Ορισμός

Καρκίνος του ενδομητρίου είναι ο καρκίνος που ξεκινά στο ενδομήτριο, τoν εσωτερικό χιτώνα της μήτρας.

Εναλλακτικές ονομασίες

Αδενοκαρκίνωμα ενδομητρίου/μήτρας, Καρκίνος της μήτρας, Καρκίνος – μήτρα, Καρκίνος – Ενδομήτριο, Καρκίνος – Ενδομητρικός, Καρκίνος του σώματος της μήτρας



Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Ο καρκίνος του ενδομητρίου είναι ο συνηθέστερος τύπος καρκίνου της μήτρας. Αν και το ακριβές αίτιο του καρκίνου του ενδομητρίου είναι άγνωστο, τα αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων φαίνεται να παίζουν έναν ρόλο. Τα οιστρογόνα προκαλούν διόγκωση του εσωτερικού της μήτρας. Μελέτες έχουν δείξει ότι υψηλά επίπεδα οιστρογόνων στα ζώα έχουν ως αποτέλεσμα την υπερπλασία του ενδομητρίου και την ανάπτυξη καρκίνου.

Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του ενδομητρίου εμφανίζονται στις ηλικίες μεταξύ 60 και 70 χρόνων, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν και πριν τα 40.


Παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του ενδομητρίου:

• Διαβήτης
• Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μόνο με οιστρογόνα χωρίς τη χορήγηση προγεστερόνης
• Ιστορικό ενδομητρικού πολύποδα ή άλλων καλοήθων υπερπλασιών στην κοιλότητα της μήτρας
• Στειρότητα
• Χορήγηση ταμοξιφαίνης, φαρμάκου για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού
• Aπουσία εγκυμοσύνης
• Παχυσαρκία
• Πρόωρη εμμηναρχή (περίοδος) (πριν τα 12)
• Καθυστερημένη εμμηνόπαυση (μετά τα 50)

Παθήσεις που σχετίζονται με τον καρκίνο του ενδομητρίου:

• Καρκίνος του μαστού ή του παχέος εντέρου
• Υπέρταση
• Πολυκυστικές ωοθήκες

Συμπτώματα

• Αιμορραγία εκτός περιόδου ή ανωμαλίες στον κύκλο της περιόδου

- Αιμορραγία μεταξύ κανονικών περιόδων πριν την εμμηνόπαυση
- Αιμορραγία έστω και σταγόνες αίμα μετά την εμμηνόπαυση

• Μεγάλης διάρκειας, έντονη ή συχνή αιμορραγία μετά τα 40
• Πόνος χαμηλά στην κοιλιά ή κράμπες στην περιοχή της πυέλου
• Υπόλευκες ή διάφανες κολπικές εκκρίσεις μετά την εμμηνόπαυση

Ενδείξεις και εξετάσεις

Η εξέταση της πυέλου συχνά δεν δείχνει κάτι αφύσικο, ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια της ασθένειας. Μεταβολές στο μέγεθος, σχήμα ή υφή της μήτρας ή των γύρω δομών γίνονται ορατές μόνο όταν η ασθένεια έχει προχωρήσει.

Εξετάσεις που συνιστώνται:

• Παρακέντηση ή βιοψία ενδομητρίου
• Διαστολή και απόξεση
• Τεστ Παπ (μπορεί να ανιχνεύσει ύποπτα για καρκίνο του ενδομητρίου σημάδια αλλά δεν μπορεί να τον διαγνώσει)
• Αν διαγνωστεί καρκίνος, γίνονται κι άλλες εξετάσεις για να διαπιστωθεί πόσο εκτεταμένος είναι και αν έχει εξαπλωθεί σε άλλα όργανα του σώματος.

Η διαδικασία αυτή λέγεται σταδιοποίηση.

Στάδια του καρκίνου του ενδομητρίου:
1. Ο καρκίνος περιορίζεται στο σώμα της μήτρας.
2. Ο καρκίνος έχει επεκταθεί στον τράχηλο.
3. Ο καρκίνος έχει επεκταθεί πέρα από τη μήτρα αλλά όχι και εκτός της πυελικής κοιλότητας. Μπορεί να έχει προσβάλει τους λεμφαδένες στην πυελική κοιλότητα ή κοντά στην κοιλιακή αορτή.
4. Ο καρκίνος έχει επεκταθεί στο εσωτερικό του εντέρου, της ουροδόχου κύστης, της κοιλιάς ή άλλων οργάνων εντός της πυέλου.
Ο καρκίνος περιγράφεται επίσης και ως Στάδιο 1, 2 ή 3. Το Στάδιο 1 είναι τα λιγότερο επιθετικό ενώ το 3 είναι το πιο επιθετικό.


Θεραπεία

Η θεραπεία περιλαμβάνει τρεις επιλογές: χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία.
Υστερεκτομή μπορεί να εφαρμοστεί σε γυναίκες με καρκίνο στο 1ο στάδιο. Επίσης συνήθως συνιστάται η αφαίρεση σαλπίγγων και ωοθηκών (αμφοτερόπλευρη σαλπιγγο-ωοθηκεκτομή).

Η κοιλιακή υστερεκτομή προτιμάται έναντι της κολπικής υστερεκτομής, γιατί επιτρέπει στον χειρουργό να δει από μέσα την περιοχή της κοιλιάς και να πάρει ιστούς για βιοψία.

Η χειρουργική επέμβαση σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται συχνά στην θεραπεία γυναικών με καρκίνο στο 1ο στάδιο που έχει όμως μεγάλες πιθανότητες να επανέλθει ή έχει επεκταθεί στους λεμφαδένες, ή είναι στο 2ο ή 3ο στάδιο.
Η χημειοθεραπεία εξετάζεται ως αγωγή για ορισμένες περιπτώσεις, ιδιαίτερα σε ασθενείς στο 3ο και 4ο στάδιο της ασθένειας.


Πρόγνωση

Η διάγνωση του καρκίνου του ενδομητρίου γίνεται συνήθως σε αρχικό στάδιο. Η μονοετής επιβίωση είναι περίπου 92%.
Η 5ετής επιβίωση για καρκίνο του ενδομητρίου που δεν έχει επεκταθεί είναι 95%. Αν ο καρκίνος έχει επεκταθεί σε απομακρυσμένα όργανα, η 5ετής επιβίωση πέφτει στο 23%.


Επιπλοκές

Στις πιθανές επιπλοκές περιλαμβάνεται η αναιμία λόγω απώλειας αίματος. Eπίσης κατά τη διαστολή και απόξεση (D and C) μπορεί να επέλθει διάτρηση της μήτρας.
Επιπλοκές πιθανόν επίσης να υπάρξουν από την υστερεκτομή, την ακτινοθεραπεία και τη χημειοθεραπεία.



Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Επιδιώξτε να δείτε τον γιατρό σας αν παρατηρήσετε ανώμαλη κολπική αιμορραγία ή άλλο σύμπτωμα του καρκίνου του ενδομητρίου. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό αν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου ή δεν κάνετε τακτικά εξετάσεις της πυέλου.

Για οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα πρέπει αμέσως να ενημερώσετε τον γιατρό σας:

• Αιμορραγία ακόμα και σταγόνες αίμα μετά από σεξουαλική επαφή ή μετά από το ντους.
• Αιμορραγία που διαρκεί περισσότερο από 7 ημέρες.
• Περίοδοι που έρχονται κάθε 21 ημέρες ή συχνότερα.
• Αιμορραγία ή σταγόνες αίμα μετά από 6 μήνες χωρίς καθόλου αιμορραγία.

Πρόληψη

Ολες οι γυναίκες πρέπει να υποβάλλονται τακτικά σε εξετάσεις της πυέλου από την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας (ή από την ηλικία των 21 ετών αν δεν είναι σεξουαλικά ενεργές) ώστε να ανιχνευτούν έγκαιρα σημάδια λοίμωξης ή υπερπλασίας. Οι γυναίκες πρέπει να κάνουν το τεστ Pap ξεκινώντας 3 χρόνια μετά την πρώτη σεξουαλική επαφή.

Οι γυναίκες που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου θα πρέπει να παρακολουθούνται πιο στενά από τον γιατρό τους. Συχνές εξετάσεις της πυέλου και απεικονιστικές εξετάσεις όπως το τεστ Παπ και η βιοψία ενδομητρίου συνιστώνται.

Οι γυναίκες που υποβάλλονται σε θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης με οιστρογόνα θα πρέπει να κάνουν τακτικά εξετάσεις της πυέλου και τεστ Παπ.

Ορισμός

Ο καρκίνος των ωοθηκών είναι ένας καρκίνος που ξεκινά από τις ωοθήκες, τα γυναικεία όργανα αναπαραγωγής που παράγουν τα ωάρια.


Εναλλακτικοί όροι

Καρκίνος – ωοθήκες

Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Ο καρκίνος των ωοθηκών είναι ο πέμπτος σε συχνότητα γυναικείος καρκίνος και προκαλεί περισσότερους θανάτους από οποιονδήποτε άλλο τύπου γυναικολογικού καρκίνου.

Το αίτιο είναι άγνωστο.

Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου ωοθηκών φαίνεται ότι επηρεάζεται από αρκετούς παράγοντες. Οσο περισσότερα παιδιά κάνει μια γυναίκα και όσο πιο νέα γεννήσει, τόσο μικρότερος ο κίνδυνος να προσβληθεί από καρκίνο των ωοθηκών. Συγκεκριμένα γονίδια (ΒRCA1 και ΒRCA2) ευθύνονται για έναν μικρό αριθμό περιπτώσεων καρκίνου ωοθηκών. Γυναίκες με προσωπικό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή των ωοθηκών διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να προσβληθούν από καρκίνο ωοθηκών.

Οι μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο. Περίπου τα 2/3 των θανάτων από καρκίνο των ωοθηκών συμβαίνουν σε γυναίκες 55 ετών και πάνω. Περίπου το 25% των θανάτων από καρκίνο ωοθηκών συμβαίνει σε γυναίκες ηλικίας μεταξύ 35-54 ετών.

Ορμονικές θεραπείες και καρκίνος των ωοθηκών:

• Γυναίκες που κάνουν ορμονική υποκατάσταση με οιστρογόνα (χωρίς προγεστερόνη) για περισσότερο από 5 χρόνια φαίνεται πως διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
• Τα αντισυλληπτικά χάπια φαίνεται ότι μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου ωοθηκών.
• Πιο πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι τα φάρμακα γονιμότητας δεν αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο των ωοθηκών.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα του καρκίνου των ωοθηκών είναι συχνά ασαφή. Γυναίκες και γιατροί συχνά αποδίδουν τα συμπτώματα σε άλλες, κοινότερες ασθένειες. Μέχρι να διαγνωστεί ο καρκίνος, ο όγκος έχει ήδη επεκταθεί και έξω από τις ωοθήκες.

Ο καρκίνος ωοθηκών στο πρώτο στάδιο μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα, αν και τα συμπτώματα αυτά συνοδεύουν και πολλές άλλες αιτίες.

Θα πρέπει να δείτε τον γιατρό σας αν παρουσιάζετε τα ακόλουθα συμπτώματα σε καθημερινή βάση για περισσότερες από λίγες εβδομάδες:

• Τυμπανισμός
• Δυσκολία να φάτε ή αίσθημα πληρότητας πολύ γρήγορα
• Πόνος στην κοιλιά ή τη λεκάνη

Αλλα συμπτώματα που συνοδεύουν τον καρκίνο των ωοθηκών αλλά μπορεί να εκδηλωθούν και σε γυναίκες που δεν πάσχουν από καρκίνο είναι:

• Ανωμαλίες στον κύκλο της περιόδου
• Γαστρεντερικά προβλήματα

- Δυσκοιλιότητα
- Αυξημένα αέρια
- Δυσπεψία
- Απώλεια όρεξης
- Ναυτία και εμετοί

• Αίσθημα βάρους στη λεκάνη
• Πρήξιμο στην κοιλιά ή το υπογάστριο
• Ανεξήγητος πόνος στην πλάτη που χειροτερεύει με τον καιρό
• Κολπική αιμορραγία
• Ελαφρά δυσφορία χαμηλά στην κοιλιά
• Απώλεια ή αύξηση βάρους

Αλλα συμπτώματα που μπορεί να συνοδεύουν την ασθένεια είναι:

• Αυξημένη τριχοφυΐα
• Συχνουρία ή έντονη ανάγκη για ούρηση

Ενδείξεις και εξετάσεις

Κατά τη φυσική εξέταση διαπιστώνεται διογκωμένη κοιλιά και υγρό στην κοιλιακή χώρα (ασκίτης). Η εξέταση της λεκάνης μπορεί να αποκαλύψει ύπαρξη μάζας στην κοιλιά ή τις ωοθήκες.

Στις εργαστηριακές εξετάσεις που μπορεί να γίνουν περιλαμβάνονται:

• Αλφα-φετοπρωτεΐνη
• Χημεία αίματος
• Καρκινικοί δείκτες CA125 (μπορεί να γίνει αν υπάρχει βάσιμη υποψία για καρκίνο ωοθηκών ή έχει διαγνωστεί καρκίνος ωοθηκών - γίνεται και κατά τη διάρκεια της θεραπείας ή και μετά από αυτήν)
• Γενική αίματος
• Ποσοτική μέτρηση της χοριονικής γοναδοτροπίνης (τεστ εγκυμοσύνης)
• Ανάλυση ούρων

Απεικονιστικές εξετάσεις που μπορούν να γίνουν είναι:

• Αξονική ή μαγνητική τομογραφία κοιλιάς
• Σειρά από ειδικές ακτινογραφίες
• Υπερηχογράφημα

Κοιλιακή λαπαροσκόπηση ή διερευνητική λαπαροσκόπηση μπορεί να πραγματοποιηθεί προκειμένου να αξιολογηθούν τα συμπτώματα και ληφθεί βιοψία για να βγει η διάγνωση.

Καμία μικροβιολογική ή απεικονιστική εξέταση δεν πέτυχε έως τώρα να διαγνώσει τον καρκίνο ωοθηκών στα πρώτα του στάδια.


Θεραπεία

Η χειρουργική επέμβαση αποτελεί μέρος της θεραπείας σε όλα τα στάδια του καρκίνου ωοθηκών. Για τα πρώιμα στάδια, μπορεί να είναι και η μοναδική θεραπεία.
Η επέμβαση αφορά:

• Αφαίρεση της μήτρας (ολική υστερεκτομή)
• Αφαίρεση και των δύο ωοθηκών και των σαλπίγγων (αμφοτερόπλευρη σαλπιγγο-ωοθηκεκτομή)
• Μερική ή ολική αφαίρεση του περιτόναιου, του λιπώδους στρώματος που καλύπτει και προστατεύει τα όργανα στην κοιλιακή χώρα
• Εξέταση, βιοψία ή αφαίρεση των λεμφαδένων και άλλων ιστών στη λεκάνη και την κοιλιά

Mελέτες έχουν δείξει ότι η χειρουργική επέμβαση όταν πραγματοποιείται από ειδικό γυναικολόγο-ογκολόγο έχει τα μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας.

Η χημειοθεραπεία εφαρμόζεται μετά τη χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση τυχόν υπολειμμάτων της ασθένειας. Η χημειοθεραπεία μπορεί επίσης να εφαρμοστεί στην περίπτωση που ο καρκίνος επανέλθει. Η χημειοθεραπεία χορηγείται είτε ενδοφλέβια είτε μερικές φορές απευθείας στην κοιλιά (ενδοπεριτοναϊκά).

Ακτινοθεραπεία σπάνια χρησιμοποιείται στον καρκίνο των ωοθηκών στις ΗΠΑ.

Μετά τη χειρουργική επέμβαση και τη χημειοθεραπεία, οι ασθενείς θα πρέπει να υποβάλλονται σε:

• Φυσική εξέταση (συμπεριλαμβανομένης της λεκάνης) κάθε 2-4 μήνες για τα δύο πρώτα χρόνια, κάθε 6 μήνες για τα επόμενα 3 χρόνια και στη συνέχεια μια φορά τον χρόνο
• Mέτρηση του CA-125 στο αίμα σε κάθε επίσκεψη αν οι τιμές του ήταν υψηλές αρχικά
• Ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει αξονική τομογραφία θώρακα, κοιλιάς και λεκάνης καθώς και ακτινογραφία θώρακα.

Πρόγνωση

Ο καρκίνος των ωοθηκών σπάνια ανακαλύπτεται στα πρώιμα στάδια. Όταν γίνεται η διάγνωση είναι συνήθως προχωρημένος. Η εξέλιξη συχνά είναι κακή.

• Περίπου 76% των γυναικών με καρκίνο ωοθηκών επιβιώνουν 1 χρόνο μετά τη διάγνωση
• Περίπου 45% ζουν περισσότερο από 5 χρόνια μετά τη διάγνωση
• Αν η διάγνωση και η θεραπεία της ασθένειας γίνει νωρίς πριν ο καρκίνος επεκταθεί έξω από τις ωοθήκες, η 5ετής επιβίωση είναι περίπου 94%.

Επιπλοκές

• Εξάπλωση του καρκίνου σε άλλα όργανα
• Απώλεια της λειτουργίας οργάνων
• Συγκέντρωση υγρού στην κοιλιά (ασκίτης)
• Μπλοκάρισμα της λειτουργίας του εντέρου

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Επισκεφθείτε τον γιατρό σας αν είστε γυναίκα πάνω από 40 ετών που δεν έχει κάνει πρόσφατα εξέταση λεκάνης. Τακτικές εξετάσεις της λεκάνης συνιστώνται για όλες τις γυναίκες πάνω από 20 ετών.
Επισκεφθείτε τον γιατρό σας αν παρουσιάζετε συμπτώματα καρκίνου των ωοθηκών.


Πρόληψη

Οι τακτικές εξετάσεις της λεκάνης μπορεί να μειώνουν τον συνολικό κίνδυνο. Οι προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο των ωοθηκών είναι ένας τομέας ο οποίος διερευνάται. Μέχρι τώρα, δεν έχει βρεθεί επωφελής προληπτική εξέταση για τον καρκίνο των ωοθηκών. Περισσότερες από 50% των γυναικών με καρκίνο των ωοθηκών ανακαλύπτουν την ασθένεια σε προχωρημένα στάδια.

Η πρόσφατη έρευνα έχει δείξει ότι η προληπτική χειρουργική αφαίρεση των ωοθηκών σε γυναίκες που παρουσιάζουν μετάλλαξη στα γονίδια BRCA1 και BRCA2 μπορούν να μειώσουν δραματικά τις πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο των ωοθηκών.

Ορισμός

Η καρδιακή ανεπάρκεια, αποκαλούμενη και συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, είναι μια πάθηση κατά την οποία η καρδιά δεν μπορεί πλέον να αντλήσει αρκετό αίμα για να το διοχετεύσει στο υπόλοιπο σώμα.


Εναλλακτικοί όροι

Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, Αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια, Δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι σχεδόν πάντα χρόνια πάθηση, αν και μερικές φορές μπορεί να αναπτυχθεί ξαφνικά.

Η πάθηση μπορεί να έχει επιπτώσεις στη δεξιά πλευρά, τη αριστερή πλευρά ή και τις δύο πλευρές της καρδιάς.

• Δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια σημαίνει ότι η δεξιά κοιλία της καρδιάς χάνει τη λειτουργικότητά της για άντληση.
• Αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια σημαίνει ότι η δυνατότητα της καρδιάς να αντλεί και να προωθεί το αίμα από τη αριστερή πλευρά της καρδιάς μειώνεται. Ο ρόλος της αριστερής πλευράς της καρδιάς κανονικά είναι να δέχεται το αίμα με οξυγόνο από τους πνεύμονες και να το προωθεί στο υπόλοιπο σώμα.

Η καρδιακή ανεπάρκεια συχνά χαρακτηρίζεται είτε ως συστολική είτε ως διαστολική.

• Συστολική καρδιακή ανεπάρκεια σημαίνει ότι το μυοκάρδιό σας δεν μπορεί να αντλήσει ή να διοχετεύσει το αίμα από την καρδιά ικανοποιητικά.
• Διαστολική καρδιακή ανεπάρκεια σημαίνει ότι ο αντλητικός θάλαμος της καρδιάς δεν γεμίζει έως επάνω με αίμα.

Και τα δύο προβλήματα σημαίνουν ότι η καρδιά δεν είναι πλέον ικανή να διοχετεύσει αρκετό αίμα στο υπόλοιπο σώμα σας, ειδικά όταν ασκείστε ή ασχολείστε με κάποια δραστηριότητα.

Αν η αντλητική δυνατότητα της καρδιάς χαθεί, το αίμα μπορεί να συσσωρευτεί σε άλλα σημεία του σώματος, προκαλώντας απόφραξη στους πνεύμονες, το συκώτι, τον γαστρεντερικό σωλήνα, τα χέρια και τα πόδια. Κατά συνέπεια, τα όργανα δεν έχουν επαρκές οξυγόνο και τροφή, γεγονός που τους προκαλεί βλάβη και τα εμποδίζει να λειτουργήσουν σωστά.

Ίσως το συνηθέστερο αίτιο της καρδιακής ανεπάρκειας είναι η στεφανιαία νόσος, δηλαδή η στένωση των λεπτών αιμοφόρων αγγείων που μεταφέρουν στην καρδιά το αίμα και το οξυγόνο. Για πληροφορίες σχετικά με την πάθηση αυτή και τους παράγοντες κινδύνου, διαβάστε για τη Στεφανιαία νόσο.

Καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί επίσης να εκδηλωθεί αν μια ασθένεια ή μια τοξίνη αποδυναμώσει το μυοκάρδιο ή αλλοιώσει τη δομή του μυοκαρδίου. Τα φαινόμενα αυτά ονομάζονται μυοκαρδιοπάθειες. Υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τύποι μυοκαρδιοπαθειών. Για περισσότερες πληροφορίες, διαβάστε για τη Μυοκαρδιοπάθεια.

Άλλα καρδιακά προβλήματα που μπορούν να οδηγήσουν σε καρδιακή ανεπάρκεια είναι:

• Η συγγενής καρδιοπάθεια
• Παθήσεις των καρδιακών βαλβίδων
• Ορισμένοι τύποι αρρυθμιών. Ασθένειες όπως το εμφύσημα, η οξεία αναιμία, ο υπερθυρεοειδισμός και ο υποθυρεοειδισμός, μπορούν να προκαλέσουν ή να συμβάλλουν στην καρδιακή ανεπάρκεια.

Συμπτώματα

Τα κοινά συμπτώματα είναι:

• Δύσπνοια κατά τη διάρκεια μιας δραστηριότητας ή αφού έχετε ξαπλώσει για λίγο
• Βήχας
• Πρήξιμο των ποδιών και των αστραγάλων
• Πρήξιμο της κοιλιάς
• Αύξηση βάρους
• Ανώμαλοι ή γρήγοροι σφυγμοί
• Αίσθημα ότι η καρδιά χτυπά γρήγορα ή δυνατά
• Δυσκολία στον ύπνο
• Κούραση, αδυναμία, λιποθυμική τάση
• Απώλεια όρεξης, δυσπεψία

Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι:

• Μειωμένη εγρήγορση ή συγκέντρωση
• Μειωμένη παραγωγή ούρων
• Ναυτία και εμετός
• Ανάγκη για ούρηση τη νύχτα

Τα νήπια μπορεί να ιδρώνουν την ώρα που τα ταΐζετε ή και σε άλλες στιγμές.

Μερικοί ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα. Στα άτομα αυτά, τα συμπτώματα μπορούν να εκδηλωθούν μόνο αν συνυπάρχουν οι εξής παθήσεις:

• Αρρυθμίες
• Αναιμία
• Υπερθυρεοειδισμός
• Λοιμώξεις με υψηλό πυρετό
• Νεφροπάθεια

Ενδείξεις και εξετάσεις

Η φυσική εξέταση μπορεί να αποκαλύψει:

• Υγρό γύρω από τους πνεύμονες (πλευρική διάχυση)
• Ανώμαλο καρδιακό παλμό
• Πρησμένα πόδια (οίδημα)
• Διεσταλμένες φλέβες στον λαιμό
• Διόγκωση του συκωτιού

Στην ακρόαση με το στηθοσκόπιο μπορεί να ακούγονται κροταλίσματα από τους πνεύμονες ή ανώμαλοι καρδιακοί ήχοι.

Οι ακόλουθες εξετάσεις γίνονται για να διαπιστωθεί κατά πόσον υπάρχει διόγκωση της καρδιάς, μειωμένη καρδιακή λειτουργία, ή συμφόρηση των πνευμόνων:

• Ακτινογραφία θώρακα
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα
• Ηχοκαρδιογράφημα
• Τεστ αντοχής καρδιάς
• Αξονική τομογραφία καρδιάς
• Καθετηριασμός καρδιάς
• Mαγνητική τομογραφία καρδιάς
• Σπινθηρογράφημα καρδιάς

Η πάθηση μπορεί επίσης να αλλοιώσει τα αποτελέσματα των εξής εξετάσεων:

• Χημεία αίματος
• Αζωτο ουρίας αίματος
• Γενική εξέταση αίματος
• Κρεατινίνη
• Εκκαθάριση κρεατινίνης
• Ηπατικές δοκιμασίες
• Εξέταση αίματος για ουρικό οξύ
• Επίπεδα νατρίου στην εξέταση αίματος
• Ανάλυση ούρων
• Επίπεδα νατρίου στην εξέταση ούρων

Θεραπεία

Εάν πάσχετε από καρδιακή ανεπάρκεια, ο γιατρός σας θα σας παρακολουθεί τακτικά. Πρέπει να σας βλέπει τουλάχιστον κάθε 3 έως 6 μήνες, ενώ παράλληλα πρέπει να κάνετε εξετάσεις προκειμένου και να ελέγχετε τη λειτουργία της καρδιάς. Για παράδειγμα, το υπερηχογράφημα της καρδιάς (ηχωκαρδιογράφημα) γίνεται τακτικά για να ελεγχθεί πόσο καλά αντλεί το αίμα η καρδιά σας σε κάθε χτύπο.

Θα πρέπει όμως και οι ίδιοι να ελέγχεστε προσεκτικά και να βοηθάτε στην αντιμετώπιση της πάθησής σας. Ένας σημαντικός παράγοντας είναι να παρακολουθείτε το βάρος σας σε καθημερινή βάση. Η αύξηση βάρους μπορεί να αποτελεί ένδειξη ότι κάνετε κατακράτηση υγρών και η ανεπάρκεια της καρδιάς σας επιδεινώνεται. Μην παραλείπετε να ζυγίζεστε καθημερινά, στην ίδια πάντα ζυγαριά, με λίγα ή καθόλου ρούχα.

Άλλα σημαντικά μέτρα που πρέπει να παίρνετε:

• Παίρνετε τα φάρμακά σας σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού. Εχετε πάντα μαζί σας μια λίστα με τα φάρμακα που παίρνετε, οπουδήποτε κι αν πηγαίνετε.
• Περιορίστε το αλάτι στα φαγητά.
• Μην καπνίζετε.
• Να ασκήστε συστηματικά. Μπορείτε για παράδειγμα να περπατάτε ή να γυμνάζεστε με ποδήλατο. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει ένα ασφαλές και αποτελεσματικό πρόγραμμα άσκησης ανάλογα με το στάδιο της ανεπάρκειάς σας και με τα αποτελέσματα των εξετάσεων που κάνετε για τον έλεγχο της αντοχής και της γενικότερης λειτουργίας της καρδιάς σας. Μην ασκήστε τις ημέρες που το βάρος σας έχει αυξηθεί από κατακράτηση υγρών ή δεν αισθάνεστε καλά.
• Χάστε βάρος εάν είστε υπέρβαροι.
• Να αναπαύεστε αρκετά γενικά, αλλά και ειδικά μετά από άσκηση, γεύμα ή άλλες δραστηριότητες. Αυτό επιτρέπει και στην καρδιά σας να ξεκουραστεί. Εχετε όσο μπορείτε τα πόδια σας ανυψωμένα ώστε να μειώνεται το πρήξιμο.

Μερικές συμβουλές για τη μείωση της κατανάλωσης αλατιού και νατρίου:

• Ψάξτε στις ετικέτες των τροφίμων για ενδείξεις όπως ‘χαμηλό σε νάτριο’ ‘δεν περιέχει νάτριο’ ‘χωρίς την προσθήκη αλατιού’ ή ‘ανάλατο’ Ελέγξτε τη συνολική περιεκτικότητα σε νάτριο στις ετικέτες τροφίμων. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με τα κονσερβοποιημένα, τυποποιημένα και κατεψυγμένα τρόφιμα. Ένας διατροφολόγος μπορεί να σας εξηγήσει πώς να ‘διαβάζετε’ αυτές τις ετικέτες.
• Μην χρησιμοποιείτε αλάτι στο μαγείρεμα ούτε να το προσθέτετε μετά στο φαγητό σας. Για καλύτερη γεύση, προτιμήστε το πιπέρι, το σκόρδο, το λεμόνι, ή άλλα καρυκεύματα. Να είστε προσεκτικοί στα τυποποιημένα μίγματα καρυκευμάτων, διότι αυτά συχνά περιέχουν αλάτι ή προϊόντα αλατιού (όπως το γλουταμινικό μονονάτριο - MSG).
• Αποφύγετε τα τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε νάτριο, όπως οι αντζούγιες, τα κρέατα (ιδιαίτερα τα αλλαντικά, μπέικον, χοτ-ντογκ, λουκάνικα, ζαμπόν, σαλάμια), τα καρύδια, τις ελιές, τα τουρσιά, το σουκρούτ (λάχανο τουρσί), τη σόγια και τη σάλτσα Worcestershire, τον χυμό ντομάτας και άλλων λαχανικών, καθώς και τα τυριά.
• Προσέχετε ιδιαίτερα όταν τρώτε έξω. Περιοριστείτε αυστηρά σε φαγητά της σχάρας ή του φούρνου, βραστά ή στον ατμό, χωρίς προσθήκη αλατιού, σάλτσας ή τυριού.
• Χρησιμοποιείτε λάδι και ξύδι στις σαλάτες και όχι τις έτοιμες σάλτσες.
• Για επιδόρπιο προτιμήστε φρέσκα φρούτα ή σορμπέ.

Ο γιατρός σας πιθανότατα θα σας συστήσει κάποιο από τα ακόλουθα φάρμακα:

• Αναστολείς ΜΕΑ όπως η καπτοπρίλη, η εναλαπρίλη, η λισινοπρίλη και η ραμιπρίλη που διαστέλλουν τα αιμοφόρα αγγεία και μειώνουν το έργο της καρδιάς
• Διουρητικά συμπεριλαμβανομένης της υδροχλωροθειαζίδης, της χλωρδαλιδόνης, της χλωροθειαζίδης, της φουροσεμίδης, της τορσεμίδης της μπουμετανίδης και της σπιρινολακτόνης, που βοηθούν το σώμα να αποβάλει τα υγρά και το αλάτι (νάτριο)
• Γλυκοσίδες της δακτυλίτιδας, που αυξάνουν τη δυνατότητα του καρδιακού μυός να συστέλλεται κανονικά και βοηθούν στην αντιμετώπιση ορισμένων διαταραχών του ρυθμού της καρδιάς
• Ανταγωνιστές των υποδοχέων της αγγειοτασίνης, όπως η λοσαρτάνη και η καντεσαρτάνη, που απομειώνουν το έργο της καρδιάς. Αυτή η κατηγορία φαρμάκων είναι ιδιαίτερα σημαντική για όσους έχουν δυσανεξία στους αναστολείς ΜΕΑ
• Β-αναστολείς όπως η καρβεδιλόλη και η μεταπρολόλη, που είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι για άτομα με ιστορικό στεφανιαίας νόσου

Ορισμένα φάρμακα μπορεί να επιδεινώσουν την καρδιακή ανεπάρκεια και πρέπει να αποφεύγονται. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, οι θειαζολιδινεδιόνες, η μετφορμίνη, η σιλοζταζόλη, οι αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης 5 (PDE-5) (σιλδεναφίλη, βαρδεναφίλη) και πολλά φάρμακα που χορηγούνται για τις αρρυθμίες.

Η αντικατάσταση βαλβίδων ή η χειρουργική τεχνική στεφανιαίας παράκαμψης (by pass) και η αγγειοπλαστική μπορούν να βοηθήσουν ορισμένους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια.


Για ορισμένους ασθενείς συστήνονται οι ακόλουθες συσκευές:

• Μονός ή διπλός βηματοδότης θαλάμου - που βοηθά τον αργό καρδιακό παλμό ή άλλα προβλήματα των μηχανισμών σηματοδότησης της καρδιάς
• Αμφικοιλιακός βηματοδότης - που βοηθά τη συστολή αριστερής και δεξιάς πλευράς της καρδιάς ταυτοχρόνως
• Εμφυτεύσιμος καρδιομετατροπέας-απινιδωτής - που διορθώνει ή αποτρέπει τις οξείες αρρυθμίες

Η οξεία καρδιακή ανεπάρκεια ίσως απαιτήσει τις ακόλουθες θεραπείες:

• Δια-αορτική αντλία με μπαλονάκι (IABP), μια συσκευή που τοποθετείται προσωρινά στην αορτή
• Συσκευή υποστήριξης αριστερής κοιλίας (LVAD), η οποία αναλαμβάνει το ρόλο της καρδιάς με την άντληση του αίματος από την καρδιά στην αορτή. Εφαρμόζεται συχνότερα στους ασθενείς που πρόκειται να κάνουν μεταμόσχευση καρδιάς.

Σημείωση: Αυτές οι συσκευές μπορεί μεν να σώζουν ζωές αλλά δεν αποτελούν μόνιμες λύσεις. Οι ασθενείς που αποκτούν εξάρτηση στην κυκλοφοριακή υποστήριξη, θα χρειαστούν μεταμόσχευση καρδιάς.

Τα συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας μπορεί να βελτιωθούν με τον αμφικοιλιακό βηματοδότη ή με θεραπεία καρδιακού επανασυγχρονισμού. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας εάν η θεραπεία αυτή είναι κατάλληλη για την περίπτωσή σας.


Πρόγνωση

Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι μια σοβαρή πάθηση. Είναι συνήθως μια χρόνια ασθένεια, η οποία μπορεί να επιδεινωθεί μετά από κάποια λοίμωξη ή από φυσικό στρες. Πολλές μορφές καρδιακής ανεπάρκειας μπορούν να αντιμετωπιστούν με φάρμακα, αλλαγές στον τρόπο ζωής και θεραπεία της οποιασδήποτε συνυπάρχουσας ασθένειας.


Επιπλοκές

• Αρρυθμίες (μπορεί να είναι θανατηφόρες)
• Πνευμονικό οίδημα
• Ολική καρδιακή ανεπάρκεια (κυκλοφοριακή κατάρρευση)

Πιθανές παρενέργειες των φαρμάκων είναι:

• Βήχας
• Τοξικότητα δακτυλίτιδας
• Γαστρεντερικές διαταραχές (όπως ναυτία, καούρα, διάρροια)
• Πονοκέφαλος
• Ζαλάδα και λιποθυμία
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση
• Ερυθηματώδης λύκος
• Κράμπες

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας αν νιώθετε αδυναμία, έχετε βήχα που χειροτερεύει ή πολύ σάλιο ή ξαφνική αύξηση βάρους ή πρήξιμο ή άλλα νέα ή ανεξήγητα συμπτώματα.

Πηγαίνετε στα επείγοντα περιστατικά νοσοκομείου ή καλέστε το 166 εάν νιώθετε έντονο πόνο στο στήθος, τάση λιποθυμίας, ή η καρδιά σας χτυπάει ανώμαλα (ιδιαίτερα αν ο γρήγορος και ανώμαλος καρδιακός ρυθμός συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα).


Πρόληψη

Ακολουθήστε τις οδηγίες θεραπείας που σας συνέστησε ο γιατρός σας και παίρνετε όλα τα φάρμακα σύμφωνα με τις οδηγίες. Εχετε υπό έλεγχο την αρτηριακή σας πίεση, τον καρδιακό ρυθμό και τη χοληστερίνη σας, όπως συστήνει ο γιατρός σας, περιλαμβάνοντας τακτική άσκηση, ειδική διατροφή και φάρμακα.

Άλλα σημαντικά μέτρα θεραπείας:

• Μην καπνίζετε.
• Μην πίνετε αλκοόλ.
• Μειώστε το αλάτι.
• Σωματική άσκηση, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας.

Oρισμός

Δυσαπορρόφηση είναι η δυσχέρεια στην πέψη και απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών των τροφών.


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η δυσαπορρόφηση μπορεί να οφείλεται σε διαφορετικές ασθένειες και αφορά συνήθως την αδυναμία στην απορρόφηση ορισμένων σακχάρων, λιπών, πρωτεϊνών ή βιταμινών από τις τροφές. Υπάρχει όμως και δυσαπορρόφηση όλων γενικά των τροφών.

Μερικά από τα αίτια της δυσαπορρόφησης είναι:

• Αβηταλιποπρωτεϊναιμία
• AIDS
• Χολική ατρησία
• Κοιλιοκάκη
• Ορισμένα φάρμακα (η χολεστυραμίνη, η τετρακυκλίνη, ορισμένα αντιοξέα, ορισμένα φάρμακα για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, η κολχικίνη, η ακαρμπόζη, η φενυτοΐνη)
• Ορισμένοι τύποι καρκίνων (λέμφωμα, καρκίνος παγκρέατος, γαστρίνωμα)
• Ορισμένοι τύποι χειρουργικών επεμβάσεων (γαστρεκτομή με βαγοτομή, χειρουργικές επεμβάσεις για την παχυσαρκία, ολική ή μερική αφαίρεση του ειλεού)
• Χολόσταση
• Χρόνια ηπατοπάθεια
• Χρόνια παγκρεατίτιδα
• Δυσανεξία στο αγελαδινό γάλα
• Νόσος Crohn
• Κυστική ίνωση
• Βλάβη από ακτινοθεραπείες
• Δυσανεξία στη λακτόζη
• Παράσιτα

- Λάμβλιες
- Αγκυλόστομα
- Στρογγυλοειδή

• Σύνδρομο Shwachman-Diamond (γενετική ασθένεια που επηρεάζει το πάγκρεας και τον μυελό των οστών)
• Δυσανεξία στην πρωτεΐνη του γάλακτος σόγιας
• Νόσος Whipple

Η δυσαπορρόφηση της βιταμίνης B12 μπορεί να οφείλεται σε:

• Κακοήθη νεανική αναιμία
• Κεστοειδή σκώληκα (ταινία)

Δυσαπορρόφηση βιταμινών μπορεί να υπάρχει ακόμη και χωρίς την εκδήλωσης διάρροιας.


Συμπτώματα

• Τυμπανισμός, κράμπες και αέρια
• Ογκώδη κόπρανα
• Χρόνια διάρροια
• Καχεξία
• Λιπώδη κόπρανα (στεατόρροια)
• Απώλεια μυϊκής μάζας
• Απώλεια βάρους

Η δυσαπορρόφηση μπορεί να έχει επιπτώσεις στη σωματική ανάπτυξη ή μπορεί να οδηγήσει σε συγκεκριμένες ασθένειες.


Ενδείξεις και εξετάσεις

• Δοκιμασία απορρόφησης D-ξυλόζης
• Δοκιμασία υδρογόνου αναπνοής
• Απεικονιστικές μελέτες λεπτού εντέρου και παγκρέατος
• Ποιοτική ανίχνευση λίπους στα κόπρανα
• Ποσοτική ανίχνευση λίπους στα κόπρανα
• Δοκιμασία Schilling για τη βιταμίνη B12
• Δοκιμασία διέγερσης εκκριματίνης
• Βιοψία λεπτού εντέρου
• Καλλιέργεια κοπράνων ή καλλιέργεια αναρρόφησης λεπτού εντέρου

Θεραπεία

Η υποκατάσταση βιταμινών και θρεπτικών ουσιών βιταμίνη είναι συχνά απαραίτητη.


Πρόγνωση

Η εξέλιξη εξαρτάται από την ασθένεια που προκάλεσε την δυσαπορρόφηση.


Επιπλοκές

Μακροχρόνια δυσαπορρόφηση μπορεί να οδηγήσει σε:

• Αναιμία
• Χολόλιθους
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Πέτρες στα νεφρά
• Οστεοπόρωση και ασθένειες των οστών
• Υποσιτισμό και ανεπάρκεια βιταμινών

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας αν παρουσιάζετε συμπτώματα δυσαπορρόφησης.


Πρόληψη

Οι μέθοδοι πρόληψης εξαρτώνται από την ασθένεια που προκαλεί τη δυσαπορρόφηση.