Ορισμός

Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ) είναι μια διαταραχή της λειτουργίας του εντέρου. Συνοδεύεται από πόνο στην κοιλιά και ανώμαλες κενώσεις. Η κακή ψυχολογία και το άγχος συχνά επιδεινώνει τα συμπτώματα.

Δεν έχει σχέση με τις φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, που περιλαμβάνουν τη Νόσο του Chron και την ελκώδη κολίτιδα.


Εναλλακτικοί όροι

Σπαστική Κολίτιδα, Νευρική δυσπεψία, Σπαστικό κόλο, Εντερική νεύρωση, Ευερέθιστο κόλο, Βλεννώδης κολίτιδα, ΣΕΕ


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Το ΣΕΕ εκδηλώνεται με πόνο στην κοιλιά, δυσκοιλιότητα, διάρροια ή εναλλαγή των φαινομένων αυτών.
Υπάρχουν πολλά πιθανά αίτια. Για παράδειγμα, μπορεί να υπάρχει μυϊκό πρόβλημα του εντέρου ή αδυναμία διαστολής και κίνησης του εντέρου. Δεν υπάρχει πρόβλημα στην κατασκευή του εντέρου.

Δεν είναι σαφές γιατί οι ασθενείς αναπτύσσουν ΣΕΕ, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, εκδηλώνεται μετά από λοίμωξη του εντέρου. Αυτό ονομάζεται μεταλοιμώδες ΣΕΕ. Μπορεί όμως να υπάρξουν και άλλες αφορμές για να εκδηλωθεί.

Το ΣΕΕ μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συχνά ξεκινά στην εφηβεία ή τα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης. Είναι συνηθέστερο στις γυναίκες. Η ασθένεια είναι το πιο κοινό εντερικό πρόβλημα για το οποίο οι ασθενείς παραπονούνται στον γαστρεντερολόγο.


Συμπτώματα

Τα συμπτώματα κυμαίνονται από ήπια σε βαριά. Οι περισσότεροι ασθενείς παρουσιάζουν ήπια συμπτώματα. Τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν σε ασθενείς που υποφέρουν από στρες ή ψυχικές διαταραχές, όπως το άγχος και κατάθλιψη. Ωστόσο, είναι σημαντικό να καταλάβει κανείς ότι αυτές καθαυτές οι καταστάσεις δεν προκαλούν ΣΕΕ.

Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• Κοιλιακή διαστολή (πρήξιμο)
• Αίσθημα πληρώματος, κοιλιακά φουσκώματα και αέρια
• Πόνος στην κοιλιά

- Έρχεται και φεύγει
- Μειώνεται ή υποχωρεί τελείως μετά από κένωση
- Εκδηλώνεται μετά από γεύμα

• Χρόνια και συχνή δυσκοιλιότητα, που συνοδεύεται συνήθως από πόνο
• Χρόνια και συχνή διάρροια, που συνοδεύεται συνήθως από πόνο
• Συναισθηματική κόπωση
• Κατάθλιψη
• Απώλεια όρεξης

Ενδείξεις και εξετάσεις

Τις περισσότερες φορές, ο γιατρός σας θα διαγνώσει ΣΕΕ με λίγες ή καθόλου εξετάσεις. Οι εξετάσεις συνήθως δεν εξακριβώνουν πρόβλημα. Ορισμένο ειδικοί συνιστούν ένα διαιτολόγιο που δεν περιέχει λακτόζη για 2 εβδομάδες για να διαπιστωθεί αν υπάρχει δυσανεξία στη λακτάση.

Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να χρειάζονται μια ενδοσκοπική εξέταση, ιδιαίτερα αν τα συμπτώματα ξεκινήσουν σε μεγαλύτερη ηλικία. Οι νεότεροι σε ηλικία ασθενείς που πάσχουν από συνεχή διάρροια μπορεί να χρειάζονται την εξέταση αυτή προκειμένου να αποκλειστούν φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου που προκαλούν παρόμοια συμπτώματα, όπως η Νόσος του Chron ή η ελκώδης κολίτιδα. Μπορεί να απαιτούνται πρόσθετες εξετάσεις αν παρατηρήσετε αίμα στα κόπρανα, απώλεια βάρους, σημάδια αναιμίας ή ταξιδέψατε πρόσφατα.
Οι ασθενείς πάνω από τα 50 θα πρέπει να ελέγχονται για καρκίνο του παχέος εντέρου.


Θεραπεία

Στόχος της θεραπείας είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορεί να βοηθήσουν σε ορισμένες περιπτώσεις ΣΕΕ. Για παράδειγμα, η τακτική σωματική άσκηση και η βελτίωση στις συνήθειες του ύπνου μπορεί να μειώσουν το άγχος και να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες μπορεί επίσης να βοηθήσουν. Ωστόσο, καμιά συγκεκριμένη δίαιτα δεν συνιστάται γενικά για το ΣΕΕ, διότι η πάθηση διαφέρει από άτομο σε άτομο. Η αύξηση των διαιτητικών φυτικών ινών και η αποφυγή τροφών και ποτών που διεγείρουν το έντερο (όπως η καφεΐνη) μπορεί να βοηθήσουν.

Άλλες πιθανές θεραπείες είναι:

• Αναζήτηση συμβουλευτικής θεραπείας στην περίπτωση του άγχους ή της κατάθλιψης
• Αντιδιαρροϊκά φάρμακα για όσους έχουν ως κύριο σύμπτωμα τη διάρροια
• Χαμηλή δοσολογία αντικαταθλιπτικών που μειώνουν τον κοιλιακό πόνο
• Φάρμακα που διευκολύνουν τις κενώσεις (υπακτικά) για όσους πάσχουν από δυσκοιλιότητα.

Πρόγνωση

Το ΣΕΕ μπορεί να είναι ένα μόνιμο πρόβλημα για ολόκληρη τη ζωή, αλλά τα συμπτώματα έχουν περιθώριο βελτίωσης ή υποχώρησης με τη θεραπεία.


Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας αν έχετε συμπτώματα ΣΕΕ ή παρατηρήσετε μια επίμονη αλλαγή στη λειτουργία του εντέρου σας

Ορισμός

Η τροφική δηλητηρίαση είναι το αποτέλεσμα κατανάλωσης μολυσμένης τροφής από διάφορους οργανισμούς ή τοξίνες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η τροφική δηλητηρίαση προκύπτει από κοινά βακτήρια, όπως ο Staphylococcus ή η E. Coli


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η τροφική δηλητηρίαση μπορεί να εμφανιστεί μεμονωμένα, σε ένα άτομο ή να εμφανιστεί ξαφνικά σε μια ομάδα ατόμων, τα οποία όλα έχουν καταναλώσει την ίδια μολυσμένη τροφή.

Κρούσματα τροφικής δηλητηρίασης εμφανίζονται αρκετά συχνά στα κυλικεία σχολείων, στα πικνίκ και σε μεγάλες κοινωνικές εκδηλώσεις κι αυτό διότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η τροφή παραμένει εκτός ψυγείου για αρκετό χρόνο ή δεν τηρούνται οι κανόνες υγιεινής στην προετοιμασία του φαγητού. Σε άλλες περιπτώσεις, η τροφική δηλητηρίαση προκύπτει από την κατανάλωση μη καλά ψημένου κρέατος, γαλακτοκομικών προϊόντων ή τροφών που περιέχουν μαγιονέζα (για παράδειγμα λαχανοσαλάτα ή πατατοσαλάτα) κι έχουν παραμείνει εκτός ψυγείου για πολύ ώρα.

Αίτια τροφικής δηλητηρίασης είναι:

• Βακτήριο Bacillus cereus
• Aλλαντίαση
• Βακτήριο Campylobacter
• Χολέρα
• Βακτηριακή εντερίτιδα (E. Coli)
• Δηλητηρίαση από ψάρια
• Μικρόβιο Listeria
• Δηλητηρίαση από μανιτάρια
• Βακτηρίδιο Salmonella
• Βακτηρίδιο Shigella
• Βακτηρίδιο Yersinia

Η αλλαντίαση αποτελεί μια σοβαρότατη περίπτωση τροφικής δηλητηρίασης, η οποία μπορεί να αποδειχθεί και νοσηρή. Προκύπτει από την ακατάλληλη κατ’ οίκον κονσερβοποίηση.

Τα βρέφη και οι ηλικιωμένοι διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης τροφικής δηλητηρίασης. Ωστόσο υψηλό κίνδυνο διατρέχουν κι όλοι όσοι:

• Αντιμετωπίζουν μια σοβαρή παθολογική κατάσταση, όπως μια νεφρική πάθηση ή σακχαρώδη διαβήτη
• Έχουν αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα

Οι εγκυμονούσες και οι γυναίκες που θηλάζουν οφείλουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές προς αποφυγή τροφικής δηλητηρίασης


Συμπτώματα

Ο χρόνος εμφάνισης των συμπτωμάτων, εξαρτάται από τον τύπο της τροφικής δηλητηρίασης, συνήθως όμως κυμαίνεται από 2 – 6 ώρες μετά τη λήψη της μολυσμένης τροφής. Ο χρόνος αυτός μπορεί να είναι περισσότερος (ακόμη και κάποιες μέρες) ή λιγότερος, αναλόγως πάντα την αιτία πρόκλησης της δηλητηρίασης.

Τα πιθανά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Κράμπες στην κοιλιακή χώρα
• Διάρροια (ενδέχεται να είναι αιματηρή)
• Πυρετός και ρίγος
• Κεφαλαλγία
• Ναυτία κι έμετος
• Αδυναμία / κακουχία (μπορεί να λάβει πολύ σοβαρή μορφή και να οδηγήσει σε παράλυση των αναπνευστικών μυών, όπως στην περίπτωση της αλλαντίασης)

Σημεία κι εξετάσεις

Ο ιατρός σας θα προβεί σε φυσική εξέταση για την πιθανή ανάδειξη σημείων τροφικής δηλητηρίασης, όπως ευαισθησία στην κοιλιακή χώρα κι αφυδάτωση. Θα λάβει επίσης το ιστορικό σας αναφορικά με τις τροφές που καταναλώσατε προσφάτως.

Πιθανές εξετάσεις για την ανάδειξη της αιτίας είναι:

• Αιματολογικές
• Ανάλυση υπολειμμάτων τροφής
• Εξετάσεις κοπράνων
• Ανάλυση εμέτου

Ακόμη κι αντιμετωπίζετε τροφική δηλητηρίαση, οι παραπάνω εξετάσεις ενδέχεται να μην είναι διαγνωστικές.

Αν ο ασθενής παρουσιάζει βαρύτατη κλινική εικόνα, κάτι που συμβαίνει σπάνια, ο ιατρός ίσως χρειαστεί να προβεί στα ακόλουθα:

• Ενδοσκοπική εξέταση του ορθού με τη χρήση ενός λεπτού εργαλείου, σα σωλήνα που τοποθετείται εντός του ορθού προς εντοπισμό της πηγής αιμορραγίας ή λοίμωξης (σιγμοειδοσκόπηση)
• Εξέταση ηλεκτρικής δραστηριότητας των μυών (ηλεκτρομυογράφημα), για να ελεγχθεί αν ο ασθενής πάσχει από αλλαντίαση
• (Οσφυονωτιαία παρακέντηση) λήψη υγρού από τη σπονδυλική στήλη, σε περίπτωση που ο ασθενής παρουσιάζει σημεία διαταραχής του νευρικού συστήματος

Θεραπεία

Συνήθως η νόσος ιάται αυτόματα μέσα σε μερικές ημέρες. Στόχος της θεραπευτικής αγωγής είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων και η αποφυγή της αφυδάτωσης.

• Αποφύγετε τη λήψη στέρεων τροφών, μέχρι την πλήρη αποδρομή της διάρροιας κι αποφύγετε γαλακτοκομικά προϊόντα, τα οποία μπορούν να επιδεινώσουν τη διάρροια (οφειλόμενη σε προσωρινή δυσανεξία στη λακτόζη)
• Πίνετε υγρά (εξαιρουμένου του γάλατος και ποτών που περιέχουν καφεΐνη) προς αντικατάσταση των απολεσθέντων υγρών από τη διάρροια και τον έμετο
• Δώσετε στα παιδιά σας συμπλήρωμα ηλεκτρολυτών που διατίθεται στα φαρμακεία

Αν ασθενής παρουσιάσει διάρροια κι αδυνατεί να λάβει υγρά (λόγω της ναυτίας για παράδειγμα ή του εμέτου), ίσως χρειαστεί ενδονοσοκομειακή περίθαλψη και ενδοφλέβια λήψη υγρών. Η κατάσταση αυτή είναι ιδιαίτερα συχνή όσον αφορά τα παιδιά.

Σε περίπτωση που λαμβάνεται διουρητικά, οφείλετε να αντιμετωπίσετε με προσοχή τη διάρροια. Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας – μπορεί να χρειαστεί η διακοπή λήψης διουρητικών. Προτού αλλάξετε ή διακόψετε τη φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνετε, συμβουλεύεστε πάντα τον ιατρό σας, ο οποίος θα σας δώσει συγκεκριμένες οδηγίες.

Για τους κοινούς τύπους τροφικής δηλητηρίασης, ο ιατρό σας ΔΕ θα σας συνταγογραφήσει αντιβιοτική αγωγή.

Αν έχετε καταναλώσει τοξίνες από μανιτάρια ή οστρακοειδή, θα χρειαστείτε άμεση ιατρική περίθαλψη. Στα επείγοντα, ο ιατρός θα προβεί σε πλύση στομάχου κι απομάκρυνση της τοξίνης.



Πρόγνωση

Οι περισσότεροι ασθενείς που αντιμετωπίζουν έναν από τους κοινούς τύπους τροφικής δηλητηρίασης, επανέρχονται πλήρως μέσα σε 12 – 48 ώρες. Μπορεί να εμφανιστούν σοβαρές επιπλοκές, οι οποίες όμως προέρχονται από συγκεκριμένους τύπους τροφικής δηλητηρίασης.


Επιπλοκές

Η αφυδάτωση αποτελεί τη πιο συνηθέστερη επιπλοκή και μπορεί να επέλθει από οποιαδήποτε τροφική δηλητηρίαση.

Λιγότερο συχνές, αλλά πιο σοβαρές επιπλοκές είναι:

• Αρθρίτιδα (Salmonella, Yersinia)
• Διαταραχές αιμορραγίας (E. coli κι άλλα βακτήρια)
• Θάνατος (από μανιτάρια, κάποιες δηλητηριάσεις από ψάρια ή αλλαντίαση)
• Νεφρικές διαταραχές (Shigella, E. coli)
• Διαταραχές του νευρικού συστήματος (αλλαντίαση, Campylobacter)
• Περικαρδίτιδα (Salmonella)
• Αναπνευστική δυσχέρεια, συμπεριλαμβανομένου της ανάγκης τεχνικής υποστήριξης αναπνοής (αλλαντίαση)

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε:

• διάρροια που επιμένει άνω των 2 – 3 ημερών
• πρόσμιξη αίματος στα κόπρανα
• διάρροια, ναυτία ή έμετο και λαμβάνετε διουρητικά
• διάρροια κι αδυνατείτε να λάβετε υγρά λόγω ναυτίας ή εμέτου
• πυρετό άνω των 38,3˚ C

Καλέστε το 166 ή το ΕΚΑΒ αν:

• έχετε υπερβολική αιμορραγία ή τα κόπρανά σας είναι πολύ σκουρόχρωμα ή μαύρα
• έχετε δυσκολίες αναπνοής
• εμφανίσετε συμπτώματα νευρικής διαταραχής, όπως αδυναμία, διπλωπία, δυσκολίες ομιλίας ή παράλυση
• εμφανίσετε σημεία αφυδάτωσης (δίψα, ζάλη, τάση λιποθυμίας, αίσθηση ελαφρύς κεφαλής)
• έχετε δυσκολίες κατάποσης
• έχετε πιθανή τροφική δηλητηρίαση από μανιτάρια, ψάρια ή αλλαντίαση
• ο ρυθμός ης καρδιάς σας είναι παραλείπων, ταχύς ή αισθητός

Πρόληψη

Προς αποφυγή τροφικής δηλητηρίασης, λάβετε τα παρακάτω μέτρα κατά την προετοιμασία του φαγητού:

• Πλύνετε καλά τα χέρια σας, τα πιάτα και τα οικιακά σκεύη
• Χρησιμοποιήστε ένα θερμόμετρο όταν μαγειρεύετε. Μαγειρέψετε το βόειο κρέας τουλάχιστον στους 70˚C, τα πουλερικά στους 80˚C και τα ψάρια στους 60˚C
• ΜΗΝ τοποθετείτε το κρέας ή το ψάρι στο ίδιο σκεύος, που προηγουμένως ήταν τοποθετημένο ωμό, εκτός κι το σκεύος έχει πλυθεί πλήρως
• Διατηρείτε την τροφή που δε θα καταναλώσετε άμεσα, εντός ψυγείου. Ρυθμίστε τη θερμοκρασία του ψυγείου στους 4,5˚C περίπου και τον καταψύκτη στους -17˚C ή και χαμηλότερα. ΜΗΝ καταναλώσετε κρέας, πουλερικά ή ψάρια, τα οποία δεν ήταν μαγειρεμένα και παρέμειναν στο ψυγείο πέραν των 1 -2 ημερών
• ΜΗΝ καταναλώνετε ληγμένες τροφές, συσκευασμένες τροφές με χαλασμένη συσκευασία ή κονσέρβες που είναι φουσκωμένες ή έχουν χτυπήματα
• ΜΗΝ καταναλώνετε τροφές που έχουν ασυνήθιστη οσμή ή παράξενη γεύση

Άλλα μέτρα που οφείλεται να λάβετε:

• Αν φροντίζετε μικρά παιδιά, πλύνετε καλά και συχνά τα χέρια σας και πετάτε προσεκτικά τις πάνες, έτσι ώστε τα βακτήρια να μην διασκορπιστούν σε άλλες επιφάνειες ή άτομα
• Αν κονσερβοποιείτε τροφές κατ’ οίκον, σιγουρευτείτε ότι ακολουθείτε τις κατάλληλες τεχνικές κονσερβοποίησης, προς αποφυγή της αλλαντίασης
• ΜΗ δίνετε μέλι σε παιδιά κάτω του 1 έτους
• ΜΗΝ τρώτε άγρια μανιτάρια
• Αν ταξιδεύετε σε περιοχές που οι τροφές ενδέχεται να έχουν επιμολυνθεί, καταναλώστε μόνον ζεστή, φρέσκια μαγειρεμένη τροφή. Πίνετε νερό, μόνον αφού έχει βραστεί. ΜΗΝ καταναλώνετε ωμά λαχανικά ή μη ξεφλουδισμένα φρούτα
• ΜΗΝ καταναλώνετε οστρακοειδή που έχουν εκτεθεί σε «κόκκινες παλίρροιες»
• Αν είστε έγκυος ή αν έχετε χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα, ΜΗΝ καταναλώνετε μαλακό τυρί, ιδίως εισαγόμενο από χώρες εκτός των Η.Π.Α.

Αν αντιμετωπίζετε τροφική δηλητηρίαση, ενημερώστε τα άτομα που ενδέχεται να κατανάλωσαν την ίδια τροφή με εσάς, για την κατάστασή σας. Αν υποπτεύεστε ότι η μολυσμένη τροφή, είναι τροφή που αγοράσατε από τοπικό κατάστημα ή καταναλώσατε σε κάποιο εστιατόριο, ενημερώστε τους υπευθύνους τους καταστήματος / εστιατορίου, καθώς και το τοπικό κέντρο υγείας.

Ορισμός

Δυσανεξία στη λακτόζη ονομάζουμε την αδυναμία του οργανισμού να χωνέψει τη λακτόζη (έναν τύπο σακχάρου που βρίσκεται στο γάλα και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα).


Εναλλακτικές ονομασίες

Ανεπάρκεια λακτάσης, Δυσανεξία στο γάλα, Ανεπάρκεια δισακχαριτών, Δυσανεξία στα γαλακτοκομικά

Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η δυσανεξία στη λακτόζη συμβαίνει όταν το λεπτό έντερο δεν παράγει αρκετή ποσότητα ενός ενζύμου που ονομάζεται λακτάση. Ο οργανισμός των μωρών παράγει το ένζυμο αυτό ώστε να μπορεί να χωνέψει το γάλα, συμπεριλαμβανομένου και του μητρικού. Πριν γίνουν αγρότες, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συνέχιζαν να πίνουν γάλα μετά την ηλικία των πρώτων παιδικών χρόνων, γι’ αυτό το σώμα τους δεν παρήγαγε λακτάση.

Η δυσανεξία στη λακτόζη παρατηρείται περισσότερο στους Ασιάτες, τους Αφρικανούς, τους Αφρο-αμερικανούς, τους ιθαγενείς της Αμερικής και τους Μεσογειακούς λαούς, παρά στους Ευρωπαίους της βόρειας και δυτικής Ευρώπης.

Η δυσανεξία στη λακτόζη μπορεί να ξεκινήσει σε διαφορετική ηλικία. Στους λευκούς, συνήθως ξεκινά στην παιδική ηλικία μετά τα 5. Στους Αφρο-αμερικανούς, η δυσανεξία στη λακτόζη συχνά εμφανίζεται νωρίς, στην ηλικία των 2 χρόνων.

Η δυσανεξία στη λακτόζη είναι πολύ συνήθης στους ενήλικες και δεν είναι επικίνδυνη. Περίπου 30 εκ. Αμερικανοί ενήλικες υποφέρουν από μια μορφή δυσανεξίας στη λακτόζη πριν φτάσουν την ηλικία των 20 χρόνων.

Η δυσανεξία στη λακτόζη συναντάται καμιά φορά και στα πρόωρα βρέφη. Τα παιδιά που γεννιούνται κανονικά μετά από 9μηνη κύηση δεν εμφανίζουν δυσανεξία στη λακτόζη μέχρι να γίνουν τουλάχιστον 3 χρόνων.

Η ανεπάρκεια λακτάσης μπορεί επίσης να είναι αποτέλεσμα κάποιας ασθένειας του εντέρου όπως η κοιλιακή ιδιοπαθής στεατόρροια (ευαισθησία του εντέρου στη γλουτένη) και η γαστρεντερίτιδα, ή επακόλουθο χειρουργικής επέμβασης στο έντερο. Προσωρινή ανεπάρκεια λακτάσης μπορεί να είναι επακόλουθο ιογενών ή μικροβιακών λοιμώξεων, ιδιαίτερα στα παιδιά, όταν τραυματιστούν τα κύτταρα του βλεννογόνου του εντέρου.


Συμπτώματα

• Φουσκώματα
• Κοιλιακές κράμπες
• Διάρροια
• Δύσοσμα κόπρανα
• Αέρια
• Υποσιτισμός
• Ναυτία
• Αργή ανάπτυξη
• Απώλεια βάρους

Τα συμπτώματα εκδηλώνονται συχνά αφού καταναλώσετε γαλακτοκομικά προϊόντα και ανακουφίζονται όταν δεν καταναλώνετε γαλακτοκομικά. Οσο μεγαλύτερη η ποσότητα γαλακτοκομικών, τόσο εντονότερα τα συμπτώματα.

Ενδείξεις και εξετάσεις

• Εντεροσκόπηση
• Δοκιμή αναπνοής λακτόζης- υδρογόνου
• Δοκιμή ανοχής στη λακτόζη
• Χορήγηση ουσιών που μειώνουν τον χρόνο διαβίβασης των κοπράνων

Θεραπεία

Η αποφυγή κατανάλωσης γαλακτοκομικών προϊόντων συνήθως βελτιώνει τα συμπτώματα. Ωστόσο, η απουσία γάλακτος από τη διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη ασβεστίου, βιταμίνης D, ριβοφλαβίνης (βιταμίνη Β12) και πρωτεΐνης. Προσθέστε άλλες πηγές ασβεστίου στη διατροφή σας αν αφαιρέσετε τα γαλακτοκομικά προΐόντα.

Οι περισσότεροι άνθρωποι με χαμηλά επίπεδα λακτάσης μπορούν να δεχτούν περίπου 1 ½ φλιτζάνι γάλα τη φορά. Μεγαλύτερη ποσότητα (3 φλιτζάνια περίπου) μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σε άτομα με δυσανεξία στο γάλα.

Γαλακτοκομικά προϊόντα που είναι ευκολότερα στην πέψη:

• Βούτυρο γάλακτος και τυριά (περιέχουν λιγότερη λακτόζη από το γάλα)
• Προϊόντα γάλακτος από ζύμωση (όπως το γιαούρτι)
• Κατσικίσιο γάλα (αλλά να το πίνετε παράλληλα με τα γεύματα και να το συνοδεύετε με συμπληρώματα αμινοξέων και βιταμινών, ιδιαίτερα αν το δίνετε στα παιδιά)
• Παγωτό, μίλκσεΪκ και παλαιωμένα ή σκληρά τυριά
• Γάλα και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα που δεν περιέχουν λακτόζη
• Αγελαδινό γάλα με προσθήκη λακτάσης για μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες
• Συνταγές σόγιας για παιδιά μικρότερα των 2 χρόνων
• Γάλα σόγιας ή ρυζιού για νήπια

Μπορείτε να προσθέσετε ένζυμα λακτάσης στο κανονικό γάλα ή να τα λαμβάνετε σε μορφή κάψουλας ή χαπιού που μασιέται.

Ισως χρειάζεται να βρείτε άλλους τρόπους να αναπληρώνετε το ασβέστιο στη διατροφή σας (χρειάζεστε 1.200 – 1.500 mg ασβέστιο την ημέρα):

• Να παίρνετε συμπληρώματα ασβεστίου
• Να καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο (χορταρικά, οστρακοειδή, σαρδέλες, σολωμό σε κονσέρβα, γαρίδες και μπρόκολα)
• Να πίνετε χυμό πορτοκαλιού με προσθήκη ασβεστίου

Διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων. Λακτόζη περιέχεται και σε άλλα προϊόντα πλην των γαλακτοκομικών – συμπεριλαμβανομένων κάποιων ειδών μπύρας.


Πρόγνωση

Συνήθως τα συμπτώματα υποχωρούν από τη στιγμή που αποκλείσετε τα γαλακτοκομικά προϊόντα από τη διατροφή σας.


Επιπλοκές

Πιθανές επιπλοκές είναι η απώλεια βάρους και ο υποσιτισμός.


Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας αν:

• Εσείς ή το παιδί σας εμφανίζετε συμπτώματα δυσανεξίας στη λακτόζη και χρειάζεστε πληροφόρηση για υποκατάστατα τροφίμων
• Τα συμπτώματά σας επιδεινώνονται ή δεν βελτιώνονται με τη θεραπεία ή αναπτύσσετε νέα συμπτώματα.

Πρόληψη

Δεν υπάρχει γνωστός τρόπος για την πρόληψη της δυσανεξίας στη λακτόζη.
Αν πάσχετε από την ασθένεια, το να αποφεύγετε ή να περιορίσετε την ποσότητα γαλακτοκομικών προϊόντων στη διατροφή σας μπορεί να μειώσει ή να προλάβει τα συμπτώματα.

Oρισμός

Δυσαπορρόφηση είναι η δυσχέρεια στην πέψη και απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών των τροφών.


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η δυσαπορρόφηση μπορεί να οφείλεται σε διαφορετικές ασθένειες και αφορά συνήθως την αδυναμία στην απορρόφηση ορισμένων σακχάρων, λιπών, πρωτεϊνών ή βιταμινών από τις τροφές. Υπάρχει όμως και δυσαπορρόφηση όλων γενικά των τροφών.

Μερικά από τα αίτια της δυσαπορρόφησης είναι:

• Αβηταλιποπρωτεϊναιμία
• AIDS
• Χολική ατρησία
• Κοιλιοκάκη
• Ορισμένα φάρμακα (η χολεστυραμίνη, η τετρακυκλίνη, ορισμένα αντιοξέα, ορισμένα φάρμακα για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, η κολχικίνη, η ακαρμπόζη, η φενυτοΐνη)
• Ορισμένοι τύποι καρκίνων (λέμφωμα, καρκίνος παγκρέατος, γαστρίνωμα)
• Ορισμένοι τύποι χειρουργικών επεμβάσεων (γαστρεκτομή με βαγοτομή, χειρουργικές επεμβάσεις για την παχυσαρκία, ολική ή μερική αφαίρεση του ειλεού)
• Χολόσταση
• Χρόνια ηπατοπάθεια
• Χρόνια παγκρεατίτιδα
• Δυσανεξία στο αγελαδινό γάλα
• Νόσος Crohn
• Κυστική ίνωση
• Βλάβη από ακτινοθεραπείες
• Δυσανεξία στη λακτόζη
• Παράσιτα

- Λάμβλιες
- Αγκυλόστομα
- Στρογγυλοειδή

• Σύνδρομο Shwachman-Diamond (γενετική ασθένεια που επηρεάζει το πάγκρεας και τον μυελό των οστών)
• Δυσανεξία στην πρωτεΐνη του γάλακτος σόγιας
• Νόσος Whipple

Η δυσαπορρόφηση της βιταμίνης B12 μπορεί να οφείλεται σε:

• Κακοήθη νεανική αναιμία
• Κεστοειδή σκώληκα (ταινία)

Δυσαπορρόφηση βιταμινών μπορεί να υπάρχει ακόμη και χωρίς την εκδήλωσης διάρροιας.


Συμπτώματα

• Τυμπανισμός, κράμπες και αέρια
• Ογκώδη κόπρανα
• Χρόνια διάρροια
• Καχεξία
• Λιπώδη κόπρανα (στεατόρροια)
• Απώλεια μυϊκής μάζας
• Απώλεια βάρους

Η δυσαπορρόφηση μπορεί να έχει επιπτώσεις στη σωματική ανάπτυξη ή μπορεί να οδηγήσει σε συγκεκριμένες ασθένειες.


Ενδείξεις και εξετάσεις

• Δοκιμασία απορρόφησης D-ξυλόζης
• Δοκιμασία υδρογόνου αναπνοής
• Απεικονιστικές μελέτες λεπτού εντέρου και παγκρέατος
• Ποιοτική ανίχνευση λίπους στα κόπρανα
• Ποσοτική ανίχνευση λίπους στα κόπρανα
• Δοκιμασία Schilling για τη βιταμίνη B12
• Δοκιμασία διέγερσης εκκριματίνης
• Βιοψία λεπτού εντέρου
• Καλλιέργεια κοπράνων ή καλλιέργεια αναρρόφησης λεπτού εντέρου

Θεραπεία

Η υποκατάσταση βιταμινών και θρεπτικών ουσιών βιταμίνη είναι συχνά απαραίτητη.


Πρόγνωση

Η εξέλιξη εξαρτάται από την ασθένεια που προκάλεσε την δυσαπορρόφηση.


Επιπλοκές

Μακροχρόνια δυσαπορρόφηση μπορεί να οδηγήσει σε:

• Αναιμία
• Χολόλιθους
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Πέτρες στα νεφρά
• Οστεοπόρωση και ασθένειες των οστών
• Υποσιτισμό και ανεπάρκεια βιταμινών

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας αν παρουσιάζετε συμπτώματα δυσαπορρόφησης.


Πρόληψη

Οι μέθοδοι πρόληψης εξαρτώνται από την ασθένεια που προκαλεί τη δυσαπορρόφηση.