Ορισμός

Οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο είναι η διακοπή αιμάτωσης σε οποιοδήποτε σημείο του εγκεφάλου. Κάποιες φορές ονομάζεται κι « εγκεφαλική αποπληξία».


Εναλλακτικοί ορισμοί

Αγγειοεγκεφαλική νόσο, εγκεφαλική ισχαιμία, εγκεφαλική αιμορραγία, ισχαιμικό επεισόδιο, επεισόδιο ισχαιμικό, αγγειοεγκεφαλική πλήξη.


Αίτια, συχνότητα, παράγοντες κινδύνου

Το οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο προκαλείται όταν διακόπτεται η αιματική ροή σε κάποιο σημείο του εγκεφάλου λόγω απόφραξης κάποιου αγγείου ή ρήξης αυτού.

Εάν η αιματική ροή διακοπεί για χρονικό διάστημα αρκετών δευτερολέπτων, ο εγκέφαλος αδυνατεί να λάβει αίμα κι οξυγόνο. Εγκεφαλικά κύτταρα μπορεί να πεθάνουν προκαλώντας μόνιμή βλάβη

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι Ο.Ε.Ε. : ισχαιμικό επεισόδιο και αιμορραγικό επεισόδιο

ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

Το ισχαιμικό επεισόδιο προκαλείται κατά την απόφραξη ενός αγγείου που αρδεύει τον εγκέφαλο από κάποιο πήγμα αίματος. Αυτό συμβαίνει με δύο τρόπους:

• Ένα πήγμα μπορεί να σχηματιστεί εντός μιας ήδη στενωμένης αρτηρίας. Αυτός είναι ο ονομαζόμενος θρόμβος. Εάν αποφράξει εντελώς την αρτηρία έχουμε το ονομαζόμενο αποφρακτικό επεισόδιο.
• Κάποιο πήγμα μετά την αποκόλλησή του από οποιοιδήποτε σημείο του σώματος, μεταναστεύει στον εγκέφαλο και εγκαθίσταται σε μια μικρότερου εύρους αρτηρία. Αυτή είναι η ονομαζόμενη εμβολή, προκαλώντας το εμβολικό επεισόδιο.

Το ισχαιμικό επεισόδιο μπορεί να αποτελεί επακόλουθο ανελαστικών αρτηριών, μια κατάσταση που ονομάζεται αρτηριοσκλήρυνση (βλ.: δευτεροπαθές εγκεφαλικό επεισόδιο στην αρτηριοσκλήρυνση). Η τελευταία προσβάλει τόσο τις αρτηρίες του εγκεφάλου, όσο και τις αρτηρίες στην τραχηλική χώρα που παροχετεύουν τον εγκέφαλο με αίμα. Το λίπος, η χοληστερόλη κι άλλες ουσίες, συλλέγονται στο τοίχωμα των αρτηριών, σχηματίζοντας μια κολλώδη ουσία που ονομάζεται πλάκα. Με την πάροδο του χρόνου, η πλάκα αυξάνεται σε μέγεθος. Γεγονός, που τις περισσότερες φορές δυσκολεύει την ομαλή αιματική ροή, οδηγώντας στην δημιουργία θρόμβων.

Το ισχαιμικό επεισόδιο μπορεί επίσης να είναι επακόλουθο πηγμάτων αίματος που έχουν σχηματιστεί στην καρδιά. Τα πήγματα αυτά μεταναστεύουν με την αιματική ροή κι εγκλωβίζονται στις μικρού εύρους αρτηρίες του εγκεφάλου. Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως εγκεφαλική εμβολή.

Κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα και παθολογικές καταστάσεις που αυξάνουν την γλοιότητα του αίματος, επιτείνουν τον κίνδυνο για ισχαιμικό επεισόδιο. Συχνή αιτία ισχαιμικού επεισοδίου σε άτομα κάτω των σαράντα ετών, είναι το διαχωριστικό ανεύρυσμα της καρωτίδας ή η ρήξη του τοιχώματος της καρωτιδικής αρτηρίας. Η ρήξη επιτρέπει στην αιματική ροή να πλημμυρίσει τα στρώματα του τοιχώματος της καρωτιδικής αρτηρίας. Αυτό με τη σειρά του, προκαλεί τη στένωση της καρωτιδικής αρτηρίας, που δεν επιτρέπει ωστόσο τον σχηματισμό πλάκας.

ΑΙΜΟΡΑΓΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

Το αιμορραγικό επεισόδιο είναι επακόλουθο της ρήξης κάποιου αγγείου του εγκεφάλου, προκαλώντας διαρροή του αίματος εντός του εγκεφάλου. Άτομα με αγγειακές ανωμαλίες στον εγκέφαλο, είναι πιο επιρρεπείς. Η διαρροή του αίματος μετά τη ρήξη αγγείου προκαλεί βλάβες εγκεφαλικών κυττάρων. Για περισσότερες πληροφορίες αυτού του τύπου εγκεφαλικού επεισοδίου.



ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Η αρτηριακή υπέρταση είναι ο κύριος παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικά επεισόδια. Άλλοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για εγκεφαλικά επεισόδια είναι:

• Ζαχαρώδης διαβήτης
• Θετικό οικογενειακό ιστορικό για εγκεφαλικό επεισόδιο
• Καρδιακά νοσήματα
• Υπερχοληστερηναιμία
• Μεγάλη ηλικία

Κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα ευνοούν τη δημιουργία πηγμάτων αίματος, και επομένως ενισχύουν και τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο. Παράδειγμα αποτελούν τα αντισυλληπτικά χάπια, ιδίως όταν λαμβάνονται από γυναίκες άνω των 35 ετών και καπνίζουν.

Η συχνότητα του ισχαιμικού επεισοδίου στους άνδρες είναι μεγαλύτερη απ’ ότι στις γυναίκες. Ωστόσο οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και κατά τις πρώτες επόμενες εβδομάδες του τοκετού.

Οι παρακάτω καταστάσεις αυξάνουν τον κίνδυνο για εγκεφαλική αιμορραγία ευνοώντας το εγκεφαλικό επεισόδιο:

• Κατανάλωση αλκοόλ
• Αιμορραγικές ανωμαλίες
• Χρήση κοκαΐνης
• Τραυματισμός κρανίου

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα του εγκεφαλικού επεισοδίου εξαρτώνται από την περιοχή του εγκεφάλου που υπέστη τη βλάβη. Σε κάποιες περιπτώσεις, το άτομο μπορεί να μην έχει καν αντιληφθεί ότι έχει υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο.

Τα συμπτώματα συνήθως κάνουν την εμφάνισή τους αιφνίδια, χωρίς προειδοποίηση ή εμφανίζονται και εξαφανίζονται τις 2 πρώτες μέρες. Τα συμπτώματα συνήθως είναι πιο κρίσιμα με την έναρξη του εγκεφαλικού επεισοδίου, ωστόσο με την πάροδο του χρόνου μπορούν να επιδεινωθούν.

Μπορεί να εμφανιστεί κεφαλαλγία ιδίως στην περίπτωση της εγκεφαλικής αιμορραγίας. Η κεφαλαλγία:

• Έχει αιφνίδια έναρξη και μπορεί να είναι πολύ έντονη
• Εμφανίζεται σε κατακεκλιμένη θέση
• Προκαλεί αφύπνιση από τον ύπνο
• Επιδεινώνεται με την αλλαγή θέσης, το σκύψιμο, την άσκηση ή τον βήχα.

Άλλα συμπτώματα εξαρτώνται από την σοβαρότητα του εγκεφαλικού επεισοδίου κι από την περιοχή του εγκεφάλου που υπέστη την βλάβη. Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• Μυϊκή αδυναμία προσώπου, βραχίονα, ή ισχίου (συνήθως μονόπλευρα)
• Αιμωδία ή γαργαλητό μονόπλευρα του σώματος
• Δυσκολίες στην ομιλία ή στην κατανόηση άλλων που ομιλούν
• Προβλήματα με την όραση, συμπεριλαμβανομένης της μειωμένης όρασης, διπλής όρασης ή παντελής απώλειας όρασης
• Αλλαγές αίσθησης που επηρεάζουν την αντίληψη αφής, του πόνου, της πίεσης, της διαφοράς θερμοκρασίας ή άλλων ερεθισμάτων
• Αλλαγές στην ακοή
• Αλλαγές στην κατάσταση συνείδησης (συμπεριλαμβανομένης της υπνηλίας, αναισθησίας και του κώματος)
• Αλλαγές προσωπικότητας, διάθεσης ή συναισθημάτων
• Σύγχυση ή απώλεια μνήμης
• Δυσκολίες κατάποσης
• Αλλαγές στην αίσθηση της γεύσης
• Δυσκολίες γραφή ανάγνωσης
• Απώλεια συγκέντρωσης
• Απώλεια ισορροπίας
• Νωθρότητα
• Δυσκολίες βαδίσματος
• Ζάλη ή ανώμαλη αίσθηση κινήσεων (vertigo)
• Απώλεια ελέγχου ουροδόχου κύστης και αφόδευσης.

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Οι ασθενείς χρήζουν μια ολοκληρωμένη φυσική και νευρολογική εξέταση. Ο ιατρός θα σας, θα προβεί στα παρακάτω:

• Θα εξετάσει την ύπαρξη διαταραχών όρασης, κίνησης, αίσθησης, αντανακλαστικών, αντιλήψεων κι ομιλίας. Οι εξετάσεις θα επαναληφθούν περιοδικά προς διαπίστωση εάν εξελίσσεται ή βελτιώνεται το οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο.
• Κατά την ακρόαση με τη χρήση στηθοσκοπίου στις καρωτιδικές αρτηρίες, μπορεί να γίνει αισθητός ένας μη φυσιολογικός ήχος, του λεγόμενου «ροίζου ήχου». Αυτός ο ήχος προκαλείται από τη στροβολή της αιματικής ροής.
• Έλεγχο κι εκτίμηση της πίεσής σας, η οποία ενδέχεται να είναι υψηλή.

Οι εξετάσεις βοηθούν τον ιατρό σας να προσδιορίσει τον τύπο, την τοποθεσία και την αιτία του εγκεφαλικού, καθώς και να αποκλείσει άλλες ανωμαλίες που προκαλούν τα συμπτώματα.

• Συνήθως διεξάγεται μια υπολογιστική τομογραφία (αξονική) του εγκεφάλου, αμέσως μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων του εγκεφαλικού επεισοδίου.
• Μαγνητική αγγειογραφία ή αξονική αγγειογραφία, μπορεί να διεξαχθεί για τη διαπίστωση τυχόν αγγειακών ανωμαλιών του εγκεφάλου που πιθανόν να επέφεραν το εγκεφαλικό επεισόδιο.
• Υπερηχογράφημα καρδιάς μπορεί να βοηθήσει στην περίπτωση που το εγκεφαλικό επεισόδιο πιθανόν να προκλήθηκε από θρόμβο αίματος (έμφρακτο) στην καρδιά.
• Καρωτιδικό duplex (υπέρηχος καρωτίδων), το οποίο μπορεί να αποδείξει αν η στένωση σε κάποια καρωτιδική αρτηρία επέφερε το εγκεφαλικό επεισόδιο.
• Αγγειογραφία εγκεφάλου, μπορεί να είναι διαγνωστική για τον ιατρό σας, επιδεικνύοντας την ύπαρξη του αποφραγμένου ή αιμορραγούντος αγγείου και δίνει την εικόνα δυνατότητας αποκατάστασης αυτού.
• Εργαστηριακές εξετάσεις για χρόνους ροής, P.T.T., A.P.T.T.
• Ένα απλό ηλεκτροκαρδιογράφημα (Η.Λ.Κ) μπορεί να προσδιορίσει αν μια απλή καρδιακή αρρυθμία (σαν τη κολπική μαρμαρυγή) προκλήθηκε από το εγκεφαλικό επεισόδιο.
• Παρακέντηση νωτιαίου υγρού μπορεί να είναι απαραίτητη.

Θεραπεία

Το εγκεφαλικό επεισόδιο χρήζει άμεση ιατρικής αντιμετώπισης κι αποτελεί επείγουσα κατάσταση. Η άμεση θεραπευτική αγωγή μπορεί να οδηγήσει στη διάσωση και τη μείωση των επακόλουθων ανικανοτητών. Καλέστε το 166, τον οικογενειακό σας ιατρό ή ζητείστε άμεση ιατρική βοήθεια, μόλις τα πρώτα συμπτώματα εμφανιστούν.

Ο ασθενής που υπέστη το εγκεφαλικό επεισόδιο, επείγει να διακομιστεί στα επείγοντα περιστατικά, προκειμένου να προσδιοριστεί η φύση του επεισοδίου, δηλαδή να τεθεί η διάγνωση της αιμορραγικής ή αποφρακτικής θρομβοτικής αιτίας (έμφρακτο ή αιμορραγία), ούτως ώστε να του δοθεί η ανάλογη φαρμακευτική αγωγή, μέσα σε 3 ώρες από τη στιγμή που υπέστη το εγκεφαλικό επεισόδιο.

Η θεραπεία εξαρτάται από τη σοβαρότητα και την αιτία του εγκεφαλικού επεισοδίου. Στις περισσότερες περιπτώσεις απαιτείται η ενδονοσοκομείακή θεραπευτική αγωγή.


ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η θρομβολυτική αγωγή μπορεί να είναι η θεραπεία έναρξης στην περίπτωση που το αίτιο είναι κάποιο πήγμα αίματος (έμφρακτο). Τα σκευάσματα αυτά βοηθούν στη λύση των πηγμάτων αίματος και την επαναφορά της ομαλής αιματικής ροής στη ζημιογόνα περιοχή. Ωστόσο τα σκευάσματα αυτά δεν μπορούν να ληφθούν από τον οποιοδήποτε οργανισμό.

• Για να έχει επιτυχία η θρομβόληση θα πρέπει να γίνει εντός 3 ωρών από την έναρξη των συμπτωμάτων.
• Μια αξονική τομογραφία μπορεί να φανεί διαγνωστική για το αν το εγκεφαλικό επεισόδιο έχει προκληθεί από θρόμβο ή αιμορραγία. Στην περίπτωση που οφείλεται σε αιμορραγία τα αντιθρομβολυτικά φάρμακα θα οδηγήσουν μεγαλύτερη αιμορραγία.

Άλλες θεραπείες εξαρτώνται από την αιτία του εγκεφαλικού επεισοδίου:

• Χρησιμοποιούνται αντιπηκτικά φάρμακα για εγκεφαλικό που οφείλεται σε πήγματα αίματος (έμφρακτο), όπως η ηπαρίνη ή η βαρφαρίνη (κουμαντινικά).
• Άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα ενδέχεται να ληφθούν προκειμένου να ελέγξουν άλλα συμπτώματα, όπως την υψηλή αρτηριακή πίεση. Για τις έντονες κεφαλαλγίες μπορούν να χορηγηθούν παυσίπονα.
• Σε κάποιες περιπτώσεις, εξειδικευμένη ιατρική ομάδα, συμπεριλαμβανομένου κι ακτινολόγων, μπορούν με τη βοήθεια αγγειογραφίας, να εντοπίσουν το θρομβομένο αγγείο και να το διανοίξουν.
• Για οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο από αιμορραγία, συχνά απαιτείται η χειρουργική αντιμετώπιση, προκειμένου να παροχετευτεί η ποσότητα του αίματος της εγκεφαλικής αιμορραγίας, ούτως ώστε να επανέλθει η ομαλή λειτουργία των προσβεβλημένων εγκεφαλικών αγγείων.
• Χειρουργική αποκατάσταση των καρωτιδικών αρτηριών. Βλ. επίσης νόσος καρωτιδικών αρτηριών και χειρουργικών τους αποκατάστασης.

Θρεπτικά συστατικά και υγρά, μπορεί να είναι απαραίτητα, ιδίως στην περίπτωση που ο ασθενής παρουσιάζει δυσκολίες κατάποσης. Αυτά μπορούν να χορηγηθούν ενδοφλεβίως ή μέσω παρεντερικής σίτισης (γαστροστομία). Οι δυσκολίες κατάποσης μπορεί να είναι μόνιμες ή παροδικές.

ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Στόχος της μακροπρόθεσμης αντιμετώπισης είναι ο ασθενής να αποκαταστήσει τις περισσότερες σωματικές του λειτουργίες και να αποτρέψει μελλοντικά εγκεφαλικά επεισόδια (προστασία από τους παράγοντες κινδύνου). Ο χρόνος αποκατάστασης και η ανάγκη μακροπρόθεσμης αντιμετώπισης, διαφέρει από άτομο σε άτομο. Αναλογικά με τα συμπτώματα, η αποκατάσταση μπορεί να περιλαμβάνει:

• Επαγγελματικό προσανατολισμό
• Φυσιοθεραπεία
• Λογοθεραπεία

Θεραπείες που αφορούν την αλλαγή θέσης και την ποικιλία των σωματικών ασκήσεων, μπορούν να αποτελέσουν πρόληψη των επιπλοκών του οξύ εγκεφαλικού επεισοδίου, επιπλοκές όπως οι φλεγμονές και τα έλκη κατάκλισης. Συνίσταται στα άτομα που έχουν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο να ασκούνται σωματικά όσο το δυνατόν περισσότερο.

Εναλλακτικές μορφές επικοινωνίας, όπως εικόνες προφορικά συνθήματα, καθώς κι άλλες τεχνικές, ίσως να φάνούν χρήσιμα κι αναγκαία εργαλεία σε κάποιες περιπτώσεις.

Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί ο καθετηριασμός της ουροδόχου κύστης και ειδικά προγράμματα αφόδευσης.

Σημαντικό είναι επίσης και η ασφάλεια του σπιτιού τους. Πολλά άτομα δεν διαθέτουν αντίληψη του περιβάλλοντος από την πάσχουσα μεριά του σώματός τους. Πολλοί το αντιμετωπίζουν με αδιαφορία ή έλλειψη κρίσης, κάτι που απαιτεί να ληφθούν διάφορα μέτρα προστασίας.

Οι βοηθοί θα μπορούσαν να επιδείξουν στα πάσχοντα άτομα εικόνες, να τους επιδεικνύουν επανειλημμένα το πώς θα πρέπει να τελέσουν μία λειτουργία ή να χρησιμοποιήσουν άλλες στρατηγικές επικοινωνίας, τα οποία εξαρτώνται από τον τύπο και τα προβλήματα ομιλίας.

Η φροντίδα στο σπίτι, στα γηροκομεία και στα αναρρωτήρια, απαιτεί την κατάλληλη ασφαλής διαρρύθμιση του περιβάλλοντος, να πληροί τις αναγκαίες ιατρικές ανάγκες και τον έλεγχο επιθετικών συμπεριφορών.

Χρήσιμο θα ήταν να στραφείτε σε κάποιον οικογενειακό σύμβουλο, ώστε να αντιμετωπίσετε καλύτερα τις αλλαγές στη φροντίδα των πασχόντων εντός σπιτιού. Θα μπορούσε επίσης να βοηθήσουν και νοσηλευτικό προσωπικό και κάποιες εθελοντικές και προστατευτικές υπηρεσίες.

Ίσως φανεί χρήσιμο να λάβετε και νομικές συμβουλές. Προκειμένου να πάρετε τις σωστές αποφάσεις για το άτομο που έχει υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο, να λάβετε κατευθυντήριες γραμμές και πληρεξούσιο.


Πρόγνωση

Η πρόγνωση εξαρτάται από τον τύπο του εγκεφαλικού επεισοδίου, το μέγεθος της ζημίας που έχει υποστεί ο ιστός του εγκεφάλου, ποιες σωματικές λειτουργίες έχουν επηρεαστεί και την ταχύτητα που του χορηγήθηκε φαρμακευτική αγωγή. Μπορεί να επιτευχθεί ολική αποκατάσταση, ωστόσο ενδέχεται να υπάρξουν μόνιμες απώλειες σωματικών λειτουργιών.

Πάνω από το 50% των ατόμων που έχουν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο, έχουν την ικανότητα αυτοεξυπηρέτησης στο σπίτι τους.

Ακολουθώντας αντιθρομβολιτική θεραπεία, υπάρχει περίπτωση παντελής εξαφάνισης των συμπτωμάτων του εγκεφαλικού επεισοδίου. Δυστυχώς, πολλοί ασθενείς δε λαμβάνουν έγκαιρα θεραπευτική αγωγή ή τους απαγορεύεται να τα λάβουν λόγω περίπλοκων ιατρικών καταστάσεων.

Άτομα που έχουν υποστεί ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο (έμφρακτο) διατρέχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να επιζήσουν από αυτούς που έχουν υποστεί αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο (αιμορραγία στον εγκέφαλο).

Η πιθανότητα δεύτερου εγκεφαλικού επεισοδίου είναι υψηλή κατά τις πρώτες εβδομάδες ή μήνες.


Επιπλοκές

• Εισρόφηση τροφής
• Μείωση όρου ζωής
• Δυσκολία επικοινωνίας
• Μόνιμη απώλεια εγκεφαλικής λειτουργίας
• Μόνιμη απώλεια κίνησης ή αίσθησης σε ένα ή περισσότερη μέρη του σώματος
• Προβλήματα λόγω πλήρης αδυναμίας κίνησης, συμπεριλαμβανομένου των αρθρώσεων κι άλγη πιέσεως.
• Κατάγματα
• Ατελής θρέψη
• Σπαστικότης μυών
• Μειωμένη ικανότητα του ατόμου να φροντίσει τον εαυτό του.
• Μείωση κοινωνικών συναναστροφών.
• Παρενέργειες φαρμακευτικών σκευασμάτων

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Το εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελεί επείγον περιστατικό κι απαιτεί άμεση ιατρική θεραπεία. Καλέστε το 166 αν εσείς ή κάποιος άλλος εμφανίσει συμπτώματα εγκεφαλικού επεισοδίου.




Πρόληψη


Για την πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου:

• Αποφύγετε λιπαρές τροφές. Ακολουθήστε υγιεινή διατροφή, χαμηλή σε λιπαρά.
• Περιορίστε την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών σε 1-2 ημερησίως.
• Τακτική σωματική άσκηση: 30 λεπτά την ημέρα αν δεν είστε υπέρβαρος, 60-90 λεπτά αν είστε υπέρβαρος
• Ελέγξτε την αρτηριακή σας πίεση κάθε 1-2 χρόνια, ιδίως σε περιπτώσεις θετικού οικογενειακού ιστορικού.
• Ελέγξτε τη χοληστερίνη σας. Αν είστε άτομα υψηλού κινδύνου για οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο, θα πρέπει η LDL «κακή» χοληστερόλη να είναι κατώτερη από 100 mg/dL. Ενδέχεται ο ιατρός σας να σας συστήσει να τη μειώσετε στα 70 mg/dl.
• Ακολουθήστε τις οδηγίες του ιατρού σας αν πάσχετε από διαβήτη, υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλή χοληστερόλη και καρδιακές νόσους.
• Διακοπή καπνίσματος.

Συνίσταται η χορήγηση ασπιρίνης (81mg ημερησίως ή 100mg every other day) σε γυναίκες κάτω των 65 ετών προς αποφυγή του εγκεφαλικού επεισοδίου, μονάχα αν τα οφέλη υπερτερούν τους κινδύνους. Για γυναίκες άνω των 65 ετών, συνίσταται μόνον αν η αρτηριακή τους πίεση είναι ελεγχόμενη και τα οφέλη υπερτερούν κατά πολύ τον κίνδυνο γαστρεντερικής αιμορραγίας, καθώς και αιμορραγίας εγκεφάλου. Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας, αν θα πρέπει να σας χορηγηθεί και αν είναι κατάλληλο για εσάς.


Ο ιατρός σας μπορεί επίσης να σας συστήσει ασπιρίνη ή άλλα αντιπηκτικά φάρμακα, στην περίπτωση που είχατε παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο , αν υπέστη στο παρελθόν ή στο παρόν εγκεφαλικό επεισόδιο:

• Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
• Αρρυθμίες (κολπική μαρμαρυγή)
• Βαλβίδα καρδιάς
• Άλλους παράγοντες κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο

Η καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή είναι μία νέα χειρουργική επέμβαση, η οποία προσδοκάται να βοηθήσει στην πρόληψη εγκεφαλικών επεισοδίων από έμφρακτο.