Η ΧΡΗΣΗ ΟΛΙΓΟΘΕΡΜΙΔΙΚΩΝ ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΩΝ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΘΕΡΜΙΔΩΝ
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΥΓΕΙΑΣ
16/12/2016
Η μελέτη των Tey et al. δεν είναι σε θέση να παρέχει αποδείξεις σχετικά με τους ισχυρισμούς Δελτίου Τύπου ότι «Η ενέργεια που «εξοικονομήθηκε» από την αντικατάσταση της ζάχαρης με ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά αντισταθμίστηκε πλήρως στα επόμενα γεύματα». Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες έχει δημοσιευθεί ένας μεγάλος αριθμός τυχαιοποιημένων κλινικών δοκιμών, οι οποίες έδειξαν ότι μετά από μια φόρτιση με ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά (preload- αρχική κατανάλωση μιας ποσότητας ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών), οι συμμετέχοντες δεν αντισταθμίζουν τη χαμηλότερη πρόσληψη θερμίδων με το να καταναλώνουν μεγαλύτερη ποσότητα μεσημεριανού ή βραδινού γεύματος και αναφέρουν παρόμοια επίπεδα κορεσμού σε σύγκριση με εκείνα που ακολουθούν την αρχική κατανάλωση σουκρόζης, η οποία είναι υψηλότερη σε ενέργεια.
Είναι σημαντικό οι περιορισμοί της μελέτης αυτής, συμπεριλαμβανομένου του βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα της συγκεκριμένης δοκιμής (μία ημέρα), να ληφθούν σοβαρά υπόψη στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων της. Οι ίδιοι οι συγγραφείς σημειώνουν ότι «όταν τα αποτελέσματα εξετάζονται όλα μαζί, τα δεδομένα φαίνεται να δείχνουν ότι η χρήση των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών δεν οδηγεί σε υπερκατανάλωση» και ότι «αυτό δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί στην παρούσα μελέτη λόγω της «σύντομης» φύσης της δοκιμής». Επιπλέον, ένας άλλος σημαντικός περιορισμός της μελέτης αυτής, είναι ότι τα διατροφικά στοιχεία για τα επόμενα γεύματα αναφέρονταν από τους ίδιους τους συμμετέχοντες, αφού είχαν φύγει από το χώρο της μελέτης (μετά το γεύμα). Είναι ενδιαφέρον, και σύμφωνο με άλλες μελέτες, ότι μόνο μερική αντιστάθμιση της ενέργειας (22-32%) παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού (το μόνο γεύμα που οι εθελοντές κατανάλωναν υπό εποπτεία στο χώρο της μελέτης), κάτι το οποίο στην πραγματικότητα δείχνει ότι η αντικατάσταση της ζάχαρης με ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά οδήγησε σε μειωμένη πρόσληψη ενέργειας στο επόμενο γεύμα. Όσον αφορά στο εύρημα της μελέτης ότι οι εθελοντές αντιστάθμισαν την ενέργεια που «εξοικονομήθηκε» μέχρι το τέλος της ημέρας-δοκιμής, αυτό δεν μπορεί να αποδειχθεί από τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής, αφού η διατροφική πρόσληψη αναφέρθηκε από τους ίδιους τους συμμετέχοντες στο σπίτι, μετά την ώρα του γεύματος, κάτι το οποίο αποτελεί σημαντικό περιορισμό αυτής της μελέτης.
Ο ευεργετικός ρόλος της χρήσης ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στη μείωση της πρόσληψης θερμίδων και τη διαχείριση του βάρους, επιβεβαιώθηκε με σαφήνεια στην πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση των Rogers et al, η οποία ανέλυσε τα αποτελέσματα 56 βραχυπρόθεσμων δοκιμών και 9 μακροχρόνιων μελετών σε σχέση με την τελική πρόσληψη ενέργειας και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα αποτελέσματα της διαθέσιμης βιβλιογραφίας συμφωνούν στο ότι η χρήση ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών οδηγεί σε μειωμένη ενεργειακή πρόσληψη και απώλεια βάρους. Συγκεκριμένα, οι βραχυπρόθεσμες μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στη θέση των σακχάρων σχετίζεται σταθερά με μειωμένη βραχυπρόσθεσμη πρόσληψη ενέργειας, σε αντίθεση με ό,τι ισχυρίζονται οι Tey et al. Επίσης, η ενεργειακή πρόσληψη δε διέφερε για τα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά σε σχέση με το νερό ή με άγλυκα προϊόντα, παρά την ανησυχία ότι τα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά μπορεί να αυξήσουν έντονα την πρόσληψη ενέργειας μέσω της διέγερσης της επακόλουθης πρόσληψης ενέργειας από τη γλυκύτητα ή μέσω άλλων μηχανισμών.. Επιπλέον, σε όλες τις περιπτώσεις τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών (RCTs), η χρήση ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών οδήγησε σε μείωση της πρόσληψης ενέργειας. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν υπήρξε κανένα παράδειγμα δοκιμαστικής παρέμβασης με παρατεταμένη έκθεση, όπου η χρήση ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών να οδήγησε σε μια σχετική αύξηση στη μέση ενεργειακή πρόσληψη ή το σωματικό βάρος.
