Νέες προοπτικές στην θεραπεία της ψωρίασης
Η ψωρίαση είναι Δερματοπάθεια με πολλά πρόσωπα και ποικιλία δερματικών εκδηλώσεων. Προσβάλλει το 2% του πληθυσμού. Μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Συνήθως εμφανίζεται σε νεαρά ενήλικα άτομα. Δεν είναι μεταδοτική. Η αιτιολογία της παραμένει άγνωστη. Θεωρείται πολυπαραγοντική δερματοπάθεια. Για την εκδήλωση της δηλαδή υπεισέρχονται πολλοί παράγοντες όπως γενετικοί, ανοσολογικοί, περιβαλλοντικοί, φάρμακα, λοιμώξεις, τραυματισμοί, stresses κ.α.
Η ψωρίαση επηρεάζεται σημαντικά στην πορεία και την εξέλιξη της από τους λεγόμενους εκλυτικούς παράγοντες. Σ' αυτούς εντάσσονται το άγχος και οι έντονες ψυχικές συγκινήσεις, οι λοιμώξεις ιδιαιτέρως του αναπνευστικού αλλά και κλιματικές συνθήκες. Έτσι γνωρίζουμε ότι η ψωρίαση συνήθως βελτιώνεται το καλοκαίρι με τον ήλιο ενώ το ψυχρό και υγρό κλίμα την χειροτερεύει. Εξάλλου, ορισμένα φάρμακα όπως οι Β-αναστολείς που χορηγούνται σε υπερτασικά η καρδιοπαθή άτομα προκαλούν ψωριασιόμορφα εξανθήματα.
Τα δερματικά εξανθήματα που προκαλεί η ψωρίαση μπορεί να είναι περιορισμένα, πολύ εκτεταμένα η και να αφορούν όλη την επιφάνεια του σώματος. Συνήθως είναι περιορισμένα με μορφή ερυθηματολεπιδωδών πλακών στους αγκώνες, γόνατα, άκρες χείρες και πόδες, τριχωτό κεφαλής και οσφυική χώρα. Τα παχιά λέπια που επικάθονται στις ψωριασικές πλάκες δημιουργούν έντονο αισθητικό πρόβλημα στους πάσχοντες και επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής τους ιδιαιτέρως στα νεότερα άτομα. Είναι κατανοητό ότι οι ασθενείς με ψωρίαση νοιώθουν άσχημα όταν σκέπτονται ότι οι άλλοι μπορούν να βλέπουν τις βλάβες τους και πασχίζουν ώστε να τις κρύβουν είτε να τις θεραπεύσουν ώστε να μην υπάρχουν. Σε ποσοστό που φθάνει και στο 30% κατά ορισμένες επιδημιολογικές έρευνες η ψωρίαση μπορεί να προσβάλλει και τις αρθρώσεις με έντονους πόνους και παραμόρφωση τους. Συνήθως υπάρχει και προσβολή των νυχιών με εντυπώματα στο σώμα τους και πάχυνση του ελεύθερου άκρου τους κλινικές εικόνες που μοιάζουν με την μυκητίαση των νυχιών. Όταν η ψωρίαση προσβάλλει εξάλλου το τριχωτό της κεφαλής μπορεί να προκαλεί και έντονο κνησμό του τριχωτού. Μπορεί επίσης να δημιουργήσει έντονες υπερκερατώσεις των παλαμών και πελμάτων. Για όλους αυτούς τους λόγους και κυρίως για την βελτίωση ποιότητα ζωής των ασθενών η θεραπεία της ψωρίασης είναι επιβεβλημένη.
Διακρίνουμε δύο ειδών θεραπείες:
Α) Τοπική θεραπεία που αφορά ψωριάσεις περιορισμένης έκτασης και που η επιφάνεια του σώματος με ψωρίαση δεν ξεπερνά το 10% και
Β) Συστηματική θεραπεία όταν η ψωρίαση είναι περισσότερο εκτεταμένη η αφορά ειδικές μορφές. Βεβαίως οι συστηματικές θεραπείες μπορούν να συνδυάζονται με τις τοπικές θεραπείες.
Οι συστηματικές θεραπείες περιλαμβάνουν τις παλαιότερες και κλασσικές θεραπείες που είναι η μεθοτρεξάτη, τα ρετετινοειδή και η κυκλοσπορίνη και τις νεώτερες που αποκαλούνται και βιολογικές θεραπείες. Οι θεραπείες αυτές στοχεύουν είτε τα ενεργοποιημένε λεμφοκύτταρα είτε φλεγμονώδεις κυτταροκίνες όπως TNF-a (παράγοντας νέκρωσης των όγκων).
Ο δερματολόγος με την εμπειρία που διαθέτει στη ορθή εκτίμηση των φαρμάκων αυτών αποφασίζει ανάλογα με την κάθε περίπτωση και τον κάθε ασθενή ποια από τις θεραπείες αυτές θα επιλέξει. Ο δερματολόγος δηλαδή δρα κατά περίπτωση και ο κάθε άρρωστος παίρνει την θεραπεία εκείνη που κατά την κρίση του θεράποντα ανταποκρίνεται καλύτερα στην δική του περίπτωση. Η θεραπεία αυτή μπορεί να συνδυάζει και περισσότερα από ένα από τα φάρμακα αυτά ή και να τα εναλλάσσει ανάλογα με την έκβαση της θεραπείας η εάν κάποια από αυτά παρουσιάζει ανεπιθύμητες επιδράσεις. Οι τοπικές θεραπείες εξάλλου είναι πολλές και ποικίλες. Χρησιμοποιούνται τοπικά κορτικοστεροεϊδή σε μορφή κρέμας, λοσιόν, αλοιφής, διαλύματος που είναι εύχρηστα και κλασσικά.
Ακόμη τοπικός χορηγούνται όπως και στο πίνακα τα παρακάτω σκεύασμστα:
1) Τοπικά κορτικοστεροεϊδη
2) Ανθραλίνη η κιτολίνη
3) Παράγωγα πίσσας
4) Ανάλογα βιταμίνης D3 μόνα η σε συνδυασμό με κορτικοστεροεϊδή
Πολλές φορές τα σκευάσματα αυτά χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με φωτοθεραπεία. Οι φωτοθεραπείες επίσης (τελευταίως με το στενό φάσμα υπεριώδους ακτινοβολίας) παρέχουν χρήσιμο όπλο κατά της ψωρίασης.
Τελευταίως στη θεραπεία των επίμονων σταθερών βλαβών της ψωρίασης που και παρά τις κλασσικές τοπικές θεραπείες ακόμα και τις συστηματικές επιμένουν η τεχνολογία μας παρέχει ειδικό εμπλουτισμένο σε κορτικοστεροεϊδές σιλικούχο έμπλαστρο που μπορεί να θεραπεύσει τις ιδιαίτερα επίμονες και ανθεκτικές στα άλλα μέσα πλάκας της ψωρίασης.
Νίκος Σταυριανέας
Καθηγητής Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας Παν/μίου Αθηνών
Διευθυντής Δερματολογικής Κλινικής Γεν. Παν/μιακού Νοσοκομείου Αττικόν
Διαβάστε περισσότερα άρθρα...
Η ψωρίαση επηρεάζεται σημαντικά στην πορεία και την εξέλιξη της από τους λεγόμενους εκλυτικούς παράγοντες. Σ' αυτούς εντάσσονται το άγχος και οι έντονες ψυχικές συγκινήσεις, οι λοιμώξεις ιδιαιτέρως του αναπνευστικού αλλά και κλιματικές συνθήκες. Έτσι γνωρίζουμε ότι η ψωρίαση συνήθως βελτιώνεται το καλοκαίρι με τον ήλιο ενώ το ψυχρό και υγρό κλίμα την χειροτερεύει. Εξάλλου, ορισμένα φάρμακα όπως οι Β-αναστολείς που χορηγούνται σε υπερτασικά η καρδιοπαθή άτομα προκαλούν ψωριασιόμορφα εξανθήματα.
Τα δερματικά εξανθήματα που προκαλεί η ψωρίαση μπορεί να είναι περιορισμένα, πολύ εκτεταμένα η και να αφορούν όλη την επιφάνεια του σώματος. Συνήθως είναι περιορισμένα με μορφή ερυθηματολεπιδωδών πλακών στους αγκώνες, γόνατα, άκρες χείρες και πόδες, τριχωτό κεφαλής και οσφυική χώρα. Τα παχιά λέπια που επικάθονται στις ψωριασικές πλάκες δημιουργούν έντονο αισθητικό πρόβλημα στους πάσχοντες και επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής τους ιδιαιτέρως στα νεότερα άτομα. Είναι κατανοητό ότι οι ασθενείς με ψωρίαση νοιώθουν άσχημα όταν σκέπτονται ότι οι άλλοι μπορούν να βλέπουν τις βλάβες τους και πασχίζουν ώστε να τις κρύβουν είτε να τις θεραπεύσουν ώστε να μην υπάρχουν. Σε ποσοστό που φθάνει και στο 30% κατά ορισμένες επιδημιολογικές έρευνες η ψωρίαση μπορεί να προσβάλλει και τις αρθρώσεις με έντονους πόνους και παραμόρφωση τους. Συνήθως υπάρχει και προσβολή των νυχιών με εντυπώματα στο σώμα τους και πάχυνση του ελεύθερου άκρου τους κλινικές εικόνες που μοιάζουν με την μυκητίαση των νυχιών. Όταν η ψωρίαση προσβάλλει εξάλλου το τριχωτό της κεφαλής μπορεί να προκαλεί και έντονο κνησμό του τριχωτού. Μπορεί επίσης να δημιουργήσει έντονες υπερκερατώσεις των παλαμών και πελμάτων. Για όλους αυτούς τους λόγους και κυρίως για την βελτίωση ποιότητα ζωής των ασθενών η θεραπεία της ψωρίασης είναι επιβεβλημένη.
Διακρίνουμε δύο ειδών θεραπείες:
Α) Τοπική θεραπεία που αφορά ψωριάσεις περιορισμένης έκτασης και που η επιφάνεια του σώματος με ψωρίαση δεν ξεπερνά το 10% και
Β) Συστηματική θεραπεία όταν η ψωρίαση είναι περισσότερο εκτεταμένη η αφορά ειδικές μορφές. Βεβαίως οι συστηματικές θεραπείες μπορούν να συνδυάζονται με τις τοπικές θεραπείες.
Οι συστηματικές θεραπείες περιλαμβάνουν τις παλαιότερες και κλασσικές θεραπείες που είναι η μεθοτρεξάτη, τα ρετετινοειδή και η κυκλοσπορίνη και τις νεώτερες που αποκαλούνται και βιολογικές θεραπείες. Οι θεραπείες αυτές στοχεύουν είτε τα ενεργοποιημένε λεμφοκύτταρα είτε φλεγμονώδεις κυτταροκίνες όπως TNF-a (παράγοντας νέκρωσης των όγκων).
Ο δερματολόγος με την εμπειρία που διαθέτει στη ορθή εκτίμηση των φαρμάκων αυτών αποφασίζει ανάλογα με την κάθε περίπτωση και τον κάθε ασθενή ποια από τις θεραπείες αυτές θα επιλέξει. Ο δερματολόγος δηλαδή δρα κατά περίπτωση και ο κάθε άρρωστος παίρνει την θεραπεία εκείνη που κατά την κρίση του θεράποντα ανταποκρίνεται καλύτερα στην δική του περίπτωση. Η θεραπεία αυτή μπορεί να συνδυάζει και περισσότερα από ένα από τα φάρμακα αυτά ή και να τα εναλλάσσει ανάλογα με την έκβαση της θεραπείας η εάν κάποια από αυτά παρουσιάζει ανεπιθύμητες επιδράσεις. Οι τοπικές θεραπείες εξάλλου είναι πολλές και ποικίλες. Χρησιμοποιούνται τοπικά κορτικοστεροεϊδή σε μορφή κρέμας, λοσιόν, αλοιφής, διαλύματος που είναι εύχρηστα και κλασσικά.
Ακόμη τοπικός χορηγούνται όπως και στο πίνακα τα παρακάτω σκεύασμστα:
1) Τοπικά κορτικοστεροεϊδη
2) Ανθραλίνη η κιτολίνη
3) Παράγωγα πίσσας
4) Ανάλογα βιταμίνης D3 μόνα η σε συνδυασμό με κορτικοστεροεϊδή
Πολλές φορές τα σκευάσματα αυτά χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με φωτοθεραπεία. Οι φωτοθεραπείες επίσης (τελευταίως με το στενό φάσμα υπεριώδους ακτινοβολίας) παρέχουν χρήσιμο όπλο κατά της ψωρίασης.
Τελευταίως στη θεραπεία των επίμονων σταθερών βλαβών της ψωρίασης που και παρά τις κλασσικές τοπικές θεραπείες ακόμα και τις συστηματικές επιμένουν η τεχνολογία μας παρέχει ειδικό εμπλουτισμένο σε κορτικοστεροεϊδές σιλικούχο έμπλαστρο που μπορεί να θεραπεύσει τις ιδιαίτερα επίμονες και ανθεκτικές στα άλλα μέσα πλάκας της ψωρίασης.
Νίκος Σταυριανέας
Καθηγητής Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας Παν/μίου Αθηνών
Διευθυντής Δερματολογικής Κλινικής Γεν. Παν/μιακού Νοσοκομείου Αττικόν
Διαβάστε περισσότερα άρθρα...