Τη σημαντική επίδραση της οικονομικής κρίσης στην υγεία των ασθενών αφού μεγάλος αριθμός εξετασθέντων δεν λαμβάνει τα φάρμακά του λόγω αδυναμίας πληρωμής τους ή λόγω έλλειψης κοινωνικής ασφάλειας, τόνισαν σήμερα οι εκπρόσωποι του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας με αφορμή τη διοργάνωση του 17 Συμποσίου Αθηροσκλήρωσης και Συναφών Κινδύνων. Χαρακτηριστικό είναι ότι αυξήθηκαν δραματικά (150%) τα ποσοστά εξετασθέντων με αρτηριακή πίεση >200 mm Hg, οι οποίοι προωθήθηκαν για περαιτέρω διερεύνηση και αντιμετώπιση (η πλειονότητα των οποίων δεν λάμβαναν την αγωγή τους). Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών δήλωσαν ότι το οικονομικό κόστος ήταν αιτία να αλλάξουν ή να διακόψουν τη φαρμακευτική τους αγωγή.

Στις τελευταίες εξελίξεις στην Καρδιολογία , αλλά και στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς, αναφέρθηκαν σε σημερινή συνέντευξη τύπου, , οι: Χριστόδουλος Στεφανάδης, Καθηγητής Καρδιολογίας Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών, Γεώργιος Ανδρικόπουλος, Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής του νοσοκομείου Ερρίκος Ντυνάν, Δημήτριος Ρίχτερ, Διευθυντής Β’ Καρδιολογικής Κλινικής Ευρωκλινικής Αθηνών, Κωνσταντίνος Τούτουζας, Επίκουρος Καθηγητής Καρδιολογίας Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών, Κωνσταντίνος Τσιούφης, Επίκουρος Καθηγητής Καρδιολογίας Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών. Το Συμπόσιο πραγματοποιείται 13/14 στην Αθήνα.

Ο Καθηγητής Χριστόδουλος Στεφανάδης επεσήμανε ότι η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα για την εκδήλωση στεφανιαίας νόσου. Ειδικότερα στην ανθεκτική υπέρταση πρόσθεσε, η οποία αφορά περίπου το 5-10% του συνόλου των υπερτασικών ασθενών, αναπτύχθηκε μια νέα μέθοδος η οποία αφορά την κατάλυση της συμπαθητικής νεύρωσης του νεφρού (renal sympathetic denervation - RSD) με τη διαδερμική εισαγωγή με τοπική αναισθησία, ειδικού καθετήρα στις νεφρικές αρτηρίες και χρήση υψίσυχνου ρεύματος. Η διαδικασία είναι σχετικά απλή, ασφαλής και απαιτείται νοσηλεία μίας ημέρας. Οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε απονεύρωση της νεφρικής αρτηρίας παρουσίασαν σημαντική μείωση της συστολικής αρτηριακής πίεσης έως και 32 mmHg κατά μέσο όρο, σε διάστημα παρακολούθησης 6 μηνών. Στο Αιμοδυναμικό Εργαστήριο της Α′ Παν/κής Καρ/κής Κλινικής του ΙΓΝΑ, έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από 50 επιτυχής καταλύσεις της συμπαθητικής νεύρωσης του νεφρού σε επιλεγμένους ασθενείς. Η μέθοδος αυτή δημιουργεί μεγάλες προσδοκίες και ανοίγει νέους θεραπευτικούς δρόμους. Ταυτόχρονα, στην Α′ Καρδιολογική Κλινική έχει γίνει η πρώτη πειραματική εφαρμογή σε πειραματικά μοντέλα για τη φαρμακευτική κατάλυση της συμπαθητικής νεύρωσης των νεφρών, κατά την οποία χρησιμοποιείται μια ειδική τεχνική για την τοπική εναπόθεση vincristine στις νεφρικές αρτηρίες. Παράλληλα πειραματικά δεδομένα στην Α’ Καρδιολογική Κλινική έδειξαν ότι η μηχανική απονεύρωση του συμπαθητικού συστήματος των νεφρών με την χρήση απλού μπαλονιού είναι εφικτή και οδηγεί στην μείωση της αρτηριακής πίεσης. Ενώ, επίσης, πρώιμα αποτελέσματα από την χρήση της μηχανικής απονεύρωσης στις στεφανιαίες αρτηρίες δείχνουν ότι η μέθοδος αυτή οδηγεί στην απονεύρωση του συμπαθητικού συστήματος της καρδιάς, ανοίγοντας πιθανώς δρόμους για θεραπεία πολλών παθήσεων.

Παρουσίασε επίσης τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της στεφανιαίας νόσου, τόσο στην διάγνωση όσο και στη θεραπεία. Συγκεκριμένα, μεταξύ των άλλων, παρουσιάστηκαν τα πλεονεκτήματα της κερκιδικής προσπέλασης κατά τη διενέργεια στεφανιογραφίας, η οποία φαίνεται να είναι το μέλλον στην επεμβατική αντιμετώπιση στα οξέα στεφανιαία σύνδρομα, κάτι το οποίο επιβεβαιώνεται από την υποανάλυση της μελέτης RIVAL στους ασθενείς με STEMI. Σ’ αυτούς τους ασθενείς η κερκιδική προσπέλαση συνοδεύτηκε από μείωση κατά 2.2% των θανάτων/εμφραγμάτων ή εγκεφαλικών και κατά 1,9% της ολικής θνητότητας σε σύγκριση με την μηριαία προσπέλαση. Αναφέρθηκε επίσης στα κύρια σημεία της μελέτης FREEDOM, η οποία έδειξε ότι οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη και πολυαγγειακή στεφανιαία νόσο που αντιμετωπίζονται με αορτοστεφανιαία παράκαμψη παρουσιάζουν σημαντικά χαμηλότερη επίπτωση θανάτου από οποιοδήποτε αίτιο, μη θανατηφόρου εμφράγματος ή εγκεφαλικού σε σύγκριση με τους διαβητικούς που υποβάλλονται σε αγγειοπλαστική. Πρόσθεσε τέλος ότι σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες η είσοδος των νέων αντιπηκτικών στα οξέα στεφανιαία επεισόδια, πιθανά θα περιορίσει την χρήση της ασπιρίνης στο μέλλον, αφού ο αυξημένος κίνδυνος αιμορραγίας που παρατηρείται με την χρήση των νέων αυτών φαρμάκων (και ο οποίος μειώνει το όφελος από την μείωση των ισχαιμικών επεισοδίων που παρατηρείται με την χρήση τους) φαίνεται κατά κύριο λόγο να οφείλεται στην ταυτόχρονη χρήση της ασπιρίνης.

Ο Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής του νοσοκομείου Ερρίκος Ντυνάν κ. Γεώργιος Ανδρικόπουλος αναφέρθηκε στα αποτελέσματα των 9 ετών του προγράμματος “Μήνας Ελέγχου Χοληστερόλης - Εκτίμηση Καρδιαγγειακού Κινδύνου”, που διενεργείται από το ΕΛ.Ι.ΚΑΡ. και στο οποίο έχουν συμμετάσχει ήδη περίπου 50.000 συμπολίτες μας. Αφού αναφέρθηκαν τα στοιχεία σχετικά με το επιπολασμό των διαφόρων παραγόντων κινδύνου (50% είχε χοληστερίνη >200 mg/dl, 35% καπνιστές, 9% διαβητικοί) τόνισε ότι από την εκτίμηση του 10ετούς καρδιαγγειακού κινδύνου, με βάση το HEARTSCORE αν βελτιωθούν οι παράγοντες κινδύνου αυτός μειώνεται κατά 25% στο σύνολο των ασθενών που υποβλήθηκαν σε αυτόν. Επεσήμανε την στρεβλή άποψη των συμπολιτών μας σχετικά με την βαρύτητα των διαφόρων παραγόντων κινδύνου αφού η πλειονότητα θεωρεί κύριο παράγοντα κινδύνου το άγχος και υποεκτιμά τους κλασικούς και τεκμηριωμένους παράγοντες κινδύνου. Τόνισε επίσης τη σημαντική επίδραση της οικονομικής κρίσης στην υγεία των ασθενών αφού μεγάλος αριθμός εξετασθέντων δεν λαμβάνει τα φάρμακά του λόγω αδυναμίας πληρωμής τους ή λόγω έλλειψης κοινωνικής ασφάλειας. Χαρακτηριστικό είναι ότι αυξήθηκαν δραματικά (150%) τα ποσοστά εξετασθέντων με αρτηριακή πίεση >200 mm Hg, οι οποίοι προωθήθηκαν για περαιτέρω διερεύνηση και αντιμετώπιση (η πλειονότητα των οποίων δεν λάμβαναν την αγωγή τους). Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών δήλωσαν ότι το οικονομικό κόστος ήταν αιτία να αλλάξουν ή να διακόψουν τη φαρμακευτική τους αγωγή. Επίσης αναφέρθηκε στις οικονομικές πτυχές της σύγχρονης θεραπευτικής και επεμβατικής αντιμετώπισης της κολπικής μαρμαρυγής (νεότερα αντιπηκτικά και ablation) και ανάλυσε τα στοιχεία από πρόσφατη δημοσίευση από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, στην οποία φαίνεται ότι ο λόγος κόστους/οφέλους είναι ιδιαίτερα ευνοϊκός, γεγονός που ενισχύει τις θεραπείες αυτές και σε αυτόν τον τομέα, οι οποίες όταν χρησιμοποιούνται σωστά μπορεί να εξοικονομούν πόρους για το σύστημα υγείας. Έγινε ακόμα αναφορά στην επεμβατική αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής και τις ενδιαφέρουσες εξελίξεις που την καθιστούν πιο ασφαλή και αποτελεσματική. Τέλος, πρόσθεσε, είναι σημαντικό ότι έχουμε την επιστροφή δύο δοκιμασμένων αντιαρρυθμικών φαρμάκων στη χώρα μας.

Ο Διευθυντής της Β’ Καρδιολογικής Κλινικής της Ευρωκλινικής Αθηνών κ. Δημήτρης Ρίχτερ αναφέρθηκε στον τομέα της διατροφής, που ενδιαφέρει ιδιαίτερα το κοινό διότι αποτελεί την σημαντικότερη ενεργητική εμπλοκή του ανθρώπου για την πρόληψη των καρδιαγγειακών επεισοδίων. Στο συνέδριο θα συζητηθούν ορισμένα από τα κεντρικότερα σήμερα στην καρδιολογία ερωτήματα, όπως ποιά τρόφιμα οδηγούν στην μακροημέρευση και τη μακροβιότητα και πως τρέφονται οι πληθυσμοί που ζουν περισσότερο από το μέσο όρο όπως οι Ικαριώτες. Ακόμη θα υπάρξει αναφορά σε ένα από τα σημαντικότερα διατροφικά ερωτήματα των τελευταίων ετών που έρχονται στο φως από σύγχρονες μελέτες και δείχνουν πως η κατανάλωση κρέατος δεν αυξάνει την ολική θνησιμότητα, αλλά αυτό συμβαίνει όταν καταναλώνουμε επεξεργασμένο κρέας με το μεγαλύτερο ερωτηματικό για την υγεία μας να βρίσκεται στην προσθήκη των διαφόρων συντηρητικών και την πραγματική ασφάλεια τους για τον ανθρώπινο οργανισμό. Τέλος αναφέρθηκε στα φάρμακα του μέλλοντος, σχετικά με την αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας, όπως τους αναστολείς του PCSK9, φάρμακα τα οποία μειώνουν την LDL ένα περαιτέρω 50% μετά από στατίνες και εζετιμίμπη, και εάν οι κλινικές μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη πετύχουν, θα αποτελέσουν μία πραγματική επανάσταση στο χώρο της υπολιπιδαιμικής αγωγής.

Ο Επ. Καθηγητής κ. Κωνσταντίνος Τούτουζας αναφέρθηκε στη νέα μέθοδο μη επεμβατικής εκτίμησης της ευάλωτης αθηρωματικής πλάκας, μέσω της ακτινομετρίας μικροκυμάτων που το τελευταίο διάστημα έχει αναπτυχθεί από την Α’ Καρδιολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Bolton της Αγγλίας. Η συντριπτική πλειοψηφία των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων( ΑΕΕ) είναι ισχαιμικής αιτιολογίας και πάνω από το 50% αυτών οφείλονται σε αθηρωματική νόσο των καρωτίδων. Η έγκαιρη αναγνώριση των ασθενών υψηλού κινδύνου αποτελεί ένα νέο σημαντικό ερευνητικό πεδίο με στόχο την πρόληψη των ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων.

Η κύρια απεικονιστική μέθοδος για την ανίχνευση αθηρωματικών αλλοιώσεων στις καρωτίδες είναι το υπερηχογράφημα. Εντούτοις, η μέθοδος αυτή δεν επιτρέπει την εκτίμηση των λειτουργικών χαρακτηριστικών των πλακών, που τις καθιστούν «ευάλωτες». Η νέα μέθοδος μη επεμβατικής εκτίμησης της ευάλωτης αθηρωματικής πλάκας, μέσω της ακτινομετρίας μικροκυμάτων είναι μια αναίμακτη μέθοδος καταγραφής της θερμοκρασίας σε βάθος μέχρι περίπου 10 mm που εκλύεται από τους ανθρώπινους ιστούς. Η μέθοδος αυτή έχει εφαρμοστεί τόσο πειραματικά και εμφανίζει πολύ καλή συσχέτιση με την θερμογραφία και την ιστολογία, όσο και κλινικά στην εκτίμηση των αθηρωματικών πλακών στις καρωτίδες ασθενών με στεφανιαία νόσο. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς με καρωτιδική νόσο και ευάλωτες πλάκες έχουν χειρότερη πρόγνωση από ότι ασθενείς χωρίς χαρακτηριστικά ευάλωτων πλακών. Η ακτινομετρία μικροκυμάτων είναι μια απλή και μη επεμβατική μέθοδος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πρωτογενή πρόληψη από τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.

Ο Επ. Καθηγητής κ. Κωνσταντίνος Τσιούφης αναφέρθηκε στις πρόσφατες Ευρωπαϊκές οδηγίες για την αντιμετώπιση της υπέρτασης σύμφωνα με τις οποίες -και αντίθετα με ότι ίσχυε μέχρι τώρα- η αρτηριακή πίεση θα πρέπει να μειώνεται σε όλους τους υπερτασικούς ασθενείς σε τιμές κάτω των 140/90 mmHg, ανεξάρτητα αν ο ασθενής έχει σακχαρώδη διαβήτη, στεφανιαία νόσο, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή νεφρική ανεπάρκεια. Σε υπερτασικούς ηλικίας άνω των 80 ετών, αν η πίεσή τους είναι πάνω από 160, μπορούμε να τους χορηγήσουμε αντιυπερτασικά φάρμακα για να πετύχουμε πίεση σε επίπεδα 140-150 mmHg, αρκεί να την ανέχονται καλά. Δεν φαίνεται όμως ότι η περαιτέρω μείωση της πίεσης έχει περισσότερα οφέλη. Αν ο ασθενής είναι ηλικιωμένος αλλά κάτω των 80 ετών και σε καλή βιολογική κατάσταση, ο στόχος της πίεσης θα πρέπει να είναι <140 mmHg.

Επίσης τονίστηκε το μεγάλο πρόβλημα, το οποίο αφορά μεγάλο ποσοστό υπερτασικών που δεν λαμβάνουν την αγωγή όπως αυτή συνιστάται από το γιατρό: είτε παίρνουν λιγότερα δισκία από τα συνιστώμενα είτε παραλείπουν κάποιες δόσεις είτε διακόπτουν οριστικά τη αγωγή τους. Μετρώντας μεταβολίτες φαρμάκων στα ούρα και στο αίμα υπερτασικών ασθενών που υποτίθεται ότι λάμβαναν τουλάχιστον 4 αντιυπερτασικά φάρμακα ημερησίως διαπιστώθηκε ότι περίπου 4 στους 10 ασθενείς δεν λάμβαναν κανένα φάρμακο από τα συνιστώμενα στη αγωγή τους. Οι λόγοι είναι πολλοί και σχετίζονται με τη διάθεση των ανθρώπων να μη λαμβάνουν φάρμακα αλλά και με το φόβο παρενεργειών ή εθισμού αλλά και με το κόστος . Η καλή σχέση γιατρού ασθενούς, η διάθεση χρόνου από τον γιατρό να εξηγήσει στον ασθενή ότι τα οφέλη της θεραπείας είναι πολύ περισσότερα από τους ενδεχομένους κινδύνους και τα απλουστευμένα δοσολογικά σχήματα συμβάλουν σε αυτή τη κατεύθυνση.

Τέλος, αναφέρθηκαν τα αποτελέσματα πρόσφατων μελετών στις οποίες διαπιστώθηκε ότι η αυξημένη πίεση σφυγμού συσχετίζεται με ορισμένους βιοδείκτες της νόσου Alzheimer που ανιχνεύονται στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό. Επίσης από μεγάλο κέντρο της Αμερικής διαπιστώθηκε ότι η λήψη φαρμάκων του άξονα ρενίνης - αγγειοτασσίνης - αλδοστερόνης και διουρητικών συνοδεύεται με λιγότερη άνοια συγκριτικά με τη λήψη ανταγωνιστών ασβεστίου και β-αναστολέων.

---

Ρεπορτάζ υγείας