Ορισμός

Η κάκωση του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου του γόνατος αφορά στη διάταση ή τη ρήξη του. Η ρήξη μπορεί να είναι μερική ή ολική.


Εναλλακτικές ονομασίες

Κάκωση χιαστού συνδέσμου- πρόσθιος, κάκωση του γόνατος-πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος


Περιγραφή

Η άρθρωση του γόνατος είναι γωνιώδης διάρθρωση. Συνδέει το κάτω άκρο του μηριαίου οστού με το κορυφαίο τμήμα της κνήμης. Τέσσερις κύριοι σύνδεσμοι συνδέουν αυτά τα δύο οστά:

• ο έσω πλάγιος σύνδεσμος- σταθεροποιεί την εσωτερική επιφάνεια του γόνατος και εμποδίζει την απαγωγή της κνήμης σε σχέση με το μηρό.
• ο έξω πλάγιος σύνδεσμος- σταθεροποιεί την εξωτερική επιφάνεια του γόνατος και εμποδίζει την προσαγωγή της κνήμης σε σχέση με το μηρό.
• ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος- βρίσκεται στο κέντρο της άρθρωσης του γόνατος. Εμποδίζει την πρόσθια ολίσθηση της κνήμης σε σχέση με το μηριαίο οστό, και παρέχει στροφική σταθερότητα στην άρθρωση.
• ο οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος- συνεργάζεται με τον πρόσθιο. Εμποδίζει την κνήμη να ολισθήσει προς τα πίσω σε σχέση με το μηριαίο οστό.

  
  
  Ο πρόσθιος και ο οπίσθιος χιαστός χιάζονται εντός της άρθρωσης του γόνατος. Γι' αυτό, άλλωστε, ονομάζονται “χιαστοί” σύνδεσμοι.

Η κάκωση του πρόσθιου χιαστού συχνά συμβαίνει και με άλλες κακώσεις του γόνατος. Κλασικό είναι το παράδειγμα της ρήξης του πρόσθιου χιαστού μαζί με τον έσω πλάγιο σύνδεσμο και τον έσω μηνίσκο (ενός εκ των χόνδρων μέσα στο γόνατο που απορροφούν τις ασκούμενες πιέσεις). Αυτός ο τύπος κάκωσης συμβαίνει συνήθως σε όσους συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες, όπως το ποδόσφαιρο και το σκι.

Οι γυναίκες υφίστανται κάκωση του πρόσθιου χιαστού συχνότερα από τους άνδρες. Τα αίτια γι' αυτό δεν είναι απολύτως κατανοητά, ωστόσο πρέπει να ευθύνονται διαφορές στην ανατομική και τη λειτουργία των μυών.

Στους ενήλικες συνήθως συμβαίνει ρήξη του πρόσθιου χιαστού στη μεσότητά του ή απόσπασή του από το μηριαίο οστό. Αυτές οι κακώσεις δεν αποκαθίστανται από μόνες τους. Στα παιδιά είναι πιθανότερη η απόσπαση του πρόσθιου χιαστού μαζί με οστικό τμήμα. Αυτές οι κακώσεις ενδέχεται να απαιτούν χειρουργική αποκατάσταση. Αν ο ιατρός υποψιάζεται ρήξη του πρόσθιου χιαστού, η διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας θα βοηθήσει στην επιβεβαίωση της διάγνωσης. Αυτή η εξέταση μπορεί να βοηθήσει, επίσης, στην εκτίμηση και άλλων κακώσεων του γόνατος, που αφορούν στους υπόλοιπους συνδέσμους και τους μηνίσκους.

Σε ορισμένους ασθενείς η άρθρωση μπορεί να λειτουργεί κανονικά έχοντας υποστεί ρήξη του πρόσθιου χιαστού. Ωστόσο, οι περισσότεροι παραπονούνται για αστάθεια του γόνατος κατά την εκτέλεση φυσικής δραστηριότητας. Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού που δεν αποκαθίσταται χειρουργικά ενδέχεται να οδηγήσει σε πρώιμη αρθρίτιδα του προσβεβλημένου γόνατος.


Αίτια

Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού μπορεί να οφείλεται στην εφαρμογή βίαιου χτυπήματος ή να προκαλείται χωρίς άμεση επαφή. Ένα χτύπημα στην πλάγια επιφάνεια του γόνατος, όπως για παράδειγμα σε μαρκάρισμα ποδοσφαιριστή, μπορεί να επιφέρει ρήξη του πρόσθιου χιαστού.

Η βίαιη επιβράδυνση σε συνδυασμό με αλλαγή κατεύθυνσης κατά το τρέξιμο ή την περιστροφή του σώματος, η αδέξια προσγείωση μετά από άλμα, ή η υπερέκταση της άρθρωσης του γόνατος, μπορεί, επίσης, να προκαλέσουν κάκωση στον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο. Αθλήματα όπως το μπάσκετ, το ποδόσφαιρο, και το σκι αποτελούν συνήθεις δραστηριότητες που μπορεί να συμβεί ρήξη του πρόσθιου χιαστού.


Συμπτώματα

Πρώιμα συμπτώματα:

• χαρακτηριστικός ήχος τη στιγμή του τραυματισμού
• οίδημα της άρθρωσης του γόνατος εντός 6 ωρών από τον τραυματισμό
• πόνος, ιδιαίτερα κατά την εφαρμογή βάρους στο τραυματισμένο άκρο.

Αυτοί που έχουν υποστεί ήπια κάκωση ενδέχεται να αισθανθούν αστάθεια του γόνατος κατά την εκτέλεση φυσικής δραστηριότητας.



Πρώτες βοήθειες

Μια κάκωση του πρόσθιου χιαστού πρέπει να αντιμετωπισθεί με:

• ανύψωση της άρθρωσης (άνωθεν του επιπέδου της καρδιάς)
• εφαρμογή επιθεμάτων πάγου
• αναλγητικά, όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (π.χ ιβουπροφένη)

Μην επιδοθείτε σε αθλοπαιδιές μέχρι να εκτιμηθεί και να αποκατασταθεί η κάκωση.

Ορισμένοι ασθενείς ενδέχεται να χρειαστούν πατερίτσες προκειμένου να περπατήσουν, μέχρι να μειωθεί το οίδημα και ο πόνος. Σε ήπιους τραυματισμούς, ο ιατρός μπορεί να συστήσει φυσικοθεραπεία για την ανάκτηση της κινητικότητας της άρθρωσης και της μυικής ισχύος του άκρου.

Ο ιατρός ενδέχεται να συστήσει χειρουργική ανακατασκευή του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου. Ο παλαιός σύνδεσμος δεν αποκαθίσταται, με συνέπεια να συνιστάται η χρήση υποκατάστατων ή η κατασκευή νέου.


Τι να αποφύγετε

• Σε περίπτωση σοβαρού τραυματισμού του γόνατος, αποφύγετε να κινείτε την άρθρωση. Χρησιμοποιείστε νάρθηκα για να διατηρήσετε το γόνατο σε ευθεία θέση, μέχρι να εκτιμηθεί η κάκωση από τον ορθοπαιδικό.
• Αποφύγετε να επιστρέψετε στις αθλοπαιδιές, μέχρι η κατάστασή σας να εκτιμηθεί και να αντιμετωπισθεί θεραπευτικά.

Κλήση επείγουσας ιατρικής βοήθειας

Οποιοσδήποτε με σοβαρό τραυματισμό στο γόνατο πρέπει να αναζητήσει ιατρική εκτίμηση.
Αν το άκρο πόδι είναι ψυχρό και κυανωτικό, μετά από τραυματισμό στο γόνατο, ενδέχεται να υπάρχει εξάρθρωση του γόνατος και κάκωση των αιμοφόρων αγγείων του. Αυτή η κατάσταση είναι πραγματικά επείγουσα και απαιτεί άμεση ιατρική αντιμετώπιση.


Πρόληψη

Χρησιμοποιείτε τις κατάλληλες τεχνικές όταν αθλείστε ή εκτελείτε ασκήσεις. Υπάρχουν διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα που διδάσκουν τους αθλητές να ελαχιστοποιούν την καταπόνηση του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου. Με αυτόν τον τρόπο έχουν ελαττωθεί οι περιπτώσεις κάκωσής του.

Μολονότι το ζήτημα είναι αμφιλεγόμενο, η χρήση ελαστικής επιγονατίδας κατά τη διάρκεια έντονης αθλητικής δραστηριότητας (όπως στο ποδόσφαιρο) δε φαίνεται να επιφέρει μείωση στην επίπτωση των κακώσεων του γόνατος. Επιπρόσθετα, μπορεί να προσδίδει στον αθλητή μια εσφαλμένη αίσθηση ασφάλειας.