Ορισμός

Η ινομυαλγία είναι μία σύνηθες κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από μακροχρόνιους πόνους σε ολόκληρο το σώμα, ευαισθησία στις αρθρώσεις, στους μύες, στους τένοντες και στους λοιπούς μαλακούς ιστούς. Η νόσος αυτή έχει επίσης συνδεθεί με αίσθημα κόπωσης, πρωινή δυσκαμψία, διαταραχές ύπνου, κεφαλαλγία, μούδιασμα χεριών και ποδιών, κατάθλιψη και άγχος.

Η ινομυαλγία μπορεί να εμφανιστεί ως μεμονωμένη πάθηση ή σε συνδυασμό με άλλες μυοσκελετικές παθήσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο ερυθηματώδης λύκος.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Ινο-μυοσύτιδα, συνδετικίτιδα.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Τα ακριβή αίτια που προκαλούν την ινομυαλγία παραμένουν άγνωστα. Φυσικά και ψυχικά τραύματα ενδέχεται να έχουν κάποια συνδρομή στην ανάπτυξη της πάθησης, ενώ υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι οι ασθενείς που πάσχουν από την εν λόγο ασθένεια, εμφανίζουν μη φυσιολογική αντίδραση στον πόνο.

Οι διαταραχές ύπνου, μια κατάσταση που εμφανίζεται συχνά σε πάσχοντες από ινομυαλγία, έχει προταθεί ως μια πιθανή αιτία πρόκλησής της. Μια άλλη θεωρία συσχετίζει τα αίτια της ασθένειας με αλλαγές στο μεταβολισμό των σκελετικών μυών, που πιθανότατα προκαλείται από μειωμένη ροή του αίματος, που θα μπορούσε να προκαλέσει χρόνια κόπωση και αδυναμία.

Άλλες θεωρίες υποστηρίζουν ότι η πάθηση ενεργοποιείται από μολυσματικό μικρόβιο, όπως ένας ιός. Μέχρι σήμερα ωστόσο, δεν έχει ενοχοποιηθεί κάποιο μικρόβιο.

Τέλος, πιλοτικές μελέτες έχουν δείξει ότι η ασθένεια μπορεί να επηρεάζεται από κληρονομικούς παράγοντες, αν και τα στοιχεία είναι ακόμα πολύ πρώιμα για ασφαλή συμπεράσματα.

Η ινομυαλγία μπορεί να προσβάλει άντρες και γυναίκες όλων των ηλικιών, αλλά είναι πιο σύνηθες σε γυναίκες ηλικίας από 20 έως 50 ετών.



Συμπτώματα

Το χαρακτηριστικό κλινικό σύμπτωμα της ασθένειας είναι οι μακροχρόνιοι πόνοι σε όλο το σώμα, με ευδιάκριτα ευαίσθητα σημεία. Τα σημεία ευαισθησίας διαφέρουν από τα χαρακτηριστικά κλινικά σημεία που παρατηρούνται σε άλλα σύνδρομα πόνου. Σε αντίθεση με τα σημεία ευαισθησίας, τα κλινικά σημεία, μπορούν να εμφανιστούν μεμονωμένα και αντιπροσωπεύουν πηγή αντανακλαστικού πόνου, ακόμα και όταν δεν ασκείται πίεση άμεσα σε αυτά.

Ο πόνος που προκαλεί η ινομυαλγία συχνά μιμείται τον πόνο που αναπτύσσεται σε διάφορες μορφές αρθρίτιδας, χωρίς όμως να συνοδεύεται από χαρακτηριστικό πρήξιμο, την καταστροφή και την παραμόρφωση των αρθρώσεων που παρατηρείται σε άλλες ασθένειες, όπως στη ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Ο πόνος στους μαλακούς ιστούς που προκαλεί η πάθηση, περιγράφεται ως βύθιος πόνος, αντανακλαστικός, βασανιστικός, βλητικός ή με αίσθημα καύσου και κυμαίνεται από ήπιος έως δριμύς. Οι ασθενείς αρκετά συχνά παρουσιάζουν δυσκαμψία και σωματικούς πόνους κατά την αφύπνιση.

Σε μερικούς ασθενείς, ο πόνος υποχωρεί κατά την διάρκεια της ημέρας κι επιδεινώνεται ξανά το απόγευμα, ενώ σε άλλους ο πόνος είναι συνεχής και διαρκεί όλο το εικοσιτετράωρο. Ο πόνος μπορεί να σημειώσει επιδείνωση κατά την εκτέλεση κάποιων δραστηριοτήτων, από τον κρύο και υγρό καιρό, καθώς κι από το άγχος και το στρες.

Παθογνωμικά Συμπτώματα:

• Σωματικά άλγη
• Χρόνιο άλγος μιμικού μυός (μυς του προσώπου)
• Αίσθημα κόπωσης
• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
• Μνημονικές και γνωστικές δυσκολίες
• Πολλαπλές ευαίσθητες περιοχές (σε μύες και αρθρώσεις) στην αυχενική χώρα, στους ώμους, στο στέρνο, στην οσφυϊκή χώρα, τους γοφούς, την κνημιαία ακρολοφία, τους αγκώνες και τα γόνατα
• Μούδιασμα και μυρμηκίαση
• Αίσθημα παλμών
• Μειωμένη αντοχή στη σωματική άσκηση
• Διαταραχές ύπνου
• Ένταση ή ημικρανίες

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Η διάγνωση της ινομυαλγίας απαιτεί την ύπαρξη ιστορικού τριών μηνών εκτενούς πόνου, καθώς και πόνο ή ευαισθησία σε τουλάχιστον 11 από τα 18 πιθανά ευαίσθητα σημεία του σώματος. Σε αυτά τα σημεία περιλαμβάνονται ινώδης ιστοί ή μύες:

• των άνω άκρων (και συγκεκριμένα στους αγκώνες)
• των γλουτών
• του θώρακος
• των γονάτων
• της οσφυϊκής χώρας
• του τραχήλου
• του θωρακικού κλωβού (πλευρές)
• των ώμων
• των μηρών

Σε μερικές περιπτώσεις ενδείκνυται να διεξαχθούν εργαστηριακές κι ακτινολογικές εξετάσεις που θα βοηθήσουν στην διάγνωση, με τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων με παρόμοια συμπτώματα. Οι ακόλουθες παθήσεις έχουν συσχετιστεί με την ινομυαλγία ή παρουσιάζουν παρόμοια συμπτώματα:

• Καρκίνος
• Εκφυλιστική νόσος του αυχένα και της οσφυϊκής χώρας
• Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης
• Κατάθλιψη
• Λοίμωξη HIV
• Υποθυρεοειδισμός
• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
• Νόσος του Lyme
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Διαταραχές ύπνου

Θεραπεία

Σε ήπιες περιπτώσεις, τα συμπτώματα μπορεί να εξαφανιστούν καθώς μειώνεται το στρες ή αλλάζει ο τρόπος ζωής του ασθενούς. Συνήθως ενδείκνυται μια θεραπεία που θα συνδυάζει την λήψη φαρμάκων με την επιμόρφωση του ασθενούς, την φυσιοθεραπεία και την παροχή συμβουλών. Πολλοί πάσχοντες από ινομυαλγία αναφέρουν ότι βρήκαν χρήσιμες τις ομάδες υποστήριξης.


Σε κάποιες περιπτώσεις, ορισμένες κατηγορίες αντικαταθλιπτικών σκευασμάτων συνταγογραφούνται για την αντιμετώπιση της ινομυαλγίας. Διάφορες μελέτες έδειξαν ότι όταν τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα λαμβάνονται σε μικρές δόσεις, μπορούν να μειώσουν την κατάθλιψη, να χαλαρώσουν τους κρανιοπροσωπικούς και τους σκελετικούς μύες, να βελτιώσουν την ποιότητα του ύπνου και να απελευθερώσουν παυσίπονες ενδορφίνες.Κάποια φάρμακα που επιστρατεύονται είναι τα αντιφλεγμονώδη παυσίπονα και λοιπά φάρμακα που δρουν στις νευροδιαβιβαστές πόνου, όπως το Gabapentin.

Μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή και η αποφυγή της καφεΐνης μπορεί να βοηθήσουν ώστε να μειωθούν τα προβλήματα ύπνου και να ελαττωθεί η ένταση των συμπτωμάτων. Επίσης, αλλαγές στον τρόπο ζωής που βελτιώσουν την ποιότητα ύπνου, μπορούν επίσης να δράσουν θετικά στην ινομυαλγία.

Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, το ιχθυέλαιο, οι συνδυασμοί μαγνησίου/ μηλικού οξέος ή οι βιταμίνες, μπορεί να αποβούν να είναι αποτελεσματικές. Η μείωση του στρες και η βελτίωση των τρόπων αντιμετώπισης του άγχους μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην άμβλυνση οδυνηρών συμπτωμάτων.

Επίσης, ενδείκνυται η βελτίωση της φυσικής κατάστασης μέσω της σωματικής άσκησης, καθώς μελέτες έχουν δείξει ότι τα συμπτώματα της ινομυαλγίας μπορούν να ανακουφιστούν με την αεροβική άσκηση. Ο καλύτερος τρόπος για να αρχίσει κανείς ένα πρόγραμμα εξάσκησης είναι να ξεκινήσει με σύντομες συνεδρίες λίγων λεπτών ήπιας σωματικής άσκησης, όπως το περπάτημα και το κολύμπι. Η χρονική διάρκεια της κάθε συνεδρίας μπορεί να αυξάνεται σταδιακά, όσο είναι ανεκτό. Οι προσπάθειες που καταβάλει κανείς ώστε να διατηρήσει ένα πρόγραμμα εξάσκησης σε βάθος χρόνου, συχνά αποτυγχάνουν γιατί ξεκινά πολύ επιθετικά, με συνεδρίες μεγαλύτερες σε διάρκεια ή ένταση από το ενδεδειγμένο. Αν ξεκινήσετε με ένα ήπιο και χαλαρό πρόγραμμα άσκησης, έχετε μεγαλύτερες πιθανότητες, να το μετατρέψετε σε ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα που θα τηρήσετε σε βάθος χρόνου.

Ξεκινώντας ήπια, βοηθάτε τους σφιχτούς και πονεμένους μύες να διαταθούν και να κινητοποιηθούν. Η υψηλής έντασης αεροβική άσκηση και η γυμναστική με βάρη, μπορεί να προκαλέσουν αυξανόμενη δυσφορία. Τα συμπτώματα μπορούν να ανακουφιστούν με ήπιες διατάσεις κι ελαφρύ μασάζ, με βελονοθεραπεία, με βελονισμό και τεχνικές χαλάρωσης.

Σοβαρές περιπτώσεις ινομυαλγίας, ίσως χρειαστούν παραπομπή σε κλινική πόνου.


Πρόγνωση

Η ινομυαλγία είναι ένα σύνηθες και χρόνιο πρόβλημα. Τα συμπτώματα μερικές φορές βελτιώνονται. Σε άλλες περιπτώσεις τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν και να συνεχίσουν επί μήνες ή και χρόνια. Η λύση είναι να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια, η οποία θα αποτελεί μία πολυσύνθετη προσέγγιση στη διαχείριση και τη θεραπεία της ασθένειας. Μέχρι σήμερα, δεν αποδεικνύεται ότι η ινομυαλγία συμβάλει στην αύξηση της πιθανότητας θανάτου.


Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε το ιατρό σας εάν εμφανίζετε συμπτώματα ινομυαλγίας.



Πρόληψη

Δεν υπάρχει κάποια αποδεδειγμένη μέθοδος πρόληψης εμφάνισης της ινομυαλγίας. Παρ’ όλα αυτά και με την πάροδο των χρόνων, τόσο η θεραπευτική αγωγή όσο και η διαχείριση της ασθένειας έχουν βελτιωθεί.

Ορισμός

Ο όρος οστεοχονδρώσεις αναφέρεται σε μια ομάδα νοσημάτων στα παιδιά και τους εφήβους. Σε αυτά τα νοσήματα συμβαίνει εντοπισμένη ιστική νέκρωση των οστών, ακολουθούμενη συνήθως από πλήρη αναγέννηση υγιούς οστίτη ιστού. Ο όρος στον ενικό είναι οστεοχόνδρωση.


Περιγραφή

Κατά τη διάρκεια της ηλικιακής περιόδου που συμβαίνει ταχεία οστική ανάπτυξη, η παροχή αίματος στα αναπτυσσόμενα άκρα των οστών (επιφύσεις) μπορεί να καταστεί ανεπαρκής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη νέκρωση του οστού, συνήθως εγγύς των αρθρώσεων. Δεδομένου ότι το οστό υπόκειται φυσιολογικά σε συνεχή διαδικασία αναδόμησης, οι νεκρωτικές περιοχές στην πληθώρα των περιπτώσεων αποκαθίστανται μόνες τους, μετά από ορισμένες εβδομάδες ή μήνες.

Η οστεοχόνδρωση μπορεί να προσβάλλει διαφορετικές περιοχές του σώματος. Συνήθως, κατηγοριοποιείται σε τρεις εντοπίσεις: αρθρική, μη αρθρική, και αυτή της επιφυσιακής πλάκας.

Η οστεοχόνδρωση της επιφυσιακής πλάκας είναι γνωστή και ως νόσος του Scheuermann ή νεανική κύφωση. Αποτελεί παραμορφωτική νόσο της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης (περιοχή του θώρακα, όπου οι σπόνδυλοι συνδέονται με τις πλευρές). Προκαλείται από διαταραχή στη φυσιολογική ανάπτυξη των επιφυσιακών πλακών που καλύπτουν την άνω και κάτω επιφάνεια των σωμάτων των σπονδύλων. Εμφανίζεται συχνότερα σε παιδιά ηλικίας 13 ως 16 ετών.

Η αρθρική νόσος προσβάλλει τις αρθρώσεις. Μια από τις συχνότερες μορφές είναι η νόσος Legg-Calve-Perthes, η οποία εμφανίζεται στην άρθρωση του ισχίου. Άλλες μορφές περιλαμβάνουν τη νόσο του Kohler (άκρο πόδι), τη νόσο του Freiberg (δεύτερο μετατάρσιο), και τη νόσο του Panner (αγκώνας). Αυτές οι παθήσεις εμφανίζονται συχνότερα κατά τη διάρκεια της εφηβείας, μολονότι μπορούν να παρουσιασθούν σε ένα ηλικιακό φάσμα από 8 ως 77 ετών.

Η μη αρθρική οστεοχόνδρωση εμφανίζεται σε οποιαδήποτε άλλη εντόπιση επί του σκελετού. Παράδειγμα αποτελεί η νόσος Osgood-Schlatter που προσβάλλει την κνήμη και εμφανίζεται με σχετικά υψηλή συχνότητα. Είναι συχνά το αίτιο πρόκλησης πόνου στο γόνατο και το κάτω άκρο σε δραστήριους εφήβους.

Η διαχωριστική οστεοχονδρίτιδα αποτελεί μορφή οστεοχόνδρωσης. Σε αυτή, μικρά οστεοχόνδρινα τμήματα αποσπώνται από το υπόλοιπο οστό και συχνά πέφτουν μέσα στην άρθρωση σχηματίζοντας ελεύθερο ενδοαρθρικό σώμα. Το γόνατο αποτελεί συνήθη εντόπιση διαχωριστικής οστεοχονδρίτιδας. Η πάθηση απαντάται συχνότερα σε άτομα ηλικίας 10 ως 20 ετών, μολονότι μπορεί να εμφανισθεί και σε άλλες ηλικίες. Σε ορισμένες περιπτώσεις σχετίζεται με προηγούμενο τραυματισμό της άρθρωσης. Περίπου στο 30 με 40% των περιπτώσεων προσβάλλεται η ίδια άρθρωση αμφοτερόπλευρα (π.χ αμφότερα τα γόνατα, ή οι αγκώνες).


Δημογραφικά στοιχεία

Οι οστεοχονδρώσεις αποτελούν διαταραχές των εφήβων και των νεαρών ενηλίκων. Ορισμένες από αυτές είναι σπάνιες. Σε πληθώρα περιπτώσεων, ο ακριβής αριθμός των ατόμων που έχουν προσβληθεί είναι άγνωστος, καθότι ο ίδιος ο οργανισμός μπορεί να αποκαταστήσει τη βλάβη. Η νόσος του Scheuermann θεωρείται ότι έχει επίπτωση 0,4 με 8% στο γενικό πληθυσμό. Μια φινλανδική μελέτη διαπίστωσε ότι 13% των εφήβων πάσχει από τη νόσο των Osgood-Schlatter. Η νόσος του Freiberg αποτελεί τον τύπο οστεοχόνδρωσης που είναι συχνότερος στις γυναίκες. Η διαχωριστική οστεοχονδρίτιδα προσβάλλει τους άνδρες σχεδόν με διπλάσια συχνότητα. Όλες οι υπόλοιπες οστεοχονδρώσεις φαίνεται να προσβάλλουν τα δύο φύλα με την ίδια συχνότητα.


Αίτια και συμπτώματα

Πληθώρα θεωριών έχουν διατυπωθεί για να εξηγήσουν την παθογένεση της οστεοχόνδρωσης. Ωστόσο, καμία δεν έχει αποδειχτεί απόλυτα ικανοποιητική. Η καταπόνηση του οστού, η ισχαιμία (μειωμένη αιμάτωση), και ο τραυματισμός της πάσχουσας περιοχής, αποτελούν τους αιτιολογικούς παράγοντες που αναφέρονται συνήθως. Τα δραστήρια παιδιά προσβάλλονται συχνά όταν καταπονούν τα αναπτυσσόμενα άκρα τους με επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Πολλές περιπτώσεις είναι ιδιοπαθείς, με την έννοια ότι δεν ανευρίσκεται κανένα αίτιο πρόκλησης της πάθησης.

Το πλέον κοινό σύμπτωμα στους περισσότερους τύπους οστεοχόνδρωσης είναι ο πόνος στην προσβεβλημένη άρθρωση. Αυτός, συνήθως, είναι αμβλύς και ακαθόριστος, ενώ καθίσταται εντονότερα αισθητός όταν η άρθρωση φορτίζεται με βάρος. Περιορισμός της κινητικότητας της άρθρωσης μπορεί επίσης να συμβεί.

Η νόσος του Scheuermann μπορεί να οδηγήσει (σπανίως) σε σοβαρή κύφωση, οφειλόμενη στη διάβρωση των σπονδυλικών σωμάτων. Συνήθως, ωστόσο, η κύφωση είναι ήπια, χωρίς να προκαλεί περαιτέρω συμπτώματα ή να απαιτεί ειδική θεραπευτική αντιμετώπιση.


Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Η ιατρική συμβουλή είναι απαραίτητη σε κάθε περίπτωση εμφάνισης επίμονου αρθρικού πόνου που δεν υποχωρεί με την ολιγοήμερη ανάπαυση της άρθρωσης.


Διάγνωση

Η υποψία για την παρουσία της νόσου βασίζεται στο ιστορικό και τα συμπτώματα. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται ακτινολογικά.


Θεραπευτική αντιμετώπιση

Αρχικά η θεραπευτική αντιμετώπιση είναι συντηρητική. Σε πολλές περιπτώσεις, η ανάπαυση της προσβεβλημένης περιοχής, για ορισμένες ημέρες ή εβδομάδες, επιφέρει ανακούφιση από τα συμπτώματα. Ενίοτε μπορεί να τοποθετηθεί νάρθηκας, για να εμποδίζει την κίνηση της άρθρωσης.

Σε ορισμένες περιπτώσεις διαχωριστικής οστεοχονδρίτιδας ενδέχεται να είναι αναγκαία η χειρουργική αφαίρεση των οστικών τμημάτων που έχουν αποσπασθεί εντός της άρθρωσης. Σπάνια, η κυρτότητα της σπονδυλικής στήλης είναι τόσο έκδηλη στη νόσο του Scheuermann, ώστε το άτομο να χρειάζεται την εφαρμογή κηδεμόνα ή χειρουργική παρέμβαση.


Πρόγνωση

Η ακριβής πρόβλεψη της έκβασης της οστεοχόνδρωσης στους εφήβους είναι δυσχερής. Ορισμένοι ασθενείς αυτοϊώνται. Άλλοι θεραπεύονται απλά με το να αποφεύγουν τη φόρτιση με βάρος ή την καταπόνηση του προσβεβλημένου άκρου. Όσο μικρότερη είναι η ηλικία έναρξης της νόσου, τόσο καλύτερες είναι οι προοπτικές για πλήρη ανάρρωση. Η χειρουργική παρέμβαση είναι συνήθως επιτυχής σε περιπτώσεις διαχωριστικής οστεοχονδρίτιδας.


Πρόληψη

Δεν υπάρχουν γνωστά μέτρα πρόληψης.

Τι πρέπει να προσέξουν οι γονείς

Αρθρικός πόνος που επιμένει ενδέχεται να κρατήσει το παιδί, προσωρινά, μακριά από αθλοπαιδιές.