωρημένες ηλικίες.

Αποφεύγετε το παθητικό κάπνισμα.

Η διατροφή σας να είναι πλούσια σε φρούτα και λαχανικά.

Η διενέργεια προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του πνεύμονα δεν συστήνεται. Πληθώρα μελετών έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αυτός δεν συνεισφέρει στην αύξηση των πιθανοτήτων ίασης από τη νόσο.

Ορισμός

Η περιφερική νευροπάθεια πρόκειται για διαταραχή των νεύρων που μεταφέρουν πληροφορίες από και προς τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Η διαταραχή αυτή είναι ικανή να προκαλέσει άλγος, απώλεια της αισθητικότητας κι ανικανότητα ελέγχου των μυών.

- Ο όρος «περιφερική» αποδίδεται στα νεύρα τα οποία επεκτείνονται εκτός του κέντρου του σώματος, μακριά από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό.
- Με τον όρο «νεύρο» αναφερόμαστε στα νεύρα.
- Και με τον όρο «πάθεια» αντίστοιχα, αναφερόμαστε σε μη φυσιολογική, παθολογική κατάσταση.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Περιφερική νευρίτιδα, Νευροπάθεια – περιφερική, Νευρίτιδα – περιφερική.

Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Μια πρώτη ομάδα νεύρων είναι υπεύθυνη για την αναμετάδοση πληροφοριών από το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκέφαλο και νωτιαίο μυελό) στους μυς κι άλλα όργανα. Μια δεύτερη ομάδα είναι υπεύθυνη για την αναμετάδοση πληροφοριών από την επιδερμίδα / δέρμα, τις αρθρώσεις κι από άλλα όργανα πίσω στον εγκέφαλο.

Περιφερική νευροπάθεια εμφανίζεται όταν τα παραπάνω νεύρα δυσλειτουργούν, γεγονός που οδηγεί σε πρόκληση άλγους, απώλεια της αισθητικότητας, ανικανότητα ελέγχου των μυών κι άλλες πιθανές διαταραχές.

Σε κάποιες περιπτώσεις, η λειτουργική έκπτωση των νεύρων που ελέγχουν τα αιμοφόρα αγγεία, το έντερο κι άλλα όργανα, καταλήγει σε παθολογική αρτηριακή πίεση, πεπτικές διαταραχές κι απώλεια άλλων βασικών διαδικασιών του σώματος. Η περιφερική νευροπάθεια μπορεί να αφορά τη βλάβη ενός μόνο νεύρου ή μιας μόνο ομάδας νεύρων (μονονευροπάθεια) ή τη βλάβη πολλαπλών νεύρων (πολυνευροπάθεια).

Η δυσλειτουργία των νεύρων οφείλεται σε διάφορους λόγους. Ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις δεν ενοχοποιείται κάποιο αίτιο. Η βλάβη των νεύρων μπορεί να προκληθεί από:

Κληρονομικές παθήσεις (κληρονομικές διαταραχές) όπως:

• Νόσο Charcot – Marie – Tooth
• Αταξία του Friedreich

Παθήσεις που επηρεάζουν ολόκληρο τον οργανισμό (συστημικές ή μεταβολικές διαταραχές) όπως:

• Σακχαρώδης διαβήτης (διαβητική νευροπάθεια)
• Διατροφικές ελλείψεις (κυρίως βιταμίνης Β-12)
• Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ (αλκοολική νευροπάθεια)
• Ουραιμία (νεφρική ανεπάρκεια)
• Καρκίνος

Λοιμώξεις ή φλεγμονές, συμπεριλαμβανομένου:

• AIDS
• Ηπατίτιδα
• Πυρετός του Colorado (από τσιμπούρι)
• Διφθερίτιδα
• Σύνδρομο του Cauillain – Barre
• Λοίμωξη του HIV χωρίς εξέλιξη στο σύνδρομο του AIDS
• Λέπρα
• Νόσος του Lymme
• Οζώδης πολυαρτηρίτιδα
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Σαρκοείδωση
• Σύνδρομο του Sjogren
• Σύφιλη
• Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
• Αμυλοείδοση

Έκθεση σε δηλητηριώδες ουσίες όπως:

• Εισπνοή κόλλας ή άλλων τοξικών παρασκευασμάτων
• Νιτρώδες οξείδιο
• Βιομηχανικά χημικά – κυρίως διαλυτικά
• Βαρέα μέταλλα (μόλυβδος, αρσενικό, υδράργυρος. κ.τ.λ.)

Δευτεροπαθής νευροπάθεια σε ναρκωτικές ουσίες (πολλά ναρκωτικά, συμπεριλαμβανομένου κι κάποιων που χρησιμοποιούνται στη χημειοθεραπεία κι ενδέχεται να προκαλέσουν νευροπάθεια)

Ετερόκλητες αιτίες

• Σύνθλιψη νεύρων από βολές, υποστηρίγματα, πατερίτσες ή μηχανήματα / συσκευές
• Μειωμένη παροχή οξυγόνου και αιματικής ροής (ισχαιμία)
• Άμεσος τραυματισμός νεύρου από πλήξη / κτύπημα νεύρου
• Παρατεταμένη έκθεση σε χαμηλή θερμοκρασία
• Παρατεταμένη πίεση του νεύρου (μακράς διάρκειας χειρουργική επέμβαση ή μακράς διάρκειας παθολογική κατάσταση)

Η περιφερική νευροπάθεια είναι μια πάθηση αρκετά συχνή. Καθ’ ότι υπάρχουν διάφοροι τύποι κι αιτίες πρόκλησης της νόσου κι επειδή οι επιστήμονες διαφωνούν ως προς την έννοια της νευροπάθειας, η ακριβής επίπτωση δεν μπορεί να καθοριστεί επ ’ ακριβώς.

Πολλά άτομα διαθέτουν κληρονομική προδιάθεση εμφάνισης της νευροπάθειας.


Συμπτώματα

Τα συμπτώματα εξαρτώνται από τον τύπο των νεύρων που έχουν υποστεί βλάβη. Οι τρεις κύριοι τύποι νεύρων είναι:

• Τα νεύρα που μεταφέρουν την αίσθηση (αισθητήρια)
• Τα νεύρα που ελέγχουν τους μυς (κινητήρια)
• Τα νεύρα που μεταφέρουν πληροφορίες στα όργανα και στους αδένες (αυτόνομα)

Η νευροπάθεια μπορεί να προσβάλει έναν ή και συνδυασμό των άνωθεν τύπων νεύρων. Επίσης, τα συμπτώματα εξαρτώνται κι αν η κατάσταση προσβάλλει ολόκληρο το σώμα ή μόνον ένα νεύρο (όπως για παράδειγμα λόγω τραυματισμού).

Τα νεύρα με μακρύτερη πορεία είναι πιο επιρρεπής σε τραυματισμούς, απ’ ότι τα μη εκτεταμένα και καθ΄’ αυτού ο ασθενής ενδέχεται να παρουσιάζει σοβαρότερα συμπτώματα στα κάτω παρά στα άνω άκρα.


ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

Αν οι αισθητήριες ίνες υποστούν βλάβη, το αποτέλεσμα είναι αλλαγές στην αισθητικότητα, αίσθημα καύσου, άλγος των νεύρων, αιμωδία ή μυρμηκίασμα ή ένας βαθμός ανικανότητας προσδιορισμού της θέσης των αρθρώσεων, το οποίο οδηγεί και σε διαταραχή συντονισμού.

Σε αρκετές νευροπάθειες, οι αλλαγές στην αισθητικότητα ξεκινούν συνήθως από τους άκρους πόδες κι εξελίσσονται / προοδεύουν / επεκτείνονται προς το κέντρο του σώματος, επηρεάζοντας κι άλλα τμήματα, καθώς επιδεινώνεται η κατάσταση. Ο σακχαρώδης διαβήτης συνιστά αρκετά συχνή αιτία αισθητικής νευροπάθειας.


ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ

Η βλάβη των κινητήριων ινών επηρεάζει το μυϊκό έλεγχο και μπορεί να προκαλέσει αδυναμία, απώλεια μυϊκής μάζας κι απώλεια ευκινησίας (λεπτών κινήσεων). Σε κάποιες περιπτώσεις, οι σπασμοί / συσπάσεις ενδέχεται να αποτελούν σημείο εμπλοκής των κινητήριων νεύρων.

Άλλα συμπτώματα που σχετίζονται με τους μυς, περιλαμβάνουν:

• Δυσκολία στην αναπνοή ή κατάποση
• Δυσκολία ή ανικανότητα κινήσεως τμήματος του σώματος (παράλυση)
• Πτώσεις (από στραβοπατήματα ή ελαφρά βήματα)
• Απώλεια ευκινησίας (για παράδειγμα ανικανότητας να κουμπώσουμε ένα κουμπί)
• Απώλεια μυϊκού ελέγχου
• Απώλεια μυϊκού ιστού (μυϊκή ατροφία)
• Σπασμωδική κίνηση μυών ή συσπάσεις

ΑΥΤΟΝΟΜΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα αυτονομικά νεύρα ελέγχουν ακούσιες ή ημι-εκούσιες λειτουργίες, όπως τον έλεγχο εσωτερικών οργάνων και την αρτηριακή πίεση. Βλάβη των νεύρων αυτών μπορούν να προκαλέσουν τα παρακάτω:

• Μετεωρισμός
• Θολή όραση
• Δυσκοιλιότητα
• Μειωμένη ικανότητα εφίδρωσης
• Διάρροια
• Δυσκολία έναρξης ούρησης (διστακτική ούρηση)
• Ζάλη που προκύπτει όταν λαμβάνουμε όρθια στάση ή λιποθυμία που σχετίζεται με πτώση της αρτηριακής πίεσης
• Αίσθηση πληρότητας μετά από λήψη μικρής ποσότητας τροφής (πρόωρος κορεσμός)
• Αίσθηση μη πλήρους κένωσης της ουροδόχου κύστεως
• Μη ανοχή της θερμότητας συνοδευόμενη από έξαψη
• Ανδρική ανικανότητα
• Ναυτία ή έμετος μετά τη λήψη γευμάτων
• Ακούσια απώλεια βάρους (περισσότερο από 5% του συνολικού σωματικού βάρους)
• Ακράτεια ούρων

Σημεία κι εξετάσεις

Ένα λεπτομερές ιστορικό του ασθενούς απαιτείται προκειμένου να καθοριστεί η αιτία πρόκλησης. Η νευρολογική εξέταση μπορεί να αποκαλύψει διαταραχές στην κίνηση, στην αισθητικότητα ή στη λειτουργία οργάνων. Μπορούν να παρατηρηθούν κι αλλαγές των αντανακλαστικών και της μυϊκής μάζας.

Μπορούν να διεξαχθούν κι αιματολογικές εξετάσεις, για προσδιορισμό τυχόν παθολογικών καταστάσεων όπως του σακχαρώδη διαβήτη κι της ένδειας βιταμινών.

Εξετάσεις που μπορούν να αποκαλύψουν νευροπάθεια, περιλαμβάνουν:

• Ηλεκτρομυογράφημα (καταγραφή ηλεκτρικής δραστηριότητας των μυών)
• Εξέταση νευρικής αγωγιμότητας
• Βιοψία νεύρων

Ανάλογα με την αιτία πρόκλησης της διαταραχής, διεξάγονται και οι ανάλογες εξετάσεις νευροπάθειας, συναρτήσει του ιστορικού του ασθενούς, των συμπτωμάτων και του τρόπου εξέλιξής τους. Οι εξετάσεις αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν διάφορες αιματολογικές εξετάσεις, ακτινογραφίες, υπολογιστικές τομογραφίες, καθώς κι άλλες εξετάσεις και διαδικασίες.



Θεραπεία

Η θεραπευτική αγωγή περιλαμβάνει:

• Την ταυτοποίηση και θεραπεία οποιασδήποτε επικείμενης ιατρικής κατάστασης (όπως του σακχαρώδη διαβήτη) ή την απομάκρυνση / εξάλειψη της αιτίας (όπως της χρήσης αλκοόλ)
• Τον έλεγχο των συμπτωμάτων
• Την ίαση της διαταραχής, αν είναι εφικτό
• Βοήθεια / υποστήριξη προς τον ασθενή να αποκτήσει τη μέγιστη ανεξαρτησία και ικανότητα αυτό-φροντίδας

Συστήνονται η φυσικοθεραπεία, η εργασιοθεραπεία και οι ορθοπεδικές παρεμβάσεις. Για παράδειγμα, η εκγύμναση και η προπόνηση μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αύξηση τη μυϊκής δύναμης κι του ελέγχου. Τα αναπηρικά αμαξίδια και οι πατερίτσες, ενδέχεται να βελτιώσουν την κινητικότητα ή την ικανότητα του ασθενούς να χρησιμοποιήσει το προσβεβληθέν άνω ή κάτω άκρο.

Η ασφάλεια των νευροπαθών συνιστά ένα πολύ σημαντικό ζήτημα. Η απώλεια του μυϊκού ελέγχου και η μειωμένη αισθητικότητα, αυξάνουν την πιθανότητα πτώσεων ή άλλων τραυματισμών. Υπάρχει περίπτωση, ο ασθενής να μην αντιληφθεί την πηγή του τραυματισμού, λόγω απουσίας αισθήσεώς της. Για παράδειγμα, ένας ασθενής μπορεί να μην νιώθει ότι το νερό στο λουτρό είναι πολύ ζεστό. Κατά συνέπεια, άτομα με μειωμένη αισθητικότητα, οφείλουν να ελέγχουν τακτικά τα κάτω άκρα τους ή άλλες προσβεβλημένες περιοχές, για τυχόν μώλωπες, σχάσεις του δέρματος ή άλλους τραυματισμούς, οι οποίοι μπορούν να γίνουν αντιληπτοί, παρά μόνον αφού επιμολυνθούν σοβαρά. Αρκετά συχνά, χρειάζεται η συμβουλή ενός ποδιάτρου για τον καθορισμό των απαιτούμενων ειδικών μηχανημάτων / συσκευών.

Τα μέτρα ασφαλείας για άτομα που αντιμετωπίζουν κινητικές δυσκολίες, περιλαμβάνουν:

• Την τοποθέτηση κιγκλιδωμάτων
• Την απομάκρυνση εμποδίων στο πάτωμα, όπως χαλιά που γλιστρούν

Τα μέτρα ασφαλείας για άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες / μειωμένη αισθητικότητα, περιλαμβάνουν:

• Επαρκή φωτισμό (συμπεριλαμβανομένου το βραδινό φωτισμό)
• Τον έλεγχο της θερμοκρασίας του νερού πριν το λουτρό
• Χρήση προστατευτικών υποδημάτων (μη χρήση υποδημάτων που δεν καλύπτουν τα δάκτυλα, μη χρήση ψηλοτάκουνων)

Τα υποδήματα θα πρέπει να ελέγχονται τακτικά μήπως παρουσιάζουν υφή κόκκου ή τραχιά σημεία, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν τραυματισμό στο πόδι.

Οι νευροπαθείς (κυρίως αυτοί που πάσχουν από πολυνευροπάθεια ή πολλαπλή μονονευροπάθεια) είναι επιρρεπής σε νέους τραυματισμούς σε σημεία άσκησης πίεσης, όπως στα γόνατα και στους αγκώνες. Οφείλουν να αποφεύγουν παρατεταμένη πίεση σε αυτές τις περιοχές, όπως τη στήριξη του σώματος στους αγκώνες, τη διασταύρωση των γονάτων ή ανάληψη παρόμοιων στάσεων.

Ενδέχεται ο ιατρός να συνταγογραφήσει αναλγητικά φαρμακευτικά σκευάσματα, προκειμένου να ελεγχθεί το νευρικό άλγος. Αντισπασμωδικά (φενιτοϊνη, ψαρβαμαζεπίνη, γκαβαπεντίνη και πρεγκαβαλίνη), αντικαταθλιπτικά τρυκικλίνης (ντουλοξετίνη) κι άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα, ίσως χρειαστούν για την αντιμετώπιση του σφαγιτικού άλγους. Προκειμένου να αποφευχθούν οι παρενέργειες, λάβετε τις χαμηλότερες δυνατές δοσολογίες.

Η προσαρμογή σωστών στάσεων, χρησιμοποιώντας πλαίσια να για αποφεύγεται η επαφή των κλινοσκεπασμάτων σε ευαίσθητα σημεία του σώματος ή άλλα προστατευτικά μέτρα, ίσως φανούν χρήσιμα για την αντιμετώπιση του άλγους.

Τα συμπτώματα των αυτονομικών αλλαγών είναι ιδιαίτερα δύσκολα να αντιμετωπισθούν ή να ανταποκριθούν στη θεραπευτική αγωγή.

• Χρησιμοποιήστε ειδικές ελαστικές κάλτσες και κοιμηθείτε με το κεφάλι ελαφρώς υπερυψωμένο, το οποίο μπορεί να βοηθήσει τη χαμηλή αρτηριακή πίεση που σημειώνεται όταν ο ασθενής λαμβάνει όρθια στάση (ορθοστατική υπόταση ).Η φλουντροκορτιζόνη ή παρόμοια φαρμακευτικά σκευάσματα, μπορούν να βοηθήσουν.
• Φαρμακευτικά σκευάσματα που αυξάνουν τη γαστρική κινητικότητα (όπως η μετοκλοπραμίδη), η λήψη μικρών γευμάτων, η κλίση με ελαφρώς υπερυψωμένο το κεφάλι ή άλλα μέτρα μπορούν να φανούν πολύ χρήσιμα
• Χειρωνακτική υποβοήθηση ουρήσεως (ασκώντας πίεση επί της ουροδόχου κύστεως), περιοδικός καθετηριασμός, ή η λήψη σκευασμάτων όπως της βεθανεκόλης, ίσως αποβούν ωφέλιμα στα άτομα που παρουσιάζουν δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστεως.
• Η σεξουαλική ανικανότητα, η διάρροια, η δυσκοιλιότητα ή άλλα συμπτώματα οφείλουν να αντιμετωπίζονται καταλλήλως.

Πρόγνωση

Η έκβαση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αιτία πρόκληση της νευροπάθειας. Σε περιπτώσεις που η παθολογική κατάσταση μπορεί να ταυτοποιηθεί και αντιμετωπισθεί θεραπευτικά, η έκβαση / πρόγνωση είναι ιδιαίτερα καλή. Ωστόσο, σε περιπτώσεις σοβαρής νευροπάθειας, η βλάβη των νεύρων ενδέχεται να είναι μόνιμη, ακόμη κι αν η αιτία πρόκλησης της νόσου έχει αντιμετωπισθεί θεραπευτικά.

Για τις περισσότερες κληρονομικές νευροπάθειες δεν υπάρχει ίαση. Αν και πολλές καταστάσεις δεν παρουσιάζουν σοβαρή βλάβη, άλλες εξελίσσονται ταχύτατα και μπορούν να οδηγήσουν σε μόνιμες και σοβαρές επιπλοκές.


Επιπλοκές

Η ανικανότητα να αντιληφθεί ο ασθενής τραυματισμούς, μπορεί να οδηγήσει σε λοιμώξεις ή δομικές βλάβες. Οι αλλαγές που σημειώνονται περιλαμβάνουν πτωχή επούλωση, απώλεια μάζας ιστού, διάβρωση ιστών, ουλές και παραμόρφωση. Άλλες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Μειωμένη αυτοεκτίμηση
• Δυσκολίες αναπνοής
• Δυσκολία κατάποσης
• Αρρυθμίες
• Ακρωτηριασμός
• Μερική ή πλήρη κινητική απώλεια ή ελέγχου κινήσεως.
• Μερική ή πλήρη απώλεια αισθητικότητας
• Προβλήματα με το σύντροφό τους λόγω ανικανότητας
• Υποτροπιάζοντες ή μη αντιληπτοί τραυματισμοί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε συμπτώματα περιφερικής νευροπάθειας. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπευτική αγωγή, αυξάνουν την πιθανότητα ελέγχου των συμπτωμάτων.

Το νευρικό άλγος που προκαλείται από την εν λόγο πάθηση, μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αντιμετωπισθεί. Αν το άλγος είναι αρκετά έντονο, επικοινωνήστε με κάποιον ειδικό επί αυτού, προκειμένου να σας συμβουλέψει για διαφορετικής προσέγγισης αντιμετώπισης του πόνου.

Τα επείγοντα συμπτώματα περιλαμβάνουν ακανόνιστη και ταχεία αναπνοή, δυσκολίες αναπνοής, δυσκολία κατάποσης και λιποθυμία.


Πρόληψη

Αν αναμένεται παρατεταμένη διαδικασία ακινησίας, μπορούν να ληφθούν προκαταβολικά κατάλληλα μέτρα (όπως οι προσθήκες / γέμισμα ευαίσθητων περιοχών), ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος των νευρικών διαταραχών.

Άτομα με κληρονομική προδιάθεση νευροπάθειας, χρήζουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά στον περιορισμό της κατανάλωσης αλκοόλ και να διαχειρίζονται προσεκτικά ιατρικές διαταραχές.

Όλοι μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο της νευροπάθειας, ακολουθώντας μια καλά ισορροπημένη διατροφή, να καταναλώνουν αλκοόλ με μέτρο και να συντηρούν καλό έλεγχο του σακχαρώδη διαβήτη κι άλλων διαταραχών

Ορισμός

Η νόσος του Crohn αποτελεί μια μορφή φλεγμονώδους πάθησης του εντέρου (IBD). Προσβάλλει συνήθως τις εντερικές έλικες, αν και μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιοδήποτε μοίρα του πεπτικού σωλήνα, από το στόμα μέχρι τον ορθό (πρωκτό).


Βλ επίσης: Eλκώδης κολίτιδα


Εναλλακτικοί ορισμοί

Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου – Νόσος του Crohn, κατά τόπους εντερίτιδα, Ειλεϊτιδα, Κοκκιωματώδης ειλεοκολίτιδα, IBD (φλεγμονώδης νόσος του εντέρου) – Νόσος του Crohn.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Αν και η αιτιολογία της νόσου παραμένει άγνωστη, η πάθηση σχετίζεται, σύμφωνα με την άποψη μερικών ειδικών, με τον ανθρώπινο αυτοάνοσο μηχανισμό.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το ανοσοποιητικό σύστημα συντελεί στην προστασία του οργανισμού. Στη νόσο του Crolin ωστόσο, ο ιστός του πεπτικού συστήματος καθίσταται αντιγονικός (διαταράσσεται η ικανότητα αναγνώρισης του φυσιολογικού ιστού), με αποτέλεσμα τη δημιουργία υπερδραστικής αυτοάνοσης παθογενετικής αντίδρασης και την πρόκληση χρόνιας φλεγμονής. Η κατάσταση αυτή αποκαλείται αυτοάνοση διαταραχή.

Άτομα που πάσχουν από τη νόσο του Crohn, παρουσιάζουν μια χρόνια διαδρομή φλεγμονής του γαστρεντερικού συστήματος. Η νόσος προσβάλλει οποιαδήποτε μοίρα του πεπτικού σωλήνα. Πιθανό εύρημα είναι, να μεταβάλλονται σε προσβεβλημένα τμήματα εντερικού ιστού, τμήματα υγιούς ιστού. Η χρόνια διαδρομή της φλεγμονής οδηγεί σε πάχυνση του εντερικού βλεννογόνου και υποβλεννογόνου χιτώνα.

Η νόσος του Crohn υποδιαιρείται σε 5 διαφορετικούς τύπους:

• Την ειλεοκολίτιδα, τη συνηθέστερη μορφή, η οποία προσβάλλει το τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου (ειλεού) και το παχύ έντερο (κόλον)
• Την ειλεϊτιδα, που προσβάλλει τον ειλεό
• Τη γαστροδωδεκαδακτυλική νόσο του Crohn, που προσβάλλει το στόμαχο και το αρχικό τμήμα του λεπτού εντέρου, που ονομάζεται δωδεκαδάκτυλο
• Τη νηστιδοειλεϊτιδα, που προκαλεί κατά τόπους φλεγμονή στο αρχικό ήμισυ του λεπτού εντέρου (τη νήστιδα)
• Την κοκκιωματώδη κολίτιδα του Crohn, που προσβάλλει μόνον το παχύ έντερο.

Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες έχουν επίσης ενοχοποιηθεί για την εμφάνιση της νόσου του Crohn. Ωστόσο, δεν αποκλείεται η πάθηση να οφείλεται σε μια παθολογικά υπερδραστική αντίδραση του οργανισμού στη φυσιολογική εντερική χλωρίδα.

Η νόσος προσβάλλει άτομα κάθε ηλικίας, κυρίως όμως τους νεαρούς ενήλικες, από 15 έως 35 ετών. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Οικογενειακό ιστορικό νόσου Crohn
• Εβραϊκή καταγωγή
• Κάπνισμα

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα είναι ανάλογα του τμήματος του γαστρεντερικού συστήματος, που έχει προσβληθεί. Κυμαίνονται από ήπια έως αρκετά σοβαρά, ενώ παρουσιάζουν χρόνια διαδρομή με υφέσεις κι εξάρσεις.

Τα κύρια συμπτώματα της νόσου Crohn περιλαμβάνουν:

• Κοιλιακά άλγη, με συσπαστικό χαρακτήρα (ιδίως περιομφαλικά)
• Πυρετό
• Κόπωση
• Απώλεια όρεξης
• Άλγος κατά την αφόδευση (τεινεσμό)
• Επίμονη, υδαρής διάρροια
• Μη επιθυμητή απώλεια βάρους

Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Δυσκοιλιότητα
• Φλεγμονή των οφθαλμών
• Συρίγγια (συνήθως της ορθικής χώρας, με εκκρίσεις πύου, βλέννης ή κοπράνων
• Αρθραλγία
• Φλεγμονή του ήπατος
• Έλκη της στοματικής κοιλότητας
• Αιμορραγία εκ του ορθού κι αιματηρά κόπρανα
• Δερματικό εξάνθημα
• Οίδημα των ούλων

Σημεία κι εξετάσεις

Κατά τη φυσική εξέταση, ίσως αποκαλυφθεί η ύπαρξη κοιλιακής μάζας ή ευαισθησίας, δερματικό εξάνθημα, οίδημα των αρθρώσεων ή έλκη της στοματική κοιλότητας. Διαγνωστικές εξετάσεις της νόσου Crohn είναι:

• Βαριούχος υποκλυσμός
• Κολονοσκόπηση
• Υπολογιστική τομογραφία της κοιλίας
• Ενδοσκόπηση, συμπεριλαμβανομένου της ενδοσκόπησης με κάψουλα
• Μαγνητική τομογραφική απεικόνιση της κοιλίας
• Σιγμοειδοσκόπηση
• Εντεροσκόπηση
• Απεικόνιση του ανωτέρου γαστρεντερικού σωλήνα

Η καλλιέργεια κοπράνων ίσως αποβεί χρήσιμη στη διαφοροδιάγνωση άλλων πιθανών αιτιών πρόκλησης των συμπτωμάτων.

Η πάθηση δύναται να επηρεάσει τα αποτελέσματα και των παρακάτω εξετάσεων:

• Αλβουμίνης
• C- αντιδρώσας πρωτεΐνης
• Ρυθμό ιζηματογένεσης ερυθροκυττάρων
• Λιπώδους σύστασης των κοπράνων
• Αιμοσφαιρίνης
• Δοκιμασίες ηπατικής λειτουργίας
• Την τιμή των λευκών αιμοσφαιρίων

Θεραπεία

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΘΡΕΨΗ

Καμία συγκεκριμένη δίαιτα δεν έχει αποφέρει βελτίωση ή επιδείνωση της εντερικής φλεγμονής στη νόσο του Crohn. Ωστόσο, μια διατροφή πλούσια σε θερμίδες, βιταμίνες και πρωτεΐνες, είναι ζωτικής σημασίας για την αποφυγή του υποσιτισμού και της απώλειας βάρους. Οι διαταραχές που προκαλούν κάποιες ειδικές τροφές, ποικίλουν από άτομο σε άτομο.

Συγκεκριμένα είδη τροφών, ίσως επιδεινώσουν τα συμπτώματα της διάρροιας και των αερίων, ιδιαίτερα σε οξείες φάσεις της νόσου. Διατροφικές συστάσεις που δίδονται σε χρονικές περιόδους έντονης συμπτωματολογίας, περιλαμβάνουν:

• Κατανάλωση μικρών ποσοτήτων τροφής, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας
• Κατανάλωση αρκετής ποσότητας νερού (συχνή κατανάλωση μικρών ποσοτήτων καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας)
• Αποφυγή τροφών πλούσιες σε φυτικές ίνες (bran, φασόλια, καρύδια, σπόρια και ποπ κορν)
• Αποφυγή λιπαρών ή τηγανιτών τροφών και σάλτσες (βούτυρο, μαργαρίνη και βαριές κρέμες)
• Εάν ο οργανισμός σας δυσκολεύεται στην πέψη γαλακτοκομικών προϊόντων, περιορίστε τα.
• Αποφυγή ή περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ και καφεΐνης

Άτομα με απόφραξη του εντερικού αυλού, οφείλουν να αποφεύγουν τα ωμά φρούτα και τα λαχανικά. Εκείνοι πάλι που παρουσιάζουν δυσχέρεια στην πέψη της λακτόζης (τύπος λακτόζης που περιέχεται στο γάλα), οφείλουν να αποφεύγουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας για συμπληρωματική λήψη βιταμινών και μετάλλων:

• Συμπληρώματα σιδήρου (εάν είστε αναιμικός)
• Συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D, για να βοηθήσουν στη διατήρηση γερών οστών
• Βιταμίνη Β12 για την πρόληψη της αναιμίας.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ

Σε κρίσιμες διαρροϊκές καταστάσεις, τα αντιδιαρροϊκά σκευάσματα παρουσιάζουν ικανοποιητική δράση. Η λοπεραμίδη χορηγείται και χωρίς ιατρική συνταγή, αν και θεωρείται σκόπιμο, πριν τη λήψη τέτοιων σκευασμάτων να λαμβάνετε ιατρική συμβουλή.

Προτεινόμενα φάρμακα αντιμετώπισης της νόσου είναι:

• Αμινοσαλικυλικά (5-ASAs) σκευάσματα που βοηθούν στην αντιμετώπιση ήπιου έως μέτριου βαθμού φλεγμονών. Κυκλοφορούν σε μορφή διαστοματικών δισκίων ή ορθικών υπόθετων.
• Κορτικοστεροειδών (πρεδνιζόνη και μεθυλπρεδνιζολόνη) με εφαρμογή σε περιπτώσεις μέτριου έως σοβαρού βαθμού νόσου Crohn. Λαμβάνονται στοματικά ή ενδορθικά.
• Ανοσοκατασταλτικά όπως η αζαθιοπρίνη ή 6- μερκαπτοπουρίνη, που αδρανοποιούν την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Βοηθούν στην ελαχιστοποίηση των αναγκών για κορτιοκοστεροειδή ή και τη γρήγορη επούλωση κάποιων συριγγίων
• Αντιβιοτικά, με εκλογή χορήγησης σε αποστήματα ή συρίγγια
• Βιολογικά θεραπευτικά σκευάσματα με εφαρμογή σε ασθενείς που πάσχουν από σοβαρή μορφή της νόσου Crolin και οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται σε άλλους τύπους θεραπευτικής αγωγής. Σκευάσματα αυτής της κατηγορίας περιλαμβάνουν: την ινφλιξιμάβη, την ανταλιμουμάβη, την κερτολιζουμάβη και τη ναταλιζουμάβη. Ανήκουν σε μια κατηγορία φαρμάκων γνωστά ως μονοκλονικά αντισώματα, τα οποία συνεργούν στην αδρανοποίηση ενός χημικού ανοσοποιητικού συστήματος που προάγει τη φλεγμονή.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Σε περίπτωση αποτυχίας των φαρμακευτικών σκευασμάτων, θεραπεία εκλογής αποτελεί η χειρουργική αντιμετώπιση τμήματος του εντέρου που έχει υποστεί βλάβη (εντερεκτομή) ή η χειρουργική παροχέτευση αποστήματος. Μέσω μιας τεχνικής που ονομάζεται αναστόμωση, επιτυγχάνεται η συνένωση των δύο εντερικών κολοβωμάτων.

Η πλειοψηφία των πασχόντων της εν λόγο νόσου, αργά ή γρήγορα, υποβάλλονται σε χειρουργική εντερική παρέμβαση. Εν αντιθέσει με την ελκώδης κολίτιδα, η χειρουργική αποκατάσταση προς αντιμετώπιση της νόσου Crohn ,δεν αποφέρει ουσιαστική βελτίωση ή ίαση.

Ασθενείς της νόσου Crohn με αρνητική ανταπόκριση στη φαρμακευτική αγωγή, χρήζουν πιθανότατα χειρουργικής αντιμετώπισης, ιδιαίτερα στην περίπτωση εμφάνισης επιπλοκών όπως:

• Αιμορραγία
• Συρίγγια (παθολογικές επικοινωνίες του εντερικού αυλού με άλλα τμήματα ή περιοχές του σώματος)
• Λοιμώξεις (αποστήματα)
• Στενώσεις

Σε κάποιους ασθενείς απαιτείται η ολική χειρουργική αφαίρεση του παχέους εντέρου (κόλου) με ή χωρίς τον ορθό.


Πρόγνωση

Δεν υφίστανται ουσιαστική ίαση της νόσου Crohn. Η κατάσταση χαρακτηρίζεται από περιόδους εναλλαγής υφέσεων κι εξάρσεων.

Αποτελεί κύριας σημασίας ωστόσο, η μακροχρόνια παραμονή υπό φαρμακευτική αγωγή, προκειμένου να αποτραπεί η σύντομη επανεμφάνιση των συμπτωμάτων της νόσου. Σε περίπτωση που ο ασθενής διακόψει ή αλλάξει για οποιοδήποτε λόγο τα φαρμακευτικά σκευάσματα που λαμβάνει, οφείλει να επικοινωνήσει άμεσα με τον ιατρό του.

Άτομα που πάσχουν από τη νόσο του Crohn, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του λεπτού και του παχέους εντέρου.


Επιπλοκές

• Απόστημα
• Εντερική απόφραξη
• Επιπλοκές της κορτιζονοθεραπείας, όπως η οστική αποδυνάμωση
• Οζώδες ερύθημα
• Συρίγγια στις ακόλουθες περιοχές:

-Την ουροδόχο κύστη
-Το δέρμα
-Τον κόλπο

• Παθολογική σωματική και σεξουαλική ανάπτυξη στα παιδιά
• Αρθρίτιδες – φλεγμονή αρθρώσεων
• Βλάβες των οφθαλμών
• Ένδειες διατροφικές (συγκεκριμένα ένδεια-έλλειψη- Βιταμίνης Β12)
• Γαγγρανώδες πυόδερμα

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Κλείστε ραντεβού με τον ιατρό σας εάν:

• Παρουσιάσετε συμπτώματα της νόσου Crohn
• Γνωρίζετε ότι ήδη πάσχετε από την εν λόγο πάθηση και τα συμπτώματά σας επιδεινωθούν ή δεν παρουσιάσουν βελτίωση παρά τη φαρμακευτική σας αγωγή
• Γνωρίζετε ότι πάσχετε από τη νόσο του Crohn και σας εμφανιστούν νέα συμπτώματα.

Oρισμός

Χρόνια παγκρεατίτιδα ονομάζεται το οίδημα (φλεγμονή) του παγκρέατος που οδηγεί σε ουλωτικές αλλοιώσεις του ιστού και απώλεια λειτουργίας του οργάνου. Το πάγκρεας είναι ένα όργανο που βρίσκεται πίσω από το στομάχι και παράγει τις χημικές ουσίες που απαιτούνται για την πέψη των τροφών. Παράγει επίσης δύο ορμόνες, την ινσουλίνη και τη γλυκαγόνη.


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η χρόνια παγκρεατίτιδα προκαλεί φλεγμονή και ουλωτικές αλλοιώσεις του παγκρεατικού ιστού. Αυτό καθιστά το πάγκρεας ανίκανο να παραγάγει την απαραίτητη ποσότητα χημικών ουσιών (ενζύμων) που απαιτούνται για την αφομοίωση του λίπους από τον οργανισμό. Παρεμποδίζει επίσης την παραγωγή ινσουλίνης, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει διαβήτη.

Η ασθένεια τις περισσότερες φορές προκαλείται από τον αλκοολισμό ή την κατάχρηση αλκοόλ. Εν τούτοις, μερικές φορές το αίτιο δεν μπορεί να προσδιοριστεί. Η κληρονομικότητα παίζει όλο και μεγαλύτερο ρόλο. Άλλες ανωμαλίες που αυξάνουν τον κίνδυνο προσβολής από χρόνια παγκρεατίτιδα είναι:

• Χρόνια απόφραξη του παγκρεατικού πόρου
• Τραυματισμός
• Υπερλιπιδεμία
• Υπερπαραθυρεοειδισμός

Η χρόνια παγκρεατίτιδα εμφανίζεται συχνότερα στους άνδρες από ότι στις γυναίκες. Αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή οι διαταραχές λόγω κατανάλωσης αλκοόλ είναι συνηθέστερες στους άνδρες.


Συμπτώματα

• Κοιλιακός πόνος

- Εντονότερος στην άνω κοιλία
- Μπορεί να διαρκεί από ώρες έως ημέρες
- Τελικά μπορεί να είναι συνεχής
- Μπορεί να επιδεινώνεται μετά από φαγητό ή ποτό
- Μπορεί να επιδεινώνεται με την κατανάλωση αλκοόλ
- Μπορεί να αντανακλά στην πλάτη

• Προβλήματα στην πέψη
• Λιπαρά κόπρανα
• Ναυτία και εμετός
• Ανοιχτόχρωμα κόπρανα ή κόπρανα στο χρώμα του αργίλου
• Ακούσια απώλεια βάρους

Τα συμπτώματα μπορεί να εκδηλώνονται συχνότερα καθώς η ασθένεια επιδεινώνεται. Τα συμπτώματα μπορεί να μοιάζουν με εκείνα του καρκίνου του παγκρέατος. Αν μαζέψετε τα πόδια προς το στήθος, μερικές φορές βοηθά στην ανακούφιση του κοιλιακού πόνου που οφείλεται σε παγκρεατίτιδα.


Ενδείξεις και εξετάσεις

Διαγνωστικές εξετάσεις για την παγκρεατίτιδα είναι:

• Ανίχνευση λίπους στα κόπρανα
• Επίπεδα ορού αμυλάσης
• Επίπεδα ορού λιπάσης
• Επίπεδα θρυψινογόνου ορού

Η φλεγμονή ή οι αποτιτανώσεις στο πάγκρεας βρίσκονται με:

• Κοιλιακή αξονική τομογραφία
• Κοιλιακό υπέρηχο
• Μαγνητική χολαγγειοπαγκρεατογραφία

Για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση παγκρεατίτιδας μπορεί να γίνει και διερευνητική λαπαροτομία.


Θεραπεία

Στόχος της θεραπείας είναι:

• Η πρόληψη της δυσπεψίας
• Η ελάττωση του πόνου
• Η μείωση της διέγερσης του παγκρέατος
• Η αντιμετώπιση του διαβήτη (εάν υπάρχει)

Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει:

• Αναλγητικά ή χειρουργική απονεύρωση για την ανακούφιση από τον πόνο
• Διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά
• Λήψη αρκετών βιταμινών και ασβεστίου με τη διατροφή
• Λήψη ινσουλίνης για τον έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης
• Λήψη παγκρεατικών ενζυμικών συμπληρωμάτων

Η χειρουργική επέμβαση ενδείκνυται εάν διαπιστωθεί απόφραξη. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να πρέπει να αφαιρεθεί μέρος ή ολόκληρο το πάγκρεας.


Πρόγνωση

Πρόκειται για μια σοβαρή ασθένεια που μπορεί να οδηγήσει σε ανικανότητα ή και στον θάνατο. Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισής της, αποφεύγοντας το αλκοόλ.


Επιπλοκές

• Ασκίτης
• Απόφραξη του λεπτού εντέρου ή του χοληδόχου πόρου
• Θρόμβωση της σπληνικής φλέβας
• Συγκεντρώσεις υγρού στο πάγκρεας (παγκρεατικές ψευδοκύστες) που μπορεί να μολυνθούν
• Υπολειτουργία του παγκρέατος

- Διαβήτης
- Δυσαπορρόφηση του λίπους

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Ζητήστε να δείτε τον γιατρό σας εάν:

• Εκδηλώσετε συμπτώματα παγκρεατίτιδας
• Πάσχετε από παγκρεατίτιδα και τα συμπτώματά σας επιδεινώνονται ή δεν βελτιώνονται με τη θεραπεία

Πρόληψη

Ο εντοπισμός και η έγκαιρη θεραπεία του αιτίου της οξείας παγκρεατίτιδας μπορεί να προλάβει τη χρόνια παγκρεατίτιδα. Η αποφυγή υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ μειώνει δραματικά τον κίνδυνο αυτής της ασθένειας.

Oρισμός

Δυσαπορρόφηση είναι η δυσχέρεια στην πέψη και απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών των τροφών.


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η δυσαπορρόφηση μπορεί να οφείλεται σε διαφορετικές ασθένειες και αφορά συνήθως την αδυναμία στην απορρόφηση ορισμένων σακχάρων, λιπών, πρωτεϊνών ή βιταμινών από τις τροφές. Υπάρχει όμως και δυσαπορρόφηση όλων γενικά των τροφών.

Μερικά από τα αίτια της δυσαπορρόφησης είναι:

• Αβηταλιποπρωτεϊναιμία
• AIDS
• Χολική ατρησία
• Κοιλιοκάκη
• Ορισμένα φάρμακα (η χολεστυραμίνη, η τετρακυκλίνη, ορισμένα αντιοξέα, ορισμένα φάρμακα για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, η κολχικίνη, η ακαρμπόζη, η φενυτοΐνη)
• Ορισμένοι τύποι καρκίνων (λέμφωμα, καρκίνος παγκρέατος, γαστρίνωμα)
• Ορισμένοι τύποι χειρουργικών επεμβάσεων (γαστρεκτομή με βαγοτομή, χειρουργικές επεμβάσεις για την παχυσαρκία, ολική ή μερική αφαίρεση του ειλεού)
• Χολόσταση
• Χρόνια ηπατοπάθεια
• Χρόνια παγκρεατίτιδα
• Δυσανεξία στο αγελαδινό γάλα
• Νόσος Crohn
• Κυστική ίνωση
• Βλάβη από ακτινοθεραπείες
• Δυσανεξία στη λακτόζη
• Παράσιτα

- Λάμβλιες
- Αγκυλόστομα
- Στρογγυλοειδή

• Σύνδρομο Shwachman-Diamond (γενετική ασθένεια που επηρεάζει το πάγκρεας και τον μυελό των οστών)
• Δυσανεξία στην πρωτεΐνη του γάλακτος σόγιας
• Νόσος Whipple

Η δυσαπορρόφηση της βιταμίνης B12 μπορεί να οφείλεται σε:

• Κακοήθη νεανική αναιμία
• Κεστοειδή σκώληκα (ταινία)

Δυσαπορρόφηση βιταμινών μπορεί να υπάρχει ακόμη και χωρίς την εκδήλωσης διάρροιας.


Συμπτώματα

• Τυμπανισμός, κράμπες και αέρια
• Ογκώδη κόπρανα
• Χρόνια διάρροια
• Καχεξία
• Λιπώδη κόπρανα (στεατόρροια)
• Απώλεια μυϊκής μάζας
• Απώλεια βάρους

Η δυσαπορρόφηση μπορεί να έχει επιπτώσεις στη σωματική ανάπτυξη ή μπορεί να οδηγήσει σε συγκεκριμένες ασθένειες.


Ενδείξεις και εξετάσεις

• Δοκιμασία απορρόφησης D-ξυλόζης
• Δοκιμασία υδρογόνου αναπνοής
• Απεικονιστικές μελέτες λεπτού εντέρου και παγκρέατος
• Ποιοτική ανίχνευση λίπους στα κόπρανα
• Ποσοτική ανίχνευση λίπους στα κόπρανα
• Δοκιμασία Schilling για τη βιταμίνη B12
• Δοκιμασία διέγερσης εκκριματίνης
• Βιοψία λεπτού εντέρου
• Καλλιέργεια κοπράνων ή καλλιέργεια αναρρόφησης λεπτού εντέρου

Θεραπεία

Η υποκατάσταση βιταμινών και θρεπτικών ουσιών βιταμίνη είναι συχνά απαραίτητη.


Πρόγνωση

Η εξέλιξη εξαρτάται από την ασθένεια που προκάλεσε την δυσαπορρόφηση.


Επιπλοκές

Μακροχρόνια δυσαπορρόφηση μπορεί να οδηγήσει σε:

• Αναιμία
• Χολόλιθους
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Πέτρες στα νεφρά
• Οστεοπόρωση και ασθένειες των οστών
• Υποσιτισμό και ανεπάρκεια βιταμινών

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας αν παρουσιάζετε συμπτώματα δυσαπορρόφησης.


Πρόληψη

Οι μέθοδοι πρόληψης εξαρτώνται από την ασθένεια που προκαλεί τη δυσαπορρόφηση.

Ορισμός

Η κατάθλιψη, γνωστή επίσης και ως καταθλιπτική διαταραχή ή μονοπολική κατάθλιψη, είναι μια ψυχική ασθένεια η οποία χαρακτηρίζεται από μια βαθιά και επίμονη αίσθηση της θλίψης ή απελπισίας και / ή απώλεια ενδιαφέροντος για πράγματα που κάποτε ήταν ευχάριστα. Επίσης κοινό χαρακτηριστικό είναι η διαταραχή στον ύπνο, την όρεξη και στις διανοητικές λειτουργίες.

Περιγραφή

Ο καθένας βιώνει αισθήματα θλίψης και δυστυχίας περιστασιακά. Ωστόσο, όταν αυτά τα καταθλιπτικά αισθήματα αρχίζουν να κυριαρχούν στην καθημερινή ζωή χωρίς να έχει συμβεί κάποια πρόσφατη απώλεια ή τραυματική εμπειρία προκαλώντας σωματική και ψυχική φθορά, αυτό είναι γνωστό ως κατάθλιψη.

Μία στις τέσσερις γυναίκες είναι πιθανότερο να παρουσιάσει ένα επεισόδιο βαριάς κατάθλιψης στη διάρκεια της ζωής της, με επικράτηση 10-20%, σε σύγκριση με το 5-10% για τους άνδρες. Η μέση ηλικία που συμβαίνει το πρώτο καταθλιπτικό επεισόδιο είναι στα μέσα της ηλικίας των 20, αν και η διαταραχή πλήττει όλες τις ηλικιακές ομάδες αδιακρίτως, από τα παιδιά μέχρι τους ηλικιωμένους.

Υπάρχουν δύο κύριες κατηγορίες κατάθλιψης: η μείζων καταθλιπτική διαταραχή και η δυσθυμική διαταραχή. Η μείζων καταθλιπτική διαταραχή είναι ένα μέτριο έως σοβαρό επεισόδιο κατάθλιψης διάρκειας δύο ή περισσοτέρων εβδομάδων.

Τα άτομα τα οποία βιώνουν μείζων καταθλιπτική διαταραχή, αντιμετωπίζουν διαταραχές στον ύπνο, χάνουν το ενδιαφέρον τους για δραστηριότητες που άλλοτε τους προκαλούσαν ευχαρίστηση, έχουν μεταβολή στο βάρος τους, αντιμετωπίζουν δυσκολία συγκέντρωσης, αισθάνονται άχρηστοι και αβοήθητοι ή έχουν εμμονή με τον θάνατο ή την αυτοκτονία.
Στα παιδιά, η μείζων καταθλιπτική διαταραχή μπορεί να εμφανιστεί ως ευερεθιστότητα.

Ενώ το μείζων καταθλιπτικό επεισόδιο μπορεί να είναι οξύ (έντονης αλλά μικρής διάρκειας), η δυσθυμική διαταραχή είναι μια συνεχής και χρόνια κατάθλιψη που διαρκεί δύο ή περισσότερα έτη (ένα ή περισσότερα χρόνια σε παιδιά) και έχει μέση διάρκεια 16 χρόνια.

Η ήπια έως μέτρια κατάθλιψη δυσθυμικής διαταραχής μπορεί να αυξηθεί και να μειωθεί στην ένταση. Μπορεί να εμφανίσουν επίσης ορισμένες χρονικές περιόδους μη καταθλιπτικής διάθεσης διάρκειας μέχρι και δύο μηνών.
Η Έναρξη γίνεται σταδιακά, και οι δυσθυμικοί ασθενείς μπορεί να μην είναι σε θέση να εντοπίσουν πότε ακριβώς άρχισαν να αισθάνονται κατάθλιψη. Τα άτομα με δυσθυμική διαταραχή μπορεί να εμφανίσουν μεταβολή στον ύπνο και στις διατροφικές τους συνήθειες, χαμηλή αυτοεκτίμηση, κόπωση, δυσκολία στη συγκέντρωση και συναισθήματα απόγνωσης.

Η κατάθλιψη μπορεί επίσης να εμφανιστεί ως διπολική διαταραχή. Μια ψυχική ασθένεια που προκαλεί ριζικές αλλαγές και εναλλαγές της διάθεσης από εξαντλητική κατάθλιψη μέχρι και αδιάκοπη μανία. Η πλειοψηφία των ανθρώπων με διπολική διαταραχή αντιμετωπίζει εναλλασσόμενα επεισόδια μανίας και κατάθλιψης.


Αίτια και συμπτώματα

Τα αίτια της κατάθλιψης είναι πολύπλοκα και δεν έχουν γίνει ακόμα πλήρως κατανοητά. Η ανισορροπία ορισμένων νευροδιαβιβαστών, οι χημικές ουσίες δηλαδή στον εγκέφαλο που μεταδίδουν μηνύματα μεταξύ των νευρικών κυττάρων πιστεύεται ότι είναι το κλειδί για την κατάθλιψη. Εξωγενείς παράγοντες, όπως η ανατροφή (περισσότερο σε δυσθυμία από ότι σε μείζονα κατάθλιψη) μπορεί να παίζουν επίσης ρόλο. Για παράδειγμα, εικάζεται ότι, αν ένα άτομο έχει κακοποιηθεί και παραμεληθεί κατά την παιδική ηλικία και την εφηβεία, μπορεί να προκύψει ένα μοτίβο αρνητικής σκέψης και χαμηλής αυτοεκτίμησης και από αυτό μπορεί να ακολουθήσει, μια διά βίου κατάθλιψη. Μια μελέτη του 2003 ανέφερε, ότι τα δύο τρίτα των ασθενών με μείζονα κατάθλιψη ανέφεραν επίσης ότι υποφέρουν από χρόνιο πόνο.


Συμπτώματα κατάθλιψης σε ενήλικες

• Συνεχόμενη θλίψη
• Αισθήματα ενοχής και αναξιότητας
• Έλλειψη ενδιαφέροντος για σεξ
• Αδυναμία συγκέντρωσης
• Έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες
• Κούραση
• Απώλεια ή αύξηση σωματικού βάρους
• Περισσότερος ή λιγότερος ύπνος
• Άγχος
• Σκέψεις αυτοκτονίας
• Επιβράδυνση ομιλίας και σωματικής κίνησης

Η κληρονομικότητα φαίνεται να παίζει ρόλο στην ανάπτυξη της κατάθλιψης.
Άτομα τα οποία έχουν ανθρώπους με μείζονα κατάθλιψη, στο στενό οικογενειακό τους περιβάλλον, έχουν μέχρι και τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να πάσχουν από τη διαταραχή τους.

Φαίνεται ότι βιολογικοί και γενετικοί παράγοντες μπορούν να κάνουν ορισμένα άτομα με προδιάθεση επιρρεπείς σε καταθλιπτικές διαταραχές. Επίσης διαταραχή μπορούν να προκαλέσουν και οι περιβαλλοντικές συνθήκες.

Οι εξωτερικοί παράγοντες άγχους καθώς και οι σημαντικές αλλαγές στη ζωή, όπως τα χρόνια ιατρικά προβλήματα, ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, το διαζύγιο, ή αποξένωση ή αποβολή ή απώλεια της θέσης εργασίας μπορεί να οδηγήσει σε μια μορφή κατάθλιψης γνωστή ως διαταραχή προσαρμογής.


Μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο

Άνθρωποι που έχουν βιώσει μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο, έχουν καταθλιπτική διάθεση και μειωμένη διάθεση η ευχαρίστηση για διάφορες δραστηριότητες.
Παιδιά τα οποία έχουν βιώσει μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο, μπορεί να νιώσουν ή να δείχνουν ευερέθιστα αντί καταθλιπτικά.

Επιπλέον, πέντε ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα θα εμφανιστούν σε σχεδόν καθημερινή βάση σχεδόν για ένα χρονικό διάστημα τουλάχιστον δύο εβδομάδων:

• Σημαντική αλλαγή στο βάρος
• Αϋπνία ή υπερυπνία ( Υπερβολικός ύπνος )
• Ψυχοκινητική διέγερση ή επιβράδυνση
• Κόπωση ή απώλεια ενέργειας
• Αίσθημα αναξιότητας ή ενοχής
• Μειωμένη ικανότητα σκέψης ή συγκέντρωσης ή αναποφασιστικότητα
• Επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας ή / και απόπειρες αυτοκτονίας


Συμπτώματα παιδικής / εφηβικής κατάθλιψης

• Πτώση της σχολικής επίδοσης
• Απώλεια ή αύξηση σωματικού βάρους
• Στομαχόπονοι
• Αϋπνία
• Κοινωνική απόσυρση
• Χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ
• Απομόνωση
• Απάθεια
• Κούραση
• Έλλειψη συγκέντρωσης

Δυσθυμική διαταραχή

Η Δυσθυμία συνήθως εμφανίζεται σε συνδυασμό με άλλες ψυχιατρικές και φυσικές διαταραχές.
Μέχρι και το 70% των δυσθυμικών ασθενών πάσχουν από δυσθυμική διαταραχή μαζί με μείζων καταθλιπτική διαταραχή, γνωστή και ως διπλή κατάθλιψη.

Πολλοί ασθενείς με δυσθυμία, κάνουν χρήση ουσιών και εμφανίζουν επίσης διαταραχές πανικού , διαταραχές της προσωπικότητας, κοινωνικές φοβίες και άλλες ψυχιατρικές παθήσεις. Η δυσθυμία είναι διαδεδομένη σε ασθενείς που πάσχουν από κάποιες ιατρικές παθήσεις, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, το AIDS, ο υποθυρεοειδισμός, το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, η νόσος του Πάρκινσον, ο διαβήτης, καθώς και σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση καρδιάς.

Η σύνδεση μεταξύ δυσθυμικής διαταραχής και των άνωθεν ιατρικών καταστάσεων είναι ασαφής, αλλά μπορεί να σχετίζεται με τον τρόπο που η ιατρική πάθηση και / ή φαρμακευτική αγωγή επηρεάζει τους νευροδιαβιβαστές.

Επίσης η δυσθυμική διαταραχή μπορεί να επιμηκύνει ή να περιπλέξει την αποκατάσταση των ασθενών που πάσχουν από ιατρικά προβλήματα.

Οι άνθρωποι με δυσθυμική διαταραχή, εκτός από το αίσθημα της κατάθλιψης, βιώνουν δύο ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα σχεδόν σε καθημερινή βάση και για χρονικό διάστημα δύο ή περισσότερα χρόνια (οι περισσότεροι υποφέρουν για πέντε έτη) ή ένα χρόνο ή περισσότερο για τα παιδιά.

• Ανορεξία ή υπερφαγία
• Αϋπνία ή υπερυπνία
• Χαμηλή ενέργεια ή κούραση
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Φτωχή συγκέντρωση ή δυσκολία λήψης αποφάσεων
• Μεταβαλλόμενη λίμπιντο
• Μεταβαλλόμενη όρεξη
• Μεταβαλλόμενα κίνητρα
• Συναισθήματα απόγνωσης


Διάγνωση

Οι κατευθυντήριες γραμμές για τη διάγνωση της μείζονος καταθλιπτικής και δυσθυμικής διαταραχής υπάρχουν στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο των Ψυχικών Διαταραχών, τέταρτη έκδοση (DSM IV).

Μεταξύ αυτών των τεστ είναι τα ακόλουθα: Η βαθμολογική κλίμακα του Hamilton για την κατάθλιψη, η καταγραφή της παιδικής κατάθλιψης, η κλίμακα της Γηριατρικής κατάθλιψης, Το ερωτηματολόγιο του Beck για την κατάθλιψη και η κλίμακα αυτό – αξιολόγησης κατάθλιψης του Zung.
Αυτά τα τεστ μπορούν να διεξαχθούν σε εξωτερικά ιατρεία ή νοσοκομεία από γενικούς ιατρούς, κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχιάτρους η ψυχολόγους.


Θεραπεία

Μια σειρά από εναλλακτικά φάρμακα έχουν αποδειχθεί ότι συμβάλλουν στην θεραπεία της κατάθλιψης.
Μια πρόσφατη έκθεση τόνισε ότι όλο και περισσότεροι γιατροί θα πρέπει να ενθαρρύνουν εναλλακτικές θεραπείες, όπως προγράμματα συμπεριφοράς και αυτοβοήθειας, προγράμματα άσκησης υπό την επίβλεψη ειδικού, και προσεκτική συνταγογράφηση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων για την ήπια κατάθλιψη.

Η Σοκολάτα, ο καφές, η ζάχαρη και το αλκοόλ μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη διάθεση και θα πρέπει να αποφεύγονται. Ενώ τα λιπαρά οξέα είναι απαραίτητα για την μείωση της κατάθλιψης και την αύξηση της διάθεσης. Εκφράζοντας τις σκέψεις και τα συναισθήματα σε ένα ημερολόγιο είναι επίσης θεραπευτικό.

θετική επίδραση στην κατάθλιψη έχει και η αρωματοθεραπεία, ιδιαίτερα τα εσπεριδοειδή αρώματα. Η ψυχοθεραπεία ή συμβουλευτική αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της θεραπείας, διότι μπορεί να βρει και να θεραπεύσει την αιτία της κατάθλιψης.


Ψυχοκοινωνική θεραπεία

Η Ψυχοθεραπεία διερευνά τη ζωή ενός ατόμου και φέρει στο προσκήνιο τις πιθανές αιτίες που συμβάλλουν στην κατάθλιψη. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, ο θεραπευτής βοηθά τον ασθενή να συνειδητοποιήσει τον τρόπο σκέψης του / της και το πώς προήλθε. Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τύποι ψυχοθεραπείας, αλλά όλες έχουν ως κοινό στόχο να βοηθήσουν τον ασθενή να αναπτύξει υγιείς τρόπους επίλυσης προβλημάτων καθώς και δεξιότητες αντιμετώπισης τους.

Ο θεραπευτής βοηθά τον ασθενή να εντοπίσει τα αρνητικά ή διαστρεβλωμένα πρότυπα σκέψης καθώς και τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά που τα συνοδεύουν. Στη συνέχεια επανεκπαιδεύει τον ασθενή να αναγνωρίσει την σκέψη και να αντιδράσει σε αυτό με διαφορετικό τρόπο.


Ορθομοριακή θεραπευτική

Η Θεραπεία Ορθομοριακής παραπέμπει σε αγωγή που επιδιώκει να επιτύχει το βέλτιστο χημικό περιβάλλον για τον εγκέφαλο. Η θεωρία πίσω από αυτήν την προσέγγιση είναι ότι η ψυχική ασθένεια προκαλείται από χαμηλές συγκεντρώσεις συγκεκριμένων χημικών ουσιών. Ο Linus Pauling πίστευε ότι η ψυχική ασθένεια οφείλεται σε χαμηλές συγκεντρώσεις των βιταμινών Β, βιοτίνης, βιταμίνης C, ή φολικού οξέως. Τα συμπληρώματα βιταμινών Β1, Β2, Β6 βελτιώνουν τα συμπτώματα της κατάθλιψης σε ηλικιωμένους ασθενείς που λαμβάνουν τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά. Τα αμινοξέα τρυπτοφάνη, τυροσίνη και φαινυλαλανίνη έχει αποδειχθεί ότι έχουν θετικές επιπτώσεις στην κατάθλιψη. Ωστόσο θα πρέπει να πραγματοποιηθουν μεγαλύτερες και ελεγχόμενες κλινικές μελέτες για να επιβεβαιωθούν τα συμπεράσματα.


Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα

Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα μπορεί να είναι χρήσιμα για την θεραπεία της κατάθλιψης. Για τις δόσεις θα πρέπει να ζητείται η γνώμη του ομοιοπαθητικού ιατρού.

Φωτοθεραπεία

Η φωτοθεραπεία χρησιμεύει στον έλεγχο της κατάθλιψης που προκαλείται από την εποχική συναισθηματική διαταραχή. Η θεραπεία περιλαμβάνει την έκθεση του ασθενούς σε φως υψηλής έντασης

Οι περισσότεροι άνθρωποι θα δουν αποτελέσματα μέσα σε τρεις έως τέσσερις εβδομάδες. Οι παρενέργειες περιλαμβάνουν πονοκεφάλους, ασθενωπία, ευερεθιστότητα και αϋπνία. Η εποχική κατάθλιψη μπορεί να βελτιωθεί, μετά από μιας εβδομάδας ή και περισσότερο παραμονής σε ηλιόλουστο κλίμα.

Αλλοπαθητική θεραπεία

Η κατάθλιψη συνήθως αντιμετωπίζεται με αντικαταθλιπτικά ή ψυχοκοινωνική θεραπεία. Όταν χρησιμοποιούνται από κοινού σωστά, η θεραπεία και τα αντικαταθλιπτικά είναι ένα ισχυρό σχέδιο θεραπείας για τον καταθλιπτικό ασθενή.


Ηλεκτροσπασμοθεραπεία

Η ηλεκτροσπασμοθεραπεία, συνήθως χρησιμοποιείται όταν όλες οι άλλες θεραπείες και φαρμακευτικές επιλογές έχουν διερευνηθεί και εξαντληθεί.

Ωστόσο, μερικές φορές χρησιμοποιείται στην αρχή της θεραπείας, όταν υπάρχει σοβαρή κατάθλιψη και ο ασθενής αρνείται την φαρμακευτική αγωγή ή αφυδατώνεται, γίνεται ψυχωτικός ή παρουσιάζει ισχυρές τάσεις αυτοκτονίας.

Η θεραπεία αποτελείται από μια σειρά ηλεκτρικών παλμών, που κινούνται στον εγκέφαλο μέσω των ηλεκτροδίων που τοποθετούνται στο κεφάλι του ασθενούς.

Η ηλεκτροσπασμοθεραπεία χορηγείται κατόπιν γενικής αναισθησίας και στους ασθενείς χορηγείται μυοχαλαρωτικό για την πρόληψη των σπασμών. Αν και δεν είναι γνωστοί οι ακριβείς μηχανισμοί πίσω από την επιτυχία της ηλεκτροσπασμοθεραπείας, υπάρχει η πεποίθηση ότι το ηλεκτρικό ρεύμα τροποποιεί τις ηλεκτροχημικές διαδικασίες του εγκεφάλου και κατά συνέπεια την ανακούφιση από την κατάθλιψη.

Πιθανές παρενέργειες μετά την διαδικασία της ηλεκτροσπασμοθεραπείας είναι οι π
όνοι στους μυς, πονοκέφαλοι, ναυτία και σύγχυση.
Άλλη παρενέργεια που αναφέρεται συνήθως είναι η παροδική απώλεια μνήμης.
Στα τέλη του 2001, μια μελέτη ανέφερε, ότι μια συσκευή παρόμοια με βηματοδότη που χρησιμοποιείται για την θεραπεία της επιληψίας προσαρμόστηκε για τους ασθενείς με κατάθλιψη.

Μια εμφυτευμένη ηλεκτρονική συσκευή στέλνει διακοπτόμενα σήματα στο πνευμονογαστρικό νεύρο, το οποίο με τη σειρά του μεταφέρει τα σήματα στον εγκέφαλο, συνδέοντας περιοχές που είναι γνωστές για τη ρύθμιση της διάθεσης.

Αν και αυτή τη στιγμή είναι ακόμα σε πειραματικό στάδιο, τα πρώτα αποτελέσματα για την θεραπεία της κατάθλιψης είναι πολύ ενθαρρυντικά.


Αναμενόμενα αποτελέσματα

Η σωστή θεραπεία ανακουφίζει από τα συμπτώματα της κατάθλιψης στο 80-90% των ασθενών. Μετά από κάθε μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο, ο κίνδυνος υποτροπής ανεβαίνει σημαντικά κατά 50% μετά από ένα επεισόδιο, το 70% μετά από δύο επεισόδια, και το 90% μετά από τρία επεισόδια. Για το λόγο αυτό, οι ασθενείς πρέπει να γνωρίζουν τα συμπτώματα των επαναλαμβανόμενων επεισοδίων κατάθλιψης για τα οποία μπορεί να απαιτείται η τήρηση μιας μακροχρόνιας θεραπείας.

Συνολικά, οι κλινικοί ιατροί προτείνουν ότι, η διαδικασία ανάκαμψης για τους ασθενείς με κατάθλιψη λειτουργεί καλύτερα όταν οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας επικεντρώνονται ολοκληρωμένα στο άτομο και όχι μόνο στην διαταραχή του.

Εκτός από την συνταγογράφηση φαρμάκων, ο γιατρός πρέπει να αντιμετωπίσει την αυτοεκτίμηση, το αίσθημα του ελέγχου και την αποφασιστικότητα του ασθενή.
Τονίζουν δε, ότι οι ασθενείς με κατάθλιψη χρειάζονται μια αίσθηση αισιοδοξίας και θα πρέπει να ενθαρρύνονται να επιδιώκουν την υποστήριξη των μελών της οικογένειας και των φίλων.

Πρόληψη

Η εκπαίδευση των ασθενών με τη μορφή της θεραπείας ή ομάδων αυτοβοήθειας είναι ζωτικής σημασίας για τους ασθενείς με καταθλιπτικές διαταραχές ώστε να αντιλαμβάνονται τα πρώτα συμπτώματα της κατάθλιψης και να λάβουν ενεργό μέρος σε πρόγραμμα θεραπείας τους. Σε μερικούς ασθενείς μπορεί να απαιτείται εκτεταμένη θεραπεία συντήρησης με αντικαταθλιπτικά ώστε να προλαμβάνεται η υποτροπή. Η πρώιμη παρέμβαση στα παιδιά που πάσχουν από κατάθλιψη είναι αποτελεσματική όσον αφορά την ανάσχεση της ανάπτυξης σε πιο σοβαρά προβλήματα.