Το προσδόκιμο επιβίωσης αυξάνεται σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες, ιδίως στις οικονομικά αναπτυγμένες χώρες. Καθώς ο αριθμός των ηλικιωμένων αυξάνεται, η γήρανση και όλα τα θέματα που σχετίζονται με αυτή αποτελούν πλέον μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κοινωνία διεθνώς. Ποιες είναι οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της αύξησης του αριθμού των ηλικιωμένων; Ποιες είναι οι ασθένειες που σχετίζονται με τη γήρανση και πώς μπορούν να προληφθούν ή να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά; Πώς μπορεί η κοινωνία να ενσωματώσει τους ηλικιωμένους, αντιμετωπίζοντάς τους ως ενεργά μέλη της, αναγνωρίζοντας παράλληλα τις ιδιαίτερες ανάγκες που έχουν και να τους προσφέρει μια καλή ποιότητα ζωής; Αυτά είναι κάποια από τα ερωτήματα που απασχόλησαν τους ερευνητές του CHANCES.

Τα αποτελέσματα του πενταετούς Ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος CHANCES (Consortium on Health and Ageing: Network of cohorts in Europe and the United States) παρουσιάστηκαν στην Αθήνα όπου επιστήμονες από την Ευρώπη και την Αμερική ανέλυσαν διαφορετικά θέματα υγείας που σχετίζονται με τη γήρανση και τα οποία αποτέλεσαν αντικείμενο εκτεταμένης έρευνας, στο πλαίσιο ημερίδας στο Μέγαρο Μουσικής στην Αθήνα.

Το CHANCES (2010-2015) υλοποιήθηκε στο Έβδομο Πρόγραμμα-Πλαίσιο (European Union Seventh Framework Programme – FP7) με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και με τον συντονισμό του Ελληνικού Ιδρύματος Υγείας (ΕΙΥ). Ερευνητές από 17 συνεργαζόμενα κέντρα εστίασαν σε 14 κλειστούς πληθυσμούς στην Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική, με σκοπό τη χαρτογράφηση της νοσηρότητας των ηλικιωμένων και τη διερεύνηση των αιτιών που συμβάλλουν στην ανάπτυξη των σχετικών νοσημάτων. Έμφαση δόθηκε σε τέσσερεις κατηγορίες νοσηρότητας που παίζουν καθοριστικό ρόλο στη γήρανση: καρδιαγγειακά νοσήματα και σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, κακοήθεις νεοπλασίες, οστεοπόρωση και κατάγματα, γνωσιακές διαταραχές. Το CHANCES υλοποιήθηκε στο Έβδομο Πρόγραμμα-Πλαίσιο (European Union Seventh Framework Programme – FP7) με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στο πλαίσιο του CHANCES παρουσιάστηκε επίσης ένα νέο, σύντομο και εύκολο στη χρήση ερωτηματολόγιο αξιολόγησης της υγείας των ηλικιωμένων. Το ερωτηματολόγιο αυτό είναι ειδικά σχεδιασμένο, ώστε να είναι δυνατή η εφαρμογή του σε Ευρωπαϊκό, και όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο, με απώτερο σκοπό τη διευκόλυνση της ανάπτυξης και εφαρμογής μιας Ευρωπαϊκής στρατηγικής στην υγεία.

Το CHANCES τονίζει ότι μπορεί οι Ευρωπαίοι να ζουν περισσότερα χρόνια, η πρόκληση ωστόσο για αυτούς είναι να μπορούν ζουν χωρίς κάποια αναπηρία. Για να επιτευχθεί ο σκοπός αυτός δεν αρκεί η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Ένας σωστός σχεδιασμός πρόληψης, βασισμένος σε έρευνα τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, είναι εξίσου απαραίτητος. Ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός πρόληψης πρέπει να ξεκινάει από τη γέννηση και να καταλήγει στη γήρανση, γιατί η υγιής γήρανση επηρεάζεται από παράγοντες που σχετίζονται με όλες τις ηλικίες.

«Η κοινωνία θα πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει τους ηλικιωμένους ως ισότιμα μέλη της, αναγνωρίζοντας παράλληλα τις ιδιαίτερες ανάγκες που έχουν και να τους προσφέρει μια καλή ποιότητα ζωής,» δήλωσε η καθηγήτρια κ. Αντωνία Τριχοπούλου, αντιπρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Υγείας. «Σκοπός του προγράμματος είναι να προστεθούν τα νέα στοιχεία που προέκυψαν από τις έρευνες του CHANCES σε αυτά που ήδη γνωρίζουμε, με σκοπό τη βελτίωση της Ευρωπαϊκής πολιτικής στο θέμα της υγείας των ηλικιωμένων.»

«Το πρόγραμμα CHANCES παρουσίασε νέα, επιστημονικά στοιχεία για τους παράγοντες που επηρεάζουν την υγιή γήρανση στην Ευρώπη, όπως είναι οι διατροφικές συνήθειες, οι τροποποιήσιμοι παράγοντες τρόπου ζωής και η επίδραση του περιβάλλοντος,» δήλωσε ο Ιταλός επιδημιολόγος Paolo Boffetta, συντονιστής του CHANCES και συνεργάτης του ΕΙΥ. “Στόχος του CHANCES είναι η εφαρμογή των αποτελεσμάτων των ερευνών αυτών σε μια κοινή, Ευρωπαϊκή στρατηγική για τη δημόσια υγεία. Στην παρουσίαση που έλαβε χώρα στην Αθήνα παρουσιάσαμε τα κυριότερα σημεία των δραστηριοτήτων του προγράμματος.»