Η Actelion Ltd ανακοίνωσε τα πρώτα αποτελέσματα της μελέτης ορόσημο Φάσης III GRIPHON σε 1.156 ασθενείς με πνευμονική αρτηριακή υπέρταση (ΠΑΥ) με το selexipag, τον πρώτο από του στόματος εκλεκτικό αγωνιστή του υποδοχέα IP της προστακυκλίνης. Η αρχική ανάλυση δείχνει ότι η οδηγούμενη από συμβάντα μελέτη έκβασης πέτυχε το πρωταρχικό τελικό σημείο αποτελεσματικότητας, με υψηλή στατιστική σημαντικότητα.

Το selexipag μείωσε τον κίνδυνο εμφάνισης συμβάντος νοσηρότητας/θνητότητας έναντι του εικονικού φαρμάκου κατά 39% (p<0,0001). Η αποτελεσματικότητα που παρατηρήθηκε ήταν σταθερή σε όλες τις βασικές υποομάδες: ηλικίας, φύλου, λειτουργικής κλάσης κατά ΠΟΥ, αιτιολογίας ΠΑΥ και βασικής θεραπείας της ΠΑΥ. Οι ασθενείς έλαβαν θεραπεία για έως και 4,3 έτη. Το συνολικό προφίλ ανοχής του selexipag στη GRIPHON ήταν σύμφωνο με τις θεραπείες προστακυκλίνης.

Ο Jean-Paul Clozel, M.D, Διευθύνων Σύμβουλος της Actelion, δήλωσε σχετικά: "Νιώθω συγκλονισμένος από τα αποτελέσματα αυτής της μακροπρόθεσμης μελέτης έκβασης που αξιολόγησε το selexipag σε συνθήκες κατά τις οποίες το 80% των ασθενών λάμβαναν ήδη κατά την έναρξη από του στόματος θεραπεία για την ΠΑΥ. Μαζί με τη συνεργαζόμενη εταιρεία Nippon Shinyaku βρισκόμαστε πλέον ένα βήμα πιο κοντά στο να μπορούμε να προσφέρουμε μια αποτελεσματική από του στόματος θεραπεία που θα στοχεύει την οδό της προστακυκλίνης για τους ασθενείς με ΠΑΥ. Τώρα μένει να εργαστούμε επιμελώς για να ολοκληρώσουμε τις αναλύσεις, με στόχο να ξεκινήσουμε τις πρώτες ρυθμιστικές διαδικασίες έγκρισης προς τις Υγειονομικές Αρχές, το συντομότερο δυνατό".

Ο Gérald Simonneau, M.D, καθηγητής πνευμονολογίας και διευθυντής του Τμήματος Πνευμονικών Νόσων και Μονάδας Εντατικής Θεραπείας του Πανεπιστημίου Université Paris-Sud, στην περιοχή Le Kremlin-Bicêtre της Γαλλίας, και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής, σχολίασε σχετικά: "Συνταγογραφώ ενδοφλέβιες θεραπείες με προστακυκλίνη για τους ασθενείς με ΠΑΥ εδώ και είκοσι χρόνια περίπου. Τα σημερινά αποτελέσματα της GRIPHON αποτελούν μια εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη. Για πρώτη φορά, με το selexipag έχουμε μια από του στόματος ουσία που δρα στην οδό της προστακυκλίνης, εμφανίζοντας σημαντική μείωση του κινδύνου για ένα κλινικά σημαντικό τελικό σημείο".

Ο Guy Braunstein, M.D, Επικεφαλής του Τμήματος Κλινικής Ανάπτυξης, δήλωσε: "Θα ήθελα να ευχαριστήσω την ιατρική κοινότητα που ασχολείται με την ΠΑΥ για τη μακρόχρονη αφοσίωσή τους, χάρη στην οποία υλοποιήθηκε αυτή η δεύτερη κατά σειρά μελέτη έκβασης νοσηρότητας/θνητότητας από την Actelion. Παρότι μόλις τώρα ξεκινάμε να αναλύουμε τα δεδομένα, τα πρώτα αποτελέσματα που έφτασαν σήμερα στα χέρια μας είναι ήδη εντυπωσιακά. Η ιδέα της εξατομικευμένης αύξησης της δοσολογίας του selexipag ανάλογα με την ανοχή ήταν επιτυχής, με τα αποτελέσματα να είναι σταθερά σε όλο το εύρος δόσεων".

Η Vallerie McLaughlin, M.D,, Διευθύντρια του Προγράμματος Πνευμονικής Υπέρτασης στο Τμήμα Καρδιαγγειακής Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, στις ΗΠΑ, αλλά και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής, είπε σχετικά: "Τα αποτελέσματα της μελέτης GRIPHON ενισχύουν την άποψη ότι το selexipag μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για την προστακυκλίνη σε διάφορες ομάδες ασθενών, δεδομένων των ευρημάτων σταθερής αποτελεσματικότητας σε όλες τις βασικές υποομάδες, οι οποίες αξιολογήθηκαν σε αυτήν τη μακροπρόθεσμη μελέτης έκβασης. Επιπλέον, η GRIPHON έδειξε για ακόμη μία φορά ότι οι μελέτες έγκρισης, της που ακολουθούν αξιόπιστους ορισμούς νοσηρότητας/θνητότητας - όπως προτείνονται από το 4ο και 5ο Παγκόσμιο Συμπόσιο για την Πνευμονική Υπέρταση - έχουν τη δυνατότητα να μας δίνουν πραγματικά ουσιώδεις κλινικές πληροφορίες".

Τα λεπτομερή αποτελέσματα της μελέτης θα ανακοινωθούν σε προσεχή συνέδρια, καθώς και σε έγκριτα επιστημονικά δημοσιεύματα.

ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗ GRIPHON

Η αύξηση της δοσολογίας του selexipag επιτρέπει την εξατομίκευση της δόσης συντήρησης του εκάστοτε ασθενή βάσει της ανοχής. Η πρώτη δοσολογία στη GRIPHON ήταν 200 μικρογραμμάρια (mcg) δις ημερησίως και αυξήθηκε σταδιακά κατά 200 mcg δις ημερησίως, φτάνοντας έως και τα 1600 mcg δις ημερησίως.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΟΧΗΣ ΣΤΗ GRIPHON

Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες στη GRIPHON που εμφανίστηκαν με μεγαλύτερη συχνότητα στην ομάδα του selexipag έναντι του εικονικού φαρμάκου συνάδουν με αυτές που είναι γνωστές στη θεραπεία με προστακυκλίνη: πονοκέφαλος, διάρροια, ναυτία, πόνος στο σαγόνι, έμετος, πόνος στα άκρα, μυαλγία, ρινοφαρυγγίτιδα και έξαψη.

Το ποσοστό των ασθενών που διέκοψαν τη θεραπεία εξαιτίας των ανεπιθύμητων ενεργειών ήταν 14% για την ομάδα του selexipag και 7% για την ομάδα του εικονικού φαρμάκου.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ GRIPHON

Η GRIPHON, (Prostacyclin (PGI2) Receptor agonist In Pulmonary arterial HypertensiON) ήταν μια τυχαιοποιημένη, πολυκεντρική, διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη που αξιολόγησε τη μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του από του στόματος χορηγούμενου selexipag σε ασθενείς με πνευμονική αρτηριακή υπέρταση.

Η μελέτη GRIPHON ήταν η μεγαλύτερη μελέτη έκβασης που πραγματοποιήθηκε ποτέ για την ΠΑΥ, με ένταξη ασθενών σε 181 κέντρα από 39 χώρες της Βόρειας και Λατινικής Αμερικής, της Ευρώπης, της περιοχής Ασίας-Ειρηνικού και της Αφρικής.

Η ένταξη των ασθενών στη GRIPHON ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2013 με 1.156 ασθενείς και αποτελεί τη μεγαλύτερη τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη μελέτη σε ασθενείς με ΠΑΥ. Οι ασθενείς λάμβαναν δις ημερησίως selexipag ή εικονικό φάρμακο, ενώ μπορούσαν να λαμβάνουν παράλληλα βασική θεραπεία με ανταγωνιστή των υποδοχέων της ενδοθηλίνης (ERA) ή/και αναστολέα της φωσφοδιεστεράσης 5 (PDE-5), εφόσον λάμβαναν σταθερή δόση τους τελευταίους 3 μήνες πριν την ένταξή τους στη μελέτη. Κατά την έναρξη, το 80% των ασθενών λάμβαναν από του στόματος φαρμακευτική αγωγή, συγκεκριμένα για την ΠΑΥ: είτε ERA, είτε αναστολέα PDE-5, ή συνδυασμό και των δύο.

Αυτή η οδηγούμενη από συμβάντα μελέτη ορόσημο σχεδιάστηκε με στόχο την επιμήκυνση του χρόνου εμφάνισης του πρώτου συμβάντος νοσηρότητας/θνητότητας για το selexipag σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο και για την αξιολόγηση της ασφάλειας του selexipag στους ασθενείς με ΠΑΥ. Όλα τα συμβάντα νοσηρότητας και θνητότητας που αναφέρθηκαν από τους ερευνητές αξιολογήθηκαν από μια ανεξάρτητη Επιτροπή Κρίσιμων Συμβάντων, η οποία δεν είχε καμία πρόσβαση στα δεδομένα θεραπείας της μελέτης.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ SELEXIPAG

Το selexipag, που αρχικά ανακαλύφθηκε και συντέθηκε από τη Nippon Shinyaku, είναι ένας ισχυρός, από του στόματος αγωνιστής του υποδοχέα IP της προστακυκλίνης.

Το selexipag στοχεύει επιλεκτικά στον υποδοχέα της προστακυκλίνης (ονομάζεται και υποδοχέας IP). Ο υποδοχέας IP είναι ένας από τους 5 τύπους προστανοειδών υποδοχέων. Η προστακυκλίνη ενεργοποιεί τον υποδοχέα IP προκαλώντας αγγειοδιαστολή και αναστέλλοντας τον πολλαπλασιασμό των αγγειακών λείων μυϊκών ινών. Το selexipag, σε αντίθεση με τα ανάλογα προστακυκλίνης, είναι εκλεκτικός αγωνιστής του υποδοχέα IP έναντι άλλων προστανοειδών υποδοχέων. Σε προκλινικά μοντέλα, η επιλεκτική διέγερση του υποδοχέα ΙΡ έχει δείξει ότι διατηρεί την αποτελεσματικότητα και μειώνει τον κίνδυνο των παρενεργειών που προκαλούνται από την ενεργοποίηση των άλλων προστανοειδών υποδοχέων, όπως των υποδοχέων EP1 και EP3 . [2,4,5]

Το selexipag αξιολογήθηκε κατά το παρελθόν σε μια διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη φάσης ΙΙ, όπου 43 ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν σε αναλογία 3:1 και έλαβαν selexipag ή εικονικό φάρμακο παράλληλα με αναστολέα PDE-5 ή/και ERA [6]

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ (ΠΑΥ)

Η πνευμονική αρτηριακή υπέρταση (ΠΑΥ) είναι μια χρόνια, απειλητική για τη ζωή διαταραχή που χαρακτηρίζεται από μη φυσιολογική αρτηριακή πίεση στις αρτηρίες ανάμεσα στην καρδιά και τους πνεύμονες του πάσχοντα. Τα συμπτώματα της ΠΑΥ δεν είναι συγκεκριμένα και μπορεί να ποικίλουν από ήπια δυσκολία στην αναπνοή και κόπωση κατά τις καθημερινές δραστηριότητες, έως συμπτώματα δεξιάς καρδιακής ανεπάρκειας και σοβαρούς περιορισμούς στη δυνατότητα άσκησης, και εν τέλει μειωμένο προσδόκιμο ζωής.

Η ΠΑΥ είναι μία ομάδα στην ταξινόμηση της πνευμονικής υπέρτασης (ΠΥ). Αυτή η ομάδα περιλαμβάνει ιδιοπαθή ΠΑΥ, κληρονομική ΠΑΥ και ΠΑΥ που προκαλείται από παράγοντες που περιλαμβάνουν νόσο του συνδετικού ιστού, λοίμωξη HIV και συγγενή καρδιοπάθεια.

Τη τελευταία δεκαετία έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην κατανόηση της παθολογίας της ΠΑΥ, παράλληλα με την ανάπτυξη θεραπευτικών οδηγιών και νέων θεραπειών. Τα φάρμακα που στοχεύουν απευθείας στην παθογένεια της ΠΑΥ είναι οι ανταγωνιστές των υποδοχέων της ενδοθηλίνης (ERAs), τα ανάλογα προστακυκλίνης και οι αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης τύπου 5. Οι θεραπείες της ΠΑΥ έχουν αλλάξει την πρόγνωση για τους ασθενείς με ΠΑΥ, από βελτίωση των συμπτωμάτων στην ανοχή της άσκησης πριν από 10 χρόνια, σε καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου σήμερα. Οι περισσότερες γνώσεις για τη νόσο και οι οδηγίες που βασίζονται σε δεδομένα τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων κλινικών δοκιμών έχουν τονίσει την ανάγκη για έγκαιρη παρέμβαση, στοχευμένη αγωγή και θεραπεία συνδυασμού.

Τα ποσοστά επιβίωσης για τους ασθενείς με ΠΑΥ είναι απαράδεκτα χαμηλά και η ΠΑΥ παραμένει μια ανίατη νόσος.