Ορισμός

Η οστεοαρθρίτιδα είναι η πιο συνηθισμένη διαταραχή των αρθρώσεων.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Υπερτροφική οστεοαρθρίτιδα, Οστεοάρθρωση, Εκφυλιστική αρθροπάθεια, Αρθρίτιδα – Οστεοαρθρίτιδα


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Στην οστεοαρθρίτιδα, το ‘μαξιλαράκι’ (χόνδρος) μεταξύ των οστών φθείρεται στο σημείο των αρθρώσεων. Καθώς η οστεοαρθρίτιδα προχωρεί, ο χόνδρος εξαφανίζεται με αποτέλεσμα τα οστά να τρίβονται μεταξύ τους. Συνήθως γύρω από την άρθρωση σχηματίζονται οστεόφυτα ή οστικές υπερπλασίες. Οι σύνδεσμοι και οι μύες γύρω από την άρθρωση χαλαρώνουν και αδυνατίζουν.

Συχνά, το αίτιο της οστεοαρθρίτιδας είναι άγνωστο. Κυρίως συνδέεται με την προχωρημένη ηλικία αλλά και άλλοι παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν οστεροαρθρίτιδα.

• Η οστεοαρθρίτιδα τείνει να είναι κληρονομική
• Το πάχος αυξάνει τον κίνδυνο
• Τα κατάγματα ή άλλοι τραυματισμοί στις αρθρώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε οστεοαρθρίτιδα κατά τη πάροδο της ηλικίας
• Υπερβολική χρήση μιας άρθρωσης από το είδος της εργασίας ή από άθλημα μπορεί να οδηγήσει σε οστεοαρθρίτιδα

Ασθένειες που μπορεί να οδηγήσουν σε οστεοαρθρίτιδα είναι:

• Αιμορραγικές διαταραχές που συνεπάγονται αιμορραγία και στην άρθρωση, όπως η αιμοφιλία
• Διαταραχές που εμποδίζουν την αιμάτωση της άρθρωσης, όπως η αγγειακή νέκρωση
• Άλλες μορφές αρθρίτιδας, όπως η χρόνια ουρική αρθρίτιδα, η ψευδοουρική αρθρίτιδα ή η ρευματοειδής αρθρίτιδα

Τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας συνήθως εμφανίζονται στη μέση ηλικία και σχεδόν όλοι οι άνθρωποι υποφέρουν από αυτά όταν φτάσουν την ηλικία των 70 χρόνων. Πριν από την ηλικία των 55 χρόνων, η ασθένεια εμφανίζεται εξίσου συχνά σε άνδρες και γυναίκες. Μετά τα 55, είναι συνηθέστερη στις γυναίκες.


Συμπτώματα

Στα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας περιλαμβάνονται:

• Έντονος πόνος στην άρθρωση που επιδεινώνεται μετά από άσκηση ή εναπόθεση βάρους, και ανακουφίζεται με την ανάπαυση
• Πόνος που χειροτερεύει κατά την έναρξη μιας δραστηριότητας μετά από ανάπαυση
• Με τον καιρό, ο πόνος υπάρχει ακόμα και κατά την ανάπαυση
• ‘Τρίξιμο’ της άρθρωσης κατά την κίνηση
• Επιδείνωση του πόνου με την υγρασία
• Πρήξιμο στην άρθρωση
• Περιορισμένη κινητικότητα
• Αδυνάτισμα των μυών γύρω από την πάσχουσα άρθρωση

Μερικοί άνθρωποι μπορεί να μην εμφανίζουν συμπτώματα.



Σημάδια και εξετάσεις

Τι μπορεί να δείξει η φυσική εξέταση:

• Η κίνηση της άρθρωσης μπορεί να παράγει έναν ήχο σαν ‘τρίξιμο’
• Πρήξιμο στην άρθρωση (το οστά γύρω από την άρθρωση μπορεί να δείχνουν μεγαλύτερα από το φυσιολογικό)
• Περιορισμένο εύρος κινήσεων
• Ευαισθησία κατά την άσκηση πίεσης στην άρθρωση
• Η φυσιολογική κίνηση είναι συνήθως επώδυνη

Οι εξετάσεις αίματος δεν είναι χρήσιμες για τη διάγνωση της οστεοαρθρίτιδας.

Η ακτινογραφία των αρθρώσεων που πάσχουν θα δείξει στένωση της άρθρωσης. Σε προχωρημένες περιπτώσεις, θα δείξει εκφύλιση των άκρων του οστού και οστεόφυτα.


Θεραπεία

Στόχοι της θεραπείας είναι:

• Η ενδυνάμωση των αρθρώσεων
• Η διατήρηση ή η βελτίωση της κινητικότητας των αρθρώσεων
• Ο περιορισμός της δυσκινησίας που προκαλεί η ασθένεια
• Η ανακούφιση του πόνου

Η θεραπεία εξαρτάται από τις συγκεκριμένες αρθρώσεις που πάσχουν:

ΦΑΡΜΑΚΑ

Παυσίπονα που δεν απαιτούν συνταγή γιατρού μπορεί να ανακουφίσουν από τα συμπτώματα.

Αν ο πόνος επιμένει, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα . Tα φάρμακα αυτά βοηθούν στην ανακούφιση του πόνου και του πρηξίματος. Τέτοια φάρμακα είναι η ασπιρίνη, η ιμπουπροφένη και η ναπροξένη.

Ωστόσο, η μακροχρόνια λήψη αντιφλεγμονωδών φαρμάκων μπορεί να προκαλέσει στομαχικές διαταραχές, όπως έλκος και αιμορραγίες. Τα φάρμακα αυτά επίσης αυξάνουν τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού.


Πολλοί ασθενείς χρησιμοποιούν παρασκευάσματα που πωλούνται στα φαρμακεία, όπως άλατα γλυκοσαμίνης και χονδροϊτίνης. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα συμπληρώματα αυτά ανακουφίζουν τον πόνο, αν και δεν φαίνεται να βοηθούν στην ανάπλαση του χόνδρου. Ορισμένοι γιατροί συνιστούν μια δοκιμαστική περίοδο 3 μηνών προκειμένου να διαπιστώσουν αν η γλυκοσαμίνη και η χονδροϊτίνη έχουν αποτέλεσμα.

Η κρέμα καπσαϊσίνης μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση του πόνου. Μπορεί να νιώσετε ένα ζεστό κάψιμο όταν αλείψετε την κρέμα στο δέρμα την πρώτη φορά. Η αίσθηση αυτή εξαφανίζεται μετά από μερικές ημέρες χρήσης. Η ανακούφιση του πόνου συνήθως ξεκινά μέσα σε 1-2 εβδομάδες.

Δυνατή επίσης είναι η έκχυση τεχνητού αρθρικού υγρού (Synvisc, Hyalgan) στην άρθρωση με ένεση. Μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο για 3-6 μήνες.


ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ

Η άσκηση βοηθά στη διατήρηση της κινητικότητας της άρθρωσης. Ζητήστε από τον γιατρό σας να σας συστήσει το κατάλληλο πρόγραμμα για ασκήσεις στο σπίτι. Ασκήσεις στο νερό, όπως το κολύμπι, βοηθούν ιδιαίτερα.

Άλλες αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι:

• Ζεστά και κρύα επιθέματα
• Υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή
• Ανάπαυση
• Απώλεια βάρους αν χρειάζεται
• Προστασία των αρθρώσεων

Άτομα των οποίων η εργασία συνεπάγεται ιδιαίτερη πίεση σε συγκεκριμένες αρθρώσεις, θα πρέπει να βρουν τρόπους να μειώσουν την πίεση αυτή. Μπορεί να χρειαστεί να κάνετε αλλαγές στην εργασία σας ή να αλλάξετε καθήκοντα.


ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η φυσικοθεραπεία μπορεί να ενισχύσει τους μυς και την κινητικότητα στις άκαμπτες αρθρώσεις. Οι φυσικοθεραπευτές διαθέτουν πολλές τεχνικές για τη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας. Αν η αγωγή δεν σας βελτιώσει μετά από 3-6 εβδομάδες, το πιθανότερο είναι ότι δεν αποδώσει ποτέ.

ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ

Νάρθηκες και επίδεσμοι μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να προσφέρουν στήριξη στις αδύναμες αρθρώσεις. Κάποια τέτοια βοηθήματα ακινητοποιούν τις αρθρώσεις. Άλλα επιτρέπουν ορισμένες μόνο κινήσεις. Δεν πρέπει όμως να τα χρησιμοποιείτε παρά μόνο αν το έχει συστήσει ο γιατρός ή ο φυσικοθεραπευτής σας, επειδή αν τα χρησιμοποιήσετε με τον λάθος τρόπο μπορεί να προκαλέσετε βλάβη στην άρθρωση, δυσκαμψία και πόνο.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

• Αρθροσκόπηση για την αφαίρεση του ελαττωματικού χόνδρου
• Αλλαγή της ευθυγράμμισης ενός οστού για τη μετατόπιση του σημείου πίεσης (οστεοτομία)
• Χειρουργική σύμπτυξη οστών, συνήθως στη σπονδυλική στήλη (σπονδυλοδεσία)
• Ολική ή μερική αντικατάσταση της πάσχουσας άρθρωσης με τεχνητή (αρθροπλαστική γόνατος, αρθροπλαστική ισχίου)

Πρόγνωση

Η κινητικότητά σας μπορεί περιοριστεί κατά πολύ. Η θεραπεία συνήθως βελτιώνει τη φυσική κατάσταση.


Επιπλοκές

• Σοβαρές αντιδράσεις σε φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία
• Μειούμενη δυνατότητα στην εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων, όπως η προσωπική υγιεινή, οι δουλειές του σπιτιού ή το μαγείρεμα
• Μειωμένη δυνατότητα για περπάτημα
• Χειρουργικές επιπλοκές

Πότε να καλέσετε τον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας αν παρουσιάζετε συμπτώματα οστεοαρθρίτιδας.


Πρόληψη

Η απώλεια βάρους μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο οστεοαρθρίτιδας στα γόνατα στις υπέρβαρες γυναίκες.

Ορισμός

Θυλακίτιδα είναι η φλεγμονή του ορογόνου σάκου (θύλακας) που εντοπίζεται ανάμεσα σε κάποιον τένοντα και το δέρμα, ή μεταξύ κάποιου τένοντα και οστού. Η κατάσταση ενδέχεται να είναι οξεία ή χρόνια.

Οι θύλακες είναι κοιλότητες με υγρό, εντοπιζόμενες κοντά σε αρθρώσεις. Εκεί όπου οι τένοντες ή οι μύες περνούν πάνω από προεξοχές των οστών. Διευκολύνουν την εκτέλεση των κινήσεων και μειώνουν την τριβή ανάμεσα στα κινούμενα μέρη.

Η θυλακίτιδα μπορεί να προκληθεί από χρόνια καταπόνηση, βίαιο τραυματισμό, ρευματοειδή αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα, ή λοίμωξη. Σε ορισμένες περιπτώσεις το αίτιο είναι αδιευκρίνιστο. Προσβάλλει συνήθως τον ώμο, το γόνατο, τον αγκώνα, και το ισχίο. Άλλες περιοχές που ενδέχεται να προσβληθούν περιλαμβάνουν τον αχίλλειο τένοντα και το άκρο πόδι.

Χρόνια φλεγμονή μπορεί να επέλθει με επαναλαμβανόμενους τραυματισμούς ή προσβολές από οξείες μορφές της φλεγμονώδους εξεργασίας..


Συμπτώματα

• πόνος και ευαισθησία των αρθρώσεων
• οίδημα στις αρθώσεις
• θερμότητα στην περιοχή των αρθρώσεων

Θεραπεία

Ο ιατρός ενδέχεται να σας συστήσει προσωρινή ανάπαυση και ακινητοποίηση της προσβεβλημένης άρθρωσης. Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ιβουπροφένη, μπορούν να σας ανακουφίσουν από τον πόνο και να περιορίσουν τη φλεγμονή. Η συστηματική φυσικοθεραπεία μπορεί επίσης να καταστεί βοηθητική.

Στην περίπτωση που η φλεγμονή δεν ανταποκρίνεται στην αρχική θεραπευτική αγωγή, μπορεί να κριθεί αναγκαία η αφαίρεση υγρού από το θύλακα με παρακέντηση και έγχυση κορτικοστεροειδών. Χειρουργική παρέμβαση σπανίως απαιτείται.

Οι ασκήσεις για την προσβεβλημένη περιοχή πρέπει να ξεκινήσουν μόλις αρθεί ο πόνος. Αν έχει προκύψει μυϊκή ατροφία (αδυναμία ή μείωση της μυϊκής μάζας), ο ιατρός μπορεί να σας συστήσει ειδικές ασκήσεις προκειμένου να ανακτήσετε μυϊκή ισχύ και να αυξήσετε την κινητικότητά.

Η θυλακίτιδα που οφείλεται σε λοίμωξη αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο μολυσμένος θύλακας πρέπει να αφαιρεθεί χειρουργικά.


Πρόγνωση

Η φλεγμονή ενδέχεται να ανταποκριθεί καλά στη θεραπευτική αγωγή, ή να μεταπέσει σε χρόνια κατάσταση αν η υποκείμενη αιτία δεν αντιμετωπισθεί επιτυχώς.


Επιπλοκές

• Μπορεί να επέλθει χρόνια θυλακίτιδα
• Ο μεγάλος αριθμός εγχύσεων κορτικοστεροειδών σε σύντομο χρονικό διάστημα μπορεί να επιφέρει τραυματισμούς στους περιβάλλοντες τένοντες.

Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν τα συμπτώματα υποτροπιάσουν και δεν εμφανίσουν βελτίωση μετά από 2 εβδομάδες θεραπείας.


Πρόληψη

Αποφεύγετε, όσο είναι δυνατό, δραστηριότητες που περιλαμβάνουν επαναλαμβανόμενες κινήσεις οποιουδήποτε μέρους του σώματος.