Ορισμός

Ουλίτιδα είναι η φλεγμονή των ούλων.

Εναλλακτικοί όροι

Ασθένεια των ούλων, Περιοδοντίτιδα


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η ουλίτιδα είναι μια μορφή περιοδοντικής νόσου. Η περιοδοντική νόσος συνεπάγεται φλεγμονή και μόλυνση που καταστρέφει τους ιστούς που συγκρατούν τα δόντια, αλλά και τα ούλα, τους περιοδοντικούς συνδέσμους και τα φατνία των δοντιών (φατνιακό οστό).

Η ουλίτιδα είναι αποτέλεσμα της επίδρασης χρόνιας εναπόθεσης πλάκας. Η πλάκα είναι ένα κολλώδες υλικό που σχηματίζεται από βακτηρίδια, βλέννα, και υπολείμματα τροφών που επικάθονται στα ορατά σημεία των δοντιών. Αποτελεί το κυριότερο αίτιο της φθοράς των δοντιών. Αν δεν αφαιρέσετε την πλάκα, μετατρέπεται σε ένα σκληρό επίθεμα που ονομάζεται τρυγία, η γνωστή πέτρα των δοντιών, που εγκλωβίζεται στη βάση του δοντιού. Η πλάκα και η πέτρα ερεθίζουν τα ούλα και δημιουργούν φλεγμονή. Τα βακτηρίδια και οι τοξίνες που παράγουν έχουν ως αποτέλεσμα τα ούλα να μολύνονται, να πρήζονται και να πονάνε.

Τραυματισμός των ούλων από οποιαδήποτε αιτία, συμπεριλαμβανομένου του βουρτσίσματος με σκληρή βούρτσα ή χρήσης οδοντιατρικού νήματος, μπορεί να προκαλέσει ουλίτιδα.

Τα ακόλουθα αυξάνουν τον κίνδυνο να παρουσιάσετε ουλίτιδα:

• Γενική ασθένεια
• Ελλιπής οδοντική υγιεινή
• Εγκυμοσύνη (οι ορμονικές αλλαγές αυξάνουν την ευαισθησία των ούλων)
• Αρρύθμιστος διαβήτης

Ασύμμετρα δόντια, κακότεχνα σφραγίσματα και κατασκευές στο στόμα (όπως σιδεράκια, γέφυρες, θήκες και μασέλες) μπορεί να ερεθίσουν τα ούλα και να αυξήσουν τον κίνδυνο δημιουργίας ουλίτιδας.

Φάρμακα όπως η φαινυτοΐνη (αντιεπιληπτικό) και τα αντισυλληπτικά, καθώς και βαρέα μέταλλα όπως ο μόλυβδος και το βισμούθιο συνδέονται επίσης με την ουλίτιδα.

Πολλοί άνθρωποι πάσχουν από ουλίτιδα έως ένα βαθμό. Συνήθως δημιουργείται κατά την εφηβεία ή νωρίς στην ενηλικίωση, εξαιτίας των ορμονικών αλλαγών που επέρχονται και μπορεί να επιμείνει ή να επανέρχεται συχνά, ανάλογα με την γενικότερη κατάσταση των δοντιών και των ούλων σας.


Συμπτώματα

• Oύλα που αιμορραγούν (παρουσία αίματος στην οδοντόβουρτσα ακόμα και μετά από ήπιο βούρτσισμα των δοντιών)
• Κόκκινα ή σκουρόχρωμα ούλα αντί του φυσιολογικού ροζ
• Ούλα που έχουν ευαισθησία μόνο όταν τα ακουμπάτε
• Στοματικές πληγές
• Πρησμένα ούλα
• Oύλα που γυαλίζουν

Ενδείξεις και εξετάσεις

Ο οδοντίατρος θα εξετάσει το στόμα και τα δόντια σας και θα ελέγξει για πρησμένα, κόκκινα σκουρόχρωμα ούλα. Μπορεί να παρουσιάζεται απόθεση πλάκας και πέτρας στη βάση των δοντιών. Τα ούλα συνήθως δεν πονάνε ή είναι ευαίσθητα.
Συνήθως δεν χρειάζονται άλλες εξετάσεις, αν και μπορούν να γίνουν ακτινογραφίες των δοντιών και του φατνιακού οστού ώστε να διαπιστωθεί αν η φλεγμονή έχει επεκταθεί στα σημεία στήριξης των δοντιών.



Θεραπεία

Στόχος είναι η μείωση της φλεγμονής. Τα δόντια καθαρίζονται προσεκτικά από τον οδοντίατρο. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται διάφορα εργαλεία ή μηχανήματα προκειμένου να απομακρυνθούν οι αποθέσεις πλάκας από τα δόντια.

Η προσεκτική υγιεινή του στόματος είναι απαραίτητη μετά τον επαγγελματικό καθαρισμό των δοντιών. Ο οδοντίατρος θα σας δείξει πώς πρέπει να τα βουρτσίζετε και πώς να χρησιμοποιείτε το οδοντιατρικό νήμα. Ο επαγγελματικός καθαρισμός των δοντιών συνιστάται να γίνεται δύο φορές τον χρόνο ή και συχνότερα για οξείες περιπτώσεις. Αντιβακτηριδιακά στοματικά διαλύματα ή άλλα βοηθήματα συνιστώνται μόνο συμπληρωματικά προς το συχνό, προσεκτικό βούρτσισμα των δοντιών και τη χρήση οδοντιατρικού νήματος.

Μπορεί να χρειάζεται να διορθώσετε τυχόν ασύμμετρα δόντια ή να αντικαταστήσετε οδοντικές ή ορθοδοντικές κατασκευές. Επίσης, πρέπει να αντιμετωπιστεί οποιαδήποτε σχετική άλλη ασθένεια ή ανωμαλία.


Πρόγνωση

Η αφαίρεση της πλάκας από τα δόντια μπορεί να είναι μια δυσάρεστη διαδικασία. Η αιμορραγία και η ευαισθησία των ούλων λογικά υποχωρεί εντός 1 – 2 εβδομάδων μετά τον επαγγελματικό καθαρισμό και τη σχολαστική υγιεινή στόματος. Ζεστό αλατόνερο ή αντιβακτηριδιακά στοματικά διαλύματα μπορεί να μειώσουν το πρήξιμο. Αντιφλεγμονώδη φάρμακα που χορηγούνται χωρίς συνταγή γιατρού ανακουφίζουν τη δυσφορία που μπορεί να προκαλέσει ένας βαθύς καθαρισμός.

Τα υγιή δόντια είναι χρώματος ροζ και σφιχτά. Η σχολαστική στοματική υγιεινή πρέπει να ακολουθείται ισοβίως αλλιώς η ουλίτιδα θα επανέλθει.


Επιπλοκές

• Επιστροφή της ουλίτιδας
• Περιοδοντίτιδα
• Μόλυνση ή απόστημα των ούλων ή των γνάθων
• Στοματικά έλκη (trench mouth)

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Δείτε τον οδοντίατρό σας αν παρουσιάζετε συμπτώματα ουλίτιδας, ιδιαίτερα αν δεν έχετε κάνει οδοντιατρικό έλεγχο και καθαρισμό τους τελευταίους 6 μήνες.
Δείτε τον γιατρό σας αν ο οδοντίατρός σας συστήσει να καταφύγετε σε θεραπεία τυχόν υποκείμενων ασθενειών που συμβάλλουν στην ανάπτυξη ουλίτιδας.


Πρόληψη

Η καλή στοματική υγιεινή είναι η καλύτερη πρόληψη ενάντια στην ουλίτιδα διότι αφαιρεί την πλάκα που δημιουργεί την ανωμαλία. Τα δόντια πρέπει να βουρτσίζονται τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα και να καθαρίζονται με οδοντιατρικό νήμα μαλακά τουλάχιστον μια φορά την ημέρα. Για ανθρώπους με τάση για ουλίτιδα, ο παραπάνω καθαρισμός συνιστάται μετά από κάθε γεύμα και πριν τον ύπνο. Συμβουλευτείτε τον οδοντίατρό σας για τον σωστό τρόπο βουρτσίσματος και χρήσης του οδοντιατρικού νήματος.

Ο οδοντίατρος μπορεί να συστήσει ειδικές συσκευές ή εργαλεία στα άτομα που είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στη δημιουργία πλάκας. Η χρήση συμπληρωμάτων δεν υποκαθιστά το βούρτσισμα και τη χρήση νήματος. Οι συσκευές μπορεί να περιλαμβάνουν ειδικές οδοντογλυφίδες, οδοντόβουρτσες, νερό με πίεση κ.ά.

Ο οδοντίατρος μπορεί επίσης να σας συστήσει οδοντόπαστες ειδικές στην καταπολέμηση της πλάκας ή της πέτρας, αντίστοιχα στοματικά διαλύματα και άλλα.

Ο τακτικός επαγγελματικός καθαρισμός είναι σημαντικός για την αφαίρεση της πλάκας που μπορεί να δημιουργηθεί παρά το προσεκτικό βούρτσισμα και τη χρήση νήματος. Πολλοί οδοντίατροι συνιστούν επαγγελματικό καθαρισμό των δοντιών τουλάχιστον κάθε 6 μήνες.

Ορισμός

Η ερπητική στοματίτιδα είναι μια ιογενής λοίμωξη του στόματος που προκαλεί έλκη και φλεγμονή. Αυτά τα στοματικά έλκη δεν είναι τα ίδια με τα συνήθη στοματικά έλκη, που προκαλούνται από έναν διαφορετικό ιό.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Στοματίτιδα - ερπητική


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Η ερπητική στοματίτιδα είναι μια μεταδοτική ιογενής ασθένεια που οφείλεται στον ιό του απλού έρπητα (HSV). Συναντάται κυρίως στα μικρά παιδιά και αποτελεί πιθανόν την πρώτη έκθεση του παιδιού στον ιό του έρπητα.
Ένα ενήλικο μέλος της οικογένειας μπορεί να παρουσιάσει επιχείλιο έρπητα όταν το παιδί αναπτύξει ερπητική στοματίτιδα. Πιθανότατα, η πηγή της μόλυνσης δεν θα ανακαλυφθεί.


Συμπτώματα

• Φουσκάλες στο στόμα, συχνά στη γλώσσα ή στα μάγουλα
• Μείωση της ποσότητας φαγητού, ακόμα κι αν ο ασθενής πεινάει
• Δυσκολία στην κατάποση (δυσφαγία)
• Σιελόρροια
• Πυρετός (συχνά μέχρι και 40 C) που μπορεί να εκδηλωθεί 1 -2 ημέρες πριν εμφανιστούν οι φουσκάλες και τα έλκη
• Οξυθυμία
• Πόνος στο στόμα
• Πρησμένα ούλα
• Έλκη στο στόμα, συχνά στη γλώσσα ή τα μάγουλα, που σχηματίζονται αφού ανοίξουν οι φουσκάλες

Ενδείξεις και εξετάσεις

Η ερπητική στοματίτιδα φυσιολογικά εντοπίζεται εξαιτίας της πολύ χαρακτηριστικής εικόνας της. Εργαστηριακές μελέτες γίνονται σπάνια. Μερικές φορές στη διάγνωση βοηθά η λήψη επιχρισμάτων και η καλλιέργεια για τον ιό.


Θεραπεία

H ερπητική στοματίτιδα μπορεί να αντιμετωπιστεί με τα αντιϊκά φάρμακα που περιέχουν ακυκλοβίρη.
Όσο το στόμα πονάει πολύ, η διατροφή του παιδιού πρέπει να βασίζεται κυρίως σε υγρά και δροσερά ή κρύα και ποτά που δεν είναι όξινα.
Για τον έντονο πόνο διατίθεται ένα τοπικό στοματικό αναισθητικό (λιδοκαΐνη) αλλά πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή επειδή το αναισθητικό δημιουργεί ολική νέκρωση στην περιοχή κι αυτό μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσει το παιδί στο να κάψει το στόμα ή το λαιμό του αν φάει κάτι καυτό ή ακόμα και να πνιγεί. Επιπλέον, υπάρχουν σπάνιες αναφορές θανάτων από υπερβολική δόση ή κακή χρήση της λιδοκαΐνης.


Πρόγνωση

Το παιδί κανονικά αναρρώνει εντελώς εντός 10 ημερών χωρίς ιατρική περίθαλψη. Η ακυκλοβίρη από το στόμα μπορεί να επιταχύνει την αποκατάσταση.


Επιπλοκές

Μπορεί να αναπτυχθεί ερπητική επιπεφυκίτιδα, μια δευτερογενής μόλυνση των ματιών. Η ασθένεια αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό και μπορεί να οδηγήσει στην τύφλωση. Άλλη επιπλοκή μπορεί να είναι η αφυδάτωση εάν το παιδί αρνείται να φάει και να πιει αρκετά, επειδή πονάει το στόμα του.


Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν το παιδί σας αναπτύξει πυρετό που συνοδεύεται από πόνο στο στόμα, ειδικά εάν αρχίσει να μην τρέφεται κανονικά (η αφυδάτωση μπορεί να αναπτυχθεί πολύ γρήγορα στα παιδιά).


Πρόληψη

Περίπου 90% του πληθυσμού φέρει τον απλό ιό του έρπητα. Είναι πολύ δύσκολο τα παιδιά να μην προσβληθούν από τον ιό κάποια στιγμή στην παιδική ηλικία. Πρέπει τα παιδιά αυστηρά να αποφεύγουν τη στενή επαφή με ανθρώπους που έχουν επιχείλιο έρπητα (π.χ. να μην φιλούν τους γονείς που μπορεί να έχουν έρπητα). Τα παιδιά πρέπει επίσης να αποφεύγουν άλλα παιδιά που έχουν προσβληθεί από ερπητική στοματίτιδα. Δεν πρέπει να μοιράζονται εργαλεία, ποτήρια ή τρόφιμα με άτομα που ασθενούν.