Ορισμός

Οι ακροχορδώνες (μυρμηκιές) των γεννητικών οργάνων είναι μαλακά μορφώματα που μοιάζουν με ακροχορδές – σπίλους, εντοπίζονται στα γεννητικά όργανα και προκαλούνται από μια ιογενής λοίμωξη του δέρματος. Η πάθηση αυτή αποτελεί έναν τύπο σεξουαλικώς μεταδιδόμενου νοσήματος (ΣΜΝ) ή αλλιώς, σεξουαλικώς μεταδιδόμενης λοίμωξης (ΣΜΛ).


Εναλλακτικοί ορισμοί

Ακανθωτά κονδυλώματα, ακροχορδώνες του πέους, ιός του ανθρωπίνου θηλώματος (HPV: human papilloma virus), αφροδίσιοι ακροχορδώνες, κονδύλωμα.

Αιτία, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Ο αιτιοπαθογόνος ιός των γεννητικών ακροχορδώνων ονομάζεται ιός του ανθρωπίνου θηλώματος (HPV). Ο ιός αυτός προκαλεί ακροχορδώνες στο πέος, στο αιδοίο, στην ουρήθρα, στον κόλπο, στον τράχηλο και στην περιοχή γύρω από τον πρωκτό.

Η HPV λοίμωξη στην γύρω περιοχή των γεννητικών οργάνων είναι αρκετά συχνή, παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι ασθενείς δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα. Ωστόσο, ακόμη κι ΑΝ ΔΕΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΕ ΚΑΝΕΝΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑ, οφείλεται να λάβετε θεραπευτική αγωγή, προκειμένου να αποφύγετε πιθανές επιπλοκές και διάδοση της νόσου σε άλλους.

Υπάρχουν περισσότεροι από 70 διαφορετικοί τύποι HPV. Κάποιοι από αυτούς σχετίζονται με τους γεννητικούς ακροχορδώνες. Άλλοι τύποι συνδέονται με τους κοινούς, επίπεδους ακροχορδώνες, σε οποιοδήποτε σημείο του δέρματος (όπου έχει έρθει σε προφορική σεξουαλική επαφή με ένα μολυσμένο πρόσωπο). Τέλος, κάποιοι τύποι ενοχοποιούνται για την πρόκληση καρκίνου του τραχήλου και του κόλπου.

Ο HPV αναπτύσσεται καλά στη υγρή περιοχή των γεννητικών οργάνων. Οι ακροχορδώνες που εμφανίζονται στην εξωτερική όψη των γεννητικών οργάνων, είναι εύκολα αναγνωρίσιμοι. Αποτελούν επηρμένες, στο χρώμα της σάρκας αλλοιώσεις κι εμφανίζονται μεμονωμένες ή κατά συστάδες. Αν ο ασθενής δε λάβει θεραπευτική αγωγή, οι ακροχορδώνες αναπτύσσονται ραγδαία, διαδίδουν στις μεγάλες μάζες στη γεννητική περιοχή, λαμβάνοντας μορφή κουνουπιδιού.

Στις γυναίκες, ο HPV μπορεί να προσβάλλει τον κόλπο και τον τράχηλο. Οι ακροχορδώνες είναι επίπεδοι και δύσκολα ορατοί χωρίς ειδικές τεχνικές. Καθ’ ότι ο HPV μπορεί να οδηγήσει σε καρκινικές και προκαρκινικές μεταλλάξεις του τραχήλου, είναι ευνόητο ότι η κατάσταση αυτή χρήζει επιτακτικής διάγνωσης κι αγωγής. Τακτικά τεστ Παπ. είναι απαραίτητα για τον εντοπισμό του HPV ή άλλων παθολογικών αλλοιώσεων, που ενδεχομένως συνδέονται με αυτόν τον ιό. Ο συνδυασμός παράλληλης λοίμωξης από τον HPV και τον ιό του έρπη, αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του τραχήλου.

Οι παρακάτω παράγοντες αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης γεννητικών ακροχορδώνων, καθώς κι άλλων επιπλοκών του HPV:

• πολλαπλοί ερωτικοί σύντροφοι
• άγνοια αν ο ερωτικός σας σύντροφος έχει προσβληθεί στο παρελθόν από κάποια σεξουαλικά μεταδιδόμενη νόσο (ΣΜΝ)
• ενεργή σεξουαλική ζωή από νεαρή ηλικία
• κατανάλωση καπνού και αλκοόλ
• το άγχος και παράλληλες ιογενής λοιμώξεις (όπως HIV ή έρπης).

Στη περίπτωση που ένα παιδί εμφανίσει γεννητικούς ακροχορδώνες, θα πρέπει να υποψιαστείτε και το ενδεχόμενο της σεξουαλικής κακοποίησης.


Συμπτώματα

Οι γεννητικοί ακροχορδώνες είναι επηρμένες, στο χρώμα της σάρκας, αλλοιώσεις των γεννητικών οργάνων, του πρωκτού ή του δέρματος στη γύρω περιοχή. Μπορεί να είναι και μορφώματα, μορφής κουνουπιδιού, στην περιφέρεια του πρωκτού ή των γεννητικών οργάνων. Παρ’ όλα αυτά, η συμπτωματολογία συνήθως απουσιάζει.

Συμπτώματα που ενδεχομένως να εμφανιστούν είναι:

• παθολογική κολπική αιμορραγία (μη συνδυασμένη με την έμμηνο ρύση) μετά τη σεξουαλική επαφή
• αυξημένη υγρασία στην περιοχή των μορφωμάτων
• κνησμός του πέους, του όσχεου, της πρωκτικής χώρας ή του κόλπου
• αυξημένες κολπικές εκκρίσεις

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Η εξέταση των γεννητικών οργάνων αποκαλύπτει αλλοιώσεις σε οποιοδήποτε σημείο των οργάνων αναπαραγωγής, αλλοιώσεις στο χρώμα της σάρκας ή λευκές, επίπεδες ή επηρμένες, μεμονωμένες ή κατά συστάδες.

Στις γυναίκες, μια γυναικολογική / κολπική εξέταση, μπορεί να αποκαλύψει μορφώματα στα κολπικά τοιχώματα ή στον τράχηλο. Η κολποσκόπηση και η εξέταση τραχηλικού επιχρίσματος, μπορεί να φανεί χρήσιμη για τον εντοπισμό αλλοιώσεων, μη ορατές στο γυμνό μάτι. Η εβάπτιση των ιστών του κόλπου και του τραχήλου με τοξικό οξύ, καθιστά τους ακροχορδώνες, ορατούς. Το τεστ Παπ. μπορεί να εντοπίσει διαφοροποιήσεις που έχουν σχέση με το HPV.


Θεραπεία

Οι γεννητικοί ακροχορδώνες χρήζουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη από ειδικό. ΜΗ ΧΡΗΣΙΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ σκευάσματα χωρίς τη συνταγή ιατρού, τα οποία προφανώς ενδείκνυται για άλλους τύπους ακροχορδώνων. Ο ιατρός σας ίσως επιλέξει τοπική αγωγή για την αντιμετώπιση των γεννητικών ακροχορδώνων είτε με φαρμακευτικές ουσίες στο ιατρείο του είτε με δερματικές αλοιφές, τις οποίες μπορείτε μόνοι σας κατ’ οίκον να χρησιμοποιήσετε σε ανάλογο δοσολογικό σχήμα.

Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει τη κρυοχειρουργική, τον ηλεκτροκαυτηριασμό, τη θεραπεία με λέιζερ ή τη χειρουργική εκτομή τους.

Εάν παρουσιάσετε γεννητικούς ακροχορδώνες, όλοι οι ερωτικοί σας σύντροφοι οφείλουν να εξεταστούν από ιατρό και να λάβουν την κατάλληλη αγωγή, σε περίπτωση που έχουν προσβληθεί.

Μετά το πέρας της αρχικής σας θεραπείας, ο ιατρός σας θα προγραμματίσει μελλοντικές εξετάσεις παρακολούθησης πιθανής επανεμφάνισης γεννητικών ακροχορδώνων.

Οι γυναίκες που είχαν προσβληθεί από τη νόσο, αλλά κι εκείνες που ο ερωτικός σύντροφος είχε στο παρελθόν του κάτι ανάλογο, οφείλουν να υποβάλλονται σε τεστ Παπ. τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Όσον αφορά την περίπτωση των ακροχορδώνων του τραχήλου, οι γυναίκες μετά το πέρας της αρχικής θεραπείας, πρέπει να επαναλάβουν το τεστ Παπ. κάθε 3 ή 6 μήνες.


Πρόγνωση

Με την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή, οι πιθανές υποτροπές της νόσου, τίθενται υπό έλεγχο. Ωστόσο η επανεμφάνιση των ακροχορδώνων μετά τη λήξη της αγωγής, δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Ακόμη κι αν έχετε λάβει αγωγή για τη λοίμωξη από HPV, ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού σε άλλους παραμένει.

Κάποιοι συγκεκριμένοι τύποι γεννητικών ακροχορδώνων, αυξάνουν στις γυναίκες την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του κόλπου και του τραχήλου.


Επιπλοκές

Τουλάχιστον 70 τύποι HPV έχουν ταυτοποιηθεί, κάποιοι από τους οποίους συνδέονται άμεσα με τον κολπικό και τον τραχηλικό καρκίνο. Οι ακροχορδώνες μπορούν να πολλαπλασιαστούν ή αναπτυχθούν ραγδαία, κατάσταση που χρήζει μια πιο ευρεία θεραπευτική αντιμετώπιση, αλλά και διαδικασία παρακολούθησης.


Επικοινωνία με τον οικογενειακός σας ιατρό

Καλέστε τον ιατρό σας αν ο νυν ή ο πρώην σύντροφός σας ανακαλύψει τη ύπαρξη γεννητικών ακροχορδώνων. Επίσης καλέστε τον ιατρό σας σε περίπτωση που ανακαλύψετε ορατούς ακροχορδώνες στην εξωτερική όψη των γεννητικών σας οργάνων, αν έχετε κνησμό, εκκρίσεις ή παθολογική κολπική αιμορραγία. Έχετε υπ΄ όψιν ότι η νόσος μπορεί να εμφανιστεί μήνες ή και χρόνια μετά τη σεξουαλική σας επαφή με προσβληθέν άτομο.

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν έχετε την υπόνοια ότι κάποιο παιδί πιθανόν να παρουσιάζει γεννητικούς ακροχορδώνες.

Οι έφηβοι με ενεργή σεξουαλική ζωή, διατρέχουν μεγάλες πιθανότητες προσβολής HPV λοίμωξης κι οφείλουν να εξετάζονται τακτικά γι’ αυτό.


Πρόληψη

Η πλήρη απουσία είναι η μόνη ολοκληρωτική προστασία αποφυγής γεννητικών ακροχορδώνων κι άλλων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων (ΣΜΝ). Επίσης μπορείτε να προφυλάξετε τον εαυτό σας από τυχόν προσβολή από ΣΜΝ, διατηρώντας μονογαμική σεξουαλική επαφή, με σύντροφο που γνωρίζετε ότι δεν έχει ποτέ μολυνθεί από κάποιο τέτοιο νόσημα.

Ακόμη και το δέρμα στην περιφέρεια των ακροχορδώνων ή της περιοχής πέριξ των γεννητικών οργάνων, του πρωκτού ή και άλλων περιοχών, να αποτελέσει οδό μόλυνσης (να μεταφέρει τον ιό από ένα άτομο σε ένα άλλο). Για το λόγο αυτό, τα προφυλακτικά που προορίζονται και για το γυναικείο, αλλά και για το ανδρικό φύλο, δεν παρέχουν απόλυτη προστασία. Η χρήση τους ωστόσο, καθίσταται απαραίτητη, αφού μειώνουν τις πιθανότητες προσβολής ή μετάδοσης των ΣΜΝ. Οι προφυλάξεις αυτές πρέπει να λαμβάνονται πάντα. Ο HPV μπορεί να μεταδίδεται από άτομο σε άτομο, ακόμη κι όταν δεν υπάρχουν ορατές ακροχορδώνες ή άλλα συμπτώματα.

Ένα νέο εμβόλιο, γνωστό με την ονομασία Gardasil, προσφέρει προφύλαξη ενάντια σε 4 τύπους HPV που είναι υπεύθυνοι για την πλειοψηφία των γεννητικών ακροχορδώνων και του κολπικού καρκίνου στις γυναίκες. Το εμβόλιο δίδεται σε 3 δόσεις. Συνίσταται σε κορίτσια και γυναίκες ηλικίας 9 έως 26 ετών.