Ορισμός

Κίρρωση είναι η αλλοίωση του ήπατος και η ανεπαρκής ηπατική λειτουργία ως αποτέλεσμα χρόνιας πάθησης του ήπατος

Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η κίρρωση προκαλείται από χρόνια πάθηση του ήπατος. Τα συνήθη αίτια χρόνιας πάθησης του ήπατος:

• Λοιμώδης ηπατίτιδα Γ
• Μακροχρόνια κατάχρηση οινοπνεύματος

Άλλα αίτια δημιουργίας κίρρωσης είναι:

• Αυτοάνοση φλεγμονή του ήπατος
• Διαταραχές του συστήματος αποστράγγισης του ήπατος (του χολικού συστήματος), όπως η πρωτοπαθής χολική κίρρωση και η πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειΐτιδα
• Ηπατίτιδα Β
• Ορισμένα φάρμακα
• Διαταραχές στον μεταβολισμό του σιδήρου και του χαλκού (αιμοχρωμάτωση και νόσος του Wilson)
• Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος και μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα μπορούν να αναπτυχθούν βαθμιαία, ή μπορεί να μην να υπάρξουν καθόλου συμπτώματα.
Όταν εκδηλωθούν συμπτώματα, αυτά μπορεί να είναι:

• Δυσπεψία ή πόνος στην κοιλιά
• Σύγχυση ή ανησυχία που συνδέεται με προβλήματα
• Ανικανότητα, απώλεια ενδιαφέροντος για σεξ και ανάπτυξη στήθους στους άντρες (γυναικομαστία)
• Ναυτία και εμετός
• Αιμορραγίες της μύτης ή των ούλων
• Κόπρανα υποκίτρινα ή στο χρώμα του άργιλου
• Αραχνοειδή αιμοφόρα αγγεία στο δέρμα (ευρυαγγείες)
• Πρήξιμο ή συγκέντρωση υγρού στα πόδια (οίδημα) και στην κοιλιά (ασκίτης)
• Εμετός με αίμα ή κόπρανα με αίμα
• Αδυναμία
• Απώλεια βάρους
• Κιτρινωπό δέρμα, βλεννώδεις μεμβράνες, ή κίτρινα μάτια (ίκτερος)

Ενδείξεις και εξετάσεις

Κατά τη διάρκεια της φυσικής εξέτασης ο γιατρός μπορεί να διαπιστώσει:

• Διογκωμένο το συκώτι ή τη σπλήνα
• Διόγκωση του στήθους
• Διόγκωση της κοιλιάς, ως αποτέλεσμα συγκέντρωσης υγρού
• Ερυθρότητα των παλαμών
• Αραχνοειδή αιμοφόρα αγγεία στο δέρμα (ευρυαγγείες)
• Μικρότερα (συρρικνωμένα) δάχτυλα
• Μικρούς όρχεις
• Διεσταλμένες φλέβες στο κοιλιακό τοίχωμα
• Κιτρινωπό χρώμα ματιών ή δέρματος (ίκτερος)

Οι εξετάσεις μπορούν να αποκαλύψουν προβλήματα στο συκώτι, όπως:

• Αναιμία (που ανιχνεύεται με γενική εξέταση αίματος)
• Θρομβώσεις
• Προβλήματα στη λειτουργία του συκωτιού (που ανιχνεύονται με τις ηπατικές δοκιμασίες)
• Χαμηλή λευκωματίνη ορού

Για την αξιολόγηση της ηπατικής λειτουργίας μπορεί να γίνουν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• Μαγνητική τομογραφία της κοιλιάς
• Αξονική τομογραφία της κοιλιάς
• Υπερηχογράφημα της κοιλιάς

Η κίρρωση του ήπατος επιβεβαιώνεται με βιοψία.

Ορισμένοι ασθενείς θα πρέπει να ελέγχονται για καρκίνο του ήπατος κάθε έξι μήνες. Ο γιατρός σας θα ελέγχει τα επίπεδα άλφα εμβρυοπρωτεΐνης μέσω εξέτασης αίματος και θα ζητά απεικονιστική εξέταση (υπερηχογράφημα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία).



Θεραπεία

Όλοι όσοι πάσχετε από κίρρωση του ήπατος μπορείτε να ωφεληθείτε από ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως:

• Κόψτε το αλκοόλ.
• Περιορίστε το αλάτι από τη διατροφή σας.
• Υιοθετήστε υγιεινή διατροφή.
• Εμβολιαστείτε για τη γρίπη, την ηπατίτιδα Α και την ηπατίτιδα Β, και τον πνευμονιόκοκκο (κατόπιν σύστασης του γιατρού σας).
• Πείτε στον γιατρό σας για κάθε είδους φάρμακα ή βότανα ή συμπληρώματα που παίρνετε τώρα ή σκέφτεστε να πάρετε.

Θεραπείες υπάρχουν και για τις διάφορες επιπλοκές της κίρρωσης, που είναι:

• Αιμορραγικοί κιρσοί – με άνω ενδοσκοπική περίδεση και σκληροθεραπεία
• Συγκέντρωση υγρού στην κοιλιά (ασκίτης) – με διουρητικά, περιορισμό των υγρών και του αλατιού, και αφαίρεση του υγρού (παρακέντηση)
• Διαταραχές της πήξης του αίματος – με προϊόντα αίματος ή βιταμίνη Κ
• Σύγχυση ή εγκεφαλοπάθεια – με λακτουλόζη και αντιβιοτικά
• Μολύνσεις – με αντιβιοτικά

Μια διαδικασία αποκαλούμενη διασφαγιτιδική ενδοηπατική αναστόμωση (TIPS) είναι μερικές φορές απαραίτητη για τους κιρσούς του οισοφάγου ή τον ασκίτη.
Όταν η κίρρωση προχωρεί στο τελικό στάδιο, οι ασθενείς μπορεί να είναι υποψήφιοι για μεταμόσχευση ήπατος.


Ομάδες στήριξης

Αναζητήστε ανακούφιση από το στρες που προκαλεί η ασθένεια, προσχωρώντας σε ομάδα στήριξης, τα μέλη της οποίας μοιράζονται κοινές εμπειρίες και προβλήματα.


Πρόγνωση

Η κίρρωση προκαλείται από μη αναστρέψιμη βλάβη του συκωτιού. Αν δημιουργηθεί κίρρωση, το συκώτι δεν θεραπεύεται και η λειτουργία του δεν επανέρχεται στο φυσιολογικό. Είναι μια σοβαρή πάθηση που μπορεί να οδηγήσει σε πολλές επιπλοκές.
Χρειάζεται η βοήθεια γαστρεντερολόγου ή ειδικού γιατρού, ηπατολόγου, που θα αξιολογήσουν και θα διαχειριστούν τις επιπλοκές. Η κίρρωση μπορεί να οδηγήσει στην ανάγκη για μεταμόσχευση συκωτιού.



Επιπλοκές

• Διαταραχές στην πήξη του αίματος
• Συγκέντρωση υγρού στην κοιλιά (ασκίτης) και μόλυνση του υγρού (βακτηριακή περιτονίτιδα)
• Διευρυμένες φλέβες στον οισοφάγο, το στομάχι ή τα έντερα που αιμορραγούν εύκολα (κιρσοί του οισοφάγου)
• Αυξανόμενη πίεση στα αιμοφόρα αγγεία του συκωτιού (υπέρταση της πυλαίας φλέβας)
• Νεφρική ανεπάρκεια (ηπατονεφρικό σύνδρομο)
• Καρκίνος στο συκώτι (ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα)
• Διανοητική σύγχυση, αλλαγή στο επίπεδο συνείδησης ή κώμα (ηπατική εγκεφαλοπάθεια)

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας εάν:

• Αναπτύξετε συμπτώματα κίρρωσης

Καλέστε τον γιατρό σας, πηγαίνετε στα επείγοντα ή καλέστε το 166 εάν έχετε:

• Πόνο στην κοιλιά ή τον θώρακα
• Φούσκωμα στην κοιλιά ή ασκίτη που εμφανίστηκε πρόσφατα ή που ξαφνικά επιδεινώθηκε
• Πυρετό (πάνω από 38 C)
• Διάρροια
• Σύγχυση ή αλλαγή στην εγρήγορση, που επιδεινώνεται
• Πρωκτική αιμορραγία, εμετό με αίμα ή αίμα στα ούρα
• Δύσπνοια
• Εμετό περισσότερο από μία φορά την ημέρα
• Κιτρινωπό δέρμα ή μάτια (ίκτερος) που εμφανίστηκε ξαφνικά ή επιδεινώθηκε

Πρόληψη

Μην καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Εάν διαπιστώσετε ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε τον εαυτό σας σε σχέση με την κατανάλωση αλκοόλ, ζητήστε επαγγελματική βοήθεια.
Μέτρα για την πρόληψη μετάδοσης της ηπατίτιδας Β ή Γ:

• Αποφεύγετε τη σεξουαλική επαφή με άτομο που πάσχει από οξεία ή χρόνια ηπατίτιδα Β ή Γ.
• Χρησιμοποιείτε προφυλακτικό και κάνετε ασφαλές σεξ.
• Αποφεύγετε να μοιράζεστε προσωπικά είδη, όπως ξυραφάκια ή οδοντόβουρτσες.
• Μην μοιράζεστε βελόνες ή άλλα φαρμακευτικά προϊόντα (όπως τα καλαμάκια εισπνοής).
• Καθαρίζετε τα αίματα με διάλυμα που περιέχει μια μεζούρα χλωρίνης σε 10 μεζούρες νερού.