Ρινορραγία και επίσταξη στο ζώο


Ιδιαίτερης σημασίας τύπος ρινικού εκκρίματος είναι η έξοδος από τις ρινικές κοιλότητες αίματος, ή όπως λέμε ρινορραγία. Οταν το αίμα εξέρχεται με μορφή σταγονών λέγεται επίσταξη, σε αντίθεση με τη ρινορραγία, όπου η ροή είναι συνεχής. Η επίσταξη και η ρινορραγία μπορεί να είναι ετερόπλευρες ή αμφοτερόπλευρες και σ' ό,τι αφορά τη διάρκεια, συνεχείς ή διαλείπουσες.

Τα αίτια της επίσταξης και της ρινορραγίας διακρίνονται σε τοπικά (βλάβες εντοπισμένες στις ρινικές κοιλότητες) και σε συστηματικά. Από τα τοπικά αίτια που ήδη αναφέρθηκαν, καθαρή αιμορραγία από τις ρινικές κοιλότητες μπορεί να δώσουν ξένα σώματα, νεοπλάσματα και τραύματα.

Από τα συστηματικά νοσήματα που προκαλούν επίσταξη ή ρινορραγία, συχνότερα είναι όσα σχετίζονται με διαταραχές της πίεσης (υπέρταση) και αυτά που διαταράσσουν την πηκτικότητα του αίματος. Σπανιότερα μπορεί να οφείλονται σε άλλα σπάνια σύνδρομα, όπως η πολυκυτταραιμία και οι ειδικές αγγειίτιδες.

Η υπέρταση, αν και δεν είναι καλά μελετημένη στα ζώα, φαίνεται ότι δεν έχει, σε καμία περίπτωση, τη σημασία και συχνότητα με την οποία απαντάται στον άνθρωπο. Εν τούτοις, από τα συστηματικά νοσήματα εκείνο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι η υπέρταση συνυπάρχει με τις χρόνιες παθήσεις των νεφρών (νεφρογενής υπέρταση) και με ορισμένες καρδιοπάθειες. Η νεφρογενής υπέρταση συναντιέται πολύ συχνότερα στις γάτες και συνήθως σε υπερήλικα ζώα.

Σε ό,τι αφορά τις διαταραχές της πήξης του αίματος, αυτές αποτελούν τη συχνότερη αιτία επίσταξης και ρινορραγίας στον σκύλο και θέτουν σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή του ζώου. Από τα συστηματικά νοσήματα που προκαλούν διαταραχές της πήξης του αίματος και εκδηλώνονται με ρινορραγία, κυριαρχούν τα διάφορα λοιμώδη και παρασιτικά νοσήματα, όπως η ερλιχίωση και η λεϊσμανίαση.

Εν τούτοις τα νεοπλάσματα (λευχαιμία αιμαγγειοσάρκωμα), οι βαριές ηπατοπάθειες, γενικότερα οι παθολογικές καταστάσεις που επιπλέκονται από το καλούμενο σύνδρομο της διάσπαρτης ενδοαγγειακής πήξης, αποτελούν συχνά αίτια διαταραχών της πήξης του αίματος και συνακόλουθα και ρινορραγίας.

Στο σημείο αυτό αξίζει να επισημανθεί μια λαθεμένη τακτική που επικρατεί στην καθημερινή πράξη. Σχεδόν κάθε περίπτωση επίσταξης και ρινορραγίας αντιμετωπίζεται ως ερλιχίωση. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους, αφ' ενός, γιατί είναι ευκολότερη η διαπίστωση των ειδικών, κατά της ερλίχιας, αντισωμάτων και αφ' ετέρου, γιατί το >30% των ζώων φέρουν αντισώματα κατά της ερλίχιας από παλαιά μόλυνση, χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει νόσηση του ζώου ή να ερμηνεύεται η παρουσία των αντισωμάτων ως αιτία διαταραχής της πήξης του αίματος.

Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τις δυσκολίες που παρουσιάζει η διάγνωση των λοιπών, μη λοιμωδών νοσημάτων, έχει ως αποτέλεσμα οι πάσης φύσεως ρινορραγίες να θεωρούνται ή και να αντιμετωπίζονται λαθεμένα ως ερλιχιώσεις.

Ετσι η διάγνωση και η διαφορική διάγνωση της ρινορραγίας θα βασιστούν, πέρα από τα συμπτώματα, στη μέτρηση της πίεσης του αίματος, του αριθμού των αιμοπεταλίων και τη διερεύνηση των παραγόντων της πήξης. Οι διαταραχές των αιμοπεταλίων (θρομβοκυτταροπενία-θρομβοκυτταροπάθεια), πέρα από τη ρινορραγία- επίσταξη, συνήθως συνοδεύονται και από αιμορραγικές κηλίδες (πετέχειες και εκχυμώσεις) στους βλεννογόνους και το δέρμα. Αντίθετως, διαταραχές της πήξης του αίματος άλλης αιτιολογίας (π.χ. ποντικοφάρμακα) εκδηλώνονται κυρίως με αιμορραγικές συλλογές, στον θώρακα και την κοιλιά (αιμοθώρακας - αιμοπεριτόνιο).


ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΝΤΟΣ
Διδάκτωρ Κτηνιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. & Τέως
Επικ. Καθηγητής της Παθολογικής Κλινικής της
Καθηγητής στην Εθν. Σχολή Δημόσιας Υγείας
Αντιπρόεδρος στο Δ.Σ. της Ελλ. Κτην. Εταιρείας
    Στην κορυφή