Ορισμός

Ο ρευματικός πυρετός είναι μια φλεγμονώδης νόσος που μπορεί να αναπτυχθεί μετά από στρεπτοκοκκική λοίμωξη (όπως στρεπτοκοκκική φαρυγγική λοίμωξη ή οστρακιά). Η νόσος μπορεί να προσβάλλει την καρδιά, τις αρθρώσεις, το δέρμα, και τον εγκέφαλο.


Εναλλακτικές ονομασίες

Οξύς ρευματικός πυρετός


Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου

Ο ρευματικός πυρετός είναι συχνός παγκοσμίως και ευθύνεται για πολλές περιπτώσεις βλάβης στις βαλβίδες της καρδιάς. (Στις ΗΠΑ η νόσος δεν εμφανίζει μεγάλη συχνότητα και συνήθως συμβαίνει σε σποραδικές επιδημικές εκρήξεις. Η τελευταία συνέβη τη δεκαετία του 1980).

Η νόσος προσβάλλει κυρίως παιδιά ηλικίας 6 ως 15 ετών, και εκδηλώνεται περίπου 20 ημέρες μετά από φαρυγγική λοίμωξη από στρεπτόκοκκο ή οστρακιά.



Συμπτώματα

• κοιλιακός πόνος
• πυρετός
• καρδιολογικά προβλήματα, που μπορεί να είναι ασυμπτωματικά, ή να επιφέρουν δύσπνοια και θωρακικό πόνο
• αρθραλγία, αρθρίτιδα (κυρίως στα γόνατα, τους αγκώνες, τις ποδοκνημικές, και τους καρπούς)
• οίδημα των αρθρώσεων, ερυθρότητα ή θερμότητα
• ρινορραγίες (επίσταξη)
• δερματικά οζίδια
• δερματικό εξάνθημα (οχθώδες ερύθημα): α) δερματικό βλατιδώδες εξάνθημα στον κορμό, τους βραχίονες και τους μηρούς. β) οι βλατίδες έχουν δακτυλιοειδές ή οφιοειδές σχήμα.
• Χορεία του Sydenham (συναισθηματική αστάθεια, μυϊκή αδυναμία, και απότομες, ασυντόνιστες, σπασμωδικές κινήσεις που αφορούν κυρίως στο πρόσωπο, τα κάτω και τα άνω άκρα).

Σημεία και διαγνωστικός έλεγχος

Δεδομένης της πολυμορφίας της νόσου, δεν υπάρχει ειδική δοκιμασία που να θέτει τη διάγνωση με απόλυτη βεβαιότητα. Ο ιατρός θα πραγματοποιήσει προσεκτική κλινική εξέταση. Αυτή περιλαμβάνει έλεγχο των καρδιακών ήχων, του δέρματος, και των αρθρώσεων.

Ο εργαστηριακός έλεγχος μπορεί να περιλαμβάνει:

• αιματολογικές εξετάσεις για την υποτροπή της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης (όπως έλεγχος του τίτλου ASO ή άλλων στρεπτοκοκκικών αντισωμάτων)
• γενική εξέταση αίματος
• ηλεκτροκαρδιογράφημα
• ταχύτητα καθίζησης ερυθρών ΤΚΕ

Διάφορα μείζονα και ελάσσονα κριτήρια έχουν αναπτυχθεί για να συνδράμουν στην προτυποποίηση της διάγνωσης του ρευματικού πυρετού. Η ικανοποίηση αυτών των κριτηρίων, σε συνδυασμό με ενδείξεις πρόσφατης στρεπτοκοκκικής λοίμωξης, μπορούν να βοηθήσουν στο να τεθεί η διάγνωση του ρευματικού πυρετού.

Στα μείζονα κριτήρια για τη διάγνωση περιλαμβάνονται:

• πολυαρθρίτιδα (αρθρίτιδα σε διάφορες αρθρώσεις)
• φλεγμονή της καρδιάς (καρδίτιδα)
• υποδόρια οζίδια
• απότομες, σπασμωδικές κινήσεις ( χορεία, χορεία Sydenham)
• δερματικό εξάνθημα (οχθώδες ερύθημα)

Τα ελάσσονα κριτήρια περιλαμβάνουν:

• πυρετό
• αυξημένη ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ)
• αρθραλγίες
• άλλα εργαστηριακά ευρήματα

Για να τεθεί η διάγνωση του ρευματικού πυρετού απαιτούνται δύο μείζονα, ή ένα μείζον και δύο ελάσσονα κριτήρια, εφ' όσον υπάρχουν ενδείξεις προηγηθείσας στρεπτοκοκκικής λοίμωξης.

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Αν διαγνωσθείτε με οξύ ρευματικό πυρετό θα σας χορηγηθεί αγωγή με αντιβιοτικά.

Αντιφλεγμονώδη φάρμακα όπως η ασπιρίνη ή τα κορτικοστεροειδή μειώνουν τη φλεγμονή και βοηθούν στη διαχείριση του οξέος ρευματικού πυρετού.

Ενδέχεται να χρειαστεί να λάβετε χαμηλές δόσεις αντιβιοτικών (όπως πενικιλλίνη, σουλφαδιαζίνη, ή ερυθρομυκίνη) για μακρύ χρονικό διάστημα, προκειμένου να αποτρέψετε ενδεχόμενη υποτροπή της στρεπτοκοκκικής φαρυγγικής λοίμωξης.


Πρόγνωση

Ο ρευματικός πυρετός είναι πιθανό να επανεμφανιστεί σε άτομα που δεν λαμβάνουν συνεχώς χαμηλές δόσεις αντιβιοτικής αγωγής, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των πρώτων 3 ως 5 ετών μετά το αρχικό επεισόδιο της νόσου. Οι καρδιολογικές επιπλοκές μπορεί να είναι σοβαρές, ιδιαίτερα αν εμπλέκονται οι καρδιακές βαλβίδες.


Επιπλοκές

• αρρυθμίες
• βλάβη των καρδιακών βαλβίδων (συγκεκριμένα, στένωση μιτροειδούς και αορτικής)
• ενδοκαρδίτιδα
• καρδιακή ανεπάρκεια
• περικαρδίτιδα
• χορεία Syndeham

Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν αναπτύξετε συμπτώματα ρευματικού πυρετού. Δεδομένου ότι διάφορες άλλες καταστάσεις εκδηλώνουν παρόμοια συμπτώματα, θα χρειαστείτε μια ιδιαίτερα προσεκτική ιατρική εκτίμηση.

Αν εμφανίσετε συμπτώματα στρεπτοκοκκικής φαρυγγικής λοίμωξης ενημερώστε τον ιατρό σας. Θα πρέπει να εκτιμηθείτε και να σας χορηγηθεί αγωγή αν διαπιστωθεί ότι όντως νοσείτε. Με αυτόν τον τρόπο θα μειώσετε τον κίνδυνο ανάπτυξης ρευματικού πυρετού.


Πρόληψη

Ο πλέον σημαντικός τρόπος πρόληψης του ρευματικού πυρετού αποτελεί η έγκαιρη λήψη θεραπευτικής αγωγής για στρεπτοκοκκική φαρυγγική λοίμωξη και οστρακιά.