Ορισμός

Ο σακχαρώδης διαβήτης (Σ. Δ.) είναι μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα σακχάρου/ γλυκόζης στο αίμα.

Βλ. επίσης:

• Σακχαρώδης διαβήτης Τύπου 1
• Σακχαρώδης διαβήτης Τύπου 2

Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη που παράγεται στο πάγκρεας και ρυθμίζει τις τιμές σακχάρου στο αίμα. Ο Σ. Δ. προκαλείται είτε από σχετική έλλειψη ινσουλίνης είτε από κυτταρικές αντιδράσεις στην ινσουλίνη ή και τα δύο μαζί.

Για την πλήρη κατανόηση της πάθησης αυτής, σημαντικό είναι να γνωρίζουμε την ακριβής πορεία της φυσιολογικής διαδικασίας, κατά την οποία η τροφή διαμελίζεται και χρησιμοποιείται από τον οργανισμό για ενέργεια.

Κατά την πέψη της τροφής, πραγματοποιούνται κάποιες διαδικασίες:

• Ένα σάκχαρο, ονομαζόμενο γλυκόζη, εισάγεται στην αιματικά ροή. Η γλυκόζη αποτελεί πηγή ενέργειας για τον οργανισμό.
• Το πάγκρεας παράγει ινσουλίνη. Ο ρόλος της ινσουλίνης είναι η μεταφορά της γλυκόζης από την αιματική ροή στα μυϊκά, λιπώδη και ηπατικά κύτταρα για να χρησιμοποιηθεί εκεί πλέον ως ενέργεια.

Τα άτομα που πάσχουν από Σ. Δ. έχουν υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Αυτό συμβαίνει διότι:

• Το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ποσότητα ινσουλίνης.
• Τα λιπώδη, τα μυϊκά κα και τα ηπατικά κύτταρα δεν αντιδρούν φυσιολογικά στην ινσουλίνη.
• Πραγματοποιούνται και τα δύο παραπάνω

Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι σακχαρώδους διαβήτη:

• Σ. Δ. Τύπου 1, του οποίου η διάγνωση τίθενται συνήθως στην παιδική ηλικία. Πολλά άτομα διαγνώσκονται ότι πάσχουν από Σ. Δ. μετά την ηλικία των είκοσι χρόνων. Στην πάθηση αυτή, ο οργανισμός παράγει ελάχιστη ή σχεδόν καθόλου ινσουλίνη. Για τους πάσχοντες απαιτείται καθημερινά η ενέσιμη ινσουλίνη. Η ακριβής αιτία της νόσου παραμένει άγνωστη. Τα γονίδια, οι ιοί κι άλλες αυτοάνοσες παθήσεις, μπορεί να εμπλέκονται στη νόσο αυτή.
• Σ. Δ. Τύπου 2, ο οποίος εμφανίζεται συχνότερα από τον Σ. Δ. Τύπου 1. Οι περισσότεροι είναι πάσχοντες Σ. Δ. Τύπου 2. Εμφανίζεται συνήθως κατά την ενήλικη ζωή. Ωστόσο, όλο και συχνότερα παρατηρείται άτομα νεαρής ηλικίας να πάσχουν από Σ. Δ. Κατά τη νόσο αυτή, το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη, ώστε να διατηρήσει σε κανονικά επίπεδα το σάκχαρο του αίματος, συχνά διότι ο οργανισμός δεν αντιδρά φυσιολογικά στις δράσεις της ινσουλίνης. Πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από Σ. Δ. δεν το γνωρίζουν, αν και πρόκειται για μια κρίσιμη κατάσταση.
• Ο Σ. Δ. που εμφανίζεται κατά την περίοδο της κύησης, σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή αυτής παρουσιάζει αύξηση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα, σε εγκυμονούσες γυναίκες που ωστόσο δεν πάσχουν από Σ. Δ. Οι τελευταίες είναι άτομα υψηλού κινδύνου για εμφάνιση Σ. Δ. Τύπου 2 και καρδιαγγειακών παθήσεων.

Οι παράγοντες κινδύνου για τον Σ. Δ. Τύπου 2 είναι πολλοί, μερικοί από αυτούς είναι:

• Ηλικία άνω των 45 ετών
• Θετικό οικογενειακό ιστορικό
• Εγκυμοσύνη που εμφανίζει διαβήτη ή γέννηση βρέφους άνω των 4,5 κιλών
• Καρδιακές παθήσεις
• Υψηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα
• Παχυσαρκία
• Έλλειψη σωματικής άσκησης
• Πολυκυστικές ωοθήκες
• Προγενέστερη μείωση στην ανοχή του σακχάρου
• Ορισμένες φυλές (όπως οι Αφρο-αμερικανοί, οι ιθαγενείς Αμερικάνοι-ινδιάνοι, Ασιάτες, κάτοικοι νησιών του ειρηνικού ωκεανού και ισπανόφωνοι Αμερικανοί).

Συμπτώματα

Υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, μπορούν να προκαλέσουν κρίσιμες καταστάσεις, όπως:

• Θολή όραση
• Εκσεσημασμένη δίψα
• Κόπωση
• Συχνοουρία
• Πείνα
• Απώλεια βάρους

Ωστόσο, επειδή η εξέλιξη του Σ. Δ. είναι αργή, πολλοί ασθενείς δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα.


Συμπτώματα του Σ. Δ. Τύπου 1:

• Κόπωση
• Εκσεσημασμένη δίψα
• Αυξημένη ούρηση
• Ναυτία
• Έμετος
• Απώλεια βάρους, παρά την αυξημένη όρεξη για φαγητό.

Συνήθως οι πάσχοντες του Σ. Δ. Τύπου 1 εμφανίζουν συμπτώματα σε βραχύ χρονικό διάστημα. Η διάγνωση τους, τις περισσότερες φορές τίθεται στα επείγοντα.


Συμπτώματα Σ. Δ. Τύπου 2:

• Θολή όραση
• Κόπωση
• Αυξημένη δίψα
• Αυξημένη όρεξη
• Αυξημένη ούρηση

Σημεία και παρά-κλινικές εξετάσεις

Μια ανάλυση ούρων, μπορεί να μας αποκαλύψει τη διάσπαση λιπών από την παρουσία γλυκόζης και κετόνων. Ωστόσο, μια γενική ούρων δε μπορεί να θέσει τη διάγνωση του διαβήτη.

Οι ακόλουθες αιματολογικές εξετάσεις είναι διαγνωστικές για το Σ. Δ. :

• Τα επίπεδα γλυκόζης κατά τη νηστεία άνω των 126 mg/dL, σε δύο επανειλημμένες εξετάσεις, συνηγορούν υπέρ του Σ. Δ. Τα επίπεδα μεταξύ των 100 και 126 mg/dL αναφέρονται σε μειωμένα επίπεδα γλυκόζης νηστείας ή ασυμπτωματικό διαβήτη. Τα επίπεδα αυτά αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του Σ. Δ. Τύπου 2 και των επιπλοκών του.
• Εάν μετά το πέρας δύο ωρών, χορήγησης δια του στόματος σάκχαρις , η εξέταση στην ανοχή της γλυκόζης κατά τη νηστεία, είναι υψηλότερη των 200mg / dL, τίθεται η διάγνωση του διαβήτη. (η εξέταση αυτή χρησιμοποιείται περισσότερο για τον Σ. Δ. Τύπου 2).
• Σε μια τυχαία μέτρηση της γλυκόζης, αν βρεθεί ότι είναι υψηλότερη των 200mg/dL και συνυπάρχουν κλινικά συμπτώματα, όπως αυξημένη δίψα, ούρηση και κόπωση, υπάρχει μεγάλη υποψία ότι ο ασθενής πάσχει από Σ. Δ. (η εξέταση αυτή πρέπει να επιβεβαιωθεί με μια εξέταση γλυκόζης στο αίμα κατά τη νηστεία).

Τα άτομα που πάσχουν από Σ. Δ. οφείλουν να ελέγχουν τα επίπεδα αιμογλοβίνης Α1c (HbA1c) κάθε 3-6 μήνες. Το Α1c (HbA1c) είναι ένα μέτρο μέσης τιμής της γλυκόζης στο αίμα, κατά τη διάρκεια των 2-3 προηγουμένων μηνών. Πρόκειται για ένα πολύ χρήσιμο μέσο όσον αφορά τον καθορισμό της έκβασης της αγωγής.


Θεραπεία

Ο πρωταρχικός σκοπός της θεραπείας είναι η αγωγή της κέτωσης και των αυξημένων επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Επειδή ο Σ. Δ. Τύπου 1 εμφανίζεται αιφνίδια κι έχει σοβαρά συμπτώματα, τα άτομα που έχουν μόλις διαγνωσθεί με αυτή τη νόσο οφείλουν να επισκεφθούν κάποιο νοσοκομείο.

Σκοπός μακροπρόθεσμης αντιμετώπισης:

• Αύξηση ορίου ηλικίας
• Πρόληψη του Σ. Δ. και των σχετικών του επιπλοκών, όπως πλήρη απώλεια όρασης, καρδιακές παθήσεις, έκπτωση νεφρικής λειτουργίας και ακρωτηριασμός άκρων.

Τα παραπάνω μπορούν να επιτευχθούν με:

• Έλεγχο αρτηριακής πίεσης και χοληστερόλης
• Προσεκτική αυτοεξέταση επιπέδων γλυκόζης στο αίμα
• Ενημέρωση-παιδεία
• Σωματική άσκηση
• Σωστή υγιεινή κάτω άκρων
• Προγραμματισμός γεύματος και έλεγχος σωματικού βάρους
• Φαρμακευτική αγωγή ή χρήση ινσουλίνης

Δεν είναι ιάσιμη πάθηση. Η αγωγή περιλαμβάνει αντιδιαβητικά δισκία, δίαιτα, σωματική άσκηση για τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και την πρόληψη των συμπτωμάτων της νόσου.

ΔΙΔΑΧΗ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ

Η διδαχή προληπτικών μέτρων και τεχνικών, βοηθά στην αποφυγή επείγουσας ιατρικής θεραπείας.
Τα μέτρα και οι τεχνικές περιλαμβάνουν:

• Πώς να εντοπίσετε και να αντιμετωπίσετε τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (υπογλυκαιμία), καθώς και τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (υπέργλυκαιμία).
• Πώς και πότε να τρέφεστε
• Πώς να λαμβάνετε ινσουλίνη ή αντιδιαβητικά δισκία
• Πώς να εξετάζετε και να καταγράφετε τη γλυκόζη στο αίμα.
• Πώς να κάνετε εξέταση ούρων για κετόνες (μόνον Σ. Δ. Τύπου 1)
• Πώς να προσαρμόσετε την ινσουλίνη ή την εισαγωγή τροφών όταν επέλθει αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες και τη σωματική άσκηση
• Πώς να αντιμετωπίσετε τις μέρες που δε νιώθετε καλά.
• Πότε πρέπει να εφοδιαστείτε με διαβητικά υλικά και πώς να τα διατηρήσετε.

Μετά τη διδαχή των βασικών μέτρων για τη θεραπεία της νόσου, ενημερωθείτε για τα μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας και τους καλύτερους τρόπους αποφυγή αυτών. Μείνετε ενημερωμένοι, καθώς υπάρχουν νέες έρευνες και πιο εξελιγμένοι τρόποι αντιμετώπισης της νόσου.


ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ

Αν πάσχετε από Σ. Δ. , ο ιατρός σας θα σας συστήσει να ελέγχεται τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα σας, σε τακτά χρονικά διαστήματα (αυτοεξέταση). Διατίθενται στην αγορά, διάφορες ταινίες (στικ) και χρειάζεται μονάχα μια σταγόνα αίματος. Με την αυτοπαρακολούθηση, ενημερωνόσαστε για το πώς η δίαιτα, τα αντιδιαβητικά χάπια και η σωματική άσκηση, συν-λειτουργούν, επαρκούν και ρυθμίζουν σωστά το Σ. Δ. και συνεπώς βοηθούν στην αποφυγή επιπλοκών.

Η Αμερικανική Ένωση του Διαβήτη (A. D. A ) συνιστά να διατηρείται τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα στην κλίμακα του:

• 80 – 120 mg/dL προ γεύματος
• 100 – 140 mg/ dL πριν τον ύπνο

ο θεράπων ιατρός θα σας ρυθμίσει την κλίμακα αναλόγως με την κλινική σας κατάσταση.

ΠΩΣ ΝΑ ΤΡΕΦΕΣΤΕ

Συμβουλευτείτε τον οικογενειακό σας ιατρό σχετικά με την ποσότητα λιπών, πρωτεΐνης και υδατανθράκων που χρειάζεστε στη δίαιτά σας. Ένας διαιτολόγος θα σας βοηθούσε στις διατροφικές σας ανάγκες.
Οι πάσχοντες από Σ. Δ. πρέπει να γευματίζουν την ίδια ώρα κάθε μέρα και να είναι συνεπής με το είδος της τροφής που επιλέγουν. Αυτό βοηθά στην αποφυγή πολύ υψηλών ή πολύ χαμηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Τα άτομα που από Σ. Δ. πρέπει να ακολουθούν μια καλά-ισορροπημένη και χαμηλή σε λιπαρά δίαιτα.


ΛΗΨΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

Η ινσουλίνη, τα αντιδιαβητικά δισκία και τα υπογλυκαιμικά φάρμακα, είναι σκευάσματα προς αντιμετώπιση της νόσου.
Ο οργανισμός των ατόμων που πάσχουν από Σ. Δ. Τύπου 1, δεν μπορεί από μόνος του να παράγει ινσουλίνη. Χρειάζονται καθημερινά ενέσεις ινσουλίνης. Δε διατίθενται ινσουλίνη σε μορφή per os. Χρειάζεται μία έως και τέσσερις ενέσεις ημερησίως. Κάποιοι ασθενείς χρησιμοποιούν αντλία ινσουλίνης. Η τελευταία τοποθετείται μόνιμα στον ασθενή και παρέχει σταθερή ροή ινσουλίνης. Άλλοι ασθενείς λαμβάνουν ινσουλίνη σε εισπνεόμενα σκευάσματα. Βλ. Σ. Δ. Τύπου 1
Σε αντίθεση με το Σ. Δ. Τύπου 1, ο Τύπος 2, μπορεί να αντιδράσει θετικά με τη σωματική άσκηση, τη δίαιτα και τη λήψη φαρμάκων δια του στόματος.
Ενδέχεται να διαφοροποιηθεί ο τύπος της φαρμακευτικής αγωγής, κατά την εγκυμοσύνη και κατά τον θηλασμό.
Ο Σ. Δ. κατά την περίοδο της κύησης μπορεί να αντιμετωπιστεί με σωματική άσκηση κι αλλαγές στη δίαιτά σας.

ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

Η τακτική σωματική είναι σημαντική για τα άτομα που πάσχουν από Σ. Δ. Βοηθά στο έλεγχο του επιπέδου σακχάρου στο αίμα, στην απώλεια βάρους και στην υψηλή αρτηριακή πίεση. Οι πάσχοντες από Σ.Δ. που ασκούνται σωματικά, έχουν μειωμένες πιθανότητες για καρδιακή ανακοπή ή οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο, σε σχέση με αυτούς που δεν ασκούνται τακτικά.
Σημειώσεις άξιες να λάβετε υπ΄ όψην:

• Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας πριν προβείτε σε αλλαγή του προγράμματος γυμναστικής σας.
• Ζητείστε ιατρική συμβουλή για την καταλληλότητα των υποδημάτων σας.
• Επιλέξτε μια ευχάριστη δραστηριότητα, κατάλληλη των φυσικών σας δυνατοτήτων
• Ασκηθείτε σωματικά καθημερινά, κι αν είναι δυνατόν την ίδια ώρα κάθε μέρα
• Παρακολουθήστε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας, πριν και μετά την άσκηση
• Να προμηθεύεστε πάντα με τροφές που περιέχουν υδατάνθρακες γρήγορης καύσης για την περίπτωση εμφάνισης υπογλυκαιμίας κατά ή μετά την άσκηση
• Να έχετε πάντα μαζί σας την ταυτότητα του διαβητικού, καθώς και το κινητό σας τηλέφωνο για οποιαδήποτε περίπτωση ανάγκης.
• Να καταναλώνεται πάντα αρκετά υγρά, χωρίς προσθήκη ζάχαρης, πριν, κατά και μετά την άσκηση.

Πιθανός να χρειαστείτε αλλαγή στη δίαιτά σας ή στη δόση των φαρμάκων σας, σε περίπτωση που προβείτε σε αλλαγές εντάσεως της σωματικής σας άσκησης ή διάρκειας, για τη διατήρηση σταθερών των τιμών της γλυκόζης του ορού.

ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ

Οι πάσχοντες του Σ. Δ. συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα στα κάτω άκρα. Ο Σ. Δ. προκαλεί νοσήματα των αγγείων, καθώς και των νεύρων του άκρου ποδός, και μειώνει την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμήσει φλεγμονή στα σημεία αυτά. Μπορεί να μην αντιληφθείτε τον τραυματισμό στο άκρο πόδα έως μόνο, κατά την ανάπτυξη φλεγμονής σε αυτό. Νέκρωση του δέρματος κι άλλων ιστών μπορεί να προκληθεί.
Αν παραμείνει χωρίς αγωγή, ίσως χρειαστεί ο ακρωτηριασμός του. Ο Σ. Δ. είναι η συχνότερη αιτία ακρωτηριασμών.
Προβείτε σε ετήσιες εξετάσεις και φροντίστε τα κάτω άκρα σας, προς αποφυγή τραυματισμού αυτού.




Πρόγνωση

Με μια σωστή ρύθμιση του επιπέδου σακχάρου στο αίμα κι έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, πολλές από τις επιπλοκές του διαβήτη μπορούν να αποτραπούν.

Μελέτες έχουν δείξει ότι ένας αυστηρός έλεγχος, από πάσχοντες του Σ.Δ., του επιπέδου σακχάρου στο αίμα, της χοληστερόλης και της αρτηριακής πίεσης, μειώνει τον κίνδυνο νεφρικών παθήσεων, παθήσεων του οφθαλμικού συστήματος, του νευρικού συστήματος, καρδιακής ανακοπή και εγκεφαλικού επεισοδίου.


Επιπλοκές

Οι Επείγουσες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• υπερωσμωτικό κώμα
• διαβητική κετοξέωση.

Οι μακροχρόνιες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• αρτηριοσκλήρυνση
• στεφανιαία νόσο
• Διαβητική νεφροπάθεια
• Διαβητική νευροπάθεια
• διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Προβλήματα στύσης
• Υπερλιπιδαιμία
• Υπέρταση
• Λοιμώξεις του δέρματος, του θηλυκού γεννητικού και ουροποιητικού συστήματοςI
• Περιφερική αγγειοπάθεια
• Εγκεφαλικό επεισόδιο


Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε το 166 ή επισκεφθείτε τα επείγοντα, αν έχετε συμπτώματα κετοξέωσης:

• κοιλιακό άλγος
• γρήγορες και βαθιές αναπνοές
• αυξημένη δίψα και ούρηση
• απώλεια αισθήσεων
• ναυτία
• γλυκιά απόπνοια στην αναπνοή

Επισκεφθείτε τα επείγοντα ή καλέστε το 166 αν παρουσιάσετε συμπτώματα υπογλυκαιμίας (υπογλυκαιμικού κόματος ή οξεία αντίδραση στην ινσουλίνη):

• σύγχυση
• σπασμούς ή απώλεια αισθήσεων
• ζάλη
• διπλωπία
• νωχελικότητα
• κεφαλαλγία
• έλλειψη συγκέντρωσης-συντονισμού
• αδυναμία

Πρόληψη

Αν διατηρήσετε ένα ιδανικό σωματικό βάρος κι έναν δραστήριο τρόπο ζωής, βοηθούν στην αποτροπή εμφάνισης του Σ. Δ. Τύπου 2
Έως και σήμερα δεν υπάρχει τρόπος αποφυγής, αλλά και ανίχνευσης του Σ. Δ. Τύπου 1.

Η προσπάθεια ανίχνευσης σε ασυμπτωματικά άτομα για την ήδη ή μελλοντική ύπαρξη, συνίσταται σε :

• Υπέρβαρα παιδιά που διαθέτουν κι άλλους παράγοντες κινδύνου, από την ηλικία των δέκα ετών, κι επανάληψη της προσπάθεια ανίχνευσης ανά δύο έτη.
• Υπέρβαρους ενήλικες (BMI-Ιδανική Μάζα Σώματος υψηλότερη των 25) που διαθέτουν κι άλλους παράγοντες κινδύνου.
• Ενήλικες άνω των 45 ετών, να επαναλάβουν την προσπάθεια ανίχνευσης, κάθε 3 χρόνια.

Προς αποφυγή των επιπλοκών του Σ. Δ. επικοινωνήστε με τον οικογενειακό σας ιατρό τουλάχιστον τέσσερις φορές το χρόνο. Συζητείστε τυχόν προβλήματά σας.

Προβείτε τακτικά στις ακόλουθες εξετάσεις:

• Ελέγξτε την αρτηριακή σας πίεση κάθε χρόνο (ο στόχος της ιδανικής αρτηριακής πίεσης πρέπει να είναι 130 / 80 mm/Hg ή χαμηλότερα)
• Ελέγξτε τη γλυκοζηλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) σας κάθε έξι μήνες, εφόσον οι τιμές της γλυκόζης στο αίμα σας είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα, σε αντίθετη περίπτωση, κάθε τρεις μήνες.
• Ελέγξτε ετησίως τα επίπεδα χοληστερόλης και τρυγλικεριδίων ( η LDL χοληστερόλη να είναι χαμηλότερη των 100mg /Dl).
• Ελέγξτε ετησίως τη φυσιολογική νεφρική λειτουργία (τυχόν ύπαρξη μικροαλβουμινουρίας, όπως και τις τιμές κρετινίνης του ορού).
• Επισκεφθείτε τον οφθαλμίατρό σας (και ειδικότερα κάποιον που ειδικεύεται στην διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια )τουλάχιστον μια φορά το χρόνο ή και περισσότερο εάν εμφανίζετε σύμπτωμα διαβητικής αμφιφληστροειδοπάθειας.
• Επισκεφθείτε τον οδοντίατρό σας κάθε έξι μήνες για ένα βαθύ καθαρισμό κι εξέταση. Ενημερώστε τον ότι είσαστε διαβητικοί.
• Φροντίστε ο οικογενειακός σας ιατρός να εξετάζει τα κάτω άκρα σας σε κάθε σας επίσκεψη.
• Φροντίστε να μην παραλείπετε τη δόση των αναγκαίων εμβολίων και κάντε εμβόλιο για τη γρίπη κάθε χρόνο.

Ορισμός

Ο σακχαρώδης διαβήτης Τύπου 1 (Σ.Δ. Τύπου 1) είναι μία χρόνια πάθηση που προκαλείται όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη, ώστε να ρυθμίζει σωστά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Βλ. επίσης:

• Σακχαρώδης διαβήτης
• Σακχαρώδης διαβήτης Τύπου 2

Εναλλακτικοί ορισμοί

Ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης, νεανικός σακχαρώδης διαβήτης, τύπου 1 σακχαρώδης διαβήτης.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Υπάρχουν διάφοροι τύποι σακχαρώδη διαβήτη. Ο Σ.Δ Τύπου 1, ονομαζόταν και νεανικός ή ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης. Η διάγνωσή του μπορεί να τεθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συνήθως όμως τίθεται στην παιδική ηλικία, στην εφηβεία και στη νεαρά ενηλικίωση.

Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από ειδικά κύτταρα που λέγονται β - κύτταρα, στο πάγκρεας, ένα όργανο οπισθοπεριτοναϊκό. Η ινσουλίνη είναι απαραίτητη για τη μεταφορά της γλυκόζης από το αίμα στα κύτταρα, όπου αποθηκεύεται και χρησιμοποιείται για ενέργεια. Στο Σ. Δ. Τύπου 1, αυτά τα κύτταρα παράγουν ελάχιστη ή καθόλου ινσουλίνη.

Χωρίς ινσουλίνη, η γλυκόζη πολλαπλασιάζεται εντός της αιματικής ροής, αντί να μεταφέρεται στα κύτταρα. Ο οργανισμός αδυνατεί να χρησιμοποιήσει έτσι τη γλυκόζη για ενέργεια. Αυτό καταλήγει στην εμφάνιση συμπτωμάτων του Σ.Δ Τύπου 1.

Μετά το πέρας των 5 – 10 ετών, τα β – κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν την ινσουλίνη, καταστρέφονται πλήρως κι ο οργανισμός αδυνατεί πλέον να παράγει ινσουλίνη.

Η ακριβής αιτία παραμένει άγνωστη, αλλά πιθανότατα να υπάρχει συσχετισμός είτε με ιό είτε με περιβαλλοντολογικούς παράγοντες, στους γενετικά ύποπτους ασθενείς, ο οποίος οδηγεί σε μια αυτοάνοση αντίδραση. Τα λευκά αιμοσφαίρια λαθεμένα προσβάλλουν τα β – κύτταρα του παγκρέατος.


Συμπτώματα

Πολλά άτομα δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα μόνον, έως ότου τεθεί η διάγνωσή τους.

Άλλοι μπορεί να κατανοήσουν τα συμπτώματα ως τα πρώτα σημάδια της πάθησης ή όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι υψηλά:

• Κόπωση
• Αίσθηση πείνας
• Εξεσιμασμένη δίψα
• Συχνουρία
• Αθέλητη απώλεια βάρους
• Θολή όραση
• Απώλεια όρασης ή μυρμηγκίασμα στα κάτω άκρα.

Υπάρχουν πολλοί ασυμπτωματικοί ασθενείς και το πρώτο δείγμα ότι πάσχουν από τη νόσο είναι η παθολογική κατάσταση της υγείας τους ή τα πολύ υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (κετοξέωση):

• Ταχύπνοια
• Ξηροδερμία και ξηροστομία
• Ερυθρότητα προσώπου
• Γλυκιά απόπνοια
• Ναυτία ή έμετος, αδυναμία συγκράτησης ούρων
• Κοιλιακό άλγος

Τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (υπογλυκαιμία) μπορούν να εμφανιστούν πολύ γρήγορα στους διαβητικούς που λαμβάνουν ινσουλίνη.

Γενικά, τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μειώνονται κάτω των 70 mg/dL. Έχετε υπ’ όψιν σας:

• Κεφαλαλγίες
• Πείνα
• Νευρικότητα
• Ταχυπαλμία
• Ρίγη
• Εφίδρωση
• Αδυναμία

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις


Η διάγνωση του Σ. Δ. τίθεται με τις ακόλουθες αιματολογικές εξετάσεις:

• Επίπεδα γλυκόζης κατά τη νηστεία – αν υψηλότερα των 126 mg/dL σε δύο επανειλημμένες μετρήσεις, επαληθεύεται ότι πάσχετε από τη νόσο.
• Τυχαία μέτρηση των επιπέδων γλυκόζης – ύποπτο ότι πάσχετε από Σ.Δ. αν υψηλότερη από 200 mg/Dl κι έχετε αυξημένη δίψα, ούρηση και κόπωση (η εξέταση αυτή πρέπει να επαληθευτεί με εξέταση των επιπέδων γλυκόζης κατά τη νηστεία).
• Εξέταση, δια του στόματος, ανοχής στη γλυκόζη. Η διάγνωση είναι θετική στο Σ.Δ. αν τα επίπεδα γλυκόζης αυξάνονται μετά το πέρας των δύο ωρών.

Στον Τύπο 1 του Σ. Δ., γίνεται κι εξέταση για την ύπαρξη κετόνων. Οι κετόνες παράγονται από τη διάλυση των λιπών και των μυών. Η υψηλή τους τιμή είναι βλαπτικός παράγοντας. Η εξέταση πραγματοποιείται με δείγμα ούρων και στις περιπτώσεις κατά τις οποίες:

• Τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι υψηλότερα των 240 mg/Dl
• Κατά τη διάρκεια μιας νόσου, όπως πνευμονία, οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου ή οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο
• Κατά τη διάρκεια της κύησης.

Οι ακόλουθες εξετάσεις θα βοηθήσουν εσάς και τον ιατρό σας να παρακολουθήσετε την εξέλιξη της νόσου, καθώς και την αποφυγή επιπλοκών της.

• Ελέγξτε το δέρμα και τα οστά των κάτω άκρων σας.
• Ελέγξτε την αισθητικότητα των κάτω άκρων σας
• Ελέγξτε την αρτηριακή σας πίεση, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο (στόχος πρέπει να είναι τα 130 / 80 mm/Hg ή χαμηλότερα).
• Ελέγξτε κάθε έξι μήνες τη γλυκοζηλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) σαν μέτρο σύγκρισης ότι ρυθμίζεται σωστά το Σ. Δ. , διαφορετικά κάθε τρεις μήνες.
• Ελέγξτε ετησίως τα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων (στόχος η LDL χοληστερόλη να είναι χαμηλότερη των 100 mg/dL).
• Ετήσια εξέταση για τη σωστή νεφρική λειτουργία (μικροαλμπουμινουρία και κρεατίνη ορού).
• Επισκεφθείτε τον οφθαλμίατρό σας τουλάχιστον μια φορά το χρόνο ή και συχνότερα, αν εμφανίζετε δείγματα διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας.
• Επισκεφθείτε τον οδοντίατρο σας κάθε έξι μήνες για σωστό καθαρισμό κι εξέταση κι ενημερώστε τον για την πάθησή σας.

Θεραπεία

Άμεσος στόχος της θεραπείας, είναι η αντιμετώπιση της διαβητικής κετοξέωσης και των υψηλών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Επειδή αυτός ο τύπος Σ. Δ. μπορεί να εμφανιστεί αιφνίδια και τα συμπτώματα να είναι έντονα, οι πρόσφατα διαγνωσμένοι με Σ. Δ. Τύπου 1, μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευθούν.

Η μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση σκοπό έχει:

• Να μειώσει τα συμπτώματα
• Πρόληψη της νόσου και των σχετικών επιπλοκών της, όπως τύφλωση, νεφρική ανεπάρκεια, ακρωτηριασμός των κάτω άκρων και καρδιακές παθήσεις.

Οι ασθενείς παίζουν τον πρωταρχικό ρόλο όσον αφορά την εξέλιξη της νόσους τους. Θα πρέπει να γνωρίζουν τα βασικά βήματα διαχείρισης του Σ. Δ. :

• Πώς να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν την υπογλυκαιμία
• Πώς να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν την υπεργλυκαιμία
• Προγραμματισμό γευμάτων για διαβητικούς
• Πώς να παρακολουθούν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και τους κετόνες των ούρων.
• Πώς να προσαρμόζουν την ινσουλίνη και τη λήψη των τροφών όταν ασκούνται σωματικά.
• Πώς να αντιμετωπίζουν τις μέρες που δε νιώθουν καλά.
• Πού να προμηθευτούν υλικά για διαβητικούς και πώς να τα αποθηκεύσουν.

ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ

Η ινσουλίνη μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, επιτρέποντάς την να αποχωρήσει από την αιματική ροή και να εισχωρήσει στα κύτταρα. Κάθε οργανισμός χρειάζεται ινσουλίνη. Ο οργανισμός των διαβητικών όμως δε μπορεί να παράγει ινσουλίνη. Έχουν την ανάγκη καθημερινής εξωγενής λήψης της.

Συνήθως η ινσουλίνη λαμβάνεται με υποδόρια έγχυση. Σε άλλες περιπτώσεις, μια αντλία παρέχει συνεχώς ινσουλίνη. Η τελευταία ωστόσο δε διατίθεται σε μορφή δισκίων.

Τα σκευάσματα ινσουλίνης διαφέρουν ως προς την ταχύτητα και χρονική διάρκεια δράσης τους. Ο θεράπων ιατρό σας, κατόπιν εξετάσεων των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα σας, θα καθορίσει τον τύπο ινσουλίνης που χρειάζεστε να λάβετε. Προκειμένου να επιτευχθεί ο καλύτερος έλεγχος των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, ίσως χρειαστεί να συνδυάσετε περισσότερο του ενός τύπου ινσουλίνης μαζί στην ίδια ένεση.

Γενικά, οι ασθενείς χρειάζονται 1 έως 4 ενέσεις ημερησίως. Ο ιατρός σας θα σας επιδείξει τον τρόπο με τον οποίο γίνονται. Όταν πρόκειται για παιδί μικρής ηλικίας, ο γονέας ή κάποιος άλλος ενήλικας κάνει την ένεση. Από την ηλικία των 14 ετών, ενδέχεται ο νεαρός ασθενείς να κάνει την ένεση μόνος του (χωρίς αυτό να είναι απαραίτητο).

Οι άνθρωποι που πάσχουν από Σ. Δ. οφείλουν να γνωρίζουν πώς να προσαρμόζουν την ποσότητα ινσουλίνης που λαμβάνουν, στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Όταν ασκούνται σωματικά
• Τις μέρες που δεν αισθάνονται καλά
• Όταν τρέφονται με περισσότερες ή λιγότερες θερμίδες και τροφή.
• Όταν ταξιδεύουν.

ΔΙΑΙΤΑ

Οι διαβητικοί Τύπου 1 θα πρέπει να γευματίζουν κάθε μέρα την ίδια ώρα και να είναι συνεπής με το είδος της τροφής που καταναλώνουν.
Η Αμερικανική Ένωση του Διαβήτη (A. D. A) παρέχει πληροφορίες για τον προγραμματισμό υγιεινών και καλά ισορροπημένων γευμάτων. Πολύ χρήσιμο θα ήταν να συμβουλευτείτε έναν διατροφολόγο, όσον αφορά τις διατροφικές σας ανάγκες.

ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

Η τακτική σωματική άσκηση βοηθά στον έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Επίσης βοηθά στην καύση του υπερβολικού λίπους και των θερμίδων, ώστε να αποκτήσει ο οργανισμός ένα υγιές σωματικό βάρος.
Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας προτού ξεκινήσετε οποιοδήποτε πρόγραμμα σωματικής άσκησης. Οι διαβητικοί Τύπου 1 οφείλουν να λάβουν ιδιαίτερα μέτρα προφύλαξης πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εκτέλεση έντονης σωματικής δραστηριότητας.

• Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας πριν ξεκινήσετε ένα νέο πρόγραμμα σωματικής άσκησης.
• Ζητείστε ιατρική συμβουλή για την καταλληλότητα των υποδημάτων σας.
• Επιλέξτε μια ευχάριστη δραστηριότητα, κατάλληλη των φυσικών σας δυνατοτήτων.
• Ασκηθείτε σωματικά καθημερινά, κι αν είναι δυνατόν την ίδια ώρα κάθε μέρα.
• Παρακολουθήστε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας, πριν και μετά την άσκηση
• Να προμηθεύεστε πάντα με τροφές που περιέχουν υδατάνθρακες γρήγορης καύσης για την περίπτωση εμφάνισης υπογλυκαιμίας, κατά ή μετά την άσκηση
• Να έχετε πάντα μαζί σας την ταυτότητα του διαβητικού, καθώς και το κινητό σας τηλέφωνο για οποιαδήποτε περίπτωση ανάγκης.
• Να καταναλώνεται πάντα αρκετά υγρά, χωρίς προσθήκη ζάχαρης, πριν, κατά και μετά την άσκηση.
• Σε περίπτωση που προβείτε σε αλλαγή της διάρκειας ή της έντασης της σωματική σας άσκησης, ίσως χρειαστεί να αλλάξετε τη δίαιτα που ακολουθείτε ή τη φαρμακευτική αγωγή, ώστε να διατηρήσετε στην κατάλληλη κλίμακα τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.

ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ

Η αυτοεξέταση είναι η ικανότητα των διαβητικών να ελέγχουν μόνοι τους στο σπίτι, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Με τακτική αυτοεξέταση, ενημερωνόσαστε εσείς και ο ιατρός σας, για το πώς η δίαιτα, τα αντιδιαβητικά χάπια και η σωματική άσκηση, συν-λειτουργούν, επαρκούν και ρυθμίζουν σωστά το Σ. Δ. Το τελευταίο ονομάζεται και αυτοπαρακολούθηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.
Ο ιατρός σας, θα σας βοηθήσει να δημιουργήσετε ένα πρόγραμμα εξέτασης στο σπίτι.
Ο ιατρός σας, θα σας βοηθήσει να θέσετε το στόχο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, κατά τη διάρκεια της μέρας
Τα αποτελέσματα της αυτοεξέτασης, βοηθούν στην προσαρμογή των γευμάτων σας, τη σωματική άσκηση ή τη φαρμακευτική αγωγή, ώστε να διατηρείτε σε μια κατάλληλη κλίμακα, τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Η αυτοεξέταση πραγματοποιείται πριν τα γεύματα και πριν τον ύπνο. Πολλές φορές ωστόσο, απαιτείται κι εξέταση τις μέρες που δε νιώθετε καλά, που έχετε πολύ άγχος ή όταν προσαρμόζετε τις δόσεις ινσουλίνης.
Η εξέταση παρέχει πολύτιμες πληροφορίες στον ιατρό σας, ο οποίος βάση αυτών μπορεί να σας συστήσει τρόπους βελτίωσης της θεραπευτικής σας αγωγής. Η εξέταση εντοπίζει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, πριν την εμφάνιση σοβαρών επιπλοκών.
Το ζαχαρόμετρο είναι ειδική συσκευή που μετρά τη γλυκόζη στο αίμα. Υπάρχουν διάφοροι τύποι ζαχαρόμετρου. Η διαδικασία είναι απλή, τρυπάτε την άκρη του δακτύλου σας με μια μικρή βελόνα για να λάβετε μια σταγόνα αίμα. Την τοποθετείτε επάνω στο στικ και το στικ στο ζαχαρόμετρο και σε 30 – 45 δευτερόλεπτα αναγράφονται τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Η διατήρηση σε ένα αρχείο των αποτελεσμάτων της εξέτασης, βοηθούν εσάς και τον ιατρό σας, στον προγραμματισμό καλύτερης ρύθμισης της νόσου.
Η Αμερικανική Ένωση του Διαβήτη (A. D. A ) συνιστά να διατηρείται τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα στην κλίμακα του:

• 80 – 120 mg/dL προ γεύματος
• 100 – 140 mg/ dL πριν τον ύπνο.

ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ

Ο Σ. Δ. προκαλεί νοσήματα των αγγείων, καθώς και των νεύρων του άκρου ποδός και μειώνει την ικανότητα αίσθησης του τραυματισμού ή της αρτηριακής πίεσης στο άκρο πόδα. Μικρές πληγές ή εκδορές του δέρματος σε διάφορα σημεία, μπορεί να εξελιχθούν σε βαθύτερα έλκη του δέρματος. Σε περίπτωση που τα τελευταία, γίνονται όλο και μεγαλύτερα ή βαθύτερα, ίσως χρειαστεί ο ακρωτηριασμός.

Για να αποτρέψετε επιπλοκές στα κάτω άκρα, θα πρέπει:

• Να διακόψετε το κάπνισμα
• Να ελέγχετε καλύτερα τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας
• Να ελέγχει ο ιατρός τα κάτω σας άκρα τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο κι ενημερωθείτε αν πάσχετε από κάποια νευροπάθεια στον άκρο πόδα.
• Να ελέγχετε και να περιποιείστε τα πόδια σας ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ, ιδίως στην περίπτωση που πάσχετε από νοσήματα αγγείων ή νεύρων ή άλλες παθήσεις στον άκρο πόδα.
• Σιγουρευτείτε για την καταλληλότητα των υποδημάτων σας.

Βλ. περιποίηση διαβητικού ποδιού.


ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΧΑΜΗΛΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΣΑΚΧΑΡΟΥ ΣΤΟ ΑΙΜΑ

Στους διαβητικούς, η εμφάνιση της υπογλυκαιμίας είναι ταχεία. Συνήθως τα συμπτώματα παρουσιάζονται όταν το επίπεδο σακχάρου στο αίμα μειωθεί κάτω του 70 mg/dL. Αν έχετε συμπτώματα:

• Ελέγξτε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας.
• Αν τα επίπεδα σακχάρου είναι πολύ χαμηλά κι έχετε υπογλυκαιμία, καταναλώστε τροφή που περιέχει ζάχαρη: 1 ποτήρι χυμό φρούτων, 3 – 4 καραμέλες με μεγάλη περιεκτικότητα γλυκόζης ή 1 ποτήρι σόδας. Αν τρέφεστε περισσότερο από το κανονικό, μια ήπια αντίδραση του χαμηλού επιπέδου σακχάρου, μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές που οδηγούν σε αυξημένα επίπεδά του και επιπλοκές ρυθμίσεως στον ορό του αίματος σας.
• Με την πάροδο των 15 λεπτών τα συμπτώματα εξαφανίζονται. Αν τα συμπτώματα επιμείνουν, ακολουθείστε τις παραπάνω διατροφικές οδηγίες κι επαναλάβετε την εξέταση των επιπέδων σακχάρου. Όταν τα επίπεδα σακχάρου ρυθμιστούν σε μια ασφαλή κλίμακα (άνω των 70 mg/dL), ίσως χρειαστεί να καταναλώσετε ένα σνακ που περιέχει υδατάνθρακες και πρωτεΐνες, όπως τυρί με κράκερ ή ένα ποτήρι γάλα.
• Ρωτήστε τον ιατρό σας αν χρειάζεστε σε περίπτωση ανάγκης, για την ταχύτατη αύξηση των επιπέδων γλυκόζης, μια ένεση άμεσης εφόδου γλυκόζης.

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΥΓΗ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ

Ο ιατρός σας θα σας συνταγογραφήσει φαρμακευτική αγωγή, με σκοπό τη μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης οφθαλμιατρικών, νεφρικών κι άλλες παθήσεων, που αρκετά συχνά παρουσιάζονται σε διαβητικά άτομα.
Ένας ACE αναστολέας (ή ARB), συνήθως είναι η πρώτη επιλογή σε άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση και σε αυτούς με σημάδια νεφρικών παθήσεων. Οι ACE αναστολείς περιλαμβάνουν

• Καπτοπρίλη
• Εναλαπρίλη
• Γκουιναπρίλη
• Βεναζεπρίλη
• Ραμιπρίλη
• Περιντοπρίλη
• Λισινοπρίλη

Για τη ρύθμιση του μη φυσιολογικού επιπέδου χοληστερόλης, η πρώτη λύση επιλογής είναι οι στατίνες. Στόχος είναι το επίπεδο της LDL χοληστερόλης να είναι 100 mg/dL ή και λιγότερο.
Συνήθως συνίσταται η χορήγηση ασπιρίνης για την αποφυγή καρδιακών παθήσεων, σε διαβητικά άτομα που:

• Είναι άνω των 40 ετών
• Έχουν θετικό οικογενειακό ιστορικό καρδιακών παθήσεων
• Έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση και υψηλή χοληστερόλη
• Καπνίζουν

ΡΥΘΜΙΣΗ ΥΨΗΛΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΚΕΤΟΝΩΝ

Βλ.: διαβητική κετοξέωση

Ομάδες υποστήριξης

Για περισσότερες πληροφορίες και πηγές, βλ. ομάδες υποστήριξης για το Σ.Δ.


Πρόγνωση

Ο Σ.Δ. είναι μια χρόνια πάθηση και θεραπεία της νόσου, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει. Η εξέλιξη της νόσου όμως διαφέρει από ασθενή σε ασθενή. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο αυστηρός έλεγχος των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, μπορεί να αποτρέψει ή να καθυστερήσει την εμφάνιση επιπλοκών στους οφθαλμούς, στους νεφρούς, στο νευρικό σύστημα και στο καρδιαγγειακό σύστημα, στους διαβητικούς Τύπου 1. Βέβαια, υπάρχει πάντα η πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών ακόμα και στα άτομα που ρυθμίζουν σωστά το επίπεδο γλυκόζης στο αίμα τους.


Επιπλοκές

Με την πάροδο του χρόνου, η εξέλιξη της νόσου μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές στους οφθαλμούς, στο νεφροποιητικό σύστημα, στο καρδιαγγειακό σύστημα, στα αγγεία και να προσβάλλει κι άλλα σημεία του οργανισμού.
Ένας διαβητικός διατρέχει τον ίδιο κίνδυνο να πάθει έμφραγμα του μυοκαρδίου, με κάποιον ασθενή που ήδη έχει υποστεί κάτι ανάλογο. Ο κίνδυνος είναι ίδιος για τις γυναίκες, όσο και για τους άνδρες. Υπάρχει περίπτωση να μην παρουσιάσετε καν τα σημεία σημάδια του εμφράγματος μυοκαρδίου.

Γενικά οι επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Υψηλή αρτηριακή πίεση
• Παθήσεις των αγγείων του ποδός και άκρου ποδός (περιφερική αγγειοπάθεια)
• Οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο
• Υψηλή χοληστερόλη
• Παθήσεις του νευρικού συστήματος, που προκαλούν άλγος και μούδιασμα των κάτω άκρων , καθώς κι άλλες επιπλοκές στην κοιλιακή χώρα και του εντέρου, στο καρδιαγγειακό σύστημα κι σε άλλα όργανα (διαβητική νευροπάθεια)
• Έλκη ή πληγές του άκρου ποδός, που μπορούν να καταλήξουν σε ακρωτηριασμό
• Επιδείνωση της όρασης ή τύφλωση, οφειλόμενη στη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Κιληδώδες οίδημα
• Καταρράκτη
• Γλαύκωμα
• Παθήσεις νεφρικής λειτουργίας και νεφρική ανεπάρκεια (διαβητική νεφροπάθεια)

Άλλες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Προβλήματα στύσης
• Μολύνσεις του δέρματος, του θηλυκού γενετικού ουροποιητικού συστήματος, καθώς και του ουροποιητικού

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Εάν είσαστε πρόσφατα διαγνωσμένος ως ζαχαρωδιαβητικός, πιθανός να χρειαστείτε να συνεχή ιατρική παρακολούθηση, έως ότου ρυθμίζετε σωστά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας. Ο ιατρός θα ελέγξει προσεκτικά τα καταγεγραμμένα αποτελέσματα της αυτοεξέτασης και της γενικής ούρων. Θα ελέγξει επίσης τα καταγεγραμμένα σας στοιχεία παρακολούθησης των γευμάτων, των σνακ και τις ενέσεις ινσουλίνης.
Οι επισκέψεις στον ιατρό σας, θα γίνουν όλο και λιγότερο συχνές, μιας η εξέλιξη της νόσου σταθεροποιηθεί. Ωστόσο οι επισκέψεις στον ιατρό σας είναι πολύ σημαντικές όσον αφορά την παρακολούθηση των πιθανών μακροχρόνιων επιπλοκών του διαβήτη.

Καλέστε το 166 αν:

• Έχετε θωρακικό άλγος, κοφτές αναπνοές ή άλλα σημάδια στηθάγχης
• Απώλεια αισθήσεων
• Επιληπτικό παροξυσμό

Καλέστε τον οικογενειακό σας ιατρό ή επισκεφθείτε τα επείγοντα αν εμφανίζετε συμπτώματα κετοξέωσης:

• Ταχύπνοια
• Εξεσιμασμένη δίψα, υπερβολική κατανάλωση υγρών και συχνοουρία
• Γλυκιά απόπνοια
• Διακοπές αναπνοής
• Σύγχυση
• Έντονο κοιλιακό άλγος
• Υψηλά επίπεδα γλυκόζης ή κετόνων στα ούρα
• Πολύ υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα

Επίσης καλέστε τον ιατρό αν:

• Έχετε συμπτώματα ότι τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα αυξάνουν πάρα πολύ (αυξημένη δίψα, θολή όραση, ξηροδερμία, αδυναμία ή κόπωση, ανάγκη συχνοουρίας)
• Τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα να κυμαίνονται σε κλίμακα υψηλότερη, την οποία εσείς κι ο ιατρό σας θέσατε.
• Έχετε συμπτώματα ότι τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μειώνονται πάρα πολύ (αδυναμία ή κόπωση, τρέμουλο, εφίδρωση, εκνευρισμός, σύγχυση σκέψης, ταχυπαλμία, διπλωπία ή θολή όραση, ανησυχία).
• Αν οι μετρήσεις τω επιπέδων σακχάρου μειωθούν κάτω των 70 mg/dL.
• Μούδιασμα, μυρμηγκίασμα, πόνος στο κάτω σκέλος και στον άκρο πόδα.
• Μολύνσεις ή πληγές των κάτω άκρων
• Διαταραχές όρασης

Μπορείτε να αντιμετωπίσετε τα πρώτα σημάδια της υπογλυκαιμίας αν βρίσκεται στο σπίτι σας, με την κατανάλωση ζάχαρης ή καραμελών ή δισκίων γλυκόζης. Σε περίπτωση που τα σημάδια της υπογλυκαιμίας επιμείνουν και τα επίπεδα γλυκόζης παραμένουν κάτω των 70 mg/dL, επισκεφθείτε τα επείγοντα.


Πρόληψη

Δεν υπάρχει τρόπος πρόληψης εμφάνισης της νόσου, όπως και δεν υπάρχουν διαγνωστικές εξετάσεις πρόληψής της.
Για να αποφύγετε επιπλοκές της πάθησης, επισκεφθείτε τον ιατρό ας τουλάχιστον 4 φορές το χρόνο.
Μην παραλείπετε τα εμβόλια σας, όπως και το εμβόλιο της γρίπης κάθε φθινόπωρο.

Ορισμός

Ο καρκίνος της νεφρικής πυέλου ή του ουρητήρα αναπτύσσεται στην περιοχή της νεφρικής πυέλου ή στο σωλήνα που μεταφέρει τα ούρα απο τους νεφρούς στην ουροδόχο κύστη.



Εναλλακτικές ονομασίες

Καρκίνος του μεταβατικού επιθηλίου της νεφρικής πυέλου ή του ουρητήρα


Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου

Καρκίνος μπορεί να αναπτυχθεί στο σύστημα συλλογής των ούρων, αλλά είναι ασυνήθης. Συνολικά, ο καρκίνος της νεφρικής πυέλου και του ουρητήρα υπολογίζεται ότι δεν υπερβαίνει το 5% όλων των καρκίνων των νεφρών και των ανώτερης αποχετευτικής μοίρας του ουροποιητικού συστήματος. Προσβάλλει συχνότερα τους άνδρες από ότι τις γυναίκες, και εμφανίζεται πιο συχνά σε ηλικία μεγαλύτερη των 65 ετών.

Οι όγκοι της νεφρικής πυέλου και του ουρητήρα είναι συνήθως καρκίνοι του μεταβατικού επιθηλίου. Περίπου 10% αποτελούν καρκινώματα από πλακώδη κύτταρα.

Τα αίτια αυτού του τύπου καρκίνου δεν είναι πλήρως γνωστά. Ο μακροχρόνιος ερεθισμός των νεφρών από επιβλαβείς ουσίες που αποβάλλονται με τα ούρα ενδέχεται να αποτελεί έναν αιτιολογικό παράγοντα. Αυτός ο ερεθισμός μπορεί να προκληθεί από:
• διάμεση νεφροπάθεια οφειλόμενη σε αναλγητικά
• έκθεση σε συγκεκριμένες χρωστικές και χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στη βυρσοδεψία, την υφαντουργία, την παραγωγή πλαστικών και προϊόντων από καουτσούκ
• το κάπνισμα
• ασθενείς με ιστορικό καρκίνου της ουροδόχου κύστης βρίσκονται, επίσης, σε κίνδυνο.



Συμπτώματα

• πόνος στη νεφρική χώρα
• αιματουρία
• αίσθημα καύσου, πόνος, ή δυσφορία κατά την ούρηση
• σκοτεινόχρωμα, ή καστανόχρωμα ούρα
• καταβολή
• οσφυαλγία (οσφυϊκός πόνος)
• νυχτουρία
• απώλεια βάρους
• συχνουρία ή τεινεσμός
• δυσουρία
• καθυστέρηση στην έναρξη της ούρησης



Σημεία και διαγνωστικές εξετάσεις

Ο ιατρός θα προβεί σε ψηλάφηση την κοιλίας. Σπάνια ανευρίσκεται όγκος (μάζα) ή διογκωμένος νεφρός. Ο ασθενής ενδέχεται να έχει αιματουρία. Η γενική εξέταση αίματος μπορεί να δείξει την ύπαρξη αναιμίας.

Καρκινικά κύτταρα ενδέχεται να διαπιστωθούν στις ακόλουθες εξετάσεις:
• κυτταρολογική εξέταση ούρων που πραγματοποιείται μετά λήψη δείγματος με κυστεοσκόπηση
• κυτταρολογική εξέταση δείγματος ούρων από ελεύθερη ούρηση

Όγκοι, ή σημεία απόφραξης των ουροφόρων οδών, μπορούν να εμφανιστούν σε:
• υπολογιστική τομογραφία (αξονική) κοιλίας
• ενδοφλέβια πυελογραφία
• υπερηχογράφημα
• μαγνητική τομογραφία κοιλίας
• σπινθηρογράφημα νεφρών

Η απλή ακτινογραφία, η υπολογιστική ή η μαγνητική τομογραφία άλλων περιοχών του σώματος ενδέχεται να καταδείξουν διασπορά του καρκίνου από τους νεφρούς.



Θεραπεία

Τον θεραπευτικό στόχο αποτελεί η εξάλειψη του καρκίνου.

Η χειρουργική αφαίρεση ολόκληρου ή τμήματος του νεφρού (νεφρεκτομή) συστήνεται, συνήθως, σε περίπτωση καρκινώματος. Ενδέχεται να περιλαμβάνει την αφαίρεση μέρους της ουροδόχου κύστης και των ιστών που την περιβάλλουν, ή των περιοχικών λεμφαδένων. Αν ο όγκος εντοπίζεται στον ουρητήρα, είναι πιθανό να αφαιρεθεί με διατήρηση του σύστοιχου νεφρού.

Σε περίπτωση διασποράς του καρκίνου εκτός του νεφρού ή του ουρητήρα, χρησιμοποιείται συχνά χημειοθεραπεία. Καθότι αυτοί οι όγκοι είναι συχνά όμοιοι με μορφές καρκίνου της ουροδόχου κύστης, αντιμετωπίζονται θεραπευτικά με τον ίδιο τύπο χημειοθεραπείας.


Πορεία- πρόγνωση

Η έκβαση ποικίλει ανάλογα με την εντόπιση του όγκου και από την ενδεχόμενη διασπορά του. Καρκίνος που περιορίζεται εντός του νεφρού ή του ουρητήρα μπορεί να θεραπευτεί χειρουργικά.

Καρκίνος που έχει επεκταθεί και σε άλλα όργανα είναι, συνήθως, ανίατος. Υπάρχουν, ωστόσο, εξαιρέσεις.



Επιπλοκές

• νεφρική ανεπάρκεια
• τοπική επέκταση του όγκου με επιδείνωση του πόνου
• διασπορά του καρκίνου


Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν εμφανίσετε κάποιο από τα συμπτώματα που προαναφέρθηκαν.



Πρόληψη

• Ακολουθείτε πιστά τις συμβουλές του ιατρού σας αναφορικά με τη φαρμακευτική αγωγή, συμπεριλαμβανομένων των σκευασμάτων που χορηγούνται άνευ ιατρικής συνταγής.
• Διακόψτε το κάπνισμα.
• Χρησιμοποιείτε προστατευτικό εξοπλισμό αν πρόκειται να εκτεθείτε σε νεφροτοξικές ουσίες.

Ορισμός

Η χρόνια μη βακτηριδιακή προστατίτιδα είναι ένας μακροχρόνιος επιμένων πόνος, συνοδευόμενος από συμπτώματα του ουροποιητικού, που αφορά τον προστάτη αδένα ή άλλα τμήματα στον άνδρα, του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος. Η κατάσταση αυτή δεν οφείλεται σε μικροβιακή λοίμωξη.



Εναλλακτικοί ορισμοί

Προστατοδυνία, Σύνδρομο πυελικού άλγους, Σύνδρομο χρόνιου πυελικού άλγους, CPPS, Χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα, Χρόνιο ουρογεννητικό άλγος.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Πιθανοί παράγοντες κινδύνου της μη βακτηριακής προστατίτιδας, περιλαμβάνουν:

• Βακτήρια
• Μύκητες
• Ερεθισμός που οφείλεται σε επαναφορά των ούρων που ρέουν εντός του προστάτη
• Παράσιτα (τριχομονάδες)
• Ιοί
• Χημικοί παράγοντες
• Νευρολογικές διαταραχές που αφορούν το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα
• Δυσκολίες στην εκμάθηση ουρήσεως
• Σεξουαλική κακοποίηση

Το άγχος της καθημερινότητας και κάποιοι ψυχολογικοί παράγοντες, μπορεί κι αυτοί να εμπλέκονται στην εμφάνιση της πάθησης.

Οι περισσότεροι ασθενείς με χρόνια προστατίτιδα, πάσχουν από τη μη βακτηριακή μορφή.


Συμπτώματα

• Παρουσία αίματος στο σπέρμα
• Αιματουρία
• Άλγος που εντοπίζεται:
  -Άνωθεν της ηβικής σύμφυσης (υπερηβικά)
  -Μεταξύ των γεννητικών οργάνων και του ορθού (περινεϊκά)
  -Στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης
  -Στο όσχεο
  -Στην κορυφή του πέους
  -Στην ουρήθρα
• Διαταραχές στην ούρηση:
  -Μειωμένη ροή ούρων
  -Συχνοουρία
  - Άλγος ή καύσος κατά την ούρηση
  -Πλημμελής αποβολή όλων των ούρων από την κύστη
  -Αδύναμη ροή ούρων
• Άλγος κατά τις εντερικές κινήσεις
• Άλγος κατά την αφόδευση

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Συνήθως η φυσική εξέταση δεν αποκαλύπτει κάτι παθογνωμικό. Ωστόσο, ο προστάτης μπορεί να είναι οιδηματώδης, μαλακός ή σκληρός, ζεστός κι ευαίσθητος.

Η γενική ούρων ίσως αναδείξει την παρουσία λευκών ή ερυθρών αιμοσφαιρίων στα ούρα. Το σπερμοδιάγραμμα ίσως αποκαλύψει αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων και μικρή ποσότητα σπέρματος με πτωχή κινητικότητα.

Η ουροκαλλιέργεια, καθώς και η καλλιέργεια του σπέρματος, δεν αναδεικνύει κάποιο μικρόβιο.


Θεραπεία

Η θεραπεία της μη βακτηριακής προστατίτιδας είναι δυσχερής. Στόχος είναι να ελεγχθούν τα συμπτώματα, μιας και η ίαση είναι δύσκολο να επιτευχθεί.



ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ:

Η διουρηθρική αφαίρεση του προστάτη ίσως χρειαστεί σε σπάνιες περιπτώσεις που δεν αποδώσει η φαρμακευτική αγωγή. Η χειρουργική αυτή τεχνική δεν συνίσταται σε νεαρούς άνδρες, μιας και μπορεί να οδηγήσει σε παλίνδρομη εκσπερμάτωση, κι αυτή με τη σειρά της σε στείρωση, ανικανότητα κι ακράτεια ούρων.

ΑΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ:

Ζεστά μπάνια μπορεί να ανακουφίσουν από το άλγος στο περίνεο ή την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Μια σειρά άλλων θεραπευτικών σχημάτων, όπως το μασάζ του προστάτη, ο βελονισμός και οι ασκήσεις χαλάρωσης, έχουν δοκιμαστεί, χωρίς ωστόσο κανένα από αυτά δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι άκρως ευεργετικό.


Πρόγνωση

Η θεραπευτική αγωγή έχει καλή έκβαση για πολλούς ασθενείς. Ωστόσο κάποιοι δεν ανακουφίζονται ακόμη και μετά από πολλές θεραπευτικές απόπειρες. Τα συμπτώματά τους επιστρέφουν μόλις λήξει η αγωγή τους, με αποτέλεσμα να παραμείνουν ανίατοι.


Επιπλοκές

Τα συμπτώματα της μη βακρτηριακής προστατίτιδας, που παραμένουν χωρίς αντιμετώπιση και θεραπεία, μπορούν να καταλήξουν σε γεννητικές και ουροποιητικές διαταραχές, επηρεάζοντας αρνητικά τον τρόπο ζωής και την ψυχική υγεία του ασθενούς.

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον οικογενειακό σας ιατρό αν εμφανίσετε συμπτώματα προστατίτιδας.



Δείτε εδώ σχετικά Βίντεο για τον προστάτη

Ορισμός

Αντιδραστική αρθρίτιδα είναι μια ομάδα φλεγμονωδών παθήσεων που προσβάλλουν τις αρθρώσεις, την ουρήθρα και τα μάτια. Μπορεί επίσης να προκαλέσουν αλλοιώσεις στο δέρμα και βλεννώδεις μεμβράνες.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Σύνδρομο Reiter, Αρθρίτιδα μετά από λοίμωξη

Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Το ακριβές αίτιο της αντιδραστικής αρθρίτιδας είναι άγνωστο. Εκδηλώνεται συνηθέστερα στους άντρες πριν την ηλικία των 40. Μπορεί να είναι επακόλουθο μιας λοίμωξης που οφείλεται σε Χλαμύδια, Καμπυλοβακτηρίδια, Σαλμονέλα ή Υερσινία. Ορισμένα γονίδια μπορεί να σας καθιστούν πιο ευάλωτους στο σύνδρομο αυτό.

Η πάθηση είναι σπάνια σε μικρότερα παιδιά αλλά μπορεί να εκδηλωθεί σε εφήβους.


Συμπτώματα

Σε λίγες μέρες ή εβδομάδες μετά από λοίμωξη συνήθως εμφανίζονται προβλήματα στην ούρηση. Χαμηλός πυρετός, φλεγμονή του επιπεφυκότος του ματιού (επιπεφυκίτιδα) και αρθρίτιδα αναπτύσσονται σε διάστημα αρκετών εβδομάδων. Η αρθρίτιδα μπορεί να είναι ήπια ή οξεία και μπορεί να προσβάλει μόνο τη μία πλευρά του σώματος ή περισσότερες από μία αρθρώσεις.

Στα συμπτώματα μυών και αρθρώσεων περιλαμβάνονται:

• Πόνος στον αχίλλειο τένοντα
• Πόνος στη φτέρνα
• Πόνος στις μεγάλες αρθρώσεις (πόνοι στο ισχίο, το γόνατο και τον αστράγαλο είναι οι πιο συχνοί)
• Πόνος χαμηλά στην πλάτη

Στα συμπτώματα ματιών και δέρματος περιλαμβάνονται:

• Τρέχουν τα μάτια
• Πονάνε ή καίνε τα μάτια
• Κοκκινίζουν τα μάτια
• Αλλοιώσεις στις παλάμες και τις πατούσες που μπορεί να μοιάζουν με ψωρίαση
• Μικρά ανώδυνα έλκη στο στόμα, τη γλώσσα και στη βάλανο του πέους

Στα ουρητικά και γεννητικά συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• Δερματικές αλλοιώσεις στα γεννητικά όργανα (στους άντρες)
• Ακράτεια
• Πόνος στο πέος
• Ερυθρότητα ή φλεγμονή στο δέρμα
• Εκκριση υγρών από την ουρήθρα
• Επίσχεση ούρων
• Έντονη ανάγκη για ούρηση
• Κάψιμο ή τσούξιμο κατά την ούρηση

Ενδείξεις και εξετάσεις

Η διάγνωση βασίζεται στα συμπτώματα. Από τη στιγμή που τα συμπτώματα μπορεί να εκδηλωθούν σε διαφορετικούς χρόνους, η διάγνωση ενδέχεται να καθυστερήσει. Μια φυσική εξέταση μπορεί να διαπιστώσει επιπεφυκίτιδα ή αλλοιώσεις στο δέρμα.

Εξετάσεις που συνιστώνται είναι:

• Εξέταση αίματος για το ανθρώπινο αντιγόνο λευκοκυττάρων Β27
• Ακτινογραφία αρθρώσεων
• Ανάλυση ούρων



Θεραπεία

Ο στόχος της θεραπείας είναι να ανακουφίσει τα συμπτώματα και να αντιμετωπίσει τυχόν υποκείμενη λοίμωξη.

Η επιπεφυκίτιδα και οι αλλοιώσεις στο δέρμα δεν απαιτούν θεραπεία και υποχωρούν από μόνες τους.

Ο γιατρός θα σας χορηγήσει αντιβιοτικά αν πάσχετε από λοίμωξη. Στους ασθενείς με πόνους στις αρθρώσεις συνιστώνται μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (NSAIDs) και παυσίπονα. Αν η φλεγμονή σε μία άρθρωση επιμένει, ο γιατρός μπορεί να κάνει ένεση τοπικά στην πάσχουσα περιοχή με ισχυρό αντιφλεγμονώδες φάρμακο (κορτικοστεροειδές).

Η φυσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από τον πόνο, στη διευκόλυνση της κίνησης και στη διατήρηση της μυϊκής δύναμης. Μπορεί επίσης να χρειαστεί να κάνετε αναπροσαρμογές αν η δουλειά σας απαιτεί να σηκώνετε βάρη ή να κουράζετε πολύ την πλάτη σας.

Η θεραπεία καταστολής του ανοσοποιητικού συστήματος μπορεί να είναι κατάλληλη για ορισμένες περιπτώσεις ασθενών με οξεία μορφή της πάθησης, αλλά δεν εφαρμόζεται στην πλειονότητα των ασθενών, λόγω των τοξικών παρενεργειών.


Πρόγνωση

Η αντιδραστική αρθρίτιδα μπορεί να υποχωρήσει σε λίγες εβδομάδες αλλά μπορεί να διαρκέσει και μήνες. Τα συμπτώματα μπορεί να επανεμφανιστούν μετά από αρκετά χρόνια στους μισούς περίπου ασθενείς. Η πάθηση τότε μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια.


Επιπλοκές

• Ανεπάρκεια αορτής (σπάνια)
• Αρρυθμίες (σπάνιες)
• Ραγοειδίτιδα (πάθηση των ματιών)

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Δείτε τον γιατρό σας αν εκδηλωθούν συμπτώματα αυτής της πάθησης.


Πρόληψη

Η πρόληψη για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα και γαστρεντερικές λοιμώξεις μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση της ασθένειας. Χρησιμοποιείτε πάντα προφυλακτικό κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Πλένετε τα χέρια σας και τις επιφάνειες σχολαστικά πριν και μετά την παρασκευή ενός γεύματος.

Ορισμός

Ο σακχαρώδης διαβήτης (Σ. Δ.) τύπου 2 πρόκειται για μια χρόνια πάθηση (εφ’ όρου ζωής) και χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα τιμών γλυκόζης αίματος. Είναι ο πιο συχνός τύπος Σ.Δ.


Βλ. επίσης:

• Σακχαρώδης Διαβήτης
• Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1

Εναλλακτικοί ορισμοί

Μη - ινσουλινοεξαρτώμενος Σ.Δ., Σ.Δ. – τύπου 2 , Σ.Δ. των ενηλίκων.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Ο διαβήτης αποτελεί ουσιαστικά διαταραχή του οργανισμού στην παραγωγή ή τον τρόπο χρήσης της ινσουλίνης. Η ινσουλίνη είναι απαραίτητη για τη μετακίνηση της γλυκόζης που κυκλοφορεί στο αίμα εντός των κυττάρων, όπου αρχικά λαμβάνει αποθεματική μορφή και στη συνέχεια χρησιμοποιείται ως πηγή ενέργειας.

Στον τύπο 2 Σ.Δ., ο οργανισμός δεν ανταποκρίνεται στη δράση της ινσουλίνης. Αυτό ονομάζεται ινσουλινοαντίσταση. Με τον όρο ινσουλονοαντίσταση εννοούμε ότι τα λιπώδη, τα ηπατικά και τα μυϊκά κύτταρα, δεν αντιδρούν φυσιολογικά στην ινσουλίνη, με αποτέλεσμα η γλυκόζη να μην εισέρχεται εντός αυτών, ούτω ώστε να χρησιμοποιηθεί αργότερα ως πηγή ενέργειας.

Λόγω της μη μετακίνησης της γλυκόζης εντός των κυττάρων, παθολογικά υψηλά επίπεδα αυτής, συσσωρεύονται στην κυκλοφορία του αίματος, γεγονός που ονομάζεται υπεργλυκαιμία. Η υπεργλυκαιμία με τη σειρά της ωθεί το πάγκρεας σε υπερπαραγωγή ινσουλίνης, χωρίς ωστόσο ΜΕ αποτέλεσμα την κάλυψη των αναγκών του οργανισμού για ενέργεια.

Οι παχύσαρκοι άνθρωποι είναι πιο ευάλωτοι στην ινσουλινοαντίσταση, μιας και τα λίπη παρεμποδίζουν την ικανότητα του οργανισμού να κάνει χρήση της ινσουλίνης.

Ο τύπος 2 Σ.Δ. συνήθως κάνει την εμφάνισή του σταδιακά. Οι περισσότεροι άνθρωποι με αυτήν την πάθηση είναι παχύσαρκοι, κατά την περίοδο που τίθεται η διάγνωσή τους, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται και αδύνατα άτομα να εμφανίσουν τύπου 2 Σ. Δ, ιδίως αν είναι μεγάλης ηλικίας.

Το οικογενειακό ιστορικό και τα γονίδια, παίζουν κυρίαρχο ρόλο στον τύπο 2 Σ. Δ. Η μειωμένη σωματική δραστηριότητα, η πτωχή διατροφή και το υπερβολικό σωματικό βάρος (κυρίως στην περιφέρεια της μέσης), αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για τύπο 2 Σ.Δ.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Ηλικία άνω των 45 ετών
• Τιμές της HDL χοληστερόλης κάτω των 35mg / dL ή τιμές τριγλυκεριδίων άνω των 250mg / dL
• Αρτηριακή υπέρταση
• Ιστορικό Σ.Δ. κυήσεως
• Διαπίστωση στο παρελθόν, από τον ιατρό σας, μη δικαιολογημένης ανοχής στη γλυκόζη
• Φυλή / εθνικότητα (οι Αφρικανο – αμερικανοί, οι Ισπανο-αμερικανοί και ιθαγενείς Αμερικανοί διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης Σ. Δ. )

Συμπτώματα

Συνήθως οι ασθενείς με τύπο 2 Σ.Δ. είναι ασυμπτωματικοί. Πιθανά συμπτώματα ωστόσο είναι:

• Θολή όραση
• Διαταραχή στύσης
• Κόπωση
• Συχνές ή με καθυστερημένη αποδρομή λοιμώξεις
• Αυξημένη όρεξη
• Αυξημένη δίψα
• Συχνοουρία

Σημεία και εξετάσεις

Διαγνωστικές αιματολογικές εξετάσεις του τύπου 2 Σ.Δ. είναι:

• Επίπεδα γλυκόζης αίματος νηστείας – η διάγνωση του διαβήτη τίθεται όταν οι τιμές είναι άνω των 126mg / dL σε δύο μετρήσεις
• Δοκιμασία πόσιμης ανοχής στη γλυκόζη – η διάγνωση του διαβήτη τίθεται όταν τα επίπεδα της γλυκόζης είναι άνω των 200mg / dL δύο ώρες αργότερα
• Τυχαία (μη νηστείας) τιμή γλυκόζης στο αίμα – τίθεται υπόνοια του Σ.Δ., αν οι τιμές είναι άνω των 200mg / dL και συνυπάρχουν τα κλασικά συμπτώματα αυξημένης δίψας, ούρησης και κόπωσης (η εξέταση αυτή ωστόσο πρέπει να επιβεβαιώνεται με δοκιμασία των τιμών γλυκόζης στο αίμα σε νηστεία)

Είναι απαραίτητο να επισκέπτεστε τον ιατρό σας κάθε 3 μήνες. Στις επισκέψεις αυτές, ο ιατρός σας θα:

• Ελέγξει την αρτηριακή σας πίεση
• Ελέγξει το δέρμα και τα οστά των ισχίων και των ποδιών σας
• Ελέγξει την αισθητικότητα των ποδιών σας
• Εξετάσει το οπίσθιο τμήμα των οφθαλμών σας, με ειδικό εργαλείο με λαμπτήρα, που ονομάζεται οφθαλμοσκόπιο

Οι παρακάτω εξετάσεις θα διευκολύνουν εσάς και τον ιατρό σας, να παρακολουθήσετε την πορεία του Σ.Δ. και να αποφύγετε επιπλοκές:

• Να ελέγχετε τουλάχιστον 1 φορά το χρόνο την αρτηριακή σας πίεση (ιδανικές τιμές είναι 130 / 80 mm Hg ή και χαμηλότερα)
• Να ελέγχετε τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη σας (HbA1c) κάθε 6 μήνες, αν ρυθμίζετε ικανοποιητικά το διαβήτη σας, ειδάλλως κάθε 3 μήνες
• Να ελέγχετε ετησίως τα επίπεδα της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων σας (ιδανικό είναι τα επίπεδα της LDL να παραμείνουν κάτω των 100 mg / dL)
• Κάνετε ετησίως εξετάσεις για τη νεφρική σας λειτουργία (τη μικροαλβουμινουρία και την κρεατινίνη ορού)
• Επισκεφθείτε ετησίως ή και συντομότερα, τον οφθαλμίατρό σας αν παρουσιάζετε σημεία διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας
• Επισκεφθείτε κάθε 6 μήνες τον οδοντίατρό σας για ένα καλό καθαρισμό κι εξέταση. Ενημερώστε τον οδοντίατρό σας και τον υγιεινολόγο σας, ότι πάσχετε από διαβήτη

Θεραπεία


Ο πρωταρχικός στόχος της θεραπείας είναι να μειωθούν τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Σε μακροχρόνια βάση, στόχοι της θεραπείας είναι η πρόληψη των επιπλοκών που συνδέονται με το διαβήτη.

Η έναρξη της θεραπευτικής αγωγής στον τύπο 2 Σ.Δ. περιλαμβάνει τη σωματική άσκηση και τη διατροφή.

ΔΙΔΑΧΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΔΕΞΙΟΤΕΧΝΙΩΝ / ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ

Οφείλεται να διδαχτείτε βασικές δεξιοτεχνίες / ικανότητες αντιμετώπισης του διαβήτη. Θα βοηθήσουν στην πρόληψη των επιπλοκών και στην απεξάρτηση από την ιατρική βοήθεια. Αυτές οι δεξιοτεχνίες / ικανότητες περιλαμβάνουν:

• Πώς να εξετάζετε και να καταγράφετε τη γλυκόζη αίματός σας
• Πότε και τι να τρώτε
• Πώς να λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή, αν είναι απαραίτητη
• Πώς να αναγνωρίσετε και να αντιμετωπίσετε την υπερ και την υπογλυκαιμία
• Πώς να αντεπεξέλθετε σε ημέρες κακουχίας
• Πού να προμηθευτείτε τα υλικά για το διαβήτη και πώς να τα αποθηκεύσετε

Ίσως χρειαστούν κάποιοι μήνες έως ότου αποκτήσετε οικειότητα με τις παραπάνω δεξιοτεχνίες / ικανότητες. Να ενημερώνεστε σε συχνή βάση, σχετικά με την πάθηση και τις επιπλοκές της. Μάθετε πώς να ελέγχετε και να ζείτε με το Σ.Δ. Μείνετε ενήμεροι για νέες μελέτες και θεραπευτικές αγωγές.

ΑΥΤΟ – ΕΞΕΤΑΣΗ

Η αυτοεξέταση αναφέρεται στη διαδικασία που μπορείτε μόνοι σας να ελέγξετε τη γλυκόζη του αίματός σας στο σπίτι σας. Το τελευταίο ονομάζεται κι αυτό-παρακολούθηση της γλυκόζης του αίματος (SMBG). Η τακτική αυτό-εξέταση του σακχάρου σας, αποτελεί τρόπο επιβεβαίωσης για εσάς και τον ιατρό σας, όσον αφορά του πόσο αποτελεσματικά συνεργούν η διατροφή σας, η σωματική σας άσκηση και τα φαρμακευτικά σκευάσματα.

Ένα όργανο που ονομάζεται γλυκομετρητής, επιτρέπει την ακριβή μέτρηση του σακχάρου του αίματος. Υπάρχουν διάφοροι τύποι τέτοιων οργάνων. Συνήθως, εκτελείται μια ελαφριά νύξη του δακτύλου σας, με μια μικρή βελόνα που ονομάζεται lancet. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, συγκεντρώνεται μια μικρή σταγόνα αίματός σας. Τοποθετείτε τη σταγόνα σε μια ταινία και στη συνέχεια, εφαρμόζετε την ταινία στο όργανο. Τα αποτελέσματα είναι διαθέσιμα εντός 30 – 45 δευτερολέπτων.

Ένας οικογενειακός ιατρός ή ένας σύμβουλος του Σ.Δ., θα σας βοηθήσει να εφαρμόσετε κατ’ οίκον αυτή τη διαδικασία και να θέσετε ένα πρόγραμμα μετρήσεων. Ο ιατρός σας, θα σας υποδείξει τους στόχους των τιμών της γλυκόζης.

• Η πλειοψηφία των ατόμων με τύπου 2 Σ.Δ. χρήζουν να κάνουν μέτρηση του σακχάρου τους μία ή δύο φορές την ημέρα
• Εάν οι τιμές της γλυκόζης του αίματός σας βρίσκονται σε ικανοποιητικά επίπεδα, ίσως απαιτηθεί να κάνετε μόνον μερικές μετρήσεις εβδομαδιαία
• Οι μετρήσεις γίνονται κατά την πρωινή αφύπνιση, προ γευμάτων και πριν τη νυχτερινή κατάκλιση
• Απαιτούνται επιπλέον μετρήσεις όταν είστε άρρωστη/ος ή υπό καταστάσεις άγχους

Τα αποτελέσματα αυτών των μετρήσεων, βοηθούν στη ρύθμιση της διατροφής σας, της σωματικής άσκησης ή και των φαρμακευτικών σκευασμάτων, προκειμένου οι τιμές σακχάρου να παραμένουν σε ικανοποιητικά επίπεδα. Με τις μετρήσεις, γνωστοποιείται άμεσα μια υπέρ ή υπογλυκαιμία και αποφεύγεται η ανάπτυξη σοβαρών καταστάσεων.

Διατηρείτε αρχείο για εσάς και τον ιατρό σας. Κάτι τέτοιο θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο, ιδίως στην περίπτωση που αντιμετωπίζετε δυσκολίες στη ρύθμιση του διαβήτη.

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥ ΒΑΡΟΥΣ

Για τα άτομα που πάσχουν από Σ.Δ. τύπου 2, είναι προτεινόμενο να τρώνε τις ίδιες ώρες κάθε ημέρα και να παραμένουν σταθεροί στα είδη διατροφής που έχουν επιλέξει να καταναλώνουν. Αυτό αποτρέπει μεγάλες διακυμάνσεις των τιμών του σακχάρου. Ο διατροφικός προγραμματισμός περιλαμβάνει την επιλογή υγιεινών ειδών διατροφής, τη λήψη της κατάλληλης ποσότητας τροφής και τη λήψη των γευμάτων τις κατάλληλες χρονικές στιγμές. Θεωρείται σκόπιμο, να συνεργάζονται στενά με τον ιατρό τους, τη νοσηλεύτριά τους και το διατροφολόγο τους, προκειμένου να είναι ενήμεροι για τις κατάλληλες ποσότητες λιπών, πρωτεϊνών και υδατανθράκων που πρέπει να περιλαμβάνει η διατροφή τους. Το πρόγραμμα των γευμάτων σας οφείλει να αρμόζει στον καθημερινό τρόπο ζωής και στις συνήθειές τους και είναι προτιμητέο να περιλαμβάνει τροφές της αρέσκειάς τους.

Ο έλεγχος του σωματικού σας βάρους και η λήψη μιας καλά ισορροπημένης διατροφής, είναι πολύ σημαντικά. Κάποιοι άνθρωποι με Σ.Δ. τύπου 2, ίσως και να διακόψουν τη φαρμακευτική αγωγή μετά την απώλεια σωματικού βάρους (παρόλο που συνεχίζουν να πάσχουν από διαβήτη).

Η χειρουργική επέμβαση bariatric, γνωστή κι ως χειρουργική επέμβαση απώλειας βάρους, θεωρείται ως πιθανή αντιμετώπιση παχύσαρκων ασθενών που αδυνατούν να ρυθμιστούν μονάχα με διατροφή και φαρμακευτική αγωγή. Βλ.:

• Χειρουργική επέμβαση γαστρικού by – pass
• Λαπαροσκοπική γαστρική περίδεση

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Η καθημερινή σωματική άσκηση είναι αναγκαία για τον καθένα μας, πόσο περισσότερο για τους διαβητικούς. Η τακτική αεροβική άσκηση μειώνει τα επίπεδα του σακχάρου χωρίς φαρμακευτική αγωγή και βοηθά στην καύση του πλεονασμού θερμίδων και λιπών και κατά συνέπεια, στη ρύθμιση του σωματικού τους βάρους.

Η άσκηση βοηθά στην ενίσχυση της κατάστασης υγείας με τη βελτίωση της αιματικής κυκλοφορίας και της αρτηριακής πίεσης. Ελαχιστοποιεί την αντίσταση στην ινσουλίνη ακόμη και χωρίς την απώλεια σωματικού βάρους. Η άσκηση επίσης μειώνει το ενεργειακό επίπεδο του σώματος, μειώνει την ένταση και βελτιώνει την ικανότητα αντιμετώπισης του στρες / άγχους.

Λάβετε υπ’ όψιν τα παρακάτω, κατά την έναρξη ενός προγράμματος σωματικής άσκησης:

• Συμβουλευτείτε πάντα τον ιατρό σας προτού ξεκινήσετε οποιοδήποτε πρόγραμμα σωματικής άσκησης
• Ρωτήστε τον ιατρό σας για την καταλληλότητα των υποδημάτων σας
• Επιλέξτε μια ευχάριστη φυσική δραστηριότητα που να αρμόζει στο τωρινό σας φυσικό επίπεδο
• Ασκηθείτε καθημερινά κι αν είναι δυνατόν, την ίδια ώρα κάθε μέρα
• Παρακολουθήστε τις τιμές γλυκόζης στο σπίτι, προ και μετά την άσκηση
• Να έχετε πάντα μαζί σας τροφή ταχείας δράσης υδατάνθρακα, σε περίπτωση υπογλυκαιμίας κατά ή μετά την άσκηση
• Φοράτε περιχειρίδιο διαβητικής ταυτότητας και να έχετε πάντα μαζί σας κινητό τηλέφωνο για ώρα ανάγκης
• Καταναλώστε μεγάλες ποσότητες υγρών, χωρίς προσθήκη ζάχαρης, πριν, κατά και μετά τη σωματική άσκηση
• Ίσως χρειαστεί να κάνετε αλλαγές στη διατροφή σας ή τη φαρμακευτική αγωγή που ακολουθείτε, αν ασκήστε για μεγάλη χρονική διάρκεια ή με μεγαλύτερη ένταση, προκειμένου να διατηρήσετε τη γλυκόζη στα κατάλληλα επίπεδα

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Αν η διατροφή και η άσκηση δεν επαρκούν για τη διατήρηση σε φυσιολογικά ή σχεδόν σε φυσιολογικά επίπεδα της γλυκόζης του αίματος, ο ιατρός σας προφανώς θα σας συστήσει φαρμακευτικά σκευάσματα. Μιας, όμως που τα σκευάσματα αυτά έχουν διαφορετικό τρόπο δράσης το καθένα, ο ιατρός ίσως χρειαστεί να συνταγογραφήσει περισσότερα από ένα. Τα σκευάσματα αυτά είναι δυνατόν να συνδυαστούν και με ινσουλίνη, αν κρίνεται απαραίτητο.

Παρακάτω αναφέρονται οι πιο συχνοί τύποι αυτών των φαρμακευτικών σκευασμάτων. Λαμβάνονται δια του στόματος ή ενέσιμα:

• Οι βιγουανίδες προκαλούν μείωση παραγωγής της γλυκόζης από το ήπαρ και διεγείρουν την απορρόφηση της γλυκόζης που κυκλοφορεί στο αίμα από τα μυϊκά, τα λιπώδη και τα ηπατικά κύτταρα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, μειώνονται τα επίπεδα της γλυκόζης του αίματος
• Οι σουλφονυλουρίες (όπως η γλυμεπιρίδη, η γλουβυρίδη και η τολαζαμίδη) διεγείρουν το πάγκρεας προς αύξηση παραγωγής ινσουλίνης. Η λήψη τους λαμβάνεται δια του στόματος.
• Οι θειαζολιδινεδιόνες (όπως η ροσιγλιταζόνη) βοηθούν στην απορρόφηση γλυκόζης από τα μυϊκά, λιπώδη και ηπατικά κύτταρα εν παρουσία ινσουλίνης. Η ροσιγλιταζόνη αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Μιλήστε με τον ιατρό σας
• Ενέσιμα σκευάσματα (συμπεριλαμβανομένου της εξενατίδης και της πραμλιντίδης) μειώνουν τα επίπεδα της γλυκόζης του ορού
• Οι μεγλιτινίδες (συμπεριλαμβανομένου της ρεπαγλινίδης και της νατεγλινίδης) διεγείρουν το πάγκρεας προς αύξηση παραγωγής ινσουλίνης, ως αντίδραση στα επίπεδα γλυκόζης του αίματος
• Οι αναστολείς της άλφα γλυκοσιδάσης (όπως η ακαρβόση) μειώνουν την απορρόφηση των υδατανθράκων από το γαστρεντερικό σωλήνα, ούτως ώστε να μειωθούν τα επίπεδα γλυκόζης μετά γευμάτων

Αν συνεχίσετε να μη ρυθμίζετε ικανοποιητικά τη γλυκόζη του αίματός σας, παρά τις αλλαγές του τρόπου ζωής σας και τη λήψη φαρμακευτικών σκευασμάτων από το στόμα, ο ιατρός σας, θα σας συστήσει τη χρήση ινσουλίνης. Η ινσουλίνη ενδείκνυται επίσης και σε περίπτωση παρενέργειας σε άλλα σκευάσματα. Η ινσουλίνη ενίεται υποδόρια με τη χρήση σύριγγας ή «στυλό» ινσουλίνης. Δε λαμβάνεται από το στόμα.

Τα σκευάσματα ινσουλίνης διαφέρουν μεταξύ τους στο χρόνο έναρξης δράσης τους και στη διάρκεια δράσης τους. Ο ιατρός σας θα προσδιορίσει τον κατάλληλο τύπο ινσουλίνης για εσάς και θα σας ορίσει των ώρα που θα το ενίετε.

Είναι δυνατόν να εφαρμοστεί μίξη διαφόρων τύπων ινσουλίνης στην ίδια ένεση, προκειμένου να επιτευχθεί η καλύτερη ρύθμιση γλυκόζης του αίματος. Ο ιατρός σας ή ο σύμβουλος του Σ.Δ., θα σας υποδείξει πως να εφαρμόζετε μόνοι σας την ένεση.

Κάποιοι άνθρωποι με τύπου 2 Σ.Δ. παύουν να έχουν την ανάγκη φαρμακευτικής αγωγής, μετά την απώλεια βάρους και την αύξηση της σωματικής τους δραστηριότητας. Φτάνοντας στο ιδανικό τους βάρος, η ίδια η ινσουλίνη του οργανισμού τους και μια προσεγμένη διατροφή, επαρκούν για τη ρύθμιση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα τους.

Αμφισβητείται αν είναι ασφαλές η λήψη των υπογλυκαιμικών δισκίων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Είναι προτεινόμενο στις εγκύους που πάσχουν από τύπου 2 Σ.Δ. και λαμβάνουν αυτή τη φαρμακευτική αγωγή, να μπαίνουν σε ινσουλινοθεραπεία για τη χρονική περίοδο της εγκυμοσύνης και του θηλασμού.


ΦΑΡΚΑΕΥΤΙΚΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ

Η αυξημένη πιθανότητα να αναπτύξουν οι διαβητικοί ασθενείς καρδιακά νοσήματα, νεφρικές παθήσεις κι άλλες παθολογικές διαταραχές, καθιστά αναγκαία τη χορήγηση σε αυτούς, ανάλογης φαρμακευτικής αγωγής είτε ως αντιμετώπιση είτε ως πρόληψη οποιαδήποτε παθοφυσιολογίας.

Συχνά συστήνεται ένας αναστολέας ACE (ή ARB):

• ως φάρμακο πρώτης εκλογής στη θεραπεία της υπέρτασης σε σακχαρωδιαβητικούς
• σε όσους παρουσιάζουν πρώιμα σημεία νεφρικής νόσου

Οι αναστολείς ACE περιλαμβάνουν την καπτοπρίλη, την εναλαπρίλη, κουιναπρίλη, την βεναζεπρίλη, τη ραμιπρίλη, την περιντοπρίλη και τη λισινοπρίλη.

Οι στατίνες αποτελούν τη θεραπεία εκλογής παθολογικών επιπέδων της χοληστερόλης. Στόχος είναι οι τιμές της LDL χοληστερόλης να κυμαίνονται κάτω των 100 mg / dL.

Το πιο κοινό σκεύασμα πρόληψης καρδιαγγειακών παθήσεων στους σακχαρωδιαβητικούς, είναι η ασπιρίνη, ιδιαίτερα αν συνυπάρχει:

• βιολογική ηλικία άνω των 40 ετών
• ατομικό ιστορικό καρδιολογικής πάθησης
• οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου
• αρτηριακή υπέρταση ή υπερχοληστεριναιμία
• κάπνισμα

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΩΝ ΠΟΔΙΩΝ

Οι σακχαρωδιαβητικοί ασθενείς είναι πολύ επιρρεπείς σε παθολογικές καταστάσεις των άκρων ποδών. Ο Σ.Δ. μπορεί να προκαλέσει βλάβη των νεύρων, με πιθανή απώλεια την αισθητικότητα των άκρων ποδών. Ο ασθενής τις περισσότερες φορές δεν αντιλαμβάνεται ότι έχει υποστεί κάποιον τραυματισμό και διαπιστώνει σε δεύτερο χρόνο ένα εκτεταμένο έλκος ή και φλεγμονή του άκρου ποδός. Ο Σ.Δ. προκαλεί επίσης βλάβη των αγγείων.

Περιστασιακά, ο Σ.Δ. επηρεάζει και το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα, μειώνοντας την ικανότητα του οργανισμού να αντιμετωπίσει κάποια λοίμωξη. Ακόμη και μικρές λοιμώξεις μπορούν ταχύτατα να επιδεινωθούν και να προκαλέσουν τη νέκρωση του δέρματος κι άλλων ιστών. Ο ακρωτηριασμός, όχι σπάνια, επιβάλλεται.

Προς αποφυγή τραυματισμού των άκρων ποδών, ελέγξετε τα και φροντίστε τα καθημερινά.


Πρόγνωση

Ο κίνδυνος ανάπτυξης ακόλουθων επιπλοκών (όπως του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, της καρδιακής ανεπάρκειας και του θανάτου) μειώνεται σημαντικά με τον έλεγχο της γλυκόζης του αίματος και της αρτηριακής πιέσεως. Η μείωση ακόμη και κατά 1% της HbA1c μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης επιπλοκών κατά 25%.


Επιπλοκές

Με τη πάροδο του χρόνου, ο Σ.Δ. μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές παθήσεις των οφθαλμών, των νεφρών, των νεύρων, της καρδιάς, των αιμοφόρων αγγείων κι άλλων συστημάτων του οργανισμού.

Οι σακχαρωδιαβητικοί ασθενείς διατρέχουν (γυναίκες και άνδρες κατά το ίδιο ποσοστό) τις ίδιες πιθανότητες οξέως εμφράγματος του μυοκαρδίου, με εκείνους (τους ανθρώπους) που το έχουν υποστεί ήδη. Πολύ πιθανόν να μην εμφανίσουν τα τυπικά σημεία του καρδιακού εμφράγματος.

Σε γενικές γραμμές, οι επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• αρτηριακή υπέρταση
• βλάβη των αιμοφόρων αγγείων που παροχετεύουν τα ισχία και τα πόδια (περιφερική αγγειακή νόσο)
• αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
• υπερχοληστεριναιμία
• βλάβη των νεύρων, με άλγος και αιμωδία των άκρων ποδών, όπως και πολλαπλές διαταραχές του στομάχου, του εντέρου, της καρδιάς κι άλλων οργάνων του σώματος
• πληγές ή έλκη των άκρων ποδών, που ίσως να οδηγήσουν στον ακρωτηριασμό
• μείωση ή και πλήρης απώλεια όρασης
• διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
• κηλιδώδες οίδημα
• καταρράκτης
• γλαύκωμα
• νεφρική νόσο και νεφρική ανεπάρκεια (διαβητική νεφροπάθεια)

Άλλες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• διαταραχές στύσης
• λοιμώξεις του δέρματος, του γυναικείου γεννητικού συστήματος, του ουροποιητικού συστήματος

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε άμεσα τον 166 αν παρουσιάσετε:

• θωρακικό άλγος ή πίεση
• δυσκολία αναπνοής
• λιποθυμία ή απώλεια συνείδησης
• επιληπτικό παροξυσμό

Τα συμπτώματα αυτά μπορούν ταχύτατα να επιδεινωθούν και να μετατραπούν σε επείγουσες καταστάσεις (όπως σε σπασμούς ή υπογλυκαιμικό κώμα).


Καλέστε επίσης τον ιατρό σας αν εμφανίσετε:

• συμπτώματα υπεργλυκαιμίας (πολυδιψία, θολή όραση, ξηρό δέρμα, αίσθημα αδυναμίας ή κόπωση, συχνή έπειξη προς ούρηση)
• συμπτώματα υπογλυκαιμίας (αδυναμία ή κόπωση, τρόμος, εφίδρωση, νευρικότητα, μη διαυγής σκέψη, ταχυκαρδία, διπλή ή θολή όραση, αίσθηση μη διαυγούς σκέψεως, ανησυχία)
• αιμωδία, μυρμηκίαση, άλγος των άκρων ποδών
• πληγές ή φλεγμονές των άκρων ποδών
• διαταραχές όρασης

Πρόληψη

Η παρακολούθηση για πιθανή ανάπτυξη Σ.Δ. συστήνεται σε:

• παχύσαρκα παιδιά που παρουσιάζουν κι άλλους παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης Σ.Δ., ξεκινώντας από την ηλικία των 10 ετών και στη συνέχεια επαναληπτικά κάθε 2 χρόνια
• παχύσαρκοι ενήλικες (με BMI – δείκτες σωματικής μάζας – άνω των 25) που διατρέχουν κι άλλους παράγοντες κινδύνου
• ενήλικες άνω των 45 ετών, κάθε 3 χρόνια

Η διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους κι ενός δραστήριου τρόπου ζωής, βοηθά στην πρόληψη εμφάνισης του Σ.Δ. τύπου 2

Προς αποφυγή των επιπλοκών του Σ.Δ., επισκεφθείτε τον ιατρό σας ή τον σύμβουλο του Σ.Δ., τουλάχιστον 4 φορές το χρόνο. Συζητείστε μαζί του για οποιαδήποτε ανησυχία σας.

Φροντίστε να μην παραλείπετε τον τακτικό προκαθορισμένο εμβολιασμό σας και σε ετήσια βάση να λαμβάνεται το εμβόλιο κατά της γρίπης.

Για την πρόληψη των παθήσεων του «διαβητικού ποδιού» πρέπει:

• Διακόψετε το κάπνισμα (σε περίπτωση που καπνίζετε)
• Να βελτιώσετε τη ρύθμιση της γλυκόζης του αίματός σας
• Φροντίστε για την εξέταση των άκρων ποδών σας από τον ιατρό σας, τουλάχιστον 2 φορές το χρόνο κι ενημερωθείτε για το πώς μπορείτε να αναγνωρίσετε της εμφάνισης νευρικής βλάβης.
• Ελέγχετε και φροντίστε ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ τα πόδια σας, ιδίως στην περίπτωση που ήδη έχετε αντιμετωπίσει παθολογική κατάσταση αυτών ή ήδη γνωρίζετε ότι έχετε υποστεί βλάβη των νεύρων ή των αγγείων. Ακολουθείστε τις παρακάτω οδηγίες
• Σιγουρευτείτε ότι φοράτε τα κατάλληλα υποδήματα

Ορισμός

Η γονόρροια είναι μια συνήθης σεξουαλικά μεταδιδόμενη ασθένεια.


Εναλλακτικές ονομασίες

Βλενόρροια


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η γονόρροια προκαλείται από ένα βακτηρίδιο, γνωστό με την ονομασία Neisseria gonorrhea. Oποιοσδήποτε είναι σεξουαλικά ενεργός μπορεί να κολλήσει γονόρροια. Η μόλυνση μπορεί να μεταδοθεί με την επαφή από το στόμα, τον κόλπο, το πέος ή τον πρωκτό.

Τα βακτηρίδια αναπτύσσονται στις ζεστές, υγρές περιοχές του σώματος, συμπεριλαμβανομένης της ουρήθρας. Στις γυναίκες, τα βακτηρίδια μπορεί να αναπτυχθούν στον αναπαραγωγικό αγωγό (που περιλαμβάνει τις σάλπιγγες, τη μήτρα και τον τράχηλο). Τα βακτηρίδια μπορεί να αναπτυχθούν ακόμα και στα μάτια.

Η γονόρροια είναι συνηθέστερη σε μεγάλες πόλεις, αστικές περιοχές με πληθυσμό χαμηλού μορφωτικού επιπέδου και κατώτερης κοινωνικο-οικονομικής τάξης.

Είναι πιθανότερο να προσβληθείτε από την ασθένεια αν:

• Εχετε πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους
• Εχετε έναν σύντροφο με ιστορικό οποιουδήποτε αφροδίσιου νοσήματος
• Δεν χρησιμοποιείτε προφυλακτικό κατά την ερωτική πράξη
• Είστε άντρας που έχει σεξουαλική επαφή με άλλον άντρα
• Είστε ναρκομανής

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της γονόρροιας συνήθως εμφανίζονται 2-5 ημέρες μετά την προσβολή από την ασθένεια, ωστόσο, στους άντρες μπορεί να καθυστερήσουν μέχρι και ένα μήνα να εκδηλωθούν. Μερικά άτομα δεν παρουσιάζουν καθόλου συμπτώματα. Μπορεί να αγνοούν παντελώς το γεγονός ότι έχουν προσβληθεί από την ασθένεια και επομένως να μην αναζητήσουν θεραπεία. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών και τις πιθανότητες μετάδοσης της ασθένειας σε άλλο άτομο.


Τα συμπτώματα στους άντρες περιλαμβάνουν:

• Πόνο και τσούξιμο κατά την ούρηση
• Αυξημένη τάση ή ανάγκη και ούρηση
• Πυώδεις εκκρίσεις από την ουρήθρα (λευκές, κίτρινες ή πράσινες)
• Ερεθισμός ή κοκκίνισμα στο άνοιγμα της ουρήθρας
• Ευαισθησία ή πρήξιμο στους όρχεις
• Πονόλαιμος (γονοκοκκική φαρυγγίτιδα)

Τα συμπτώματα στις γυναίκες μπορεί να είναι ήπια ή αόριστα και να εκληφθούν ως συμπτώματα άλλου είδους μόλυνσης. Περιλαμβάνουν:

• Κολπικές εκκρίσεις
• Κάψιμο και πόνο κατά την ούρηση
• Συχνουρία
• Πονόλαιμο
• Πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή
• Οξύ πόνο στο κάτω μέρος της κοιλιάς (αν η μόλυνση επεκταθεί στις σάλπιγγες και το στομάχι)
• Πυρετό (αν η μόλυνση επεκταθεί στις σάλπιγγες και το στομάχι)

Αν η μόλυνση επεκταθεί στην κυκλοφορία του αίματος, μπορεί να εκδηλωθούν πυρετός, εξάνθημα και συμπτώματα αρθρίτιδας.



Ενδείξεις και εξετάσεις

H γονόρροια μπορεί γρήγορα να αναγνωριστεί τοποθετώντας ένα δείγμα ιστού ή έκκρισης κάτω από το μικροσκόπιο. Αυτό ονομάζεται χρώση κατά gram. Aν και η μέθοδος αυτή είναι πολύ γρήγορη, δεν είναι η πλέον αξιόπιστη.

Οι χρώσεις κατά gram για τη διάγνωση της γονόρροιας περιλαμβάνουν:

• Κολπικό υγρό από τις γυναίκες
• Εκκρίσεις από την ουρήθρα για τους άντρες
• Αρθρικό υγρό

Οι καλλιέργειες (κύτταρα που αναπτύσσονται στο μικροβιολογικό εργαστήριο) παρέχουν απόλυτη βεβαιότητα για την ύπαρξη της ασθένειας. Γενικά, δείγμα για την καλλιέργεια λαμβάνεται από τον τράχηλο, τον κόλπο, την ουρήθρα, τον πρωκτό ή τον λάρυγγα. Οι καλλιέργειες παρέχουν μια πρώτη διάγνωση συχνά εντός 24 ωρών και μια οριστική εντός 72 ωρών.

Καλλιέργειες που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση της γονόρροιας είναι:

• Ενδοτραχηλική καλλιέργεια για τις γυναίκες
• Καλλιέργεια εκκρίμματος ουρήθρας για τους άντρες
• Καλλιέργεια εκκρίμματος από τον λάρυγγα για άντρες και γυναίκες
• Πρωκτική καλλιέργεια για άντρες και γυναίκες
• Καλλιέργεια αίματος

Η εξέταση DNA είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σαν δοκιμαστικό τεστ. Περιλαμβάνει την εξέταση αλυσιδωτής αντίδρασης ligase (LCR). Οι εξετάσεις DNA είναι γρηγορότερες από τις καλλιέργειες. Τέτοιες εξετάσεις γίνονται με δείγμα ούρων, που είναι πολύ ευκολότερο να ληφθεί από ότι τα δείγματα από τις περιοχές των γεννητικών οργάνων.


Θεραπεία

Υπάρχουν δύο στόχοι στη θεραπεία των αφροδίσιων νοσημάτων, ιδιαίτερα εκείνων που μεταδίδονται τόσο εύκολα όσο η γονόρροια. Ο πρώτος είναι να αντιμετωπιστεί η μόλυνση στον ασθενή. Ο δεύτερος είναι να εντοπιστούν και να εξεταστούν όλα τα άτομα με τα οποία ήρθε σε σεξουαλική επαφή ο ασθενής ώστε να προληφθεί περαιτέρω διάδοση της ασθένειας.

Ποτέ μην εφαρμόσετε δική σας θεραπεία πριν σας δει ο γιατρός σας. Εκείνος θα καθορίσει ποια είναι η κατάλληλη και πλέον σύγχρονη θεραπεία. Το Αμερικανικό Κέντρο για την Πρόληψη και τον Ελεγχο των Ασθενειών συνιστά τις ακόλουθες θεραπείες για την απλή γονόρροια:

• Μια δόση ceftriaxone 125 των mg ή μία δόση cefixime των 400 mg από το στόμα είναι η τρέχουσα συνιστώμενη θεραπεία αντιβίωσης.
• Μια δόση azithromycin των 2 g. για τα άτομα που έχουν οξεία αλλεργική αντίδραση στο ceftriaxone, το cefixime ή την πενικιλλίνη.

Παλιότερα χρησιμοποιούνταν η πενικιλλίνη αλλά δεν χρησιμοποιείται πια αφού δεν είναι πάντα αποτελεσματική στη θεραπεία της γονόρροιας. Το Αμερικανικό Κέντρο για την Πρόληψη και τον Έλεγχο των Ασθενειών επίσης συνιστά να αποφεύγεται μια ομάδα αντιβιοτικών που ονομάζονται fluoroquinolones (ciprofloxaxin, ofloxacin ή levofloxacin).

Τα άτομα που έχουν προσβληθεί από γονόρροια συχνά πάσχουν κι από χλαμυδίαση. Εάν δεν έχει γίνει καλλιέργεια για χλαμύδια ώστε να αποκλειστεί η πιθανότητα παράλληλης ύπαρξής τους, θα πρέπει επίσης να χορηγηθεί μια δόση azithromycin (1 g. από το στόμα) ή doxycycline των 100 των mg. δύο φορές την ημέρα από το στόμα για 7 ημέρες.

Μια επαναληπτική εξέταση 7 ημέρες μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας είναι σημαντική αν εξακολουθεί ο πόνος στις αρθρώσεις, το εξάνθημα ή ο έντονος πόνος στη λεκάνη ή την κοιλιά. Χρειάζονται εξετάσεις για να διαπιστωθεί αν η μόλυνση έχει υποχωρήσει.

Όλα τα άτομα με τα οποία είχε σεξουαλική επαφή ο ασθενής με τη γονόρροια θα πρέπει να εντοπισθούν και να υποβληθούν σε εξετάσεις, ώστε να μην εξαπλωθεί περαιτέρω η ασθένεια. Σε ορισμένα μέρη, μπορείτε να πάρετε συμβουλές, πληροφορίες και φάρμακα για τον σεξουαλικό σας σύντροφο και εσάς. Σε άλλα μέρη, οι υπηρεσίες υγείας θα έρθουν σε επαφή με τον σύντροφό σας.


Πρόγνωση

Η άμεση αντιμετώπιση της γονόρροιας βοηθά στην πρόληψη της όποιας μόνιμης βλάβης ή στειρότητας. Όταν η θεραπεία καθυστερήσει υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος επιπλοκών και στειρότητας.

Περίπου οι μισές γυναίκες με γονόρροια προσβάλλονται ταυτόχρονα και από χλαμύδια, ένα άλλο πολύ κοινό αφροδίσιο νόσημα που μπορεί να οδηγήσει σε στειρότητα. Η μόλυνση από χλαμύδια αντιμετωπίζεται παράλληλα με τη γονόρροια.

Αν έχετε προσβληθεί από γονόρροια, θα πρέπει να ζητήσετε να εξεταστείτε και για άλλα αφροδίσια νοσήματα, όπως τα χλαμύδια, η σύφιλη και το AIDS. Θα πρέπει επίσης να κάνετε το εμβόλιο για την ηπατίτιδα Β.



Επιπλοκές

Στις γυναίκες οι επιπλοκές μπορεί να είναι:

• Σαλπιγγίτιδα, που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα σύλληψης ή εξωμήτριο κύηση
• Φλεγμονώδη πάθηση της πυέλου
• Στειρότητα
• Επώδυνη συνουσία (δυσπαρεύνια)
• Οι έγκυες γυναίκες μπορεί να μεταδώσουν την ασθένεια στο έμβρυο ενώ βρίσκεται στη μήτρα ή κατά τη διάρκεια του τοκετού

Στους άντρες οι επιπλοκές μπορεί να είναι:

• Τραυματισμός ή στένωση της ουρήθρας
• Συγκέντρωση πύου στην ουρήθρα
• Προβλήματα στην ούρηση
• Μόλυνση της ουρήθρας
• Νεφρική ανεπάρκεια

Επιπλοκές που μπορεί να παρουσιαστούν σε άντρες και γυναίκες είναι:

• Διάσπαρτη μόλυνση, που μπορεί να είναι πολύ σοβαρή
• Χρόνιο πόνο στις αρθρώσεις αν η μόλυνση αφεθεί χωρίς θεραπεία
• Μόλυνση της καρδιακής βαλβίδας
• Μηνιγγίτιδα

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Αν παρουσιάζετε συμπτώματα που παραπέμπουν σε γονόρροια πρέπει αμέσως να επισκεφθείτε τον γιατρό σας.


Πρόληψη
Αποχή από τη σεξουαλική πράξη είναι ο μόνος απόλυτα ασφαλής τρόπος να αποφύγετε τη γονόρροια. Η μονογαμική σχέση με έναν σύντροφο που δεν έχει νοσήσει από αφροδίσιο νόσημα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο. Μονογαμία σημαίνει ότι εσείς και ο σύντροφός σας δεν έρχεστε σε σεξουαλική επαφή με άλλα άτομα.

Μπορείτε επίσης να μειώσετε κατά πολύ τον κίνδυνο να κολλήσετε κάποιο αφροδίσιο νόσημα χρησιμοποιώντας προφυλακτικό κάθε φορά που κάνετε σεξ. Προφυλακτικά διατίθενται για άντρες και για γυναίκες αλλά συνήθως χρησιμοποιούνται από τους άντρες. Το προφυλακτικό πρέπει να χρησιμοποιείται με τον σωστό τρόπο κάθε φορά.

Για να μην εξαπλωθεί περαιτέρω η ασθένεια, η χορήγηση θεραπευτικής αγωγής σε όλους τους σεξουαλικούς συντρόφους είναι κρίσιμη.

Ορισμός

Η λοίμωξη της ουροδόχου οδού (Λ.Ο.Ο.) πρόκειται για βακτηριακή λοίμωξη του ουροδόχου συστήματος. Το άρθρο αυτό αναφέρεται στη λοίμωξη της ουροδόχου οδού στα παιδιά.

Το ουροδόχο σύστημα περιλαμβάνει:

• Την ουροδόχο κύστη
• Τους νεφρούς
• Τους ουρητήρες – τους σωλήνες που μεταφέρουν ούρα από τον κάθε νεφρό στην ουροδόχο κύστη
• Την ουρήθρα – το σωλήνα που παροχετεύει εκτός της ουροδόχου κύστεως, τα ούρα

Βλ επίσης: Ουρολοίμωξη στους ενήλικες


Εναλλακτικοί ορισμοί

Λ.Ο.Ο. – παιδιά, Κυστίτιδα – παιδιά, Λοίμωξη ουροδόχου κύστεως – παιδιά, Νεφρική λοίμωξη - παιδιά, Πυελονεφρίτις - παιδιά


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Λοίμωξη της ουροδόχου οδού έχουμε όταν τα βακτηρίδια βρίσκουν τρόπο εισαγωγής εντός της ουροδόχου κύστεως ή των νεφρών. Τέτοιου είδους βακτηρίδια εντοπίζονται συνήθως στη δερματική περιοχή γύρω από τον πρωκτό ή σε κάποιες περιπτώσεις, γύρω από τον κόλπο.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η ουροδόχο κύστη είναι στείρα μικρόβιων. Ωστόσο, διάφορα γεγονότα καθιστούν ευκολότερη την εισαγωγή των βακτηριδίων ή την εγκατάστασή τους εντός της ουροδόχου οδού. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Μια διαταραχή στην ουροδόχο οδό, που ονομάζεται ουρητηροκυστική παλινδρόμηση, η οποία εμφανίζεται συνήθως κατά τον τοκετό. Η κατάσταση αυτή επιτρέπει στα ούρα να παλινδρομήσουν πίσω κι εντός των ουρητήρων και των νεφρών.
• Διαταραχές στον εγκέφαλο ή το νευρικό σύστημα (όπως η μυελομηνιγκοκήλη, τραυματισμός νωτιαίου μυελού, υδροκεφαλία) που δυσχεραίνουν την πλήρη εκκένωση της ουροδόχου κύστεως
• Αφρόλουτρα ή ένδυση με πολύ στενά ρούχα (κορίτσια)
• Αλλαγές ή γενετικές ανωμαλίες στη δομή της ουροδόχου οδού
• Μη συχνή ούρηση κατά τη διάρκεια της ημέρας
• Σκούπισμα από πίσω (κοντά στον πρωκτό) προς τα εμπρός, μετά τη χρήση τουαλέτας. Όσον αφορά το γυναικείο φύλο, το τελευταίο μπορεί να επιφέρει βακτήρια στη δίοδο εξόδου των ούρων.

Η Λ.Ο.Ο. συνιστά μια αρκετά συχνή πάθηση του γυναικείου φύλου, κυρίως στην ηλικία των 3 ετών περίπου, όταν πρωτομαθαίνουν να χρησιμοποιούν μόνες την τουαλέτα. Τα αγόρια που δεν έχουν υποστεί περιτομή, διαθέτουν ελαφρώς υψηλότερες πιθανότητες ανάπτυξης Λ.Ο.Ο. έως την ηλικία του ενός έτους.


Συμπτώματα

Τα κλινικά συμπτώματα των νεαρών παιδιών που πάσχουν από Λ.Ο.Ο. μπορεί να περιορίζονται σε πυρετό, μειωμένη / πτωχή όρεξη, έμετο ή και πλήρη ασυμπτωματολογία.

Οι περισσότερες περιπτώσεις λοίμωξης της ουροδόχου οδού στα παιδιά, αφορά μονάχα την ουροδόχο κύστη. Αν η λοίμωξη επεκταθεί και στους νεφρούς, τότε αναφερόμαστε στην πυελονεφρίτιδα και ενδέχεται η κατάσταση να είναι σοβαρότερη.

Τα συμπτώματα της λοίμωξης της ουροδόχου κύστεως περιλαμβάνουν:

• Πρόσμιξη αίματος στα ούρα
• Νεφελώδης ούρα
• Έντονη οσμή ούρων
• Συχνή ή επείγουσα επιθυμία ούρησης
• Γενική κακουχία
• Άλγος ή αίσθημα καύσου κατά την ούρηση
• Πίεση ή άλγος στη χαμηλή πυελική ζώνη ή στην κατώτερη οσφυϊκή μοίρα
• Προβλήματα (ακράτειας) ούρων στα παιδιά, κατόπιν εκμάθησής τους αυτόνομης χρήσης τουαλέτας

Αν η λοίμωξη επεκταθεί στους νεφρούς, τα κλινικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ρίγη με σπασμούς
• Πυρετό
• Ερυθρηματώδες, θερμό δέρμα
• Ναυτία
• Λαγώνιο άλγος ή άλγος στη ράχη
• Έντονο άλγος στην ομφαλική χώρα
• Έμετο

Σημεία κι εξετάσεις

Προκειμένου να διαγνωστεί η Λ.Ο.Ο. στα παιδιά, απαιτείται δείγμα ούρων. Το δείγμα εξετάζεται στο μικροσκόπιο κι αποστέλλεται για καλλιέργεια.

Στα παιδιά που δε χρησιμοποιούν μόνα τους την τουαλέτα, η λήψη ούρων μπορεί να είναι δυσχερής. Η εξέταση δεν μπορεί να διεξαχθεί χρησιμοποιώντας υγρή πάνα. Πιθανοί τρόποι συλλογής δείγματος ούρων στα παιδιά, περιλαμβάνουν:

• σακούλα συλλογής ούρων – μια ειδική πλαστική σακούλα τοποθετείται επί του πέους (αγόρια) ή της κολπικής περιοχής (κορίτσια), ώστε να συλλεχθούν ούρα. Ωστόσο, αυτός ο τρόπος, δεν είναι ο καταλληλότερος καθ’ ότι το δείγμα μπορεί να επιμολυνθεί
• υπό καθετηριασμό λήψη δείγματος καλλιέργειας ούρων – ένας πλαστικός σωλήνας (καθετήρας) τοποθετείται μέσω της άκρης του πέους, στα αγόρια ή κατευθείαν εντός της ουρήθρας στα κορίτσια, συλλέγοντας ούρα απευθείας από την ουροδόχο κύστη
• υπερηβική συλλογή ούρων – μια βελόνα τοποθετείται μέσω του δέρματος της κάτω κοιλιακής χώρας και των μυών, εντός της ουρήθρας και χρησιμοποιείται για την αναρρόφηση ούρων

Αν το παιδί σας παρουσιάζει για πρώτη φορά Λ.Ο.Ο., μπορεί να διεξαχθεί μια ειδική απεικονιστική εξέταση για τον καθορισμό της αιτίας πρόκλησης της λοίμωξης ή να διερευνηθεί αν έχουν υποστεί βλάβη τα νεφρά. Οι εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:

• υπέρηχο νεφρών
• λήψη ακτινογραφίας κατά τη διάρκεια ούρησης του παιδιού (κυστεουρηγραφία εκκένωσης)

Οι εξετάσεις αυτές διεξάγονται ενώ το παιδί έχει προσβληθεί από τη λοίμωξη, αν και στην πλειοψηφία, διεξάγονται αρκετούς μήνες αργότερα.

Ο θεράπων ιατρός θα λάβει υπ’ όψιν διάφορους παράγοντες προτού αποφασίσει αν και πότε το παιδί-ασθενής χρήζει ειδικής εξέτασης. Οι παράγοντες αυτοί περιλαμβάνουν:

• αν το παιδί είναι μικρότερο της ηλικίας των 6 μηνών
• αν το παιδί είχε ιστορικό λοιμώξεων
• τη σοβαρότητα της λοίμωξης
• αν το παιδί πάσχει από άλλη παθολογική κατάσταση
• αν το παιδί παρουσιάζει διαταραχές στο νωτιαίο μυελό ή ανωμαλίες στην ουροδόχο κύστη
• αν το παιδί έχει ανταποκριθεί ταχεία στην αντιβιοτική αγωγή

Θεραπεία

Η Λ.Ο.Ο. στα παιδιά χρήζει άμεσης αντιβιοτικής αγωγής, προκειμένου να προστατευθούν οι νεφροί που αναπτύσσονται. Τα παιδιά κάτω των 6 μηνών ή αυτά που παρουσιάζουν επιπλοκές, οφείλουν να επισκεφθούν άμεσα κάποιον ειδικό.

Νεαρότερα βρέφη χρήζουν ενδονοσοκομειακής νοσηλείας και λήψη αντιβιοτικής αγωγής ενδοφλεβίως. Βρέφη μεγαλύτερης ηλικίας και παιδιά, οφείλουν να λάβουν αντιβιοτικά δια του στόματος. Αν το τελευταίο δε καθίσταται εφικτό, απαιτείται η εισαγωγή τους στο νοσοκομείο, όπου και θα τους χορηγηθούν αντιβιοτικά ενδοφλεβίως.

Είναι ιδιαίτερης σημασίας, το παιδί σας κατά τη διάρκεια της λοίμωξης να καταναλώνει πολλά υγρά.

Υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών που χρήζουν αντιβιοτική αγωγή για μακρύτερη χρονική περίοδο (έως και 6 – 24 μήνες) ή να τους συνταγογραφηθούν ισχυρότερα αντιβιοτικά.

Ο ιατρός ενδέχεται να σας συστήσει μειωμένη δόση αντιβιοτικών σκευασμάτων, αν τα πρώτα συμπτώματα υποχωρήσουν γρήγορα. Ωστόσο, αυτός ο τύπος θεραπευτικής αγωγής, είναι λιγότερο συνήθης απ’ ότι ήταν στο παρελθόν.

Τα συνηθέστερα αντιβιοτικά που χορηγούνται στα παιδιά περιλαμβάνουν:

• αμοξυικυλίνη ή αμοξικυλίνη / κλαβουλανικό οξύ
• ντοξικυλίνη (δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε παιδιά κάτω των 8 ετών)
• νιτροφουραντοϊνη
• τριμεθοπρίνη – σουλφαμεθοξαζόλη

Ίσως χρειαστούν κι επαναληπτικές καλλιέργειες ούρων, ώστε να τεκμηριωθεί η απομάκρυνση των βακτηριδίων από την ουροδόχο κύστη.


Πρόγνωση

Η ίαση είναι το αποτέλεσμα των περισσοτέρων παιδιών – ασθενών, αν κι εφόσον ληφθεί η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή. Ενδέχεται ωστόσο, η αγωγή να συνεχιστεί για μακρά χρονική περίοδο.

Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις επανειλημμένης Λ.Ο.Ο. στα παιδιά, ενδέχεται να είναι σοβαρή. Αν κι αυτές οι λοιμώξεις συνήθως προλαμβάνονται.


Επιπλοκές

• υψηλή αρτηριακή πίεση
• νεφρικό απόστημα
• νεφρική λοίμωξη (πυελονεφρίτιδα)
• νεφρική ανεπάρκεια ή νεφρική έκπτωση
• νεφρικό οίδημα (υδρονέφρωση)

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Κλείστε ραντεβού με τον ιατρό σας αν τα συμπτώματα του παιδιού σας δεν υποχωρήσουν παρά τη θεραπευτική αγωγή ή επανεμφανιστούν περισσότερο από δύο φορές εντός 6 μηνών.

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν τα συμπτώματα του παιδιού επιδεινωθούν ή εμφανιστούν νέα, ιδίως:

• πόνος στη ράχη ή λαγώνιο άλγος
• κάκοσμα, αιματηρά ή αποχρωματισμένα ούρα
• πυρετός άνω των 38˚C, ορθικά λαμβανόμενο στα βρέφη ή άνω των 38,3˚C στα παιδιά
• άλγος χαμηλά στην πλάτη ή κοιλιακό άλγος (κυρίως κάτω του ομφαλού)
• επίμονος πυρετός
• ασυνήθης συχνοουρία ή συχνοουρία κατά τη διάρκεια της νύχτας
• έμετος

Πρόληψη

• αποφύγετε τα αφρόλουτρα στα παιδιά
• φορέστε στα παιδιά χαλαρά εσώρουχα και ρούχα
• αυξήστε τη λήψη υγρών που λαμβάνει το παιδί σας
• διατηρήστε καθαρή την περιοχή των γεννητικών οργάνων του παιδιού σας, προλαμβάνοντας την εισχώρηση βακτηριδίων μέσω της ουρήθρας
• μάθετε στο παιδί σας να κάνει χρήση της τουαλέτας αρκετές φορές την ημέρα
• μάθετε στο παιδί σας να σκουπίζεται στην περιοχή των γεννητικών οργάνων από εμπρός προς τα πίσω, ώστε να μειωθεί η πιθανότητα εξάπλωσης των βακτηριδίων από τον ορθό στην ουρήθρα.

Η μακροχρόνια λήψη προληπτικών (προφυλακτικών) αντιβιοτικών, ενδέχεται να συστηθούν σε κάποια παιδιά – ασθενείς που είναι επιρρεπείς στη χρόνια Λ.Ο.Ο.