Στον προγραμματισμό του ΟΚΑΝΑ είναι η δημιουργία 17 νέων Μονάδων, 4 στην Αττική, 2 στη Θεσσαλονίκη και από μία σε Κομοτηνή, Δράμα, Σέρρες, Βέροια, Καστοριά, Κοζάνη, Ιωάννινα, Μυτιλήνη, Τρίπολη, Καλαμάτα και Ρέθυμνο, ανακοίνωσε σήμερα το υπουργείο Υγείας.
Ειδικότερα στη σημερινή συνέντευξη τύπου για τον Οργανισμό αναφέρθηκε οτι " ο ΟΚΑΝΑ, ως εποπτευόμενο και χρηματοδοτούμενο από το Υπουργείο Υγείας ΝΠΙΔ, σχεδιάζει και εφαρμόζει πολιτικές, που στοχεύουν στη συνολική αντιμετώπιση του προβλήματος της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών σε επίπεδο πρόληψης, θεραπείας και κοινωνικής επανένταξης. Στην προσπάθεια αυτή η στήριξη του Υπουργείου Υγείας είναι απαραίτητη, όχι μόνο γιατί το τελευταίο είναι το καθ’ ύλην αρμόδιο για την αντιμετώπιση και επίλυση θεμάτων δημόσιας υγείας, όπως αυτό, αλλά και γιατί η διαχείριση πολυπαραγοντικών φαινομένων απαιτεί ισχυρά δίκτυα συνεργασίας με ξεκάθαρους και κοινούς στόχους.


Πρόληψη

Με προτεραιότητα στην Πρόληψη, τα Κέντρα Προαγωγής Ψυχικής Υγείας και Πρόληψης των Εξαρτήσεων, όπως θα μετονομαστούν, ιδρύονται από τον ΟΚΑΝΑ σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Στόχος είναι η πλήρης γεωγραφική κάλυψη με ένα τουλάχιστον Κέντρο ανά Νομό. Μέχρι σήμερα έχουν καλυφθεί οι 49 από τους 51 Νομούς της χώρας. Στους Νομούς Δράμας και Λασιθίου, που δεν έχουν ακόμη Κέντρο Πρόληψης, έχουν ήδη δρομολογηθεί οι απαιτούμενες ενέργειες για την ίδρυσή τους, που θα οδηγήσει τη γεωγραφική κάλυψη στο 100%.

Με τον ειδικό κωδικό, που δημιουργήθηκε από το ΥΥΚΑ στα τέλη του 2009, από το 2010 και εξής το 50% της χρηματοδότησης των Κέντρων, που διατίθεται από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας, αφορά αποκλειστικά τα Κέντρα Πρόληψης. Το υπόλοιπο 50% της χρηματοδότησης καλύπτεται, με βάση την ανανεωμένη Προγραμματική Σύμβαση 2009-2013 μεταξύ Υπουργείου Εσωτερικών, Υπουργείου Υγείας, ΟΚΑΝΑ, ΚΕΔΚΕ και ΕΕΤΑ, από το Υπουργείο Εσωτερικών. Ο ΟΚΑΝΑ έχει ήδη καλύψει τις οφειλές προς τα Κέντρα για τα έτη 2007, 2008 και 2009 και έχει καταβάλει συνολικά 11.345.000 ευρώ, ενώ έχει ήδη προκαταβάλει ποσό έναντι ύψους 2.095.000 ευρώ για το έτος 2010. Άμεσα ο ΟΚΑΝΑ πρόκειται να ιδρύσει Κέντρο Εκπαίδευσης για κάλυψη αναγκών εκπαίδευσης και επιμόρφωσης καθώς και έρευνας και αξιολόγησης στον τομέα αυτό.

Σε ό,τι αφορά το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των Κέντρων, ήδη από 1/10/2010 εγκρίθηκε και ισχύει ενιαίο μισθολόγιο για τα στελέχη των Κέντρων, ενώ διαμορφώνονται και οι επιμέρους θεσμικές προβλέψεις, που θα κατοχυρώσουν και θα διευκολύνουν τη λειτουργία των Κέντρων ενόψει της εφαρμογής του «Καλλικράτη».


Θεραπεία

Η ίδρυση των πρώτων Μονάδων Υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ από το 1996 και η πειραματική – τότε - λειτουργία τους έγινε με βάση τα επιστημονικά δεδομένα και την εμπειρία χωρών, που αντιμετώπιζαν ήδη τα προβλήματα της απεξάρτησης και ακολούθησαν συγκεκριμένες κατευθύνσεις αναφορικά με το πώς και το πού θα παρέχονται οι θεραπευτικές υπηρεσίες στον πληθυσμό – στόχο. Οι Μονάδες του ΟΚΑΝΑ ιδρύθηκαν και λειτουργούν στο κέντρο της πόλης, για να μπορούν να εξυπηρετούν σε καθημερινή βάση τους ασθενείς εξασφαλίζοντάς τους όσο το δυνατόν ευκολότερη πρόσβαση.

Η εύκολη πρόσβαση στη θεραπεία είναι η εφαρμογή στην πράξη του δικαιώματος για θεραπεία, που συνιστά υποχρέωση της πολιτείας προς τους πολίτες της. Η ύπαρξη εναλλακτικών θεραπευτικών προσεγγίσεων είναι απαραίτητη καθώς στην Ελλάδα η αναζήτηση θεραπείας δεν είναι υποχρεωτική και σε αυτό το πνεύμα ο κάθε ασθενής έχει το δικαίωμα επιλογής. Τα διαφορετικής φιλοσοφίας θεραπευτικά προγράμματα της χώρας μας δεν λειτουργούν ανταγωνιστικά. Για την ένταξη του ασθενούς στο καθένα από αυτά ακολουθούνται αυστηρά επιστημονικά κριτήρια με δεδομένη και την προσωπική επιθυμία του ενδιαφερόμενου.

Ο πρωταρχικός στόχος του προγράμματος υποκατάστασης ήταν, είναι και θα είναι η πλήρης απεξάρτηση του ασθενή και από το υποκατάστατο. Γεγονός είναι, όμως, ότι ο πληθυσμός, που προσέρχεται στα προγράμματα του ΟΚΑΝΑ, έχει τουλάχιστον μία αποτυχημένη προσπάθεια απεξάρτησης στο ενεργητικό του ή/και είναι άνω των 35 ετών. Ειδικότερα, και σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέλεξε το ΕΚΤΕΠΝ από το Δίκτυο Δείκτη Αίτησης Θεραπείας για το 2008, ο μέσος όρος ηλικίας όσων απευθύνονται στο πρόγραμμα υποκατάστασης είναι τα 36,5 έτη και άρα οι ενδιαφερόμενοι έχουν ιστορικό μακροχρόνιας χρήσης οπιούχων που συνοδεύεται από αντίστοιχες βλάβες στην υγεία και σε κάποιο βαθμό και κοινωνική δυσλειτουργία. Με αυτά τα δεδομένα ο ΟΚΑΝΑ λειτουργεί μέχρι στιγμής θεωρώντας ότι επιτυχία είναι - παράλληλα με το στόχο της θεραπείας και ανεξάρτητα από την επίτευξή του - η μείωση της παραβατικότητας των μελών του ΠΥ, ο περιορισμός της επικίνδυνης και βλαβερής συμπεριφοράς, η βελτίωση της υγείας και η επαναφορά των μελών στον κοινωνικό ιστό.

Ο ΟΚΑΝΑ διαθέτει 25 Μονάδες Υποκατάστασης σε όλη την Ελλάδα, από τις οποίες 7 βρίσκονται στην Αθήνα, 5 στη Θεσσαλονίκη και 13 στην υπόλοιπη χώρα. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το σύνολο των θεραπευομένων στο πρόγραμμα υποκατάστασης σε όλη την Ελλάδα ήταν τον Αύγουστο του 2010, 5.000 άτομα. Από αυτά τα 2.200 άτομα βρίσκονται σε Μονάδες της Αττικής και τα 1.185 σε Μονάδες της Θεσσαλονίκης. Στον προγραμματισμό του ΟΚΑΝΑ είναι η δημιουργία 17 νέων Μονάδων, 4 στην Αττική, 2 στη Θεσσαλονίκη και από μία σε Κομοτηνή, Δράμα, Σέρρες, Βέροια, Καστοριά, Κοζάνη, Ιωάννινα, Μυτιλήνη, Τρίπολη, Καλαμάτα και Ρέθυμνο.


Λίστα αναμονής και ιστορικό κέντρο

Στην πορεία, από το 1996 - που λειτούργησαν οι πρώτες Μονάδες Υποκατάστασης - μέχρι σήμερα, ο πληθυσμός των αιτούμενων θεραπεία αυξήθηκε με ρυθμό γρηγορότερο από την αντίστοιχη αύξηση των θέσεων θεραπείας στο πρόγραμμα υποκατάστασης, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα το σχηματισμό μακράς λίστας αναμονής. Το Σεπτέμβριο 2010, βρίσκονταν στη λίστα αναμονής 5.232 άτομα σε όλη την Ελλάδα. Η υψηλότερη συγκέντρωση της λίστας αφορά την Αττική, όπου αναμένουν ένταξη 3.530 άτομα και ακολουθεί η Θεσσαλονίκη με 876 άτομα. Γι’ αυτό εξάλλου, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΟΚΑΝΑ, πρόκειται να δημιουργηθούν 4 νέες Μονάδες στην Αττική και δύο στη Θεσσαλονίκη.

Με τη δημιουργία νέων θέσεων θεραπείας και την απορρόφηση ενός σημαντικού τμήματος της λίστας αναμονής, εκτιμούμε ότι θα περιοριστεί και το πρόβλημα της κοινωνικής όχλησης, για το οποίο έχει αναπτυχθεί έντονος δημόσιος διάλογος το τελευταίο διάστημα.

Επίσημη θέση του ΟΚΑΝΑ (επισυνάπτεται) ήταν πάντα ότι: Το πρόβλημα της κοινωνικής όχλησης, που προκαλείται από τους τοξικοεξαρτημένους, είναι απόρροια της μεγάλης λίστας αναμονής, δημιουργείται δηλαδή, όχι από τους ενταγμένους, αλλά από τους μη ενταγμένους στο πρόγραμμα, σε βαθμό που να υπάρχει πλέον η εκτίμηση ότι δημιουργείται «λίστα της πιάτσας».

Το παραπάνω συνάδει μεταξύ άλλων και με δύο στοιχεία. Σύμφωνα με την Έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη (13/7/2010), που συντάχθηκε μετά από τη διερεύνηση των αναφορών και καταγγελιών των κατοίκων της περιοχής αλλά και της διενέργειας αυτοψιών σε περιοχές του ιστορικού κέντρου, η υποβάθμιση του κέντρου οφείλεται στην ανεπαρκή και πλημμελή παρέμβαση του κράτους και συγκεκριμένα των υπηρεσιών υγείας και ασφάλειας.

Το δεύτερο στοιχείο, που τεκμηριώνει περαιτέρω τη θέση του ΟΚΑΝΑ, είναι τα αποτελέσματα έρευνας, που διενήργησε ο ΟΚΑΝΑ το Σεπτέμβριο του 2010 «Εξαρτημένα Άτομα και Ιστορικό Κέντρο» (επισυνάπτεται). Από την έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από το προσωπικό της ομάδας “streetwork” του ΟΚΑΝΑ σε 11 σημεία του κέντρου της πόλης, όπου παρουσιάζεται υψηλή συγκέντρωση χρηστών (πιάτσα), προκύπτει ότι το 85% των χρηστών, που βρέθηκαν στις περιοχές της έρευνας, δεν είναι σήμερα σε κανένα πρόγραμμα, ενώ μόλις το 15%, 40 δηλ. άτομα σε σύνολο 275 ερωτώμενων, είναι ενταγμένοι σε θεραπευτικά προγράμματα, 23 από αυτά σε πρόγραμμα του ΟΚΑΝΑ και 17 σε άλλα.

Για άλλη μια φορά οφείλουμε λοιπόν να υποστηρίξουμε ότι όλοι, κεντρικό κράτος, τοπικές αρχές και πολίτες πρέπει να αντιληφθούμε ότι οι λύσεις πρέπει να στηρίζονται σε συνολική θεώρηση του προβλήματος, σε επιστημονική τεκμηρίωση, σε ενδελεχή σχεδιασμό και συμπληρωματικότητα δράσεων, και όχι σε αποσπασματικές ενέργειες και δηλώσεις, που οδηγούν στη δημιουργία παραπλανητικών εντυπώσεων."






ΥΠΑΡΧΟΥΣΕΣ & ΝΕΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ


ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΧΛΗΣΗ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΑΣ - Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΟΚΑΝΑ

Αποτελέσματα Έρευνας ΟΚΑΝΑ