Ορισμός

Η αυχενική σπονδύλωση πρόκειται για μια διαταραχή κατά την οποία σημειώνεται παθολογική φθορά του χόνδρου και των οστών του αυχένα (των αυχενικών σπονδύλων).


Βλ επίσης:

• Δισκολήλη

Εναλλακτικοί ορισμοί

Αυχενική οστεοαρθρίτιδα, Αρθρίτιδα – αυχενική, αυχενική αρθρίτιδα.

Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η αυχενική σπονδύλωση οφείλεται στη χρόνια φθορά (εκφύλιση) της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, συμπεριλαμβανομένου των μεσοσπονδυλίων δίσκων των αυχενικών σπονδύλων (αυχενικοί δίσκοι) και των αρθρώσεων μεταξύ των οστών της αυχενικής στήλης. Ίσως να υπάρχουν και παθολογικά μορφώματα ή οστικές προεξοχές της σπονδυλικής στήλης (των σπονδύλων).

Οι αλλοιώσεις αυτές, με τη πάροδο του χρόνου, μπορούν να ασκήσουν πίεση σε μία ή περισσότερες νευρικές ρίζες. Σε προχωρημένες περιπτώσεις, η βλάβη αφορά και τη σπονδυλική στήλη. Κάτι τέτοιο επηρεάζει όχι μόνον τα άνω άκρα, αλλά και τα κάτω.

Ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου, αποτελεί η πάροδο του χρόνου. Στην ηλικία των 60 ετών, η πλειοψηφία των ανδρών και των γυναικών, εμφανίζουν σημεία αυχενικής σπονδύλωσης, όπως αυτή φαίνεται σε ακτινογραφία. Άλλοι παράγοντες που καθιστούν ένα άτομο ευάλωτο στην ανάπτυξη σπονδύλωσης, είναι:

• Ιστορικό αυχενικού τραυματισμού (συχνά προ μερικά έτη)
• Βαριά αρθρίτιδα
• Ιστορικό χειρουργικής επέμβασης στη σπονδυλική στήλη

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα συνήθως εξελίσσονται σταδιακά με το πέρασμα του χρόνου, αν και δεν αποκλείεται να εμφανιστούν αιφνίδια.

Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι:

• Αυχεναλγία (με πιθανή αντανάκλαση στα άνω άκρα ή στους ώμους)
• Αυχενική δυσκαμψία, η οποία επιδεινώνεται με τη πάροδο του χρόνου
• Απώλεια αίσθησης ή παθολογική αίσθηση των ώμων, των άνω άκρων ή (σπάνια) των κάτω άκρων
• Κεφαλαλγίες, και συγκεκριμένα στο οπίσθιο τμήμα της κεφαλής

Μικρότερης συχνότητας συμπτώματα είναι:

• Απώλεια ισορροπίας
• Απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστεως ή των κοπράνων (στην περίπτωση συμπίεσης της σπονδυλικής στήλης)

Σημεία κι εξετάσεις

Η φυσική εξέταση συχνά αναδεικνύει την περιορισμένη ικανότητα κλίσης της κεφαλής προ του ώμου, καθώς και περιστροφή αυτής.

Η αδυναμία ή η απώλεια αίσθησης μπορεί να αποτελέσει σημείο βλάβης συγκεκριμένης νευρικής ρίζας ή της σπονδυλικής στήλης. Τα αντανακλαστικά, τις περισσότερες φορές, εμφανίζονται μειωμένα.

Μπορούν να διεξαχθούν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• Αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία της σπονδυλικής στήλης
• Ακτινογραφία αυχενικής μοίρας ή ολικής σπονδυλικής στήλης
• Ηλεκτρομυογράφημα
• Ακτινογραφία ή αξονική τομογραφία μετά τη χορήγηση σκιαγραφικού στη σπονδυλική στήλη (μυελογραφία)

Θεραπεία

Ακόμη κι αν η αυχεναλγία δεν υποχωρήσει στο σύνολό της ή κι αν επιδεινωθεί κατά διαστήματα, η επίγνωση αυτό-φροντίδας της ράχης, καθώς και η πρόληψη επαναλαμβανόμενων επεισοδίων ραχιαλγίας, μπορούν να συντελέσουν στην αποφυγή της χειρουργικής επέμβασης.

Στην πλειοψηφία τους, τα συμπτώματα της αυχενικής σπονδύλωσης σταθεροποιούνται ή βελτιώνονται με απλή, συντηρητική αγωγή, που περιλαμβάνει:

• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη σκευάσματα (ΜΣΑΦ)
• Ναρκωτικά φάρμακα ή μυοχαλαρωτικά
• Φυσιοθεραπεία για την εκμάθηση ασκήσεων που πραγματοποιούνται κατ’ οίκον
• Ενέσιμα κορτικοστεροειδή σε συγκεκριμένα τμήματα της σπονδυλικής στήλης
• Ποικίλα άλλα φάρμακα προς αντιμετώπιση του χρόνου άλγος, συμπεριλαμβανομένου της φαινυτοϊνης, της καρβαμαζεπίνης ή τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών, όπως της αμτριπτυλίνης.

Αν πάρα ταύτα, το άλγος δεν ανταποκρίνεται στα άνωθεν μέτρα ή σημειωθεί απώλεια κινήσεως ή αισθήσεως, τίθεται η λύση της χειρουργικής επέμβασης. Η τελευταία έχει ως στόχο την αποσυμπίεση των νεύρων ή της σπονδυλικής στήλης.


Πρόγνωση

Οι περισσότεροι ασθενείς που πάσχουν από αυχενική σπονδύλωση, εμφανίζουν κάποια μακροχρόνια συμπτώματα , τα οποία ωστόσο ανταποκρίνονται σε μη- επεμβατική θεραπευτική αγωγή και δε χρήζουν χειρουργική αντιμετώπιση.


Επιπλοκές

• Χρόνια αυχεναλγία
• Ανικανότητα συγκράτησης των κοπράνων (ακράτεια κοπράνων) ή των ούρων (ακράτεια ούρων)
• Προοδευτική απώλεια μυϊκής λειτουργίας ή αίσθησης
• Μόνιμη ανικανότητα (περιοδικά)

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Δοκιμάστε αγωγές που εφαρμόζονται κατ’ οίκον, όπως τη χρήση αυχενικού κολάρου (το οποίο μπορείτε να προμηθευτείτε από το φαρμακείο) και παυσίπονα σκευάσματα που δεν απαιτούν ιατρική συνταγή.

Καλέστε τον ιατρό σας αν:

• Η κατάσταση επιδεινωθεί
• Υπάρξουν σημεία επιπλοκών
• Παρουσιάσετε νέα συμπτώματα (όπως απώλεια κινήσεως ή αισθήσεως σε κάποιο τμήμα του σώματος)

Πρόληψη

Πολλές περιπτώσεις δε δύναται να προληφθούν. Λαμβάνοντας ωστόσο προληπτικά μέτρα έναντι του αυχενικού τραυματισμού (όπως τη χρήση κατάλληλου εξοπλισμού και σωστών τεχνικών κατά την άθληση), μειώνεται τον κίνδυνο.