Ορισμός

Η χαμηλή πίεση, ή αλλιώς υπόταση, εμφανίζεται όταν η πίεση του αίματος κατά τη διάρκεια και μετά από κάθε κτύπο της καρδιάς είναι πολύ χαμηλότερη από ότι συνήθως. Αυτό σημαίνει ότι η καρδιά, ο εγκέφαλος και άλλα μέρη του σώματος δεν αιματώνονται αρκετά.


Εναλλακτικοί όροι

Χαμηλή πίεση του αίματος, Πίεση του αίματος – χαμηλή, Επιδόρπια υπόταση, Ορθοστατική υπόταση, Νευρογενής Ορθοστατική Υπόταση


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η πίεση του αίματος που είναι οριακά χαμηλή για ένα άτομο μπορεί να είναι φυσιολογική για ένα άλλο. Ο σοβαρότερος παράγοντας είναι ο λόγος για τον οποίο η πίεση αλλάζει από το φυσιολογικό.

Οι φυσιολογικές μετρήσεις της πίεσης κυμαίνονται μεταξύ 90/60 mm Hg (χιλιοστόμετρων του υδραργύρου) και 130/80 mm Hg. Αλλά μια σημαντική πτώση, ακόμη και κατά 20 mm Hg, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε ορισμένους ανθρώπους.

Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι υπότασης:

• H oρθοστατική υπόταση, συμπεριλαμβανομένης της επιδόρπιας ορθοστατικής υπότασης
• Η νευρογενής ορθοστατική υπόταση
• H oξεία υπόταση που παρουσιάζεται μετά από ξαφνική απώλεια αίματος (σοκ)

Η ορθοστατική υπόταση παρουσιάζεται μετά από ξαφνική αλλαγή στη στάση του σώματος, συνήθως όταν κάποιος ήταν ξαπλωμένος και σηκωθεί απότομα. Αυτός ο τύπος υπότασης διαρκεί συνήθως μόνο μερικά δευτερόλεπτα ή λεπτά. Εάν η υπόταση αυτή παρατηρείται μετά το φαγητό, ονομάζεται επιδόρπια ορθοστατική υπόταση. Αυτή η μορφή προσβάλλει συνηθέστερα ηλικιωμένους, άτομα με υπέρταση και όσους πάσχουν από τη Νόσο του Parkinson.

Η νευρογενής ορθοστατική υπόταση συχνά παρατηρείται σε νέους ενήλικες και παιδιά. Συμβαίνει όταν σταθεί κανείς όρθιος για πολλή ώρα. Τα παιδιά συνήθως ξεπερνούν αυτόν τον τύπο υπότασης.

Η χαμηλή πίεση προκαλείται συνήθως από ουσίες όπως:

• Αλκοόλ
• Αγχολυτικά φάρμακα
• Ορισμένα αντικαταθλιπτικά φάρμακα
• Διουρητικά
• Καρδιολογικά φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των αντιυπερτασικών και των φαρμάκων για τη στεφανιαία νόσο
• Φάρμακα που χρησιμοποιούνται στις χειρουργικές επεμβάσεις
• Παυσίπονα

Άλλα αίτια χαμηλής πίεσης του αίματος είναι:

• Προχωρημένος διαβήτης
• Αναφυλαξία (μια απειλητική για τη ζωή αλλεργική αντίδραση)
• Καρδιακές αρρυθμίες
• Αφυδάτωση
• Λιποθυμία
• Έμφραγμα
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Σοκ (από βαριάς μορφής μόλυνση, εγκεφαλικό επεισόδιο, αναφυλαξία, σοβαρό τραυματισμό ή έμφραγμα)

Συμπτώματα

Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• Συσκότιση όρασης
• Σύγχυση
• Ζαλάδα
• Λιποθυμία
• Αδιαθεσία
• Υπνηλία
• Αδυναμία

Ενδείξεις και εξετάσεις

Ο γιατρός σας θα σας εξετάσει για να διαπιστώσει τι προκαλεί τη χαμηλή πίεση. Πρέπει να ελέγξει αρκετές φορές τη θερμοκρασία σας, τον σφυγμό σας, τον ρυθμό αναπνοής, την αρτηριακή σας πίεση. Μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευτείτε για λίγο.

Ο γιατρός σας, μεταξύ άλλων, θα ρωτήσει:

• Ποια είναι η κανονική σας πίεση;
• Ποια φάρμακα παίρνετε;
• Τρώτε και πίνετε κανονικά;
• Είχατε πρόσφατα κάποια ασθένεια, ατύχημα ή τραυματισμό;
• Τι άλλα συμπτώματα έχετε;
• Έχετε λιποθυμικές τάσεις ή προσωρινή απώλεια συνείδησης;
• Νιώθετε ζάλη ή αστάθεια όταν είστε ξαπλωμένοι και πάτε να σηκωθείτε ή να ανακαθίσετε;

Μπορεί να χρειαστούν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• Καλλιέργειες αίματος για πιθανή μόλυνση/λοίμωξη
• Γενική και άλλες εξετάσεις αίματος, συμπεριλαμβανομένης της κυτταρικής διαφοροποίησης αίματος
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα
• Ανάλυση ούρων
• Ακτινογραφία κοιλιάς
• Ακτινογραφία θώρακος

Θεραπεία

Η υπόταση σε ένα υγιές πρόσωπο, που δεν προκαλεί προβλήματα, συνήθως δεν απαιτεί θεραπεία.

Εάν έχετε ενδείξεις ή συμπτώματα χαμηλής πίεσης, μπορεί να χρειάζεστε θεραπεία. Η θεραπεία εξαρτάται από το αίτιο της χαμηλής πίεσης. Η οξεία υπόταση που προκαλείται από σοκ είναι έκτακτο ιατρικό περιστατικό. Μπορεί να χρειαστείτε ενδοφλέβια μετάγγιση αίματος, να σας χορηγηθούν φάρμακα για να ανέβει η πίεση και να δυναμώσει η καρδιά, ή και άλλα φάρμακα όπως τα αντιβιοτικά. Για περισσότερες λεπτομέρειες, δείτε το άρθρο σχετικά με το σοκ.

Εάν υποφέρετε από ορθοστατική υπόταση που οφείλεται σε κάποιο φάρμακο, ο γιατρός σας μπορεί να σας αλλάξει τη δόση ή να σας χορηγήσει διαφορετικό φάρμακο. ΜΗΝ διακόψετε οποιοδήποτε φάρμακο χωρίς να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Άλλοι τρόποι για την αντιμετώπιση της ορθοστατικής υπότασης είναι να αυξήσετε τα υγρά που παίρνετε για την περίπτωση της αφυδάτωσης ή οι ειδικές κάλτσες συμπίεσης που ενισχύουν την πίεση του αίματος στα χαμηλότερα σημεία του σώματος.

Όσοι υποφέρουν από νευρογενή ορθοστατική υπόταση πρέπει να αποφεύγουν ό,τι την προκαλεί, όπως το να στέκονται για πολλή ώρα όρθιοι. Άλλοι τρόποι αντιμετώπισης είναι η λήψη άφθονων υγρών και η αύξηση του αλατιού στη διατροφή. (Ζητήστε από τον γιατρό σας συγκεκριμένες οδηγίες.) Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χορηγηθούν φάρμακα όπως το fludrocortisone.


Πρόγνωση

Η χαμηλή πίεση του αίματος μπορεί συνήθως να αντιμετωπιστεί επιτυχώς.


Επιπλοκές

• Σοκ
• Τραυματισμός από πτώση λόγω λιποθυμίας

Οι πτώσεις είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες για τους ηλικιωμένους. Οι σχετικοί με πτώση τραυματισμοί, όπως το κάταγμα ισχίου, μπορεί να έχουν δραματική επίπτωση στην ποιότητα ζωής ενός ανθρώπου.

Η οξεία υπόταση στερεί το οξυγόνο από το σώμα, πράγμα που μπορεί να βλάψει την καρδιά, τον εγκέφαλο και άλλα όργανα. Αυτός ο τύπος υπότασης μπορεί να είναι απειλητικός για τη ζωή εάν δεν αντιμετωπιστεί αμέσως.

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Όταν παρουσιάσετε συμπτώματα από την πτώση της πίεσης του αίματος, πρέπει αμέσως να καθίσετε ή να ξαπλώσετε με τα πόδια ελαφρώς ανυψωμένα (ψηλότερα από το επίπεδο της καρδιάς).

Εάν η χαμηλή πίεση του αίματος προκαλέσει λιποθυμία, ζητήστε άμεση ιατρική βοήθεια ή καλέστε το 166. Εάν ο ασθενής δεν αναπνέει ή δεν παρουσιάζει σφυγμό, εφαρμόστε τεχνητή αναπνοή.

Καλέστε τον γιατρό σας αμέσως εάν παρουσιάζετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Κόπρανα μαύρου ή καστανέρυθρου χρώματος
• Πόνο στο στήθος
• Ζαλάδα, αστάθεια
• Λιποθυμία
• Πυρετό υψηλότερο από 38 C
• Αρρυθμία
• Δύσπνοια

Επίσης καλέστε τον γιατρό σας εάν έχετε:

• Κάψιμο κατά την ούρηση ή άλλα ουρολογικά συμπτώματα
• Βήχα με φλέγματα
• Αδυναμία να φάτε ή να πιείτε
• Παρατεταμένη διάρροια ή εμετό

Πρόληψη

Εάν έχετε χαμηλή πίεση, ο γιατρός σας μπορεί να σας δώσει ορισμένες συμβουλές για να προλάβετε ή να μειώσετε τα συμπτώματα. Όπως:

• Να αποφεύγετε το αλκοόλ
• Να αποφεύγετε να στέκεστε πολλή ώρα όρθιοι (εάν έχετε νευρική υπόταση)
• Να καταναλώνετε άφθονα υγρά
• Να μην σηκώνεστε απότομα όταν είστε ξαπλωμένος
• Να χρησιμοποιείτε τις ειδικές κάλτσες συμπίεσης για να αυξάνετε την πίεση του αίματος στα πόδια