Ορισμός

Κολίτιδα είναι η φλεγμονή του παχέος εντέρου (κόλον).


Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου


Η κολίτιδα μπορεί να οφείλεται σε πληθώρα αιτίων. Σε αυτά περιλαμβάνονται:

• οξείες και χρόνιες λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένων των τροφικών δηλητηριάσεων
• φλεγμονώδεις διαταραχές (ελκώδης κολίτιδα, νόσος του Crohn, λεμφοκυτταρική και κολλαγονική κολίτιδα)
• σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
• ανεπαρκής αιμάτωση (ισχαιμική κολίτιδα)
• έκθεση του παχέος εντέρου σε ακτινοβολία


Για περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με τον ειδικό τύπο κολίτιδας, δείτε:

• κολίτιδα από κυτταρομεγαλοϊό CMV (ιογενής λοίμωξη του παχέος εντέρου)
• νόσος του Crohn ( τμηματική εντερίτιδα)
• εντεροκολίτιδα απο κρυπτοσπορίδιο
• ισχαιμική κολίτιδα
• νεκρωτική εντεροκολίτιδα
• ψευδομεμβρανώδης κολίτιδα
• ελκώδης κολίτιδα


Συμπτώματα

Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• μετεωρισμός
• κοιλιακός πόνος συνεχής ή διαλείπων
• αιματηρά κόπρανα
• ρίγη
• τεινεσμός (αναποτελεσματική και επώδυνη έπειξη προς αφόδευση)
• αφυδάτωση
• διάρροια
• πυρετός
• αυξημένη παραγωγή εντερικών αερίων


Σημεία και διαγνωστικές εξετάσεις

Ο ιατρός θα προβεί στην πραγματοποίηση φυσικής εξέτασης και θα σας υποβάλει ερωτήσεις για τα συμπτώματα που εμφανίζετε. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι εξής;

• πότε εμφανίστηκαν τα συμπτώματα
• πόσο έντονος είναι ο πόνος
• πόσο συχνά συμβαίνει
• πόσο διαρκεί
• πόσο συχνά εκδηλώνετε διάρροια
• αν προσφάτως ταξιδέψατε

Ο ιατρός μπορεί να διαγνώσει την ύπαρξη κολίτιδας με την εισαγωγή ενός εύκαμπτου σωλήνα στο ορθό (σιγμοειδοσκόπηση ή κολονοσκόπηση) και να εκτιμήσει συγκεκριμένες περιοχές του παχέος εντέρου. Η βιοψία που διενεργείται κατά την εξέταση αυτή ενδέχεται να καταδείξει αλλαγές που σχετίζονται με φλεγμονή.

Άλλες διαγνωστικές εξετάσεις για την ταυτοποίηση της κολίτιδας περιλαμβάνουν:

• αξονική τομογραφία κοιλίας
• μαγνητική τομογραφία κοιλίας
• ακτινογραφία κοιλίας
• βαριούχος υποκλυσμός


Θεραπεία

Η θεραπευτική αντιμετώπιση κατευθύνεται προς τους αιτιολογικούς περάγοντες της νόσου (λοίμωξη, φλεγμονή, ανεπαρκής αιμάτωση, ή οποιοδήποτε άλλο αίτιο). Δείτε τις νοσολογικές καταστάσεις που προαναφέρθηκαν για συγκεκριμένες συστάσεις.


Πορεία/ πρόγνωση

Η πρόγνωση ποικίλει ανάλογα με το είδος της υποκείμενης νόσου. Δείτε τις ειδικές νοσολογικές καταστάσεις που προαναφέρθηκαν.


Επιπλοκές

• αιμορραγία
• διάτρηση του παχέος εντέρου
• τοξικό μεγάκολο
• ελκωτικές βλάβες (εξέλκωση)


Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν εμφανίσετε συμπτώματα, όπως;
• κοιλιακό πόνο που δε βελτιώνεται
• αιματηρά κόπρανα ή μέλαινες κενώσεις (μαύρα κόπρανα)
• διάρροια ή έμετοι που παρατείνονται
• κοιλιακή διάταση


Πρόληψη

Η πρόληψη εξαρτάται από το υποκείμενο αίτιο της κολίτιδας.

Ορισμός

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ή ορθοκολικός καρκίνος, αποτελεί κακοήθη νεοπλασία που ξεκινά στο κόλον ή το ορθό (τελικό τμήμα του παχέος εντέρου). Διάφοροι τύποι καρκίνου μπορούν να προσβάλουν το παχύ έντερο, όπως λεμφώματα, καρκινοειδείς όγκοι, μελανώματα, και σαρκώματα. Αυτοί οι τύποι καρκίνου είναι σπάνιοι. Σε αυτό το άρθρο, η χρήση του όρου “καρκίνος του παχέος εντέρου” αφορά μόνο σε αδενοκαρκίνωμα.


Εναλλακτικές ονομασίες

Ορθοκολικός καρκίνος, καρκίνος του ορθού, αδενοκαρκίνωμα του παχέος εντέρου, παχύ έντερο-αδενοκαρκίνωμα


Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι μία από πρώτες αιτίες θανάτου σχετιζόμενου με κακοήθη νεοπλασία. Ωστόσο, η πρώιμη διάγνωση συχνά οδηγεί σε πλήρη ίαση.
Σχεδόν το σύνολο των αδενοκαρκινωμάτων του παχέος εντέρου ξεκινούν σε αδένες του βλεννογόνου του.

Δεν υπάρχει μόνο ένας αιτιολογικός παράγοντας για την πρόκληση καρκίνου του παχέος εντέρου. Σχεδόν όλοι οι καρκίνοι στο παχύ έντερο ξεκινούν ως μη καρκινωματώδεις (καλοήθεις) πολύποδες, οι οποίοι αναπτύσσονται βραδέως σε καρκίνο.

Έχετε υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου αν:

• είστε ηλικίας άνω των 60 ετών
• έχετε αφροαμερικανική ή ανατολικοευρωπαϊκή καταγωγή
• η δίαιτά σας έχει υψηλή περιεκτικότητα σε κόκκινο ή επεξεργασμένο κρέας
• έχετε καρκίνο σε άλλο σημείο του σώματος
• έχετε πολύποδες του παχέος εντέρου
• έχετε φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (νόσος Crohn ή ελκώδης κολίτιδα)
• έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου
• έχετε ατομικό ιστορικό καρκίνου του μαστού

Ορισμένα γενετικά σύνδρομα επίσης αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου. Δύο από τα πλέον συνήθη είναι ο κληρονομικός μη πολυποδιασικός καρκίνος του παχέος εντέρου, επίσης γνωστός και ως σύνδρομο Lynch, και η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση.

Το είδος της διατροφής σας ενδέχεται να αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου στην ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου. Αυτός μπορεί να σχετίζεται με δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λίπη και κόκκινο κρέας, και χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες. Ωστόσο, ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η μετάβαση σε δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες δεν ελαττώνει τον κίνδυνο καρκίνου, με συνέπεια η σύνδεση διατροφής και καρκίνου του παχέος εντέρου να μην είναι απόλυτα διακριβωμένη.

Το κάπνισμα και η κατάχρηση οινοπνεύματος αποτελούν επιπλέον παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου.

Συμπτώματα

Πληθώρα περιπτώσεων καρκίνου του παχέος εντέρου δεν εκδηλώνουν συμπτώματα. Τα ακόλουθα συμπτώματα, ωστόσο, μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη καρκίνου του παχέος εντέρου:

• κοιλιακός πόνος και ευαισθησία στην κάτω κοιλία
• αίμα στα κόπρανα
• διάρροια, δυσκοιλιότητα, ή άλλες διαταραχές των κενώσεων
• εντερική απόφραξη
• ανεξήγητη αναιμία
• απώλεια βάρους

Σημεία και διαγνωστικός έλεγχος

Με τον κατάλληλο έλεγχο, ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να εντοπιστεί πριν την ανάπτυξη συμπτωμάτων, ώστε να είναι αποτελεσματικότερη η θεραπεία του.

Ο ιατρός θα πραγματοποιήσει φυσική εξέταση και θα ψηλαφήσει την περιοχή της κοιλίας σας. Η φυσική εξέταση σπανίως αποκαλύπτει κάποιο πρόβλημα. Ωστόσο, είναι πιθανό ο ιατρός να διαπιστώσει την ύπαρξη ψηλαφητής μάζας στην κοιλιακή χώρα. Η εξέταση του ορθού ενδέχεται να αποκαλύψει την ύπαρξη μάζας σε ασθενείς με καρκίνο του ορθού.

Ο έλεγχος λανθάνουσας αιμορραγίας στα κόπρανα μπορεί να ανιχνεύσει μικρές ποσότητες αίματος σε αυτά. Η θετική δοκιμασία θέτει την υποψία για ύπαρξη καρκίνου του παχέος εντέρου. Για το λόγο αυτό ο έλεγχος θα πρέπει να πραγματοποιείται μαζί με ορθοσιγμοειδοσκόπηση ή ολική κολονοσκόπηση. Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι μια θετική δοκιμασία δε σημαίνει απαραιτήτως την ύπαρξη καρκίνου.

Ο απεικονιστικός έλεγχος για τη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου, περιλαμβάνει:

• ολική κολονοσκόπηση
• ορθοσιγμοειδοσκόπηση

Σημειώστε ότι μόνο η ολική κολονοσκόπηση μπορεί να απεικονίσει ολόκληρο το παχύ έντερο.

Αιματολογικές εξετάσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν περιλαμβάνουν:

• γενική αίματος για τον έλεγχο ενδεχόμενης αναιμίας
• ηπατικά ένζυμα για τον έλεγχο της ηπατικής λειτουργίας

Αν ο ιατρός διαπιστώσει ότι πάσχετε από καρκίνο του παχέος εντέρου, θα ζητήσει τη διενέργεια περισσότερων εξετάσεων για τον καθορισμό της ενδεχόμενης διασποράς του. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται σταδιοποίηση. Η υπολογιστική και η μαγνητική τομογραφία της κοιλίας, της πυέλου, του θώρακα, ή του εγκεφάλου ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν για τη σταδιοποίηση του καρκίνου. Ορισμένες φορές χρησιμοποιείται και η τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων .

Τα στάδια του καρκίνου του παχέος εντέρου είναι:

• στάδιο 0: πολύ πρώιμος καρκίνος στην επιφάνεια του βλεννογόνου του εντέρου
• στάδιο Ι: ο καρκίνος διηθεί τον βλεννογόνο και υποβλεννογόνιο χιτώνα
• στάδιο ΙΙ: ο καρκίνος διηθεί τη μυϊκή στιβάδα αλλά όχι τους επιχώριους λεμφαδένες
• στάδιο ΙΙΙ: ο καρκίνος διηθεί τους επιχώριους λεμφαδένες
• στάδιο ΙV: ο καρκίνος εμφανίζει διασπορά σε άλλα όργανα

Εξετάσεις αίματος για την ανίχνευση νεοπλασματικών δεικτών, συμπεριλαμβανομένων του καρκινοεμβρυϊκού αντιγόνου (CEA) και του CA 19-9, μπορούν να βοηθήσουν τον ιατρό στην παρακολούθησή σας μετά την εφαρμογή της θεραπείας.


Θεραπεία

Η θεραπευτική αντιμετώπιση εξαρτάται μερικώς από το στάδιο του καρκίνου. Γενικά, οι θεραπείες ενδέχεται να περιλαμβάνουν:

• χημειοθεραπεία για την εξολόθρευση των καρκινικών κυττάρων
• χειρουργική αφαίρεση των καρκινικών κυττάρων (συχνότερα κολεκτομή)
• ακτινοθεραπεία για την καταστροφή του καρκινικού ιστού

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου σταδίου 0 μπορεί να αντιμετωπισθεί με αφαίρεση των καρκινικών κυττάρων, συχνά κατά τη διενέργεια κολονοσκόπησης. Για τους καρκίνους σταδίου Ι,ΙΙ, και ΙΙΙ, απαιτείται πιο εκτεταμένη χειρουργική παρέμβαση ώστε να αφαιρεθεί το τμήμα του παχέος εντέρου που είναι καρκινωματώδες (δείτε: κολεκτομή).

Υπάρχει διχογνωμία για το αν οι ασθενείς με καρκίνο παχέος εντέρου σταδίου ΙΙ πρέπει να υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία μετά τη χειρουργική επέμβαση. Αυτό θα πρέπει να το συζητήσετε με τον ογκολόγο σας.

Σχεδόν όλοι οι ασθενείς με καρκίνο παχέος εντέρου σταδίου ΙΙΙ πρέπει να υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία, μετά τη χειρουργική επέμβαση, για περίπου 6-8 μήνες. Το χημειοθεραπευτικό φάρμακο 5-φθοριοουρακόλη έχει δείξει ότι αυξάνει τις πιθανότητες ίασης σε ορισμένους ασθενείς.

Χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται, επίσης, για τη θεραπευτική αντιμετώπιση καρκίνου του παχέος εντέρου σταδίου ΙV, με σκοπό τη βελτίωση των συμπτωμάτων και την παράταση της επιβίωσης.

• η ιρινοτεκάνη, η οξαλιπλατίνη, η καπεσιταμπίνη, και η 5-φθοριοουρακίλη αποτελούν τα τρία συνηθέστερα χρησιμοποιούμενα φάρμακα.
• Μονοκλωνικά αντισώματα, συμπεριλαμβανομένων των cetuximab (Erbitux), panitumumab (Vectibix), και bevacizumab (Avastin) έχουν χρησιμοποιηθεί μεμονωμένα ή σε συνδυασμούς με χημειοθεραπευτική αγωγή.

Μπορείτε να λάβετε μόνο έναν τύπο ή συνδυασμούς φαρμάκων.

Σε ασθενείς με νόσο σταδίου ΙV που εμφανίζουν διασπορά στο ήπαρ, διάφορες ειδικές θεραπείες μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Αυτές ενδέχεται να περιλαμβάνουν:

• τήξη του καρκινικού όγκου (θερμοκαυτηρίαση)
• εκτομή του καρκινικού όγκου
• χορήγηση χημειοθεραπείας ή ακτινοβολίας κατευθείαν μέσα στο ήπαρ
• καταστροφή του καρκινικού ιστού με την εφαρμογή υπερβολικού ψύχους (κρυοθεραπεία)

Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται περιστασιακά σε ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου. Συνήθως εφαρμόζεται σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία σε ασθενείς με καρκίνο του ορθού σταδίου ΙΙΙ.


Πρόγνωση

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι σε πολλές περιπτώσεις θεραπεύσιμος αν διαγνωσθεί πρώιμα.

Το πόσο καλή θα είναι η έκβαση εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, συμπεριλαμβανομένου του σταδίου του καρκίνου. Γενικά, όταν αντιμετωπίζεται θεραπευτικά σε πρώιμο στάδιο, η μεγάλη πλειονότητα των ασθενών επιβιώνει τουλάχιστον πέντε χρόνια μετά τη διάγνωση (ποσοστό πενταετούς επιβίωσης). Ωστόσο, το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης πέφτει σημαντικά από τη στιγμή που ο καρκίνος εμφανίζει διασπορά.

Αν ο καρκίνος του παχέος εντέρου δεν υποτροπιάσει μέσα σε πέντε έτη, θεωρείται ότι έχει ιαθεί. Οι καρκίνοι σταδίου Ι, ΙΙ, και ΙΙΙ θεωρούνται δυνητικά θεραπεύσιμοι. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο καρκίνος σταδίου IV δεν είναι ιάσιμος.


Επιπλοκές

• απόφραξη του παχέος εντέρου
• υποτροπή του καρκίνου στο παχύ έντερο
• διασπορά του καρκίνου σε άλλα όργανα ή ιστούς (μετάσταση)
• ανάπτυξη ενός δεύτερου πρωτοπαθούς καρκίνου στο παχύ έντερο

Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν έχετε:

• μαύρα, σαν πίσσα, κόπρανα
• αιματηρές κενώσεις
• διαταραχές των κενώσεων

Πρόληψη

Το ποσοστό θανάτων από καρκίνο του παχέος εντέρου έχει μειωθεί την τελευταία δεκαπενταετία. Αυτό ενδέχεται να έχει προκύψει λόγω του αυξημένου ελέγχου με τη χρήση της κολονοσκόπησης και της ευαισθητοποίησης του πληθυσμού.

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί σχεδόν πάντα να εντοπισθεί στα πιο πρώιμα και θεραπεύσιμα στάδια με την κολονοσκόπηση. Σχεδόν όλοι οι άνδρες και οι γυναίκες άνω των 50 ετών πρέπει να ελέγχονται για καρκίνο του παχέος εντέρου. Άτομα με υψηλότερο κίνδυνο ενδέχεται να χρειάζονται έλεγχο νωρίτερα.

Ο προσυμπτωματικός έλεγχος μπορεί να διαπιστώσει την ύπαρξη προκαρκινωματωδών πολυπόδων. Η αφαίρεσή τους ενδεχομένως να προλάβει την ανάπτυξη του καρκίνου του παχέος εντέρου.

Τροποποιήσεις στη δίαιτα και στον τρόπο ζωής είναι σημαντικές. Ορισμένες μελέτες προτείνουν ότι δίαιτες με χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπος και υψηλή σε φυτικές ίνες μπορούν να ελαττώσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου.

Άλλες μελέτες αναφέρουν ότι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ασπιρίνη, ιβουπροφένη, ναπροξένη, σελεκοξίμπη) ενδέχεται να βοηθούν στη μείωση του κινδύνου του ορθοκολικού καρκίνου. Ωστόσο, δε συστήνεται η λήψη ασπιρίνης ή άλλων αντιφλεγονωδών φαρμάκων για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου αν διατρέχετε μέσο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου, ή ακόμη και αν κάποιο μέλος της οικογένειάς σας έχει αναπτύξει την κατάσταση. Η λήψη περισσότερων από 300mg ασπιρίνης και παρόμοιων φαρμάκων ημερησίως μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνη αιμορραγία στο γαστρεντερικό καθώς και καρδιολογικά προβλήματα σε ορισμένα άτομα.

Ορισμός

Ως φαρμακογενείς αλλεργίες ορίζουμε το σύνολο των συμπτωμάτων που προκαλούνται από αλλεργική αντίδραση σε κάποιο φαρμακευτικό σκεύασμα.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Αλλεργική αντίδραση σε φάρμακα


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις σε φάρμακα είναι ένα σύνηθες φαινόμενο, αφού σχεδόν οποιοδήποτε φάρμακο μπορεί να προκαλέσει κάποια ανεπιθύμητη αντίδραση. Οι αντιδράσεις αυτές καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα, από ερεθισμό ή ήπιες παρενέργειες, όπως ναυτία κι έμετο, έως και αναφυλαξία, μία ιδιαίτερα νοσηρή αλλεργική αντίδραση.

Μία αυθεντική φαρμακογενείς αλλεργική αντίδραση προκύπτει μετά από μια σειρά χημικών αλληλεπιδράσεων που γίνονται από τον οργανισμό και οι οποίες παράγουν την αλλεργική αντίδραση στο φαρμακευτικό σκεύασμα. Συνήθως, όταν λαμβάνουμε κάποιο φάρμακο για πρώτη φορά, το ανοσοποιητικό μας σύστημα εξαπολύει μία λανθασμένη αντίδραση, η οποία δεν γίνεται αντιληπτή. Την επόμενη φορά που θα λάβουμε το ίδιο φάρμακο, το ανοσοποιητικό σύστημα θα παράγει αντισώματα και ισταμίνη.

Οι περισσότερες φαρμακογενείς αλλεργίες προκαλούν ήπιας μορφής δερματικά εξανθήματα και κνίδωση. Η ορονοσία είναι ένας τύπος φαρμακογενής αλλεργίας που εκδηλώνεται με καθυστέρηση μίας εβδομάδας ή και περισσότερο, μετά τη χορήγηση κάποιου φαρμάκου ή εμβολίου.

Η πενικιλίνη και τα συναφή αντιβιοτικά είναι οι πιο συνηθισμένες αιτίες φαρμακογενούς αλλεργίας. Άλλα φάρμακα που συχνά προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις είναι:

• Τα φάρμακα σουλφονίου
• Τα αντιεπιληπτικά
• Σκευάσματα ινσουλίνης (κυρίως ινσουλίνη ζωικής προελεύσεως)
• Ιωδιωμένες (που περιέχουν ιώδιο) χρωστικές βαφές που χρησιμοποιούνται για τη λήψη ακτινογραφιών (μπορούν να προκαλέσουν αναφυλακτοειδείς αντιδράσεις όμοιες με τις αλλεργικές αντιδράσεις)

Οι περισσότερες παρενέργειες που προκαλούν τα φαρμακευτικά σκευάσματα δεν οφείλονται σε φαρμακογενείς αλλεργίες. Για παράδειγμα, η ασπιρίνη μπορεί να προκαλέσει μη-αλλεργικά εξανθήματα και να ενεργοποιήσει την εκδήλωση άσθματος. Μερικές από τις παρενέργειες των φαρμάκων θεωρούνται “ιδιοσυγκρασιακές”. Αυτό σημαίνει πως η αντίδραση είναι μια ασυνήθιστη επίδραση του φαρμάκου, η οποία δεν οφείλεται σε κάποια προβλεπόμενη χημική αλληλεπίδραση. Πολλοί άνθρωποι παρερμηνεύουν μια ενοχλητική, αλλά ακίνδυνη παρενέργεια ενός φαρμάκου (όπως τη ναυτία) με μια αυθεντική φαρμακευτική αλλεργική αντίδραση, που μπορεί να αποβεί μοιραία.


Συμπτώματα

• Αναφυλαξία ή οξεία αλλεργική αντίδραση
• Ερυθρά εξανθήματα (λιγότερο συχνό από το ερύθημα)
• Κνησμός (φαγούρα) των ματιών και του δέρματος (συχνό εύρημα)
• Ερύθημα (συχνό εύρημα)
• Οίδημα στα χείλη, τη γλώσσα ή το πρόσωπο
• Συριγμός

Τα συμπτώματα της αναφυλαξίας περιλαμβάνουν:

• Πόνοι ή κράμπες στην κοιλιακή χώρα
• Σύγχυση
• Διάρροια
• Δυσκολία στην αναπνοή που συνοδεύεται από συριγμό ή βράγχος φωνής
• Ζάλη
• Αίσθηση αδυναμίας και λιποθυμίας
• Ερυθρά εξανθήματα σε διάφορα σημεία του σώματος
• Ναυτία, τάση για έμετο
• Ταχυπαλμία
• Αίσθηση παλμών

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Μια επισκόπηση του δέρματος του προσώπου και του σώματος μπορεί να αποκαλύψει κνίδωση, εξανθήματα, ή αγγειοοιδήματα (οίδημα στα χείλη, το πρόσωπο και τη γλώσσα). Η χαμηλή αρτηριακή πίεση, ο συριγμός κι άλλα συμπτώματα μπορεί να υποδεικνύουν μια αναφυλακτική αντίδραση.

Η επισκόπηση του δέρματος μπορεί να επιβεβαιώσει την αλλεργική ευαισθησία σε φάρμακα τύπου πενικιλίνης. Αυτή η εξέταση όμως δεν είναι αποτελεσματική όσον αφορά άλλους τύπους φαρμακευτικών σκευασμάτων, ενώ μπορεί να αποδειχθεί ακόμη κι επικίνδυνη. Η ύπαρξη ιστορικού αλλεργικών αντιδράσεων μετά τη χορήγηση ενός φαρμάκου εκλαμβάνεται συνήθως ως επαρκής απόδειξη φαρμακευτικής αλλεργίας και δεν απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση. Η ίδια διαδικασία ισχύει και για τις υπόλοιπες ουσίες που δεν θεωρούνται φαρμακευτικά σκευάσματα αλλά χρησιμοποιούνται σε νοσοκομεία, όπως οι ειδικές χρωστικές βαφές που χρησιμοποιούνται σε ακτινογραφίες.


Θεραπεία

Στόχος της θεραπευτικής αγωγής είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων και η αποφυγή οξέων αντιδράσεων.

Η θεραπευτική αγωγή ενδέχεται να περιλαμβάνει:

• Αντιισταμινικά για την ανακούφιση των ήπιων συμπτωμάτων, όπως τα εξανθήματα, το ερύθημα και τη κνίδωση.
• Βρογχοδιασταλτικά, όπως το albuterol, για την μείωση των συμπτωμάτων τύπου άσθματος (μέτριος συριγμός ή βήχας)
• Κορτικοστεροειδή, τα οποία χορηγούνται είτε μέσω επάλειψης, κατάποσης ή ενδοφλεβίως.
• Επινεφρίνη σε ενέσιμη έκγχυση για την αγωγή κατά της αναφυλαξίας

Θα πρέπει να αποφεύγετε η λήψη του φαρμακευτικού σκευάσματος που ενεργοποίησε την αντίδραση όσο και τα συγγενή σε αυτό φάρμακα, ενώ θα πρέπει να ενημερώσετε τους ιατρούς που επισκέπτεστε, εσείς και τα παιδιά σας (συμπεριλαμβανομένου και του οδοντίατρού σας και του νοσηλευτικού προσωπικού) σχετικά με τα σκευάσματα στα οποία παρουσιάζεται αλλεργικές αντιδράσεις.

Κάποια ταυτότητα, τύπου κοσμήματος ή πλαστικοποιημένης κάρτας, συστήνεται για ενημέρωση της φαρμακογενούς σας αλλεργίας.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η αλλεργία στην πενικιλίνη (ή σε συγγενή φάρμακα) ανταποκρίνεται στην διαδικασία απευαισθητοποίησης, κατά την οποία χορηγούνται αυξανόμενες δόσεις του φαρμάκου ώστε να καταστεί πιο ανεκτό. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να πραγματοποιείται από ειδικευμένο αλλεργιολόγο.


Πρόγνωση

Οι περισσότερες φαρμακογενείς αλλεργίες ανταποκρίνονται άμεσα στη θεραπευτική αγωγή. Λίγες περιπτώσεις είναι αυτές που εξελίσσονται σε οξύ άσθμα, αναφυλαξία, ή κατάληξη (θάνατο).


Επιπλοκές

• Αναφυλαξία
• Άσθμα
• Κατάληξη

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας εάν μετά την χορήγηση κάποιου φαρμάκου παρουσιάσετε παρενέργειες.

Απευθυνθείτε στο πλησιέστερο εφημερεύων νοσοκομείων ή καλέστε το ΕΚΑΒ στο 166 εάν αναπτύξετε δύσπνοια ή άλλα συμπτώματα που συνδέονται με το οξύ άσθμα ή την αναφυλαξία, καθώς τα ανωτέρω χαρακτηρίζονται ως επείγουσα περίπτωση.


Πρόληψη

Γενικά δεν υπάρχει κάποια μέθοδος που να προλαμβάνει την ανάπτυξη των φαρμακογενών αλλεργιών.

Εάν γνωρίζεται πως είστε αλλεργικός / η σε κάποιο φάρμακο, η αποφυγή της χρήσης του συγκεκριμένου φαρμάκου αποτελεί την καλύτερη μέθοδο πρόληψης ενώ ο ιατρός σας ενδέχεται να σας συμβουλέψει να αποφεύγετε και τη λήψη συγγενών σε αυτό φάρμακα. Για παράδειγμα, εάν είστε αλλεργικός στην πενικιλίνη, συνιστάται να αποφεύγετε την αμοξυκιλλίνη ή την αμπικιλλίνη.

Σε κάποιες περιπτώσεις, ο ιατρός σας δύναται να εγκρίνει την χρήση ενός φαρμάκου που ενεργοποιεί μια αλλεργική αντίδραση εάν έχει προηγηθεί θεραπευτική αγωγή με κορτικοστεροειδή (όπως η πρεδνιζόνη) και αντιισταμινικά (όπως διφαινυδραμίνη). Μην επιχειρήσετε κάτι τέτοιο χωρίς την επίβλεψη του ιατρού σας. Η πρώιμη αγωγή με κορτικοστεροειδή και αντισταμινικά βοηθά στην πρόληψη της αναφυλαξίας σε άτομα που πρέπει να λάβουν ιωδιωμένη χρωστική ουσία (που χρησιμοποιείτε για τη λήψη ακτινογραφιών).

Ορισμός

Η αναφυλαξία είναι μια νοσηρή / απειλητική για τη ζωή μορφή αλλεργικής αντίδρασης.


Εναλλακτικές Ονομασίες

Αναφυλακτική αντίδραση, Αναφυλακτικό σοκ, σοκ αναφυλακτικό,αλλεργική αντίδραση.

Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Η αναφυλαξία είναι μια οξεία αλλεργική αντίδραση που επηρεάζει στο σύνολό του το σώμα. Μετά την έκθεση σε μια ουσία, όπως το δηλητήριο του κεντριού της μέλισσας, το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα καθίσταται ευαίσθητο στο συγκεκριμένο αλλεργιογόνο. Εξαιτίας αυτού, μία επόμενη έκθεση μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση. Η αντίδραση αυτή θα είναι αιφνίδια, οξεία και θα επηρεάσει όλο το σώμα.

Ιστοί σε διάφορα σημεία του σώματος απελευθερώνουν ισταμίνη και άλλες ουσίες. Αυτό προκαλεί στένωση των αεραγωγών κι αποτελεί τον πρόδρομο για τα υπόλοιπα συμπτώματα.

Μερικά φάρμακα (πολυμυξίνη, μορφίνη, χρωστικές βαφές που χρησιμοποιούνται για τη λήψη ακτινογραφιών, κι άλλα) μπορεί να προκαλέσουν αντιδράσεις παρόμοιες με αυτές της αναφυλακτοειδής αντίδρασης κατά την πρώτη επαφή με ένα άτομο. Αυτό συνήθως οφείλεται σε μια τοξική αντίδραση, σε αντίθεση με την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος που προκαλείτε στην «αληθή» αναφυλαξία.

Παρόλα αυτά, τόσο τα συμπτώματα όσο και οι επιπλοκές που εγκυμονούν εάν δεν υπάρξει θεραπευτική αγωγή, όπως και η θεραπευτική αγωγή αυτή καθ΄ αυτή, είναι κοινά για τις δύο περιπτώσεις.

Η αναφυλαξία μπορεί να είναι προκληθεί ως αντίδραση σε κάποιο αλλεργιογόνο.

Οι πιο συχνές αιτίες αναφυλαξίας είναι:

• Φαρμακευτικές / φαρμακογενείς αλλεργίες
• Τροφικές αλλεργίες
• Δήγματα ( τσιμπήματα) εντόμων

Η γύρη και τα άλλα εισπνεόμενα αλλεργιογόνα σπάνια προκαλούν αναφυλαξία. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να αναπτύξουν αναφυλακτική αντίδραση χωρίς κάποια συγκεκριμένη αιτία.

Η αναφυλαξία εμφανίζεται σπάνια. Παρόλα αυτά, είναι μια πάθηση που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή και να παρουσιαστεί ανά πάσα στιγμή. Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται όλες οι αλλεργιογόνες ουσίες που έχουν προκαλέσει αλλεργική αντίδραση στο παρελθόν.



Συμπτώματα

Τα συμπτώματα αναπτύσσονται ραγδαία, συνήθως εντός λίγων δευτερολέπτων ή λεπτών. Μπορεί να παρατηρηθούν τα ακόλουθα:

• Πόνοι ή κράμπες στην κοιλιακή χώρα
• Ανωμαλίες / διαταραχές στην ακουστική χροιά της αναπνοής (ήχος υψηλού τόνου)
• Άγχος
• Σύγχυση
• Βήχα
• Διάρροια
• Δυσκολία στην αναπνοή / δύσπνοια
• Λιποθυμικές τάσεις, ελαφρά ή έντονη ζάλη
• Ρινική συμφόρηση
• Ερυθρά εξανθήματα, κνησμό (φαγούρα)
• Ναυτία, τάση εμετού
• Αίσθηση των παλμών της καρδιάς
• Ερυθρότητα του δέρματος
• Δυσκολία στην ομιλία
• Συριγμός (σφύριγμα της αναπνοής)

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Στα σημεία περιλαμβάνονται:

• Ανωμαλία καρδιακού ρυθμού / αρρυθμία
• Συγκέντρωση υγρού στους πνεύμονες (πνευμονικό οίδημα)
• Ερυθρά εξανθήματα
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση
• Πνευματική σύγχυση
• Αύξηση της ταχύτητας των παλμών / ταχυπαλμία
• Κυανή απόχρωση του δέρματος (κυάνωση) εξαιτίας της έλλειψης οξυγόνου ή ωχρότητα εξαιτίας του σοκ
• Οίδημα (αγγειοοίδημα του φάρυγγα που μπορεί να οδηγήσει και σε απόφραξη των αεραγωγών
• Οίδημα στα μάτια ή στο πρόσωπο
• Αίσθηση αδυναμίας
• Συριγμός

Ο θεράπων ιατρός σας θα προβεί στις απαραίτητες εξετάσεις, προκειμένου να προσδιορισθεί το συγκεκριμένο αλλεργιογόνο (εάν δεν είναι εμφανές) που προκαλεί την αναφυλακτική αντίδραση, αφότου χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.


Θεραπεία


Η αναφυλαξία είναι μια επείγουσα κατάσταση που χρήζει άμεση ιατρική βοήθεια. Καλέστε αμέσως το ΕΚΑΒ στο 166.

Εάν υποπτεύεστε πως τα συμπτώματα οφείλονται σε αναφυλακτική αντίδραση, ελέγξτε τις ζωτικές λειτουργίες: αεραγωγούς, αναπνοή και σφυγμοί.

Εάν κριθεί απαραίτητο, μπορείτε να καταφύγετε σε τεχνητή αναπνοή. Άτομα που έχουν ιστορικό οξέων αλλεργικών αντιδράσεων θα πρέπει να έχουν πάντα μαζί τους ένα Epi-Pen ή κάποιο αντίστοιχο αντί-αλλεργικό κιτ και θα πρέπει -αν χρειαστεί- να του παρασχεθεί η κατάλληλη βοήθεια.

Στην περίπτωση απόφραξης των αεραγωγών, ο τραυματιοφορέας ή ο ιατρός ενδέχεται να τοποθετήσει έναν σωλήνα μέσω της μύτης ή του στόματος στις αναπνευστικές οδούς (ενδοτραχειακή διασωλήνωση) ή να πραγματοποιήσει επείγουσα χειρουργική επέμβαση ώστε να τοποθετήσει σωλήνα απ’ ευθείας στην τραχεία (τραχειοτομή / κρικοθυρεκτομή).

Θα πρέπει άμεσα να χορηγηθεί επινεφρίνη, μέσω ένεσης στο μύ του μηρού, καθώς συμβάλει στην απελευθέρωση των αναπνευστικών οδών κι αυξάνει την αρτηριακή πίεση συστέλλοντας τα αιμοφόρα αγγεία.

Η αγωγή κατά του αλλεργικού σοκ περιλαμβάνει την χορήγηση υγρών ενδοφλέβια, καθώς και φάρμακα που ενισχύουν την καρδιακή λειτουργία και το κυκλοφοριακό σύστημα.

Ο ασθενής μπορεί να λάβει αντιισταμινικά, όπως η διφαινυδραμίνη, και κορτικοστεροειδή, όπως η πρεδνιζόνη, για την περαιτέρω ανακούφιση των συμπτωμάτων (πάντα αφού έχουν ληφθεί όλες οι απαραίτητες ενέργειες για την αποφυγή του κινδύνου απώλειας ζωής και η χορήγηση επινεφρίνης).


Πρόγνωση

Η αναφυλαξία είναι μια οξεία διαταραχή που μπορεί να αποβεί μοιραία αν ο ασθενής δε λάβει έγκαιρα θεραπευτική αγωγή. Συνήθως τα συμπτώματα εμφανίζουν σαφή βελτίωση εάν αντιμετωπιστούν σωστά, γεγονός που καθιστά την ταχεία αντιμετώπιση ακόμα πιο σημαντική.


Επιπλοκές

• Απόφραξη των αεραγωγών / των αναπνευστικών οδών
• Καρδιακή ανακοπή (έλλειψη καρδιακού παλμού)
• Αναπνευστική ανακοπή (έλλειψη αναπνοής)
• Σοκ

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε το 166 εάν παρουσιάσετε συμπτώματα οξείας αναφυλαξίας. Εάν είστε μαζί με κάποιο άλλο άτομο, ζητήστε να σας μεταφέρουν στο πλησιέστερο εφημερεύον νοσοκομείο.


Πρόληψη

Αποφεύγετε γνωστά αλλεργιογόνα. Εάν κάποιος αναπτύξει συμπτώματα αλλεργικής αντίδρασης θα πρέπει να παρακολουθηθεί. Σε περιπτώσεις ήπιων συμπτωμάτων, η παρακολούθηση μπορεί να γίνει κατ’ οίκον.

Περιστασιακά, άνθρωποι που έχουν ιστορικό φαρμακογενών αλλεργιών
μπορούν να λάβουν τη φαρμακευτική αγωγή στην οποία εμφανίζουν αλλεργική αντιδράση, αρκεί να έχουν ήδη λάβει κορτικοστεροειδή (πρεδνιζόνη) και αντιισταμινικά (διφαινυδραμίνη).

Άτομα με ιστορικό αλλεργικών αντιδράσεων σε δήγματα εντόμων θα πρέπει να φέρουν μαζί τους κιτ εκτάκτων αναγκών που θα εμπεριέχει επινεφρίνη σε ενέσιμη μορφή και μασώμενα αντιισταμινικά. Επίσης, θα πρέπει να φορούν ταυτότητα δηλώνοντας την αλλεργική τους αντίδραση, σε μορφή περιδαιρίου ή περιχειριδίου.

Ορισμός

Ο πολύποδας του παχέος εντέρου είναι μια νεοπλασία που αναπτύσσεται στη βλεννώδη εσωτερική επιφάνεια του εντέρου.


Εναλλακτικές ονομασίες

Εντερικός πολύποδας, Ορθοκολικός πολύποδας, Αδενωματώδης πολύποδας, Υπερπλαστικός πολύποδας, Λαχνωτό αδένωμα


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Οι πολύποδες του παχέος εντέρου είναι συνήθως καλοήθεις. Μπορεί να βρεθεί μόνο ένας ή περισσότεροι, και δημιουργούνται πιο συχνά όσο μεγαλώνουμε.
Με την πάροδο του χρόνου, κάποιοι τύποι πολυπόδων, που ονομάζονται αδενωματώδεις πολύποδες, μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο του παχέος εντέρου. Ένας άλλος τύπος πολύποδα που δημιουργείται στο παχύ έντερο ονομάζεται υπερπλαστικός πολύποδας, που όμως δεν εξελίσσεται συνήθως σε καρκίνο του παχέος εντέρου.
Οι πολύποδες μεγαλύτεροι του 1 εκατοστού έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εξελιχθούν σε καρκίνο από ότι οι μικρότεροι.

Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται:

• Ηλικία
• Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου ή πολυπόδων του παχέος εντέρου
• Ένας τύπος πολύποδα που ονομάζεται λαχνωτό αδένωμα

Οι πολύποδες μπορεί επίσης να συνδέονται με κάποιες κληρονομικές διαταραχές όπως:

• Οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση
• Σύνδρομο Gardner
• Νεανική πολυποδίαση
• Σύνδρομο Lynch
• Σύνδρομο Peutz-Jehgers

Συμπτώματα

Συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα. Ωστόσο, μπορεί να εκδηλωθούν τα εξής:

• Πόνος στην κοιλιά (σπάνιο)
• Αίμα στα κόπρανα
• Κόπωση σε συνδυασμό με αναιμία
• Αιμορραγία από τον πρωκτό

Ενδείξεις και εξετάσεις

H κλινική εξέταση μπορεί, σπάνια, να αποκαλύψει την ύπαρξη πολύποδα στον πρωκτό. Ωστόσο, τις περισσότερες φορές δείχνει φυσιολογική.
Εξετάσεις για τη διαγνωστική απεικόνιση των πολυπόδων:

• Βαριούχος υποκλυσμός
• Κολονοσκόπηση
• Σιγμοειδοσκόπηση
• Αξονική κολονοσκόπηση

Θεραπεία

Με την πάροδο του χρόνου, οι αδενωματώδεις πολύποδες του παχέος εντέρου μπορούν να εξελιχθούν σε καρκίνο αν δεν αφαιρεθούν. Στις περισσότερες περιπτώσεις αφαιρούνται, ταυτόχρονα με την πραγματοποίηση κολονοσκόπησης. Για ασθενείς με πολύποδες συνιστάται η επανάληψη της κολονοσκόπησης κάθε 3-5 χρόνια μετά την αφαίρεση, για την περίπτωση υποτροπής.
Σπάνια, για πολύποδες με μεγάλες πιθανότητες να εξελιχθούν σε καρκινικούς, ο γιατρός σας μπορεί συστήσει κολεκτομή (αφαίρεση μέρους του παχέος εντέρου).


Πρόγνωση

Η εξέλιξη των ασθενών με πολύποδες του παχέος εντέρου είναι εξαίρετη, υπό την προϋπόθεση ότι οι πολύποδες θα αφαιρεθούν. Οι πολύποδες που δεν χειρουργούνται μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο με την πάροδο των ετών.


Επιπλοκές

Οι πολύποδες δημιουργούν αιμορραγίες και, με τα χρόνια, μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνους.


Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Δείτε τον γιατρό σας αν έχετε:

• Μαύρα κόπρανα σαν πίσσα
• Αίμα στην αφόδευση
• Αλλαγή στη λειτουργία του εντέρου

Πρόληψη

Για τη μείωση της πιθανότητας να εμφανίσετε πολύποδες

• Ακολουθείστε μια διατροφή φτωχή σε λίπη και πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και φυτικές ίνες
• Αποφύγετε το κάπνισμα και την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
• Διατηρήστε ένα φυσιολογικό βάρος

Η κολονοσκόπηση προλαμβάνει τον καρκίνο του παχέος εντέρου, με την αφαίρεση των πολυπόδων πριν εξελιχθούν σε κακοήθεις. Οι άνθρωποι πάνω από τα 50, πρέπει να κάνουν μια κολονοσκόπηση, ώστε να διαγνωστεί έγκαιρα το πρόβλημα – αν υπάρχει – και να γίνει η κατάλληλη θεραπεία. Κάτι τέτοιο μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου ή τουλάχιστον βοηθά στη διάγνωσή του σε στάδιο που είναι θεραπεύσιμος. Άτομα με οικογενειακό ιστορικό ή καρκίνο ή πολύποδες του παχέος εντέρου μπορεί να χρειάζονται εξετάσεις από νεότερη ηλικία.

Ορισμός

Δυσμηνόρροια ονομάζουμε την έμμηνο ρύση κατά την οποία η γυναίκα νιώθει πόνο σαν κράμπα χαμηλά στην κοιλιά, ή πόνο με τη μορφή κολικού που έρχεται και φεύγει, ενοχλητικό πόνο ή πιθανόν και οσφυαλγία (πόνο στη μέση).


Εναλλακτικοί όροι
Επώδυνη εμμηνορρυσία, Πόνοι περιόδου, Κράμπες περιόδου

Τι πρέπει να γνωρίζει κανείς

Οι πόνοι της περιόδου ταλαιπωρούν πολλές γυναίκες. Για έναν μικρό αριθμό γυναικών, η ενόχληση αυτή δημιουργεί προβλήματα ακόμα και στις καθημερινές δραστηριότητες στο σπίτι, τη δουλειά ή το σχολείο για λίγες μέρες κάθε μήνα. Η δυσμηνόρροια είναι ο πρώτος λόγος για τις απουσίες από το σχολείο ή την εργασία για τις γυναίκες στην εφηβεία και στις ηλικίες γύρω στα 20.

Ο πόνος μπορεί να ξεκινά αρκετές μέρες πριν την περίοδο, ή ακριβώς στην αρχή της. Συνήθως ελαττώνεται καθώς μειώνεται η αιμορραγία.
Αν και ο ήπιος πόνος κατά την περίοδο είναι φυσιολογικός, ο οξύς πόνος δεν είναι. Ο ιατρικός όρος για τις εξαιρετικά επώδυνες περιόδους είναι δυσμηνόρροια.

Πρωτοπαθής δυσμηνόρροια είναι η επώδυνη εμμηνορρυσία που εκδηλώνεται από τη στιγμή που εμφανίζεται σε μια γυναίκα η περίοδος, δηλαδή σε νέες υγιείς γυναίκες. Ο τύπος αυτού του πόνου δεν συνδέεται κατά κανόνα με συγκεκριμένα προβλήματα στη μήτρα ή άλλα όργανα της λεκάνης. Πιστεύεται ότι είναι ένας από τους παράγοντες της πρωτοπαθούς δυσμηνόρροιας είναι η αυξημένη παραγωγή προσταγλαδινών στη μήτρα.

Δευτεροπαθής δυσμηνόρροια είναι η επώδυνη εμμηνορρυσία που εκδηλώνεται αργότερα, μετά από διάστημα ομαλών περιόδων και συχνά συνδέεται με προβλήματα στη μήτρα ή άλλα όργανα της λεκάνης, όπως:

• Ενδομητρίωση
• Ινομυώματα
• Χρήση ενδομήτριου σπειρώματος (σπιράλ) από χαλκό
• Κύστες στην ωοθήκη
• Φλεγμονώδη πάθηση στην περιοχή της λεκάνης
• Προεμμηνορυσιακό σύνδρομο
• Σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα
• Άγχος

Φροντίδα στο σπίτι

Μέτρα που μπορεί να σας βοηθήσουν να αποφύγετε τα φάρμακα που απαιτούν συνταγή γιατρού:

• Βάλτε μια ηλεκτρική θερμοφόρα χαμηλά στην κοιλιά (κάτω από τον ομφαλό). Προσέξτε ΜΗΝ σας πάρει ο ύπνος με την θερμοφόρα αναμμένη.
• Κάντε ελαφρό κυκλικό μασάζ με τις άκρες των δακτύλων σας χαμηλά στην κοιλιά.
• Πίνετε ζεστά ροφήματα.
• Τρώτε συχνά ελαφρά γεύματα.
• Ακολουθήστε μια διατροφή πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες, όπως οι ολόκληροι καρποί, τα φρούτα και τα λαχανικά και χαμηλής περιεκτικότητας σε αλάτι, ζάχαρη, αλκοόλ και καφεΐνη.
• Έχετε τα πόδια ελαφρώς ψηλότερα από το σώμα ή ξαπλώστε στο πλάι με τα γόνατα λυγισμένα (εμβρυϊκή στάση).
• Δοκιμάστε τεχνικές χαλάρωσης όπως ο διαλογισμός ή η γιόγκα.
• Δοκιμάστε αντιφλεγμονώδη φάρμακα που δεν απαιτούν συνταγή γιατρού, όπως η ιβοπρουφένη. Ξεκινήστε το φάρμακο μια μέρα πριν την περίοδο και συνεχίστε να το παίρνετε για τις πρώτες λίγες μέρες της περιόδου.
• Δοκιμάστε συμπληρώματα βιταμινών – ιχνοστοιχείων (βιταμίνη Β6, ασβέστιο μαγνήσιο) ιδιαίτερα αν ο πόνος οφείλεται σε προεμμηνορυσιακό σύνδρομο.
• Κάντε ζεστά μπάνια ή ντους.
• Περπατάτε και ασκήστε τακτικά, γυμνάζοντας ιδιαίτερα τη λεκάνη.
• Χάστε βάρος αν είστε υπέρβαρη.

Αν τα μέτρα αυτά δεν ωφελήσουν, μπορεί ο γιατρός σας να σας χορηγήσει φάρμακα όπως:

• Αντιβιοτικά
• Αγχολυτικά
• Αντισυλληπτικά
• Αντιφλεγμονώδη που χορηγούνται με συνταγή γιατρού, όπως το meclofenamate.
• Παυσίπονα που χορηγούνται με συνταγή γιατρού (συμπεριλαμβανομένων ναρκωτικών όπως η κωδεΐνη, για σύντομο χρονικό διάστημα)

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας αμέσως αν:

• Η κολπική αιμορραγία είναι αυξημένη ή δύσοσμη
• Παρουσιάζετε πυρετό
• Ο πόνος είναι αρκετός, η περίοδος έχει καθυστερήσει πάνω από μία βδομάδα και έχετε έρθει σε σεξουαλική επαφή.

Επίσης καλέστε τον γιατρό σας αν:

• Τα μέτρα που πήρατε στο σπίτι επί 3 μήνες δεν έχουν ανακουφίσει τον πόνο.
• Εχετε τοποθετήσει ενδομήτριο σπιράλ πριν 3 μήνες ή και περισσότερο.
• Βγάζετε πήγματα από αίμα ή ο πόνος συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα.
• Ο πόνος είναι οξύς ή ξαφνικός.
• Ο πόνος εκδηλώνεται εκτός περιόδου, ξεκινά 5 και πλέον ημέρες πριν την εμφάνιση της περιόδου ή συνεχίζεται αφού έχει τελειώσει η περίοδος.

Τι πρέπει να περιμένετε κατά την επίσκεψη στον γιατρό

Ο γιατρός θα σας εξετάσει, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση την περιοχή της λεκάνης και της κοιλιάς και θα σας υποβάλει ερωτήσεις για το ιατρικό ιστορικό σας και τα τρέχοντα συμπτώματα, όπως:

• Πόσων ετών είσαστε όταν ξεκίνησε η περίοδός σας;
• Ήταν πάντα επώδυνη; Αν όχι, πότε ξεκινήσατε να πονάτε;
• Σε ποια φάση της περιόδου πονάτε;
• Είναι ο πόνος οξύς, υπόκωφος, διακοπτόμενος, διαρκής, έντονος ή θυμίζει κράμπα;
• Είστε σεξουαλικά ενεργή;
• Ακολουθείτε κάποια μέθοδο αντισύλληψης; Ποια συγκεκριμένη;
• Πότε ήταν η τελευταία σας περίοδος;
• Ήταν η ποσότητα του αίματος φυσιολογική κατά την τελευταία περίοδο;
• Η περίοδός σας είναι συνήθως έντονη ή παρατεταμένη (διαρκεί περισσότερες από 5 ημέρες);
• Παρατηρείτε πήγματα αίματος;
• Συνήθως η περίοδός σας είναι τακτική;
• Χρησιμοποιείτε ταμπόν κατά την περίοδο;
• Τι κάνετε συνήθως για να ανακουφιστείτε από τον πόνο; Ηταν αποτελεσματικό;
• Έχετε παρατηρήσει κάτι που επιδεινώνει τον πόνο;
• Έχετε άλλα συμπτώματα;

Διαγνωστικές εξετάσεις που μπορεί να γίνουν είναι:

• Γενική ή ειδικές εξετάσεις αίματος
• Καλλιέργειες (μπορεί να γίνουν προκειμένου να αποκλειστούν ορισμένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα όπως η γονόρροια, η πρωτοπαθής σύφιλη ή οι λοιμώξεις που οφείλονται σε χλαμύδια)
• Λαπαροσκόπηση
• Υπερηχογράφημα

Ο γιατρός σας μπορεί να σας χορηγήσει αντισυλληπτικά χάπια για την ανακούφιση του πόνου στην περίοδο. Αν δεν τα χρειάζεστε για αντισύλληψη, μπορείτε να τα διακόψετε μετά από 6 έως 12 μήνες. Πολλές γυναίκες απολαμβάνουν τα ευεργετικά τους αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του πόνου ακόμα και μετά τη χρήση τους.

Χειρουργική επέμβαση χρειάζεται ενδεχομένως για περιπτώσεις γυναικών που δεν ανταποκρίνονται σε καμία μέθοδο αντιμετώπισης του πόνου. Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να αφορά αφαίρεση κύστης, πολύποδα, σύμφυσης, ενδομητρίωσης ή ινομυωμάτων, ακόμα και ολική υστερεκτομή.

Για την ενδομητρίωση χρησιμοποιούνται και φάρμακα με συνταγή γιατρού.

Για τον πόνο που προκαλεί το ενδομήτριο σπιράλ, ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει:

• Να περιμένετε να περάσει ένας χρόνος χρήσης του σπιράλ. Ο πόνος της περιόδου εξαφανίζεται σε πολλές γυναίκες μετά τον πρώτο χρόνο χρήσης του σπιράλ.
• Να αφαιρέσετε το σπιράλ και να χρησιμοποιήσετε εναλλακτικές μεθόδους αντισύλληψης.
• Να αντικαταστήσετε το σπιράλ με ένα άλλο που περιέχει προγεστερόνη, γεγονός που κάνει την περίοδο ελαφρύτερη και λιγότερο οδυνηρή.

Ορισμός

Λαμβλίαση ονομάζεται η λοίμωξη του λεπτού εντέρου από έναν μικροοργανισμό (πρωτόζωο), την Giardia lamblia.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Διάρροια του ταξιδιώτη – λαμβλίαση.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Κρούσματα λαμβλίασης μπορούμε να συναντήσουμε τόσο σε αναπτυσσόμενες χώρες, όσο και σε αναπτυγμένες, σε κοινότητες των οποίων οι παροχές νερού έχουν επιμολυνθεί από ακατέργαστα λύματα.

Η λοίμωξη μπορεί να επισυμβεί όταν καταναλώσουμε νερό προερχόμενο από λίμνες ή ρυάκια, στα οποία διαμένουν ζώα, όπως κάστορες και μοσχοπόντικες ή οικόσιτα ζώα, όπως πρόβατα, τα οποία ουσιαστικά αποτελούν την πηγή μόλυνσης. Η λοίμωξη μεταδίδεται επίσης από άνθρωπο σε άνθρωπο με άμεση επαφή, γεγονός που έχει προκαλέσει στο παρελθόν την εμφάνιση κρουσμάτων σε ιδρύματα, όπως τα κέντρα ημερήσιας φροντίδας για παιδιά.

Οι ταξιδιώτες σε ολόκληρο τον κόσμο, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο προσβολής, καθώς και οι κατασκηνωτές και οι πεζοπόροι, καθ’ ότι ενδέχεται να καταναλώνουν νερό δίχως την απαραίτητη επεξεργασία, προερχόμενο από λίμνες και ρυάκια.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Έκθεση σε οικογενειακό μέλος που πάσχει από λαμβλίαση
• Έκθεση σε ινστιτούτα (όπως τα κέντρα ημερήσια φροντίδας ή νοσηλείας)
• Πρωκτική σεξουαλική επαφή χωρίς προστασία

Συμπτώματα

• Κοιλιακό άλγος
• Διάρροια
• Αέρια ή μετεωρισμός
• Κεφαλαλγία
• Απώλεια όρεξης
• Δεκατική πυρετική κίνηση
• Ναυτία
• Διογκωμένη ή διατεταμένη κοιλιακή χώρα
• Έμετος

Ο χρόνος επώασης (ο χρόνος από την προσβολή της λοίμωξης, έως την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων) είναι 7 – 14 ημέρες. Η οξεία φάση διαρκεί 2 – 4 εβδομάδες.

Σημεία κι εξετάσεις

Πιθανές παρακλινικές εξετάσεις που μπορεί να διεξαχθούν είναι:

• Κολονοσκόπηση
• Ανίχνευση αντιγόνου της Gardia στα κόπρανα
• Παρασιτολογική εξέταση και ανίχνευση ωαρίων στα κόπρανα

Η πάθηση επηρεάζει περιστασιακά τα αποτελέσματα των παρακάτω εξετάσεων:

• Απορρόφηση της D- ξυλόζης
• Βιοψία λεπτού εντέρου
• Επίχρισμα ή δωδεκαδακτυλική αναρρόφηση υγρού

Θεραπεία

Κάποιες περιπτώσεις της λοίμωξης υποχωρούν αυτόματα, ενώ σε κάποιες άλλες δύναται να χρησιμοποιηθούν αντιμολυσματικά φαρμακευτικά σκευάσματα.

Τα ποσοστά ίασης, σε γενικές γραμμές, ανέρχονται άνω του 80%. Η φαρμακογενής αντίσταση, αποτελεί πιθανό παράγοντα αποτυχίας της φαρμακευτικής αγωγής κι απαιτεί συχνά την αλλαγή των αντιβιοτικών σκευασμάτων.

Όσον αφορά τις εγκυμονούσες γυναίκες, η θεραπεία οφείλεται να χορηγηθεί μόνον μετά τον τοκετό, μιας και κι αρκετά από τα φαρμακευτικά σκευάσματα θεραπείας της λοίμωξης μπορούν να βλάψουν το έμβρυο.


Πρόγνωση

Κατά κανόνα, η λοίμωξη υποχωρεί αυτόματα. Αναφέρονται ωστόσο κι επίμονες περιπτώσεις, οι οποίες απαιτούν προσθήκη αντιβιοτικής αγωγής. Κάποια άτομα που βίωσαν στο πρόσφατο παρελθόν τους παρατεταμένη λοίμωξη από Gardia, εξακολουθούν να παρουσιάζουν συμπτώματα, ακόμη και μετά την αποδρομή της λοίμωξης.


Επιπλοκές

• Αφυδάτωση
• Δυσαπορρόφηση (ανεπαρκής απορρόφηση θρεπτικών ουσιών κατά μήκος του πεπτικού συστήματος)
• Απώλεια σωματικού βάρους

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας σε περίπτωση που:

• Παρουσιάσετε διάρροια ή κάποιο άλλο σύμπτωμα που δεν υποχωρεί μετά από 14 ημέρες
• Παρατηρήσετε την πρόσμιξη αίματος στα κόπρανά σας
• Είστε αφυδατωμένος / η

Πρόληψη

Χρησιμοποιήστε κάποια μέθοδο κάθαρσης του νερού, όπως βράση, φιλτράρισμα ή αγωγή ιονισμού, προτού καταναλώσετε νερό προερχόμενο από επιφανειακούς υδάτινους πόρους. Οι πεζοπόροι, καθώς κι άτομα που καταναλώνουν νερό τέτοια προελεύσεως, οφείλουν να λάβουν υπ’ όψιν ότι όλες αυτές οι πηγές αποτελούν πιθανές πηγές μόλυνσης.

Εργαζόμενοι σε κέντρα ή ινστιτούτα ημερήσιας φροντίδας, πρέπει να χρησιμοποιούν καλής ποιότητας υγρά σαπούνια για την πλύση χεριών, καθώς και τεχνικές υγιεινής κατά τη φροντίδα των παιδιών ή των ασθενών.

Μεγαλύτερη προστασία κατά τη σεξουαλική επαφή, ιδίως όσον αφορά το πρωκτικό σεξ, πιθανώς να μειώσει τον κίνδυνο προσβολής ή εξάπλωσης της λαμβλίασης.

Ορισμός

Εντερίτιδα Ε. coli είναι φλεγμονή του λεπτού εντέρου που οφείλεται στο κολοβακτηρίδιο Eschericchia. Eίναι η πιο κοινή αιτία της διάρροιας των ταξιδιωτών.


Εναλλακτικές ονομασίες

Διάρροια των ταξιδιωτών – κολοβακτηρίδιο Ε., Tροφική δηλητηρίαση – κολοβακτηρίδιο Ε., Διάρροια – κολοβακτηρίδιο Ε., Aσθένεια χάμπουργκερ


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου


Η εντερίτιδα από κολοβακτηρίδιο Ε. είναι ένα είδος γαστρεντερίτιδας που οφείλεται σε βακτήριο.
Ορισμένες μορφές μόλυνσης από κολοβακτηρίδιο Ε. συνδέονται με την ύπαρξη αιμολυτικού ουραιμικού συνδρόμου.

Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται:

• Η κατανάλωση ανεπεξέργαστου ή μολυσμένου νερού
• Η κατανάλωση ανθυγιεινών τροφών
• Πρόσφατο κρούσμα μόλυνσης από κολοβακτηρίδιο Ε. στην οικογένεια
• Πρόσφατη περίπτωση εμετού ή διάρροιας στην οικογένεια
• Ταξίδι σε μέρη με ακάθαρτο πόσιμο νερό

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν το κολοβακτηρίδιο Ε. εισέρχεται στο έντερο. Το διάστημα μεταξύ μόλυνσης και εμφάνισης συμπτωμάτων είναι συνήθως 24 – 72 ώρες.

Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• Πόνος στην κοιλιά
• Διάρροια που είναι ξαφνική και έντονη και συχνά αιματηρή
• Πυρετός
• Αέρια
• Απώλεια όρεξης
• Κράμπες στο στομάχι
• Εμετός (σπανίως)

Ενδείξεις και εξετάσεις

Ο γιατρός σας θα σας εξετάσει κλινικά. Μπορεί να γίνει καλλιέργεια κοπράνων για να εξακριβωθεί αν υπάρχει ύποπτο για πρόκληση ασθένειας κολοβακτηρίδιο Ε.


Θεραπεία

Οι περισσότερες περιπτώσεις συνήθως περνάνε από μόνες τους σε 1- 3 ημέρες και δεν χρειάζονται θεραπεία.

Ισως να μην σας χορηγηθούν αντιδιαρροϊκά φάρμακα, επειδή ενδέχεται να επιβραδύνουν την έξοδο των βακτηρίων από τον πεπτικό σωλήνα.
Μπορεί να χρειαστείτε διαλύματα ηλεκτρολυτών αν έχετε αφυδατωθεί. Τα άτομα που υποφέρουν από διάρροια (ιδίως τα μικρά παιδιά) και δεν μπορούν να δεχτούν πολλά υγρά επειδή υποφέρουν από ναυτία, μπορεί να χρειάζονται ιατρική βοήθεια και χορήγηση υγρών ενδοφλέβια.
Αν παίρνετε διουρητικά και παρουσιάσετε διάρροια, μπορεί να χρειαστεί να τα διακόψετε κατά τη διάρκεια της κρίσης. Μην διακόψετε τα φάρμακα αυτά χωρίς να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

Αποφύγετε τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Μπορεί να επιδεινώσουν τη διάρροια λόγω της προσωρινής δυσανεξίας στη λακτόζη που δημιουργείται κάποιες φορές.


Πρόγνωση

Η ασθένεια συνήθως κάνει τον κύκλο της που διαρκεί λίγες ημέρες, χωρίς θεραπεία. Ένας μικρός αριθμός ασθενών μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία σε νοσοκομείο αν έχουν αφυδατωθεί πολύ ή εμφανίσουν αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο.


Επιπλοκές

• Αφυδάτωση
• Παρατεταμένη διάρροια
• Προσωρινή δυσανεξία στη λακτόζη μετέπειτα (συνήθως βελτιώνεται 1 – 2 εβδομάδες ή λιγότερο)

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας αν:

• Είναι αδύνατον να συγκρατήσετε τα υγρά που πίνετε
• Η διάρροια δεν υποχωρεί σε 3 – 4 ημέρες
• Παρατηρήσατε αίμα στα κόπρανά σας
• Αναπτύσσετε συμπτώματα αφυδάτωσης
• Τα συμπτώματά σας επιδεινώνονται ή δεν βελτιώνονται με τη θεραπεία
• Αναπτύσσετε νέα συμπτώματα

Πρόληψη

Το προσεκτικό πλύσιμο των χεριών βοηθάει. Μην καταναλώνετε ανεπεξέργαστα ή πιθανόν μολυσμένα τρόφιμα ή νερό. Ψήνετε πάντα καλά τα κρέατα, ιδιαίτερα τα αλεσμένα. Ψήνετε τα κρέατα σε υψηλές θερμοκρασίες που σκοτώνουν τα βακτήρια.

Ορισμός

Η τροφική δηλητηρίαση είναι το αποτέλεσμα κατανάλωσης μολυσμένης τροφής από διάφορους οργανισμούς ή τοξίνες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η τροφική δηλητηρίαση προκύπτει από κοινά βακτήρια, όπως ο Staphylococcus ή η E. Coli


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η τροφική δηλητηρίαση μπορεί να εμφανιστεί μεμονωμένα, σε ένα άτομο ή να εμφανιστεί ξαφνικά σε μια ομάδα ατόμων, τα οποία όλα έχουν καταναλώσει την ίδια μολυσμένη τροφή.

Κρούσματα τροφικής δηλητηρίασης εμφανίζονται αρκετά συχνά στα κυλικεία σχολείων, στα πικνίκ και σε μεγάλες κοινωνικές εκδηλώσεις κι αυτό διότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η τροφή παραμένει εκτός ψυγείου για αρκετό χρόνο ή δεν τηρούνται οι κανόνες υγιεινής στην προετοιμασία του φαγητού. Σε άλλες περιπτώσεις, η τροφική δηλητηρίαση προκύπτει από την κατανάλωση μη καλά ψημένου κρέατος, γαλακτοκομικών προϊόντων ή τροφών που περιέχουν μαγιονέζα (για παράδειγμα λαχανοσαλάτα ή πατατοσαλάτα) κι έχουν παραμείνει εκτός ψυγείου για πολύ ώρα.

Αίτια τροφικής δηλητηρίασης είναι:

• Βακτήριο Bacillus cereus
• Aλλαντίαση
• Βακτήριο Campylobacter
• Χολέρα
• Βακτηριακή εντερίτιδα (E. Coli)
• Δηλητηρίαση από ψάρια
• Μικρόβιο Listeria
• Δηλητηρίαση από μανιτάρια
• Βακτηρίδιο Salmonella
• Βακτηρίδιο Shigella
• Βακτηρίδιο Yersinia

Η αλλαντίαση αποτελεί μια σοβαρότατη περίπτωση τροφικής δηλητηρίασης, η οποία μπορεί να αποδειχθεί και νοσηρή. Προκύπτει από την ακατάλληλη κατ’ οίκον κονσερβοποίηση.

Τα βρέφη και οι ηλικιωμένοι διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης τροφικής δηλητηρίασης. Ωστόσο υψηλό κίνδυνο διατρέχουν κι όλοι όσοι:

• Αντιμετωπίζουν μια σοβαρή παθολογική κατάσταση, όπως μια νεφρική πάθηση ή σακχαρώδη διαβήτη
• Έχουν αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα

Οι εγκυμονούσες και οι γυναίκες που θηλάζουν οφείλουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές προς αποφυγή τροφικής δηλητηρίασης


Συμπτώματα

Ο χρόνος εμφάνισης των συμπτωμάτων, εξαρτάται από τον τύπο της τροφικής δηλητηρίασης, συνήθως όμως κυμαίνεται από 2 – 6 ώρες μετά τη λήψη της μολυσμένης τροφής. Ο χρόνος αυτός μπορεί να είναι περισσότερος (ακόμη και κάποιες μέρες) ή λιγότερος, αναλόγως πάντα την αιτία πρόκλησης της δηλητηρίασης.

Τα πιθανά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Κράμπες στην κοιλιακή χώρα
• Διάρροια (ενδέχεται να είναι αιματηρή)
• Πυρετός και ρίγος
• Κεφαλαλγία
• Ναυτία κι έμετος
• Αδυναμία / κακουχία (μπορεί να λάβει πολύ σοβαρή μορφή και να οδηγήσει σε παράλυση των αναπνευστικών μυών, όπως στην περίπτωση της αλλαντίασης)

Σημεία κι εξετάσεις

Ο ιατρός σας θα προβεί σε φυσική εξέταση για την πιθανή ανάδειξη σημείων τροφικής δηλητηρίασης, όπως ευαισθησία στην κοιλιακή χώρα κι αφυδάτωση. Θα λάβει επίσης το ιστορικό σας αναφορικά με τις τροφές που καταναλώσατε προσφάτως.

Πιθανές εξετάσεις για την ανάδειξη της αιτίας είναι:

• Αιματολογικές
• Ανάλυση υπολειμμάτων τροφής
• Εξετάσεις κοπράνων
• Ανάλυση εμέτου

Ακόμη κι αντιμετωπίζετε τροφική δηλητηρίαση, οι παραπάνω εξετάσεις ενδέχεται να μην είναι διαγνωστικές.

Αν ο ασθενής παρουσιάζει βαρύτατη κλινική εικόνα, κάτι που συμβαίνει σπάνια, ο ιατρός ίσως χρειαστεί να προβεί στα ακόλουθα:

• Ενδοσκοπική εξέταση του ορθού με τη χρήση ενός λεπτού εργαλείου, σα σωλήνα που τοποθετείται εντός του ορθού προς εντοπισμό της πηγής αιμορραγίας ή λοίμωξης (σιγμοειδοσκόπηση)
• Εξέταση ηλεκτρικής δραστηριότητας των μυών (ηλεκτρομυογράφημα), για να ελεγχθεί αν ο ασθενής πάσχει από αλλαντίαση
• (Οσφυονωτιαία παρακέντηση) λήψη υγρού από τη σπονδυλική στήλη, σε περίπτωση που ο ασθενής παρουσιάζει σημεία διαταραχής του νευρικού συστήματος

Θεραπεία

Συνήθως η νόσος ιάται αυτόματα μέσα σε μερικές ημέρες. Στόχος της θεραπευτικής αγωγής είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων και η αποφυγή της αφυδάτωσης.

• Αποφύγετε τη λήψη στέρεων τροφών, μέχρι την πλήρη αποδρομή της διάρροιας κι αποφύγετε γαλακτοκομικά προϊόντα, τα οποία μπορούν να επιδεινώσουν τη διάρροια (οφειλόμενη σε προσωρινή δυσανεξία στη λακτόζη)
• Πίνετε υγρά (εξαιρουμένου του γάλατος και ποτών που περιέχουν καφεΐνη) προς αντικατάσταση των απολεσθέντων υγρών από τη διάρροια και τον έμετο
• Δώσετε στα παιδιά σας συμπλήρωμα ηλεκτρολυτών που διατίθεται στα φαρμακεία

Αν ασθενής παρουσιάσει διάρροια κι αδυνατεί να λάβει υγρά (λόγω της ναυτίας για παράδειγμα ή του εμέτου), ίσως χρειαστεί ενδονοσοκομειακή περίθαλψη και ενδοφλέβια λήψη υγρών. Η κατάσταση αυτή είναι ιδιαίτερα συχνή όσον αφορά τα παιδιά.

Σε περίπτωση που λαμβάνεται διουρητικά, οφείλετε να αντιμετωπίσετε με προσοχή τη διάρροια. Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας – μπορεί να χρειαστεί η διακοπή λήψης διουρητικών. Προτού αλλάξετε ή διακόψετε τη φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνετε, συμβουλεύεστε πάντα τον ιατρό σας, ο οποίος θα σας δώσει συγκεκριμένες οδηγίες.

Για τους κοινούς τύπους τροφικής δηλητηρίασης, ο ιατρό σας ΔΕ θα σας συνταγογραφήσει αντιβιοτική αγωγή.

Αν έχετε καταναλώσει τοξίνες από μανιτάρια ή οστρακοειδή, θα χρειαστείτε άμεση ιατρική περίθαλψη. Στα επείγοντα, ο ιατρός θα προβεί σε πλύση στομάχου κι απομάκρυνση της τοξίνης.



Πρόγνωση

Οι περισσότεροι ασθενείς που αντιμετωπίζουν έναν από τους κοινούς τύπους τροφικής δηλητηρίασης, επανέρχονται πλήρως μέσα σε 12 – 48 ώρες. Μπορεί να εμφανιστούν σοβαρές επιπλοκές, οι οποίες όμως προέρχονται από συγκεκριμένους τύπους τροφικής δηλητηρίασης.


Επιπλοκές

Η αφυδάτωση αποτελεί τη πιο συνηθέστερη επιπλοκή και μπορεί να επέλθει από οποιαδήποτε τροφική δηλητηρίαση.

Λιγότερο συχνές, αλλά πιο σοβαρές επιπλοκές είναι:

• Αρθρίτιδα (Salmonella, Yersinia)
• Διαταραχές αιμορραγίας (E. coli κι άλλα βακτήρια)
• Θάνατος (από μανιτάρια, κάποιες δηλητηριάσεις από ψάρια ή αλλαντίαση)
• Νεφρικές διαταραχές (Shigella, E. coli)
• Διαταραχές του νευρικού συστήματος (αλλαντίαση, Campylobacter)
• Περικαρδίτιδα (Salmonella)
• Αναπνευστική δυσχέρεια, συμπεριλαμβανομένου της ανάγκης τεχνικής υποστήριξης αναπνοής (αλλαντίαση)

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε:

• διάρροια που επιμένει άνω των 2 – 3 ημερών
• πρόσμιξη αίματος στα κόπρανα
• διάρροια, ναυτία ή έμετο και λαμβάνετε διουρητικά
• διάρροια κι αδυνατείτε να λάβετε υγρά λόγω ναυτίας ή εμέτου
• πυρετό άνω των 38,3˚ C

Καλέστε το 166 ή το ΕΚΑΒ αν:

• έχετε υπερβολική αιμορραγία ή τα κόπρανά σας είναι πολύ σκουρόχρωμα ή μαύρα
• έχετε δυσκολίες αναπνοής
• εμφανίσετε συμπτώματα νευρικής διαταραχής, όπως αδυναμία, διπλωπία, δυσκολίες ομιλίας ή παράλυση
• εμφανίσετε σημεία αφυδάτωσης (δίψα, ζάλη, τάση λιποθυμίας, αίσθηση ελαφρύς κεφαλής)
• έχετε δυσκολίες κατάποσης
• έχετε πιθανή τροφική δηλητηρίαση από μανιτάρια, ψάρια ή αλλαντίαση
• ο ρυθμός ης καρδιάς σας είναι παραλείπων, ταχύς ή αισθητός

Πρόληψη

Προς αποφυγή τροφικής δηλητηρίασης, λάβετε τα παρακάτω μέτρα κατά την προετοιμασία του φαγητού:

• Πλύνετε καλά τα χέρια σας, τα πιάτα και τα οικιακά σκεύη
• Χρησιμοποιήστε ένα θερμόμετρο όταν μαγειρεύετε. Μαγειρέψετε το βόειο κρέας τουλάχιστον στους 70˚C, τα πουλερικά στους 80˚C και τα ψάρια στους 60˚C
• ΜΗΝ τοποθετείτε το κρέας ή το ψάρι στο ίδιο σκεύος, που προηγουμένως ήταν τοποθετημένο ωμό, εκτός κι το σκεύος έχει πλυθεί πλήρως
• Διατηρείτε την τροφή που δε θα καταναλώσετε άμεσα, εντός ψυγείου. Ρυθμίστε τη θερμοκρασία του ψυγείου στους 4,5˚C περίπου και τον καταψύκτη στους -17˚C ή και χαμηλότερα. ΜΗΝ καταναλώσετε κρέας, πουλερικά ή ψάρια, τα οποία δεν ήταν μαγειρεμένα και παρέμειναν στο ψυγείο πέραν των 1 -2 ημερών
• ΜΗΝ καταναλώνετε ληγμένες τροφές, συσκευασμένες τροφές με χαλασμένη συσκευασία ή κονσέρβες που είναι φουσκωμένες ή έχουν χτυπήματα
• ΜΗΝ καταναλώνετε τροφές που έχουν ασυνήθιστη οσμή ή παράξενη γεύση

Άλλα μέτρα που οφείλεται να λάβετε:

• Αν φροντίζετε μικρά παιδιά, πλύνετε καλά και συχνά τα χέρια σας και πετάτε προσεκτικά τις πάνες, έτσι ώστε τα βακτήρια να μην διασκορπιστούν σε άλλες επιφάνειες ή άτομα
• Αν κονσερβοποιείτε τροφές κατ’ οίκον, σιγουρευτείτε ότι ακολουθείτε τις κατάλληλες τεχνικές κονσερβοποίησης, προς αποφυγή της αλλαντίασης
• ΜΗ δίνετε μέλι σε παιδιά κάτω του 1 έτους
• ΜΗΝ τρώτε άγρια μανιτάρια
• Αν ταξιδεύετε σε περιοχές που οι τροφές ενδέχεται να έχουν επιμολυνθεί, καταναλώστε μόνον ζεστή, φρέσκια μαγειρεμένη τροφή. Πίνετε νερό, μόνον αφού έχει βραστεί. ΜΗΝ καταναλώνετε ωμά λαχανικά ή μη ξεφλουδισμένα φρούτα
• ΜΗΝ καταναλώνετε οστρακοειδή που έχουν εκτεθεί σε «κόκκινες παλίρροιες»
• Αν είστε έγκυος ή αν έχετε χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα, ΜΗΝ καταναλώνετε μαλακό τυρί, ιδίως εισαγόμενο από χώρες εκτός των Η.Π.Α.

Αν αντιμετωπίζετε τροφική δηλητηρίαση, ενημερώστε τα άτομα που ενδέχεται να κατανάλωσαν την ίδια τροφή με εσάς, για την κατάστασή σας. Αν υποπτεύεστε ότι η μολυσμένη τροφή, είναι τροφή που αγοράσατε από τοπικό κατάστημα ή καταναλώσατε σε κάποιο εστιατόριο, ενημερώστε τους υπευθύνους τους καταστήματος / εστιατορίου, καθώς και το τοπικό κέντρο υγείας.

Ορισμός

Δυσανεξία στη λακτόζη ονομάζουμε την αδυναμία του οργανισμού να χωνέψει τη λακτόζη (έναν τύπο σακχάρου που βρίσκεται στο γάλα και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα).


Εναλλακτικές ονομασίες

Ανεπάρκεια λακτάσης, Δυσανεξία στο γάλα, Ανεπάρκεια δισακχαριτών, Δυσανεξία στα γαλακτοκομικά

Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η δυσανεξία στη λακτόζη συμβαίνει όταν το λεπτό έντερο δεν παράγει αρκετή ποσότητα ενός ενζύμου που ονομάζεται λακτάση. Ο οργανισμός των μωρών παράγει το ένζυμο αυτό ώστε να μπορεί να χωνέψει το γάλα, συμπεριλαμβανομένου και του μητρικού. Πριν γίνουν αγρότες, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συνέχιζαν να πίνουν γάλα μετά την ηλικία των πρώτων παιδικών χρόνων, γι’ αυτό το σώμα τους δεν παρήγαγε λακτάση.

Η δυσανεξία στη λακτόζη παρατηρείται περισσότερο στους Ασιάτες, τους Αφρικανούς, τους Αφρο-αμερικανούς, τους ιθαγενείς της Αμερικής και τους Μεσογειακούς λαούς, παρά στους Ευρωπαίους της βόρειας και δυτικής Ευρώπης.

Η δυσανεξία στη λακτόζη μπορεί να ξεκινήσει σε διαφορετική ηλικία. Στους λευκούς, συνήθως ξεκινά στην παιδική ηλικία μετά τα 5. Στους Αφρο-αμερικανούς, η δυσανεξία στη λακτόζη συχνά εμφανίζεται νωρίς, στην ηλικία των 2 χρόνων.

Η δυσανεξία στη λακτόζη είναι πολύ συνήθης στους ενήλικες και δεν είναι επικίνδυνη. Περίπου 30 εκ. Αμερικανοί ενήλικες υποφέρουν από μια μορφή δυσανεξίας στη λακτόζη πριν φτάσουν την ηλικία των 20 χρόνων.

Η δυσανεξία στη λακτόζη συναντάται καμιά φορά και στα πρόωρα βρέφη. Τα παιδιά που γεννιούνται κανονικά μετά από 9μηνη κύηση δεν εμφανίζουν δυσανεξία στη λακτόζη μέχρι να γίνουν τουλάχιστον 3 χρόνων.

Η ανεπάρκεια λακτάσης μπορεί επίσης να είναι αποτέλεσμα κάποιας ασθένειας του εντέρου όπως η κοιλιακή ιδιοπαθής στεατόρροια (ευαισθησία του εντέρου στη γλουτένη) και η γαστρεντερίτιδα, ή επακόλουθο χειρουργικής επέμβασης στο έντερο. Προσωρινή ανεπάρκεια λακτάσης μπορεί να είναι επακόλουθο ιογενών ή μικροβιακών λοιμώξεων, ιδιαίτερα στα παιδιά, όταν τραυματιστούν τα κύτταρα του βλεννογόνου του εντέρου.


Συμπτώματα

• Φουσκώματα
• Κοιλιακές κράμπες
• Διάρροια
• Δύσοσμα κόπρανα
• Αέρια
• Υποσιτισμός
• Ναυτία
• Αργή ανάπτυξη
• Απώλεια βάρους

Τα συμπτώματα εκδηλώνονται συχνά αφού καταναλώσετε γαλακτοκομικά προϊόντα και ανακουφίζονται όταν δεν καταναλώνετε γαλακτοκομικά. Οσο μεγαλύτερη η ποσότητα γαλακτοκομικών, τόσο εντονότερα τα συμπτώματα.

Ενδείξεις και εξετάσεις

• Εντεροσκόπηση
• Δοκιμή αναπνοής λακτόζης- υδρογόνου
• Δοκιμή ανοχής στη λακτόζη
• Χορήγηση ουσιών που μειώνουν τον χρόνο διαβίβασης των κοπράνων

Θεραπεία

Η αποφυγή κατανάλωσης γαλακτοκομικών προϊόντων συνήθως βελτιώνει τα συμπτώματα. Ωστόσο, η απουσία γάλακτος από τη διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη ασβεστίου, βιταμίνης D, ριβοφλαβίνης (βιταμίνη Β12) και πρωτεΐνης. Προσθέστε άλλες πηγές ασβεστίου στη διατροφή σας αν αφαιρέσετε τα γαλακτοκομικά προΐόντα.

Οι περισσότεροι άνθρωποι με χαμηλά επίπεδα λακτάσης μπορούν να δεχτούν περίπου 1 ½ φλιτζάνι γάλα τη φορά. Μεγαλύτερη ποσότητα (3 φλιτζάνια περίπου) μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σε άτομα με δυσανεξία στο γάλα.

Γαλακτοκομικά προϊόντα που είναι ευκολότερα στην πέψη:

• Βούτυρο γάλακτος και τυριά (περιέχουν λιγότερη λακτόζη από το γάλα)
• Προϊόντα γάλακτος από ζύμωση (όπως το γιαούρτι)
• Κατσικίσιο γάλα (αλλά να το πίνετε παράλληλα με τα γεύματα και να το συνοδεύετε με συμπληρώματα αμινοξέων και βιταμινών, ιδιαίτερα αν το δίνετε στα παιδιά)
• Παγωτό, μίλκσεΪκ και παλαιωμένα ή σκληρά τυριά
• Γάλα και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα που δεν περιέχουν λακτόζη
• Αγελαδινό γάλα με προσθήκη λακτάσης για μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες
• Συνταγές σόγιας για παιδιά μικρότερα των 2 χρόνων
• Γάλα σόγιας ή ρυζιού για νήπια

Μπορείτε να προσθέσετε ένζυμα λακτάσης στο κανονικό γάλα ή να τα λαμβάνετε σε μορφή κάψουλας ή χαπιού που μασιέται.

Ισως χρειάζεται να βρείτε άλλους τρόπους να αναπληρώνετε το ασβέστιο στη διατροφή σας (χρειάζεστε 1.200 – 1.500 mg ασβέστιο την ημέρα):

• Να παίρνετε συμπληρώματα ασβεστίου
• Να καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο (χορταρικά, οστρακοειδή, σαρδέλες, σολωμό σε κονσέρβα, γαρίδες και μπρόκολα)
• Να πίνετε χυμό πορτοκαλιού με προσθήκη ασβεστίου

Διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων. Λακτόζη περιέχεται και σε άλλα προϊόντα πλην των γαλακτοκομικών – συμπεριλαμβανομένων κάποιων ειδών μπύρας.


Πρόγνωση

Συνήθως τα συμπτώματα υποχωρούν από τη στιγμή που αποκλείσετε τα γαλακτοκομικά προϊόντα από τη διατροφή σας.


Επιπλοκές

Πιθανές επιπλοκές είναι η απώλεια βάρους και ο υποσιτισμός.


Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας αν:

• Εσείς ή το παιδί σας εμφανίζετε συμπτώματα δυσανεξίας στη λακτόζη και χρειάζεστε πληροφόρηση για υποκατάστατα τροφίμων
• Τα συμπτώματά σας επιδεινώνονται ή δεν βελτιώνονται με τη θεραπεία ή αναπτύσσετε νέα συμπτώματα.

Πρόληψη

Δεν υπάρχει γνωστός τρόπος για την πρόληψη της δυσανεξίας στη λακτόζη.
Αν πάσχετε από την ασθένεια, το να αποφεύγετε ή να περιορίσετε την ποσότητα γαλακτοκομικών προϊόντων στη διατροφή σας μπορεί να μειώσει ή να προλάβει τα συμπτώματα.

Ορισμός

Εκκολπωματίτιδα είναι η φλεγμονή ανώμαλων θυλάκων (εκκολπωμάτων) που σχηματίζονται στο τοίχωμα των εντέρων. Οι θύλακες αυτοί απαντώνται συνήθως στο παχύ έντερο (κόλον). Η παρουσία των θυλάκων αυτή καθαυτή ονομάζεται εκκολπωμάτωση.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Τα εκκολπώματα είναι προεξέχοντες θύλακες, μικρές προβολές προς τα έξω, του εσωτερικού τοιχώματος και μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε σημείο του εντέρου. Δημιουργούνται συχνότερα στο παχύ έντερο, ειδικά στο σιγμοειδές κόλον, το χαμηλότερο σημείο του παχέος εντέρου.

Τα εκκολπώματα εμφανίζονται συχνότερα μετά από την ηλικία των 40 χρόνων. Όταν προκαλείται φλεγμονή των εκκολπωμάτων, τότε έχουμε εκκολπωματίτιδα. Πιστεύεται ότι τα εκκολπώματα αναπτύσσονται εξαιτίας των πιέσεων στα τοιχώματα του παχέος εντέρου. Η μεγάλη πίεση που ασκείται στο τοίχωμα του παχέος εντέρου αναγκάζει τους θύλακες στο εσωτερικό του εντέρου να διογκωθούν προς τα έξω στα αδύνατα σημεία του εντέρου που περιβάλλουν αιμοφόρα αγγεία.

Η εκκολπωμάτωση είναι πολύ συνήθης. Εμφανίζεται σε περισσότερους από τους μισούς Αμερικανούς μετά την ηλικία των 60. Μόνο ένα μικρό ποσοστό των ανθρώπων αυτών θα αναπτύξει εκκολπωματίτιδα.

Η εκκολπωματίτιδα προκαλείται από φλεγμονή, ή (μερικές φορές) από ένα μικρό σχίσιμο στο εκκόλπωμα. Εάν το σχίσιμο είναι μεγάλο, μπορεί να επιτρέψει τη διέλευση των κοπράνων στην κοιλιακή κοιλότητα, προκαλώντας εκταταμένη μόλυνση (απόστημα) ή φλεγμονή στην κοιλιά.
Παράγοντες κινδύνου για εκκολπωμάτωση είναι μεταξύ άλλων η μεγάλη ηλικία και η φτωχή σε φυτικές ίνες διατροφή.


Συμπτώματα

• Ο κοιλιακός πόνος, συνήθως χαμηλά αριστερά στην κοιλιά αλλά μπορεί και οπουδήποτε στην κοιλιά
• Ρίγη
• Πυρετός
• Ναυτία
• Εμετός
• Απώλεια βάρους

Ενδείξεις και εξετάσεις

Εξετάσεις από τις οποίες μπορεί να διαγνωστεί εκκολπωματίτιδα είναι:

• Ψηλάφηση της κοιλιάς
• Αξονική τομογραφία
• Υψηλές τιμές λευκών αιμοσφαιρίων

Θεραπεία

Η οξεία εκκολπωματίτιδα θεραπεύεται με αντιβιοτικά.

Το σημείο του παχέος εντέρου με τα εκκολπώματα μπορεί να πρέπει να αφαιρεθεί με χειρουργική επέμβαση, στις εξής περιπτώσεις:

• Απόστημα
• Διάτρηση του παχέος εντέρου
• Συρίγγιο (ανώμαλη επικοινωνία μεταξύ διαφόρων σημείων του παχέος εντέρου ή του παχέος εντέρου με άλλο σημείο του σώματος)
• Επαναλαμβανόμενες κρίσεις εκκολπωματίτιδας

Αφού έχει αντιμετωπιστεί η οξεία μόλυνση, η κατανάλωση τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες και η χρήση προσθετικών όγκου όπως το ψύλλιο βοηθούν στη μείωση της πιθανότητας εκκολπωματίτιδας ή άλλων συμπτωμάτων.


Πρόγνωση

Συνήθως, πρόκειται για μια ήπια πάθηση που ανταποκρίνεται καλά στη θεραπεία.


Επιπλοκές

• Δημιουργία αποστήματος
• Στένωση του παχέος εντέρου ή δημιουργία συριγγίων
• Διάτρηση του παχέος εντέρου που οδηγεί σε περιτονίτιδα

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν εμφανίσετε συμπτώματα εκκολπωματίτιδας. Επικοινωνήστε επίσης αν πάσχετε από εκκολπωματίτιδα και είτε τα συμπτώματα επιδεινώνονται είτε εκδηλώνονται νέα συμπτώματα.


Πρόληψη

Μια διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες μπορεί να αποτρέψει την εκκολπωμάτωση. Ορισμένοι γιατροί συνιστούν στους ασθενείς με ιστορικό εκκολπωματίτιδας να αποφεύγουν τα καρύδια και τους καρπούς. Εντούτοις, δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να στηρίζει τη θεωρία ότι κάτι τέτοιο αποτρέπει την ασθένεια.

Ορισμός

Η σκληροδερμία είναι μια διαδεδομένη ασθένεια των συνδετικών ιστών που εκδηλώνεται με αλλαγές στο δέρμα, τα αιμοφόρα αγγεία, τους μυς και τα εσωτερικά όργανα.


Εναλλακτικοί όροι

Προοδευτική συστημική σκλήρυνση, Συστημική σκλήρυνση, Εντοπισμένη σκληροδερμία


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Το αίτιο της σκληροδερμίας είναι άγνωστο. Οι άνθρωποι που πάσχουν από την ασθένεια αυτή παρουσιάζουν μεγάλη συγκέντρωση μιας ουσίας που ονομάζεται κολλαγόνο, στο δέρμα και άλλα όργανα. Αυτή η συγκέντρωση οδηγεί στα συμπτώματα που συνδέονται με την ασθένεια.

Η ασθένεια προσβάλλει συνήθως ανθρώπους 30 - 50 χρόνων. Οι γυναίκες παθαίνουν σκληροδερμία συχνότερα από τους άντρες. Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται η έκθεση, λόγω επαγγέλματος, στη σκόνη πυριτίου και στο πολυβινυλικό χλωρίδιο.


Συμπτώματα

Στα δερματικά συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• Τα δάχτυλα χεριών και ποδιών ασπρίζουν, μελανιάζουν ή κοκκινίζουν στη θερμότητα και το κρύο (φαινόμενο Raynaud)
• Πέφτουν τα μαλλιά
• Σκληραίνει το δέρμα
• Το δέρμα είναι αφύσικα σκουρόχρωμο ή ανοιχτόχρωμο
• Το δέρμα παχαίνει και γυαλίζει στα χέρια και τους βραχίονες
• Εμφανίζονται μικρά άσπρα οζίδια κάτω από το δέρμα
• Το δέρμα του προσώπου είναι άκαμπτο και θυμίζει μάσκα
• Αναπτύσσονται έλκη στις άκρες των δαχτύλων ή στα δάχτυλα των ποδιών

Στα συμπτώματα οστών και μυών περιλαμβάνονται:

• Πόνος στις αρθρώσεις
• Μούδιασμα και πόνος στα πόδια
• Πόνος, ακαμψία, και πρήξιμο των δαχτύλων και των αρθρώσεων
• Πόνος στους καρπούς

Στα αναπνευστικά προβλήματα περιλαμβάνονται:

• Ξηρός βήχας
• Δύσπνοια
• ‘Σφύριγμα’ στην αναπνοή

Στα γαστρεντερικά προβλήματα περιλαμβάνονται:

• Φούσκωμα μετά από τα γεύματα
• Δυσκοιλιότητα
• Διάρροια
• Δυσχέρεια στην κατάποση
• Οισοφαγική παλινδρόμηση ή καούρα
• Απώλεια βάρους

Οσον αφορά τα μάτια, πρόσθετα συμπτώματα που συνδέονται με αυτήν την ασθένεια είναι:

• Κάψιμο, φαγούρα και εκκρίσεις

Ενδείξεις και εξετάσεις

Το δέρμα στην εξέταση εμφανίζει ακαμψία, πάχυνση και σκλήρυνση. Στις διαγνωστικές εξετάσεις περιλαμβάνονται:

• Αντιπυρηνικά αντισώματα
• Ακτινογραφία θώρακα
• Αξονική τομογραφία πνευμόνων
• Ηχοκαρδιογράφημα
• Ταχύτητα καθίζησης αίματος
• Εξέταση αίματος για ρευματοειδή παράγοντα
• Ανάλυση ούρων
• Μελέτη πνευμονικής λειτουργίας
• Βιοψία δέρματος

Θεραπεία

Στα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της σκληροδερμίας περιλαμβάνονται τα:

• Κορτικοστεροειδή
• Ανοσοκατασταλτικά (μεθοτρεξάτη, κυκλοφωσμαδίδη)
• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα

Άλλες θεραπείες για συγκεκριμένα συμπτώματα μπορεί να είναι:

• Αντιόξινα για την καούρα
• Αντιυπερταστικά φάρμακα (ιδιαίτερα αναστολείς ΜΕΑ) για την αρτηριακή υπέρταση ή για προβλήματα των νεφρών
• Βρογχοδιασταλτικά για τη διευκόλυνση της αναπνοής
• Φάρμακα για την αντιμετώπιση του φαινομένου Raynaud

Η θεραπεία συνίσταται συνήθως σε συνδυασμό φυσικοθεραπείας και μέτρων προφύλαξης του δέρματος και των αρθρώσεων (π.χ., να αποφεύγει κανείς το κρύο στην περίπτωση που πάσχει από το φαινόμενο Raynaud).


Πρόγνωση

Στους περισσότερους ασθενείς, η νόσος σταδιακά επιδεινώνεται. Τα άτομα που έχουν προσβληθεί μόνο στο δέρμα έχουν καλύτερη εξέλιξη. Θάνατος μπορεί να επέλθει αν έχει προσβληθεί το γαστρεντερικό, η καρδιά, τα νεφρά ή οι πνεύμονες.

Ένας τύπος σκληροδερμίας, αποκαλούμενος εντοπισμένη σκληροδερμία, συνδέεται μόνο με προβλήματα του δέρματος των χεριών και του προσώπου. Επιδεινώνεται πολύ αργά και συνήθως δεν επηρεάζει κανένα άλλο μέρος του σώματος.

Η συστημική σκληροδερμία μπορεί να προσβάλει πολλά όργανα στο σώμα. Σε ορισμένα άτομα, θα έχει βραδεία εξέλιξη και δεν θα επηρεάσει κανένα ζωτικό όργανο. Σε άλλους αντίθετα, θα προσβάλει όργανα όπως οι πνεύμονες, τα νεφρά, τα έντερα, η χοληδόχος κύστη και η καρδιά.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα συμπτώματα και τα προβλήματα αναπτύσσονται γρήγορα κατά τη διάρκεια των πρώτων ετών και επιδεινώνονται διαρκώς. Σε άλλες περιπτώσεις η επιδείνωση είναι πολύ πιο αργή. Οι επιπλοκές στους πνεύμονες είναι η συνηθέστερη αιτία θανάτου ασθενών με σκληροδερμία.


Επιπλοκές

• Καρδιακή ανεπάρκεια (συγκοπή)
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Ελλιπής (εντερική) απορρόφηση
• Πνευμονική ίνωση (η συνηθέστερη αιτία θανάτου σε ασθενείς με σκληροδερμία)
• Πνευμονική υπέρταση

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν:

• Παρουσιάζετε συμπτώματα σκληροδερμίας
• Πάσχετε από σκληροδερμία και τα συμπτώματα επιδεινώνονται ή αναπτύσσονται νέα συμπτώματα

Πρόληψη

Δεν υπάρχει γνωστός τρόπος πρόληψης. Ελαχιστοποιήστε την έκθεση στη σκόνη πυριτίου και το πολυβινυλικό χλωρίδιο.

Ορισμός

Ιογενής γαστρεντερίτις ονομάζεται η φλεγμονή του στομάχου και του εντέρου, που οφείλεται σε ιό. Η λοίμωξη μπορεί να οδηγήσει σε διαρροϊκές κενώσεις κι έμετο. Αποκαλείται κάποιες φορές και «γρίπη του στομάχου».


Εναλλακτικοί ορισμοί

Ρετροϊογενής λοίμωξη, Ιός του Norwalk, Γαστρεντερίτιδα – ιογενής, Γρίπη του στομάχου.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η ιογενής γαστρεντερίτις αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες πρόκλησης κρίσιμης διάρροιας, τόσο σε ενήλικες, όσο και σε παιδιά. Αρκετοί είναι οι τύποι ιών που μπορούν να οδηγήσουν σε γαστρεντερίτιδα. Οι πιο συχνοί είναι:

• Astrovirus
• Αδενοϊός του εντέρου
• Norovirus (γνωστός κι ως ιός που μιμείται τον ιό Norwalk). Συναντάται συχνά σε παιδιά σχολικής ηλικίας.
• Ρετροϊός, που είναι και η πιο συχνή αιτία βαριάς γαστρεντερίτιδας στα παιδιά. Δύναται να προσβάλλει κι ενήλικες που έρχονται σε επαφή με προσβεβλημένα παιδιά. Συχνά, αναφέρονται κρούσματα σε κέντρα φύλαξης παιδιών.

Οι προαναφερόμενοι ιοί ανευρίσκονται, όχι σπάνια, σε μολυσμένες τροφές και πόσιμο νερό. Τα συμπτώματα της ιογενής γαστρεντερίτιδας κάνουν την εμφάνισή τους 4 με 48 ώρες μετά την έκθεση στη μολυσμένη τροφή ή νερό.

Αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης βαριάς γαστρεντερίτιδας, διατρέχουν οι ενήλικες νεαρής ηλικίας, οι ηλικιωμένοι, καθώς και οι ανοσοκατεσταλμένοι.


Συμπτώματα

• Μυϊκή σύσπαση της κοιλιακής χώρας
• Κοιλιακό άλγος
• Διάρροια
• Ναυτία
• Έμετος

Πρόσθετα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ρίγη
• Υγρή/ ιδρωμένη επιδερμίδα
• Εκσεσημασμένη εφίδρωση
• Πυρετός
• Δυσκαμψία αρθρώσεων
• Απώλεια / ακράτεια κοπράνων
• Μυϊκό άλγος
• Πτωχή θρέψη
• Αιμορραγία ανωτέρου πεπτικού (με τον έμετο – σπάνια)
• Απώλεια σωματικού βάρους

Σημεία κι εξετάσεις

Ο ιατρός σας θα αναζητήσει σημεία ένδειξης αφυδάτωσης του σώματός σας. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Ξηρή ή κολλώδης στοματική κοιλότητα
• Ληθαργική ή κωματώδη κατάσταση (σε βαριά αφυδάτωση)
• Υπόταση (χαμηλή αρτηριακή πίεση)
• Ολιγουρία ή πλήρης ανουρία; τα συμπηκνωμένα ούρα λαμβάνουν σκουρόχρωμη όψη
• Ευπίεστα σκαμμένα εντυπώματα στην κορυφή του κρανίου νηπίων (ανατομικό χαρακτηριστικό γνώρισμα στο κρανίο νηπίου γνωστή ως fontanelles)
• Απουσία δακρύων
• «Σκαμμένες» περικογχικές χώρες («σκαμμένα» μάτια)

Η εξέταση δείγματος κοπράνων αποσκοπεί στην ταυτοποίηση του συγκεκριμένου ιού, αν και στην ιογενής γαστρεντερίτιδα δεν εκτελείται απαραίτητα. Η καλλιέργεια κοπράνων ίσως αποβεί χρήσιμη για τη διαφοροδιάγνωση βακτηριακής αιτιολογίας των διαρροϊκών κενώσεων.


Θεραπεία

Στόχος της θεραπευτικής αγωγής αποτελεί η πρόληψη της αφυδάτωσης και η εξασφάλιση των απαραίτητων υγρών στον οργανισμό. Η απώλεια των υγρών και ηλεκτρολυτών (άλατα και μέταλλα) λόγω των διαρροϊκών κενώσεων ή εμέτων, οφείλεται να αναπληρώνεται με την πόση μεγάλων δόσεων υγρών. Ακόμη και αν είστε σε θέση να λάβετε κανονικά τροφή, οφείλετε να καταναλώσετε περίσσειες ποσότητες υγρών στα διαστήματα μεταξύ των γευμάτων.

• Παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας κι ενήλικες, μπορούν να καταναλώνουν ισοτονικά ποτά, όπως το Gatorade (ευρεία χρήση στον αθλητισμό), όχι όμως τα παιδιά μικρότερης ηλικίας. Αντιθέτως στη περίπτωσή τους, ικανοποιητικό αποτέλεσμα προσφέρουν διαλύματα αντικατάστασης υγρών και ηλεκτρολυτών όπως παγωμένα γλειφιτζούρια που διατίθενται σε καταστήματα πώλησης τροφίμων και φαρμακεία.
• ΜΗΝ καταναλώνετε χυμούς φρούτων (συμπεριλαμβανομένου χυμό μήλου), σόδες ή κόκα κόλα (με ή χωρίς ανθρακικό), Jell – O ή και τα δύο. Όλα τα παραπάνω περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης, η οποία επιδεινώνει τη διαρροϊκή κατάσταση, ενώ παράλληλα αδυνατούν να αναπληρώσουν τα απολεσθέντα μέταλλα.
• Πίνετε μικρές ποσότητες υγρών (2 – 4 oz) κάθε 30 – 60 λεπτά κι όχι βεβιασμένα μεγάλες ποσότητες εφ’ άπαξ, κάτι που θα προκαλούσε έπειξη προς έμετο. Για τα βρέφη ή τα πολύ μικρά παιδιά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα κουταλάκι ή μια σύριγγα.
• Το μητρικό γάλα ή φόρμουλα μητρικού γάλατος (κατά την περίοδο θηλασμού), μπορεί να χορηγείται και παράλληλα με συμπληρωματικά υγρά. ΜΗΝ προχωράτε σε αντικατάσταση με γάλα σόγιας φόρμουλας.

Τροφές μπορούν να καταναλώνονται συχνά, σε μικρές ποσότητες όμως. Προτεινόμενες τροφές είναι:

• Δημητριακά, ψωμί, πατάτες, άπαχο κρέας
• Απλό γιαούρτι, μπανάνες, φρέσκα μήλα
• Λαχανικά

Άτομα που πάσχουν από διάρροια κι αδυνατούν να λάβουν υγρά από το στόμα, λόγω ναυτίας, προφανώς χρήζουν ενδοφλέβια χορήγηση υγρών. Κάτι τέτοιο συναντάται αρκετά συχνά στην περίπτωση μικρών παιδιών.

Τα αντιβιοτικά σκευάσματα δεν έχουν εφαρμογή στους ιούς.

Σκευάσματα μείωσης της συχνότητας και της ποσότητας των διαρροϊκών κενώσεων (αντιδιαρροϊκά σκευάσματα), οφείλονται να χορηγούνται μονάχα μετά από ιατρική συμβουλή. Δύναται να οδηγήσουν σε παράταση του χρόνου διάρκειας της διάρροιας. ΜΗΝ τα χορηγείται σε παιδιά, παρά μόνον κατόπιν ιατρικής εντολής.

Άτομα υπό διουρητική αγωγή, που εμφανίζουν διάρροια, ενδέχεται να τη διακόψουν σύμφωνα με ιατρική οδηγία, κυρίως κατά την οξεία φάσης της διαρροϊκής κατάστασης. Παρά ταύτα, ΜΗ διακόψετε τη φαρμακευτική αγωγή σας, προτού δε συμβουλευτείτε τον ιατρό σας.

Ο κίνδυνος για αφυδάτωση είναι πολύ μεγαλύτερος στα βρέφη και στα μικρά παιδιά, γι’ αυτό και οι γονείς οφείλουν να παρακολουθούν με προσοχή τον ακριβή αριθμό αλλαγών βρεγμένων πάνων του παιδιού τους, σε περίοδο ασθενείας του.

Πρόγνωση

Στην πλειοψηφία τους οι λοιμώξεις υποχωρούν αυτόματα. Τα παιδιά ωστόσο διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρής παθολογικής κατάστασης λόγω αφυδάτωσης προκληθείσα από διάρροια.

Επιπλοκές

Ο ρετροϊός είναι υπεύθυνος για κρίσιμες καταστάσεις γαστρεντερίτιδας σε βρέφη και παιδιά νεαρής ηλικίας. Βαριά αφυδάτωση, ακόμη και θάνατος, είναι δυνατόν να επέλθει στις ηλικίες αυτές).


Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν η διάρροιά σας επιμένει για περισσότερο από μερικές ημέρες ή αν παρουσιάσετε σημεία αφυδάτωσης. Επίσης οφείλεται να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας στην περίπτωση που εσείς ή το παιδί σας εμφανίσει:

• Πρόσμιξη αίματος στα κόπρανα
• Σύγχυση
• Ζάλη
• Ξηρότητα στοματικής κοιλότητας
• Τάση λιποθυμίας
• Ναυτία
• Απουσία δακρύων
• Ανουρία για διάστημα άνω των 8 ωρών
• Εικόνα εμβάθυνσης των οφθαλμών
• Μαλακής σύστασης εντύπωμα στο κρανίου βρέφους (fontanelle)

Πρόληψη

Η πλειοψηφία των παθογόνων μικροοργανισμών μεταδίδονται με τα άπλυτα χέρια. Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης της ιογενής γαστρεντερίτιδας είναι ο κατάλληλος χειρισμός τροφίμων και η προσεκτική πλύση των χεριών μετά τη χρήση τουαλέτας.

Διατίθενται για χορήγηση σε παιδιά, δύο είδη εμβολίων για ρετροϊούς. Ο εμβολιασμός έναντι των ρετροϊών συστήνεται από την Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία. Το Rota Teq αποτελεί ένα από αυτά τα εμβόλια. Μια βαριά, ωστόσο, εντερική διαταραχή γνωστή ως εγκολεασμός, έχει αναφερθεί ως παρενέργεια σε μικρό αριθμό βρεφών που είχαν λάβει αυτό το εμβόλιο. Καλέστε άμεσα τον ιατρό σας αν το παιδί σας, μετά τη λήψη αυτού του εμβολίου, παρουσιάσει άλγος στομάχου, έμετο, διάρροια, πρόσμιξη αίματος στα κόπρανα ή αλλαγή των εντερικών συνηθειών.

Ορισμός

Η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα είναι η φλεγμονή του στομάχου και του εντέρου, η οποία προκαλείται από βακτηρίδια.


Βλ. επίσης:

• Τροφική δηλητηρίαση

• Ιογενής γαστρεντερίτιδα

Εναλλακτικοί ορισμοί

Λοιμώδης διάρροια – βακτηριακή γαστρεντερίτιδα, Οξεία γαστρεντερίτιδα, Γαστρεντερίτιδα – βακτηριακή.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Διάφοροι τύποι βακτηριδίων μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα που σχετίζονται με τη βακτηριακή γαστρεντερίτιδα, μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:

• Campylobacter jejuni
• Clostridium
• E. coli
• Salmonella
• Shigella
• Σταφυλόκοκκος
• Yersinia

Ορισμένες πηγές μόλυνσης είναι:

• Προϊόντα άρτου
• Γαλακτοκομικά προϊόντα
• Η ακατάλληλη προετοιμασία τροφής
• Η κατανάλωση επαναζεστανόμενου κρέατος
• Θαλασσινά

Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Την κατανάλωση ακατάλληλα προετοιμασμένου φαγητού ή την πόση μολυσμένου νερού
• Ταξιδεύοντας ή κατοικώντας σε περιοχές με ελλιπείς εγκαταστάσεις υγιεινής

Κάθε χρόνο 1 στα 1.000 άτομα περίπου εμφανίζουν βακτηριακή γαστρεντερίτιδα.


Συμπτώματα

Κάθε βακτηριακός οργανισμός προκαλεί ελαφρώς διαφοροποιημένα συμπτώματα, με κοινό όμως σε όλους τη διάρροια. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Κράμπες / μυϊκές συσπάσεις στην κοιλιακή χώρα
• Κοιλιακό άλγος
• Πρόσμιξη αίματος στα κόπρανα
• Απώλεια όρεξης
• Ναυτία κι έμετος

Σημεία κι εξετάσεις

• Εξέταση της τροφής για βακτήρια
• Καλλιέργεια κοπράνων – θετική για βακτήρια που προκαλούν τη λοίμωξη
• Λευκά αιμοσφαίρια στα κόπρανα

Η νόσος μπορεί να μεταβάλλει και τα αποτελέσματα των παρακάτω εξετάσεων:

• Περιττωματικό επίχρισμα
• Χρώση gram των κοπράνων

Θεραπεία

Η θεραπεία περιλαμβάνει την αντικατάσταση των υγρών και ηλεκτρολυτών (άλατα και μέταλλα) που χάνει ο οργανισμός κατά τη διάρκεια της διάρροιας. Σε σπάνιες περιπτώσεις, απαιτείται μετάγγιση αίματος.

Τα μέτρα αυτό-φροντίδας προς αποφυγή της αφυδάτωσης, περιλαμβάνουν:

• Την πόση διαλυμάτων ηλεκτρολυτών προς αντικατάσταση των απολεσθέντων υγρών κατά τη διάρροια
• Αποφυγή κατανάλωσης στέρεας τροφής έως την πλήρη αποδρομή της διάρροιας

Τα άτομα που εμφανίζουν διάρροια, κυρίως τα παιδιά, κι αδυνατούν να λάβουν υγρά λόγω ναυτίας, ίσως χρειαστούν ιατρική περίθαλψή κι ενδοφλέβια χορήγηση υγρών.

Σε περίπτωση που λαμβάνετε διουρητικά χάπια, ενδέχεται να διακόψετε τη λήψη των χαπιών, κατά τη διάρκεια οξύ επεισοδίου διάρροιας, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του ιατρού σας.

Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας πριν τη λήψη οποιουδήποτε αντιδιαρροϊκού φαρμακευτικού σκευάσματος.

Η αντιβιοτική και αντιμικροβιακή θεραπεία δεν αποτελεί θεραπεία εκλογής, παρά μόνον στην περίπτωση που η μόλυνση επεκταθεί κι σε άλλα συστήματα του οργανισμού.


Πρόγνωση

Συνήθως, η κλινική εικόνα παρουσιάζει βελτίωση μετά την αντικατάσταση των υγρών κι ηλεκτρολυτών, μέσα σε μία εβδομάδα. Αν και σε μεμονωμένες περιπτώσεις – σπάνια – έχουν αναφερθεί θάνατοι ή νεφρική ανεπάρκεια που σχετίζονται με τη βακτηριακή γαστρεντερίτιδα.

Ολοένα κι αυξάνονται τα κρούσματα, σε τοπικό επίπεδο, σοβαρής λοίμωξης με συγκεκριμένα μικροβιακά στελέχη του E. coli βακτηριδίου. Τα κρούσματα αυτά ενδέχεται να κρύβουν αυξημένο κίνδυνο, τόσο για τους ηλικιωμένους, όσο και για τα μικρά παιδιά.


Επιπλοκές

• Αρθρίτιδα
• Θάνατος (σπάνια)
• Αφυδάτωση
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
• Χαμηλά επίπεδα ερυθρών (αναιμία)
• Συστημική λοίμωξη (που καταλαμβάνει σχεδόν όλο το σώμα)

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Κλείστε ραντεβού με τον ιατρό σας σε περίπτωση που:

• Έχετε πρόσμιξη αίματος ή πύου στα κόπρανά σας ή αν τα κόπρανά σας είναι πολύ σκουρόχρωμα (μαύρα)
• Έχετε κοιλιακό άλγος, το οποίο δεν υποχωρεί έπειτα από μια εντερική κίνηση
• Έχετε συμπτώματα αφυδάτωσης
• Έχετε πυρετό άνω των 38,3˚C ή αν το παιδί σας έχει πυρετό άνω των 38˚C συνοδευόμενο από διάρροια
• Έχετε ταξιδέψει πρόσφατα σε ξένη χώρα κι εμφανίσατε διάρροια
• Εμφανίσατε διάρροια μετά την κατανάλωση τροφής μαζί με άτομα που εμφάνισαν επίσης διάρροια
• Ξεκινήσατε τη λήψη ενός νέου φαρμακευτικού σκευάσματος κι εμφανίσατε διάρροια
• Έχετε διάρροια που δε βελτιώνεται μετά από 5 ημέρες (2 ημέρες για βρέφος ή παιδί) ή επιδεινώνεται πριν το πέρας των 5 ημερών
• Το παιδί σας έχει έμετο για περισσότερο των 12 ωρών (αν πρόκειται για νεογνό κάτω των 3 μηνών, επικοινωνήστε άμεσα με τον ιατρό σας μόλις εμφανίσει διάρροια ή έμετο)

Πρόληψη

Η κατάλληλη διαχείριση, αποθήκευση και προετοιμασία της τροφής – σε συνδυασμό με σωστές εγκαταστάσεις / τεχνικές υγιεινής - θεωρούνται τα βασικότερα μέτρα πρόληψης.

Ορισμός

Η νόσος του Crohn αποτελεί μια μορφή φλεγμονώδους πάθησης του εντέρου (IBD). Προσβάλλει συνήθως τις εντερικές έλικες, αν και μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιοδήποτε μοίρα του πεπτικού σωλήνα, από το στόμα μέχρι τον ορθό (πρωκτό).


Βλ επίσης: Eλκώδης κολίτιδα


Εναλλακτικοί ορισμοί

Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου – Νόσος του Crohn, κατά τόπους εντερίτιδα, Ειλεϊτιδα, Κοκκιωματώδης ειλεοκολίτιδα, IBD (φλεγμονώδης νόσος του εντέρου) – Νόσος του Crohn.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Αν και η αιτιολογία της νόσου παραμένει άγνωστη, η πάθηση σχετίζεται, σύμφωνα με την άποψη μερικών ειδικών, με τον ανθρώπινο αυτοάνοσο μηχανισμό.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το ανοσοποιητικό σύστημα συντελεί στην προστασία του οργανισμού. Στη νόσο του Crolin ωστόσο, ο ιστός του πεπτικού συστήματος καθίσταται αντιγονικός (διαταράσσεται η ικανότητα αναγνώρισης του φυσιολογικού ιστού), με αποτέλεσμα τη δημιουργία υπερδραστικής αυτοάνοσης παθογενετικής αντίδρασης και την πρόκληση χρόνιας φλεγμονής. Η κατάσταση αυτή αποκαλείται αυτοάνοση διαταραχή.

Άτομα που πάσχουν από τη νόσο του Crohn, παρουσιάζουν μια χρόνια διαδρομή φλεγμονής του γαστρεντερικού συστήματος. Η νόσος προσβάλλει οποιαδήποτε μοίρα του πεπτικού σωλήνα. Πιθανό εύρημα είναι, να μεταβάλλονται σε προσβεβλημένα τμήματα εντερικού ιστού, τμήματα υγιούς ιστού. Η χρόνια διαδρομή της φλεγμονής οδηγεί σε πάχυνση του εντερικού βλεννογόνου και υποβλεννογόνου χιτώνα.

Η νόσος του Crohn υποδιαιρείται σε 5 διαφορετικούς τύπους:

• Την ειλεοκολίτιδα, τη συνηθέστερη μορφή, η οποία προσβάλλει το τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου (ειλεού) και το παχύ έντερο (κόλον)
• Την ειλεϊτιδα, που προσβάλλει τον ειλεό
• Τη γαστροδωδεκαδακτυλική νόσο του Crohn, που προσβάλλει το στόμαχο και το αρχικό τμήμα του λεπτού εντέρου, που ονομάζεται δωδεκαδάκτυλο
• Τη νηστιδοειλεϊτιδα, που προκαλεί κατά τόπους φλεγμονή στο αρχικό ήμισυ του λεπτού εντέρου (τη νήστιδα)
• Την κοκκιωματώδη κολίτιδα του Crohn, που προσβάλλει μόνον το παχύ έντερο.

Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες έχουν επίσης ενοχοποιηθεί για την εμφάνιση της νόσου του Crohn. Ωστόσο, δεν αποκλείεται η πάθηση να οφείλεται σε μια παθολογικά υπερδραστική αντίδραση του οργανισμού στη φυσιολογική εντερική χλωρίδα.

Η νόσος προσβάλλει άτομα κάθε ηλικίας, κυρίως όμως τους νεαρούς ενήλικες, από 15 έως 35 ετών. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Οικογενειακό ιστορικό νόσου Crohn
• Εβραϊκή καταγωγή
• Κάπνισμα

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα είναι ανάλογα του τμήματος του γαστρεντερικού συστήματος, που έχει προσβληθεί. Κυμαίνονται από ήπια έως αρκετά σοβαρά, ενώ παρουσιάζουν χρόνια διαδρομή με υφέσεις κι εξάρσεις.

Τα κύρια συμπτώματα της νόσου Crohn περιλαμβάνουν:

• Κοιλιακά άλγη, με συσπαστικό χαρακτήρα (ιδίως περιομφαλικά)
• Πυρετό
• Κόπωση
• Απώλεια όρεξης
• Άλγος κατά την αφόδευση (τεινεσμό)
• Επίμονη, υδαρής διάρροια
• Μη επιθυμητή απώλεια βάρους

Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Δυσκοιλιότητα
• Φλεγμονή των οφθαλμών
• Συρίγγια (συνήθως της ορθικής χώρας, με εκκρίσεις πύου, βλέννης ή κοπράνων
• Αρθραλγία
• Φλεγμονή του ήπατος
• Έλκη της στοματικής κοιλότητας
• Αιμορραγία εκ του ορθού κι αιματηρά κόπρανα
• Δερματικό εξάνθημα
• Οίδημα των ούλων

Σημεία κι εξετάσεις

Κατά τη φυσική εξέταση, ίσως αποκαλυφθεί η ύπαρξη κοιλιακής μάζας ή ευαισθησίας, δερματικό εξάνθημα, οίδημα των αρθρώσεων ή έλκη της στοματική κοιλότητας. Διαγνωστικές εξετάσεις της νόσου Crohn είναι:

• Βαριούχος υποκλυσμός
• Κολονοσκόπηση
• Υπολογιστική τομογραφία της κοιλίας
• Ενδοσκόπηση, συμπεριλαμβανομένου της ενδοσκόπησης με κάψουλα
• Μαγνητική τομογραφική απεικόνιση της κοιλίας
• Σιγμοειδοσκόπηση
• Εντεροσκόπηση
• Απεικόνιση του ανωτέρου γαστρεντερικού σωλήνα

Η καλλιέργεια κοπράνων ίσως αποβεί χρήσιμη στη διαφοροδιάγνωση άλλων πιθανών αιτιών πρόκλησης των συμπτωμάτων.

Η πάθηση δύναται να επηρεάσει τα αποτελέσματα και των παρακάτω εξετάσεων:

• Αλβουμίνης
• C- αντιδρώσας πρωτεΐνης
• Ρυθμό ιζηματογένεσης ερυθροκυττάρων
• Λιπώδους σύστασης των κοπράνων
• Αιμοσφαιρίνης
• Δοκιμασίες ηπατικής λειτουργίας
• Την τιμή των λευκών αιμοσφαιρίων

Θεραπεία

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΘΡΕΨΗ

Καμία συγκεκριμένη δίαιτα δεν έχει αποφέρει βελτίωση ή επιδείνωση της εντερικής φλεγμονής στη νόσο του Crohn. Ωστόσο, μια διατροφή πλούσια σε θερμίδες, βιταμίνες και πρωτεΐνες, είναι ζωτικής σημασίας για την αποφυγή του υποσιτισμού και της απώλειας βάρους. Οι διαταραχές που προκαλούν κάποιες ειδικές τροφές, ποικίλουν από άτομο σε άτομο.

Συγκεκριμένα είδη τροφών, ίσως επιδεινώσουν τα συμπτώματα της διάρροιας και των αερίων, ιδιαίτερα σε οξείες φάσεις της νόσου. Διατροφικές συστάσεις που δίδονται σε χρονικές περιόδους έντονης συμπτωματολογίας, περιλαμβάνουν:

• Κατανάλωση μικρών ποσοτήτων τροφής, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας
• Κατανάλωση αρκετής ποσότητας νερού (συχνή κατανάλωση μικρών ποσοτήτων καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας)
• Αποφυγή τροφών πλούσιες σε φυτικές ίνες (bran, φασόλια, καρύδια, σπόρια και ποπ κορν)
• Αποφυγή λιπαρών ή τηγανιτών τροφών και σάλτσες (βούτυρο, μαργαρίνη και βαριές κρέμες)
• Εάν ο οργανισμός σας δυσκολεύεται στην πέψη γαλακτοκομικών προϊόντων, περιορίστε τα.
• Αποφυγή ή περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ και καφεΐνης

Άτομα με απόφραξη του εντερικού αυλού, οφείλουν να αποφεύγουν τα ωμά φρούτα και τα λαχανικά. Εκείνοι πάλι που παρουσιάζουν δυσχέρεια στην πέψη της λακτόζης (τύπος λακτόζης που περιέχεται στο γάλα), οφείλουν να αποφεύγουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας για συμπληρωματική λήψη βιταμινών και μετάλλων:

• Συμπληρώματα σιδήρου (εάν είστε αναιμικός)
• Συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D, για να βοηθήσουν στη διατήρηση γερών οστών
• Βιταμίνη Β12 για την πρόληψη της αναιμίας.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ

Σε κρίσιμες διαρροϊκές καταστάσεις, τα αντιδιαρροϊκά σκευάσματα παρουσιάζουν ικανοποιητική δράση. Η λοπεραμίδη χορηγείται και χωρίς ιατρική συνταγή, αν και θεωρείται σκόπιμο, πριν τη λήψη τέτοιων σκευασμάτων να λαμβάνετε ιατρική συμβουλή.

Προτεινόμενα φάρμακα αντιμετώπισης της νόσου είναι:

• Αμινοσαλικυλικά (5-ASAs) σκευάσματα που βοηθούν στην αντιμετώπιση ήπιου έως μέτριου βαθμού φλεγμονών. Κυκλοφορούν σε μορφή διαστοματικών δισκίων ή ορθικών υπόθετων.
• Κορτικοστεροειδών (πρεδνιζόνη και μεθυλπρεδνιζολόνη) με εφαρμογή σε περιπτώσεις μέτριου έως σοβαρού βαθμού νόσου Crohn. Λαμβάνονται στοματικά ή ενδορθικά.
• Ανοσοκατασταλτικά όπως η αζαθιοπρίνη ή 6- μερκαπτοπουρίνη, που αδρανοποιούν την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Βοηθούν στην ελαχιστοποίηση των αναγκών για κορτιοκοστεροειδή ή και τη γρήγορη επούλωση κάποιων συριγγίων
• Αντιβιοτικά, με εκλογή χορήγησης σε αποστήματα ή συρίγγια
• Βιολογικά θεραπευτικά σκευάσματα με εφαρμογή σε ασθενείς που πάσχουν από σοβαρή μορφή της νόσου Crolin και οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται σε άλλους τύπους θεραπευτικής αγωγής. Σκευάσματα αυτής της κατηγορίας περιλαμβάνουν: την ινφλιξιμάβη, την ανταλιμουμάβη, την κερτολιζουμάβη και τη ναταλιζουμάβη. Ανήκουν σε μια κατηγορία φαρμάκων γνωστά ως μονοκλονικά αντισώματα, τα οποία συνεργούν στην αδρανοποίηση ενός χημικού ανοσοποιητικού συστήματος που προάγει τη φλεγμονή.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Σε περίπτωση αποτυχίας των φαρμακευτικών σκευασμάτων, θεραπεία εκλογής αποτελεί η χειρουργική αντιμετώπιση τμήματος του εντέρου που έχει υποστεί βλάβη (εντερεκτομή) ή η χειρουργική παροχέτευση αποστήματος. Μέσω μιας τεχνικής που ονομάζεται αναστόμωση, επιτυγχάνεται η συνένωση των δύο εντερικών κολοβωμάτων.

Η πλειοψηφία των πασχόντων της εν λόγο νόσου, αργά ή γρήγορα, υποβάλλονται σε χειρουργική εντερική παρέμβαση. Εν αντιθέσει με την ελκώδης κολίτιδα, η χειρουργική αποκατάσταση προς αντιμετώπιση της νόσου Crohn ,δεν αποφέρει ουσιαστική βελτίωση ή ίαση.

Ασθενείς της νόσου Crohn με αρνητική ανταπόκριση στη φαρμακευτική αγωγή, χρήζουν πιθανότατα χειρουργικής αντιμετώπισης, ιδιαίτερα στην περίπτωση εμφάνισης επιπλοκών όπως:

• Αιμορραγία
• Συρίγγια (παθολογικές επικοινωνίες του εντερικού αυλού με άλλα τμήματα ή περιοχές του σώματος)
• Λοιμώξεις (αποστήματα)
• Στενώσεις

Σε κάποιους ασθενείς απαιτείται η ολική χειρουργική αφαίρεση του παχέους εντέρου (κόλου) με ή χωρίς τον ορθό.


Πρόγνωση

Δεν υφίστανται ουσιαστική ίαση της νόσου Crohn. Η κατάσταση χαρακτηρίζεται από περιόδους εναλλαγής υφέσεων κι εξάρσεων.

Αποτελεί κύριας σημασίας ωστόσο, η μακροχρόνια παραμονή υπό φαρμακευτική αγωγή, προκειμένου να αποτραπεί η σύντομη επανεμφάνιση των συμπτωμάτων της νόσου. Σε περίπτωση που ο ασθενής διακόψει ή αλλάξει για οποιοδήποτε λόγο τα φαρμακευτικά σκευάσματα που λαμβάνει, οφείλει να επικοινωνήσει άμεσα με τον ιατρό του.

Άτομα που πάσχουν από τη νόσο του Crohn, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του λεπτού και του παχέους εντέρου.


Επιπλοκές

• Απόστημα
• Εντερική απόφραξη
• Επιπλοκές της κορτιζονοθεραπείας, όπως η οστική αποδυνάμωση
• Οζώδες ερύθημα
• Συρίγγια στις ακόλουθες περιοχές:

-Την ουροδόχο κύστη
-Το δέρμα
-Τον κόλπο

• Παθολογική σωματική και σεξουαλική ανάπτυξη στα παιδιά
• Αρθρίτιδες – φλεγμονή αρθρώσεων
• Βλάβες των οφθαλμών
• Ένδειες διατροφικές (συγκεκριμένα ένδεια-έλλειψη- Βιταμίνης Β12)
• Γαγγρανώδες πυόδερμα

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Κλείστε ραντεβού με τον ιατρό σας εάν:

• Παρουσιάσετε συμπτώματα της νόσου Crohn
• Γνωρίζετε ότι ήδη πάσχετε από την εν λόγο πάθηση και τα συμπτώματά σας επιδεινωθούν ή δεν παρουσιάσουν βελτίωση παρά τη φαρμακευτική σας αγωγή
• Γνωρίζετε ότι πάσχετε από τη νόσο του Crohn και σας εμφανιστούν νέα συμπτώματα.

Oρισμός

Δυσαπορρόφηση είναι η δυσχέρεια στην πέψη και απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών των τροφών.


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η δυσαπορρόφηση μπορεί να οφείλεται σε διαφορετικές ασθένειες και αφορά συνήθως την αδυναμία στην απορρόφηση ορισμένων σακχάρων, λιπών, πρωτεϊνών ή βιταμινών από τις τροφές. Υπάρχει όμως και δυσαπορρόφηση όλων γενικά των τροφών.

Μερικά από τα αίτια της δυσαπορρόφησης είναι:

• Αβηταλιποπρωτεϊναιμία
• AIDS
• Χολική ατρησία
• Κοιλιοκάκη
• Ορισμένα φάρμακα (η χολεστυραμίνη, η τετρακυκλίνη, ορισμένα αντιοξέα, ορισμένα φάρμακα για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, η κολχικίνη, η ακαρμπόζη, η φενυτοΐνη)
• Ορισμένοι τύποι καρκίνων (λέμφωμα, καρκίνος παγκρέατος, γαστρίνωμα)
• Ορισμένοι τύποι χειρουργικών επεμβάσεων (γαστρεκτομή με βαγοτομή, χειρουργικές επεμβάσεις για την παχυσαρκία, ολική ή μερική αφαίρεση του ειλεού)
• Χολόσταση
• Χρόνια ηπατοπάθεια
• Χρόνια παγκρεατίτιδα
• Δυσανεξία στο αγελαδινό γάλα
• Νόσος Crohn
• Κυστική ίνωση
• Βλάβη από ακτινοθεραπείες
• Δυσανεξία στη λακτόζη
• Παράσιτα

- Λάμβλιες
- Αγκυλόστομα
- Στρογγυλοειδή

• Σύνδρομο Shwachman-Diamond (γενετική ασθένεια που επηρεάζει το πάγκρεας και τον μυελό των οστών)
• Δυσανεξία στην πρωτεΐνη του γάλακτος σόγιας
• Νόσος Whipple

Η δυσαπορρόφηση της βιταμίνης B12 μπορεί να οφείλεται σε:

• Κακοήθη νεανική αναιμία
• Κεστοειδή σκώληκα (ταινία)

Δυσαπορρόφηση βιταμινών μπορεί να υπάρχει ακόμη και χωρίς την εκδήλωσης διάρροιας.


Συμπτώματα

• Τυμπανισμός, κράμπες και αέρια
• Ογκώδη κόπρανα
• Χρόνια διάρροια
• Καχεξία
• Λιπώδη κόπρανα (στεατόρροια)
• Απώλεια μυϊκής μάζας
• Απώλεια βάρους

Η δυσαπορρόφηση μπορεί να έχει επιπτώσεις στη σωματική ανάπτυξη ή μπορεί να οδηγήσει σε συγκεκριμένες ασθένειες.


Ενδείξεις και εξετάσεις

• Δοκιμασία απορρόφησης D-ξυλόζης
• Δοκιμασία υδρογόνου αναπνοής
• Απεικονιστικές μελέτες λεπτού εντέρου και παγκρέατος
• Ποιοτική ανίχνευση λίπους στα κόπρανα
• Ποσοτική ανίχνευση λίπους στα κόπρανα
• Δοκιμασία Schilling για τη βιταμίνη B12
• Δοκιμασία διέγερσης εκκριματίνης
• Βιοψία λεπτού εντέρου
• Καλλιέργεια κοπράνων ή καλλιέργεια αναρρόφησης λεπτού εντέρου

Θεραπεία

Η υποκατάσταση βιταμινών και θρεπτικών ουσιών βιταμίνη είναι συχνά απαραίτητη.


Πρόγνωση

Η εξέλιξη εξαρτάται από την ασθένεια που προκάλεσε την δυσαπορρόφηση.


Επιπλοκές

Μακροχρόνια δυσαπορρόφηση μπορεί να οδηγήσει σε:

• Αναιμία
• Χολόλιθους
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Πέτρες στα νεφρά
• Οστεοπόρωση και ασθένειες των οστών
• Υποσιτισμό και ανεπάρκεια βιταμινών

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας αν παρουσιάζετε συμπτώματα δυσαπορρόφησης.


Πρόληψη

Οι μέθοδοι πρόληψης εξαρτώνται από την ασθένεια που προκαλεί τη δυσαπορρόφηση.

Ορισμός

Η κοιλιοκάκη αποτελεί μια κληρονομική, αυτοάνοση νόσο, σύμφωνα με την οποία έχει υποστεί βλάβη ο βλεννογόνος του λεπτού εντέρου, λόγω κατανάλωσης γλουτένης κι άλλων πρωτεϊνών που ανευρίσκονται στο σιτάρι, στο κριθάρι, στη σίκαλη και πιθανόν στη βρώμη.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Ιδιοπαθής στεατόρροια, Μη τροπική σπρου, Δυσανεξία στη γλουτένη, Γλουτενοευαίσθητη εντεροπάθεια.

Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Παραμένει άγνωστη η αιτία πρόκλησης της κοιλιοκάκης. Το εντερικό τοίχωμα διαθέτει προεκβολές (που ονομάζονται λαχνοί / λαχνώδες προεκβολές), οι οποίες απορροφούν τα θρεπτικά συστατικά. Σε μια αδιάγνωστη ή δίχως αγωγή κοιλιοκάκη, οι λαχνωτές αυτές προεκβολές επιδεινώνονται, με αποτέλεσμα τη διαταραχή της φυσιολογικής απορρόφησης των θρεπτικών ουσιών.

Η νόσος μπορεί να αναπτυχθεί καθ’ όλη τη διάρκεια ενός ατόμου, από τη βρεφική ηλικία έως τα βαθιά γεράματα.

Όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό της νόσου, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης της πάθησης. Η διαταραχή είναι πιο συχνή στους Καυκάσιους και στα άτομα με ευρωπαϊκή καταγωγή, ενώ οι γυναίκες φαίνεται να είναι πιο ευάλωτες απ’ ότι οι άνδρες.

Αρκετές είναι οι παθήσεις και οι καταστάσεις που συνοδεύουν την κοιλιοκάκη, συμπεριλαμβανομένου τις παρακάτω:

• Αναιμία
• Αυτοάνοσες διαταραχές, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα κι ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
• Κάποιοι συγκεκριμένοι τύποι καρκίνου του εντέρου
• Ερπητοειδής δερματίτιδα
• Σύνδρομο Down
• Δυσανεξία στη λακτόζη
• Αποβολή ή ανεξήγητη στειρότητα
• Νευρολογικές καταστάσεις
• Οστεοπόρωση ή οστεοπενία
• Θυρεοειδική πάθηση
• Σακχαρώδης διαβήτη τύπου I

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της κοιλιοκάκης διαφέρουν αξιοσημείωτα από άτομο σε άτομο. Αυτή είναι και η αιτία που καθυστερεί πολλές φορές να τεθεί η διάγνωση. Για παράδειγμα, ένας ασθενής μπορεί να παρουσιάσει δυσκοιλιότητα, ένας άλλος διάρροια κι ένας τρίτος ασθενής να μην παρουσιάζει καμία διαταραχή του εντερικού συστήματος.

Μια μερική κατανομή των γααστρεντερικών συμπτωμάτων:

• Κοιλιακό άλγος
• Κοιλιακή διάταση, μετεωρισμός, αέρια, δυσπεψία
• Δυσκοιλιότητα
• Μειωμένη όρεξη (ίσως αυξημένη ή χωρίς μεταβολές)
• Διάρροια - χρόνια ή περιστασιακή
• Δυσανεξία στη λακτόζη (αποτελεί πάθηση που χρήζει διαφοροδιάγνωση, συνήθως υποχωρεί μετά τη λήψη θεραπευτικής αγωγής)
• Ναυτία κι έμετος
• Κόπρανα που επιπλέον, έντονης οσμής, αιματηρά ή με πρόσμιξη λίπους
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους (αν και δεν αποκλείεται ασθενής κατά τη διάγνωση να είναι υπέρβαρος ή φυσιολογικού σωματικού βάρους)

Μια μερική κατανομή των μη γαστρεντερικών συμπτωμάτων:

• Αναιμία (χαμηλός ποσοτικός προσδιορισμός αίματος)
• Οστικό κι αρθρικό άλγος
• Πάθηση του οστίτη ιστού (οστεοπόρωση, κυφωσκολίωση, κάταγμα)
• Δύσπνοια / άπνοια (που οφείλεται στην αναιμία)
• Ταχεία / εύκολη πρόκληση εκχυμώσεων
• Διαταραχές της αδαμαντίνης των οδόντων κι αποχρωματισμός
• Κατάθλιψη
• Κόπωση
• Καθυστερημένη ανάπτυξη των παιδιών (στα παιδιά)
• Απώλεια τριχών
• Υπογλυκαιμία (χαμηλή τιμή σακχάρου αίματος)
• Οξυθυμία κι αλλαγές στη συμπεριφορά
• Υποσιτισμός
• Στοματικά έλκη
• Επώδυνες μυϊκές συσπάσεις
• Ρινορραγία
• Επιληπτικοί παροξυσμοί
• Κοντό ανάστημα, ανεξήγητο
• Δερματικές παθήσεις (ερπητοειδής δερματίτιδα)
• Οίδημα / διόγκωση γενικευμένη ή κοιλιακή
• Ένδεια βιταμινών ή μετάλλων, ενός ή περισσοτέρων θρεπτικών συστατικών (για παράδειγμα σιδήρου, φυλλικού οξέος, βιταμίνης Κ)

Σημεία κι εξετάσεις

• Ο ποσοτικός προσδιορισμός του αίματος (CBC), ίσως αναδείξει σημεία αναιμίας. Στην περίπτωση που διαπιστωθεί αναιμία, είναι πολύ σημαντικό να προσδιοριστεί η αιτία.
• Η αύξηση του επιπέδου της αλκαλικής φωσφατάσης θέτει την υπόνοια απώλειας οστίτη ιστού
• Χαμηλές τιμές χοληστερόλης κι αλβουμίνης, ίσως αποτελούν σημεία δυσαπορρόφησης και υποσιτισμού
• Ίσως σημειωθεί και ήπια αύξηση των τιμών των ηπατικών ενζύμων και πηξιολογικές διαταραχές αίματος.

Κάποια ειδικά αντισώματα ανιχνεύονται με αιματολογικές εξετάσεις, οι οποίες διεξάγονται μετά από ιατρική εντολή, στην περίπτωση υποψίας της κοιλιοκάκης. Σε θετικό αποτέλεσμα των παραπάνω εξετάσεων διεξάγεται εν συνεχεία μια γαστροσκόπηση με σκοπό τη λήψη δείγματος ιστού για βιοψία από το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου (από το δωδεκαδάκτυλο).

Υπάρχει επίσης δυνατότητα προσδιορισμού μέσω γενετικών εξετάσεων αίματος, της πιθανότητας που διατρέχει κάποιος να αναπτύξει την πάθηση της κοιλιοκάκης.

Μια ενδοσκοπική εντεροσκόπηση (κολονοσκόπηση) των κατωτέρων τμημάτων του εντέρου που παρουσιάζουν και τη μεγαλύτερη συχνότητα εντόπισης της νόσου, αναδεικνύει την επιπέδωση των λαχνών.

Μια επαναληπτική βιοψία ή κύκλος αιματολογικών εξετάσεων, διεξάγεται συνήθως μερικούς μήνες αφού τεθεί η διάγνωση και ληφθεί αγωγή. Κατ’ αυτόν τον τρόπο επιβεβαιώνεται η διάγνωση. Φυσιολογικά αποτελέσματα των παραπάνω εξετάσεων, αντιστοιχούν σε θετική αντίδραση στη θεραπεία, επιβεβαιώνοντας και πάλι τη διάγνωση. Κάτι τέτοιο ωστόσο, δεν επισημαίνει και την ίαση της πάθησης.



Θεραπεία

Απαιτείται εφ’ όρου ζωής η λήψη τροφής / διατροφή χωρίς γλουτένη. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται η επούλωση των εντερικών λαχνών. Περιορίστε τις τροφές, τα ποτά και τα φαρμακευτικά σκευάσματα που περιέχουν σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη και πιθανόν βρώμη.

Οφείλεται να διαβάζετε προσεκτικά τις ετικέτες των τροφών και των φαρμάκων για πιθανές κρυφές πηγές ιχνών των προαναφερθέντων, καθώς και παραγώγων τους. Δεν θα ήταν προτιμητέο να συνεχίζετε να ακολουθείτε την αμερικανική δίαιτα, μιας και η τελευταία περιέχει πολλά ίχνη από σιτάρι και κριθάρι. Με την κατάλληλη μόρφωση και προγραμματισμό, μπορείτε να επιτύχετε το στόχο της επούλωσης.

ΜΗ ξεκινήσετε μια διατροφή που δεν περιέχει γλουτένη προτού τεθεί η διάγνωση. Κάτι τέτοιο θα επηρεάσει μελλοντικές εξετάσεις προσδιορισμού της νόσου.

Ο ιατρός σας, ίσως σας συστήσει συμπληρώματα βιταμινών και μετάλλων προς διόρθωση των θρεπτικών διαταραχών. Περιστασιακά, ίσως συστηθούν και κορτικοστεροειδή (όπως πρεδνιζόνη) για μικρό χρονικό διάστημα ή για αντιμετώπιση της αποφρακτικής κοιλιοκάκης. Ακολουθώντας μια καλά ισορροπημένη διατροφή που δεν περιέχει γλουτένη, αποτελεί σε γενικές γραμμές, τη μόνη απαραίτητη αγωγή για μια φυσιολογική κλινική κατάσταση.

Αφού τεθεί η διάγνωση, αναζητήστε βοήθεια από αναγνωρισμένο διατροφολόγο με ειδικότητα στην κοιλιοκάκη και στη διατροφή που δεν περιέχει γλουτένη. Μια ομάδα υποστήριξης μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε την πάθηση και τις διατροφικές σας συνήθειες.


Πρόγνωση

Το πιο σημαντικό μέτρο λήψης για τη βελτίωση της υγείας σας είναι να αφαιρέσετε από τη διατροφή σας όλα τα βλαβερά συστατικά. Ακολουθώντας μια αυστηρή διατροφή έχετε πολλές πιθανότητες να ζήσετε μια μακρόχρονη, γεμάτη υγεία ζωή, εκτός κι αν ήδη είχατε υποστεί μόνιμες βλάβες προτού τεθεί η διάγνωση.


Επιπλοκές

Οφείλετε να ακολουθείτε προσεκτικά κι αδιάκοπα μια διατροφή χωρίς γλουτένη. Εάν η νόσος παραμείνει δίχως αγωγή μπορεί να προκαλέσει νοσηρές επιπλοκές.

Η καθυστερημένη διάγνωση ή η άρνηση να ακολουθήσετε συγκεκριμένη διατροφή, θέτει τον κίνδυνο να παρουσιάσετε μία από τις παρακάτω καταστάσεις:

• Αυτοάνοσες διαταραχές
• Συγκεκριμένους τύπους καρκίνου του εντέρου
• Κατάγματα
• Στειρότητα
• Αποβολή
• Οστεοπόρωση

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε συμπτώματα κοιλιοκάκης.


Πρόληψη

Καθ’ ότι παραμένει άγνωστη η αιτία πρόκλησης της πάθησης, δεν υπάρχει τρόπος πρόληψής της. Γνωρίζοντας ωστόσο τους παράγοντες κινδύνου (όπως η ύπαρξη οικογενειακού μέλους με αυτή τη νόσο), αυξάνονται οι πιθανότητες πρώιμης διάγνωσης κι ενός μακροχρόνιου βίου.

Ορισμός

Η άτυπη πνευμονία αναφέρεται στην πνευμονία που οφείλεται σε συγκεκριμένα βακτηρίδια, συμπεριλαμβάνοντας τη Legionella pneumophila, το Mycoplasma pneumoniae και τη Chlamydophila pneumoniae.

Το άρθρο αυτό περιλαμβάνει μια γενική επισκόπηση της άτυπης πνευμονίας.

Εναλλακτικοί ορισμοί

Περιπατητική πνευμονία, Chlamydophila πνευμονία.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η άτυπη πνευμονία που οφείλεται σε μυκόπλασμα και Chlamydophila, συνήθως εμφανίζεται υπό ήπια μορφή πνευμονίας, εν αντιθέσει με άλλους τύπους της νόσου, των οποίων η συμπτωματολογία κάνει την εμφάνισή της σε συντομότερο χρονικό διάστημα και λαμβάνει σοβαρή πρώιμη κλινική εικόνα.

Η πνευμονία από μυκόπλασμα προσβάλλει πιο συχνά νεαρότερα άτομα και τις περισσότερες φορές συνοδεύεται από αναιμία, συγκεκριμένους τύπους ερυθήματος και νευρολογικές διαταραχές, όπως μηνιγγίτιδα, μυελίτιδα κι εγκεφαλίτιδα. Για περισσότερες πληροφορίες όσον αφορά αυτόν τον τύπο πνευμονίας.

Η πνευμονία που οφείλεται σε βακτηρίδια της κατηγορίας των χλαμύδια, εμφανίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και υπολογίζεται ότι αποτελεί το 5 – 15% όλων των πνευμονιών. Ως επί το πλείστον, λαμβάνει ήπια μορφή και κατέχει χαμηλό ποσοστό θνησιμότητας.

Η άτυπη πνευμονία που οφείλεται στη Legionella αποτελεί το 2 – 6% των πνευμονιών και κατέχει υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας. Οι ηλικιωμένοι, οι καπνιστές, οι ασθενείς χρόνιων νοσημάτων και οι ανοσοκατεσταλμένοι, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο προσβολής του συγκεκριμένου τύπου πνευμονίας. Αναπνέοντας μολυσμένο αέρα (όπως μπορεί να συμβεί με τα κλιματιστικά συστήματα), επίσης ενοχοποιείται για την πρόκληση της πνευμονίας από Legionella.


Συμπτώματα

• Ρίγη
• Σύγχυση (ιδίως στην πνευμονία από Legionella)
• Βήχας
• Διάρροια (ιδίως στην πνευμονία από Legionella)
• Πυρετός
• Γενική αίσθηση κακουχίας
• Κεφαλαλγία
• Απώλεια όρεξης
• Μυϊκή δυσκαμψία κι άλγος
• Ταχύπνοια
• Ερύθημα (κυρίως στην πνευμονία από μυκόπλασμα)
• Δυσκολία αναπνοής

Σημεία κι εξετάσεις

Άτομα με υποψία πνευμονίας χρήζουν πλήρης ιατρικής εκτίμησης, περιλαμβάνοντας μια ολοκληρωμένη φυσική εξέταση, μια ακτινογραφία θώρακος - ιδιαίτερα αν η φυσική εξέταση δεν αποκλείσει το ενδεχόμενο της οξείας βρογχίτιδας ή άλλων αναπνευστικών λοιμώξεων.

Μπορούν να διεξαχθούν εναλλακτικές μελέτες / εξετάσεις, αναλόγως της σοβαρότητας της νόσου, οι οποίες περιλαμβάνουν:

• Ποσοτικό προσδιορισμό αίματος
• Καλλιέργεια αίματος
• Ανίχνευση αντισωμάτων ορού για συγκεκριμένα βακτήρια
• Βρογχοσκόπηση
• Ανοικτή βιοψία πνεύμονος (διεξάγεται μονάχα σε πολύ συγκεκριμένες καταστάσεις, οι οποίες παραμένουν αδιάγνωστες)
• Καλλιέργεια πτυέλων

Εξετάσεις ούρων και λήψη φαρυγγικού επιχρίσματος, πρέπει επίσης να διενεργείται.


Θεραπεία

Τα αντιβιοτικά αποτελούν τη θεραπεία εκλογής, στην άτυπη πνευμονία. Σε ήπιες κλινικές μορφές της νόσου, τα αντιβιοτικά χορηγούνται συνήθως δια του στόματος. Σε βαριές μορφές όμως, απαιτείται νοσηλεία κι ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικών, καθώς κι οξυγονοθεραπεία.

Τα αντιβιοτικά με μεγαλύτερη εφαρμογή στην άτυπη πνευμονία, περιλαμβάνουν:

• Αζιθρομυκίνη
• Κλαριθρομυκίνη
• Ερυθρομυκίνη
• Φλουοροκινολόνες και παράγωγά τους (όπως η λεβοφλοξασίνη)
• Τετρακυλίνες (όπως η δοξυκυκλίνη)

Πρόγνωση

Η πλειοψηφία των ασθενών με πνευμονία από μυκόπλασμα ή Chlamydophila, έχουν καλή έκβαση μετά τη λήψη κατάλληλης αντιβιοτικής αγωγής. Ωστόσο, δεν αποκλείεται η πιθανότητα υποτροπής της λοιμώξεως, σε περίπτωση που η αντιβιοτική αγωγή ληφθεί για μικρότερο χρονικό διάστημα των 2 εβδομάδων.

Η άτυπη πνευμονία συνήθως συνοδεύεται με ήπιες κλινικές μορφές της πνευμονίας, ενώ η πνευμονία από Legionella συγκεκριμένα, δύναται να λάβει βαριά μορφή, ιδιαίτερα στην περίπτωση των ηλικιωμένων, των ασθενών χρόνιων νοσημάτων κι των ανοσοκατεσταλμένων. Επί πρόσθετα, παρουσιάζει υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας.


Επιπλοκές

• Αιμολυτική αναιμία (κυρίως σε συνδυασμό με πνευμονία από μυκόπλασμα)
• Αναπνευστική ανεπάρκεια

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε πυρετό, βήχα ή δυσκολία αναπνοής. Πολλές είναι οι αιτίες πρόκλησης αυτών των συμπτωμάτων. Ο ιατρός οφείλει να αποκλείσει την πνευμονία.


Πρόληψη

Άγνωστοι παραμένουν οι μέθοδοι πρόληψης της άτυπης πνευμονίας, ούτε και διατίθεται ακόμη εμβόλιο κατά αυτής.

Τι είναι ο νέος ιός της γρίπης;

Ο νέος ιός της γρίπης Α(Η1Ν1) που απομονώθηκε για πρώτη φορά φέτος είναι ένας νέος υπότυπος του ιού της γρίπης που επηρεάζει κ αι τους ανθρώπους. Περιέχει γονίδια από ιό της γρίπης των χοίρων, των πτηνών και των ανθρώπων σε ένα συνδυασμό που δεν είχε εμφανιστεί ποτέ έως τώρα. Μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και η νόσηση έχει περιγραφεί ως πολύ σοβαρή σε κάποιες περιπτώσεις.


Ποια είναι τα συμπτώματα της γρίπης από το νέο ιό;

Τα συμπτώματα της νόσου είναι παρόμοια με αυτά της εποχικής γρίπης και μπορεί να περιλαμβάνουν αιφνίδια έναρξη πυρετού και συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα (όπως βήχας, καταρροή, πονόλαιμος, πόνος στους μυς, πονοκέφαλος), ενώ μπορεί να παρουσιαστούν και άλλα συμπτώματα, όπως ρίγη, αίσθημα κόπωσης, διάρροια και έμετοι.
Σε μερικές περιπτώσεις, παρατηρείται σοβαρή νόσηση σε κατά τα άλλα υγιείς ανθρώπους που μολύνονται με τον ιό.

Πώς μολύνονται οι άνθρωποι με το νέο ιό της γρίπης Α(Η1Ν1);

Οι άνθρωποι μολύνονται με τον ιό με τον ίδιο τρόπο όπως και στην εποχική γρίπη. Μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω σταγονιδίων από ασθενή που βήχει ή φτερνίζεται. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί και έμμεσα, όταν τα μολυσμένα σταγονίδια που προέρχονται από ασθενή εγκαθίστανται στα χέρια του ή σε άλλες επιφάνειες που μπορεί στη συνέχεια να μεταδώσουν τον ιό σε ανθρώπους που τις ακουμπούν και, στη συνέχεια, ακουμπούν τη μύτη ή το στόμα τους.


Ποια είναι η περίοδος επώασης; Ποια είναι η περίοδος μεταδοτικότητας;

Οι μελέτες που διεξάγονται δείχνουν ότι η περίοδος επώασης είναι μεταξύ 1 και 7 ημερών. Δηλαδή, από τη στιγμή που ο ιός θα εισέλθει στον ανθρώπινο οργανισμό, η τα συμπτώματα θα ξεκινήσουν κάποια στιγμή μεταξύ της επόμενης ημέρας και 7 ημερών αργότερα.
Ο ιός μεταδίδεται από νοσούντες ανθρώπους, κυρίως όσο έχουν συμπτώματα, αλλά μπορεί και ώς 7 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων τους, προκειμένου για ενήλικες, και ενδεχομένως περισσότερο, προκειμένου για παιδιά.


Υπάρχει εμβόλιο για το νέο ιό γρίπης Α(Η1Ν1);

Δύο εμβόλια κατά της γρίπης από το νέο ιό Α(Η1Ν1) κυκλοφορούν στην Ελλάδα: το Focetria© (Novartis) και το Pandemrix© (GlaxoSmithKline).



Το υπάρχον εμβόλιο για την εποχική γρίπη προστατεύει τον άνθρωπο από το
νέο ιό γρίπης Α/Η1Ν1;

Παρότι ο νέος ιός έχει κάποιες ομοιότητες με την κοινή εποχική γρίπη, δεν φαίνεται ότι το εμβόλιο της εποχικής γρίπης προστατεύει από το νέο ιό Α/Η1Ν1.



Μπορεί να θεραπευτεί η γρίπη από το νέο ιό Α/Η1Ν1 στους ανθρώπους;

Οι περισσότεροι άνθρωποι που νοσούν με τη νέα γρίπη αναρρώνουν μόνοι τους μετά από λίγες ημέρες, χωρίς τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής. Από τα διαθέσιμα φάρμακα, ο νέος ιός γρίπης A/H1N1 είναι ευαίσθητος στους αναστολείς νευραμινιδάσης (οσελταμιβίρη και ζαναμιβίρη) αλλά ανθεκτικός στην αμανταδίνη και ριμανταδίνη. Πάντως η θεραπεία για τη γρίπη είναι κυρίως συμπτωματική. Η αντι-ιική θεραπεία είναι σημαντική στα σοβαρά περιστατικά.


Μπορεί ο ιός να είναι ανθεκτικός στην αντι-ιική θεραπεία;

Κάποιες περιπτώσεις έχουν αναφερθεί όπου ο ιός ήταν ανθεκτικός στην οσελταμιβίρη. Μέχρι τώρα, αυτές οι περιπτώσεις είναι μεμονωμένες, ο ιός παραμένει ευαίσθητος στη ζαναμιβίρη και δεν υπάρχει ακόμα κάποια ανησυχία για τη δημόσια υγεία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας παρακολουθεί τις σχετικές εξελίξεις πολύ στενά.


Πώς μπορώ να ενημερώνομαι για την κατάσταση στην Ελλάδα και την
Ευρώπη;

Η κατάσταση στην Ελλάδα επιτηρείται από το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ, το οποίο δημοσιεύει εβδομαδιαίες εκθέσεις στην ιστοσελίδα http://www.keelpno.gr. . Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) διατηρεί σχετική ιστοσελίδα:
http://ecdc.europa.eu/en/healthtopics/Pages/Influenza_A(H1N1)_Outbreak.aspx



Πώς ξεσπάει μία πανδημία;

Ένα από τα σημαντικότερα συστατικά για την εκδήλωση μιας πανδημίας είναι η εισαγωγή ενός δυνητικά πανδημικού ιού, δηλαδή ενός νέου ιού στον οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ανοσία. Στην περίπτωση της τρέχουσας πανδημίας, δεν γνωρίζουμε ακόμα ποιο ποσοστό του πληθυσμού έχει κάποιου τύπου ανοσία στο νέο ιό.

Σε μια πανδημία γρίπης, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ελαφρά συμπτώματα και λίγοι θα είναι ασυμπτωματικοί. Όμως, θα υπάρχει ένα μικρό ποσοστό που θα έχει σοβαρά συμπτώματα και θα χρειαστεί νοσηλεία. Ένα ακόμα μικρότερο ποσοστό θα νοσήσει πολύ σοβαρότερα και ίσως πεθάνει εξαιτίας επιπλοκών της νόσου. Οι τελευταίες πανδημίες ξέσπασαν το 1918, το 1957, και το 1968. Η κάθε πανδημία είχε τα δικά της χαρακτηριστικά, μιας και ο κάθε ιός διέφερε όσον αφορά στη σοβαρότητά ή τις επιπλοκές του.


Τι πρέπει να κάνει κάποιος που έχει συμπτώματα γρίπης;

Για να προστατεύσει τόσο τον εαυτό του όσο και τους άλλους:
- όσο έχει κάποιος συμπτώματα, να παραμένει μακριά από άλλους
- να μην πηγαίνει δουλειά ή σχολείο για όσο έχει συμπτώματα
- να αποφεύγει τις μαζικές συγκεντρώσεις
- να καλύπτει τη μύτη και το στόμα του όταν βήχει ή φτερνίζεται
- να πετάει το χαρτομάντηλο με το οποίο σκούπισε το πρόσωπό του στα σκουπίδια μετά τη χρήση του
- να πλένει συχνά τα χέρια του με νερό και σαπούνι. Μαντηλάκια με οινόπνευμα μπορεί επίσης να βοηθούν
- να αποφεύγει να ακουμπάει τα μάτια, τη μύτη και το στόμα του


Ποιες είναι οι πληθυσμιακές ομάδες που είναι πιθανότερο να νοσήσουν βαριά,
αν νοσήσουν;

Ένα μικρό ποσοστό των ανθρώπων που εκδηλώνουν συμπτώματα της νέας γρίπης αναμένεται να νοσήσει βαριά: περίπου 2-3 στους 1.000 μπορεί να χρειαστούν νοσηλεία. Από αυτούς που αναπτύσσουν συμπτώματα, 1 στα 10.000 ή 20.000 μπορεί να πεθάνει. Οι περισσότεροι από τους ασθενείς με νέα γρίπη που πέθαναν στην Ευρώπη έως τώρα ανήκαν σε μία από τις παρακάτω κατηγορίες:

- άνθρωποι με χρόνια νοσήματα όπως σακχαρώδης διαβήτης, καρδιοαγγειακές παθήσεις, χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις ή καταστάσεις που δυσχεραίνουν την αναπνοή, όπως η παχυσαρκία,
- έγκυες γυναίκες,
- νεαρά παιδιά, κυρίως κάτω των 2 ετών.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΕΑ) έχει συστήσει ότι οι έγκυες γυναίκες
μπορούν να λαμβάνουν οσελταμιβίρη.


Πως μπορώ να προστατευτώ από τη νόσο;

• Πλένετε τακτικά και σχολαστικά τα χέρια σας –και όχι απλώς τοποθετώντας τα
κάτω από τρεχούμενο νερό βρύσης. Χρειάζεται πλύσιμο τουλάχιστον 20
δευτερολέπτων,
• Προσπαθήστε να διατηρείτε μια καλή γενική φυσική κατάσταση. Να κοιμάστε
αρκετά, να διαχειρίζεστε το άγχος σας, να γυμνάζεστε, να καταναλώνετε πολλά
υγρά και να τρώτε υγιεινά,
• Αποφεύγετε στενές επαφές με άτομα που έχουν συμπτώματα γρίπης,
• Αποφεύγετε τις μεγάλες συναθροίσεις,
• Αποφεύγετε να ακουμπάτε επιφάνειες που μπορεί να έχουν μολυνθεί με τον ιό της
γρίπης,
• Αποφεύγετε να ακουμπάτε τη μύτη και τα μάτια σας.


Ποιες επιφάνειες είναι πιθανότερο να είναι πηγές μόλυνσης;

Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί όταν κάποιος ακουμπήσει μια μολυσμένη επιφάνεια και, στη συνέχεια, ακουμπήσει τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα του. Σταγονίδια που φέρουν τον ιό εκτοξεύονται από το στόμα και τη μύτη των νοσούντων ατόμων και ταξιδεύουν μέσω του αέρα. Αυτά μπορεί μετά να βρεθούν σε βιβλία, τραπέζια, χερούλια από πόρτες κ.τ.λ. και να προκαλέσουν νόσηση σε υγιές άτομο όταν έρθουν σε επαφή με
τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο ιός μπορεί να επιβιώσει σε τέτοιες επιφάνειες για 2-8 ώρες. Γι’αυτό το λόγο, είναι σημαντικό να διατηρούνται καθαρά τα κωμωδίνα και οι επιφάνειες στο μπάνιο και στην κουζίνα με τη χρήση απολυμαντικών ουσιών, σύμφωνα με το υλικό κατασκευής της κάθε επιφάνειας.

Πώς μπορώ να αποφύγω τη διασπορά ιών όταν είμαι άρρωστος;

- Περιορίστε την επαφή με άλλα άτομα όσο το δυνατόν περισσότερο. Μην πηγαίνετε σχολείο ή δουλειά για 7 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων ή μέχρι να υποχωρήσουν τα συμπτώματά σας,
- Καλύπτετε τη μύτη και το στόμα σας με ένα χαρτομάντηλο όποτε βήχετε ή φτερνίζεστε. Πετάξτε το χαρτομάντηλο στο καλάθι των αχρήστων μετά τη χρήση του και πλύνετε τα χέρια σας,
- Πλένετε τα χέρια σας συχνά και νερό και σαπούνι, κυρίως μετά από βήχα ή πταρμό. Τα υγρά καθαρισμού με βάση το οινόπνευμα είναι επίσης
αποτελεσματικά.



Ποια είναι η καλύτερη τεχνική πλυσίματος των χεριών για την αποφυγή
νόσησης;

Πλένετε τα χέρια σας με νερό και σαπούνι ή καθαρίζετέ τα με υγρά με βάση το οινόπνευμα. Το πλύσιμο των χεριών με ζεστό νερό και σαπούνι πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα. Όταν το νερό ή/και το σαπούνι δεν είναι διαθέσιμα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν καθαριστικά μαντήλια μιας χρήσης με βάση το οινόπνευμα ή τζελ καθαρισμού. Αν χρησιμοποιείτε τζελ, τρίβετε τα χέρια σας μέχρι να
απορροφηθεί το τζελ. Τα τζελ δεν χρειάζονται νερό.


Τι πρέπει να κάνω αν θέλω να ταξιδέψω;

Δεν υπάρχει κάποια απαγόρευση ή περιορισμός στα ταξίδια, αν και όποιος νοσεί καλό θα ήταν να αναβάλει το ταξίδι του μέχρι να γίνει καλά, τόσο για τη δική του υγεία όσο και για την υγεία των άλλων. Όποιος αναπτύξει συμπτώματα μετά από ταξίδι θα πρέπει να αναζητήσει ιατρική συμβουλή.


Τι είναι η γρίπη των χοίρων;

Η γρίπη των χοίρων είναι μία οξεία ιογενής λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος των χοίρων που προκαλείται από ιό γρίπης τύπου Α. Ο ιός μεταδίδεται σε άγρια πτηνά, πουλερικά, άλογα και ανθρώπους, αλλά η μετάδοση από το ένα ζωικό είδος στο άλλο είναι σπάνια. Έως τώρα έχουν απομονωθεί σε χοίρους τρεις υπότυποι του ιού της γρίπης: ο Η1Ν1, ο Η1Ν2 και ο Η3Ν2.


Μπορούν να μολυνθούν και οι άνθρωποι από γρίπη των χοίρων;

Ναι. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 είχαν αναφερθεί μεμονωμένα κρούσματα γρίπης των χοίρων σε ανθρώπους που είχαν άμεση επαφή με τα ζώα (π.χ. εργαζόμενοι σε φάρμες με χοίρους). Στην Ευρώπη, έχουν αναφερθεί 17 κρούσματα γρίπης των χοίρων από το 1958. Στις ΗΠΑ, μία επιδημία γρίπης των χοίρων αναφέρθηκε σε στρατιωτικό προσωπικό στο Fort Dix του New Jersey το 1976, αν και δεν αποδείχθηκε ποτέ επιδημιολογική σχέση με χοίρους. Υπήρχε, όμως, μετάδοση της νόσου από άνθρωπο σε άνθρωπο, γεγονός που οδήγησε σε περισσότερα από 200 κρούσματα, εκ των οποίων 12 νοσηλεύθηκαν και ένα απεβίωσε. Σε αντίθεση με τη γρίπη των χοίρων, η γρίπη από το νέο ιό Α(Η1Ν1) μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.


Μπορεί ο ιός της νέας γρίπης να μεταδοθεί στους ανθρώπους μέσω της
κατανάλωσης χοιρινού ή παραγώγων του;

Όχι. Ο νέος ιός της γρίπης δεν μεταδίδεται με την κατανάλωση καλομαγειρεμένου χοιρινού κρέατος ή παραγόντων του. Αυτός ο νέος ιός δεν έχει απομονωθεί μέχρι σήμερα σε ζώα και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο ιός βρίσκεται στην αλυσίδα παραγωγής χοιρινού κρέατος. Ο Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) δεν είναι ενήμερα
για απολύτως κανένα επιστημονικά τεκμηριωμένο δεδομένο που να συνηγορεί υπέρ της άποψης ότι ο νέος ιός της γρίπης Α/Η1Ν1 μπορεί να μεταδοθεί στον άνθρωπο μέσω κατανάλωσης κρέατος, όπως είναι το χοιρινό κρέας και τα παράγωγά του. Ανεξάρτητα από την τρέχουσα επιδημία, συνιστάται η σωστή θερμική επεξεργασία των τροφίμων πριν την κατανάλωσή τους (μαγείρεμα ώστε η θερμοκρασία σε όλο το
τμήμα του μαγειρευόμενου κρέατος να φθάσει τους 70ºC) για την αποφυγή τροφιμογενών νοσημάτων. Πάντα συνιστάται η τήρηση καλών πρακτικών υγιεινής στις κουζίνες, καθώς και το πλύσιμο των χεριών, των επιφανειών και του χρησιμοποιούμενου εξοπλισμού με σαπούνι μετά το χειρισμό ωμού κρέατος.


Μπορεί ο νέος ιός να μεταδοθεί από χοίρους στον άνθρωπο και το
αντίστροφο;

Στις 2 Μαΐου 2009, αναφέρθηκε από τον Καναδά ότι ένας κτηνοτρόφος μόλυνε χοίρους με τον ιό Α(Η1Ν1). Παρόμοια περιστατικά αναφέρθηκαν στην Αργεντινή και την Αυστραλία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρει ότι, πράγματι, είναι πιθανή η μόλυνση ανθρώπων που εργάζονται σε στενή επαφή με νοσούντα ζώα σε φάρμες ή σφαγεία. Τέτοια κρούσματα έχουν αναφερθεί και στο παρελθόν. Παρόλα αυτά, επαναλαμβάνεται ότι είναι ασφαλής η κατανάλωση καλά μαγειρεμένου χοιρινού κρέατος και παραγώγων καλά μαγειρεμένου χοιρινού κρέατος (βλ. και προηγούμενη ερώτηση)

Πηγή ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.