ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΥΓΕΙΑΣ
24/11/2015

Οι καινοτόμες πρωτοβουλίες του Ινστιτούτου Prolepsis για τη βελτίωση του αλφαβητισμού υγείας των ατόμων της τρίτης ηλικίας και οι κατευθυντήριες γραμμές του Προγράμματος “IROHLA – Intervention Research on Health Literacy among Ageing Population” με δεδομένες τις προκλήσεις και τις ιδιαίτερες συνθήκες που δημιουργεί η διαρκής γήρανση του πληθυσμού στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρουσιάστηκαν την Τρίτη 24 Νοεμβρίου, σε ενημερωτική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Ινστιτούτο Prolepsis.

O αλφαβητισμός υγείας αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους ρυθμιστικούς παράγοντες για την υγεία των ηλικιωμένων, καθώς αφορά στη δυνατότητα σωστής λήψης, κατανόησης και διαχείρισης της ιατρικής πληροφορίας και κατ’ επέκταση της υγείας και της ασθένειας. Ανάμεσα στους σημαντικότερους παράγοντες που προβλέπουν χαμηλά επίπεδα αλφαβητισμού υγείας είναι η δυσχερής οικονομική κατάσταση, η κοινωνική θέση, το εκπαιδευτικό επίπεδο, η ηλικία και το φύλο, ενώ τα χαμηλά επίπεδα αλφαβητισμού υγείας παρατηρούνται συχνότερα σε άτομα με πολλαπλά και μακροχρόνια προβλήματα υγείας και ιδιαίτερα σε άτομα άνω των 75 ετών.

Η ανάληψη πρωτοβουλιών για τη μείωση του αναλφαβητισμού υγείας είναι εντελώς απαραίτητη σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου το πρόβλημα του χαμηλού ποσοστού αλφαβητισμού υγείας είναι ιδιαίτερα έντονο, καθώς μόνο το 31,3% των ατόμων άνω των 60 διαθέτει δευτεροβάθμια ή υψηλότερη εκπαίδευση. Στόχος του ευρωπαϊκού προγράμματος “IROHLA – Intervention Research on Health Literacy among Ageing Population” είναι να εξασφαλίσει στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής χρήσιμα εργαλεία για την αντιμετώπιση των αναγκών αλφαβητισμού υγείας των ηλικιωμένων.

Το πρόγραμμα υλοποιείται από τον Δεκέμβριο 2012 από το Ινστιτούτο Prolepsis σε συνεργασία με 20 ευρωπαϊκούς επιστημονικούς οργανισμούς και πανεπιστήμια στο πλαίσιο του 7ου Προγράμματος Πλαίσιο για την Έρευνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FP7). Στην ενημερωτική εκδήλωση παρουσιάστηκε η πιλοτική διαδικτυακή πλατφόρμα που σχεδίασε το Ινστιτούτο Prolepsis στο πλαίσιο του Προγράμματος IROHLA με στόχο τη βελτίωση του αλφαβητισμού υγείας των ηλικιωμένων μέσω της χρήσης νέων τεχνολογιών. H διαδραστική πλατφόρμα παρέχει εξατομικευμένη πληροφόρηση στους ηλικιωμένους και αποτελεί ένα χρήσιμο καινοτόμο τεχνολογικό εργαλείο για την αύξηση των γνώσεων αναφορικά με την υγιεινή διατροφή, τη σωματική δραστηριότητα και την υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής. Με βάση τα αποτελέσματα της πιλοτικής εφαρμογής, στην οποία συμμετείχαν 27 άτομα για χρονικό διάστημα 3 μηνών, παρατηρήθηκε βελτίωση των γνώσεων τους σχετικά με τη διατροφή, βελτίωση των διατροφικών τους συνηθειών, όπως για παράδειγμα αύξηση της συχνότητας κατανάλωσης πρωινού, καθώς και αύξηση της σωματικής δραστηριότητας στην καθημερινότητα των συμμετεχόντων.

Ο Εθνικός Διατροφικός Οδηγός για άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω, το πολυσχιδές έργο που έχει εκπονήσει το Ινστιτούτο Prolepsis σε συνεργασία με πολυμελή ομάδα επιστημόνων, αποτέλεσε τη βασική πηγή πληροφοριών της ηλεκτρονικής εφαρμογής. Επίσης, στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν οι κατευθυντήριες γραμμές του Προγράμματος IROHLA οι οποίες στοχεύουν σε μία πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση του αλφαβητισμού υγείας του γηράσκοντος πληθυσμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Οι συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής απευθύνονται στις κυβερνήσεις, σε δημόσιους αλλά και ιδιωτικούς αρμόδιους φορείς, καθώς και σε επαγγελματίες υγείας. Οι κατευθυντήριες γραμμές είναι διαθέσιμες στη νέα ηλεκτρονική πύλη του ευρωπαϊκού κέντρου για τον αλφαβητισμό υγείας, η οποία εγκαινιάστηκε στο 3 ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για τον αλφαβητισμό υγείας που πραγματοποιήθηκε στις 17 - 19 Νοεμβρίου στις Βρυξέλλες, με τη συμμετοχή και του Ινστιτούτου Prolepsis, και η οποία αποσκοπεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς για όλες τις δραστηριότητες προώθησης του αλφαβητισμού υγείας. Η ηλεκτρονική πύλη http://healthliteracycentre.eu/ απευθύνεται σε όλους τους ενδιαφερόμενους και παρέχει πληροφορίες σχετικά με την έκταση του προβλήματος, παρουσιάζει πιθανές λύσεις, σενάρια εφαρμογής εκπαιδευτικών μοντέλων και παραθέτει το σύνολο των εφικτών ενεργειών που μπορούν να αναλάβουν οι φορείς χάραξης πολιτικής. Ακαδημαϊκοί, εκπρόσωποι δημόσιων φορέων και επιστημονικών οργανισμών, επαγγελματίες υγείας, μέλη ΚΑΠΗ, εκπρόσωποι εταιρειών από τον χώρο της ψηφιακής τεχνολογίας και της πληροφορίας, εκπρόσωποι ασφαλιστικών εταιρειών κ.ά., συμμετείχαν στην εκδήλωση και συζήτησαν τις προκλήσεις και τις προοπτικές σε σχέση με το σημαντικό και επίκαιρο θέμα.