Ορισμός

Η πνευμονία είναι μια αναπνευστική νόσος που οφείλεται σε φλεγμονή των πνευμόνων.
Η εξωνοσοκομειακή πνευμονία (πνευμονία της κοινότητας) είναι εκείνη που προσβάλλει κάποιον που δεν έχει νοσηλευτεί πρόσφατα σε νοσοκομείο ή άλλο νοσηλευτικό ίδρυμα (θεραπευτήριο, μονάδα αποκατάστασης).


Εναλλακτικοί ορισμοί

Βρογχοπνευμονία, Πνευμονία της κοινότητας

Αιτίες, περιστατικά και παράγοντες κινδύνου

Η πνευμονία είναι μια κοινή ασθένεια που προσβάλλει εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο στις ΗΠΑ. Μικρόβια όπως τα βακτηρίδια, οι ιοί και οι μύκητες μπορεί να προκαλέσουν πνευμονία.
Πώς προσβάλλεστε από πνευμονία:
• Από βακτηρίδια και ιούς που ζουν στη μύτη, στα ιγμόρια ή το στόμα σας και μπορεί να εξαπλωθούν στους πνεύμονες.
• Μπορεί να εισπνεύσετε κάποια μικρόβια και να πάνε απευθείας στους πνεύμονες.
• Από αναρόφηση τροφής, υγρών, εμετού ή εκκρίσεων από το στόμα στους πνεύμονες (αναρροφητική πνευμονία)
Η πνευμονία που οφείλεται σε βακτηρίδια τείνει να είναι η πλέον σοβαρή. Στους ενήλικες, τα βακτηρίδια είναι η πιο συχνή αιτία πνευμονίας.
• Το πιο σύνηθες για πρόκληση πνευμονίας μικρόβιο στους ενήλικες είναι ο πνευμονιόκοκκος (streptococcous pneumonia).
• H άτυπη πνευμονία προκαλείται από βακτηρίδια όπως η λεγιονέλλα και τα χλαμύδια.
• Πνευμονία από pneumocystis jiroveci εμφανίζεται κάποιες φορές σε ασθενείς με ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα (λόγω AIDS ή ορισμένων φαρμάκων που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα).
• Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος, ο πυογενής στρεπτόκοκκος, η κλεμπσιέλλα, η Μoraxella catarrhalis, η Neisseria meningitides, είναι άλλα βακτηρίδια που μπορεί να προκαλέσουν πνευμονία.
• H φυματίωση μπορεί να προκαλέσει πνευμονία σε ορισμένους ανθρώπους, ιδιαίτερα σε όσους έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Oι ιοί είναι επίσης συνήθης αιτία πνευμονίας, ειδικά στα νήπια και τα μικρά παιδιά.


Παράγοντες κινδύνου (συνθήκες που αυξάνουν τις πιθανότητες να πάθετε πνευμονία) είναι μεταξύ άλλων:

• Το κάπνισμα
• Πρόσφατη ιογενής μόλυνση του αναπνευστικού (κοινό κρυολόγημα, λαρυγγίτιδα, γρίπη)
• Δυσκολία στην κατάποση (εξαιτίας εγκεφαλικού, άνοιας, Πάρκινσον ή άλλης νευρολογικής φύσεως νόσου)
• Χρόνια πνευμονοπάθεια (Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια = ΧΑΠ, βρογχεκτασία, κυστική ίνωση)
• Εγκεφαλική παράλυση
• Αλλες σοβαρές ασθένειες, όπως καρδιοπάθεια, κίρρωση του ήπατος ή σακχαρώδης διαβήτης
• Η παραμονή σε θεραπευτήριο
• Επιπλεγμένη ημικρανία (απώλεια εγκεφαλικής λειτουργίας εξαιτίας άνοιας, εγκεφαλικού ή άλλης νευρολογικής φύσεως ασθένειας)
• Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση ή τραυματισμός
• Πρόβλημα στο ανοσοποιητικό σύστημα (δείτε επίσης: Πνευμονία κατά ανοσοκατασταλτικό ξενιστή)

Συμπτώματα

Τα πιο κοινά συμπτώματα της πνευμονίας είναι:

• Βήχας (σε κάποιες μορφές πνευμονίας μπορεί να παρουσιάσετε βλέννες, πρασινωπές ή κίτρινες ακόμα και βλέννες με αίμα)
• Πυρετός, χαμηλός ή υψηλός
• Ρίγη
• Δυσκολία στην αναπνοή (ίσως μόνο στο ανέβασμα σκάλας)

Πιθανά πρόσθετα συμπτώματα:

Αν έχετε προσβληθεί από πνευμονία, μπορεί να έχετε μεγάλη δυσκολία στην αναπνοή ή να αναπνέετε πολύ γρήγορα.
Ηχοι σαν κροταλίσματα ακούγονται αν ακροαστείτε το στήθος σας με στηθοσκόπιο. Είναι πιθανό να ακούσετε κι άλλους ασυνήθιστους ήχους κατά την εξέταση με στηθοσκόπιο ή με δακτυλική επίκρουση (χτύπημα στο στήθος με τα δάχτυλα).

Ο γιατρός θα ζητήσει κατά πάσα πιθανότητα ακτινογραφία θώρακος αν υπάρχει υποψία για πνευμονία.
Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να χρειαστούν κι άλλες εξετάσεις, όπως:
• Γενική αίματος για να εξετασθούν οι τιμές των λευκών αιμοσφαιρίων
• Αέρια αρτηριακού αίματος για να διαπιστωθεί αν οξυγονώνεται επαρκώς το αίμα από τους πνεύμονες
• Αξονική τομογραφία θώρακος
• Εξέταση κατά Gram και καλλιέργεια πτυέλων για την εξακρίβωση του οργανισμού που προξενεί τα συμπτώματα
• Kαλλιέργεια πλευρικού υγρού – αν υπάρχει υγρό γύρω από τους πνεύμονες


Θεραπεία

Ο γιατρός σας πρέπει πρώτα να αποφασίσει αν χρειάζεται να εισαχθείτε σε νοσοκομείο. Αν νοσηλευτείτε σε νοσοκομείο, θα σας χορηγηθούν υγρά και αντιβιοτικά μέσω ενδοφλέβιου ορού, οξυγονοθεραπεία και πιθανόν θεραπεία για την αναπνοή. Είναι πολύ σημαντικό να αρχίσετε την αντιβίωση αμέσως μετά την εισαγωγή σας στο νοσοκομείο.

Είναι πιθανότερο να εισαχθείτε σε νοσοκομείο αν:
• Αντιμετωπίζετε κάποιο άλλο σοβαρό πρόβλημα υγείας
• Παρουσιάζετε έντονα συμπτώματα
• Είστε ανίκανος να φροντίσετε τον εαυτό σας στο σπίτι, ή δεν μπορείτε να φάτε και να πιείτε μόνος σας
• Είστε άνω των 65 ετών ή παιδί
• Παίρνετε αντιβιοτικά στο σπίτι αλλά δεν έχετε βελτίωση
Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι μπορούν να θεραπευτούν στο σπίτι. Αν η πνευμονία οφείλεται σε βακτηρίδια , ο γιατρός θα δοκιμάσει να καταπολεμήσει τη μόλυνση με αντιβιοτικά. Επειδή μπορεί να είναι δύσκολο για τον γιατρό να διαγνώσει αν η πνευμονία σας είναι βακτηριδιακή ή ιογενής, θα σας χορηγήσει αντιβίωση.
Σε ασθενείς με ήπια πνευμονία που είναι κατά τα άλλα υγιείς , χορηγούνται συνήθως αντιβιοτικά της ομάδας των μακρολιδίων από το στόμα (αζιθρομυκίνη, κλαριθρομυκίνη ή ερυθρομυκίνη).
Σε ασθενείς με συνυπάρχουσες σοβαρές παθήσεις, όπως καρδιοπάθεια, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, εμφύσημα, νεφροπάθεια ή διαβήτης, συχνά χορηγείται κάποιο από τα εξής:
• Φλουοροκινονόλη (levofloxacin/Levaquin), σπαρφλοξασίνη (Zagam), γεμιφλοξασίνη (Factive) ή μοξιφλοξασίνη (Avelox)
• Μεγάλη δόση αμοξικιλλίνης ή αμοξικιλλίνης-κλαβουλάνι, συν μια μακρολίδη (αντιβιοτικά όπως η αζιθρομυκίνη, η κλαριθρομυκίνη ή η ερυθρομυκίνη).
• Κεφαλοσπορίνες (αντιβιοτικά όπως η κεφουροξίμη ή η κεφοταξίμη) συν μια μακρολίδη (αντιβιοτικά όπως η αζιθρομυκίνη, η κλαριθρομυκίνη ή η ερυθρομυκίνη).
Αν η αιτία είναι κάποιος ιός, τα κλασικά αντιβιοτικά ΔΕΝ θα είναι αποτελεσματικά. Αλλά και σε αυτή την περίπτωση, μερικές φορές ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει αντιβίωση.

Μέτρα που μπορείτε να πάρετε στο σπίτι:
• Να πίνετε πολλά υγρά για να μαλακώσετε τις εκκρίσεις και να αποβάλετε τα φλέγματα.
• Η ανάπαυση είναι πρωταρχικής σημασίας. Βάλτε κάποιον άλλον να κάνει τις δουλειές του σπιτιού.
• Μην παίρνετε αντιβηχικά φάρμακα αν δεν συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Τα αντιβηχικά μπορεί να εμποδίσουν την αποβολή πτυέλων.
• Ελέγχετε τον πυρετό σας με ασπιρίνη, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΝSAIDs, όπως η ιμπουπροφένη ή η ναπροξένη), ή η ακεταμινοφένη. ΜΗΝ δίνετε ασπιρίνη στα παιδιά.


Πρόγνωση

Με τη θεραπεία, οι περισσότεροι ασθενείς βελτιώνονται μέσα σε δύο εβδομάδες. Οι ηλικιωμένοι ή οι εξασθενημένοι ασθενείς μπορεί να χρειαστούν περισσότερο χρόνο αποθεραπείας.
Πιθανότερο να παρουσιάσουν επιπλοκές είναι:
• Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ενήλικες ή παιδιά
• Τα άτομα των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα δεν λειτουργεί σωστά
• Τα άτομα με συνυπάρχοντα σοβαρά προβλήματα, όπως διαβήτη ή κίρρωση του ήπατος.
Ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει να επαναλάβετε την ακτινογραφία θώρακος για να βεβαιωθεί ότι η εικόνα βελτιώθηκε μετά τη λήψη αντιβιοτικών. Ωστόσο, μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες προτού η ακτινογραφία βγει καθαρή.

Επιπλοκές

Πιθανές επιπλοκές είναι:

• Αναπνευστική ανεπάρκεια, που απαιτεί μηχάνημα υποστήριξης της αναπνοής ή μηχανικό αναπνευστήρα
• Εμπύημα ή πνευμονικά αποστήματα. Αυτές είναι σπάνιες αλλά σοβαρές επιπλοκές της πνευμονίας. Εκδηλώνονται όταν σχηματισθούν θύλακες με πύον μέσα ή γύρω από τους πνεύμονες. Μερικές φορές για να αφαιρεθούν απαιτείται χειρουργική επέμβαση.
• Σήψη, δηλ. κατάσταση κατά την οποία υπάρχει ανεξέλεγκτη φλεγμονή στο σώμα, που μπορεί να οδηγήσει σε οργανική ανεπάρκεια
• Σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας (ARDS), μια σοβαρή μορφή αναπνευστικής ανεπάρκειας.
Kαλέστε τον γιατρό σας αν παρουσιάσετε:
• Επιδεινούμενα αναπνευστικά προβλήματα
• Δυσκολία στην αναπνοή, ρίγη ή επίμονο πυρετό
• Γρήγορη ή επώδυνη αναπνοή
• Βήχα με ματωμένα ή σκούρα καφέ φλέγματα
• Πόνο στο στήθος που χειροτερεύει όταν βήχετε ή εισπνέετε
• Νυχτερινή εφίδρωση ή απρόσμενη απώλεια βάρους
• Σημάδια πνευμονίας ή αδύναμου ανοσοποιητικού συστήματος, όπως στην περίπτωση του AIDS ή χημειοθεραπείας
Τα νήπια με πνευμονία μπορεί να μην παρουσιάζουν βήχα. Καλέστε τον γιατρό όμως αν το παιδάκι βογκάει ή παρατηρήσετε συσπάσεις στην περιοχή κάτω από τα πλευρά όταν αναπνέει.


Πρόληψη

Πλένετε συχνά τα χέρια σας, ιδιαίτερα αφού έχετε φυσήξει τη μύτη σας, έχετε επισκεφθεί την τουαλέτα, αλλάζετε πάνες, καθώς και πριν το φαγητό ή κατά την προετοιμασία του.
Μην καπνίζετε. Ο καπνός μειώνει την ικανότητα των πνευμόνων να αποκρούσουν τη μόλυνση.
Τα εμβόλια μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη της πνευμονίας στα παιδιά, τους ηλικιωμένους και τους ανθρώπους που πάσχουν από διαβήτη, άσθμα, εμφύσημα, AIDS, καρκίνο ή άλλες χρόνιες παθήσεις:
• To εμβόλιο για τον πνευμονιόκοκκο (Pneumovax, Prevnar) μειώνει τις πιθανότητες να προσβληθείτε από πνευμονία που οφείλεται στον στρεπτόκοκκο.
• Το εμβόλιο της γρίπης προλαμβάνει την πνευμονία και άλλα προβλήματα που προκαλεί ο ιός της γρίπης. Πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο για προστασία από νέα είδη του ιού.
• Εμβόλιο για παιδική πνευμονία που οφείλεται στον αιμόφιλο της γρίπης τύπου β.
• Ενα φάρμακο που ονομάζεται synagis (palivizumab) χορηγείται σε ορισμένα παιδιά μικρότερα των 24 μηνών για πρόληψη ενάντια στην πνευμονία που προκαλείται από τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό.

Εάν πάσχετε από AIDS ή καρκίνο, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για επιπρόσθετους τρόπους πρόληψης κατά της πνευμονίας και άλλων μολύνσεων.

Ορισμός

Καρδιακός επιπωματισμός ονομάζεται η συμπίεση της καρδιάς που επισυμβαίνει όταν το αίμα ή το υγρό συσσωρεύεται στο διάμεσο χώρο μεταξύ του μυοκαρδίου (τους μύα της καρδιάς) και του περικαρδίου (το πέταλο που περιβάλλει την καρδιά).


Εναλλακτικοί ορισμοί

Επιπωματισμός, περικαρδιακός επιπωματισμός.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Στην κατάσταση αυτή, αίμα ή υγρό συλλέγεται μεταξύ του περικαρδίου, γεγονός που αποτρέπει (εμποδίζει) την πλήρη διαστολή των κοιλίων. Οι τελευταίες αδυνατούν να γεμίσουν ή να εξωθήσουν ικανές ποσότητες αίματος.


Ο καρδιακός επιπωματισμός μπορεί να προκληθεί από:

• Διαχωριστικό ανεύρυσμα αορτής (θωρακική μοίρα)
• Καρκίνο του πνεύμονα τελικού σταδίου
• Καρδιακό επεισόδιο (οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου)
• Χειρουργική επέμβαση καρδιάς
• Περικαρδίτιδα οφειλόμενη σε βακτηριακή ή ιογενής λοίμωξη
• Πληγές / τραύματα κοντά / προς την καρδιακή χώρα.

Άλλες πιθανές αιτίες είναι:

• Όγκοι καρδιάς
• Υποθυρεοειδισμός
• Έκπτωση νεφρικής λειτουργίας
• Ακτινοθεραπεία της θωρακικής χώρας
• Πρόσφατοι χειρισμοί εισβολής στην καρδιά
• Πρόσφατο χειρουργείο ανοικτής καρδιάς
• Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος

Ο καρδιακός επιπωματισμός συναντάται σε 2 άτομα ανά των 10.000 ατόμων.


Συμπτώματα

• Άγχος, ανησυχία
• Θωρακικό άλγος,
  με αντανάκλαση στον τράχηλο, στον ώμο, στη ράχη ή στην κοιλιακή χώρα
  οξύ, διαξιφιστικό
  με επιδείνωση κατά τη βαθιά εισπνοή ή το βήχα
• δυσκολία αναπνοής
• δυσφορία, η οποία ίσως σημειώσει βελτίωση με την ανάρροπη (όρθια, ευθυτενής) στάση ή κλίση προς τα εμπρός
• λιποθυμία, αίσθημα ελαφρύς κεφαλής
• ωχρό, σταχύ ή κυανό χρώμα δέρματος
• ταχυπαλμία
• ταχύπνοια
• μετεωρισμός της κοιλιακής χώρας ή άλλων περιοχών

Επί πρόσθετα συμπτώματα που μπορεί να συνοδεύσουν την πάθηση είναι:

• ζάλη
• νωθρότητα / νυσταγμός
• υπόταση
• αδύναμοι παλμοί ή απουσία παλμών

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις


Δεν υπάρχουν ειδικές διαγνωστικές εξετάσεις για τον επιπωματισμό. Ο υπέρηχος καρδίας, αποτελεί το πρώτο βήμα που θα βοηθήσει ώστε να τεθεί η διάγνωση.


Σημεία:

• πτώση της αρτηριακής πίεσης κατά τη βαθιά εισπνοή (παράδοξοι παλμοί)
• ταχύπνοια (άνω των 12 αναπνοών ανά λεπτό για τον ενήλικα)
• καρδιακός ρυθμός –ταχυκαρδία- άνω των 100 (υπό φυσιολογικές συνθήκες οι καρδιακοί χτύποι κυμαίνονται από 60 έως 100 ανά λεπτό)
• οι καρδιακοί ήχοι εξασθενούν κατά την διάρκεια ακρόασης / εξέτασης με στηθοσκόπιο
• οι τραχηλικές φλέβες μπορεί να παρουσιάσουν παθολογική διόγκωση (διαστολή) παρά τη χαμηλή αρτηριακή πίεση
• οι περιφερικοί παλμοί μπορεί να είναι αδύναμοι ή ακόμη και να απουσιάζουν

Άλλες εξετάσεις που μπορούν να διεξαχθούν:

• αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία θώρακος
• ακτινογραφία θώρακος
• αγγειογραφία στεφανιαίων αγγείων
• ΗΛΚ (ηλεκτροκαρδιογράφημα)

Θεραπεία

Ο καρδιακός επιπωματισμός αποτελεί μια επείγουσα κατάσταση που χρήζει νοσηλεία. Στόχος της θεραπευτικής αγωγής είναι:

• Εξασφάλιση της ζωής του ασθενούς
• Βελτίωση της καρδιακής λειτουργίας
• Ανακούφιση από τα συμπτώματα
• Θεραπεία / αντιμετώπιση του επιπωματισμού

Η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει μια διαδικασία παροχέτευσης του υγρού που περιβάλλει την καρδιά (περικαρδιοκέντηση) ή την αφαίρεση τμήματος του περικαρδίου (χειρουργική περικαρδιεκτομή ή παράθυρο περικαρδίου).

Αναπλήρωση υγρών γίνεται, ούτως ώστε να διατηρείται φυσιολογική η αρτηριακή πίεση, μέχρι να είναι εφικτή η περικαρδιοκέντηση. Φαρμακευτικά σκευάσματα που αυξάνουν την αρτηριακή πίεση, επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ζωτικότητα του ασθενούς, έως ότου παροχετευτεί το υγρό.

Μπορεί να χορηγηθεί οξυγόνο στον ασθενή. Με τον τρόπο αυτόν, μειώνεται το φορτίο της καρδιάς, αφού ελαχιστοποιούνται οι απαιτήσεις των ιστών για αιματική ροή.

Η αιτία πρόκλησης του επιπωματισμού, πρέπει να εντοπιστεί και να θεραπευτεί. Η θεραπευτική αγωγή της αιτίας περιλαμβάνει φαρμακευτικά σκευάσματα, όπως τα αντιβιοτικά, αλλά και χειρουργική αποκατάσταση της βλάβης.


Πρόγνωση

Ο επιπωματισμός μπορεί να αποβεί απειλητικός για τη ζωή του ασθενούς, αν παραμείνει χωρίς θεραπεία. Η έκβαση είναι συνήθως καλή, αν κι εφόσον η κατάσταση αντιμετωπιστεί εγκαίρως. Ωστόσο ο επιπωματισμός μπορεί να υποτροπιάσει.


Επιπλοκές

• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Πνευμονικό οίδημα

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Επισκεφθείτε άμεσα τα επείγοντα ή καλέστε το 166 αν εμφανίσετε συμπτώματα. Ο καρδιακός επιπωματισμός αποτελεί μια επείγουσα κατάσταση που χρήζει άμεση αντιμετώπιση.


Πρόληψη

Πολλές περιπτώσεις δεν μπορούν να προληφθούν. Η γνώση και η επαγρύπνηση των προσωπικών για τον καθένα παραγόντων κινδύνου, επιτρέπει την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία.

Ορισμός

Η βρογχοκήλη είναι η διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα κι όχι κακοήθη κατάσταση (καρκίνος).


Εναλλακτικοί ορισμοί

Βρογχοκήλη απλή.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Υπάρχουν διάφοροι τύποι βρογχοκήλης. Μια απλή βρογχοκήλη επισυμβαίνει για άγνωστη αιτία ή όταν ο θυρεοειδής αδένας αδυνατεί να παράγει αρκετές ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών σε ανταπόκριση του οργανισμού. Ο θυρεοειδής αδένας, στην προσπάθειά του αυτή, διογκώνεται.

Δύο είναι οι τύποι απλής βρογχοκήλης:

• Ενδημική (κολλοειδής) βρογχοκήλη
• Σποραδική (μη τοξική) βρογχοκήλη

Η κολλοειδής βρογχοκήλη επισυμβαίνει σε ομάδες ατόμων που κατοικούν σε περιοχές με χαμηλής περιεκτικότητας σε ιώδιο έδαφος. Οι περιοχές αυτές συνήθως απέχουν γεωγραφικά από τη θάλασσα. Άνθρωποι αυτών των κοινοτήτων, συχνά δε λαμβάνουν στη διατροφή τους επαρκή ποσότητα ιωδίου (το ιώδιο αποτελεί αναγκαίο συστατικό για την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών).

Η κατανάλωση ιωδιούχου επιτραπέζιου άλατος στις Η.Π.Α., αποτρέπει την εμφάνιση της εν λόγο διαταραχής. Πάρα ταύτα, οι Μεγάλες Λίμνες, η Μέση Ανατολή και οι ενδο - ορεινές περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών, ονομάζονταν κάποτε «ζώνες βρογχοκήλης» λόγω της εμφάνισης πολλών περιπτώσεων βρογχοκήλης. Έλλειψη επαρκής ποσότητας ιωδίου στη διατροφή, παραμένει να υφίσταται στην κεντρική Ασία, στην περιοχή των Άνδεων της νότιας Αμερικής και στην κεντρική Αφρική. Για περισσότερες πληροφορίες αυτού του τύπου βρογχοκήλης, βλ. : Κολλοειδής οζιδιακή βρογχοκήλη.

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων της σποραδικής βρογχοκήλης, η αιτία πρόκλησης παραμένει άγνωστη. Περιστασιακά, κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα, όπως το λίθιο ή τη αμινογλουτεθυμίδη, ίσως προκαλέσουν μη τοξική βρογχοκήλη.

Κληρονομικοί παράγοντες ενδέχεται να συντελούν στην εμφάνιση βρογχοκήλης. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Ηλικία άνω των 40 ετών
• Οικογενειακό ιστορικό βρογχοκήλης
• Γυναικείο φύλο
• Ανεπαρκής πρόσληψη ποσότητας ιωδίου στη διατροφή

Συμπτώματα

Κύριο σύμπτωμα αποτελεί η διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα. Το μέγεθος της διόγκωσης κυμαίνεται από ύπαρξη μονήρης ή απλού οζιδίου έως ευμεγέθη τραχηλική μάζα.

Η διόγκωση του θυρεοειδούς ίσως προκαλέσει πίεση στους αεραγωγούς και στον οισοφάγο, με αποτέλεσμα την εμφάνιση:

• Βήχα
• Βραχνάδα
• Δυσκολίες κατάποσης
• Δυσκολίες αναπνοής (σπάνια επισυμβαίνει στις ευμεγέθεις βρογχοκήλες)

Ίσως σημειωθεί τραχηλική διόγκωση φλεβών και ζάλη κατά την ανύψωση των άνω άκρων σε επίπεδο υψηλότερο της κεφαλής.


Σημεία κι εξετάσεις

Ο ιατρός θα ψηλαφίσει την τραχηλική σας χώρα κατά την κατάποση, για διαπίστωση πιθανής διόγκωσης της περιοχής.

Εξετάσεις που ίσως διεξαχθούν είναι:

• Η ελεύθερη θυροξίνη (FT4)
• Σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς και θυρεοειδική πρόσληψη ιωδίου ή τεχνητίου (uptake)
• Η θυρεοτρόπος ορμόνη (TSH)
• Υπέρηχος θυρεοειδούς

Στην περίπτωση ανίχνευσης οζιδίων στον υπέρηχο, θεωρείται σκόπιμο η διεξαγωγή βιοψίας για αποκλεισμό θυρεοειδικών καρκινικών κυττάρων.


Θεραπεία

Μια βρογχοκήλη απαιτεί θεραπευτική αγωγή μόνο στην περίπτωση πρόκλησης συμπτωμάτων.

Θεραπευτικά σχήματα που εφαρμόζονται σε διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα, περιλαμβάνουν:

• Ραδιενεργό ιώδιο για σμίκρυνση του αδένα, ιδιαίτερα εάν αυτός παράγει αθρόες ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών
• Χειρουργική επέμβαση (θυρεοειδεκτομή) για αφαίρεση όλων των τμημάτων του αδένα
• Μικρές ποσότητες ιωδίου Lugol ή καλιούχου ιωδίου, εάν η βρογχοκήλη οφείλεται σε ανεπάρκεια ιωδίου
• Θεραπεία με συμπληρωματικές θυρεοειδικές ορμόνες, εάν η βρογχοκήλη οφείλεται σε υπολειτουργία του θυρεοειδούς.

Πρόγνωση

Μια απλή βρογχοκήλη μπορεί να σημειώσει αυτόματη υπαναχώρηση ή να λάβει πολύ μεγάλες διαστάσεις. Με τη πάροδο του χρόνου, οι προκληθείσες διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα, ίσως οδηγήσουν σε ανεπαρκή παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται υποθυρεοειδισμός.

Περιστασιακά, μια βρογχοκήλη μπορεί να μετατραπεί σε τοξική και να παράγει ανεξέλεγκτα θυρεοειδικές ορμόνες. Μια τέτοια κατάσταση θα οδηγούσε σε παθολογικά υψηλές τιμές θυρεοειδικών ορμονών, σε υποθυρεοειδισμό, όπως εξ’ άλλου ονομάζεται.


Επιπλοκές

• Δυσκολία κατάποσης ή αναπνοής
• Υποθυρεοειδισμό
• Υπερθυρεοειδισμό
• Καρκίνος του θυρεοειδή
• Τοξική οζιδιακή βρογχοκήλη

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν αντιμετωπίσετε οίδημα της πρόσθιας τραχηλικής χώρας ή οποιοδήποτε άλλο σύμπτωμα βρογχοκήλης.


Πρόληψη

Η κατανάλωση ιωδιούχου επιτραπέζιου άλατος, προλαμβάνει την εμφάνιση ενδημικής κολλοειδής βρογχοκήλης.

Ορισμός

Η ουδετεροπενία πρόκειται για παθολογικά χαμηλά επίπεδα ουδετερόφιλων στο αίμα. Τα ουδετερόφιλα είναι λευκά αιμοσφαίρια (WBCs) τα οποία παράγονται στο μυελό των οστών κι αποτελούν το 60% περίπου του αίματος. Τα κύτταρα αυτά είναι κύριας σημασίας στη διαδικασία της ανοσοαντίδρασης και κατά τη διάρκεια της φλεγμονής μεταναστεύουν από το αίμα στους ιστούς. Κατατρώνε και καταστρέφουν σωματίδια και μικρόβια. Τα μικρόβια είναι μικροοργανισμοί, όπως βακτήρια, πρωτόζωα, ιοί και μύκητες, τα οποία αποτελούν αιτία πρόκλησης νοσημάτων. Για τους καρκινοπαθείς με μειωμένες ανοσοποιητικές λειτουργίες, η ουδετεροπενία, συνιστά μια σοβαρή διαταραχή, αφού καθιστά τον οργανισμό ευάλωτο σε βακτηριακές και μυκητιασικές λοιμώξεις. Τα λευκά αιμοσφαίρια είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στη χημειοθεραπεία. Ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων που καταστρέφεται κατά την ακτινοθεραπεία, εξαρτάται από τη δόση και τη συχνότητα της ακτινοβολίας και κατά πόσο το σώμα εκτίθεται στην ακτινοβολία.

Τα ουδετερόφιλα μπορεί να αποτελούν τμήμα (ραβδοπύρηνα, πολυμορφοπύρηνα ή PMN) ή ομάδες, τα οποία είναι νεοσχηματισμένα μη ώριμα ουδετερόφιλα. Μια αύξηση νέων ουδετερόφιλών, μπορεί να υποδεικνύει την παρουσία λοίμωξης κι ότι ο οργανισμός προσπαθεί να αμυνθεί. Η ουδετεροπενία συχνά ονομάζεται ακοκκιοκυτταραιμία, καθ΄ ότι τα ουδετερόφιλα εκδηλώνουν χαρακτηριστικά πολυλοβιακής δομής και κοκκίδια στις κηλίδες αίματος.

Το φυσιολογικό επίπεδο ουδετερόφιλων στο αίμα ενός ατόμου, ποικίλλει ελαφρώς ανάλογα με τη βιολογική ηλικία και τη φυλή. Τα νεογνά έχουν χαμηλότερο επίπεδο ουδετερόφιλων, απ’ ότι τα παιδιά και τους ενήλικες. Οι Αφρικανο-αμερικανοί, επίσης έχουν χαμηλότερο επίπεδο, απ’ ότι οι Καυκάσιοι ή οι Ασιάτες. Το μέσο επίπεδο ουδετερόφιλων σε έναν ενήλικα, είναι 1.500 κύτταρα / mm3 αίματος.

Η μέτρηση του αριθμού των ουδετερόφιλων σημαίνει τα ακόλουθα:

• υψηλότερη των 1.000 υποδεικνύει φυσιολογική προστασία ενάντια σε λοίμωξη
• 500 – 1000 μερική αύξηση κινδύνου λοίμωξης
• 200 – 500 υψηλό κίνδυνο σοβαρής λοίμωξης
• χαμηλότερη από 200, κίνδυνο κατάκλισης λοίμωξης, χρήζει ενδονοσοκομειακή θεραπευτική αγωγή με αντιβιοτικά

Η ουδετεροπενία δεν παρουσιάζει κλινικά συμπτώματα, πέραν της σοβαρότητας της παρούσας λοίμωξης του ασθενούς. Σε περίπτωση σοβαρής ουδετεροπενίας, ο ασθενής πιθανών να εμφανίσει περιοδοντοτική πάθηση, έλκη στη στοματική κοιλότητα και στον ορθό, πυρετό και βακτηριακή πνευμονία. Πυρετός που επανεμφανίζεται μετά από 19 – 30 ημέρες υποδεικνύει κυκλική ουδετεροπενία.

Η διάγνωση βασίζεται στην μέτρηση των λευκών αιμοσφαιρίων και στη διαφοροδιάγνωση. Είναι δύσκολο να τεθεί η διάγνωση της συγκεκριμένης πάθησης, καθ΄ότι εξαρτάται από το συνδυασμό του ιστορικού του ασθενούς, τη γενετική εκτίμηση, τη βιοψία του μυελού των οστών κι επανειλημμένες μετρήσεις των λευκών αιμοσφαιρίων. Ωστόσο για τους καρκινοπαθείς αποτελεί μια συνήθη παρενέργεια της χημειοθεραπείας ή της ακτινοβολίας. Ο γενικός κίνδυνος λοίμωξης εξαρτάται από τον τύπο του καρκίνου του ασθενούς, όπως και τη θεραπευτική αγωγή που λαμβάνει. Πάσχοντες με αιματολογικές κακοήθειες, λευχαιμία / λέμφωμα (καρκίνοι) και λήπτες μεταμόσχευσης μυελού των οστών, συμπεριλαμβάνονται στους ασθενείς υψηλού κινδύνου.

Είναι πολύ σημαντικό να εντοπιστεί πρώιμα η λοίμωξη. Κάποια σημεία που υποδεικνύουν τη λοίμωξη περιλαμβάνουν:

• Βήχας και δυσκολίες αναπνοής, συμφόρηση
• Πυρετική κίνηση άνω των 41˚C (θερμόμετρο δια στόματος) και τυπικά συμπτώματα πυρετού – ρίγη κι εφίδρωση
• Διαταραχές στη στοματική κοιλότητα, όπως λευκές κηλίδες, πληγές / έλκη και διογκωμένα ούλα
• Διαταραχές στην ούρηση ή στην αφόδευση
• Παροχέτευση κι άλγος από οποιαδήποτε αμυχή ή θεραπευτικό σωλήνα / αγωγό, όπως καθετήρες κι ορούς.
• Γενική αίσθηση πάσχοντος

Αίτια

Η ουδετεροπενία μπορεί να προκληθεί από τρεις διαδικασίες:

Μειωμένη παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων

Η μειωμένη παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων συνιστά τη συνηθέστερη αιτία πρόκλησης της ουδετεροπενίας.

Η νόσος μπορεί να προκληθεί από:

• Καρκίνο, συμπεριλαμβανομένου διαφόρων τύπων λευχαιμίας
• Ακτινοθεραπεία
• Φαρμακευτικά σκευάσματα που προσβάλλουν το μυελό των οστών, συμπεριλαμβανομένου των σκευασμάτων για την αντιμετώπιση του καρκίνου (χημειοθεραπεία), τη χλωραμφαινικόλη (Χλωρομυκετίνη), τα αντιεπιληπτικά σκευάσματα και τα αντιψυχωτικά σκευάσματα (Θοραζίνη, Προλιξίνη κι άλλες φαινοθιαζίνες). Στη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων μίσχων (HSCT), υψηλά επίπεδα συνολικής ακτινοβολίας του σώματος (TBI) ή χημειοθεραπεία, χρησιμοποιούνται για να καταστρέψουν τα καρκινικά κύτταρα ή μπορεί να υπάρξει και συνδυασμός αυτών των θεραπευτικών σχημάτων. Δύο είναι οι τύποι της θεραπευτικής αγωγής της μεταμόσχευσης αιμοποιητικών κυττάρων μίσχων (HSCT), η μεταμόσχευση μυελού των οστών (BMT) και η μεταμόσχευση περιφερικών κυττάρων μίσχων του αίματος (PBSCT). Κατά τη διαδικασία της θεραπευτικής αγωγής, τα φυσιολογικά κύτταρα μίσχων του μυελού των οστών, καταστρέφονται μαζί με τα καρκινικά κύτταρα. Τα κύτταρα μίσχων αδυνατούν να διαμορφωθούν σε ανοσοκύτταρα, όπως τα ουδετερόφιλα, με αποτέλεσμα την πρόκληση ουδετεροπενίας. Για τη μείωση πρόκλησης της ουδετερπενίας, ενδέχεται να αφαιρεθούν τα φυσιολογικά κύτταρα μίσχων του ασθενούς πριν τη θεραπεία, και η επαναχορηγήσει αυτών σε μεταγενέστερο χρόνο. Υπάρχει δυνατότητα χορήγησης κυττάρων που προέρχονται από δότες.
• Κληρονομικές και συγγενείς ανωμαλίες που προσβάλλουν τον μυελό των οστών, συμπεριλαμβανομένου της οικογενής ουδετεροπενίας, της κυκλικής ουδετεροπενίας και της νεογνικής ακοκκιοματαιμίας
• Έκθεση σε φυτοφάρμακα
• Βιταμίνη Β κι έλλειψη φολικού οξέως (folate)

Καταστροφή των λευκών αιμοσφαιρίων

Τα λευκά αιμοσφαίρια χρησιμοποιούνται και πεθαίνουν σε ταχύτερο ρυθμό λόγω:

• εμφάνισης οξέων βακτηριακών λοιμώξεων στους ενήλικες
• λοιμώξεων στα νεογνά
• συγκεκριμένων αυτοάνοσων διαταραχών, συμπεριλαμβανομένου και του συστηματικού ερυθηματώδες λύκου
• της πενικιλίνης, της φαινυτοϊνης και των σουλφαμιδικών σκευασμάτων

Απομάκρυνση και περιθωριοποίηση των λευκών αιμοσφαιρίων

Η απομάκρυνση και η περιθωριοποίηση αναφέρονται σε διαδικασίες κατά τις οποίες τα ουδετερόφιλα απομακρύνονται από τη γενική κυκλοφορία του αίματος κι επαναδιανέμονται στο σώμα. Οι διαδικασίες αυτές πραγματοποιούνται λόγω:

• Αιμοδιάλυσης
• Το σύνδρομο του Felty ή ελονοσία . τα ουδετερόφιλα συσσωρεύονται στο σπλήνα.
• Βακτηριακές λοιμώξεις. Τα ουδετερόφιλα παραμένουν στους προσβληθέντες από λοίμωξη ιστούς, δίχως να επανέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος.

Ιδιαίτερες Ανησυχίες

Αρκετά συχνά οι λοιμώξεις που προσβάλλουν τους καρκινοπαθείς, πρόκειται για ευκαιριακές λοιμώξεις. Αυτό συμβαίνει για το λόγο ότι οι ασθενείς αυτοί έχουν χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ αν επρόκειτο για υγιή άτομα, οι ίδιοι οι οργανισμοί που είναι υπεύθυνοι για τη λοίμωξη, δεν προκαλούν πάθηση. Υπάρχουν κάποια μέτρα τα οποία μπορούν να ληφθούν σε καθημερινή βάση, ούτως ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μιας λοίμωξης.



Προληπτικά Μέτρα Αποφυγής μιας Λοίμωξης

• Διατηρείτε το σώμα σας καθαρό. Πλύνετε τα χέρια σα μετά τη χρήση τουαλέτας και πριν το φαγητό
• Αποφύγετε την κατανάλωση στάσιμου ή λιμνάζοντα νερού, σε περιβάλλον που ενδέχεται να περιέχει βακτήρια, όπως βάζα ή μπανιέρες για πτηνά ή δοχεία που συγκρατούν αντικείμενα, όπως τεχνητή οδοντοστοιχία
• Χρησιμοποιήστε αντισηπτικό στοματικό διάλυμα κι αποφύγετε αυτά που περιέχουν οινόπνευμα
• Χρησιμοποιήστε αποσμητικά. Τα αντιεφιδρωτικά δεν επιτρέπουν την εφίδρωση του σώματος, με αποτέλεσμα να παγιδεύονται βακτήρια στο σώμα που ενδεχομένως αυξάνουν τον κίνδυνο προσβολής από λοίμωξη
• Οι γυναίκες που πάσχουν από ουδετεροπενία οφείλουν κατά της διάρκεια της εμμήνου ρύσεως, να χρησιμοποιούν σερβιέτες αντί για ταμπόν προς αποφυγή πιθανής λοίμωξης, όπως του συνδρόμου τοξικού σοκ
• Αποφύγετε την επαφή με άτομα που παρουσιάζουν απλό συνάχι, αλλά και συνωστισμένους χώρους
• Αποφύγετε δραστηριότητες που αυξάνουν την πιθανότητα τραυματισμού. Προστατεύστε το σώμα σας από τυχόν τραυματισμούς, φορώντας γάντια, παπούτσια κι άλλα προστατευτικά αντικείμενα. Σε περίπτωση τραυματισμού, φροντίστε για την περίθαλψή του όσο τον δυνατόν συντομότερα
• Οι ασθενείς που πάσχουν από ουδερεροπενία προτού οποιονδήποτε εμβολιασμό, οφείλουν να συμβουλεύονται τον ιατρό τους

Θεραπευτικές αγωγές

Η θεραπεία της νόσου εξαρτάται από την αιτία πρόκλησής της.

Φαρμακευτικά σκευάσματα

Η αντιβιοτική αγωγή είναι η θεραπεία εκλογής για τους ασθενείς που παρουσιάζουν πυρετό κι άλλα σημεία λοίμωξης. Κάποια αντιβιοτικά σκευάσματα που χορηγούνται στους καρκινοπαθείς περιλαμβάνουν την ιμιπενέμη, τη μεροπενέμη, την αμινογλουκοσίδη, την αντιψευδομοναδιακή πενικιλίνη, τη ριφαμπίνη και τη βανκομυκίνη. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν θεραπευτικά σχήματα συνδυασμού διαφόρων τύπων αντιβιοτικών για την αντιμετώπιση λοιμώξεων, όμως κάποια σκευάσματα ενδέχεται να είναι τοξικά ή αρκετά δαπανηρά.

Οι καρκινοπαθείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία, μπορούν να λάβουν φαρμακευτικά σκευάσματα, ακόμη κι όταν η κλινική τους εικόνα παρουσιάζεται καλή, ώστε να επανέλθουν στο φυσιολογικό, τα λευκά αιμοσφαίρια. Ένας αυξητικός παράγοντας του αίματος, που ονομάζεται sargramostim (Λευκίνη, Προκίνη), διεγείρει την παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων. Ένα άλλο σκεύασμα που χρησιμοποιείται ευρέως στους καρκινοπαθείς, για την αντιμετώπιση της ουδετεροπενίας είναι η κυτοκίνη G-CSF (ανθρώπινος παράγοντας διέγερσης αποικιών κοκκιοκυττάρων). Η ουσία αυτή συνήθως παράγεται από το σώμα σε χαμηλά επίπεδα. Η δράση της G-CSF έγκειται στη βοήθεια που παρέχει στον οργανισμό να παράγει περισσότερα ουδετερόφιλα, ώστε να μπορέσει να καταπολεμήσει τη λοίμωξη. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα ωφέλιμο, κυρίως στην περίπτωση της αντίστασης στην φαρμακευτική αγωγή, κατά την οποία αρκετά βακτηρίδια δεν εξοντώνονται με τα αντιβιοτικά.

Σημαντικό είναι επίσης η στενή παρακολούθηση του ασθενούς, καθ’ όλη τη διάρκεια της θεραπείας. Κάτι τέτοιο ωστόσο χρήζει ενδονοσοκομειακή παραμονή για αρκετούς πάσχοντες, ενώ για άλλους η λήψη της αγωγής μπορεί να γίνει κατ’ οίκον.

Εναλλακτικές και συμπληρωματικές θεραπείες

Στις καθημερινές σας συνήθειες θα πρέπει να συμπεριλάβετε τη λήψη μιας καλά και ισορροπημένης διατροφής, πολλές ώρες ύπνου και κατάλληλη για εσάς σωματική άσκηση. Αποφύγετε την κατανάλωση μη καλά ψημένου κρέατος, που μπορεί να περιέχουν ζημιογόνα βακτήρια. Όσον αφορά τον καθορισμό μιας κατάλληλης και υγιεινής διατροφής, συμβουλευτείτε έναν διατροφολόγο.

Το ψυχολογικό στρες μπορεί κι αυτό με τη σειρά του να μειώσει το ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστώντας το άτομο ευάλωτο σε ασθένειες. Ιδιαίτερα χρήσιμη είναι η ψυχολογική υποστήριξη που μπορεί να δοθεί από τα οικογενειακά μέλη, καθώς και τους φίλους, αλλά και από ομάδες υποστήριξης και πνευματικών πατέρων.

Ορισμός

Η λαρυγγίτιδα είναι το οίδημα και η φλεγμονή του λάρυγγα που συχνά συνδέεται με βραχνάδα ή και προσωρινή απώλεια της φωνής.

Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Ο λάρυγγας βρίσκεται στην κορυφή του αναπνευστικού σωλήνα που ξεκινάει από τους πνεύμονες (τραχεία). Ο λάρυγγας περιέχει τις φωνητικές χορδές. Όταν προσβληθούν από φλεγμονή ή λοίμωξη, οι φωνητικές χορδές πρήζονται. Αυτό προξενεί βραχνάδα και μπορεί μερικές φορές να φράξει την αναπνευστική οδό.

Η συνηθέστερη μορφή λαρυγγίτιδας είναι λοίμωξη που προέρχεται από ιό. Μπορεί επίσης να προκληθεί από:

• Αλλεργίες
• Μικρόβια
• Βρογχίτιδα
• Κοινό κρυολόγημα
• Γρίπη
• Τραυματισμό
• Ερεθιστικές ουσίες ή χημικά
• Πνευμονία

Η λαρυγγίτιδα συχνά εμφανίζεται σε περίπτωση λοίμωξης του άνω αναπνευστικού.
Αρκετές μορφές λαρυγγίτιδας εμφανίζονται σε παιδιά και μπορεί να οδηγήσουν σε επικίνδυνη ή μοιραία απόφραξη της αναπνευστικής οδού. Σε αυτές περιλαμβάνονται:

• Υμενογόνος ή ψευδομεμβρανώδης λαρυγγίτιδα
• Επιγλωττίτιδα

Συμπτώματα

• Πυρετός
• Βραχνάδα
• Πρησμένοι λεμφαδένες στον λαιμό

Ενδείξεις και εξετάσεις

Η κλινική εξέταση θα προσδιορίσει αν η βραχνάδα οφείλεται σε λοίμωξη της αναπνευστικής οδού.
Ασθενείς με χρόνια βραχνάδα (ιδιαίτερα οι καπνιστές) θα πρέπει να επισκεφθούν και ωτορινολαρυγγολόγο για εξέταση του λάρυγγα και του άνω αναπνευστικού.


Θεραπεία

Επειδή η κοινή λαρυγγίτιδα οφείλεται σε ιό, τα αντιβιοτικά δεν βοηθούν. Την απόφαση σε κάθε περίπτωση θα τη λάβει ο γιατρός σας.
Η ανάπαυση της φωνής βοηθά στην υποχώρηση της φλεγμονής των φωνητικών χορδών. Ο υγραντήρας αέρα μπορεί να μαλακώσει το αίσθημα του ‘γδαρσίματος’ στον λαιμό που συνοδεύει τη λαρυγγίτιδα. Αποσυμφορητικά και παυσίπονα μπορεί να ανακουφίσουν τα συμπτώματα της λοίμωξης του άνω αναπνευστικού, αν υπάρχει.

Πρόγνωση

Η λαρυγγίτιδα που δεν οφείλεται σε σοβαρότερη πάθηση, θεραπεύεται τελείως.


Επιπλοκές

Σπάνια, μπορεί να συμβεί αναπνευστική καταπόνηση. Η κατάσταση αυτή απαιτεί ιατρική βοήθεια.


Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας αν:

• Ένα μικρό παιδάκι, που δεν είναι σε φάση που βγάζει δόντια, παρουσιάζει δυσκολία στην αναπνοή ή την κατάποση ή βγάζει υπερβολικά σάλια
• Ένα παιδάκι μικρότερο των 3 μηνών έχει βραχνάδα
• Η βραχνάδα διαρκεί περισσότερο από 1 εβδομάδα στο παιδί ή τις 2 εβδομάδες στον ενήλικα

Πρόληψη

• Προσπαθήστε να αποφύγετε την επαφή με ανθρώπους που πάσχουν από λοίμωξη του άνω αναπνευστικού κατά την περίοδο έξαρσης της γρίπης και των κρυολογημάτων
• Πλένετε τακτικά τα χέρια σας
• Αποφεύγετε τα πολυσύχναστα μέρη

Η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να συμβάλει στην αποτροπή δημιουργίας όγκου στο κεφάλι, τον λαιμό και τους πνεύμονες, που εκδηλώνεται και με βραχνάδα.

Ορισμός

Η γρίπη πρόκειται για μεταδιδόμενη λοίμωξη της ρινός, του φάρυγγα και των πνευμόνων, η οποία οφείλεται στον ιό της γρίππης.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Η γρίππη, Influenza (γρίπη) Α, Influenza (γρίππη) Β,


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Σε ήπιες θερμοκρασίες, η γρίπη Α εμφανίζεται συνήθως κατά τις αρχές του χειμώνα και τις αρχές της άνοιξης. Η γρίππη Β μπορεί να εμφανιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Είναι σύνηθες, η γρίπη να μεταδοθεί μέσω εισπνοής σταγονιδίων από βήχα ή φτέρνισμα. Λιγότερο συχνή, είναι η μετάδοση από επαφή με επιφάνεια επιμολυσμένη με ιό (χειρολαβή ή ακουστικό τηλεφώνου) και κατόπιν αγγίξουμε το στόμα μας, τη ρίνη ή τους οφθαλμούς.

Τα συμπτώματα εκδηλώνονται 1 -7 ημέρες αργότερα (συνήθως μεταξύ 2 – 3 ημερών). Η γρίπη έχει μεγάλο βαθμό μεταδοτικότητας, καθ’ ότι μεταδίδεται μέσω του αέρα και πολλές φορές προσβάλλει ολόκληρες κοινότητες, προκαλώντας επιδημία κι αυτό με τη σειρά του, υψηλό βαθμό απουσίας των παιδιών από το σχολείο και των ενηλίκων από την εργασία τους. Πολλά παιδιά νοσούν μέσα σε 2 – 3 εβδομάδες αφού εμφανιστεί ο ιός στο σχολείο.

Οι περισσότεροι σημειώνουν βελτίωση εντός 1- 2 εβδομάδων, αλλά εκατοντάδες, νοσούν σε τέτοιο βαθμό που χρήζουν ενδονοσοκομειακή νοσηλεία. Περίπου 36.000 ασθενείς απεβιώνουν ετησίως από επιπλοκές της γρίππης.

Καθ’ ότι το συνάχι και η γρίπη εμφανίζουν παρόμοια συμπτώματα κι εμφανίζονται συνήθως την ίδια εποχή του χρόνου, πολλά άτομα συγχέουν αυτές τις δύο ασθένειες, αν και διαφέρουν σημαντικά. Πολλοί νοσούν από ένα απλό κρυολόγημα αρκετές φορές μέσα στο χρόνο, αλλά από τη γρίππη μόνον μία φορά μέσα σε λίγα χρόνια.

Πολλοί χρησιμοποιούν τον όρο «γρίπη στομάχου» για να περιγράψουν μια βακτηριακή ασθένεια, της οποίας ο έμετος και η διάρροια είναι τα κυριότερα συμπτώματα. Εσφαλμένα χρησιμοποιείται αυτός ο όρος, μιας και τα στομαχικά συμπτώματα δεν οφείλονται στον ιό της γρίππης. Οι λοιμώξεις που οφείλονται στον ιό της γρίππης είναι πρωτίστως αναπνευστικές λοιμώξεις.


Συμπτώματα

Η γρίπη εμφανίζεται αιφνίδια, με πυρετική κίνηση μεταξύ των 39˚C και 41˚C (ένας ενήλικας συχνά παρουσιάζει χαμηλότερο πυρετό απ’ ότι ένα παιδί). Ο πυρετός συνήθως διαρκεί από μία έως δύο ημέρες, αλλά μπορεί να διαρκέσει κι ως 5 ημέρες.

Άλλα συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Σωματικό άλγος
• Ρίγη
• Ζάλη
• Ερυθρότητα προσώπου
• Κεφαλαλγία
• Έλλειψη ενέργειας
• Ναυτία
• Έμετος

Κατά τη διάρκεια της 2ης – 4ης ημέρας της ασθένειας, τα συμπτώματα «ολόκληρου του σώματος» αρχίζουν να υποχωρούν και να κάνουν πιο έντονη την εμφάνισή τους τα αναπνευστικά συμπτώματα.

Το κυριότερο αναπνευστικό σύμπτωμα, είναι συνήθως ο ξηρός βήχας. Οι περισσότεροι ασθενείς παρουσιάζουν κεφαλαλγία και πονόλαιμο. Η ρινική καταρροή (ρινικές εκκρίσεις) και το φτέρνισμα είναι σύνηθες.

Αυτά τα συμπτώματα (εξαιρουμένου του βήχα) υποχωρούν εντός 4 – 7 ημερών. Κάποιες φορές ο πυρετός επανέρχεται. Ο βήχας και η κόπωση συχνά επιμένουν για αρκετές εβδομάδες μετά την αποδρομή των λοιπών συμπτωμάτων.

Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Απώλεια όρεξης
• Μυαλγίες και δυσκαμψία
• Ρινική συμφόρηση
• Εφίδρωση
• Επιδείνωση ή προσβολή από άλλη ασθένεια, όπως άσθμα ή καρδιακή ανεπάρκεια

Σημεία κι εξετάσεις

Μια λεπτομερής φυσική εξέταση, βοηθά στην εκτίμηση του ασθενούς αν νοσεί ή όχι από τη γρίπη. Σε κάποιες περιπτώσεις που ο ιατρός υποπτεύεται πνευμονία, διεξάγεται ακτινογραφία θώρακος.

Ίσως χρειαστούν περαιτέρω αιματολογικές εξετάσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν ποσοτικό προσδιορισμό του αίματος, καλλιέργεια αίματος και πτυέλων.

Η συνηθέστερη μέθοδος διάγνωσης της γρίπης είναι μια εξέταση ανίχνευσης αντιγόνου, η οποία διεξάγεται από συλλογή εκκριμάτων από τη ρίνη και το φάρυγγα κι αποστέλλοντας τη προς εξέταση.

Τα αποτελέσματα αυτών των εξετάσεων διατίθενται ταχύτατα και βοηθούν να καθοριστεί εάν ο ασθενής χρήζει συγκεκριμένη θεραπευτική αγωγή. Ωστόσο, αν ο ιός τη γρίπης έχει εξαπλωθεί εντός μιας κοινότητας, η διάγνωση συχνά τίθεται κατόπιν ταυτοποίησης των συμπτωμάτων δίχως την διεξαγωγή περαιτέρω εξετάσεων.


Θεραπεία

Αν νοσείτε από ήπια ασθένεια και δεν ανήκετε σε ομάδες υψηλού κινδύνου, λάβετε τα παρακάτω μέτρα:

• Αναπαυθείτε
• Λάβετε φαρμακευτικά σκευάσματα που ανακουφίζουν τα συμπτώματα και σας βοηθούν να αναπαυθείτε
• Καταναλώνετε πολλά υγρά
• Αποφύγετε τη λήψη ασπιρίνης (ιδίως οι έφηβοι και τα παιδιά)
• Αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ και καπνού
• Αποφύγετε τα αντιβιοτικά (μονάχα αν κρίνεται απαραίτητο για την αντιμετώπιση άλλης πάθησης)

Αν η διάγνωση της γρίππης τεθεί εντός 48 ωρών μετά την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων, κι ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου εμφάνισης επιπλοκών, τα αντιϊκά φαρμακευτικά σκευάσματα, θα σας βοηθήσουν να μειώσετε τη διάρκεια των συμπτωμάτων σας, κατά μία ημέρα.

Τα παιδιά συνήθως δε χρήζουν θεραπευτικής αγωγής, αν και σε μεμονωμένες περιπτώσεις που η διάγνωση τεθεί έγκαιρα και το παιδί – ασθενής ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου, τότε μπορεί να λάβει θεραπευτική αγωγή.

Η αγωγή θα βοηθήσει μονάχα αν λήφθηκε έγκαιρα κι αν η ασθένεια πράγματι πρόκειται για γρίπη. Δε θα βοηθήσει καθόλου αν πρόκειται για ένα απλό κρυολόγημα.


Πρόγνωση

Άτομα οποιασδήποτε ηλικίας μπορούν να παρουσιάσουν επιπλοκές από τη γρίπη, αλλά αυτοί που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου διαθέτουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

• Ηλικία άνω των 60 ετών
• Παιδιά ηλικίας 6 μηνών έως 2 ετών
• Εγκυμονούσες γυναίκες άνω των τριών μηνών κατά τη περίοδο έξαρσης της γρίπης
• Άτομα που ζουν σε κέντρα φροντίδας επί μακρά χρονική περίοδο
• Άτομα με χρόνια καρδιοπάθεια, διαταραχές των νεφρών ή πνευμόνων, σακχαρώδη διαβήτη ή χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα

Άτομα που δε πάσχουν από άλλες παθολογικές καταστάσεις (υγιής), σημειώνουν υποχώρηση των συμπτωμάτων τους μέσα σε 7 – 10 ημέρες.


Επιπλοκές

Πιθανές επιπλοκές, κυρίως των ασθενών που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, περιλαμβάνουν:

• Πνευμονία
• Εγκεφαλίτιδα (λοίμωξη του εγκεφάλου)
• Βρογχίτιδα
• Λοιμώξεις των παραρρίνιων κόλπων
• Ωτικές λοιμώξεις

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον ιατρό σας αν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου εμφάνισης συμπτωμάτων της γρίπης ή αν η κατάστασή σας επιδεινωθεί σοβαρά.


Πρόληψη

Συστήνεται ετήσιος εμβολιασμός στα παιδιά άνω των 6 μηνών, στους έφηβους και στους ενήλικες.

Το εμβόλιο διατίθεται σε εφ΄ άπαξ ενέσιμη μορφή ή σε ρινική εισπνεόμενη μορφή.

Ορισμός

Η επιγλωττίτιδα είναι η φλεγμονή του χόνδρου που περιβάλλει τη τραχεία.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Επιγλωττίτις


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η επιγλωττίτιδα συνιστά μια πάθηση απειλητική για τη ζωή του ασθενούς. Η επιγλωττίδα αποτελεί τμήμα του χόνδρου στο οπίσθιο τμήμα της γλώσσας, το οποίο κλείνει τον αεραγωγό κατά την κατάποση. Βοηθά στην αποτροπή εισόδου της τροφής στους αεραγωγούς, ούτως ώστε να αποφεύγεται ο βήχας ή ο πνιγμός μετά την κατάποση.

Η επιγλωττίτιδα πρόκειται για διόγκωση της επιγλωττίδας, η οποία μπορεί να προκαλέσει αναπνευστικές διαταραχές. Οίδημα της επιγλωττίδας, συνήθως προκαλείται από το βακτήριο Haemophilus influenzae (H. Influenzae), αν και μπορεί να προκληθεί κι από άλλα βακτήρια ή ιούς. Λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, ενδέχεται να οδηγήσουν σε επιγλωττίτιδα. Φαρμακευτικά σκευάσματα και παθήσεις που αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστούν τους ενήλικες πιο επιρρεπής στην εν λόγο νόσο.

Η συγκεκριμένη πάθηση εμφανίζεται αρκετά συχνά σε παιδιά ηλικίας 2 – 6 ετών. Σπάνια παρουσιάζεται σε ενήλικες, γι’ αυτό και υπάρχει η πιθανότητα μη υποψία της.

Τα κρούσματα της επιγλωττίτιδας έχουν μειωθεί σημαντικά στις Η.Π.Α. κατόπιν καθιέρωσης στα τέλη της δεκαετίας του ’80, του εμβολίου κατά του τύπου B (Hib) ως τακτικός παιδικός εμβολιασμός ανοσοποίησης.



Συμπτώματα

Η νόσος κάνει την εμφάνισή της με υψηλό πυρετό και πονόλαιμο. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Μη φυσιολογικούς αναπνευστικούς ήχους (συριγμός)
• Ρίγη, τρόμος
• Κυάνωση (κυανή χροιά δέρματος)
• Σιαλόρροια
• Δυσκολίες αναπνοής (ο ασθενής ενδέχεται να λαμβάνει όρθια στάση και κλίνει ελαφρώς προς τα εμπρός, ούτως ώστε να αναπνέει χωρίς δυσκολία)
• Δυσκολίες κατάποσης
• Βράγχος φωνής (αλλαγές στη φωνητική χροιά)

Σημεία κι εξετάσεις

Η επιγλωττίτιδα αποτελεί επείγουσα ιατρική κατάσταση. Αναζητείστε άμεση ιατρική βοήθεια. Μη χρησιμοποιήσετε γλωσσοπίεστρο για να προσπαθήσετε να εξετάσετε κατ’ οίκον το φάρυγγα, διότι η κατάσταση κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί να επιδεινωθεί.

Ο θεράπων ιατρός θα προβεί σε φυσική εξέταση του λάρυγγα, με τη βοήθεια ενός μικρού αντικατόπτρου, κρατώντας τον έναντι στο οπίσθιο τμήμα του φάρυγγα ή ενός αγωγού με οπτική εικόνα που ονομάζεται λαρυγγοσκόπιο . Η εξέταση μπορεί να αναδείξει μια οιδηματώδης κι ερυθρή επιγλωττίδα.

Οι διαγνωστικές εξετάσεις περιλαμβάνουν:

• Καλλιέργεια αίματος ή καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος – μπορεί να αναδείξει την παρουσία του H. influenzae βακτηριδίου ή άλλων βακτηριδίων
• Πλήρης ποσοτικός προσδιορισμός αίματος (CBC) – μπορεί να αναδείξει αυξημένο αριθμό λευκοκυττάρων
• Ακτινογραφία αυχενικής μοίρας και τραχήλου – μπορεί να αναδείξει οιδηματώδη επιγλωττίδα

Θεραπεία

Ο ασθενής κατά κανόνα χρήζει νοσηλείας, συνήθως σε μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ).

Η θεραπευτική αγωγή περιλαμβάνει μεθόδους ενίσχυσης της αναπνευστικής λειτουργίας, οι οποίες περιλαμβάνουν:

• Αναπνευστήρα
• Υγροποιημένο οξυγόνο

Άλλες θεραπείες περιλαμβάνουν:

• Αντιβιοτική θεραπεία προς αντιμετώπιση των λοιμώξεων
• Αντιφλεγμονώδη φαρμακευτικά σκευάσματα, τα ονομαζόμενα κορτικοστεροειδή, ώστε να μειωθεί το οίδημα του φάρυγγα
• Ενδοφλέβια χορήγηση υγρών

Πρόγνωση

Η επιγλωττίτιδα μπορεί να αποτελέσει επείγουσα ιατρική κατάσταση, απειλητική για τον άνθρωπο. Ωστόσο με την κατάλληλη αγωγή, η έκβαση είναι συνήθως καλή.


Επιπλοκές

Οι σπασμοί ενδέχεται να κλείσουν απότομα τους αεραγωγούς. Στην περίπτωση αυτή ο θάνατος επέρχεται εντός ολίγων λεπτών.

Οι αεραγωγοί μπορούν να υποστούν πλήρη απόφραξη κι ενδεχομένως να επέλθει ο θάνατος.


Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε το 166 αν το παιδί σας παρουσιάσει συμπτώματα επιγλωττίτιδας, συμπεριλαμβανομένου αιφνίδιες δυσκολίες αναπνοής, εκσεσημασμένη σιαλόρροια κι ευερεθιστικότητα.


Πρόληψη

Ο Hib εμβολιασμός ανοσοποίησης αποτρέπει την εμφάνιση της επιγλωττίτιδας.

Η βακτηριακή λοίμωξη που προκαλεί την επιγλωττίτιδα είναι μεταδοτική, οπότε τα οικογενειακά μέλη χρήζουν εξέτασης και θεραπευτικής αγωγής, αν αυτό κρίνεται αναγκαίο.

Ορισμός

Η άτυπη πνευμονία αναφέρεται στην πνευμονία που οφείλεται σε συγκεκριμένα βακτηρίδια, συμπεριλαμβάνοντας τη Legionella pneumophila, το Mycoplasma pneumoniae και τη Chlamydophila pneumoniae.

Το άρθρο αυτό περιλαμβάνει μια γενική επισκόπηση της άτυπης πνευμονίας.

Εναλλακτικοί ορισμοί

Περιπατητική πνευμονία, Chlamydophila πνευμονία.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η άτυπη πνευμονία που οφείλεται σε μυκόπλασμα και Chlamydophila, συνήθως εμφανίζεται υπό ήπια μορφή πνευμονίας, εν αντιθέσει με άλλους τύπους της νόσου, των οποίων η συμπτωματολογία κάνει την εμφάνισή της σε συντομότερο χρονικό διάστημα και λαμβάνει σοβαρή πρώιμη κλινική εικόνα.

Η πνευμονία από μυκόπλασμα προσβάλλει πιο συχνά νεαρότερα άτομα και τις περισσότερες φορές συνοδεύεται από αναιμία, συγκεκριμένους τύπους ερυθήματος και νευρολογικές διαταραχές, όπως μηνιγγίτιδα, μυελίτιδα κι εγκεφαλίτιδα. Για περισσότερες πληροφορίες όσον αφορά αυτόν τον τύπο πνευμονίας.

Η πνευμονία που οφείλεται σε βακτηρίδια της κατηγορίας των χλαμύδια, εμφανίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και υπολογίζεται ότι αποτελεί το 5 – 15% όλων των πνευμονιών. Ως επί το πλείστον, λαμβάνει ήπια μορφή και κατέχει χαμηλό ποσοστό θνησιμότητας.

Η άτυπη πνευμονία που οφείλεται στη Legionella αποτελεί το 2 – 6% των πνευμονιών και κατέχει υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας. Οι ηλικιωμένοι, οι καπνιστές, οι ασθενείς χρόνιων νοσημάτων και οι ανοσοκατεσταλμένοι, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο προσβολής του συγκεκριμένου τύπου πνευμονίας. Αναπνέοντας μολυσμένο αέρα (όπως μπορεί να συμβεί με τα κλιματιστικά συστήματα), επίσης ενοχοποιείται για την πρόκληση της πνευμονίας από Legionella.


Συμπτώματα

• Ρίγη
• Σύγχυση (ιδίως στην πνευμονία από Legionella)
• Βήχας
• Διάρροια (ιδίως στην πνευμονία από Legionella)
• Πυρετός
• Γενική αίσθηση κακουχίας
• Κεφαλαλγία
• Απώλεια όρεξης
• Μυϊκή δυσκαμψία κι άλγος
• Ταχύπνοια
• Ερύθημα (κυρίως στην πνευμονία από μυκόπλασμα)
• Δυσκολία αναπνοής

Σημεία κι εξετάσεις

Άτομα με υποψία πνευμονίας χρήζουν πλήρης ιατρικής εκτίμησης, περιλαμβάνοντας μια ολοκληρωμένη φυσική εξέταση, μια ακτινογραφία θώρακος - ιδιαίτερα αν η φυσική εξέταση δεν αποκλείσει το ενδεχόμενο της οξείας βρογχίτιδας ή άλλων αναπνευστικών λοιμώξεων.

Μπορούν να διεξαχθούν εναλλακτικές μελέτες / εξετάσεις, αναλόγως της σοβαρότητας της νόσου, οι οποίες περιλαμβάνουν:

• Ποσοτικό προσδιορισμό αίματος
• Καλλιέργεια αίματος
• Ανίχνευση αντισωμάτων ορού για συγκεκριμένα βακτήρια
• Βρογχοσκόπηση
• Ανοικτή βιοψία πνεύμονος (διεξάγεται μονάχα σε πολύ συγκεκριμένες καταστάσεις, οι οποίες παραμένουν αδιάγνωστες)
• Καλλιέργεια πτυέλων

Εξετάσεις ούρων και λήψη φαρυγγικού επιχρίσματος, πρέπει επίσης να διενεργείται.


Θεραπεία

Τα αντιβιοτικά αποτελούν τη θεραπεία εκλογής, στην άτυπη πνευμονία. Σε ήπιες κλινικές μορφές της νόσου, τα αντιβιοτικά χορηγούνται συνήθως δια του στόματος. Σε βαριές μορφές όμως, απαιτείται νοσηλεία κι ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικών, καθώς κι οξυγονοθεραπεία.

Τα αντιβιοτικά με μεγαλύτερη εφαρμογή στην άτυπη πνευμονία, περιλαμβάνουν:

• Αζιθρομυκίνη
• Κλαριθρομυκίνη
• Ερυθρομυκίνη
• Φλουοροκινολόνες και παράγωγά τους (όπως η λεβοφλοξασίνη)
• Τετρακυλίνες (όπως η δοξυκυκλίνη)

Πρόγνωση

Η πλειοψηφία των ασθενών με πνευμονία από μυκόπλασμα ή Chlamydophila, έχουν καλή έκβαση μετά τη λήψη κατάλληλης αντιβιοτικής αγωγής. Ωστόσο, δεν αποκλείεται η πιθανότητα υποτροπής της λοιμώξεως, σε περίπτωση που η αντιβιοτική αγωγή ληφθεί για μικρότερο χρονικό διάστημα των 2 εβδομάδων.

Η άτυπη πνευμονία συνήθως συνοδεύεται με ήπιες κλινικές μορφές της πνευμονίας, ενώ η πνευμονία από Legionella συγκεκριμένα, δύναται να λάβει βαριά μορφή, ιδιαίτερα στην περίπτωση των ηλικιωμένων, των ασθενών χρόνιων νοσημάτων κι των ανοσοκατεσταλμένων. Επί πρόσθετα, παρουσιάζει υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας.


Επιπλοκές

• Αιμολυτική αναιμία (κυρίως σε συνδυασμό με πνευμονία από μυκόπλασμα)
• Αναπνευστική ανεπάρκεια

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε πυρετό, βήχα ή δυσκολία αναπνοής. Πολλές είναι οι αιτίες πρόκλησης αυτών των συμπτωμάτων. Ο ιατρός οφείλει να αποκλείσει την πνευμονία.


Πρόληψη

Άγνωστοι παραμένουν οι μέθοδοι πρόληψης της άτυπης πνευμονίας, ούτε και διατίθεται ακόμη εμβόλιο κατά αυτής.

Ορισμός

Το άσθμα αποτελεί μια φλεγμονώδη πάθηση των αεραγωγών, που προκαλεί κρίσεις συριγμού, διακοπές αναπνοής, αίσθηση θωρακικής / στερνικής σύσφιξης και βήχα.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Βρογχικό άσθμα, Άσθμα που εκλύεται με την άσκηση.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Το άσθμα οφείλεται σε φλεγμονή των αεραγωγών. Κατά τη διάρκεια μιας ασθματικής κρίσης, οι μύες που περιβάλλουν τους αεραγωγούς, συσπώνται, ενώ ο βλεννογόνος των αεραγωγών διογκώνεται. Κατ΄ αυτό τον τρόπο, μειώνεται σημαντικά η δίοδος του αέρα και προκαλούνται ήχοι συριγμού.

Η πλειοψηφία των ασθενών με άσθμα εμφανίζουν κρίσεις συριγμού, ανεξάρτητα των ασυμπτωματικών χρονικών περιόδων. Άλλοι ασθενείς, παρουσιάζουν μακράς χρονικής διάρκειας δυσκολίες στην αναπνοή, με παράλληλα επεισόδια έντονης δυσχέρειας στην αναπνοή. Σε άλλους, το κύριο σύμπτωμα αποτελεί ο βήχας. Οι ασθματικές κρίσεις δύναται να διαρκούν από λίγα λεπτά έως και μερικές ημέρες και μπορούν να λάβουν κρίσιμη μορφή, εάν οι αεραγωγοί παρουσιάζουν βαριά απόφραξη.

Στην περίπτωση ευαίσθητων ατόμων, τα συμπτώματα του άσθματος μπορούν να προκληθούν με την εισπνοή αλλεργιογόνων ουσιών (ονομάζονται αλλεργιογόνες ή εκλυτικές ουσίες).

Κύριοι εκλυτικοί παράγοντες του άσθματος είναι:

• Ζώα (το τρίχωμα των κατοικίδιων ή η πιτυρίδα τους)
• Σκόνη
• Κλιματιστικές αλλαγές (συνήθως το ψυχρό κλίμα)
• Χημικά στον αέρα ή στα τρόφιμα
• Άσκηση
• Μούχλα
• Γύρη
• Αναπνευστικές λοιμώξεις, όπως το κοινό συνάχι
• Έντονοι συναισθηματισμοί (άγχος)
• Κάπνισμα καπνού

Η ασπιρίνη, καθώς κι άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη σκευάσματα (ΜΣΑΦ) ενοχοποιούνται για την πρόκληση άσθματος σε κάποιους ασθενείς.

Αρκετοί εκ των ασθματικών ασθενών έχουν θετικό ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών, όπως ο πολύ υψηλός πυρετός (αλλεργική ρινίτιδα) ή το έκζεμα. Άλλοι πάλι δεν έχουν κανένα ιστορικό αλλεργιών.


Συμπτώματα

• Βήχας με ή χωρίς την παραγωγή πτυέλων
• Εισολκή της επιδερμίδας των μεσοπλεύριων διαστημάτων κατά την αναπνοή (μεσοπλεύριες αντιδράσεις)
• Δυσχέρεια αναπνοής η οποία επιδεινώνεται με την άσκηση ή τη δραστηριότητα
• Συριγμός

1. παρουσιάζεται κατά επεισόδια
2. ίσως είναι πιο έντονος κατά τη διάρκεια της νύχτας ή νωρίς το πρωί
3. ίσως υποχωρήσει αυτόματα
4. βελτιώνεται με τη χρήση σκευασμάτων που προκαλούν διάνοιξη των αεραγωγών (βρογχοδιασταλτικά)
5. επιδεινώνεται με την αναπνοή σε ψυχρό περιβάλλον
6. επιδεινώνεται με την άσκηση
7. επιδεινώνεται κατά το στερνικό καύσο (αναγωγή)
8. εμφανίζεται συνήθως αιφνίδια

Συμπτώματα επείγουσας σημασίας:

• κυανό χρώμα των χειλέων και του προσώπου
• μειωμένο επίπεδο εγρήγορσης, όπως βαριά ζάλη ή σύγχυση κατά τη διάρκεια ασθματικής κρίσης
• υπερβολικά έντονη δυσχέρεια αναπνοής
• ταχυπαλμία
• έντονο άγχος που οφείλεται στη δυσχέρεια αναπνοής
• εφίδρωση

Επί πρόσθετα συμπτώματα που μπορεί να συνοδεύουν τη νόσο είναι:

• παθολογικό σχήμα αναπνοής – η εκπνοή διαρκεί δυόμισι φορές περισσότερο απ’ ότι η εισπνοή
• παροδική διακοπή της αναπνοής
• θωρακικό άλγος
• ρινική συμφόρηση
• συσφιγκτικό αίσθημα στη στερνική χώρα

Σημεία κι εξετάσεις

Οι εξετάσεις για αλλεργία μπορεί να αποβούν ωφέλιμες, προσδιορίζοντας τα αλλεργιογόνα ατόμων με επίμονο άσθμα. Συχνά αλλεργιογόνα περιλαμβάνουν την πιτυρίδα κατοικίδιων ζώων, τους κόκκους σκόνης, τα κατσαριδοκτόνα αλλεργιογόνα, τη μούχλα και τη γύρη. Συχνοί παράγοντες που προκαλούν αναπνευστικό ερεθισμό αποτελούν ο καπνός του τσιγάρου, το καυσαέριο κι ο καπνός από την καύση ξύλου ή υγραερίου.

Ο ιατρός θα ακροαστεί με στηθοσκόπιο τους πνεύμονες. Το πιθανότερο είναι να γίνουν αντιληπτοί ήχοι / ψιθυρίσματα που συνδέονται με το άσθμα. Πάρα ταύτα, το αναπνευστικό ψιθύρισμα παραμένει φυσιολογικό στα μεσοδιαστήματα των κρίσεων άσθματος.

Οι εξετάσεις που διεξάγονται περιλαμβάνουν:

• αρτηριακά αέρια αίματος
• αιματολογικές εξετάσεις για προσδιορισμό της τιμής των ηωσινόφιλων (μια υπο-ομάδα των λευκοκυττάρων) και των IgE (έναν τύπο πρωτεΐνης του ανοσοποιητικού συστήματος που ονομάζεται ανοσοσφαιρίνη)
• ακτινογραφία θώρακος
• εξετάσεις πνευμονικής λειτουργίας
• μέτρηση μέγιστης εκπνευστικής ροής

Θεραπεία

Στόχος της θεραπείας αποτελεί η αποφυγή των εκλυτικών ουσιών και η αντιμετώπιση της φλεγμονής των αεραγωγών. Η καλή συνεργασία με τον ιατρό σας, θα σας βοηθήσει να οργανώσετε ένα σχήμα αποφυγής των εκλυτικών παραγόντων του άσθματος και παρακολούθησης των συμπτωμάτων σας.

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι φαρμακευτικών σκευασμάτων για τη θεραπεία του άσθματος:

• μακράς – δράσης φάρμακα για την πρόληψη των κρίσεων
• ταχείας – ανακούφισης φάρμακα για χορήγηση κατά τη διάρκεια των κρίσεων

Η πρώτη κατηγορία φαρμάκων χορηγείται σε τακτική βάση προς πρόληψη των κρίσεων κι όχι για την αντιμετώπισής τους. Τέτοια φαρμακευτικά σκευάσματα περιλαμβάνουν:

• εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή για την αντιμετώπιση της φλεγμονής
• αναστολείς της λευκοτριένης
• μακράς – δράσης βρογχοδιασταλτικά για τη διατήρηση του εύρους των αεραγωγών
• ομιλιζουμάβη, η οποία «μπλοκάρει» τη δίοδο του αναπνευστικού συστήματος που είναι υπεύθυνη για την έκλυση των συμπτωμάτων του άσθματος
• νατριούχος χρωμολύνη ή νατριούχος νεδοχρωμίλη
• αμινοφυλλίνη ή θεοφυλλίνη (δεν έχουν ευρεία χρήση όπως στο παρελθόν)
• κάποιες φορές χορηγείται μονή θεραπεία με σκεύασμα που συνδυάζει στεροειδή και βρογχοδιασταλτικά

Τα ταχείας – ανακούφισης ή διάσωσης φαρμακευτικά σκευάσματα έχουν εφαρμογή στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια της κρίσης. Αυτά περιλαμβάνουν:

• ταχείας – δράσης βρογχοδιασταλτικά (εισπνεόμενα)
• κορτικοστεροειδή, όπως η μεθυλπρεδνισολόνη, τα οποία δύναται να χορηγηθούν ενδοφλέβια κι άμεσα κατά τα διάρκεια βαριάς κρίσης, σε συνδυασμό με άλλα εισπνεόμενα σκευάσματα

Σε άτομα με ήπια συμπτωματολογία άσθματος (και μικρή συχνότητα κρίσεων) χορηγούνται ταχείας ανακούφισης σκευάσματα, όποτε κρίνεται αναγκαίο. Στα άτομα με επίμονο άσθμα χορηγούνται μακράς δράσης σκευάσματα σε μόνιμη τακτική βάση για την πρόληψη των συμπτωμάτων. Η βαριά κρίση άσθματος απαιτεί ιατρική εξέταση και πιθανότητα νοσηλεία, ενδοφλέβια χορήγηση φαρμάκων κι οξυγονοθεραπεία.

Η μέτρηση μέγιστης εκπνευστικής ροής αποτελεί μια απλή τεχνική προσδιορισμού της ταχύτητας απελευθέρωσης του εισπνεόμενου αέρα από τους πνεύμονες. Το τελευταίο παίζει ρόλο στη διάγνωση αρχόμενης κρίσης, και πολλές φορές χωρίς την παρουσία κανενός συμπτώματος. Οι μετρήσεις αυτές μπορούν να συντελέσουν στην ένδειξη χορήγησης φαρμάκων ή λήψης άλλων απαραίτητων μέτρων. Οι τιμές της μέγιστης εκπνευστικής ροής ενός ατόμου, που κυμαίνονται από 50 – 80% των μέγιστων τιμών που έχει παρουσιάσει στο παρελθόν, αποτελούν σημείο μετρίου βαθμού ασθματικής κρίσης, ενώ τιμές κατώτερες από 50%, αποτελούν σημείο βαριάς κρίσης.


Πρόγνωση

Ίαση του άσθματος ουδέποτε επιτυγχάνεται, παρά μόνον βελτίωση των συμπτωμάτων με τη πάροδο του χρόνου. Με την αρμόδια αυτοσυντήρηση / αντιμετώπιση και θεραπευτική αγωγή, η πλειοψηφία των ασθενών που πάσχουν από άσθμα, βιώνουν μια φυσιολογική ζωή.


Επιπλοκές

Οι επιπλοκές του άσθματος μπορούν να λάβουν βαριά μορφή και περιλαμβάνουν:

• θάνατο
• μειωμένη ικανότητα για άσκηση κι ασχολία με άλλες δραστηριότητες
• έλλειψη ύπνου που οφείλεται στα συμπτώματα κατά τη διάρκεια της νύχτας
• μόνιμες αλλαγές / διαταραχές της αναπνευστικής λειτουργίας
• μόνιμο βήχα
• δυσχέρεια αναπνοής που απαιτεί αναπνευστική υποστήριξη / αναπνευστήρα

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Κλείστε ραντεβού με τον ιατρό σας, εάν παρουσιάσετε συμπτώματα άσθματος.

Καλέστε τον ιατρό σας ή σπεύσατε στα επείγοντα ιατρεία εάν:

• μια κρίση άσθματος χρήζει περαιτέρω φαρμακευτικής αγωγής απ΄ ότι τη η συνιστώμενη
• τα συμπτώματα επιδεινώνονται ή δε βελτιώνονται με τη θεραπευτική αγωγή
• παρουσιάσετε δυσχέρεια αναπνοής ενώ μιλάτε
• η μέτρηση της μέγιστης εκπνευστικής ροής σας φτάνει το 50 - 80% των βέλτιστων προσωπικών σας μετρήσεων

Σπεύσατε στα επείγοντα αν:

• παρουσιάσατε ζάλη ή σύγχυση
• αναπτύξετε κρίσιμη δυσχέρεια αναπνοής κατά την ανάπαυση
• η μέτρηση της μέγιστης εκπνευστικής ροής, είναι μικρότερη του 50% των βέλτιστων προσωπικών σας μετρήσεων
• αντιμετωπίζετε έντονο θωρακικό άλγος

Πρόληψη

Τα συμπτώματα του άσθματος περιστασιακά μπορούν να βελτιωθούν, με την αποφυγή γνωστών εκλυτικών παραγόντων και ουσιών που προκαλούν ερεθισμό των αεραγωγών.

Το κρεβάτι μπορεί να καλυφθεί με επένδυση κατά της αλλεργίας, προκειμένου να μειωθεί η έκθεσή του στους κόκκους σκόνης. Η αφαίρεση των χαλιών και η τακτική χρήση της ηλεκτρικής σκούπας επίσης βοηθούν. Τα απορρυπαντικά και τα προϊόντα καθαρισμού στην οικία είναι προτιμητέο να είναι άοσμα.

Διατηρώντας χαμηλά επίπεδα υγρασίας κι επισκευάζοντας διαρροές, μειώνετε τις πιθανότητες ανάπτυξης μικροοργανισμών, όπως της μούχλας. Διατηρείτε την οικία σας καθαρή και τα τρόφιμα σε συσκευασίες εκτός των υπνοδωματίων – γεγονός που μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης κατσαριδών, οι οποίες εκλύουν τις κρίσεις άσθματος σε κάποια άτομα.

Ένα κάποιο άτομο είναι αλλεργικό σε ένα ζώο (κατοικίδιο), που δε δύναται να απομακρυνθεί από την οικία, το ζώο δεν πρέπει να έχει πρόσβαση στο δωμάτιο του πάσχοντος. Υλικά «φιλτραρίσματος» μπορούν να τοποθετηθούν στις εξόδους θέρμανσης, προκειμένου να παγιδευτεί η πιτυρίδα του κατοικίδιου.

Απομακρύνοντας τον καπνό τσιγάρου από μια οικία, αποτελεί το μόνο σημαντικό μέτρο που οφείλει να λάβει μια οικογένεια, για να βοηθήσει ένα παιδί με άσθμα. Το κάπνισμα εκτός του σπιτιού δεν επαρκεί. Τα μέλη της οικογένειας και οι επισκέπτες που καπνίζουν εκτός του σπιτιού, μεταφέρουν υπολείμματα καπνού εντός του σπιτιού με τα ρούχα τους και τα μαλλιά τους – γεγονός που και πάλι μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα άσθματος.

Άτομα που πάσχουν οφείλουν επίσης να αποφεύγουν το καυσαέριο, τις βιομηχανικές σκόνες κι άλλους ερεθιστικούς καπνούς, όσον το δυνατόν περισσότερο.