Πρόσφατη πανελλαδική μελέτη που πραγματοποίησε το Ελληνικό Ίδρυμα Οστεοπόρωσης (ΕΛΙΟΣ) για την καλύτερη διάγνωση και αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης και της οστεοαρθρίτιδας, έδειξε οτι σχεδόν στο 83% των γυναικών 45 με 90 ετών σε εμμηνόπαυση που πάσχουν από οστεοπόρωση ή οστεοπενία, συνυπάρχει οστεοαρθρίτιδα σε μια τουλάχιστον άρθρωση. Ειδικότερα σε γυναίκες άνω των 65 ετών το ποσοστό αυτό έφθασε το 90% με συχνότερες περιοχές του σκελετού που ταλαιπωρούνται το γόνατο, τον αυχένα, τα χέρια και το ισχίο.


Με αφορμή τις 3 Παγκόσμιες Ημέρες Οστεοπόρωσης, Εμμηνόπαυσης και Αρθρίτιδας, τα παραπάνω ενδιαφέροντα ευρήματα αλλά και την πραγματική διάσταση της συνύπαρξης της οστεοπόρωσης, της οστεοαρθρίτιδας και του αυξημένου σωματικού βάρους στη μετεμμηνοπαυσιακή ηλικία, παρουσίασε σε Συνέντευξη Τύπου το ΕΛΙΟΣ σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Κλιμακτηρίου & Εμμηνόπαυσης (ΕΕΚΕ). Εισηγητές ήταν ο κ. Γεώργιος Λυρίτης, Ομότιμος Καθηγητής Ορθοπαιδικής ΕΚΠΑ, Πρόεδρος ΕΛΙΟΣ, η κα Ειρήνη Λαμπρινουδάκη, Ενδοκρινολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Γυναικολογικής Ενδοκρινολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Γενική Γραμματέας ΕΕΚΕ και ο κ. Ευστάθιος Χρονόπουλος, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, Β΄ Ορθοπαιδική Κλινική ΕΚΠΑ, Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας, Μέλος Δ.Σ. ΕΛΙΟΣ.


Ο κ. Λυρίτης αναφερόμενος στη συνύπαρξη οστεοπόρωσης, οστεοαρθρίτιδας σε σχέση με το αυξημένο σωματικό βάρος υπογραμμίζει ότι, «Σε αντίθεση με τις μέχρι σήμερα επικρατούσες απόψεις, δηλαδή ότι η ύπαρξη της οστεοαρθρίτιδας και του αυξημένου σωματικού βάρους αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την πρόκληση της μετεμμηνοπαυσιακής οστεοπόρωσης, πλέον και μέσω της μελέτης του ΕΛΙΟΣ αντιστρέφεται αυτή η άποψη και είναι σαφές ότι τόσο το αυξημένο σωματικό βάρος όσο και η οστεοαρθρίτιδα δεν προστατεύουν τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες από την οστεοπόρωση και την οστεοπενία. Αυτό φαίνεται καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό των οστεοπορωτικών γυναικών είναι υπέρβαρες ή παχύσαρκες, ιδίως σε ηλικίες άνω των 65 ετών. Το ίδιο ισχύει και με την οστεοαρθρίτιδα που είναι εξαιρετικά συχνή στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ειδικά σε ηλικίες μεγαλύτερες των 65 ετών.»


Όσον αφορά τη σχέση εμμηνόπαυσης με τα μυοσκελετικά προσβλήματα ο κ. Λυρίτης επισήμανε ότι, «Κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης η εμφάνιση παθήσεων των οστών - οστεοπόρωση[1], των αρθρώσεων -οστεοαρθρίτιδα[2] και του μυϊκού συστήματος - σαρκοπενία[3], είναι συχνότερη, ενώ και η προοδευτική αύξηση του σωματικού βάρους, ιδίως στην περιοχή του κορμού αποτελεί έναν επιπλέον επιβαρυντικό παράγοντα. Όλα αυτά οδηγούν στη μείωση της ποιότητας της ζωής των γυναικών με πόνο, διαταραγμένη λειτουργικότητα του σώματος και προοδευτική παραμόρφωσή του. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 66% των γυναικών με οστεοπόρωση έχουν αυξημένο σωματικό βάρος ενώ το 14.6% ήταν παχύσαρκες. Στη μελέτη του ΕΛΙΟΣ βρέθηκε ότι οι γυναίκες με μεικτή μορφή οστεοπόρωσης και αρθρίτιδας έχουν μεγαλύτερο σωματικό βάρος ιδιαίτερα σε ηλικία άνω των 65 ετών.»


Η κα Λαμπρινουδάκη σημείωσε ότι «Η παχυσαρκία σήμερα είναι παγκόσμια επιδημία γι’ αυτό και φέτος η Παγκόσμια Ημέρα Εμμηνόπαυσης είναι αφιερωμένη στην προσπάθεια πρόληψης και αντιμετώπισης της αύξησης βάρους στην εμμηνόπαυση αφού αποτελεί παράγοντα κινδύνου για πολλά σωματικά και ψυχιατρικά νοσήματα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται η οστεοαρθρίτιδα, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο διαβήτης, πολλές μορφές καρκίνου, οι πνευμονοπάθειες, κ.λπ. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ότι στην Ελλάδα 1 στις 3 ενήλικες γυναίκες άνω των 30 ετών είναι παχύσαρκη, ενώ 2 στις 3 γυναίκες είναι υπέρβαρες. Για όλα αυτά και σε συνδυασμό με την αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης όπου μια γυναίκα θα ζήσει πάνω από 1/3 της ζωής της ως εμμηνοπαυσιακή, είναι κρίσιμο να προβούμε σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες και να προστατεύσουμε τις γυναίκες από την αύξηση βάρους και ως εκ τούτου από τα συνοδά νοσήματα.»


Όσον αφορά στην πρώιμη εμμηνόπαυση η κα Λαμπρινουδάκη σημείωσε ότι, «Η εμμηνόπαυση σε νεαρότερη του φυσιολογικού ηλικία πριν τα 45 και ειδικά πριν τα 40, η πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια, εμφανίζεται σε 1 στις 100 γυναίκες και χρειάζεται άμεση θεραπεία. Χωρίς θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης η γυναίκα κινδυνεύει από οστεοπόρωση, πρώιμα καρδιαγγειακά επεισόδια. Επίσης, μπορεί να παρουσιάσει πρώιμη ατροφία του ουρογεννητικού συστήματος, ατροφία των μυών, αύξηση κοιλιακού λίπους και ατροφία δέρματος αλλά και συμπτώματα εμμηνόπαυσης, όπως εξάψεις, αϋπνία, χρόνια κόπωση, νευρικότητα.» Η κα Λαμπρινουδάκη πρόσθεσε ότι, «Σε πολλές περιπτώσεις δεν γνωρίζουμε την αιτία διακοπής της περιόδου αλλά σε ολοένα αυξανόμενο αριθμό αυτή η κατάσταση είναι παρενέργεια θεραπείας που έχουν κάνει οι γυναίκες λόγω κάποιας νεοπλασματικής νόσου, π.χ. χημειοθεραπεία για καρκίνο. Οι γυναίκες με πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια που λαμβάνουν ορμονική θεραπεία υποκατάστασης διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο καρκίνου του μαστού όσο μια υγιής συνομήλική τους γυναίκα με φυσιολογική περίοδο.»


Ο κ. Χρονόπουλος μιλώντας για την οστεοαρθρίτιδα επισήμανε ότι, «Η οστεοαρθρίτιδα είναι η συνηθέστερη πάθηση που προσβάλλει τους ενήλικες αφού πάνω από 30% των ανθρώπων ηλικίας 60 ετών εμφανίζει την πάθηση ενώ άνω των 75 ετών το ποσοστό αγγίζει το 80%. Είναι μια εκφυλιστική φλεγμονώδης πάθηση των αρθρώσεων, όπου παρατηρείται εκφύλιση του χόνδρου και εκφυλιστικές αλλοιώσεις όλης της άρθρωσης και εφόσον εξελιχθεί παρατηρείται παραμόρφωση, χρόνιος πόνος και συνολική δυσλειτουργία του ασθενή. Για την ανακούφιση των ασθενών είναι πολύ σημαντική η σωστή θεραπευτική προσέγγιση ώστε να μειώσουμε τον πόνο και να βελτιώσουμε τη λειτουργικότητα της άρθρωσης αλλά εξίσου σημαντικό είναι να παρέχουμε εκπαίδευση και ενημέρωση για αποφυγή δραστηριοτήτων που επιβαρύνουν τις αρθρώσεις. Στο σημείο αυτό σημαντική είναι και η μείωση του βάρους η οποία μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης οστεοαρθρίτιδας του γόνατος κατά 50% αλλά και τη φόρτισή του κατά 25%.»