Ορισμός

Τα χλαμύδια είναι μία νόσος που προκαλείται από το βακτήριο Chlamydia trachomatis. Η κύρια οδός μετάδοσης είναι η σεξουαλική επαφή.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Η λοίμωξη από χλαμύδια είναι απο τα πιο συχνά σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νοσήματα. Άτομα με έντονη σεξουαλική ζωή, καθώς κι άτομα που έχουν πολλούς ερωτικούς συντρόφους, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο προσβολής.


Συμπτώματα

Σχεδόν 1 στους 4 άνδρες με χλαμύδια, δε παρουσιάζει κανένα σύμπτωμα. Στους άνδρες, τα χλαμύδια προκαλούν συμπτώματα παρόμοια με της γονόρροιας.

Αυτά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Αίσθημα καύσου κατά την ούρηση
• Απώλεια εκκρίσεων από το πέος ή κοπράνων από τον πρωκτό
• Ευαισθησία ή άλγος των όρχεων
• Άλγος ορθού ή απώλεια κοπράνων

Μονάχα το 30% των γυναικών που πάσχουν από χλαμύδια, παρουσιάζουν συμπτώματα.

Τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν στις γυναίκες είναι:

• Αίσθημα καύσου κατά την ούρηση
• Πρόκληση πόνου κατά τη σεξουαλική επαφή
• Άλγος ορθού ή απώλεια κοπράνων
• Συμπτώματα της φλεγμονώδης νόσο της πυέλου (PID), της σαλπιγγίτιδας, φλεγμονής του ήπατος, παρόμοια με της ηπατίτιδας
• Απώλεια κολπικών εκκρίσεων

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Προκειμένου να τεθεί η διάγνωση της λοίμωξης από χλαμύδια, γίνεται λήψη υλικού των εκκρίσεων της ουρήθρας στους άνδρες ή του κόλπου στις γυναίκες. Εάν ένα άτομο έχει και πρωκτικές σεξουαλικές επαφές, ίσως χρειαστεί και λήψη υλικού από τις πρωκτικές εκκρίσεις. Το υλικό αποστέλλεται προς φθορίζουσα ή μονοκλινική ανίχνευση αντιγόνου, εξέταση DNA ή καλλιέργεια κυττάρων. Κάποιες από τις παραπάνω εξετάσεις μπορούν να διεξαχθούν κι από τα ούρα.


Θεραπεία

Η επικρατέστερη θεραπευτική αγωγή για τη χλαμύδια, περιλαμβάνει τη χρήση κατάλληλων αντιβιοτικών σκευασμάτων όπως: τετρακυλίνες, αζιθρομυκίνη ή ερυθρομυκίνη.

Είναι πολύ πιθανό η λοίμωξη από χλαμύδια να συνοδεύεται κι από γονόρροια ή σύφιλη, γι’ αυτό και θεωρείται σκόπιμο στην περίπτωση της διαπίστωσης μιας σεξουαλικά μεταδιδόμενης νόσου, να γίνεται έλεγχος και για άλλες σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις. Επίσης πρέπει να εξετάζονται κι όλοι οι ερωτικοί σύντροφοι για χλαμύδια.

Οι ερωτικοί σύντροφοι οφείλουν κι αυτοί να λάβουν θεραπεία, διότι μπορεί να αποτελέσουν πηγή επαναμόλυσης και διάδοσης της νόσου. Δεν αναπτύσσεται καμία αξιοσημείωτη ανοσία μετά τη λοίμωξη, γι΄ αυτό κι ένα άτομο μπορεί επανελλημένα να προσβληθεί από τη λοίμωξη.

Με μια επανεκτίμηση, εντός 4 εβδομάδων, προσδιορίζεται η πλήρης ίαση της νόσου.


Πρόγνωση

Η έγκαιρη αντιβιοτική αγωγή έχει μεγάλη σημασία, τόσο για την επιτυχή αντιμετώπιση της λοίμωξης , όσο και για την πρόληψη ανάπτυξης μετέπειτα επιπλοκών. Δίχως θεραπεία, η λοίμωξη μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονώδης νόσος της πυέλου (PID), να αφήσει ουλές, καθώς και μόνιμη στειρότητα.


Επιπλοκές

Η λοίμωξη χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονώδη νόσο της πυέλου (PID), η οποία με τη σειρά της προκαλεί ουλές στις σάλπιγγες, με αποτέλεσμα τη στειρότητα. Η δημιουργία ουλών στις σάλπιγγες, αυξάνει επίσης την πιθανότητα έκτοπης εγκυμοσύνης (σαλπιγγική εγκυμοσύνη).

Μια γυναίκα δύναται να προσβληθεί από χλαμύδια κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, με πιθανό αποτέλεσμα, τον πρόωρο τοκετό και τη γέννα. Επί πρόσθετα, το νεογνό ίσως αναπτύξει χλαμυδιακή επιπεφυκίτιδα (λοίμωξη οφθαλμών) και πνευμονία από χλαμύδια.


Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον ιατρό σας αν παρατηρήσετε συμπτώματα της χλαμύδια.

Καθ΄ ότι η λοίμωξη είναι συχνά ασυμπτωματική, τα ενεργά σεξουαλικά άτομα οφείλουν να εξετάζονται τακτικά για τυχόν ανίχνευση χλαμυδίων στον οργανισμό.


Πρόληψη

Οι ασφαλείς τεχνικές ερωτικής συνεύρεσης και η παντοτινή χρήση προφυλακτικού, αποτελούν σημαντικά προστατευτικά μέτρα για την αποφυγή λοίμωξης με χλαμύδια.

Ο ετήσιος έλεγχος για πιθανή λοίμωξη από χλαμύδια συνίσταται στις:

• Ενεργείς σεξουαλικά γυναίκες ηλικίας κάτω των 25 ετών
• Γυναίκες άνω των 25 με νέο ερωτικό σύντροφο ή πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους

Ορισμός

Ο παράγοντας Δ είναι ένας τύπος ιού, γνωστός κι ως ιός της ηπατίτιδας Δ, που προκαλεί συμπτώματα μόνον σε άτομα που ήδη πάσχουν από λοίμωξη ηπατίτιδας Β.

Εναλλακτικοί ορισμοί

Ιός της ηπατίτιδας Δ.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Ο ιός της ηπατίτιδας Δ (HDV) ανευρίσκεται μόνο σε άτομα που φέρουν τον ιό της ηπατίτιδας Β. Ο HDV μπορεί να επιδεινώσει τη λοίμωξη της ηπατίτιδας Β ή την προϋπάρχουσα ηπατική διαταραχή, λόγω της ηπατίτιδας Β. Μπορεί να διεγείρει την εμφάνιση συμπτωμάτων σε άτομα που φέρουν τον ιό της ηπατίτιδας Β, αλλά ήταν προηγουμένως ασυμπτωματικοί.

Ο HDV προσβάλλει σχεδόν 15 εκατομμύρια ανθρώπους σε παγκόσμιο επίπεδο. Εμφανίζεται στο 5% των ατόμων που φέρουν τον ιό της ηπατίτιδας Β.

Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών
• Προσβολή από τον ιό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (η μητέρα μπορεί να μεταδώσει τον ιό στο έμβρυο)
• Φορείς του ιού της ηπατίτιδας Β
• Ατομικό ιστορικό λοίμωξης ηπατίτιδας Β
• Σεξουαλική επαφή ομοφυλοφίλων ανδρών
• Λήψη πολλαπλών μεταγγίσεων αίματος

Συμπτώματα

Η ηπατίτιδα Δ είναι ικανή να επιδεινώσει τα συμπτώματα της ηπατίτιδας Β.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Κοιλιακό άλγος
• Σκουρόχρωμα ούρα
• Κόπωση
• Ίκτερο
• Αρθραλγίες
• Απώλεια όρεξης
• Ναυτία
• Έμετος

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

• Αντισώματα του παράγοντα Δ (αντι – Δ)
• Βιοψία ήπατος
• Δοκιμασίες ηπατικών ενζύμων

Θεραπεία

Πολλά από τα φαρμακευτικά σκευάσματα που χορηγούνται στη θεραπεία της ηπατίτιδας Β, δεν έχουν την ίδια αντίδραση / αποτελεσματικότητα στη θεραπεία της ηπατίτιδας Δ.

Βλ. ηπατίτιδα Β.

Για τα άτομα που πάσχουν από χρόνια HDV λοίμωξη, θεωρείται σκόπιμο να λάβουν το σκεύασμα της άλφα ιντεροφερόνης, ως τουλάχιστον 12μηνη θεραπευτική αγωγή. Η μεταμόσχευση ήπατος αποτελεί τη θεραπεία εκλογής στις περιπτώσεις τελικού σταδίου χρόνιας ηπατίτιδας Β.


Πρόγνωση

Ασθενείς με οξεία HDV λοίμωξη, συνήθως σημειώνουν βελτίωση της κλινικής τους κατάστασης μετά από 2 – 3 εβδομάδες. Τα ηπατικά ένζυμα επανέρχονται στις φυσιολογικές τους τιμές εντός 16 εβδομάδων.

Το 10% περίπου των προσβληθέντων ατόμων, αναπτύσσουν χρόνια ηπατική φλεγμονή (ηπατίτιδα).



Επιπλοκές

• Χρόνια ενεργός ηπατίτιδα
• Κεραυνοβόλος ηπατίτιδα

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Κλείστε ραντεβού με τον ιατρό σας, αν παρουσιάσετε συμπτώματα ηπατίτιδας Β.


Πρόληψη

• Πρώιμη / έγκαιρη αναγνώριση κι αγωγή της λοίμωξης της ηπατίτιδας Β, αποτελεί έναν παράγοντα πρόληψης από την ηπατίτιδα Δ.
• Αποφύγετε τη χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών. Αν ωστόσο είστε χρήστης τέτοιων ουσιών, αποφύγετε τη κοινή χρήση συριγγών.
• Διατίθεται εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας Β, το οποίο θεωρείται απαραίτητο να γίνεται σε άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου.

Ορισμός

Η ηπατίτιδα Β είναι η φλεγμονή (ερεθισμός και οίδημα) του ήπατος, η οποία οφείλεται σε λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας Β (HBV).

Άλλοι τύποι της ηπατίτιδας περιλαμβάνουν:

• Την ηπατίτιδα Α
• Την ηπατίτιδα C
• Την ηπατίτιδα D

Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Ο ιός της ηπατίτιδας μεταδίδεται μέσω του αίματος, του σπέρματος, των κολπικών υγρών κι άλλων υγρών του σώματος.

Λοίμωξη μπορεί να αναπτυχθεί στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• μετάγγιση αίματος
• επαφή με αίμα σε ιατρικές εγκαταστάσεις
• άμεση επαφή με το αίμα προσβληθέντος ατόμου μέσω ψηλάφησης ανοικτής πληγής του ή νύξης από βελόνα
• κατά τη σεξουαλική επαφή με προσβληθέντα άτομο χωρίς προφύλαξη
• κατά τη διεξαγωγή βελονισμού ή τατουάζ με μολυσμένα εργαλεία
• κοινή χρήση συριγγών κατά τη χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών
• κοινή χρήση προσωπικών αντικειμένων με πάσχοντα (όπως οδοντόβουρτσα, ξυραφάκια και νυχοκόπτες)

Ο ιός της ηπατίτιδας Β μπορεί να μεταδοθεί από τη μητέρα στο έμβρυο κατά τον τοκετό, σε περίπτωση που η μητέρα έχει προσβληθεί από τον ιό.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου της λοίμωξης από τον ιό της ηπατίτιδας Β περιλαμβάνουν:

• αν γεννηθήκατε εσείς ή η γονείς σας σε περιοχές με υψηλά ποσοστά λοίμωξης (συμπεριλαμβανομένου της Ασίας, της Αφρικής και της Καραϊβικής)
• αν έχετε πολλούς ερωτικούς συντρόφους
• σεξουαλικές σχέσεις ομοφυλοφίλων ανδρών
• οι αιμοκαθαιρόμενοι
• λοίμωξη από τον ιό HIV

Η λοίμωξη από ηπατίτιδα Β μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια.

• Η οξεία ηπατίτιδα Β είναι η χρονική περίοδο των 3 – 6 εβδομάδων αφού προσβληθεί ένα άτομο από τον ιό
• Η χρόνια ηπατίτιδα Β είναι όταν ο ιός της ηπατίτιδας Β παραμένει στον οργανισμό ενός ατόμου. Το άτομο αυτό θεωρείται φορέας της νόσου, ακόμη κι αν είναι ασυμπτωματικός (δεν παρουσιάζει συμπτώματα).

Η περισσότερη βλάβη που προκαλείται από τον ιό, οφείλεται στην αντίδραση του οργανισμού να αντιμετωπίσει τη λοίμωξη. Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα εντοπίσει τη λοίμωξη, εξαπολύει / απελευθερώνει ειδικά κύτταρα για να την καταπολεμήσουν. Ωστόσο αυτή διαδικασία των κυττάρων, μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή του ήπατος.


Συμπτώματα

Πολλά άτομα που πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα Β, παρουσιάζουν ελάχιστα συμπτώματα. Ενδέχεται η κλινική τους εικόνα να παρουσιάζεται καλή. Κατά συνέπεια, μπορεί και να μη γνωρίζουν ότι έχουν προσβληθεί. Ωστόσο παραμένουν να είναι φορείς μετάδοσης του ιού σε άλλα άτομα.

Υπάρχει περίπτωση τα πρώτα συμπτώματα να κάνουν την εμφάνισή τους ακόμη και 6 μήνες μετά την προσβολή από τον ιό. Τα πρώιμα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Απώλεια όρεξης
• Αίσθημα κόπωσης
• Χαμηλός πυρετός / δεκατική πυρετική κίνηση
• Άλγος αρθρώσεων και μυών
• Ναυτία κι έμετος
• κιτρινωπή χροιά δέρματος και σκουρόχρωμα ούρα λόγω ίκτερου

Άτομα που πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα, μπορεί να μην παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα, αν και εξελίσσεται μια σταδιακή ηπατική βλάβη. Από την άλλη, ενδέχεται να εμφανίσουν κάποια ή ακόμη κι όλα τα συμπτώματα της οξείας ηπατίτιδας.


Σημεία και εξετάσεις

Μπορούν να διεξαχθούν οι ακόλουθες εξετάσεις, προκειμένου να εντοπιστεί και να παρακολουθηθεί η βλάβη του ήπατος που έχει προκληθεί από τον ιό της ηπατίτιδας Β.

• επίπεδα αλβουμίνης
• δοκιμασίες ηπατικής λειτουργίας
• χρόνος προθρομβίνης

Οι παρακάτω εξετάσεις είναι διαγνωστικές για την ηπατίτιδα Β:

• ανίχνευση του αντιγόνου επιφανείας του ιού της ηπατίτιδας Β στο αίμα (HBsAg): θετικό αποτέλεσμα επιβεβαιώνει την ενεργός λοίμωξη
• αντισώματα προς το αντιγόνο του πυρήνα του HBV (Anti – HBc): θετικό αποτέλεσμα επιβεβαιώνει πρόσφατη προσβολή από HBV ή προσβολή του στο παρελθόν
• αντίσωμα προς το αντιγόνο επιφανείας του HBV (Anti – HBs): θετικό αποτέλεσμα επιβεβαιώνει την προσβολή από HBV στο παρελθόν ή ότι το άτομο έχει εμβολιαστεί κατά της ηπατίτιδας Β
• ανίχνευση αντιγόνου e, πυρηνικό συστατικό του HBV (HBeAg): το θετικό αποτέλεσμα σημαίνει ότι το άτομο είναι περισσότερο μεταδοτικός

Τα άτομα που πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα, μπορούν να προβούν σε επανειλημμένες αιματολογικές εξετάσεις .


Θεραπεία

Η οξεία ηπατίτιδα δε χρήζει θεραπευτική αγωγή, παρά μόνον την προσεκτική παρακολούθηση, με τη βοήθεια εξετάσεων, της ηπατικής λειτουργίας. Σε περίπτωση που έχετε προσβληθεί από τον ιό, καλό θα ήταν, να παραμείνετε κλινήρης, να καταναλώνετε πολλά υγρά και να ακολουθείτε μια καλά ισορροπημένη διατροφή.

Στη σπάνια περίπτωση που αναπτύξετε ηπατική ανεπάρκεια, η θεραπεία εκλογής είναι η μεταμόσχευση. Για κάποια περιστατικά, η μεταμόσχευση ήπατος συνιστά τη μοναδική θεραπεία της ηπατικής ανεπάρκειας.

Κάποιοι ασθενείς που αντιμετωπίζουν χρόνια ηπατίτιδα, μπορούν να ακολουθήσουν αντιϊκή θεραπεία, που περιλαμβάνει αντιϊκά φάρμακα, καθώς κι ένα σκεύασμα που ονομάζεται πεγκιντερφερόνη. Δεν υπάρχει ίαση για τον ιό της ηπατίτιδας Β, ωστόσο αυτά τα σκευάσματα μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της λοιμώξεως. Η μεταμόσχευση ήπατος είναι η θεραπεία εκλογής για τους ασθενείς τελικού σταδίου χρόνιας ηπατίτιδας Β.

Ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα, θα πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση αλκοόλ και να συμβουλεύονται τον ιατρό τους ή το νοσηλευτικό προσωπικό, προτού προμηθευθούν σκευάσματα από το φαρμακείο ή υποκατάστατα φαρμάκων με εκχυλίσματα βοτάνων. Σε αυτά περιλαμβάνονται και η ακεταμινοφαίνη, η ασπιρίνη ή η ιμπουπροφαίνη.



Πρόγνωση

Η οξεία κλινική κατάσταση του ασθενούς, συνήθως υποχωρεί μετά από 2 – 3 εβδομάδες. Σχεδόν, σε όλα τα προσβληθέντα άτομα, η ηπατική λειτουργία επανέρχεται στο φυσιολογικό μέσα σε 4 – 6 μήνες

Κάποιοι ασθενείς παρουσιάζουν χρόνια ηπατίτιδα.

• Τα περισσότερα νεογνά και περίπου 50% των παιδιών που προσβάλλονται από HBV, θα εμφανίσουν χρόνια ηπατίτιδα. Μονάχα κάποιοι προσβληθέντες ενήλικες θα αναπτύξουν τη χρόνια μορφή της λοίμωξης.
• Η χρόνια λοίμωξη από ηπατίτιδα Β, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης βλάβης του ήπατος, συμπεριλαμβανομένου της κίρρωσης και του καρκίνου του ήπατος
• Τα άτομα που αντιμετωπίζουν χρόνια ηπατίτιδα Β, μπορούν να μεταδώσουν τον ιό. Θεωρούνται φορείς της νόσου, ακόμη κι αν είναι ασυμπτωματικοί

Το ποσοστό θνησιμότητας της ηπατίτιδας Β ανέρχεται στο 1% περίπου των περιπτώσεων.


Επιπλοκές

Το ποσοστό εμφάνισης του ηπατοκυτταρικού καρκινώματος, είναι υψηλότερο στα άτομα που πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα Β, παρά στο γενικό πληθυσμό.

Άλλες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Κεραυνοβόλος ηπατίτιδα, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ηπατική ανεπάρκεια και ίσως στο θάνατο
• Χρόνια επιμένουσα ηπατίτιδα
• Κίρρωση

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον οικογενειακό σας ιατρό αν:

• Παρουσιάσετε συμπτώματα ηπατίτιδας Β
• Τα συμπτώματα της ηπατίτιδας Β δεν υποχωρούν μέσα σε 2 – 3 εβδομάδες ή παρουσιαστούν νέα συμπτώματα
• Ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου άτομα προσβολής από ηπατίτιδα Β και δεν έχετε εμβολιαστεί κατά του HBV

Πρόληψη

Όλα τα παιδιά θα πρέπει να λάβουν την πρώτη δόση του εμβολίου κατά της ηπατίτιδας Β όταν είναι νεογνά και να ολοκληρώσουν τη συνέχεια των 2 δόσεων, μέχρι την ηλικία των 6 και 18 μηνών. Έφηβοι κάτω των 19 ετών που δεν έχουν εμβολιστεί, θα πρέπει να λάβουν επαναληπτικές δόσεις.

Άτομα υψηλού κινδύνου, συμπεριλαμβανομένου ολόκληρου του ιατρικού προσωπικού κι αυτά που συζούν με άτομα που πάσχουν από HBV, οφείλουν να εμβολιαστούν κατά της νόσου.

Τα νεογνά των οποίων η μητέρα νοσεί από που οξεία ηπατίτιδα Β ή αναφέρει στο παρελθόν της λοίμωξη από ηπατίτιδα Β, χρήζουν ειδικού εμβολιασμού με ανοσογλοβουλίνη ηπατίτιδος Β και ανοσοποίησης κατά της ηπατίτιδας Β, εντός 12ώρου από τη γέννησή τους.

Η εξέταση του προσφερόμενου αίματος στις αιμοδοσίες, έχει συντελέσει στην ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων μετάδοσης του ιού της ηπατίτιδας Β μέσω μεταγγίσεων. Η υποχρεωτική αναφοράς της νόσου, δίνει τη δυνατότητα στους υπαλλήλους δημόσιας υγείας να εντοπίζουν τα άτομα που εκτεθεί στον ιό. Το εμβόλιο χορηγείται μόνο σε όσους δεν έχουν αναπτύξει την κλινική σημειολογία της νόσου.

Το εμβόλιο της κατά της ηπατίτιδας Β ή η ανοσογλοβουλίνη ηπατίτιδος Β, εάν δοθεί εντός του πρώτου 24ώρου από την έκθεση στον ιό, δύναται να αποτρέψει την εκδήλωση της λοιμώξεως.

Προληπτικά μέτρα συμπεριφοράς τρόπου ζωής, προς αποφυγή προσβολής από την ηπατίτιδα Β:

• Αποφύγετε τη σεξουαλική επαφή με άτομο που πάσχει από οξεία ή χρόνια ηπατίτιδα Β
• Χρησιμοποιήστε προφυλακτικό και φροντίστε για την προστασία των ερωτικών σας επαφών
• Αποφύγετε να μοιράζεστε τα προσωπικά σας αντικείμενα, όπως ξυραφάκια κι οδοντόβουρτσες
• Μη μοιράζεστε σύριγγες κατά τη χρήση ναρκωτικών ουσιών ή παραφερνάλια (όπως καλαμάκια για εισπνεόμενα ναρκωτικά)
• Πλύνετε τις κηλίδες αίματος με διάλυμα που περιέχει 1 δόση χλωρίνης σε 10 δόσεις νερού

Οι ιοί της ηπατίτιδας Β (καθώς και της ηπατίτιδας C) δε μεταδίδονται με απλές καθημερινές επαφές, όπως τη χειραψία, τη κοινή χρήση μαχαιροπήρουνων ή ποτηριών, το θηλασμό, τα φιλιά, το αγκάλιασμα, το βήχα ή το φτέρνισμα.

Ορισμός

Ο ιός της ηπατίτιδας Ε (HEV) αποτελεί συχνή αιτία πρόκλησης ηπατίτιδας μεταδιδόμενης δια του γαστρεντερικού συστήματος και που δεν προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας Α. Ένας από τους πιο κοινούς τρόπους μετάδοσης είναι το μολυσμένο πόσιμο νερό, γι’ αυτό και η λοίμωξη HEV (από τον ιό της ηπατίτιδας Ε) συναντάται συχνότερα σε αναπτυσσόμενες χώρες.


Περιγραφή

Η ηπατίτιδα Ε είναι γνωστή κι ως επιδημική μη - Α, μη – Β ηπατίτιδα. Η ηπατίτιδα Ε, όπως και η ηπατίτιδα Α, αποτελεί μια οξεία και βραχύχρονη ασθένεια / πάθηση, που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει ηπατική ανεπάρκεια. Ο HEV, ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1987 και μεταδίδεται δια της κοπρανο-στοματικής αλυσίδας. Είναι πάντα παρών (ενδημικός) σε χώρες στις οποίες τα ανθρώπινα απόβλητα μπορούν να φτάσουν στο πόσιμο νερό, χωρίς πρωτύτερα να φιλτράρονται. Μεγάλος αριθμός κρουσμάτων (επιδημίες) έχουν εντοπιστεί σε ασιατικές και νοτιο-αμερικανικές χώρες, στις οποίες επικρατούν κακές συνθήκες υγιεινής. Στις Η.Π.Α. και στον Καναδά, ουδέποτε αναφέρθηκε κάποιο κρούσμα, αν και τα άτομα που πρόκειται να ταξιδέψουν προς μια ενδημική περιοχή, ίσως και να επιστρέψουν φέροντας τον HEV.


Αίτια και συμπτώματα

Γνωρίζουμε την ύπαρξη δύο στελεχών του HEV, ο ένας με προέλευση την Ασία κι ο άλλος το Μεξικό. Ο ιός προφανώς, αρχίζει να υποδιαιρείται κατά τη διέλευσή του από το γαστρεντερικό σύστημα, αν και η ανάπτυξή του λαμβάνει χώρα κυρίως στο ήπαρ. Μετά από μια περίοδο επώασης (ο χρόνος που μεσολαβεί από την προσβολή ενός ατόμου από έναν ιό, έως την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων) 2 – 8 εβδομάδων, τα προσβληθέντα άτομα εμφανίζουν πυρετό, πιθανή ναυτία, απώλεια όρεξης κι αρκετά συχνά, ενόχληση ή ακόμη κι άλγος του δεξιού υποχονδρίου, που αποτελεί και την ανατομική θέση του ήπατος. Κάποιοι ασθενείς παρουσιάζουν και κιτρινωπή χροιά του δέρματος και των επιπεφυκότων (ίκτερο). Τις περισσότερες φορές η πάθηση παρουσιάζει ήπια κλινική εικόνα και σύντομη αποδρομή, δίχως επιμένουσες επιπτώσεις. Παιδιά μικρότερα των 14 ετών κι άτομα άνω των 50 ετών, εμφανίζουν συχνά ίκτερο ή άλλα κλινικά σημεία ηπατίτιδος.

Η ηπατίτιδα Ε δε λαμβάνει ποτέ χρόνια μορφή, σε σπάνιες ωστόσο περιπτώσεις, η οξεία πάθηση βλάπτει και καταστρέφει πολύ μεγάλο αριθμό ηπατικών κυττάρων, με αποτέλεσμα την ανεπάρκεια της ηπατικής λειτουργίας. Αυτό ονομάζεται κεραυνοβόλος ηπατική ανεπάρκεια και μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο. Οι εγκυμονούσες γυναίκες διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο απεβίωσης από κεραυνοβόλο ηπατική ανεπάρκεια, γεγονός που δεν ισχύει για κανέναν άλλο τύπο ιογενούς ηπατίτιδας. Η πλειοψηφία των ασθενών, μετά την αποδρομή της οξείας λοίμωξης, παύουν να φέρουν τον HEV και δεν αποτελούν φορείς μετάδοσής του.

Διάγνωση

Ο HEV θα μπορούσε να αποκαλυφθεί κατά τη διεξαγωγή μικροσκοπικής εξέτασης δείγματος κοπράνων, αν και δεν αποτελεί αξιόπιστη διαγνωστική εξέταση, μιας και ο ιός δεν επιβιώνει για πολύ ώρα μετά τη λήψη του δείγματος. Σαν όλους τους άλλους ιούς της ηπατίτιδας, ο HEV ενεργοποιεί το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα να παράγει μια ουσία που ονομάζεται αντίσωμα και το οποίο έχει την ικανότητα να καταλαμβάνει και να καταστρέφει τον ιό. Αιματολογικές εξετάσεις μπορούν να προσδιορίσουν το ύψος / έπαρμα του επιπέδου των αντισωμάτων, που αντιπροσωπεύει και την παρουσία του HEV στον οργανισμό. Δυστυχώς όμως, οι αιματολογικές αυτές εξετάσεις αντισωμάτων, δε διεξάγονται ευρέως.


Θεραπεία

Δεν υφίσταται καμία αποτελεσματική θεραπευτική αγωγή των συμπτωμάτων μιας οξείας ηπατίτιδας, συμπεριλαμβανομένου της ηπατίτιδας Ε. Κατά την οξεία φάση της λοίμωξης, ο ασθενής οφείλει να ακολουθεί μια καλά ισορροπημένη διατροφή και να παραμείνει κλινήρης.



Πρόληψη

Η πλειοψηφία των προσπαθειών, να χρησιμοποιηθεί ορός αίματος που περιέχει αντισώματα έναντι του HEV, προκειμένου να μη νοσήσει κάποιος που ήδη έχει σε επαφή με αυτόν, έχουν αποτύχει. Αναμένεται ωστόσο, με ελπίδα, η επιτυχία στο μέλλον μιας τέτοιας προσέγγισης, προκειμένου να παρέχεται προστασία στις εγκύους τουλάχιστον γυναίκες, που διαμένουν σε ενδημικές περιοχές. Δε διατίθεται ούτε εμβόλιο κατά του HEV, μιας κι ακόμη οι έρευνες βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο. Προφανώς, μελλοντικά, να ανακαλυφθούν και αντιϊκά σκευάσματα με ισχύ. Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης της ηπατίτιδας Ε, είναι η κατανάλωση ασφαλούς πόσιμου νερού, καθώς και η λήψη προστατευτικών μέτρων (π.χ. πόση εμφιαλωμένου νερού) όταν πρόκειται να ταξιδέψουμε.

Ορισμός

Η ηπατίτιδα Α είναι η φλεγμονή (ερεθισμός και διόγκωση) του ήπατος, που προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας Α.




Βλ. επίσης:

• Ηπατίτιδα Β
• Ηπατίτιδα Γ

Εναλλακτικοί ορισμοί

Ιογενής ηπατίτιδα.

Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Ο ιός της ηπατίτιδας Α ανευρίσκεται κυρίως στα κόπρανα και στο αίμα προσβληθέντος ατόμου, σχεδόν 15 – 45 ημέρες προ την εμφάνιση συμπτωμάτων και κατά την πρώτη εβδομάδα της νόσου.

Η προσβολή από τον ιό της ηπατίτιδας Α γίνεται με:

• Τη λήψη μολυσμένης από τον ιό, τροφής ή την πόση μολυσμένου νερού (φρούτα, λαχανικά, οστρακοειδή, πάγο και νερό αποτελούν συχνές πηγές μετάδοσης του ιού της ηπατίτιδας Α)
• Επαφή με τα κόπρανα ή το αίμα πάσχοντος
• Με επαφή αντικειμένων ή τροφής που έχει ακουμπήσει πάσχων άτομο και δεν έχει πλύνει καλά τα χέρια του μετά τη χρήση τουαλέτας
• Συμμετοχή σε σεξουαλικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν στοματοπρωκτική επαφή

Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Διεθνείς μετακινήσεις, κυρίως προς την Ασία, τη νότια ή κεντρική Αμερική
• Χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών
• Διαμονή σε οικοτροφείο ή σε κέντρα επανένταξης
• Εργασία σε κέντρα υγείας, σε χώρους με είδη τροφής ή βιομηχανίες που δραστηριοποιούνται στο αποχετευτικό σύστημα

Άλλες συχνές ιογενείς ηπατικές λοιμώξεις, περιλαμβάνουν την ηπατίτιδα Β και C. Η ηπατίτιδα Α είναι η πιο ήπια και η λιγότερη κρίσιμη από αυτές. Οι λοιπές ηπατικές λοιμώξεις δύναται να μετατραπούν σε χρόνιες παθήσεις, όχι όμως η ηπατίτιδα Α.



Συμπτώματα

Τα συμπτώματα συνήθως κάνουν την εμφάνισή τους 2 – 6 εβδομάδες μετά την έκθεση στον ιό της ηπατίτιδας Α και είναι συνήθως ήπια, αλλά διαρκούν για αρκετούς μήνες, κυρίως στους ενήλικες.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Σκουρόχρωμα ούρα
• Κόπωση
• Κνησμό
• Απώλεια όρεξης
• Δεκατική πυρετική κίνηση
• Ναυτία κι έμετο
• Αποχρωματισμό των κοπράνων
• Κιτρινωπή χροιά δέρματος (ίκτερος)

Σημεία κι εξετάσεις

Κατά τη φυσική εξέτασή σας, ο ιατρός ίσως διαπιστώσει διόγκωση κι ευαισθησία του ήπατος.

Οι ορολογικές εξετάσεις στην ηπατίτιδα, ίσως αναδείξουν:

• Αύξηση των ΙgM και IgG αντισωμάτων κατά της ηπατίτιδας Α (τα IgM συνήθως θετικοποιούνται πριν τα IgG)
• Αυξημένα ηπατικά ένζυμα (δοκιμασίες ηπατικής λειτουργίας)

Θεραπεία

Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία κατά της ηπατίτιδας Α. Κατά τη διάρκεια της οξείας φάσης της νόσου, κατά την κορύφωση δηλαδή των συμπτωμάτων, συστήνεται ανάπαυση. Άτομα που πάσχουν από οξεία ηπατίτιδα οφείλουν να αποφεύγουν την κατανάλωση του αλκοόλ και κάθε ηπατοτοξική ουσία, συμπεριλαμβανομένου της ακεταμινοφαίνης (Tylenol).

Οι λιπαρές τροφές, ίσως προκαλέσουν έμετο, μιας και για την πέψη των λιπών, απαιτούνται ουσίες που απεκκρίνει το ήπαρ. Είναι προτιμητέο να αποφεύγονται οι τροφές αυτές, κατά την οξεία φάση.


Πρόγνωση

Ο ιός δεν παραμένει στον οργανισμό μετά την αποδρομή της λοίμωξης.

Άνω του 85% των ασθενών με ηπατίτιδα Α, επανέρχονται εντός 3 μηνών, ενώ η πλειοψηφία των ασθενών σημειώνει πλήρη αποκατάσταση εντός 6 μηνών.

Ελάχιστες είναι οι πιθανότητες θανάτου, συνήθως σε ηλικιωμένα άτομα κι άτομα με χρόνια ηπατική νόσο.


Επιπλοκές

Κατά κανόνα, δεν υπάρχουν επιπλοκές. Κεραυνοβόλος μορφή, απειλητική για τη ζωή του ασθενούς, είναι 1 / 1000 περιπτώσεις.


Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας και κλείστε ένα ραντεβού, αν εμφανίσετε συμπτώματα ηπατίτιδας.


Πρόληψη

Οι παρακάτω συμβουλές μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο προσβολής ή μετάδοσης του ιού:

• Πλένετε πάντα καλά τα χέρια σας, μετά τη χρήση τουαλέτας και μετά από επαφή με αίμα, κόπρανα ή άλλα σωματικά υγρά πάσχοντος ατόμου
• Αποφύγετε τη λήψη μη καθαρών / ακάθαρτων τροφών και νερού

Ο ιός μεταδίδεται με πολύ γρήγορο ρυθμό σε κέντρα κοινωνικής αλληλεγγύης κι άλλα μέρη, στα οποία οι άνθρωποι έρχονται σε στενή επαφή. Ο σχολαστικός καθαρισμός των χεριών πριν και μετά από κάθε αλλαγή πάνας, πριν το σερβίρισμα φαγητού και μετά τη χρήση τουαλέτας, αποτρέπουν την εμφάνιση κρουσμάτων.

Αν εκτεθήκατε προσφάτως στον ιό της ηπατίτιδας και δεν έχετε στο παρελθόν νοσήσει από αυτόν, ούτε έχετε υποβληθεί στον εμβολιασμό κατά αυτού, συμβουλευτείτε ιατρό ή νοσηλευτή για τη λήψη ανοσογλοβουλίνης ή εμβολίου κατά της ηπατίτιδας Α. Οι κύριοι λόγοι που οφείλετε να λάβετε ένα ή και τα δύο παραπάνω, είναι:

• Αν συζείτε με πάσχοντα από ηπατίτιδα Α άτομο
• Αν είχατε πρόσφατη σεξουαλική επαφή με πάσχον άτομο
• Αν κάνατε πρόσφατη κοινή χρήση παράνομων ναρκωτικών ουσιών, ενέσιμων ή μη, με πάσχον άτομο
• Αν ήλθατε σε στενή επαφή για μακρύ χρονικό διάστημα με πάσχον άτομο
• Αν φάγατε σε εστιατόριο στο οποίο διαπιστώθηκε ότι τα φαγητά ή το προσωπικό, ήταν μολυσμένα από τον ιό της ηπατίτιδας Α

Διατίθενται εμβόλια κατά της λοίμωξης της ηπατίτιδας Α . Η προστατευτική δράση του εμβολίου, ξεκινά μόνο 4 εβδομάδες μετά την πρώτη δόση. Η επαναληπτική 6μηνη και 12μηνη δόση, απαιτούνται για τη μακροχρόνια προστασία.

Οι ταξιδιώτες οφείλουν να λάβουν τις παρακάτω προφυλάξεις:

• Αποφυγή γαλακτοκομικών προϊόντων
• Αποφυγή ωμών ή άψητων κρεάτων και θαλασσινών
• Επιφύλαξη στα ήδη κομμένα φρούτα, αφού μπορεί να έχουν πλυθεί με μολυσμένο νερό. Οι ταξιδιώτες καλύτερα να ξεφλουδίζουν και να καθαρίζουν μόνοι τους τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά
• Μην αγοράζετε τροφές από πλανόδιους
• Υποβληθείτε στον εμβολισμό κατά της ηπατίτιδας Α (αν είναι εφικτό και κατά της ηπατίτιδας Β) στην περίπτωση μεταφοράς σε χώρες με αυξημένη συχνότητα κρουσμάτων
• Χρήση εμφιαλωμένου νερού για βούρτσισμα δοντιών και για πόση (υπενθύμιση ότι τα παγάκια αποτελούν φορέα μετάδοσης του ιού)
• Σε έλλειψη εμφιαλωμένου νερού, η βράση του διαθέσιμου νερού, αποτελεί την καλύτερη μέθοδο αποβολής του ιού της ηπατίτιδας Α. Η ολοκληρωμένη βράση του νερού για τουλάχιστον 1 λεπτό, σε γενικές γραμμές, καθιστά το νερό ασφαλές προς κατανάλωση.
• Το ζεσταμένο φαγητό πρέπει να είναι ζεστό στην αφή και να καταναλώνεται άμεσα.

Ορισμός

Η ηπατίτιδα Γ είναι μια ιογενής νόσος που οδηγεί σε διόγκωση (φλεγμονή) του ήπατος.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Μη - Α ή μη – Β ηπατίτιδα.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η λοίμωξη της ηπατίτιδας Γ προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας C (HCV). Άτομα υψηλού κινδύνου προσβολής από τον ιό είναι:

• Τα άτομα που υποβάλλονται σε μακροχρόνια νεφρική αιμοκάθαρση
• Τα άτομα που έχουν καθημερινή επαφή με αίμα στον εργασιακό τους χώρο (π.χ. ιατρικό / νοσηλευτικό προσωπικό)
• Όσοι έχουν ελεύθερες σεξουαλικές επαφές (χωρίς προστασία) με προσβληθέν άτομο από τον ιό της ηπατίτιδας C (αυτή η περίπτωση δε συναντάται συχνά, αν κι ο κίνδυνος αυξάνει για όσους έχουν πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους, για όσους ήδη πάσχουν από κάποια σεξουαλικά μεταδιδόμενη νόσο ή έχουν προσβληθεί από τον HIV)
• Όσοι κάνουν χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών σε δημόσιους χώρους (στους δρόμους) ή κάνουν κοινή χρήση συριγγών με άτομο προσβεβλημένο από ηπατίτιδα C
• Όσοι έχουν κάνει μετάγγιση αίματος πριν τον Ιούλιο του 1992
• Όσοι έχουν υποβληθεί σε τατουάζ ή βελονισμό με μολυσμένα εργαλεία (αν κι ο κίνδυνος ελαχιστοποιείται στα ειδικά κέντρα, με άδεια άσκησης επαγγέλματος)
• Όσοι έχουν λάβει αίμα ή παράγωγα αίματος ή έχουν γίνει δέκτες οργάνου από προσβεβλημένο δότη
• Όσοι κάνουν κοινή χρήση προσωπικών αντικειμένων, όπως οδοντόβουρτσες και ξυραφάκια με άτομο που πάσχει από ηπατίτιδα C (δε συμβαίνει συχνά)
• Όσοι γεννηθεί από μητέρα ήδη προσβεβλημένη κατά τον τοκετό (η περίπτωση αυτή είναι λιγότερο συχνή απ΄ ότι στην περίπτωση της ηπατίτιδα Β)

Η ηπατίτιδα Γ έχει οξεία και χρόνια μορφή. Η πλειοψηφία των προσβεβλημένων ατόμων αναπτύσσουν χρόνια ηπατίτιδα C.

Άλλες ιογενείς λοιμώξεις του ήπατος περιλαμβάνουν την ηπατίτιδα Α και την ηπατίτιδα Β. Κάθε ιογενής λοίμωξη του ήπατος προκαλείται από διαφορετικό ιό.


Συμπτώματα

Αρκετοί εκ των ασθενών με ηπατίτιδα Γ παραμένουν ασυμπτωματικοί.

Σε περίπτωση χρόνιας παρουσίας της λοίμωξης, το ήπαρ πιθανότατα να έχει υποστεί μόνιμη βλάβη, κατάσταση γνωστή ως κίρρωση. Τις περισσότερες φορές, τα συμπτώματα κάνουν την εμφάνισή τους μόνον αφού εγκατασταθεί η κίρρωση.

Τα παρακάτω συμπτώματα αποτελούν πιθανές κλινικές εκδηλώσεις της ηπατίτιδας Γ:

• Κοιλιακό άλγος (κυρίως του δεξιού υποχονδρίου)
• Ασκίτης
• Αιμορραγία κιρσών οισοφάγου (οι κιρσοί οισοφάγου αποτελούν διατεταμένες φλέβες στον οισοφάγο)
• Σκουρόχρωμα ούρα
• Κόπωση
• Γενικευμένος κνησμός
• Ίκτερος
• Απώλεια όρεξης
• Δεκατική πυρετική κίνηση
• Ναυτία
• Ανοκτόχρωμα ή πήλινης απόχρωσης κόπρανα
• Έμετος

Σημεία κι εξετάσεις

Οι παρακάτω εξετάσεις είναι διαγνωστικές για την ηπατίτιδα C:

• Δοκιμασία ELISA προς ανίχνευση αντισωμάτων στην ηπατίτιδα C
• Προσδιορισμός του γονότυπου του ιού της ηπατίτιδας C. Υπάρχουν έξι διαφορετικοί γονότυποι.
• Δοκιμασία του RNA του ιού της ηπατίτιδας C, προς προσδιορισμό των επιπέδων του ιού (ονομάζεται και ιογενές φορτίο)

Οι παρακάτω εξετάσεις διεξάγονται προκειμένου να αναγνωριστεί και να παρακολουθηθεί η βλάβη που έχει υποστεί το ήπαρ από την ηπατίτιδα C:

• Δοκιμασίες ηπατικής βλάβης
• Επίπεδα αλβουμίνης
• Χρόνος προθρομβίνης

Η βιοψία ήπατος αναδεικνύει την έκταση της βλάβης που έχει υποστεί το ήπαρ.


Θεραπεία

Ουσιαστικά, δεν υφίσταται θεραπευτική αγωγή κατά της ηπατίτιδας C, αν και τα φαρμακευτικά σκευάσματα μπορούν να καταστείλουν τη δράση του ιού για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Μεγάλος αριθμός ασθενών επωφελείται από η φαρμακευτική αγωγή. Τα πιο κοινά φαρμακευτικά
σκευάσματα αποτελούν συνδυασμό ιντερφερόνης άλφα και ριβαβιρίνης (πρόκειται για ένα αντιϊκό σκεύασμα)

• Οι περισσότεροι εκ των ασθενών λαμβάνουν σε εβδομαδιαία δόση υποδόρια ένεση, μορφή αγωγής που ονομάζεται (pegulated) ιντερφερόνη άλφα – χορήγηση συνδυασμού ιντερφερόνης άλφα μαζί με ριβαβιρίνη
• Η ριβαβιρίνη είναι μια κάψουλα που λαμβάνεται δύο φορές την ημέρα. Η κύρια παρενέργεια του φαρμάκου είναι η μείωση των ερυθρών αιμοσφαιρίων (αναιμία), ενώ επίσης μπορεί να προκαλέσει συγγενής ανωμαλίες. Οι γυναίκες που βρίσκονται υπό αγωγή με το σκεύασμα αυτό, οφείλουν να μην κυοφορήσουν κατά τη διάρκεια της αγωγής, καθώς και για τους επόμενους 6 μήνες
• Η θεραπευτική αγωγή χορηγείται για διάστημα 24 έως 48 εβδομάδων

Τα παραπάνω φαρμακευτικά σκευάσματα ίσως προκαλέσουν τις εξής παρενέργειες:

• Κατάθλιψη
• Κόπωση
• Πυρετό
• Συμπτώματα που μιμούνται το συνάχι
• Κεφαλαλγία
• Ευερεθιστικότητα
• Απώλεια όρεξης
• Χαμηλά λευκά αιμοσφαίρια κι αιμοπετάλια
• Ναυτία
• Λέπτυνση των τριχών
• Έμετος

Ασθενείς που αναπτύσσουν κίρρωση ή καρκίνο του ήπατος, γίνονται και υποψήφιοι δέκτες μεταμόσχευσης ήπατος.

Άτομα πάσχοντα από ηπατίτιδα C, οφείλουν επίσης:

• Να μην προμηθεύονται από το φαρμακείο βιταμίνες, συμπληρώματα διατροφής ή νέα φαρμακευτικά σκευάσματα, χωρίς πρώτα να έχουν πάρει την έγκριση από τον θεράποντα ιατρό τους
• Να αποφεύγουν τη λήψη ηπατοτοξικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένου του αλκοόλ. Ακόμη και μικρές ποσότητες αλκοόλ, επιταχύνουν την εξέλιξη της ηπατίτιδας C (ενώ το αλκοόλ από μόνο του μειώνει τη δράση των φαρμάκων)
• Να εμβολιάζονται κατά της ηπατίτιδας Α και Β

Πρόγνωση

Η πλειοψηφία των προσβληθέντων ατόμων με ηπατίτιδα C παρουσιάζουν τη χρόνια μορφή.

Άτομα που έχουν λάβει φαρμακευτική αγωγή, εμφανίζουν μια «συγκρατημένη αντίδραση», γεγονός που υποδηλώνει ότι δε διατρέχουν κίνδυνο από τον ιό για διάστημα 6 μηνών, αφ’ ότου έχει λήξει η αγωγή. Δεν υποδηλώνει όμως σε καμία περίπτωση την ίαση του ασθενή, απλά φανερώνει ότι τα επίπεδα του ενεργού ιού της ηπατίτιδας C στον οργανισμό είναι τόσο χαμηλά, ούτως ώστε να μην προκαλείται λόγω αυτού, ηπατική βλάβη.

Ασθενείς με γονότυπο 2 ή 3 του ιού, έχουν σχεδόν τριπλάσια θετική αντίδραση στη φαρμακευτική αγωγή, απ’ ότι οι ασθενείς με γονότυπο 1 του ιού.

Άτομα πάσχοντα αυτής της κατάστασης μπορεί να εμφανίσουν:

• Κίρρωση του ήπατος
• Καρκίνο του ήπατος (μικρός αριθμός κιρρωτικών ασθενών αναπτύσσουν κι αυτοί καρκίνο του ήπατος)

Ακόμη και μετά τη μεταμόσχευση ήπατος, η ηπατίτιδα C, έχει την τάση να υποτροπιάζει, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση και του νέου οργάνου.


Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν:

• Εμφανίσετε συμπτώματα ηπατίτιδας
• Έχετε την υπόνοια ότι εκτεθήκατε στον ιό της ηπατίτιδας C

Πρόληψη

Αποφύγετε όσο τον δυνατόν, την επαφή με αίμα ή παράγωγα του αίματος. Το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό οφείλουν να λαμβάνουν προστατευτικά μέτρα κατά τη διαχείριση αίματος και σωματικών υγρών.

Μην κάνετε χρήση ενέσιμων ναρκωτικών και κυρίως μη μοιράζεστε σύριγγες και βελόνες με κανέναν. Μείνετε επιφυλακτικοί όταν θελήσετε να κάνετε τατουάζ ή τρυπήματα στο σώμα σας.

Η μετάδοση σεξουαλικών νόσων, μειώνεται στο ελάχιστο όταν διατηρείτε σταθερές, μονογαμικές σχέσεις. Ο σύντροφός σας θα πρέπει να εξεταστεί για ηπατίτιδα C. Εάν είναι αρνητικός, θεωρείται σκόπιμο, να διατηρείται τις σχέσεις όπως έχουν.

Άτομα που διατηρούν σεξουαλικές επαφές, όχι στα πλαίσια μονογαμικής σχέσης, οφείλουν να παίρνουν προστατευτικά μέτρα προς αποφυγή προσβολής από ηπατίτιδα C, καθώς και από σεξουαλικά μεταδιδόμενες νόσους, συμπεριλαμβανομένου του HIV και της ηπατίτιδας Β.

Προς το παρόν δε διατίθενται εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας C.

Ορισμός

Κίρρωση είναι η αλλοίωση του ήπατος και η ανεπαρκής ηπατική λειτουργία ως αποτέλεσμα χρόνιας πάθησης του ήπατος

Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η κίρρωση προκαλείται από χρόνια πάθηση του ήπατος. Τα συνήθη αίτια χρόνιας πάθησης του ήπατος:

• Λοιμώδης ηπατίτιδα Γ
• Μακροχρόνια κατάχρηση οινοπνεύματος

Άλλα αίτια δημιουργίας κίρρωσης είναι:

• Αυτοάνοση φλεγμονή του ήπατος
• Διαταραχές του συστήματος αποστράγγισης του ήπατος (του χολικού συστήματος), όπως η πρωτοπαθής χολική κίρρωση και η πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειΐτιδα
• Ηπατίτιδα Β
• Ορισμένα φάρμακα
• Διαταραχές στον μεταβολισμό του σιδήρου και του χαλκού (αιμοχρωμάτωση και νόσος του Wilson)
• Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος και μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα μπορούν να αναπτυχθούν βαθμιαία, ή μπορεί να μην να υπάρξουν καθόλου συμπτώματα.
Όταν εκδηλωθούν συμπτώματα, αυτά μπορεί να είναι:

• Δυσπεψία ή πόνος στην κοιλιά
• Σύγχυση ή ανησυχία που συνδέεται με προβλήματα
• Ανικανότητα, απώλεια ενδιαφέροντος για σεξ και ανάπτυξη στήθους στους άντρες (γυναικομαστία)
• Ναυτία και εμετός
• Αιμορραγίες της μύτης ή των ούλων
• Κόπρανα υποκίτρινα ή στο χρώμα του άργιλου
• Αραχνοειδή αιμοφόρα αγγεία στο δέρμα (ευρυαγγείες)
• Πρήξιμο ή συγκέντρωση υγρού στα πόδια (οίδημα) και στην κοιλιά (ασκίτης)
• Εμετός με αίμα ή κόπρανα με αίμα
• Αδυναμία
• Απώλεια βάρους
• Κιτρινωπό δέρμα, βλεννώδεις μεμβράνες, ή κίτρινα μάτια (ίκτερος)

Ενδείξεις και εξετάσεις

Κατά τη διάρκεια της φυσικής εξέτασης ο γιατρός μπορεί να διαπιστώσει:

• Διογκωμένο το συκώτι ή τη σπλήνα
• Διόγκωση του στήθους
• Διόγκωση της κοιλιάς, ως αποτέλεσμα συγκέντρωσης υγρού
• Ερυθρότητα των παλαμών
• Αραχνοειδή αιμοφόρα αγγεία στο δέρμα (ευρυαγγείες)
• Μικρότερα (συρρικνωμένα) δάχτυλα
• Μικρούς όρχεις
• Διεσταλμένες φλέβες στο κοιλιακό τοίχωμα
• Κιτρινωπό χρώμα ματιών ή δέρματος (ίκτερος)

Οι εξετάσεις μπορούν να αποκαλύψουν προβλήματα στο συκώτι, όπως:

• Αναιμία (που ανιχνεύεται με γενική εξέταση αίματος)
• Θρομβώσεις
• Προβλήματα στη λειτουργία του συκωτιού (που ανιχνεύονται με τις ηπατικές δοκιμασίες)
• Χαμηλή λευκωματίνη ορού

Για την αξιολόγηση της ηπατικής λειτουργίας μπορεί να γίνουν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• Μαγνητική τομογραφία της κοιλιάς
• Αξονική τομογραφία της κοιλιάς
• Υπερηχογράφημα της κοιλιάς

Η κίρρωση του ήπατος επιβεβαιώνεται με βιοψία.

Ορισμένοι ασθενείς θα πρέπει να ελέγχονται για καρκίνο του ήπατος κάθε έξι μήνες. Ο γιατρός σας θα ελέγχει τα επίπεδα άλφα εμβρυοπρωτεΐνης μέσω εξέτασης αίματος και θα ζητά απεικονιστική εξέταση (υπερηχογράφημα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία).



Θεραπεία

Όλοι όσοι πάσχετε από κίρρωση του ήπατος μπορείτε να ωφεληθείτε από ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως:

• Κόψτε το αλκοόλ.
• Περιορίστε το αλάτι από τη διατροφή σας.
• Υιοθετήστε υγιεινή διατροφή.
• Εμβολιαστείτε για τη γρίπη, την ηπατίτιδα Α και την ηπατίτιδα Β, και τον πνευμονιόκοκκο (κατόπιν σύστασης του γιατρού σας).
• Πείτε στον γιατρό σας για κάθε είδους φάρμακα ή βότανα ή συμπληρώματα που παίρνετε τώρα ή σκέφτεστε να πάρετε.

Θεραπείες υπάρχουν και για τις διάφορες επιπλοκές της κίρρωσης, που είναι:

• Αιμορραγικοί κιρσοί – με άνω ενδοσκοπική περίδεση και σκληροθεραπεία
• Συγκέντρωση υγρού στην κοιλιά (ασκίτης) – με διουρητικά, περιορισμό των υγρών και του αλατιού, και αφαίρεση του υγρού (παρακέντηση)
• Διαταραχές της πήξης του αίματος – με προϊόντα αίματος ή βιταμίνη Κ
• Σύγχυση ή εγκεφαλοπάθεια – με λακτουλόζη και αντιβιοτικά
• Μολύνσεις – με αντιβιοτικά

Μια διαδικασία αποκαλούμενη διασφαγιτιδική ενδοηπατική αναστόμωση (TIPS) είναι μερικές φορές απαραίτητη για τους κιρσούς του οισοφάγου ή τον ασκίτη.
Όταν η κίρρωση προχωρεί στο τελικό στάδιο, οι ασθενείς μπορεί να είναι υποψήφιοι για μεταμόσχευση ήπατος.


Ομάδες στήριξης

Αναζητήστε ανακούφιση από το στρες που προκαλεί η ασθένεια, προσχωρώντας σε ομάδα στήριξης, τα μέλη της οποίας μοιράζονται κοινές εμπειρίες και προβλήματα.


Πρόγνωση

Η κίρρωση προκαλείται από μη αναστρέψιμη βλάβη του συκωτιού. Αν δημιουργηθεί κίρρωση, το συκώτι δεν θεραπεύεται και η λειτουργία του δεν επανέρχεται στο φυσιολογικό. Είναι μια σοβαρή πάθηση που μπορεί να οδηγήσει σε πολλές επιπλοκές.
Χρειάζεται η βοήθεια γαστρεντερολόγου ή ειδικού γιατρού, ηπατολόγου, που θα αξιολογήσουν και θα διαχειριστούν τις επιπλοκές. Η κίρρωση μπορεί να οδηγήσει στην ανάγκη για μεταμόσχευση συκωτιού.



Επιπλοκές

• Διαταραχές στην πήξη του αίματος
• Συγκέντρωση υγρού στην κοιλιά (ασκίτης) και μόλυνση του υγρού (βακτηριακή περιτονίτιδα)
• Διευρυμένες φλέβες στον οισοφάγο, το στομάχι ή τα έντερα που αιμορραγούν εύκολα (κιρσοί του οισοφάγου)
• Αυξανόμενη πίεση στα αιμοφόρα αγγεία του συκωτιού (υπέρταση της πυλαίας φλέβας)
• Νεφρική ανεπάρκεια (ηπατονεφρικό σύνδρομο)
• Καρκίνος στο συκώτι (ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα)
• Διανοητική σύγχυση, αλλαγή στο επίπεδο συνείδησης ή κώμα (ηπατική εγκεφαλοπάθεια)

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας εάν:

• Αναπτύξετε συμπτώματα κίρρωσης

Καλέστε τον γιατρό σας, πηγαίνετε στα επείγοντα ή καλέστε το 166 εάν έχετε:

• Πόνο στην κοιλιά ή τον θώρακα
• Φούσκωμα στην κοιλιά ή ασκίτη που εμφανίστηκε πρόσφατα ή που ξαφνικά επιδεινώθηκε
• Πυρετό (πάνω από 38 C)
• Διάρροια
• Σύγχυση ή αλλαγή στην εγρήγορση, που επιδεινώνεται
• Πρωκτική αιμορραγία, εμετό με αίμα ή αίμα στα ούρα
• Δύσπνοια
• Εμετό περισσότερο από μία φορά την ημέρα
• Κιτρινωπό δέρμα ή μάτια (ίκτερος) που εμφανίστηκε ξαφνικά ή επιδεινώθηκε

Πρόληψη

Μην καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Εάν διαπιστώσετε ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε τον εαυτό σας σε σχέση με την κατανάλωση αλκοόλ, ζητήστε επαγγελματική βοήθεια.
Μέτρα για την πρόληψη μετάδοσης της ηπατίτιδας Β ή Γ:

• Αποφεύγετε τη σεξουαλική επαφή με άτομο που πάσχει από οξεία ή χρόνια ηπατίτιδα Β ή Γ.
• Χρησιμοποιείτε προφυλακτικό και κάνετε ασφαλές σεξ.
• Αποφεύγετε να μοιράζεστε προσωπικά είδη, όπως ξυραφάκια ή οδοντόβουρτσες.
• Μην μοιράζεστε βελόνες ή άλλα φαρμακευτικά προϊόντα (όπως τα καλαμάκια εισπνοής).
• Καθαρίζετε τα αίματα με διάλυμα που περιέχει μια μεζούρα χλωρίνης σε 10 μεζούρες νερού.