Ορισμός

Η ινομυαλγία είναι μία σύνηθες κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από μακροχρόνιους πόνους σε ολόκληρο το σώμα, ευαισθησία στις αρθρώσεις, στους μύες, στους τένοντες και στους λοιπούς μαλακούς ιστούς. Η νόσος αυτή έχει επίσης συνδεθεί με αίσθημα κόπωσης, πρωινή δυσκαμψία, διαταραχές ύπνου, κεφαλαλγία, μούδιασμα χεριών και ποδιών, κατάθλιψη και άγχος.

Η ινομυαλγία μπορεί να εμφανιστεί ως μεμονωμένη πάθηση ή σε συνδυασμό με άλλες μυοσκελετικές παθήσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο ερυθηματώδης λύκος.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Ινο-μυοσύτιδα, συνδετικίτιδα.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Τα ακριβή αίτια που προκαλούν την ινομυαλγία παραμένουν άγνωστα. Φυσικά και ψυχικά τραύματα ενδέχεται να έχουν κάποια συνδρομή στην ανάπτυξη της πάθησης, ενώ υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι οι ασθενείς που πάσχουν από την εν λόγο ασθένεια, εμφανίζουν μη φυσιολογική αντίδραση στον πόνο.

Οι διαταραχές ύπνου, μια κατάσταση που εμφανίζεται συχνά σε πάσχοντες από ινομυαλγία, έχει προταθεί ως μια πιθανή αιτία πρόκλησής της. Μια άλλη θεωρία συσχετίζει τα αίτια της ασθένειας με αλλαγές στο μεταβολισμό των σκελετικών μυών, που πιθανότατα προκαλείται από μειωμένη ροή του αίματος, που θα μπορούσε να προκαλέσει χρόνια κόπωση και αδυναμία.

Άλλες θεωρίες υποστηρίζουν ότι η πάθηση ενεργοποιείται από μολυσματικό μικρόβιο, όπως ένας ιός. Μέχρι σήμερα ωστόσο, δεν έχει ενοχοποιηθεί κάποιο μικρόβιο.

Τέλος, πιλοτικές μελέτες έχουν δείξει ότι η ασθένεια μπορεί να επηρεάζεται από κληρονομικούς παράγοντες, αν και τα στοιχεία είναι ακόμα πολύ πρώιμα για ασφαλή συμπεράσματα.

Η ινομυαλγία μπορεί να προσβάλει άντρες και γυναίκες όλων των ηλικιών, αλλά είναι πιο σύνηθες σε γυναίκες ηλικίας από 20 έως 50 ετών.



Συμπτώματα

Το χαρακτηριστικό κλινικό σύμπτωμα της ασθένειας είναι οι μακροχρόνιοι πόνοι σε όλο το σώμα, με ευδιάκριτα ευαίσθητα σημεία. Τα σημεία ευαισθησίας διαφέρουν από τα χαρακτηριστικά κλινικά σημεία που παρατηρούνται σε άλλα σύνδρομα πόνου. Σε αντίθεση με τα σημεία ευαισθησίας, τα κλινικά σημεία, μπορούν να εμφανιστούν μεμονωμένα και αντιπροσωπεύουν πηγή αντανακλαστικού πόνου, ακόμα και όταν δεν ασκείται πίεση άμεσα σε αυτά.

Ο πόνος που προκαλεί η ινομυαλγία συχνά μιμείται τον πόνο που αναπτύσσεται σε διάφορες μορφές αρθρίτιδας, χωρίς όμως να συνοδεύεται από χαρακτηριστικό πρήξιμο, την καταστροφή και την παραμόρφωση των αρθρώσεων που παρατηρείται σε άλλες ασθένειες, όπως στη ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Ο πόνος στους μαλακούς ιστούς που προκαλεί η πάθηση, περιγράφεται ως βύθιος πόνος, αντανακλαστικός, βασανιστικός, βλητικός ή με αίσθημα καύσου και κυμαίνεται από ήπιος έως δριμύς. Οι ασθενείς αρκετά συχνά παρουσιάζουν δυσκαμψία και σωματικούς πόνους κατά την αφύπνιση.

Σε μερικούς ασθενείς, ο πόνος υποχωρεί κατά την διάρκεια της ημέρας κι επιδεινώνεται ξανά το απόγευμα, ενώ σε άλλους ο πόνος είναι συνεχής και διαρκεί όλο το εικοσιτετράωρο. Ο πόνος μπορεί να σημειώσει επιδείνωση κατά την εκτέλεση κάποιων δραστηριοτήτων, από τον κρύο και υγρό καιρό, καθώς κι από το άγχος και το στρες.

Παθογνωμικά Συμπτώματα:

• Σωματικά άλγη
• Χρόνιο άλγος μιμικού μυός (μυς του προσώπου)
• Αίσθημα κόπωσης
• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
• Μνημονικές και γνωστικές δυσκολίες
• Πολλαπλές ευαίσθητες περιοχές (σε μύες και αρθρώσεις) στην αυχενική χώρα, στους ώμους, στο στέρνο, στην οσφυϊκή χώρα, τους γοφούς, την κνημιαία ακρολοφία, τους αγκώνες και τα γόνατα
• Μούδιασμα και μυρμηκίαση
• Αίσθημα παλμών
• Μειωμένη αντοχή στη σωματική άσκηση
• Διαταραχές ύπνου
• Ένταση ή ημικρανίες

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Η διάγνωση της ινομυαλγίας απαιτεί την ύπαρξη ιστορικού τριών μηνών εκτενούς πόνου, καθώς και πόνο ή ευαισθησία σε τουλάχιστον 11 από τα 18 πιθανά ευαίσθητα σημεία του σώματος. Σε αυτά τα σημεία περιλαμβάνονται ινώδης ιστοί ή μύες:

• των άνω άκρων (και συγκεκριμένα στους αγκώνες)
• των γλουτών
• του θώρακος
• των γονάτων
• της οσφυϊκής χώρας
• του τραχήλου
• του θωρακικού κλωβού (πλευρές)
• των ώμων
• των μηρών

Σε μερικές περιπτώσεις ενδείκνυται να διεξαχθούν εργαστηριακές κι ακτινολογικές εξετάσεις που θα βοηθήσουν στην διάγνωση, με τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων με παρόμοια συμπτώματα. Οι ακόλουθες παθήσεις έχουν συσχετιστεί με την ινομυαλγία ή παρουσιάζουν παρόμοια συμπτώματα:

• Καρκίνος
• Εκφυλιστική νόσος του αυχένα και της οσφυϊκής χώρας
• Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης
• Κατάθλιψη
• Λοίμωξη HIV
• Υποθυρεοειδισμός
• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
• Νόσος του Lyme
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Διαταραχές ύπνου

Θεραπεία

Σε ήπιες περιπτώσεις, τα συμπτώματα μπορεί να εξαφανιστούν καθώς μειώνεται το στρες ή αλλάζει ο τρόπος ζωής του ασθενούς. Συνήθως ενδείκνυται μια θεραπεία που θα συνδυάζει την λήψη φαρμάκων με την επιμόρφωση του ασθενούς, την φυσιοθεραπεία και την παροχή συμβουλών. Πολλοί πάσχοντες από ινομυαλγία αναφέρουν ότι βρήκαν χρήσιμες τις ομάδες υποστήριξης.


Σε κάποιες περιπτώσεις, ορισμένες κατηγορίες αντικαταθλιπτικών σκευασμάτων συνταγογραφούνται για την αντιμετώπιση της ινομυαλγίας. Διάφορες μελέτες έδειξαν ότι όταν τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα λαμβάνονται σε μικρές δόσεις, μπορούν να μειώσουν την κατάθλιψη, να χαλαρώσουν τους κρανιοπροσωπικούς και τους σκελετικούς μύες, να βελτιώσουν την ποιότητα του ύπνου και να απελευθερώσουν παυσίπονες ενδορφίνες.Κάποια φάρμακα που επιστρατεύονται είναι τα αντιφλεγμονώδη παυσίπονα και λοιπά φάρμακα που δρουν στις νευροδιαβιβαστές πόνου, όπως το Gabapentin.

Μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή και η αποφυγή της καφεΐνης μπορεί να βοηθήσουν ώστε να μειωθούν τα προβλήματα ύπνου και να ελαττωθεί η ένταση των συμπτωμάτων. Επίσης, αλλαγές στον τρόπο ζωής που βελτιώσουν την ποιότητα ύπνου, μπορούν επίσης να δράσουν θετικά στην ινομυαλγία.

Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, το ιχθυέλαιο, οι συνδυασμοί μαγνησίου/ μηλικού οξέος ή οι βιταμίνες, μπορεί να αποβούν να είναι αποτελεσματικές. Η μείωση του στρες και η βελτίωση των τρόπων αντιμετώπισης του άγχους μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην άμβλυνση οδυνηρών συμπτωμάτων.

Επίσης, ενδείκνυται η βελτίωση της φυσικής κατάστασης μέσω της σωματικής άσκησης, καθώς μελέτες έχουν δείξει ότι τα συμπτώματα της ινομυαλγίας μπορούν να ανακουφιστούν με την αεροβική άσκηση. Ο καλύτερος τρόπος για να αρχίσει κανείς ένα πρόγραμμα εξάσκησης είναι να ξεκινήσει με σύντομες συνεδρίες λίγων λεπτών ήπιας σωματικής άσκησης, όπως το περπάτημα και το κολύμπι. Η χρονική διάρκεια της κάθε συνεδρίας μπορεί να αυξάνεται σταδιακά, όσο είναι ανεκτό. Οι προσπάθειες που καταβάλει κανείς ώστε να διατηρήσει ένα πρόγραμμα εξάσκησης σε βάθος χρόνου, συχνά αποτυγχάνουν γιατί ξεκινά πολύ επιθετικά, με συνεδρίες μεγαλύτερες σε διάρκεια ή ένταση από το ενδεδειγμένο. Αν ξεκινήσετε με ένα ήπιο και χαλαρό πρόγραμμα άσκησης, έχετε μεγαλύτερες πιθανότητες, να το μετατρέψετε σε ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα που θα τηρήσετε σε βάθος χρόνου.

Ξεκινώντας ήπια, βοηθάτε τους σφιχτούς και πονεμένους μύες να διαταθούν και να κινητοποιηθούν. Η υψηλής έντασης αεροβική άσκηση και η γυμναστική με βάρη, μπορεί να προκαλέσουν αυξανόμενη δυσφορία. Τα συμπτώματα μπορούν να ανακουφιστούν με ήπιες διατάσεις κι ελαφρύ μασάζ, με βελονοθεραπεία, με βελονισμό και τεχνικές χαλάρωσης.

Σοβαρές περιπτώσεις ινομυαλγίας, ίσως χρειαστούν παραπομπή σε κλινική πόνου.


Πρόγνωση

Η ινομυαλγία είναι ένα σύνηθες και χρόνιο πρόβλημα. Τα συμπτώματα μερικές φορές βελτιώνονται. Σε άλλες περιπτώσεις τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν και να συνεχίσουν επί μήνες ή και χρόνια. Η λύση είναι να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια, η οποία θα αποτελεί μία πολυσύνθετη προσέγγιση στη διαχείριση και τη θεραπεία της ασθένειας. Μέχρι σήμερα, δεν αποδεικνύεται ότι η ινομυαλγία συμβάλει στην αύξηση της πιθανότητας θανάτου.


Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε το ιατρό σας εάν εμφανίζετε συμπτώματα ινομυαλγίας.



Πρόληψη

Δεν υπάρχει κάποια αποδεδειγμένη μέθοδος πρόληψης εμφάνισης της ινομυαλγίας. Παρ’ όλα αυτά και με την πάροδο των χρόνων, τόσο η θεραπευτική αγωγή όσο και η διαχείριση της ασθένειας έχουν βελτιωθεί.

Ορισμός

Η ηπατίτιδα Β είναι η φλεγμονή (ερεθισμός και οίδημα) του ήπατος, η οποία οφείλεται σε λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας Β (HBV).

Άλλοι τύποι της ηπατίτιδας περιλαμβάνουν:

• Την ηπατίτιδα Α
• Την ηπατίτιδα C
• Την ηπατίτιδα D

Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Ο ιός της ηπατίτιδας μεταδίδεται μέσω του αίματος, του σπέρματος, των κολπικών υγρών κι άλλων υγρών του σώματος.

Λοίμωξη μπορεί να αναπτυχθεί στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• μετάγγιση αίματος
• επαφή με αίμα σε ιατρικές εγκαταστάσεις
• άμεση επαφή με το αίμα προσβληθέντος ατόμου μέσω ψηλάφησης ανοικτής πληγής του ή νύξης από βελόνα
• κατά τη σεξουαλική επαφή με προσβληθέντα άτομο χωρίς προφύλαξη
• κατά τη διεξαγωγή βελονισμού ή τατουάζ με μολυσμένα εργαλεία
• κοινή χρήση συριγγών κατά τη χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών
• κοινή χρήση προσωπικών αντικειμένων με πάσχοντα (όπως οδοντόβουρτσα, ξυραφάκια και νυχοκόπτες)

Ο ιός της ηπατίτιδας Β μπορεί να μεταδοθεί από τη μητέρα στο έμβρυο κατά τον τοκετό, σε περίπτωση που η μητέρα έχει προσβληθεί από τον ιό.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου της λοίμωξης από τον ιό της ηπατίτιδας Β περιλαμβάνουν:

• αν γεννηθήκατε εσείς ή η γονείς σας σε περιοχές με υψηλά ποσοστά λοίμωξης (συμπεριλαμβανομένου της Ασίας, της Αφρικής και της Καραϊβικής)
• αν έχετε πολλούς ερωτικούς συντρόφους
• σεξουαλικές σχέσεις ομοφυλοφίλων ανδρών
• οι αιμοκαθαιρόμενοι
• λοίμωξη από τον ιό HIV

Η λοίμωξη από ηπατίτιδα Β μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια.

• Η οξεία ηπατίτιδα Β είναι η χρονική περίοδο των 3 – 6 εβδομάδων αφού προσβληθεί ένα άτομο από τον ιό
• Η χρόνια ηπατίτιδα Β είναι όταν ο ιός της ηπατίτιδας Β παραμένει στον οργανισμό ενός ατόμου. Το άτομο αυτό θεωρείται φορέας της νόσου, ακόμη κι αν είναι ασυμπτωματικός (δεν παρουσιάζει συμπτώματα).

Η περισσότερη βλάβη που προκαλείται από τον ιό, οφείλεται στην αντίδραση του οργανισμού να αντιμετωπίσει τη λοίμωξη. Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα εντοπίσει τη λοίμωξη, εξαπολύει / απελευθερώνει ειδικά κύτταρα για να την καταπολεμήσουν. Ωστόσο αυτή διαδικασία των κυττάρων, μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή του ήπατος.


Συμπτώματα

Πολλά άτομα που πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα Β, παρουσιάζουν ελάχιστα συμπτώματα. Ενδέχεται η κλινική τους εικόνα να παρουσιάζεται καλή. Κατά συνέπεια, μπορεί και να μη γνωρίζουν ότι έχουν προσβληθεί. Ωστόσο παραμένουν να είναι φορείς μετάδοσης του ιού σε άλλα άτομα.

Υπάρχει περίπτωση τα πρώτα συμπτώματα να κάνουν την εμφάνισή τους ακόμη και 6 μήνες μετά την προσβολή από τον ιό. Τα πρώιμα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Απώλεια όρεξης
• Αίσθημα κόπωσης
• Χαμηλός πυρετός / δεκατική πυρετική κίνηση
• Άλγος αρθρώσεων και μυών
• Ναυτία κι έμετος
• κιτρινωπή χροιά δέρματος και σκουρόχρωμα ούρα λόγω ίκτερου

Άτομα που πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα, μπορεί να μην παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα, αν και εξελίσσεται μια σταδιακή ηπατική βλάβη. Από την άλλη, ενδέχεται να εμφανίσουν κάποια ή ακόμη κι όλα τα συμπτώματα της οξείας ηπατίτιδας.


Σημεία και εξετάσεις

Μπορούν να διεξαχθούν οι ακόλουθες εξετάσεις, προκειμένου να εντοπιστεί και να παρακολουθηθεί η βλάβη του ήπατος που έχει προκληθεί από τον ιό της ηπατίτιδας Β.

• επίπεδα αλβουμίνης
• δοκιμασίες ηπατικής λειτουργίας
• χρόνος προθρομβίνης

Οι παρακάτω εξετάσεις είναι διαγνωστικές για την ηπατίτιδα Β:

• ανίχνευση του αντιγόνου επιφανείας του ιού της ηπατίτιδας Β στο αίμα (HBsAg): θετικό αποτέλεσμα επιβεβαιώνει την ενεργός λοίμωξη
• αντισώματα προς το αντιγόνο του πυρήνα του HBV (Anti – HBc): θετικό αποτέλεσμα επιβεβαιώνει πρόσφατη προσβολή από HBV ή προσβολή του στο παρελθόν
• αντίσωμα προς το αντιγόνο επιφανείας του HBV (Anti – HBs): θετικό αποτέλεσμα επιβεβαιώνει την προσβολή από HBV στο παρελθόν ή ότι το άτομο έχει εμβολιαστεί κατά της ηπατίτιδας Β
• ανίχνευση αντιγόνου e, πυρηνικό συστατικό του HBV (HBeAg): το θετικό αποτέλεσμα σημαίνει ότι το άτομο είναι περισσότερο μεταδοτικός

Τα άτομα που πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα, μπορούν να προβούν σε επανειλημμένες αιματολογικές εξετάσεις .


Θεραπεία

Η οξεία ηπατίτιδα δε χρήζει θεραπευτική αγωγή, παρά μόνον την προσεκτική παρακολούθηση, με τη βοήθεια εξετάσεων, της ηπατικής λειτουργίας. Σε περίπτωση που έχετε προσβληθεί από τον ιό, καλό θα ήταν, να παραμείνετε κλινήρης, να καταναλώνετε πολλά υγρά και να ακολουθείτε μια καλά ισορροπημένη διατροφή.

Στη σπάνια περίπτωση που αναπτύξετε ηπατική ανεπάρκεια, η θεραπεία εκλογής είναι η μεταμόσχευση. Για κάποια περιστατικά, η μεταμόσχευση ήπατος συνιστά τη μοναδική θεραπεία της ηπατικής ανεπάρκειας.

Κάποιοι ασθενείς που αντιμετωπίζουν χρόνια ηπατίτιδα, μπορούν να ακολουθήσουν αντιϊκή θεραπεία, που περιλαμβάνει αντιϊκά φάρμακα, καθώς κι ένα σκεύασμα που ονομάζεται πεγκιντερφερόνη. Δεν υπάρχει ίαση για τον ιό της ηπατίτιδας Β, ωστόσο αυτά τα σκευάσματα μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της λοιμώξεως. Η μεταμόσχευση ήπατος είναι η θεραπεία εκλογής για τους ασθενείς τελικού σταδίου χρόνιας ηπατίτιδας Β.

Ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα, θα πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση αλκοόλ και να συμβουλεύονται τον ιατρό τους ή το νοσηλευτικό προσωπικό, προτού προμηθευθούν σκευάσματα από το φαρμακείο ή υποκατάστατα φαρμάκων με εκχυλίσματα βοτάνων. Σε αυτά περιλαμβάνονται και η ακεταμινοφαίνη, η ασπιρίνη ή η ιμπουπροφαίνη.



Πρόγνωση

Η οξεία κλινική κατάσταση του ασθενούς, συνήθως υποχωρεί μετά από 2 – 3 εβδομάδες. Σχεδόν, σε όλα τα προσβληθέντα άτομα, η ηπατική λειτουργία επανέρχεται στο φυσιολογικό μέσα σε 4 – 6 μήνες

Κάποιοι ασθενείς παρουσιάζουν χρόνια ηπατίτιδα.

• Τα περισσότερα νεογνά και περίπου 50% των παιδιών που προσβάλλονται από HBV, θα εμφανίσουν χρόνια ηπατίτιδα. Μονάχα κάποιοι προσβληθέντες ενήλικες θα αναπτύξουν τη χρόνια μορφή της λοίμωξης.
• Η χρόνια λοίμωξη από ηπατίτιδα Β, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης βλάβης του ήπατος, συμπεριλαμβανομένου της κίρρωσης και του καρκίνου του ήπατος
• Τα άτομα που αντιμετωπίζουν χρόνια ηπατίτιδα Β, μπορούν να μεταδώσουν τον ιό. Θεωρούνται φορείς της νόσου, ακόμη κι αν είναι ασυμπτωματικοί

Το ποσοστό θνησιμότητας της ηπατίτιδας Β ανέρχεται στο 1% περίπου των περιπτώσεων.


Επιπλοκές

Το ποσοστό εμφάνισης του ηπατοκυτταρικού καρκινώματος, είναι υψηλότερο στα άτομα που πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα Β, παρά στο γενικό πληθυσμό.

Άλλες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Κεραυνοβόλος ηπατίτιδα, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ηπατική ανεπάρκεια και ίσως στο θάνατο
• Χρόνια επιμένουσα ηπατίτιδα
• Κίρρωση

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον οικογενειακό σας ιατρό αν:

• Παρουσιάσετε συμπτώματα ηπατίτιδας Β
• Τα συμπτώματα της ηπατίτιδας Β δεν υποχωρούν μέσα σε 2 – 3 εβδομάδες ή παρουσιαστούν νέα συμπτώματα
• Ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου άτομα προσβολής από ηπατίτιδα Β και δεν έχετε εμβολιαστεί κατά του HBV

Πρόληψη

Όλα τα παιδιά θα πρέπει να λάβουν την πρώτη δόση του εμβολίου κατά της ηπατίτιδας Β όταν είναι νεογνά και να ολοκληρώσουν τη συνέχεια των 2 δόσεων, μέχρι την ηλικία των 6 και 18 μηνών. Έφηβοι κάτω των 19 ετών που δεν έχουν εμβολιστεί, θα πρέπει να λάβουν επαναληπτικές δόσεις.

Άτομα υψηλού κινδύνου, συμπεριλαμβανομένου ολόκληρου του ιατρικού προσωπικού κι αυτά που συζούν με άτομα που πάσχουν από HBV, οφείλουν να εμβολιαστούν κατά της νόσου.

Τα νεογνά των οποίων η μητέρα νοσεί από που οξεία ηπατίτιδα Β ή αναφέρει στο παρελθόν της λοίμωξη από ηπατίτιδα Β, χρήζουν ειδικού εμβολιασμού με ανοσογλοβουλίνη ηπατίτιδος Β και ανοσοποίησης κατά της ηπατίτιδας Β, εντός 12ώρου από τη γέννησή τους.

Η εξέταση του προσφερόμενου αίματος στις αιμοδοσίες, έχει συντελέσει στην ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων μετάδοσης του ιού της ηπατίτιδας Β μέσω μεταγγίσεων. Η υποχρεωτική αναφοράς της νόσου, δίνει τη δυνατότητα στους υπαλλήλους δημόσιας υγείας να εντοπίζουν τα άτομα που εκτεθεί στον ιό. Το εμβόλιο χορηγείται μόνο σε όσους δεν έχουν αναπτύξει την κλινική σημειολογία της νόσου.

Το εμβόλιο της κατά της ηπατίτιδας Β ή η ανοσογλοβουλίνη ηπατίτιδος Β, εάν δοθεί εντός του πρώτου 24ώρου από την έκθεση στον ιό, δύναται να αποτρέψει την εκδήλωση της λοιμώξεως.

Προληπτικά μέτρα συμπεριφοράς τρόπου ζωής, προς αποφυγή προσβολής από την ηπατίτιδα Β:

• Αποφύγετε τη σεξουαλική επαφή με άτομο που πάσχει από οξεία ή χρόνια ηπατίτιδα Β
• Χρησιμοποιήστε προφυλακτικό και φροντίστε για την προστασία των ερωτικών σας επαφών
• Αποφύγετε να μοιράζεστε τα προσωπικά σας αντικείμενα, όπως ξυραφάκια κι οδοντόβουρτσες
• Μη μοιράζεστε σύριγγες κατά τη χρήση ναρκωτικών ουσιών ή παραφερνάλια (όπως καλαμάκια για εισπνεόμενα ναρκωτικά)
• Πλύνετε τις κηλίδες αίματος με διάλυμα που περιέχει 1 δόση χλωρίνης σε 10 δόσεις νερού

Οι ιοί της ηπατίτιδας Β (καθώς και της ηπατίτιδας C) δε μεταδίδονται με απλές καθημερινές επαφές, όπως τη χειραψία, τη κοινή χρήση μαχαιροπήρουνων ή ποτηριών, το θηλασμό, τα φιλιά, το αγκάλιασμα, το βήχα ή το φτέρνισμα.

Ορισμός

Η ηπατίτιδα Α είναι η φλεγμονή (ερεθισμός και διόγκωση) του ήπατος, που προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας Α.




Βλ. επίσης:

• Ηπατίτιδα Β
• Ηπατίτιδα Γ

Εναλλακτικοί ορισμοί

Ιογενής ηπατίτιδα.

Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Ο ιός της ηπατίτιδας Α ανευρίσκεται κυρίως στα κόπρανα και στο αίμα προσβληθέντος ατόμου, σχεδόν 15 – 45 ημέρες προ την εμφάνιση συμπτωμάτων και κατά την πρώτη εβδομάδα της νόσου.

Η προσβολή από τον ιό της ηπατίτιδας Α γίνεται με:

• Τη λήψη μολυσμένης από τον ιό, τροφής ή την πόση μολυσμένου νερού (φρούτα, λαχανικά, οστρακοειδή, πάγο και νερό αποτελούν συχνές πηγές μετάδοσης του ιού της ηπατίτιδας Α)
• Επαφή με τα κόπρανα ή το αίμα πάσχοντος
• Με επαφή αντικειμένων ή τροφής που έχει ακουμπήσει πάσχων άτομο και δεν έχει πλύνει καλά τα χέρια του μετά τη χρήση τουαλέτας
• Συμμετοχή σε σεξουαλικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν στοματοπρωκτική επαφή

Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Διεθνείς μετακινήσεις, κυρίως προς την Ασία, τη νότια ή κεντρική Αμερική
• Χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών
• Διαμονή σε οικοτροφείο ή σε κέντρα επανένταξης
• Εργασία σε κέντρα υγείας, σε χώρους με είδη τροφής ή βιομηχανίες που δραστηριοποιούνται στο αποχετευτικό σύστημα

Άλλες συχνές ιογενείς ηπατικές λοιμώξεις, περιλαμβάνουν την ηπατίτιδα Β και C. Η ηπατίτιδα Α είναι η πιο ήπια και η λιγότερη κρίσιμη από αυτές. Οι λοιπές ηπατικές λοιμώξεις δύναται να μετατραπούν σε χρόνιες παθήσεις, όχι όμως η ηπατίτιδα Α.



Συμπτώματα

Τα συμπτώματα συνήθως κάνουν την εμφάνισή τους 2 – 6 εβδομάδες μετά την έκθεση στον ιό της ηπατίτιδας Α και είναι συνήθως ήπια, αλλά διαρκούν για αρκετούς μήνες, κυρίως στους ενήλικες.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Σκουρόχρωμα ούρα
• Κόπωση
• Κνησμό
• Απώλεια όρεξης
• Δεκατική πυρετική κίνηση
• Ναυτία κι έμετο
• Αποχρωματισμό των κοπράνων
• Κιτρινωπή χροιά δέρματος (ίκτερος)

Σημεία κι εξετάσεις

Κατά τη φυσική εξέτασή σας, ο ιατρός ίσως διαπιστώσει διόγκωση κι ευαισθησία του ήπατος.

Οι ορολογικές εξετάσεις στην ηπατίτιδα, ίσως αναδείξουν:

• Αύξηση των ΙgM και IgG αντισωμάτων κατά της ηπατίτιδας Α (τα IgM συνήθως θετικοποιούνται πριν τα IgG)
• Αυξημένα ηπατικά ένζυμα (δοκιμασίες ηπατικής λειτουργίας)

Θεραπεία

Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία κατά της ηπατίτιδας Α. Κατά τη διάρκεια της οξείας φάσης της νόσου, κατά την κορύφωση δηλαδή των συμπτωμάτων, συστήνεται ανάπαυση. Άτομα που πάσχουν από οξεία ηπατίτιδα οφείλουν να αποφεύγουν την κατανάλωση του αλκοόλ και κάθε ηπατοτοξική ουσία, συμπεριλαμβανομένου της ακεταμινοφαίνης (Tylenol).

Οι λιπαρές τροφές, ίσως προκαλέσουν έμετο, μιας και για την πέψη των λιπών, απαιτούνται ουσίες που απεκκρίνει το ήπαρ. Είναι προτιμητέο να αποφεύγονται οι τροφές αυτές, κατά την οξεία φάση.


Πρόγνωση

Ο ιός δεν παραμένει στον οργανισμό μετά την αποδρομή της λοίμωξης.

Άνω του 85% των ασθενών με ηπατίτιδα Α, επανέρχονται εντός 3 μηνών, ενώ η πλειοψηφία των ασθενών σημειώνει πλήρη αποκατάσταση εντός 6 μηνών.

Ελάχιστες είναι οι πιθανότητες θανάτου, συνήθως σε ηλικιωμένα άτομα κι άτομα με χρόνια ηπατική νόσο.


Επιπλοκές

Κατά κανόνα, δεν υπάρχουν επιπλοκές. Κεραυνοβόλος μορφή, απειλητική για τη ζωή του ασθενούς, είναι 1 / 1000 περιπτώσεις.


Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας και κλείστε ένα ραντεβού, αν εμφανίσετε συμπτώματα ηπατίτιδας.


Πρόληψη

Οι παρακάτω συμβουλές μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο προσβολής ή μετάδοσης του ιού:

• Πλένετε πάντα καλά τα χέρια σας, μετά τη χρήση τουαλέτας και μετά από επαφή με αίμα, κόπρανα ή άλλα σωματικά υγρά πάσχοντος ατόμου
• Αποφύγετε τη λήψη μη καθαρών / ακάθαρτων τροφών και νερού

Ο ιός μεταδίδεται με πολύ γρήγορο ρυθμό σε κέντρα κοινωνικής αλληλεγγύης κι άλλα μέρη, στα οποία οι άνθρωποι έρχονται σε στενή επαφή. Ο σχολαστικός καθαρισμός των χεριών πριν και μετά από κάθε αλλαγή πάνας, πριν το σερβίρισμα φαγητού και μετά τη χρήση τουαλέτας, αποτρέπουν την εμφάνιση κρουσμάτων.

Αν εκτεθήκατε προσφάτως στον ιό της ηπατίτιδας και δεν έχετε στο παρελθόν νοσήσει από αυτόν, ούτε έχετε υποβληθεί στον εμβολιασμό κατά αυτού, συμβουλευτείτε ιατρό ή νοσηλευτή για τη λήψη ανοσογλοβουλίνης ή εμβολίου κατά της ηπατίτιδας Α. Οι κύριοι λόγοι που οφείλετε να λάβετε ένα ή και τα δύο παραπάνω, είναι:

• Αν συζείτε με πάσχοντα από ηπατίτιδα Α άτομο
• Αν είχατε πρόσφατη σεξουαλική επαφή με πάσχον άτομο
• Αν κάνατε πρόσφατη κοινή χρήση παράνομων ναρκωτικών ουσιών, ενέσιμων ή μη, με πάσχον άτομο
• Αν ήλθατε σε στενή επαφή για μακρύ χρονικό διάστημα με πάσχον άτομο
• Αν φάγατε σε εστιατόριο στο οποίο διαπιστώθηκε ότι τα φαγητά ή το προσωπικό, ήταν μολυσμένα από τον ιό της ηπατίτιδας Α

Διατίθενται εμβόλια κατά της λοίμωξης της ηπατίτιδας Α . Η προστατευτική δράση του εμβολίου, ξεκινά μόνο 4 εβδομάδες μετά την πρώτη δόση. Η επαναληπτική 6μηνη και 12μηνη δόση, απαιτούνται για τη μακροχρόνια προστασία.

Οι ταξιδιώτες οφείλουν να λάβουν τις παρακάτω προφυλάξεις:

• Αποφυγή γαλακτοκομικών προϊόντων
• Αποφυγή ωμών ή άψητων κρεάτων και θαλασσινών
• Επιφύλαξη στα ήδη κομμένα φρούτα, αφού μπορεί να έχουν πλυθεί με μολυσμένο νερό. Οι ταξιδιώτες καλύτερα να ξεφλουδίζουν και να καθαρίζουν μόνοι τους τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά
• Μην αγοράζετε τροφές από πλανόδιους
• Υποβληθείτε στον εμβολισμό κατά της ηπατίτιδας Α (αν είναι εφικτό και κατά της ηπατίτιδας Β) στην περίπτωση μεταφοράς σε χώρες με αυξημένη συχνότητα κρουσμάτων
• Χρήση εμφιαλωμένου νερού για βούρτσισμα δοντιών και για πόση (υπενθύμιση ότι τα παγάκια αποτελούν φορέα μετάδοσης του ιού)
• Σε έλλειψη εμφιαλωμένου νερού, η βράση του διαθέσιμου νερού, αποτελεί την καλύτερη μέθοδο αποβολής του ιού της ηπατίτιδας Α. Η ολοκληρωμένη βράση του νερού για τουλάχιστον 1 λεπτό, σε γενικές γραμμές, καθιστά το νερό ασφαλές προς κατανάλωση.
• Το ζεσταμένο φαγητό πρέπει να είναι ζεστό στην αφή και να καταναλώνεται άμεσα.

Ορισμός

Ιογενής γαστρεντερίτις ονομάζεται η φλεγμονή του στομάχου και του εντέρου, που οφείλεται σε ιό. Η λοίμωξη μπορεί να οδηγήσει σε διαρροϊκές κενώσεις κι έμετο. Αποκαλείται κάποιες φορές και «γρίπη του στομάχου».


Εναλλακτικοί ορισμοί

Ρετροϊογενής λοίμωξη, Ιός του Norwalk, Γαστρεντερίτιδα – ιογενής, Γρίπη του στομάχου.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η ιογενής γαστρεντερίτις αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες πρόκλησης κρίσιμης διάρροιας, τόσο σε ενήλικες, όσο και σε παιδιά. Αρκετοί είναι οι τύποι ιών που μπορούν να οδηγήσουν σε γαστρεντερίτιδα. Οι πιο συχνοί είναι:

• Astrovirus
• Αδενοϊός του εντέρου
• Norovirus (γνωστός κι ως ιός που μιμείται τον ιό Norwalk). Συναντάται συχνά σε παιδιά σχολικής ηλικίας.
• Ρετροϊός, που είναι και η πιο συχνή αιτία βαριάς γαστρεντερίτιδας στα παιδιά. Δύναται να προσβάλλει κι ενήλικες που έρχονται σε επαφή με προσβεβλημένα παιδιά. Συχνά, αναφέρονται κρούσματα σε κέντρα φύλαξης παιδιών.

Οι προαναφερόμενοι ιοί ανευρίσκονται, όχι σπάνια, σε μολυσμένες τροφές και πόσιμο νερό. Τα συμπτώματα της ιογενής γαστρεντερίτιδας κάνουν την εμφάνισή τους 4 με 48 ώρες μετά την έκθεση στη μολυσμένη τροφή ή νερό.

Αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης βαριάς γαστρεντερίτιδας, διατρέχουν οι ενήλικες νεαρής ηλικίας, οι ηλικιωμένοι, καθώς και οι ανοσοκατεσταλμένοι.


Συμπτώματα

• Μυϊκή σύσπαση της κοιλιακής χώρας
• Κοιλιακό άλγος
• Διάρροια
• Ναυτία
• Έμετος

Πρόσθετα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ρίγη
• Υγρή/ ιδρωμένη επιδερμίδα
• Εκσεσημασμένη εφίδρωση
• Πυρετός
• Δυσκαμψία αρθρώσεων
• Απώλεια / ακράτεια κοπράνων
• Μυϊκό άλγος
• Πτωχή θρέψη
• Αιμορραγία ανωτέρου πεπτικού (με τον έμετο – σπάνια)
• Απώλεια σωματικού βάρους

Σημεία κι εξετάσεις

Ο ιατρός σας θα αναζητήσει σημεία ένδειξης αφυδάτωσης του σώματός σας. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Ξηρή ή κολλώδης στοματική κοιλότητα
• Ληθαργική ή κωματώδη κατάσταση (σε βαριά αφυδάτωση)
• Υπόταση (χαμηλή αρτηριακή πίεση)
• Ολιγουρία ή πλήρης ανουρία; τα συμπηκνωμένα ούρα λαμβάνουν σκουρόχρωμη όψη
• Ευπίεστα σκαμμένα εντυπώματα στην κορυφή του κρανίου νηπίων (ανατομικό χαρακτηριστικό γνώρισμα στο κρανίο νηπίου γνωστή ως fontanelles)
• Απουσία δακρύων
• «Σκαμμένες» περικογχικές χώρες («σκαμμένα» μάτια)

Η εξέταση δείγματος κοπράνων αποσκοπεί στην ταυτοποίηση του συγκεκριμένου ιού, αν και στην ιογενής γαστρεντερίτιδα δεν εκτελείται απαραίτητα. Η καλλιέργεια κοπράνων ίσως αποβεί χρήσιμη για τη διαφοροδιάγνωση βακτηριακής αιτιολογίας των διαρροϊκών κενώσεων.


Θεραπεία

Στόχος της θεραπευτικής αγωγής αποτελεί η πρόληψη της αφυδάτωσης και η εξασφάλιση των απαραίτητων υγρών στον οργανισμό. Η απώλεια των υγρών και ηλεκτρολυτών (άλατα και μέταλλα) λόγω των διαρροϊκών κενώσεων ή εμέτων, οφείλεται να αναπληρώνεται με την πόση μεγάλων δόσεων υγρών. Ακόμη και αν είστε σε θέση να λάβετε κανονικά τροφή, οφείλετε να καταναλώσετε περίσσειες ποσότητες υγρών στα διαστήματα μεταξύ των γευμάτων.

• Παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας κι ενήλικες, μπορούν να καταναλώνουν ισοτονικά ποτά, όπως το Gatorade (ευρεία χρήση στον αθλητισμό), όχι όμως τα παιδιά μικρότερης ηλικίας. Αντιθέτως στη περίπτωσή τους, ικανοποιητικό αποτέλεσμα προσφέρουν διαλύματα αντικατάστασης υγρών και ηλεκτρολυτών όπως παγωμένα γλειφιτζούρια που διατίθενται σε καταστήματα πώλησης τροφίμων και φαρμακεία.
• ΜΗΝ καταναλώνετε χυμούς φρούτων (συμπεριλαμβανομένου χυμό μήλου), σόδες ή κόκα κόλα (με ή χωρίς ανθρακικό), Jell – O ή και τα δύο. Όλα τα παραπάνω περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης, η οποία επιδεινώνει τη διαρροϊκή κατάσταση, ενώ παράλληλα αδυνατούν να αναπληρώσουν τα απολεσθέντα μέταλλα.
• Πίνετε μικρές ποσότητες υγρών (2 – 4 oz) κάθε 30 – 60 λεπτά κι όχι βεβιασμένα μεγάλες ποσότητες εφ’ άπαξ, κάτι που θα προκαλούσε έπειξη προς έμετο. Για τα βρέφη ή τα πολύ μικρά παιδιά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα κουταλάκι ή μια σύριγγα.
• Το μητρικό γάλα ή φόρμουλα μητρικού γάλατος (κατά την περίοδο θηλασμού), μπορεί να χορηγείται και παράλληλα με συμπληρωματικά υγρά. ΜΗΝ προχωράτε σε αντικατάσταση με γάλα σόγιας φόρμουλας.

Τροφές μπορούν να καταναλώνονται συχνά, σε μικρές ποσότητες όμως. Προτεινόμενες τροφές είναι:

• Δημητριακά, ψωμί, πατάτες, άπαχο κρέας
• Απλό γιαούρτι, μπανάνες, φρέσκα μήλα
• Λαχανικά

Άτομα που πάσχουν από διάρροια κι αδυνατούν να λάβουν υγρά από το στόμα, λόγω ναυτίας, προφανώς χρήζουν ενδοφλέβια χορήγηση υγρών. Κάτι τέτοιο συναντάται αρκετά συχνά στην περίπτωση μικρών παιδιών.

Τα αντιβιοτικά σκευάσματα δεν έχουν εφαρμογή στους ιούς.

Σκευάσματα μείωσης της συχνότητας και της ποσότητας των διαρροϊκών κενώσεων (αντιδιαρροϊκά σκευάσματα), οφείλονται να χορηγούνται μονάχα μετά από ιατρική συμβουλή. Δύναται να οδηγήσουν σε παράταση του χρόνου διάρκειας της διάρροιας. ΜΗΝ τα χορηγείται σε παιδιά, παρά μόνον κατόπιν ιατρικής εντολής.

Άτομα υπό διουρητική αγωγή, που εμφανίζουν διάρροια, ενδέχεται να τη διακόψουν σύμφωνα με ιατρική οδηγία, κυρίως κατά την οξεία φάσης της διαρροϊκής κατάστασης. Παρά ταύτα, ΜΗ διακόψετε τη φαρμακευτική αγωγή σας, προτού δε συμβουλευτείτε τον ιατρό σας.

Ο κίνδυνος για αφυδάτωση είναι πολύ μεγαλύτερος στα βρέφη και στα μικρά παιδιά, γι’ αυτό και οι γονείς οφείλουν να παρακολουθούν με προσοχή τον ακριβή αριθμό αλλαγών βρεγμένων πάνων του παιδιού τους, σε περίοδο ασθενείας του.

Πρόγνωση

Στην πλειοψηφία τους οι λοιμώξεις υποχωρούν αυτόματα. Τα παιδιά ωστόσο διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρής παθολογικής κατάστασης λόγω αφυδάτωσης προκληθείσα από διάρροια.

Επιπλοκές

Ο ρετροϊός είναι υπεύθυνος για κρίσιμες καταστάσεις γαστρεντερίτιδας σε βρέφη και παιδιά νεαρής ηλικίας. Βαριά αφυδάτωση, ακόμη και θάνατος, είναι δυνατόν να επέλθει στις ηλικίες αυτές).


Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν η διάρροιά σας επιμένει για περισσότερο από μερικές ημέρες ή αν παρουσιάσετε σημεία αφυδάτωσης. Επίσης οφείλεται να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας στην περίπτωση που εσείς ή το παιδί σας εμφανίσει:

• Πρόσμιξη αίματος στα κόπρανα
• Σύγχυση
• Ζάλη
• Ξηρότητα στοματικής κοιλότητας
• Τάση λιποθυμίας
• Ναυτία
• Απουσία δακρύων
• Ανουρία για διάστημα άνω των 8 ωρών
• Εικόνα εμβάθυνσης των οφθαλμών
• Μαλακής σύστασης εντύπωμα στο κρανίου βρέφους (fontanelle)

Πρόληψη

Η πλειοψηφία των παθογόνων μικροοργανισμών μεταδίδονται με τα άπλυτα χέρια. Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης της ιογενής γαστρεντερίτιδας είναι ο κατάλληλος χειρισμός τροφίμων και η προσεκτική πλύση των χεριών μετά τη χρήση τουαλέτας.

Διατίθενται για χορήγηση σε παιδιά, δύο είδη εμβολίων για ρετροϊούς. Ο εμβολιασμός έναντι των ρετροϊών συστήνεται από την Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία. Το Rota Teq αποτελεί ένα από αυτά τα εμβόλια. Μια βαριά, ωστόσο, εντερική διαταραχή γνωστή ως εγκολεασμός, έχει αναφερθεί ως παρενέργεια σε μικρό αριθμό βρεφών που είχαν λάβει αυτό το εμβόλιο. Καλέστε άμεσα τον ιατρό σας αν το παιδί σας, μετά τη λήψη αυτού του εμβολίου, παρουσιάσει άλγος στομάχου, έμετο, διάρροια, πρόσμιξη αίματος στα κόπρανα ή αλλαγή των εντερικών συνηθειών.

Ορισμός

Το κοινό κρυολόγημα / συνάχι γενικώς περιλαμβάνει τη ρινική καταρροή, τη ρινική συμφόρηση και το φτέρνισμα. Ο ασθενής ενδέχεται να υποφέρει από πονόλαιμο και να παρουσιάζει βήχα, κεφαλαλγία κι άλλα συμπτώματα. Πάνω από 200 ιοί μπορούν να προκαλέσουν ένα απλό κρυολόγημα.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Ιογενής λοίμωξη του ανωτέρου αναπνευστικού συστήματος, Κρυολόγημα / συνάχι.

Εσείς και τα παιδιά σας πιθανότατα να αναπτύξετε περισσότερα κρυολογήματα σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη ασθένεια / νόσο. Τα παιδιά θα εμφανίσουν κατά μέσο όρο 3 – 8 κρυολογήματα το χρόνο και θα συνεχίζουν να εμφανίζουν κρυολογήματα καθ’ όλη τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας. Οι γονείς συνήθως προσβάλλονται από τα παιδιά. Το απλό συνάχι συνιστά το κυριότερο λόγω απουσίας των παιδιών από το σχολείο και των ενηλίκων από την εργασία τους.

Συνήθως τα παιδιά προσβάλλονται από την επαφή τους με άλλα παιδιά. Όταν ένα νέο στέλεχος μικροβίου εισαχθεί εντός του σχολείου ή κέντρα φροντίδας, μεταφέρεται ταχύτατα σε όλα τα παιδιά.

Το συνάχι μπορεί να εμφανιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, σημειώνει ωστόσο έξαρση κατά τους χειμερινούς μήνες (ακόμη και σε περιοχές με ήπιο χειμώνα). Σε περιοχές / χώρες που δεν υπάρχει χειμώνας, τα κρυολογήματα παρουσιάζουν έξαρση κατά την περίοδο των βροχοπτώσεων.

Η ρινική καταρροή ενός ασθενούς (από κρυολόγημα) περιέχει άφθονους ιούς κρυολογήματος. Το φτέρνισμα, το φύσημα της ρινός και το σκούπισμα αυτής, εξαπλώνει τους ιούς. Το συνάχι μπορεί να μεταδοθεί με την εισπνοή ιών σε περίπτωση έχετε στενή επαφή με άτομο που φτερνίστηκε ή με το άγγιγμα της ρινός, των οφθαλμών ή του στόματος κατόπιν επαφής σας με κάτι επιμολυσμένο από ιούς.

Τα άτομα είναι περισσότερο μεταδοτικά κατά τις πρώτες δύο ή τρεις ημέρες του κρυολογήματος και συνήθως καθόλου μεταδοτικά, κατά την έβδομη έως και δέκατη μέρα.


Συμπτώματα

Τα τρία συνηθέστερα συμπτώματα είναι:

• Ρινική συμφόρηση
• Ρινική καταρροή
• Φτέρνισμα

Οι ενήλικες και τα μεγαλύτερα παιδιά με κρυολόγημα, συνήθως παρουσιάζουν δεκατική μόνο πυρετική κίνηση ή και απουσία πυρετού. Τα νεαρά παιδιά ωστόσο, παρουσιάζουν πυρετό της τάξης του 37,7˚C - 38,8˚C.

Μόλις «κολλήσουμε» ένα κρυολόγημα, τα συμπτώματα κάνουν την εμφάνισή τους μέσα σε 2 ή 3 ημέρες ή μπορεί και μετά από 1 εβδομάδα. Τυπικά, η ενόχληση της ρινός και του φάρυγγα, συνιστούν το πρώτο σύμπτωμα, που ακολουθείται από φτέρνισμα και υδαρείς ρινικές εκκρίσεις.

Μέσα σε 1 έως 3 ημέρες, οι ρινικές εκκρίσεις καθίστανται παχύρρευστες κι ενδεχομένως να φέρουν κιτρινωπή ή πρασινωπή χροιά. Το τελευταίο αποτελεί σύνηθες σύμπτωμα του απλού συναχιού, δίχως ο ασθενής να χρήζει τη λήψη αντιβιοτικών.


Αναλόγως του ιού που είναι υπεύθυνο για τα συμπτώματα, μπορούν επίσης να προκληθούν:

• Βήχας
• Μειωμένη όρεξη
• Κεφαλαλγία
• Μυαλγίες
• Οπισθο-ρινική καταρροή
• Πονόλαιμος

Ωστόσο, αν πρόκειται πράγματι για ένα απλό κρυολόγημα, τα κύρια συμπτώματα θα εμφανίζονται στη ρίνη.

Για τα παιδιά που πάσχουν από άσθμα, το συνάχι συνιστά τον κύριο παράγοντα πρόκλησης των συμπτωμάτων άσθματος.

Συνήθως, τα κρυολογήματα κάνουν την εμφάνισή τους πριν την ανάπτυξη ωτικών λοιμώξεων. Ωστόσο, σε ένα παιδί, παρατηρείται συμφόρηση στη κοιλότητα του τυμπάνου του ωτός, κατά τη διάρκεια ενός κρυολογήματος κι ενδέχεται να συγκεντρώνεται υγρό δίχως την ύπαρξη βακτηριακής λοίμωξης (ονομάζεται ορώδης ωτίτιδα του μέσου χιτώνα των αιμοφόρων αγγείων).

Το κρυολόγημα συχνά υποχωρεί πλήρως κι αυτόματα εντός 7 ημερών, αν και μπορούν να συνεχίζουν παρατεταμένα κάποια συμπτώματα (όπως βήχας) για μία ακόμη εβδομάδα. Σε περίπτωση που τα συμπτώματα διαρκέσουν περισσότερο, επισκεφθείτε τον ιατρό σας, ώστε να αποκλεισθεί η πιθανότητα ότι πάσχετε από άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως φλεγμονή των παραρρίνιων κόλπων ή αλλεργίες.


Θεραπεία

Αναπαυθείτε αρκετά και καταναλώνετε πολλά υγρά. Φάρμακα που διατίθενται δίχως ιατρική συνταγή, ενδέχεται να ανακουφίσουν τα συμπτώματά σας. Ουσιαστικά, δεν μειώνουν τη διάρκεια του κρυολογήματος, απλά σας βοηθούν να αισθανθείτε καλύτερα.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: οι ειδικοί συστήνουν να μη χρησιμοποιούνται φαρμακευτικά σκευάσματα για την αντιμετώπιση του βήχα και του κρυολογήματος, σε παιδιά κάτω των 6 ετών. Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας, προτού λάβει το παιδί σας οποιοδήποτε φάρμακο που διατίθεται χωρίς ιατρική συνταγή, αν και οι οδηγίες χρήσεως αναγράφουν ότι επιτρέπεται να χορηγηθεί σε παιδιά. Είναι πολύ πιθανό τα φάρμακα αυτά να μην έχουν επίδραση στα παιδιά και να προκαλέσουν παρενέργειες.

Τα αντιβιοτικά δεν πρέπει να λαμβάνονται για την αντιμετώπιση ενός απλού κρυολογήματος. Δεν θα επιφέρουν καμία βελτίωση και μπορούν ακόμη και να επιδεινώσουν την κατάσταση. Οι εκκρίσεις με πρασινωπή ή κιτρινωπή χροιά, δεν συνιστούν λόγο λήψης αντιβιοτικών φαρμάκων, παρά μόνον στην περίπτωση που ο ασθενής δεν παρουσιάσει βελτίωση εντός 10 – 14 ημέρες. (στην περίπτωση αυτή ενδέχεται να πάσχει από λοίμωξη των παραρρίνιων κόλπων που ονομάζεται παραρρινοκολπίτιδα).

Διατίθενται νέα αντιϊκά φαρμακευτικά σκευάσματα, τα οποία μπορούν να αποκαταστήσουν πλήρως τη ρινική καταρροή μία ημέρα νωρίτερα από τα συνηθισμένα φάρμακα (και να ανακουφίσουν τα συμπτώματα εντός μίας ημέρας). Ωστόσο, δεν έχει αποσαφηνιστεί αν οι βελτιώσεις που επιφέρουν, υπερισχύουν των κινδύνων.

Ήδη από το 12 αι., η κοτόσουπα χρησιμοποιείται ως θεραπευτικό μέσο του κρυολογήματος. Η θερμότητα, τα υγρά και το αλάτι, ενδέχεται να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε το συνάχι.

Εναλλακτικές θεραπευτικές αγωγές που χρησιμοποιούνται, περιλαμβάνουν:

• Εχινάτσια
• Βιταμίνη C
• Ψευδάργυρος

Πρόγνωση

Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν εντός 7 με 10 ημέρες.


Επιπλοκές

• Βρογχίτιδα
• Ωτική λοίμωξη
• Πνευμονία
• Παραρρινοκολπίτιδα
• Επιδείνωση του άσθματος

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Αρχικά δοκιμάστε φροντίδα εντός σπιτιού. Επικοινωνήστε μα τον ιατρό σας αν:

• Εμφανίσετε δυσκολίες αναπνοής
• Τα συμπτώματα επιδεινωθούν ή δεν βελτιωθούν μετά το πέρας 7 έως 10 ημερών

Πρόληψη

Ίσως θεωρείτε ως αδύνατο να προσπαθήσετε να αποτρέψετε τα κρυολογήματα, αλλά είναι εφικτό. Τα παιδιά αναπτύσσουν 3 – 8 κρυολογήματα το χρόνο.

Παρακάτω δίδονται 5 αποδεδειγμένοι τρόποι ώστε να μειώσουμε την έκθεσή μας στα μικρόβια:

• Πλένετε πάντα τα χέρια σας: τα παιδιά κι οι ενήλικες οφείλουν να πλένουν πάντοτε τα χέρια τους – μετά το σκούπισμα της ρινός, μετά την αλλαγή πάνων ή τη χρήση τουαλέτας, πριν το φαγητό και πριν την προετοιμασία του φαγητού
• Απολύμανση: καθαρίστε τις συνήθης επιφάνειες που αγγίζονται (χειρολαβές του νεροχύτη, υφασμάτινα καλύμματα κρεβατιού) με EPA – ένα εγκεκριμένο απολυμαντικό
• Αλλάξτε κέντρο φροντίδας για τα παιδιά: η επίσκεψη σε κέντρα φροντίδας με παρουσία 6 ή και λιγότερο παιδιών, μειώνει δραματικά την επαφή με τα μικρόβια
• Χρήση άμεσου απολυμαντικού χεριών: μια μικρή ποσότητα θα εξουδετερώσει 99,9% των μικροβίων, δίχως τη χρήση νερού ή πετσέτας. Αυτά τα προϊόντα χρησιμοποιούν αλκοόλη-οινόπνευμα για την εξουδετέρωση των μικροβίων. Είναι αντισηπτικά, όχι αντιβιοτικά, οπότε και δεν μπορεί να αναπτυχθεί η αντίσταση των μικροβίων.
• Χρησιμοποιείστε χάρτινες πετσέτες αντί τις πετσέτες κοινής χρήσης.

Υπάρχουν 6 τρόποι ενίσχυσης του ανοσοποιητικού σύστημα:

• Αποφύγετε το παθητικό κάπνισμα: αποφύγετε το παθητικό κάπνισμα όσο περισσότερο μπορείτε, μιας και είναι υπεύθυνο για πολλές παθολογικές καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένου εκατομμυρίων κρυολογημάτων
• Αποφύγετε τη λήψη μη αναγκαίων αντιβιοτικών: όσο περισσότερο κάποιος λαμβάνει αντιβιοτικά σκευάσματα, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχει να υποστεί κάποιο κρυολόγημα, συνοδευόμενο από παρατεταμένη κι επίμονη λοίμωξη, προκληθείσα από οργανισμούς με μεγαλύτερη αντίσταση
• Θηλασμός: το γάλα του θηλασμού είναι γνωστό ότι παρέχει προστασία ενάντια στις λοιμώξεις της αναπνευστικής οδού, ακόμη και μετά από πολλά έτη. Τα παιδιά που η μητέρα τους δεν τους θήλαζε, σημειώνουν 5 φορές περισσότερες ωτικές λοιμώξεις
• Κατανάλωση νερού: το σώμα σας χρειάζεται υγρά ώστε να λειτουργήσει σωστά το ανοσοποιητικό σύστημα
• Καταναλώστε γιαούρτι: τα ευεργητικά βακτηρίδια που βρίσκονται σε κάποια γιαούρτια βοηθούν στην πρόληψη των κρυολογημάτων
• Κοιμηθείτε αρκετά: η έλλειψη ύπνου και η αργοπορημένη ώρα ύπνου καθιστούν τον οργανισμό ευάλωτο