Ορισμός

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι η περίπτωση κατά την οποία το περιεχόμενο του στομάχου (φαγητά ή υγρά) παλινδρομεί από το στομάχι στον οισοφάγο (σωλήνας που συνδέει το στόμα με το στομάχι). Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να ερεθίσει τον οισοφάγο, να προκαλέσει καούρα και άλλα συμπτώματα.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Πεπτική οισοφαγίτιδα, Παλινδρομική οισοφαγίτιδα, Νυχτερινή Καούρα, Δυσπεψία


Αιτίες, περιστατικά και παράγοντες κινδύνου

Όταν τρώτε, η τροφή περνά από τον λάρυγγα στο στομάχι δια μέσου του οισοφάγου. Από τη στιγμή που η τροφή βρίσκεται στο στομάχι, ένας δακτύλιος από μυϊκές ίνες εμποδίζει την τροφή να παλινδρομήσει στον οισοφάγο. Αυτές οι μυϊκές ίνες αποτελούν έναν μυ που ονομάζεται κάτω οισοφαγικός σφιγκτήρας.

Εάν ο μυς αυτός δεν κλείσει καλά, η τροφή, τα γαστρικά υγρά μπορεί να επιστρέψουν στον οισοφάγο. Αυτό ονομάζεται παλινδρόμηση ή γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Η παλινδρόμηση αυτή μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα ή και βλάβη στον οισοφάγο.

Παράγοντες κινδύνου για δημιουργία παλινδρόμησης αποτελούν η διαφραγματοκήλη (περίπτωση κατά την οποία μέρος του στομάχου μετακινείται πάνω από το διάφραγμα, δηλ. τον μυ που χωρίζει τον θώρακα από την κοιλιακή κοιλότητα), η εγκυμοσύνη και η σκληροδερμία.
Η παχυσαρκία, το κάπνισμα και πιθανόν το αλκοόλ μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες εμφάνισης γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
Η καούρα και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση μπορεί να προκληθούν ή να επιδεινωθούν από την εγκυμοσύνη και τη λήψη διαφόρων φαρμάκων.
Εάν υποψιαστείτε ότι κάποιο από αυτά τα φάρμακα μπορεί να σας δημιουργεί καούρα, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Ποτέ μην αλλάζετε ή σταματάτε ένα φάρμακο που παίρνετε τακτικά χωρίς να μιλήσετε πρώτα με τον γιατρό σας.


Συμπτώματα

Tα πιο κοινά συμπτώματα είναι:
• Αίσθηση ότι το φαγητό έχει παγιδευτεί πίσω από το στέρνο
• Καούρα ή κάψιμο στον θώρακα (πίσω από το στέρνο)
- που αυξάνεται με το σκύψιμο, την κατάκλιση ή το φαγητό
- που πιθανότατα επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια της νύχτας
- που ανακουφίζεται με αντιόξινα φάρμακα
• Ναυτία μετά από το φαγητό

Λιγότερα συνήθη συμπτώματα είναι:

• Βήχας ή σφύριγμα κατά την αναπνοή
• Δυσκολία στην κατάποση
• Λόξυγκας
• Τραχύτητα ή άλλη αλλαγή στη φωνή
• Παλινδρόμηση του φαγητού στο στόμα
• Πονόλαιμος


Σημάδια και εξετάσεις

Ενδέχεται να μην χρειαστείτε εξετάσεις εάν τα συμπτώματα δεν είναι έντονα.
Εάν τα συμπτώματα είναι έντονα ή επανέρχονται όταν σταματάτε τη θεραπεία, κάποιες εξετάσεις μπορεί να βοηθήσουν στη διάγνωση και τις επιπλοκές της παλινδρόμησης:
• H οισοφογαστροσκόπηση εφαρμόζεται συχνά για να εξακριβωθεί η αιτία και να εξετασθεί ο οισοφάγος για πιθανή βλάβη. Ο γιατρός εισάγει από το στόμα έναν λεπτό σωλήνα που καταλήγει σε κάμερα. Ο σωλήνας στη συνέχεια περνά από τον οισοφάγο, στο στομάχι και το λεπτό έντερο.
• Ο ακτινολογικός έλεγχος με βάριο
• Η συνεχής πεχαμετρία οισοφάγου (μέτρηση του ph)
• Η μανομετρία του οισοφάγου
Επίσης, η καλλιέργεια κοπράνων μπορεί να διαγνώσει αιμορραγία από ερεθισμό του οισοφάγου.


Θεραπεία

Για να αποφύγετε την καούρα, αποφύγετε τροφές και ποτά που μπορεί να προκαλέσουν τα συμπτώματα. Για πολλά άτομα, αυτά είναι:
• To αλκοόλ
• Η καφεΐνη
• Τα ανθρακούχα ποτά
• Η σοκολάτα
• Τα φρούτα και οι χυμοί με βάση το κίτρο
• Οι τομάτες
• Οι σάλτσες τομάτας
• Τα λιπαρά ή πικάντικα φαγητά
• Τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα
• Η μέντα
• Ο δυόσμος

Αν και άλλες τροφές σάς δημιουργούν καούρα, αποφύγετε και αυτές.

Επίσης, δοκιμάστε τις εξής αλλαγές στις διατροφικές σας συνήθειες :

• Αποφύγετε το σκύψιμο ή την άσκηση αμέσως μετά το φαγητό.
• Αποφύγετε τα στενά ρούχα ή τις ζώνες που σφίγγουν τη μέση.
• Μην πηγαίνετε για ύπνο με γεμάτο στομάχι. Για παράδειγμα, αποφύγετε να τρώτε 2-3 ώρες πριν την ώρα του ύπνου.
• Μην καπνίζετε.
• Τρώτε μικρότερα γεύματα.
• Χάστε βάρος εάν είστε υπέρβαροι.
• Μειώστε το στρες.
• Κοιμάστε με το κεφάλι υπερυψωμένο κατά 15 εκ. περίπου. Κάντε το υψώνοντας ολόκληρο το κρεβάτι ή τοποθετώντας ένα είδος σφήνας κάτω από το σώμα σας και όχι απλώς με μαξιλάρια.

Αντιόξινα φάρμακα που τα προμηθεύεται κανείς χωρίς συνταγή μπορεί να χρησιμοποιηθούν μετά τα γεύματα και κατά τον ύπνο, αν και η δράση τους δεν διαρκεί πολύ. Κοινή παρενέργεια των αντιόξινων είναι η διάρροια ή η δυσκοιλιότητα.
Άλλα φάρμακα που χορηγούνται χωρίς συνταγή μπορεί επίσης να δοθούν για τη θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Ενεργούν πιο αργά από ότι τα αντιόξινα αλλά προσφέρουν πιο μακροχρόνια ανακούφιση. Ο γιατρός ή η νοσηλεύτριά σας μπορούν να σας συμβουλέψουν πώς θα τα παίρνετε:
• Ανταγωνιστές αντλίας πρωτονίων είναι οι πιο ισχυροί αναστολείς έκκρισης οξέων, όπως οι πραζόλες.
• Ανταγωνιστές των Η2 υποδοχέων ισταμίνης.
• Προκινητικά φάρμακα .

Οι αντιπαλινδρομικές επεμβάσεις μπορούν να δώσουν λύση σε ασθενείς των οποίων τα συμπτώματα δεν υποχωρούν με τις αλλαγές στον τρόπο ζωής και τη λήψη φαρμάκων. Η καούρα και τα άλλα συμπτώματα θεωρητικά αμβλύνονται μετά την επέμβαση αλλά μπορεί να εξακολουθήσετε να χρειάζεστε φάρμακα για την καούρα. Επίσης υπάρχουν νέες θεραπείες για την παλινδρόμηση που εφαρμόζονται με τη χρήση ενδοσκοπίου (ελαστικός σωλήνας που περνάει από το στόμα στο στομάχι).


Πρόγνωση

Τα περισσότερα άτομα ανταποκρίνονται στη μη χειρουργική αντιμετώπιση, με αλλαγές στον τρόπο ζωής και λήψη φαρμάκων. Ωστόσο, πολλοί ασθενείς χρειάζεται να παίρνουν διαρκώς φάρμακα για να ελέγχουν τα συμπτώματά τους.


Επιπλοκές

• Οισοφάγος Barrett (αλλοίωση στον βλεννογόνο του οισοφάγου που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου)
• Βρογχόσπασμος (ερεθισμός και σπασμός των αεραγωγών εξαιτίας των οξέων)
• Χρόνιος βήχας ή βραχνάδα
• Οδοντικά προβλήματα
• Οισοφαγικό έλκος
• Οισοφαγίτιδα
• Στένωση του οισοφάγου λόγω των τραυμάτων από τη φλεγμονή


Επισκεφθείτε τον γιατρό σας

Επισκεφθείτε τον γιατρό σας αν το συμπτώματα χειροτερεύουν ή δεν βελτιώνονται με τις αλλαγές στον τρόπο ζωής και τη λήψη φαρμάκων.
Επίσης συμβουλευτείτε τον αν υπάρχει κάποιο από τα ακόλουθα συμπτώματα:
• Αιμορραγία
• Πνίξιμο (βήχας, δυσχέρεια στην αναπνοή)
• Κορεσμός (φούσκωμα) με λίγο φαγητό
• Συχνοί εμετοί
• Βραχνάδα
• Απώλεια της όρεξης
• Δυσκολία στην κατάποση (δυσφαγία) ή πόνο κατά την κατάποση (οδυνοφαγία)
• Απώλεια βάρους


Πρόληψη

Τεχνικές πρόληψης της καούρας

• Η ενδοσκοπική εξέταση του οισοφάγου και η βιοψία μπορεί να βοηθήσουν στη διάγνωση οισοφάγου Βarrett.
• Επαναληπτική ενδοσκόπηση για τη εξακρίβωση ύπαρξης δυσπλασίας ή καρκίνου συνιστάται συχνά.

Ορισμός

Η αμυγδαλίτιδα είναι η φλεγμονή (οίδημα )των αμυγδαλών.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Οι αμυγδαλές είναι λεμφαδένες που βρίσκονται όπισθεν της στοματικής κοιλότητας και άνωθεν του φάρυγγα και του λάρυγγα. Ο ρόλος τους είναι να βοηθούν κυρίως στο φιλτράρισμα από βακτήρια κι άλλους μικροοργανισμούς, συνεπώς βοηθούν στην πρόληψη λοίμωξης του οργανισμού.

Οι αμυγδαλές μπορεί να κατακλύζονται από βακτηριακές ή ιογενής λοιμώξεις, κι έτσι καθίστανται οιδηματώδης, έως ότου αρχίσουν να φλεγμαίνουν, προκαλώντας αμυγδαλίτιδα. Η φλεγμονή μπορεί να αφορά κι όργανα της γειτονικής τους χώρας, προκαλώντας για παράδειγμα και φαρυγγίτιδα. Ο φάρυγγας είναι το οπίσθιο ανατομικό στοιχείο του τραχήλου, μεταξύ των αμυγδαλών και του λάρυγγα. Βλ. φαρυγγίτιδα.

Η αμυγδαλίτιδα είναι συχνότατη πάθηση, που προσβάλλει κυρίως τα παιδιά.

Συμπτώματα

• Δυσκολία κατάποσης
• Ωταλγία
• Πυρετός, ρίγη
• Κεφαλαλγία
• Πονόλαιμος, που επιμένει άνω των 48 ωρών κι ενδέχεται να είναι έντονος
• Ευαισθησία της γνάθου και του τραχήλου
• Διαταραχές στη φωνή, απώλεια φωνής

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Ο ιατρός σας με την επισκόπηση της στοματικής κοιλότητας και του λαιμού, θα ανακαλύψει την πιθανή ύπαρξη οιδηματωδών αμυγδαλών. Οι αμυγδαλές συνήθως είναι ερυθρηματώδες και ίσως εμφανίσουν λευκά στίγματα στην επιφάνειά τους. Υπάρχει περίπτωση, οι λεμφαδένες της κάτω γνάθου και του τραχήλου, να παρουσιάσουν οίδημα κι ευαισθησία στην ψηλάφηση.

Οι εξετάσεις που μπορούν να διεξαχθούν περιλαμβάνουν:

• Ταχεία ανίχνευση στρεπτόκοκκου
• Λήψη φαρυγγικού υλικού - εκκρίματος για καλλιέργεια

Θεραπεία

Στην περίπτωση που το παθογόνο αίτιο της αμυγδαλίτιδας είναι κάποιο μικρόβιο, όπως ο στρεπτόκοκκος, θεραπεία επιλογής είναι η αντιβιοτική αγωγή. Αυτή μπορεί να χορηγηθεί σε μία δόση εφ’ άπαξ ή σε δεκαπενθήμερο σχήμα από το στόμα.

Εάν προτιμηθούν δισκία, Η ΑΓΩΓΗ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΚΟΠΕΙ ΝΩΡΙΤΕΡΑ από το χρονικό διάστημα που όρισε ο θεράπων ιατρός σας, ακόμη κι αν τα συμπτώματα υποχωρήσουν. Ίσως να μην επέλθει πλήρη ίαση της φλεγμονής.

Η ξεκούραση βοηθά τον οργανισμό να αναρρώσει. Η κατανάλωση κυρίως ζεστών (όχι καυτών) υγρών, καπραϋντικά ροφήματα ή πολύ κρύα υγρά, μπορούν να μαλακώσουν την αίσθηση τραχύτητας στο λαιμό. Οι γαργάρες με χλιαρό αλατόνερο ή ειδικές παστίλιες για το λαιμό (που περιέχουν μπενζοκαϊνη ή παρόμοια με αυτό συστατικά), ανακουφίζουν από τον πόνο.

Σκευάσματα που διατίθενται στην αγορά, τα οποία χορηγούνται και χωρίς απαραιτήτως ιατρική συνταγή, όπως η ακεταμινοφένη (Tylenol) ή η ιμπουπροφένη, έχουν αναλγητική κι αντιπυρετική δράση. ΜΗ ΔΙΝΕΤΑΙ σε παιδιά ασπιρίνη. Η ασπιρίνη έχει άμεση σχέση με το σύνδρομο Reye.

Άτομα που παρουσιάζουν επαναλαμβανόμενες κρίσεις αμυγδαλίτιδας, ίσως χρειαστεί να υποβληθούν σε χειρουργική αφαίρεση των αμυγδαλών (αμυγδαλεκτομή).


Πρόγνωση

Τα συμπτώματα της αμυγδαλίτιδας συνήθως υποχωρούν 2–3 ημέρες μετά την έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής. Η πλήρη ίαση της φλεγμονής επέρχεται μετά την ολοκλήρωση του θεραπευτικού σχήματος. Σε κάποιες επίμονες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί κι επαναληπτικό θεραπευτικό σχήμα.

Οι επιπλοκές μιας παραμελημένης, δίχως θεραπεία, στρεπτοκοκκικής αμυγδαλίτιδας, μπορεί να είναι σοβαρές. Τα παιδιά με αμυγδαλίτιδα, συνδυασμένη με στρεπτοκοκκική κυνάγχη ή φαρυγγίτιδα, είναι προτιμότερο να παραμένουν κατ΄ οίκον, τουλάχιστον μέχρι το πέρας του πρώτου 24ώρου λήψης της αντιβιοτικής αγωγής. Αυτό θα βοηθήσει στη μείωση εξάπλωσης της λοίμωξης.


Επιπλοκές

• Αποφραγμένοι αεραγωγοί λόγω του οιδήματος στις αμυγδαλές
• Αφυδάτωση λόγω δυσχέρειας κατάποσης υγρών
• Έκπτωση νεφρικής λειτουργίας
• Περιαμυγδαλικό απόστημα ή απόστημα σε άλλα σημεία του φάρυγγα/ λάρυγγα
• Φαρυγγίτιδα – βακτηριδιακή
• Μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα
• Ρευματικός πυρετός και συσχετιζόμενες καρδιαγγειακές διαταραχές

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον οικογενειακό σας ιατρό αν:

• Ο πονόλαιμος επιμένει άνω 48 ωρών
• Παρουσιαστούν νέα συμπτώματα
• Τα συμπτώματα επιδεινωθούν
• Παρουσιάσετε κι άλλα συμπτώματα, πέραν του πονόλαιμου.

Ορισμός

Η βρογχοκήλη είναι η διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα κι όχι κακοήθη κατάσταση (καρκίνος).


Εναλλακτικοί ορισμοί

Βρογχοκήλη απλή.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Υπάρχουν διάφοροι τύποι βρογχοκήλης. Μια απλή βρογχοκήλη επισυμβαίνει για άγνωστη αιτία ή όταν ο θυρεοειδής αδένας αδυνατεί να παράγει αρκετές ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών σε ανταπόκριση του οργανισμού. Ο θυρεοειδής αδένας, στην προσπάθειά του αυτή, διογκώνεται.

Δύο είναι οι τύποι απλής βρογχοκήλης:

• Ενδημική (κολλοειδής) βρογχοκήλη
• Σποραδική (μη τοξική) βρογχοκήλη

Η κολλοειδής βρογχοκήλη επισυμβαίνει σε ομάδες ατόμων που κατοικούν σε περιοχές με χαμηλής περιεκτικότητας σε ιώδιο έδαφος. Οι περιοχές αυτές συνήθως απέχουν γεωγραφικά από τη θάλασσα. Άνθρωποι αυτών των κοινοτήτων, συχνά δε λαμβάνουν στη διατροφή τους επαρκή ποσότητα ιωδίου (το ιώδιο αποτελεί αναγκαίο συστατικό για την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών).

Η κατανάλωση ιωδιούχου επιτραπέζιου άλατος στις Η.Π.Α., αποτρέπει την εμφάνιση της εν λόγο διαταραχής. Πάρα ταύτα, οι Μεγάλες Λίμνες, η Μέση Ανατολή και οι ενδο - ορεινές περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών, ονομάζονταν κάποτε «ζώνες βρογχοκήλης» λόγω της εμφάνισης πολλών περιπτώσεων βρογχοκήλης. Έλλειψη επαρκής ποσότητας ιωδίου στη διατροφή, παραμένει να υφίσταται στην κεντρική Ασία, στην περιοχή των Άνδεων της νότιας Αμερικής και στην κεντρική Αφρική. Για περισσότερες πληροφορίες αυτού του τύπου βρογχοκήλης, βλ. : Κολλοειδής οζιδιακή βρογχοκήλη.

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων της σποραδικής βρογχοκήλης, η αιτία πρόκλησης παραμένει άγνωστη. Περιστασιακά, κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα, όπως το λίθιο ή τη αμινογλουτεθυμίδη, ίσως προκαλέσουν μη τοξική βρογχοκήλη.

Κληρονομικοί παράγοντες ενδέχεται να συντελούν στην εμφάνιση βρογχοκήλης. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Ηλικία άνω των 40 ετών
• Οικογενειακό ιστορικό βρογχοκήλης
• Γυναικείο φύλο
• Ανεπαρκής πρόσληψη ποσότητας ιωδίου στη διατροφή

Συμπτώματα

Κύριο σύμπτωμα αποτελεί η διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα. Το μέγεθος της διόγκωσης κυμαίνεται από ύπαρξη μονήρης ή απλού οζιδίου έως ευμεγέθη τραχηλική μάζα.

Η διόγκωση του θυρεοειδούς ίσως προκαλέσει πίεση στους αεραγωγούς και στον οισοφάγο, με αποτέλεσμα την εμφάνιση:

• Βήχα
• Βραχνάδα
• Δυσκολίες κατάποσης
• Δυσκολίες αναπνοής (σπάνια επισυμβαίνει στις ευμεγέθεις βρογχοκήλες)

Ίσως σημειωθεί τραχηλική διόγκωση φλεβών και ζάλη κατά την ανύψωση των άνω άκρων σε επίπεδο υψηλότερο της κεφαλής.


Σημεία κι εξετάσεις

Ο ιατρός θα ψηλαφίσει την τραχηλική σας χώρα κατά την κατάποση, για διαπίστωση πιθανής διόγκωσης της περιοχής.

Εξετάσεις που ίσως διεξαχθούν είναι:

• Η ελεύθερη θυροξίνη (FT4)
• Σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς και θυρεοειδική πρόσληψη ιωδίου ή τεχνητίου (uptake)
• Η θυρεοτρόπος ορμόνη (TSH)
• Υπέρηχος θυρεοειδούς

Στην περίπτωση ανίχνευσης οζιδίων στον υπέρηχο, θεωρείται σκόπιμο η διεξαγωγή βιοψίας για αποκλεισμό θυρεοειδικών καρκινικών κυττάρων.


Θεραπεία

Μια βρογχοκήλη απαιτεί θεραπευτική αγωγή μόνο στην περίπτωση πρόκλησης συμπτωμάτων.

Θεραπευτικά σχήματα που εφαρμόζονται σε διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα, περιλαμβάνουν:

• Ραδιενεργό ιώδιο για σμίκρυνση του αδένα, ιδιαίτερα εάν αυτός παράγει αθρόες ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών
• Χειρουργική επέμβαση (θυρεοειδεκτομή) για αφαίρεση όλων των τμημάτων του αδένα
• Μικρές ποσότητες ιωδίου Lugol ή καλιούχου ιωδίου, εάν η βρογχοκήλη οφείλεται σε ανεπάρκεια ιωδίου
• Θεραπεία με συμπληρωματικές θυρεοειδικές ορμόνες, εάν η βρογχοκήλη οφείλεται σε υπολειτουργία του θυρεοειδούς.

Πρόγνωση

Μια απλή βρογχοκήλη μπορεί να σημειώσει αυτόματη υπαναχώρηση ή να λάβει πολύ μεγάλες διαστάσεις. Με τη πάροδο του χρόνου, οι προκληθείσες διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα, ίσως οδηγήσουν σε ανεπαρκή παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται υποθυρεοειδισμός.

Περιστασιακά, μια βρογχοκήλη μπορεί να μετατραπεί σε τοξική και να παράγει ανεξέλεγκτα θυρεοειδικές ορμόνες. Μια τέτοια κατάσταση θα οδηγούσε σε παθολογικά υψηλές τιμές θυρεοειδικών ορμονών, σε υποθυρεοειδισμό, όπως εξ’ άλλου ονομάζεται.


Επιπλοκές

• Δυσκολία κατάποσης ή αναπνοής
• Υποθυρεοειδισμό
• Υπερθυρεοειδισμό
• Καρκίνος του θυρεοειδή
• Τοξική οζιδιακή βρογχοκήλη

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν αντιμετωπίσετε οίδημα της πρόσθιας τραχηλικής χώρας ή οποιοδήποτε άλλο σύμπτωμα βρογχοκήλης.


Πρόληψη

Η κατανάλωση ιωδιούχου επιτραπέζιου άλατος, προλαμβάνει την εμφάνιση ενδημικής κολλοειδής βρογχοκήλης.

Ορισμός

Η μυκωτική στοματίτιδα (στην καθομιλουμένη «άφτρες») είναι λοίμωξη της βλεννώδης μεμβράνης που περιβάλλει το στόμα και τη γλώσσα, οφειλόμενη σε ζυμομύκητες.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Καντιντίαση – στοματική, Στοματίτιδα μυκωτική, Μυκητιασιακή λοίμωξη, .. – στοματική.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η μυκωτική στοματίτιδα προκαλείται από διάφορες μορφές του μύκητα Candida. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, ένας μικρός αριθμός του μύκητα ευδοκιμεί και αναπτύσσεται εντός της στοματικής κοιλότητας. Κατά κανόνα, το ανοσοποιητικό σύστημα, ελέγχει και περιορίζει τη δράση του συγκεκριμένου μύκητα, καθώς κι άλλων τύπων μικροβίων που ανήκουν στη φυσιολογική χλωρίδα της στοματικής κοιλότητας.

Ωστόσο, όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αποδυναμωθεί, ο μύκητας αυτός μπορεί να αναπτυχθεί, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ελκών (αλλοιώσεων) εντός του στόματος και επί της γλώσσας. Τα παρακάτω ενδέχεται να αυξήσουν την πιθανότητα ανάπτυξης της λοίμωξης:

• Λήψη στεροειδών φαρμακευτικών σκευασμάτων
• Αν νοσείτε από HIV λοίμωξη ή AIDS
• Χημειοθεραπεία προς αντιμετώπιση του καρκίνου ή λήψη φαρμάκων που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα
• Αν είστε ηλικιωμένος ή πολύ νεαρός
• Κακή κατάσταση υγείας

Είναι σύνηθες τα βρέφη να πάσχουν από μυκωτική στοματίτιδα. Δε θεωρείται ανησυχητική κατάσταση, παρά μόνον στην περίπτωση που η λοίμωξη επιμένει άνω των 2 εβδομάδων.

Ο μύκητας Candida, μπορεί να προκαλέσει και λοιμώξεις από ζυμομύκητες στην περιοχή του κόλπου.

Οι σακχαροδιαβητικοί των οποίων τα επίπεδα σακχάρου είναι αυξημένα, διατρέχουν αυξημένη πιθανότητα προσβολής μυκωτικής στοματίτιδας, λόγω της περίσσειας ποσότητας σακχάρου που βρίσκεται στη σίελο, και η οποία δρα ως τροφή για τον μύκητα Candida.

Ακόμη και η υπερβολική δόση ή η μακροχρόνια λήψη αντιβιοτικών φαρμάκων, αυξάνουν τον κίνδυνο προσβολής από τη νόσο. Τα αντιβιοτικά σκευάσματα εξουδετερώνουν κάποια από τα υγιή βακτήρια, τα οποία βοηθούν στον περιορισμό ανάπτυξης του μύκητα Candida.

Άτομα με κακή εφαρμογή της τεχνητής οδοντοστοιχία, πιθανόν να παρουσιάσουν μυκωτική στοματίτιδα.


Συμπτώματα

Η μυκωτική στοματίτιδα εμφανίζεται ως έλκη με απαλή αφή και λευκή χροιά εντός του στόματος κι επί της γλώσσας. Κάτω από τη λευκή ουσία, υπάρχει ένας ερυθρός ιστός που μπορεί να αιμορραγήσει με μεγάλη ευκολία. Τα έλκη ενδέχεται να αυξηθούν σε μέγεθος κι αριθμό.


Σημεία κι εξετάσεις

Με μια απλή φυσική εξέταση του στόματος και της γλώσσας, ο ιατρός ή ο οδοντίατρός σας, μπορεί να διαγνώσει τη μυκωτική στοματίτιδα. Τα μυκωτικά αυτά έλκη διαθέτουν χαρακτηριστική όψη. Σε περίπτωση ασαφούς διάγνωσης , δύναται να διεξαχθούν οι ακόλουθες εξετάσεις προς ανίχνευση οργανισμών Candida:

• Μικροσκοπική εξέταση αποξυσμάτων του στόματος
• Καλλιέργεια των στοματικών ελκών

Θεραπεία

Τα βρέφη που πάσχουν από μυκωτική στοματίτιδα, συχνά ΔΕ χρήζουν θεραπευτικής αγωγής. Συνήθως η πάθηση υποχωρεί αυτόματα εντός 2 εβδομάδων.

Αν εμφανίσετε ήπια μυκωτική στοματίτιδα μετά τη λήψη αντιβιοτικής αγωγής, η κατανάλωση γιαουρτιού ή η λήψη οξεόφιλων κάψουλων, ενδέχεται να βοηθήσουν.

Χρησιμοποιήστε μαλακή οδοντόβουρτσα και ξεπλύνετε το στόμα σας με διάλυμα 3% υπεροξείδιο υδρογόνου.

Αν είστε σακχαροδιαβητικός, η σωστή ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου, ίσως να είναι και το μόνο απαιτείται για την ίαση της λοίμωξης.

Ο ιατρός σας, μπορεί να σας συνταγογραφήσει αντιμυκητιασικά στοματικά διαλύματα (νυστατίνη – αντιβιοτικό) ή παστίλιες (κλοτριμαζόλη), αν παρουσιάζετε σοβαρή μυκητώδης στοματίτιδα ή αν έχετε χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα. Τα άνωθεν συνήθως λαμβάνονται για 5 – 10 ημέρες. Σε περίπτωση που δεν σημειώνεται βελτίωση παρά τη λήψη αυτών, ο ιατρός σας θα σας συνταγογραφήσει άλλη αγωγή.

Αν η λοίμωξη εξαπλωθεί σε ολόκληρο το σώμα ή πάσχετε από HIV / AIDS, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ισχυρότερη φαρμακευτική αγωγή, όπως φλουκοναζόλη ή κετοκοναζόλη.


Πρόγνωση

Η συγκεκριμένη λοίμωξη στα βρέφη μπορεί να είναι επίπονη, αλλά σπάνια σοβαρή. Λόγω της δυσφορίας που προκαλεί, μπορεί να επηρεάσει τη λήψη τροφής. Αν η λοίμωξη δεν υποχωρήσει εντός 2 εβδομάδων, καλέστε έναν παιδίατρο.

Στους ενήλικες η λοίμωξη που εμφανίζεται στο στόμα είναι ιάσιμη. Ωστόσο η μακροχρόνια εξέλιξή της εξαρτάται από την κατάσταση του ανοσοποιητικού συστήματος κι από την αιτία που το ανοσοποιητικό σύστημα υστερεί.


Επιπλοκές

Αν έχετε αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα (για παράδειγμα αν πάσχετε από HIV – θετικό ή λαμβάνεται χημειοθεραπεία), ο μύκητας Candida μπορεί να εξαπλωθεί σε ολόκληρο το σώμα, προκαλώντας λοίμωξη στον οισοφάγο (οισαφαγίτις), στον εγκέφαλο (μηνιγγίτις), στην καρδιά (ενδοκαρδίτις), στις αρθρώσεις (αρθρίτις) ή στους οφθαλμούς (ενδοφθαλμίτις).

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας σε περίπτωση που:

• Το βρέφος σας παρουσιάζει στοματικά έλκη από μύκητες για τουλάχιστον πάνω από 2 εβδομάδες
• Το βρέφος σας τρέφεται πτωχά λόγω των στοματικών ελκών
• Είστε έφηβος ή ενήλικας και τα έλκη που εμφανίσατε έχουν μύκητες
• Παρουσιάσετε δυσκολία κατάποσης ή άλγος
• Εμφανίσετε συμπτώματα μυκωτικής στοματίτιδας και είστε οροθετικοί (HIV), λαμβάνετε χημειοθεραπεία ή φαρμακευτικά σκευάσματα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

Πρόληψη

Αν εμφανίζετε συχνά μυκωτική στοματίτιδα, ο ιατρός σας θα σας συστήσει να λάβετε σε τακτική βάση, αντιμυκητιασικά φαρμακευτικά σκευάσματα, ώστε να αποτραπούν ενδεχόμενες υποτροπές.

Αν το βρέφος που παρουσιάσει μυκωτική στοματίτιδα, θηλάζει ακόμη, συμβουλευτείτε τον ιατρό σας για τους τρόπους αποφυγής μελλοντικών λοιμώξεων, όπως αντιμυκητιασική φαρμακευτική αγωγή. Αποστειρώστε ή μη χρησιμοποιείται πιπίλες που δεν είναι κατάλληλες. Για τα βρέφη που τρέφονται με μπιμπερό, καλό θα ήταν να απαλλαγείτε από τις θηλές και να προμηθευτείτε καινούργιες, καθώς υποχωρεί σιγά σιγά η λοίμωξη.

Προς αποφυγή της HIV λοίμωξης, ακολουθείστε τις πρακτικές για ασφαλές ερωτική επαφή και τα διεθνή μέτρα προφύλαξης κατά την εργασία με παράγωγα αίματος.

Ορισμός

Η επιγλωττίτιδα είναι η φλεγμονή του χόνδρου που περιβάλλει τη τραχεία.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Επιγλωττίτις


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η επιγλωττίτιδα συνιστά μια πάθηση απειλητική για τη ζωή του ασθενούς. Η επιγλωττίδα αποτελεί τμήμα του χόνδρου στο οπίσθιο τμήμα της γλώσσας, το οποίο κλείνει τον αεραγωγό κατά την κατάποση. Βοηθά στην αποτροπή εισόδου της τροφής στους αεραγωγούς, ούτως ώστε να αποφεύγεται ο βήχας ή ο πνιγμός μετά την κατάποση.

Η επιγλωττίτιδα πρόκειται για διόγκωση της επιγλωττίδας, η οποία μπορεί να προκαλέσει αναπνευστικές διαταραχές. Οίδημα της επιγλωττίδας, συνήθως προκαλείται από το βακτήριο Haemophilus influenzae (H. Influenzae), αν και μπορεί να προκληθεί κι από άλλα βακτήρια ή ιούς. Λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, ενδέχεται να οδηγήσουν σε επιγλωττίτιδα. Φαρμακευτικά σκευάσματα και παθήσεις που αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστούν τους ενήλικες πιο επιρρεπής στην εν λόγο νόσο.

Η συγκεκριμένη πάθηση εμφανίζεται αρκετά συχνά σε παιδιά ηλικίας 2 – 6 ετών. Σπάνια παρουσιάζεται σε ενήλικες, γι’ αυτό και υπάρχει η πιθανότητα μη υποψία της.

Τα κρούσματα της επιγλωττίτιδας έχουν μειωθεί σημαντικά στις Η.Π.Α. κατόπιν καθιέρωσης στα τέλη της δεκαετίας του ’80, του εμβολίου κατά του τύπου B (Hib) ως τακτικός παιδικός εμβολιασμός ανοσοποίησης.



Συμπτώματα

Η νόσος κάνει την εμφάνισή της με υψηλό πυρετό και πονόλαιμο. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Μη φυσιολογικούς αναπνευστικούς ήχους (συριγμός)
• Ρίγη, τρόμος
• Κυάνωση (κυανή χροιά δέρματος)
• Σιαλόρροια
• Δυσκολίες αναπνοής (ο ασθενής ενδέχεται να λαμβάνει όρθια στάση και κλίνει ελαφρώς προς τα εμπρός, ούτως ώστε να αναπνέει χωρίς δυσκολία)
• Δυσκολίες κατάποσης
• Βράγχος φωνής (αλλαγές στη φωνητική χροιά)

Σημεία κι εξετάσεις

Η επιγλωττίτιδα αποτελεί επείγουσα ιατρική κατάσταση. Αναζητείστε άμεση ιατρική βοήθεια. Μη χρησιμοποιήσετε γλωσσοπίεστρο για να προσπαθήσετε να εξετάσετε κατ’ οίκον το φάρυγγα, διότι η κατάσταση κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί να επιδεινωθεί.

Ο θεράπων ιατρός θα προβεί σε φυσική εξέταση του λάρυγγα, με τη βοήθεια ενός μικρού αντικατόπτρου, κρατώντας τον έναντι στο οπίσθιο τμήμα του φάρυγγα ή ενός αγωγού με οπτική εικόνα που ονομάζεται λαρυγγοσκόπιο . Η εξέταση μπορεί να αναδείξει μια οιδηματώδης κι ερυθρή επιγλωττίδα.

Οι διαγνωστικές εξετάσεις περιλαμβάνουν:

• Καλλιέργεια αίματος ή καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος – μπορεί να αναδείξει την παρουσία του H. influenzae βακτηριδίου ή άλλων βακτηριδίων
• Πλήρης ποσοτικός προσδιορισμός αίματος (CBC) – μπορεί να αναδείξει αυξημένο αριθμό λευκοκυττάρων
• Ακτινογραφία αυχενικής μοίρας και τραχήλου – μπορεί να αναδείξει οιδηματώδη επιγλωττίδα

Θεραπεία

Ο ασθενής κατά κανόνα χρήζει νοσηλείας, συνήθως σε μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ).

Η θεραπευτική αγωγή περιλαμβάνει μεθόδους ενίσχυσης της αναπνευστικής λειτουργίας, οι οποίες περιλαμβάνουν:

• Αναπνευστήρα
• Υγροποιημένο οξυγόνο

Άλλες θεραπείες περιλαμβάνουν:

• Αντιβιοτική θεραπεία προς αντιμετώπιση των λοιμώξεων
• Αντιφλεγμονώδη φαρμακευτικά σκευάσματα, τα ονομαζόμενα κορτικοστεροειδή, ώστε να μειωθεί το οίδημα του φάρυγγα
• Ενδοφλέβια χορήγηση υγρών

Πρόγνωση

Η επιγλωττίτιδα μπορεί να αποτελέσει επείγουσα ιατρική κατάσταση, απειλητική για τον άνθρωπο. Ωστόσο με την κατάλληλη αγωγή, η έκβαση είναι συνήθως καλή.


Επιπλοκές

Οι σπασμοί ενδέχεται να κλείσουν απότομα τους αεραγωγούς. Στην περίπτωση αυτή ο θάνατος επέρχεται εντός ολίγων λεπτών.

Οι αεραγωγοί μπορούν να υποστούν πλήρη απόφραξη κι ενδεχομένως να επέλθει ο θάνατος.


Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε το 166 αν το παιδί σας παρουσιάσει συμπτώματα επιγλωττίτιδας, συμπεριλαμβανομένου αιφνίδιες δυσκολίες αναπνοής, εκσεσημασμένη σιαλόρροια κι ευερεθιστικότητα.


Πρόληψη

Ο Hib εμβολιασμός ανοσοποίησης αποτρέπει την εμφάνιση της επιγλωττίτιδας.

Η βακτηριακή λοίμωξη που προκαλεί την επιγλωττίτιδα είναι μεταδοτική, οπότε τα οικογενειακά μέλη χρήζουν εξέτασης και θεραπευτικής αγωγής, αν αυτό κρίνεται αναγκαίο.