ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ

Είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς ένα εξαρθρωμένο από ένα σπασμένο οστό. Ωστόσο και τα δύο είναι επείγοντα ιατρικά περιστατικά, και τα βήματα για τις πρώτες βοήθειες είναι παρόμοια.


Οι ακόλουθες είναι συχνές αιτίες καταγμάτων:

• Πτώση από ύψος
• Άμεσα χτυπήματα
• Κακοποίηση παιδιών
• Επαναλαμβανόμενη πίεση, όπως αυτή που προκαλείται από το τρέξιμο, μπορεί να προκαλέσει ράγισμα στο πόδι, τον αστράγαλο, την κνήμη ή το ισχίο.

Τα συμπτώματα μπορούν να είναι τα εξής:

• Ένα εμφανώς μετατοπισμένο ή παραμορφωμένο μέλος ή άρθρωση
• Πρήξιμο και εκχύμωση ή αιμορραγία
• Οξύς πόνος
• Μούδιασμα και κνησμός
• Σχισμένο δέρμα και προεξέχον οστό
• Περιορισμένη κινητικότητα ή αδυναμία κίνησης του τραυματισμένου μέλους

Οι πρώτες βοήθειες

1. Ελέγξτε αν ο τραυματίας αναπνέει κανονικά. Αν είναι απαραίτητο, καλέστε το 166 και αρχίστε ασκήσεις ανάνηψης ή περιορισμού της αιμορραγίας.
2. Κρατήστε τον τραυματία ακίνητο και ήρεμο.
3. Εξετάστε τον τραυματία προσεκτικά για ενδεχόμενα πρόσθετα τραύματα.
4. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αν φθάσει γρήγορα η ιατρική βοήθεια, αφήστε το ιατρικό προσωπικό να αναλάβει τη φροντίδα του τραυματία.
5. Αν το οστό προεξέχει από το δέρμα, θα πρέπει να αντιμετωπισθεί άμεσα για να προληφθεί τυχόν μόλυνση. Μην αναπνέετε πάνω από την πληγή και μην δοκιμάσετε να την ψηλαφίσετε. Αν είναι δυνατόν, ξεπλύνετε ελαφρά το τραύμα για να αφαιρέσετε τυχόν βρώμα (χώμα κλπ.), αλλά μην τρίψετε δυνατά ή ρίξετε πολύ υγρό πάνω του. Καλύψτε το με αποστειρωμένους επιδέσμους.
6. Αν χρειάζεται, ακινητοποιήστε το σπασμένο οστό με νάρθηκα ή αναρτήρα. Πρόχειροι νάρθηκες γίνονται με μια εφημερίδα τυλιγμένη ρολό ή ένα κομμάτι ξύλο. Ακινητοποιήστε την περιοχή πάνω και κάτω από το τραυματισμένο οστό.
7. Εφαρμόστε παγοκύστες για τη μείωση του πόνου και του πρηξίματος.
8. Λάβετε μέτρα για να προλάβετε τυχόν σοκ. Ξαπλώστε κάτω τον τραυματία, ανασηκώστε του τα πόδια ώστε να είναι περίπου 30 εκ. ψηλότερα από το κεφάλι και καλύψτε τον με ένα παλτό ή μια κουβέρτα. Ωστόσο, ΜΗΝ μετακινήσετε τον τραυματία αν υποψιάζεστε τραύμα στο κεφάλι, τον αυχένα ή την πλάτη.


Τι να ΜΗΝ κάνετε

• ΜΗΝ μετακινείτε τον τραυματία πριν σταθεροποιήσετε το σπασμένο οστό
• ΜΗΝ μετακινείτε άτομο με τραυματισμένο ισχίο, λεκάνη ή μηρό εκτός κι αν απολύτως απαραίτητο. Αν πρέπει να μετακινήσετε τον τραυματία σε ασφαλές σημείο, τραβήξτε τον από τα ρούχα (όπως οι ώμοι του πουκαμίσου, η ζώνη, ή τα μπατζάκια του παντελονιού).
• ΜΗΝ μετακινείτε άτομο που έχει πιθανόν τραυματιστεί στη σπονδυλική στήλη.
• ΜΗΝ δοκιμάζετε να επαναφέρετε ένα οστό στη σωστή θέση ή να του αλλάξετε θέση εκτός κι αν φαίνεται ότι εμποδίζεται η κυκλοφορία του αίματος.
• ΜΗΝ δοκιμάζετε να αποκαταστήσετε τη σπονδυλική στήλη στη σωστή θέση σε περίπτωση που δείχνει να έχει τραυματιστεί.
• ΜΗΝ δοκιμάζετε την κινητικότητα ενός οστού.

Καλέστε αμέσως ιατρική βοήθεια αν

• Υπάρχει υποψία για κάταγμα στο κεφάλι, τον αυχένα ή την πλάτη.
• Υπάρχει υποψία για κάταγμα στο ισχίο, την λεκάνη ή τον μηρό.
• Δεν μπορείτε να ακινητοποιήσετε εντελώς το τραύμα επιτόπου μόνοι σας.
• Υπάρχει εκτεταμένη αιμορραγία.
• Μια περιοχή κάτω από την τραυματισμένη άρθρωση είναι ωχρή, κρύα, άκαμπτη ή κυανή.
• Υπάρχει οστό που προεξέχει από το δέρμα.

Ακόμα κι αν τα κατάγματα σε άλλα οστά μπορεί να μην αποτελούν επείγοντα ιατρικά περιστατικά, χρειάζονται και αυτά ιατρική φροντίδα. Καλέστε τον γιατρό σας και φροντίστε να σας δει.

Αν ένα παιδί δεν αντέχει πίεση ή βάρος σε ένα πόδι ή χέρι μετά από ατύχημα, ή αδυνατεί να το κινήσει, ή βλέπετε καθαρά ότι υπάρχει παραμόρφωση, πρέπει να υποψιαστείτε κάταγμα και να ζητήσετε ιατρική βοήθεια.