Ορισμός

Ο προστάτης είναι ένας αδένας του αναπαραγωγικού συστήματος του άρρεν φύλου, το οποίο παράγει το υγρό εκείνο που μεταφέρει το σπέρμα κατά την εκσπερμάτωση. Περιβάλλει την ουρήθρα, τον πόρο μέσω του οποίου, αποβάλλονται τα ούρα από τον οργανισμό.

Με τον όρο ευμεγέθης προστάτης εννοούμε ότι ο αδένας έχει αναπτυχθεί σε όγκο. Ο προστάτης αναπτύσσεται σε όγκο, σχεδόν σε όλους τους άνδρες με το πέρασμα του χρόνου. Κατά την ανάπτυξη του όγκου του αδένα, ο τελευταίος μπορεί να συμπιέζει την ουρήθρα, προκαλώντας διαταραχές στην ούρηση και την ουροδόχο κύστη.

Ο ευμεγέθης προστάτης συχνά καλείται και καλοήθης υπερπλασία του προστάτη ή καλοήθης υπερτροφία του προστάτη. Δεν πρόκειται για καρκίνο, ούτε αυξάνει τον κίνδυνο για αναπτύξει καρκίνου του προστάτη.



Εναλλακτικοί ορισμοί

ΒPH, Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (υπερτροφία), Προστάτης – ευμεγέθης



Αίτια, συχνότητα, παράγοντες κινδύνου

Μέχρι σήμερα, τα πραγματικά αίτια της υπερτροφίας του προστάτη, παραμένουν άγνωστα. Παράγοντες που σχετίζονται με την ηλικία και τους ίδιους τους όρχεις, ίσως να παίζουν κάποιο ρόλο στην υπερτροφία του αδένα. Άνδρες οι οποίοι έχουν υποβληθεί σε ορχεκτομή σε νεαρή ηλικία (για παράδειγμα λόγω καρκίνου των όρχεων), δεν αναπτύσσουν υπερπλασία του προστάτη.

Παρομοίως, αν κάποιος υποβληθεί σε ορχεκτομή μετά την εμφάνιση υπερπλασία του προστάτη, ο προστάτης ξεκινά να μειώνεται σε μέγεθος.

Σχετικά γεγονότα με την υπερτροφία του προστάτη:

• Οι πιθανότητες ανάπτυξης υπερτροφικού προστάτη αυξάνουν με την ηλικία.
• Η υπερπλασία του προστάτη είναι τόσο συχνή που έχει ειπωθεί ότι όλοι οι άνδρες θα την αναπτύξουν, αν κι εφόσον ζήσουν για αρκετά χρόνια.
• Η υπερπλασία του προστάτη εμφανίζεται σ’ ένα μικρό ποσοστό των ανδρών άνω των 40 ετών, ενώ το 90% των ανδρών την παρουσιάζουν μετά την ηλικία των 80 ετών.
• Δεν έχει αναγνωριστεί κανένας παράγοντας κινδύνου, εκτός από το να έχει κάποιος φυσιολογικούς όρχεις.

Συμπτώματα

Λιγότερο από τους μισούς άνδρες με υπερπλασία του προστάτη, παρουσιάζουν συμπτώματα της πάθησης, τα οποία περιλαμβάνουν:

• Λίγες σταγόνες ούρων μετά το πέρας της ούρησης
• Ανικανότητα ουρήσεως (κατακράτηση ούρων)
• Αδυναμία πλήρους αποβολής της ποσότητας των ούρων που περιέχονται στην ουροδόχη κύστη.
• Ακράτεια ούρων
• Η ανάγκη ουρήσεως δύο ή και περισσότερες φορές, κατά τη διάρκεια της νύχτας
• Άλγος κατά την ούρηση ή αιματηρά ούρα (αυτό ίσως να αποτελεί ένδειξη φλεγμονής).
• Καθυστερημένη εκκίνηση ουρήσεως
• Προσπάθεια ουρήσεως
• Έντονη κι αιφνίδια ανάγκη προς ούρηση
• Αδύναμη ροή ούρων

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις


Μετά τη λήψη πλήρους ατομικού ιστορικού, ο ιατρός σας, θα σας υποβάλλει σε δακτυλική εξέταση του ορθού, προκειμένου να ψηλαφίσει τον προστάτη αδένα.

Επίσης μπορεί να διεξαχθούν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• Ο μέσος όρος (αναλογία) της ροής των ούρων.
• Εξέταση υπολειπόμενων ούρων μετά την ούρηση, ούτως ώστε να υπολογιστεί η ποσότητα των ούρων που παραμένει στην ουροδόχο κύστη μετά την ούρηση.
• Η μελέτη της πίεσης ροής, εξετάζει την πίεση της κύστεως κατά την ούρηση
• Γενική ούρων για ανάδειξη πιθανών ερυθρών αιμοσφαιρίων ή πυοσφαιρίων
• Ουροκαλλιέργεια για έλεγχο πιθανής λοίμωξης
• Προσδιορισμός του ειδικού για τον προστάτη αντιγόνου στον ορό του αίματος, ενδεικτικό για καρκίνο του προστάτη
• Κυστεοσκόπηση.

Ίσως σας ζητηθεί να συμπληρώσετε κάποιο ερωτηματολόγιο που να αφορά τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων σας και της επιρροής τους στην καθημερινή σας ζωή. Το παρόν αποτέλεσμα ίσως να συγκριθεί με παλαιότερο, ώστε να διευκρινιστεί αν η κατάστασή σας επιδεινώθηκε ή όχι.


Θεραπεία

Η επιλογή της θεραπείας βασίζεται στη σοβαρότητα και την έκταση που έχουν τα συμπτώματα στην καθημερινή σας ζωή και την παρουσία ή μη της παθολογική σας κατάστασης. Η επιλογή της θεραπευτικής αγωγής περιλαμβάνει την «αδιάκοπη παρακολούθηση», αλλαγές στις καθημερινές σας συνήθειες, φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική επέμβαση.

Αν είστε άνω των 60 ετών, έχετε μεγάλες πιθανότητες να παρουσιάσετε συμπτώματα. Ωστόσο πολλές περιπτώσεις ανδρών με ευμεγέθη προστάτη, παρουσιάζουν ελάχιστα συμπτώματα. Πολύ χρήσιμο θα ήταν να προβείτε σε βήματα αυτό-φροντίδας.

Αν έχετε ευμεγέθης προστάτη οφείλετε να εξετάζεστε ετησίως, ώστε να παρακολουθείτε την εξέλιξη των συμπτωμάτων σας και να κρίνει ο ιατρός σας αν είναι πρέπει να προβείτε σε αλλαγή της θεραπευτικής σας αγωγής.

ΑΥΤΟ – ΦΡΟΝΤΙΔΑ

Για ήπια συμπτώματα:

• Να ουρείτε εφόσον νιώθετε επιτακτική ανάγκη. Ακόμη, επισκεφθείτε την τουαλέτα, όποτε σας δοθεί η ευκαιρία, ακόμη κι αν δεν έχετε έπειξη προς ούρηση.
• Αποφύγετε το αλκοόλ και την καφεΐνη, ιδίως μετά από γεύμα. Μην καταναλώνετε πολλά υγρά. Κάνετε κατανομή των υγρών που καταναλώνεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Αποφύγετε την κατανάλωση υγρών το τελευταίο δίωρο πριν τον ύπνο.
• Προσπαθήστε να μην προμηθεύεστε φαρμακευτικά σκευάσματα για συνάχι ή την παρραρινοκολπίτιδα, που περιέχουν αποσυμφορητικά και αντισταμινικά. Τα σκευάσματα αυτά μπορεί να αυξήσουν τα συμπτώματα του υπερπλασία του προστάτη.
• Προσπαθήστε να διατηρείτε ζεστή τη θερμοκρασία του σώματός σας και να ασκείστε τακτικά. Το κρύο περιβάλλον και η έλλειψη σωματικής άσκησης, επιδεινώνουν τα συμπτώματα.
• Μάθετε κι εκτελέστε ασκήσεις ενδυνάμωσης της λεκάνης
• Ελαττώστε το στρες. Τα νεύρα και η ένταση οδηγούν σε πιο συχνή ούρηση.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Η χειρουργική εκτομή του προστάτη συστήνεται στις περιπτώσεις που παρουσιάζετε:

• Ακράτεια ούρων
• Υποτροπιάζουσα αιματουρία
• Αδυναμία πλήρους αποβολής ούρων από την ουροδόχο κύστη (κατακράτηση ούρων)
• Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις
• Έκπτωση νεφρικής λειτουργίας
• Ουρολιθίαση

Η επιλογή της χειρουργικής τεχνικής, βασίζεται συνήθως στη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και στο μέγεθος, καθώς και σχήμα του προστάτη αδένα

• Διαουρηθρική εκτομή του προστάτη: αυτή είναι η πιο κοινή κι αποδεδειγμένη χειρουργική τεχνική για την αντιμετώπιση της υπερπλασία του προστάτη. Η Διαουρηθρική εκτομή του προστάτη συνίσταται στην εισαγωγή ενός ξέστρου, μέσω του πέους, και στην εκτομή του προστάτη «κομμάτι-κομμάτι».
• Διαουρηθρική διάνοιξη του προστάτη : η διαδικασία είναι παρόμοια με την Διαουρηθρική εκτομή του προστάτη, αλλά συνήθως χρησιμοποιείται σε άνδρες με μικρότερο μέγεθος προστάτη. Η τεχνική αυτή πολλές φορές δε χρήζει ενδονοσοκομειακή νοσηλεία. Όπως και στην Διαουρηθρική εκτομή του προστάτη, εισάγουμε, μέσω του πέους, στον προστάτη ένα ξέστρο. Στην τεχνική αυτή όμως, αντί να αφαιρείται ο προστάτης, εκτελείται μια τομή (διάνοιξη / σχάση) των ιστών του προστάτη, ούτως ώστε να μεγεθύνεται η έξοδο της ουρήθρας και συνεπώς διευκολύνεται η κυστική αποβολή.
• Απλή προστατεκτομή: μια «ανοιχτή» προστατεκτομή διεξάγεται με γενική ή ραχιαία αναισθησία. Εκτελείται μια τομή στην κοιλιακή χώρα ή περινεϊκή (η περιοχή πίσω από το όσχεο). Αφαιρείται μόνο το εσωτερικό τμήμα του προστάτη αδένα. Το εξωτερικό τμήμα (περίβλημα) παραμένει. Η τεχνική αυτή είναι χρονοβόρα και συνήθως απαιτεί 5 – 10 μέρες νοσηλείας.

Οι περισσότεροι άνδρες που έχουν υποβληθεί σε χειρουργείο για τον προστάτη, παρουσίασαν βελτίωση της αναλογίας ροής ούρων και των συμπτωμάτων τους.
Υπάρχουν ωστόσο, κι άλλες λιγότερο αιματηρές τεχνικές. Αυτές χρησιμοποιούν διάφορες μορφές θερμότητας, προκειμένου να καταστρέψουν τον ιστό του προστάτη, περιλαμβάνοντας:

• Ενέργεια ραδιοσυχνότητας – διαουρηθρική εξαίρεση δια βελόνας
• Ενέργεια μικροκυμάτων – διαουρηθρική θερμοθεραπεία με μικροκύματα
• Ηλεκτρικό ρεύμα – διαουρηθρική ηλεκτροεξάτμιση
• Ζεστό νερό – θερμοθεραπεία εισάγοντας νερό
• Λέιζερ – πήξη με λέιζερ του διάμεσου ιστού και εκπυρήνωση του προστάτη με όλμιο λέιζερ .

Καμία ωστόσο από τις παραπάνω τεχνικές δεν αποδείχθηκε καλύτερη της Διαουρηθρικής εκτομής του προστάτη. Ασθενείς που υποβάλλονται σε τέτοιου είδους λιγότερο αιματηρές επεμβάσεις, έχουν μεγάλη πιθανότητα να ξαναχρειαστούν χειρουργείο μετά από 5 ή 10 χρόνια. Ωστόσο αυτές οι τεχνικές προτιμώνται:

• Ασθενείς Νεαρής ηλικίας (πολλές εκ των λιγότερο αιματηρών επεμβάσεων έχουν χαμηλότερο κίνδυνο να οδηγήσουν σε ανικανότητα και ακράτεια ούρων, απ΄ ότι η Διαουρηθρική εκτομή του προστάτη, παρ’ ότι η τελευταία δεν κρύβει τόσο μεγάλο κίνδυνο για κάτι τέτοιο).
• Ηλικιωμένους ασθενείς
• Ασθενείς με σοβαρές παθολογικές καταστάσεις, συμπεριλαμβάνοντας τον αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη, την κίρρωση, τον αλκοολισμό, τη ψύχωση και σοβαρές αναπνευστικές, νεφρικές ή καρδιακές παθήσεις
• Άνδρες υπό αντιπηκτική αγωγή.

Πιο εξελιγμένη τεχνική αποτελεί η ρομποτική προστεκτομή. Ωστόσο η τεχνολογία στον τομέα αυτό, είναι ακόμη περιορισμένη και θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν η ανάλογη εμπειρία του ιατρού. Προς το παρόν, δεν έχουν διεξαχθεί μακροχρόνιες μελέτες αυτής της τεχνικής.

Άλλη μορφή θεραπείας αποτελεί και ο προστατευτικός διαστολέας (stent).



Επιπλοκές


Άνδρες με χρόνια Ευμεγέθη προστάτη και σταδιακή επιδείνωση των συμπτωμάτων, μπορεί να παρουσιάσουν:

• Αιφνίδια ανικανότητα ουρήσεως
• Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος
• Ουρολιθίαση
• Βλάβη των νεφρών
• Αιματουρία

Ακόμη και μετά τη χειρουργική αποκατάσταση, η επανεμφάνιση του Ευμεγέθη προστάτη μπορεί να επέλθει με το πέραμα του χρόνου.


Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό


Καλέστε αμέσως τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε:

• Μειωμένη ποσότητα ούρων
• Πυρετό ή ρίγη
• Άλγος στη ράχη, στην κοιλιακή χώρα ή στην πλάγια επιφάνεια του σώματος
• Παρουσία αίματος ή πύου στα ούρα σας.

Επίσης καλέστε τον ιατρό σας αν:

• Η ουροδόχος κύστη σας, δεν σας δίνει την εντύπωση της πλήρους κένωσης, μετά την ούρηση.
• Λαμβάνεται φαρμακευτικά σκευάσματα που μπορεί να οδηγήσουν σε διαταραχές του ουροποιητικού, όπως διουρητικά, αντισταμινικά, αντικαταθλιπτικά ή ηρεμιστικά. Μη σταματήσετε ή τροποποιήσετε την αγωγή σας, χωρίς τη συμβουλή του ιατρού σας.
• Αν ήδη παίρνεται μέτρα «αυτό-φροντίδας», εδώ και 2 μήνες, χωρίς αποτέλεσμα.

Δείτε εδώ σχετικά Βίντεο για τον προστάτη

Ορισμός

Ο καρκίνος του προστάτη είναι ένας καρκίνος που ξεκινάει από τον προστάτη αδένα. Ο προστάτης είναι μια μικρό όργανο σε σχήμα καρυδιού που συμμετέχει στο αναπαραγωγικό σύστημα του άνδρα και περιβάλλει την ουρήθρα, τον σωλήνα δια του οποίου αποβάλλονται τα ούρα από το σώμα.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Καρκίνος – προστάτης


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Το αίτιο του καρκίνου του προστάτη είναι άγνωστο. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει σχέση με την πλούσια σε λιπαρά διατροφή και τα αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης.
Δεν υπάρχει γνωστή σύνδεση με τη διόγκωση του προστάτη, δηλ. την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη (ΒPH).
O καρκίνος του προστάτη είναι η τρίτη συνηθέστερη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άντρες όλων των ηλικιών και η συνηθέστερη στους άντρες πάνω 75 χρόνων. Ο καρκίνος του προστάτη δεν συναντάται σε άντρες ηλικίας κάτω των 40.

Άτομα που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο είναι:

• Αφροαμερικανοί
• Άντρες ηλικίας άνω των 60
• Αγρότες
• Εργάτες σε εργοστάσια ελαστικών
• Μπογιατζήδες
• Άτομα που έχουν εκτεθεί σε κάδμιο

Το χαμηλότερο ποσοστό περιστατικών αφορά τους Γιαπωνέζους και όσους δεν τρώνε κρέας (χορτοφάγοι).


Συμπτώματα

Χάρη στο τεστ PSA (ειδικό αντιγόνο του προστάτη) οι περισσότεροι καρκίνοι του προστάτη ανακαλύπτονται πριν προκαλέσουν συμπτώματα. Αν και τα περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα συνοδεύουν τον καρκίνο του προστάτη, είναι πιθανότερο να συνδέονται με μη καρκινικές ασθένειες.

• Διακοπτόμενη ή καθυστερημένη ροή των ούρων
• Ελαφρά ακράτεια ούρων, ιδίως αμέσως μετά την ούρηση
• Επίσχεση ούρων (κατακράτηση)
• Πόνος κατά την ούρηση
• Πόνος κατά την εκσπερμάτιση
• Πόνος χαμηλά στην πλάτη
• Πόνος κατά την αφόδευση

Άλλα συμπτώματα που μπορεί να συνοδεύουν την ασθένεια:

• Συχνουρία τη νύχτα
• Ακράτεια ούρων
• Πόνος ή ευαισθησία στα κόκαλα
• Αιματουρία
• Πόνος στην κοιλιά
• Χαμηλά επίπεδα ερυθρών αιμοσφαιρίων (αναιμία)
• Αθέλητη απώλεια βάρους
• Υπνηλία

Ενδείξεις και εξετάσεις

Η δακτυλική εξέταση (digital rectal examination) συχνά θα δείξει έναν διογκωμένο προστάτη, με σκληρή, ανώμαλη επιφάνεια.

Για τη διάγνωση του προστάτη μπορούν να γίνουν διάφορες εξετάσεις:

• Τεστ PSA (θα είναι αυξημένο, αν και η μη καρκινική υπερπλασία του προστάτη επίσης αυξάνει τα επίπεδα του PSA)
• Eλεύθερο PSA (μπορεί να βοηθήσει στη διάκριση μεταξύ υπερπλασίας και καρκίνου του προστάτη)
• Εξέταση πρωτεΐνης ΑΜARC (ένα νέο τεστ που είναι ακριβέστερο από το PSA στη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη)
• Ανάλυση ούρων (μπορεί να δείξει την ύπαρξη αίματος στα ούρα)
• Εξέταση ούρων ή προστατικού υγρού (μπορεί να αποκαλύψει ανώμαλα κύτταρα)

Η βιοψία του προστάτη είναι η μόνη εξέταση που μπορεί να επιβεβαιώσει τη διάγνωση.

Για να διαπιστωθεί αν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί, γίνονται οι εξής εξετάσεις:

• Αξονική τομογραφία
• Σπινθηρογράφημα οστών
• Ακτινογραφία θώρακα

Οι γιατροί χρησιμοποιούν ένα σύστημα, τη σταδιοποίηση, για τον προσδιορισμό του σταδίου εξέλιξης του καρκίνου. Το στάδιο ορίζεται από το μέγεθος του όγκου και από το πόσο έχει εξαπλωθεί ο καρκίνος πέραν του προστάτη. Ο προσδιορισμός του ακριβούς σταδίου μπορεί να βοηθήσει τον γιατρό να υποδείξει την ενδεδειγμένη θεραπεία.

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι προσδιορισμού του σταδίου ενός όγκου, όπως:

• Το σύστημα σταδιοποίησης TNM (συνηθέστερο)
• Το σύστημα σταδιοποίησης A-B-C-D, γνωστό και ως σύστημα Whitmore-Jewett

Tο στάδιο στο οποίο βρίσκεται ο όγκος προσδιορίζει και το πόσο επιθετικός μπορεί να είναι ο καρκίνος. Όσο περισσότερο τα κακοήθη κύτταρα διαφέρουν από τον φυσιολογικό ιστό τόσο γρηγορότερα είναι πιθανό να αναπτυχθούν. Το σύστημα σταδιοποίησης του καρκίνου του προστάτη ονομάζεται Βαθμός διαφοροποίησης κατά Gleason. Yψηλές τιμές δείχνουν συνήθως γρήγορα αναπτυσσόμενους καρκίνους.


Θεραπεία

Το ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη δεν είναι σαφές. Οι θεραπευτικές αγωγές ποικίλλουν ανάλογα με το στάδιο του όγκου. Στα πρώτα στάδια, ο γιατρός θα σας ενημερώσει για τις διαφορετικές επιλογές που έχετε και είναι: η χειρουργική επέμβαση, οι ακτινοβολίες ή, για τους μεγαλύτερους σε ηλικία ασθενείς, η παρακολούθηση του καρκίνου χωρίς ενεργή θεραπεία.

Ο καρκίνος του προστάτη που έχει εξαπλωθεί μπορεί να αντιμετωπιστεί με φάρμακα που μειώνουν τα επίπεδα της τεστοστερόνης, με χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των όρχεων ή με χημειοθεραπεία.
Η χειρουργική επέμβαση, οι ακτινοβολίες και η ορμονοθεραπεία μπορεί να κάμψουν τη γενετήσια ορμή ή λειτουργία, σε προσωρινή ή μόνιμη βάση. Συζητήστε τις ανησυχίες σας με τον γιατρό σας.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ

Η χειρουργική επέμβαση συνιστάται μόνο μετά προσεκτική αξιολόγηση και διεξοδική συζήτηση όσον αφορά όλες τις θεραπευτικές επιλογές. Ο άντρας που σκέπτεται να καταφύγει σε χειρουργική επέμβαση θα πρέπει να γνωρίζει τα πλεονεκτήματα και τους πιθανούς κινδύνους που τη συνοδεύουν.
• Ριζική προστατεκτομή (αφαίρεση του προστάτη) – συνιστάται συχνά για την αντιμετώπιση του καρκίνων του προστάτη που είναι σε στάδιο Α και Β. Πρόκειται για μια μακρά διαδικασία με πιθανότητες επιπλοκών. Υπάρχουν διάφορες επιλογές χειρουργικής επέμβασης.
• Η ορχεκτομή (αφαίρεση των όρχεων) - επεμβαίνει στην παραγωγή ορμονών και μπορεί να υποδειχθεί για καρκίνους που έχουν εξαπλωθεί σε άλλα σημεία του σώματος. Μπορεί να υπάρξουν εκχυμώσεις και οίδημα αμέσως μετά την επέμβαση αλλά σταδιακά θα υποχωρήσουν. Η έλλειψη παραγωγής τεστοστερόνης μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα της σεξουαλικής λειτουργίας, οστεοπόρωση και απώλεια οστικής μάζας.

ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ

Η θεραπεία με ακτινοβολίες χρησιμοποιείται κατ’ αρχάς για τη θεραπεία στα στάδια Α, Β και C του καρκίνου του προστάτη. Το κατά πόσον η τοπική ακτινοβολία είναι εξίσου αποτελεσματική με την προστατεκτομή δεν είναι σαφές. Η απόφαση επιλογής συγκεκριμένης θεραπείας μπορεί να είναι δύσκολη. Σε ασθενείς των οποίων η ζωή μπορεί να κινδυνεύσει από μια χειρουργική επέμβαση, συνήθως προτιμάται η θεραπεία με ακτινοβολίες. Η θεραπεία με ακτινοβολίες στον προστάτη είναι εξωτερική ή εσωτερική:
• Η εξωτερική ακτινοβολία γίνεται σε ειδικά ογκολογικά κέντρα από εξειδικευμένους γιατρούς, συνήθως σε εξωτερικούς ασθενείς. Πριν τη θεραπεία, ένας γιατρός θα μαρκάρει με ειδικό μολύβι το ακριβές σημείο του σώματος που θα ακτινοβοληθεί. Η ακτινοβολία κατευθύνεται στον προστάτη από μια συσκευή που μοιάζει με ακτινογραφικό μηχάνημα. Η θεραπεία γενικά είναι ανώδυνη. Στις παρενέργειες όμως πιθανόν να περιλαμβάνονται: ανικανότητα, ακράτεια, απώλεια όρεξης, κούραση, δερματικές αντιδράσεις όπως κοκκινίλες και ερεθισμοί, ‘κάψιμο’ ή τραύματα στον πρωκτό, διάρροια, κυστίτιδα (φλεγμονή της ουροδόχου κύστης) και αιματουρία. Η εξωτερική ακτινοβολία γίνεται συνήθως 5 φορές τη βδομάδα για 6-8 εβδομάδες.
• Η βραχυθεραπεία, ή εσωτερική ακτινοβολία του προστάτη, γίνεται με εμφύτευση ραδιενεργών κόκκων στον ιστό του αδένα. Ο χειρουργός τοποθετεί τους κόκκους στον προστάτη υποδόρια με μικρές βελόνες, πίσω από το όσχεο. Οι κόκκοι είναι τόσο μικροί που δεν τους αισθάνεστε και μπορεί να είναι προσωρινοί ή μόνιμοι. Επειδή η εσωτερική ακτινοβολία στοχεύει μόνο στον προστάτη, μειώνει τον κίνδυνο βλάβης στους ιστούς γύρω από αυτόν. Η βραχυθεραπεία του προστάτη εφαρμόζεται σε καρκίνους που είναι σε πρώιμο στάδιο και αναπτύσσονται αργά. Μπορεί επίσης να εφαρμοστεί σε ασθενείς με προχωρημένη μορφή της ασθένειας, που υποβάλλονται παράλληλα σε εξωτερική ακτινοβολία. Στις παρενέργειες αναφέρονται ο πόνος, οίδημα ή εκχυμώσεις στο πέος ή το όσχεο, σκουρόχρωμο αίμα στα ούρα ή το σπέρμα, ανικανότητα, ακράτεια και διάρροια.
• Σε ορισμένες περιπτώσεις η ακτινοβολία γίνεται για την ανακούφιση από τους πόνους όταν ο καρκίνος έχει κάνει μετάσταση στα οστά.


ΦΑΡΜΑΚΑ

Για τη ρύθμιση των επιπέδων τεστοστερόνης μπορεί να χορηγηθούν φάρμακα. Είναι η γνωστή ορμονοθεραπεία. Επειδή οι όγκοι του προστάτη χρειάζονται τεστοστερόνη για να αναπτυχθούν, η μείωση του επιπέδου της τεστοστερόνης συχνά λειτουργεί πολύ καλά στην αποτροπή της περαιτέρω ανάπτυξης του όγκου και της μετάστασης του καρκίνου σε άλλα σημεία. Η ορμονοθεραπεία εφαρμόζεται κυρίως για την ανακούφιση των συμπτωμάτων σε ασθενείς που έχουν υποστεί μετάσταση. Μπορεί όμως να γίνει και χειρουργικά, με την ορχεκτομή.
Τα φάρμακα Lupron και Zoladex χρησιμοποιούνται επίσης για τη θεραπεία του προχωρημένου καρκίνου του προστάτη. Τα φάρμακα αυτά μπλοκάρουν την παραγωγή τεστοστερόνης. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται και χημικός ευνουχισμός, αφού πρακτικά έχει τα ίδια αποτελέσματα με την αφαίρεση των όρχεων. Ωστόσο, αντίθετα με τη χειρουργική επέμβαση, είναι αναστρέψιμη. Τα φάρμακα χορηγούνται με ένεση, συνήθως κάθε 3-6 μήνες. Πιθανές παρενέργειες είναι ναυτία και εμετός, εξάψεις, αναιμία, υπνηλία, οστεοπόρωση, μειωμένη σεξουαλική επιθυμία και ανικανότητα.

Άλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην ορμονοθεραπεία είναι οι αναστολείς ανδρογόνων ορμονών (όπως η φλουταμίδη), που εμποδίζουν την τεστοστερόνη να προσκολληθεί στα κύτταρα του προστάτη. Πιθανές παρενέργειες είναι: στυτική δυσλειτουργία, απώλεια σεξουαλικής επιθυμίας, ηπατικά προβλήματα, διάρροια και μεγαλομαστία.

Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται συχνά για τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη που δεν ανταποκρίνεται στην ορμονοθεραπεία. Οι ειδικοί ογκολόγοι συστήνουν συνήθως ένα φάρμακο ή συνδυασμό φαρμάκων.

Τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη είναι:

• Adriamycin
• Docetaxel
• Estramustine
• Mitoxantrone
• Paclitaxel
• Prednisone

Mετά τον πρώτο κύκλο της χημειοθεραπείας, στους περισσότερους άντρες χορηγούνται επιπλέον δόσεις σε κλινική ή σε ιατρείο, όπου πηγαίνουν ως εξωτερικοί ασθενείς. Οι παρενέργειες ποικίλλουν ανάλογα με το φάρμακο, τη συχνότητα και τη διάρκεια της θεραπείας.
Μερικές από τις παρενέργειες των συνηθέστερων σχημάτων χημειοθεραπείας σε ασθενείς με καρκίνο του προστάτη είναι:

• Θρόμβοι
• Εκχυμώσεις
• Ξηροδερμία
• Κούραση
• Κατακράτηση υγρών
• Απώλεια μαλλιών
• Πτώση των λευκών ή ερυθρών αιμοσφαιρίων ή των αιμοπεταλίων
• Στοματικά έλκη
• Ναυτία
• Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα χέρια και τα πόδια
• Ανακατωσούρα στο στομάχι
• Αύξηση βάρους

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ

Παρακολούθηση σημαίνει ότι θα ελέγχεστε τακτικά ώστε να βεβαιώνεστε ότι ο καρκίνος δεν έχει εξαπλωθεί. Περιλαμβάνει εξετάσεις ρουτίνας στον γιατρό σας.

Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν:

• Εξέταση αίματος για τη μέτρηση του PSA (συνήθως κάθε 3 μήνες με 1 χρόνο)
• Σπινθηρογράφημα ή αξονική τομογραφία οστών για τυχόν μετάσταση
• Γενική εξέταση αίματος για ενδείξεις ή συμπτώματα αναιμίας
• Παρακολούθηση για άλλες ενδείξεις και συμπτώματα, όπως κούραση, απώλεια βάρους, αυξανόμενος πόνος, δυσλειτουργία κύστης και εντέρων και αδυναμία.

Πρόγνωση

Η εξέλιξη είναι ποικίλη. Αυτό συμβαίνει κυρίως γιατί η ασθένεια πλήττει πιο ηλικιωμένους άντρες, που μπορεί να πάσχουν από διάφορες άλλες διαταραχές ή ασθένειες, της καρδιάς ή των πνευμόνων για παράδειγμα. Η εξέλιξη επίσης εξαρτάται και από το στάδιο που βρίσκεται η ασθένεια όταν διαγνωστεί.


Επιπλοκές

Η ανικανότητα είναι δυνητικά μια επιπλοκή μετά την αφαίρεση του προστάτη ή τις ακτινοβολίες. Η πρόσφατη πρόοδος στις χειρουργικές μεθόδους όμως έχει μειώσει την πιθανότητα τέτοιας επιπλοκής. Μια άλλη πιθανή επιπλοκή είναι η ακράτεια ούρων. Τα φάρμακα, αντίστοιχα, μπορεί να κάνουν παρενέργειες όπως εξάψεις και κάμψη της σεξουαλικής επιθυμίας.


Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Ζητήστε να σας δει ο γιατρός σας αν είστε πάνω από 40 ετών και:

• Δεν έχετε κάνει ποτέ εξετάσεις για καρκίνο του προστάτη (δακτυλική εξέταση και εξέταση αίματος για PSA)
• Δεν κάνατε τακτικά ετήσια check up έως τώρα
• Έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη

Συζητήστε τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της εξέτασης PSA με τον γιατρό σας.


Πρόληψη

Δεν υπάρχει γνωστός τρόπος πρόληψης του καρκίνου του προστάτη. Μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά, χαμηλή σε λιπαρά, παρόμοια με αυτήν που ακολουθούν παραδοσιακά οι Ιάπωνες μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο να νοσήσετε. Η έγκαιρη εξακρίβωση (σε αντίθεση με την πρόληψη) είναι πλέον δυνατή για τους άντρες πάνω από τα 40, με δακτυλική εξέταση (DRA) και τεστ PSA μια φορά τον χρόνο.

Yπάρχει ωστόσο μια διάσταση απόψεων σχετικά με το αν χρειάζεται να κάνουν όλοι οι άντρες εξέταση PSA. Υπάρχουν ενδεχομένως αρκετές αρνητικές πλευρές στη εξέταση PSA. H πρώτη είναι ότι τα υψηλά επίπεδα PSA δεν σημαίνουν απαραίτητα ότι ο ασθενής έχει καρκίνο του προστάτη. Η δεύτερη είναι ότι οι γιατροί ανακαλύπτουν και θεραπεύουν μερικές μορφές αρχικών σταδίων καρκίνου του προστάτη, που δεν θα δημιουργούσαν στον ασθενή ποτέ κανένα πρόβλημα. Η απόφαση χρήσης της εξέτασης PSA για τη διάγνωση καρκίνου του προστάτη θα πρέπει να βασίζεται στη συνεργασία και συζήτηση μεταξύ γιατρού και ασθενούς.



Δείτε εδώ σχετικά Βίντεο για τον προστάτη