Η λεϊσμανίαση, αυτή η πολυσυζητημένη νόσος των σκύλων, υπό φυσικές συνθήκες μεταδίδεται από τον έναν σκύλο στον άλλον μέσω της σκνίπας, η οποία απομύζησε πριν από τουλάχιστον δέκα μέρες αίμα από ζώο που νοσούσε. Λίγα λόγια λοιπόν για τις σκνίπες (Phlebotomus spp - φλεβοτόμος).

Οι σκνίπες είναι μικρά έντομα διαστάσεων 1,5 έως 3,5 χιλιοστών του μέτρου (εικόνα 1). Τρέφονται με χυμούς από φυτά και ζουν σε χώρους σκιερούς με σχετικά υψηλή υγρασία.

Δραστηριοποιούνται κυρίως τις ώρες της ημέρας που δεν έχει έντονο ηλιακό φως, όπως αργά το απόγευμα, τις πρώτες νυχτερινές ώρες και νωρίς το πρωί, θεωρούνται δηλαδή νυκτόβια έντομα. Ετσι, βιότοποί τους είναι γωνιές της αυλής με σωρούς από φύλλα ή σκουπίδια, σχισμές των τοίχων, στάβλοι, κοτέτσια και χώροι όπου και εναποθέτουν τα αβγά τους.

Για να ωοτοκήσουν τα θηλυκά έντομα είναι απαραίτητο να προσλάβουν αίμα από οποιοδήποτε σπονδυλωτό ζώο (αγελάδες, άλογα, πρόβατα, αρουραίους, πτηνά, σκύλους κτλ.) ή από τον άνθρωπο, γεγονός που όπως αναφέρθηκε δεν είναι αναγκαίο για την επιβίωσή τους.

Ετσι, η σκνίπα προκειμένου να ωοτοκήσει αναζητά το θύμα της και όλοι θα έχουμε υποστεί το δυσάρεστο τσίμπημά της. Αν το σπονδυλωτό ζώο ή ο άνθρωπος από τον οποίο θα πάρει αίμα είναι άρρωστος από λεϊσμανίαση με ή χωρίς συμπτώματα, τότε θα μολυνθεί και η σκνίπα.

Στο έντερο της σκνίπας, το αυγοειδές και ακίνητο πρωτόζωο, το οποίο προσέλαβε με το αίμα, μεταμορφώνεται σε ένα ευκίνητο, επιμήκες, μαστιγοφόρο το οποίο ταυτόχρονα πολλαπλασιάζεται, ώστε από έστω και ένα, να γεμίζει, κατά κάποιον τρόπο, το έντερο της σκνίπας με χιλιάδες λεϊσμάνιες.

Αυτές μετακινούνται από το έντερο προς τα στοματικά μόρια και τους σιελογόνους αδένες της σκνίπας και στο επόμενο τσίμπημα εισέρχονται μαζί με το σάλιο της σκνίπας στο επόμενο σπονδυλωτό θύμα της. Αν λοιπόν το τελευταίο αυτό σπονδυλωτό είναι επιδεκτικό στη μόλυνση, τότε αυτό θα παρουσιάσει τη νόσο, όπως συμβαίνει κυρίως στον σκύλο, την αλεπού, τον λύκο, το τσακάλι και τον αρουραίο και σπάνια στον άνθρωπο.

Κάτω από ποιες συνθήκες και ποιοι παράγοντες μπορεί να παρεμβαίνουν στο να εξελιχθεί η μόλυνση σε νόσο στα επιδεκτικά σπονδυλωτά εκφεύγει της παρούσας παρουσίασης. Γενικά όμως, μπορεί να αναφερθεί ότι παράγοντες και νοσήματα που μειώνουν την άμυνα του οργανισμού, π.χ. το AIDS και άλλα βαριά νοσήματα στον άνθρωπο και στον σκύλο, άλλες παρασιτώσεις ή χρόνια νοσήματα, όπως οι ερλιχιώσεις, η διροφιλαρίωση κτλ. συμβάλλουν στην εμφάνιση της νόσου.