Με μεγάλη επιτυχία και αξιοσημείωτη συμμετοχή πραγματοποιήθηκε στις 8 Ιουλίου η διαδικτυακή Ημερίδα (Webinar) «Γνωρίζω - Προλαμβάνω - Αντιμετωπίζω τον καρκίνο του δέρματος» της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου στο πλαίσιο της εκστρατείας ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης για τον Καρκίνο του Δέρματος, που θα διαρκέσει μέχρι τέλους Σεπτεμβρίου 2020.
Με την παρουσία διακεκριμένων ομιλητών και τις εξαιρετικές και καλά τεκμηριωμένες παρουσιάσεις – ομιλίες, η Hμερίδα συνέβαλε στην ανάδειξη των κρίσιμων θεμάτων που αφορούν την προστασία του δέρματος από την υπεριώδη ακτινοβολία τόσο κατά την εργασία στο ύπαιθρο όσο και στην παραλία και την πόλη, θέτοντας το πλαίσιο για να αναπτυχθεί εποικοδομητικός διάλογος και να βγουν σημαντικά συμπεράσματα για τον έλεγχο και την αντιμετώπιση του καρκίνου του δέρματος.
Την Επιστημονική Ημερίδα παρακολούθησαν μέσω του διαδικτύου 380 συμμετέχοντες ενώ πολλοί περισσότεροι (+1.200) παρακολούθησαν το βίντεο της εκδήλωσης στην ιστοσελίδα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της οργάνωσής μας.
Την Ημερίδα, η οποία προβλήθηκε ζωντανά μέσω της ιστοσελίδας της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) και της σελίδας της στο Facebook, συντόνισε η κα Καίτη Αποστολίδου, Πρόεδρος της ΕΛΛ.Ο.Κ. και της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας Ασθενών με Καρκίνο, E.C.P.C.
Στον πρόλογο της η Πρόεδρος της ΕΛΛ.Ο.Κ. κα Καίτη Αποστολίδου επισήμανε ότι σκοπός της ενημερωτικής εκστρατείας και της ημερίδας είναι η ισχυρή παρότρυνση για τη λήψη μέτρων, σε συλλογικό αλλά και προσωπικό επίπεδο, για την προστασία του δέρματος. Η κα. Αποστολίδου υπογράμμισε ότι οι θεραπείες των διαφόρων καρκίνων δέρματος είναι πολύ συχνά εξαιρετικά επίπονες, τόσο σε σωματικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο και εκτός της επιβάρυνσης της θεραπείας, μπορεί να ενέχουν κινδύνους όπως τη δυσχερή και ίσως αδύνατη επάνοδο στην εργασία, την απώλεια εισοδήματος αλλά και άλλες σημαντικότατες κοινωνικές επιπτώσεις για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους.
Στη συνέχεια ο λόγος δόθηκε στον κ. Αιμίλιο Λάλλα, Αναπληρωτή Καθηγητή Δερματολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Στην ομιλία του με τίτλο «Δέρμα: Γνωρίζουμε το μεγαλύτερο όργανο του ανθρωπίνου σώματος», ο κος Λάλλας ανέφερε την εξαιρετική σημασία του δέρματος για την εύρυθμη λειτουργία των υπολοίπων οργάνων του σώματός μας και το ρόλο που αυτό επιτελεί ως το βασικό μέσο μετάδοσης πληροφορίας, για το ποιοι είμαστε και ποια είναι η κατάσταση της υγείας μας συνολικά. Ο κος Λάλας παρουσίασε όλες τις βασικές λειτουργίες που επιτελεί το δέρμα μας ως «ζωντανός χιτώνας» του ανθρωπίνου σώματος, αφού παίζει το ρόλο φραγμού, θερμορυθμιστή και ανοσολογικού και μεταβολικού οργάνου, ενώ αναφέρθηκε στις νόσους του δέρματος και στους βασικότερους όγκους που σχετίζονται με αυτό.
Στην έλλειψη κοινού νομοθετικού πλαισίου για την προστασία των εργαζομένων από τον καρκίνο του δέρματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο και τις επικείμενες προσπάθειες προς βελτίωση της υφιστάμενης νομοθεσίας εστιάστηκε ο Καθ. Swen Malte John, Πρόεδρος του Τμήματος Δερματολογίας, Περιβαλλοντικής Ιατρικής και Θεωρίας της Υγείας του Πανεπιστημίου του Όσναμπρουκ (Κάτω Σαξονίας). Στην ομιλία του με τίτλο «Οι Καρκίνοι του Δέρματος που δεν είναι Μελάνωμα» ο Καθ. John, διακεκριμένος εμπειρογνώμονας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας, ανέφερε ότι βασική αιτία των νέων περιπτώσεων καρκίνου του δέρματος αποτελεί η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία. Οι κύριες δραστηριότητες οι οποίες συσχετίζονται με την εμφάνιση καρκίνων δέρματος είναι όλα τα είδη υπαίθριων δραστηριοτήτων προς διασκέδαση και φυσικά η εργασία σε ανοικτούς χώρους (π.χ. αγρότες, οικοδόμοι, ναυτικοί, νηπιαγωγοί, κ.α.).
Ο Καθ. John επισήμανε ότι αν και οι εργαζόμενοι σε ανοικτό χώρο εκτιμάται ότι ξεπερνούν τα 60 εκατομμύρια στην Ε.Ε., υπάρχει έλλειψη σχετικής δεσμευτικής νομοθεσίας για την προστασία τους στις περισσότερες χώρες, ενώ η καταγραφή του καρκίνου του δέρματος, ως επαγγελματικής ασθένειας βρίσκεται ακόμα σε πρώιμο στάδιο. Οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει κατά τον Καθ. John να ακολουθήσουν τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας, που αφορούν την καταχώρηση του καρκίνου του δέρματος ως επαγγελματικής ασθένειας, τη δημιουργία ενός λειτουργικού και αποτελεσματικού συστήματος καταγραφής και αναφοράς περιστατικών καρκίνου του δέρματος σχετιζόμενων με την εργασία, τη δημιουργία ενός δεσμευτικού νομοθετικού πλαισίου προστασίας των εργαζομένων όσον αφορά τον καρκίνο του δέρματος και οργάνωση ενημερωτικών εκστρατειών πρόληψης.
Τις ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά του μελανώματος καθώς και τις τελευταίες επιστημονικές προόδους στη διάγνωση και θεραπεία των μελανωματικών καρκίνων ανέπτυξε ο Καθ. Αλέξανδρος Ι. Στρατηγός, της Α' Κλινικής Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ και Διευθυντής Κέντρου Μελανώματος στο Νοσοκομείο «Α. Συγγρός», στην ομιλία του με τίτλο «Μελάνωμα».
Το μελάνωμα, ένας από τους τρεις βασικούς τύπους καρκίνου, είναι συνεχώς αυξανόμενο, αλλά η πενταετής επιβίωση από καρκίνο μελανώματος ξεπερνά πλέον το 90%, χάρη στις νέες βελτιωμένες θεραπείες και στην έγκαιρη πλέον διάγνωση. Κύριοι παράγοντες εμφάνισης μελανωμάτων είναι η υπερβολική έκθεση στον ήλιο, το ανοιχτόχρωμο δέρμα, οι άνθρωποι με πολλούς σπίλους («ελιές») και το οικογενειακό ιστορικό. Στην χώρα μας παρατηρείται μία ανοδική τάση και επέκταση σε νεότερες ηλικίες, με την πλειοψηφία των μελανωμάτων πάντως να είναι καλής πρόγνωσης ακριβώς εξαιτίας της έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης. Η θεραπεία εξαρτάται από το Στάδιο στο οποίο έχει αναπτυχθεί το μελάνωμα, με τις θεραπευτικές επιλογές στο προχωρημένο μελάνωμα να έχουν σημειώσει αλματώδη εξέλιξη τα τελευταία δέκα χρόνια, κυρίως μέσω των στοχευμένων ανοσοθεραπειών, όσο και στοχευμένων θεραπειών εναντίον των μεταλλάξεων του όγκου. Αμφότερες έχουν αυξήσει το χρόνο επιβίωσης σε πολλούς ασθενείς, ενώ έχουν επιτύχει σε πολλές περιπτώσεις μακροχρόνιες υφέσεις έως και ιάσεις.
Το Καρκίνωμα κυττάρων Merkel, ένα νευροενδοκρινικό καρκίνωμα, ικανό δηλαδή για την παραγωγή ουσιών σαν κύτταρο ενδοκρινούς αδένα παρουσίασε ενδελεχώς η κα. Κωνσταντίνα Φραγκιά-Τσίβου, Παθολογοανατόμος και Επιστημονική Υπεύθυνη του Διαγνωστικού Εργαστηρίου HistoBioDiagnosis (HBD) A.E. στην ομιλία της με τίτλο «Καρκίνωμα κυττάρων Merkel». Σπάνιο είδος καρκίνου αλλά με αυξητικές τάσεις φαίνεται ότι συσχετίζεται με την ανοσοκαταστολή και παρουσιάζει ιδιαιτέρως αυξημένη επίπτωση σε συγκεκριμένες ομάδες, όπως οι φορείς του HIV, οι μεταμοσχευμένοι ασθενείς και ιδίως οι ασθενείς με χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία. Χαρακτηριστικό του καρκινώματος Merkel είναι η πιθανή υποστροφή και μετάστασή του σε λεμφαδένα, ενώ συνηθέστερα προσβάλλει μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους (άνω των 60), με ανοιχτό δέρμα, περισσότερο άντρες και σε περιοχές του σώματος που εκτίθενται υπερβολικά στον ήλιο (κεφαλή, τράχηλος, άκρα και κορμός) κάτι που έχει τεράστια σημασία για άτομα που εργάζονται στην ύπαιθρο. Ως βασικές αιτιοπαθογένειες αναφέρονται όλα τα είδη ακτινοβολίας, ο γνωστός από το 2008 και ως «πολυϊός κυττάρου Μέρκελ» και η χρόνια ανοσοκαταστολή.
Η κ. Φραγκιά-Τσίβου επισήμανε ότι η υπέρμετρη και αλόγιστη έκθεση στον ήλιο, το άγχος και η κακή διατροφή αποτελούν σημαντικούς παράγοντες εμφάνισης του Καρκινώματος Μέρκελ, προσθέτοντας ότι η πρόληψη περιλαμβάνει σωστή εφαρμογή κανόνων ηλιοπροστασίας όλο τον χρόνο (προστατευτικά ρούχα, γυαλιά, καπέλα, αντηλιακό, όχι έκθεση σε τεχνητή ηλιοθεραπεία), έλεγχο του άγχους και υποστήριξη του ασθενούς και του οικογενειακού του περιβάλλοντος και στην όσο το δυνατόν καλύτερη διατροφή.
Η κα Ρένα Μπαρδάνη, Πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιεινής & Ασφάλειας της Εργασίας, ΕΛΙΝΥΑΕ, ενός από τους σημαντικότερους φορείς στη χώρα μας για ζητήματα υγείας και ασφάλειας της εργασίας, ξεκίνησε την ομιλία με τίτλο «Ασφάλεια των εργαζομένων στην ύπαιθρο» αναφερόμενη στις ραγδαίες αλλαγές που έχουν συντελεστεί τα τελευταία χρόνια στον κόσμο της εργασίας. Οι νέες συνθήκες δημιουργούν νέους, ή μεταβάλλουν ήδη υπάρχοντες κινδύνους στους σύγχρονους χώρους εργασίας. Ο αγροτικός τομέας αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τομείς εξέτασης αυτών των θεμάτων λόγω της φύσης της εργασίας και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της. Λόγω αυτών των ιδιαιτεροτήτων ένα σημαντικό ποσοστό των αγροτών δεν καταγράφονται ως εργαζόμενοι ενώ είναι από τους εργασιακούς τομείς που κινδυνεύουν περισσότερο. Τα δερματικά νοσήματα και οι επιπτώσεις από τις περιβαλλοντικές συνθήκες αποτελούν ένα από τα κύρια προβλήματα υγείας στον αγροτικό τομέα. Όπως σημείωσε η κ. Μπαρδάνη τα άτομα που εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους και ιδίως οι απασχολούμενοι στον αγροτικό και αλιευτικό τομέα βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, αφού παρά την ύπαρξη σχετικής νομοθεσίας, συχνά οι επαγγελματίες αυτοί δεν καλύπτονται από αυτήν, ως αυτοαπασχολούμενοι.
Των εισηγήσεων ακολούθησε συζήτηση μεταξύ των συμμετεχόντων σχετικά με την υφιστάμενη κατάσταση σχετικά με την προστασία των εργαζομένων από τον καρκίνο του δέρματος και με αναφορά στις δράσεις και πρωτοβουλίες που επίκεινται προς αντιμετώπιση του ζητήματος.
Η διαδικτυακή ημερίδα ενημέρωσης για τον καρκίνο του δέρματος, έλαβε χώρα υπό την αιγίδα των Επιστημονικών Εταιρειών :
• Ελληνική Εταιρεία Μελέτης Μελανώματος
• Ελληνική Δερματολογική & Αφροδισιολογική Εταιρεία
• Ελληνική Εταιρεία Πλαστικής Επανορθωτικής και Αισθητικής Χειρουργικής
• Ελληνική Εταιρεία Καρκίνου Κεφαλής & Τραχήλου
• Ελληνική Εταιρεία Παθολογικής Ανατομικής - ΕΕΠΑ