Πιθανές παθήσεις για το σύμπτωμα: Διαταραχές όρασης

Αναζήτηση Συμπτωμάτων:


Σακχαρώδης Διαβήτης


Ορισμός

Ο σακχαρώδης διαβήτης (Σ. Δ.) είναι μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα σακχάρου/ γλυκόζης στο αίμα.

Βλ. επίσης:

Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη που παράγεται στο πάγκρεας και ρυθμίζει τις τιμές σακχάρου στο αίμα. Ο Σ. Δ. προκαλείται είτε από σχετική έλλειψη ινσουλίνης είτε από κυτταρικές αντιδράσεις στην ινσουλίνη ή και τα δύο μαζί.

Για την πλήρη κατανόηση της πάθησης αυτής, σημαντικό είναι να γνωρίζουμε την ακριβής πορεία της φυσιολογικής διαδικασίας, κατά την οποία η τροφή διαμελίζεται και χρησιμοποιείται από τον οργανισμό για ενέργεια.

Κατά την πέψη της τροφής, πραγματοποιούνται κάποιες διαδικασίες:
  • Ένα σάκχαρο, ονομαζόμενο γλυκόζη, εισάγεται στην αιματικά ροή. Η γλυκόζη αποτελεί πηγή ενέργειας για τον οργανισμό.
  • Το πάγκρεας παράγει ινσουλίνη. Ο ρόλος της ινσουλίνης είναι η μεταφορά της γλυκόζης από την αιματική ροή στα μυϊκά, λιπώδη και ηπατικά κύτταρα για να χρησιμοποιηθεί εκεί πλέον ως ενέργεια.

Τα άτομα που πάσχουν από Σ. Δ. έχουν υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Αυτό συμβαίνει διότι:

  • Το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ποσότητα ινσουλίνης.
  • Τα λιπώδη, τα μυϊκά κα και τα ηπατικά κύτταρα δεν αντιδρούν φυσιολογικά στην ινσουλίνη.
  • Πραγματοποιούνται και τα δύο παραπάνω


Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι σακχαρώδους διαβήτη:

  • Σ. Δ. Τύπου 1, του οποίου η διάγνωση τίθενται συνήθως στην παιδική ηλικία. Πολλά άτομα διαγνώσκονται ότι πάσχουν από Σ. Δ. μετά την ηλικία των είκοσι χρόνων. Στην πάθηση αυτή, ο οργανισμός παράγει ελάχιστη ή σχεδόν καθόλου ινσουλίνη. Για τους πάσχοντες απαιτείται καθημερινά η ενέσιμη ινσουλίνη. Η ακριβής αιτία της νόσου παραμένει άγνωστη. Τα γονίδια, οι ιοί κι άλλες αυτοάνοσες παθήσεις, μπορεί να εμπλέκονται στη νόσο αυτή.
  • Σ. Δ. Τύπου 2, ο οποίος εμφανίζεται συχνότερα από τον Σ. Δ. Τύπου 1. Οι περισσότεροι είναι πάσχοντες Σ. Δ. Τύπου 2. Εμφανίζεται συνήθως κατά την ενήλικη ζωή. Ωστόσο, όλο και συχνότερα παρατηρείται άτομα νεαρής ηλικίας να πάσχουν από Σ. Δ. Κατά τη νόσο αυτή, το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη, ώστε να διατηρήσει σε κανονικά επίπεδα το σάκχαρο του αίματος, συχνά διότι ο οργανισμός δεν αντιδρά φυσιολογικά στις δράσεις της ινσουλίνης. Πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από Σ. Δ. δεν το γνωρίζουν, αν και πρόκειται για μια κρίσιμη κατάσταση.
  • Ο Σ. Δ. που εμφανίζεται κατά την περίοδο της κύησης, σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή αυτής παρουσιάζει αύξηση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα, σε εγκυμονούσες γυναίκες που ωστόσο δεν πάσχουν από Σ. Δ. Οι τελευταίες είναι άτομα υψηλού κινδύνου για εμφάνιση Σ. Δ. Τύπου 2 και καρδιαγγειακών παθήσεων.


Οι παράγοντες κινδύνου για τον Σ. Δ. Τύπου 2 είναι πολλοί, μερικοί από αυτούς είναι:
  • Ηλικία άνω των 45 ετών
  • Θετικό οικογενειακό ιστορικό
  • Εγκυμοσύνη που εμφανίζει διαβήτη ή γέννηση βρέφους άνω των 4,5 κιλών
  • Καρδιακές παθήσεις
  • Υψηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα
  • Παχυσαρκία
  • Έλλειψη σωματικής άσκησης
  • Πολυκυστικές ωοθήκες
  • Προγενέστερη μείωση στην ανοχή του σακχάρου
  • Ορισμένες φυλές (όπως οι Αφρο-αμερικανοί, οι ιθαγενείς Αμερικάνοι-ινδιάνοι, Ασιάτες, κάτοικοι νησιών του ειρηνικού ωκεανού και ισπανόφωνοι Αμερικανοί).


Συμπτώματα

Υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, μπορούν να προκαλέσουν κρίσιμες καταστάσεις, όπως:
  • Θολή όραση
  • Εκσεσημασμένη δίψα
  • Κόπωση
  • Συχνοουρία
  • Πείνα
  • Απώλεια βάρους

Ωστόσο, επειδή η εξέλιξη του Σ. Δ. είναι αργή, πολλοί ασθενείς δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα.


Συμπτώματα του Σ. Δ. Τύπου 1:
  • Κόπωση
  • Εκσεσημασμένη δίψα
  • Αυξημένη ούρηση
  • Ναυτία
  • Έμετος
  • Απώλεια βάρους, παρά την αυξημένη όρεξη για φαγητό.

Συνήθως οι πάσχοντες του Σ. Δ. Τύπου 1 εμφανίζουν συμπτώματα σε βραχύ χρονικό διάστημα. Η διάγνωση τους, τις περισσότερες φορές τίθεται στα επείγοντα.


Συμπτώματα Σ. Δ. Τύπου 2:
  • Θολή όραση
  • Κόπωση
  • Αυξημένη δίψα
  • Αυξημένη όρεξη
  • Αυξημένη ούρηση


Σημεία και παρά-κλινικές εξετάσεις

Μια ανάλυση ούρων, μπορεί να μας αποκαλύψει τη διάσπαση λιπών από την παρουσία γλυκόζης και κετόνων. Ωστόσο, μια γενική ούρων δε μπορεί να θέσει τη διάγνωση του διαβήτη.

Οι ακόλουθες αιματολογικές εξετάσεις είναι διαγνωστικές για το Σ. Δ. :
  • Τα επίπεδα γλυκόζης κατά τη νηστεία άνω των 126 mg/dL, σε δύο επανειλημμένες εξετάσεις, συνηγορούν υπέρ του Σ. Δ. Τα επίπεδα μεταξύ των 100 και 126 mg/dL αναφέρονται σε μειωμένα επίπεδα γλυκόζης νηστείας ή ασυμπτωματικό διαβήτη. Τα επίπεδα αυτά αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του Σ. Δ. Τύπου 2 και των επιπλοκών του.
  • Εάν μετά το πέρας δύο ωρών, χορήγησης δια του στόματος σάκχαρις , η εξέταση στην ανοχή της γλυκόζης κατά τη νηστεία, είναι υψηλότερη των 200mg / dL, τίθεται η διάγνωση του διαβήτη. (η εξέταση αυτή χρησιμοποιείται περισσότερο για τον Σ. Δ. Τύπου 2).
  • Σε μια τυχαία μέτρηση της γλυκόζης, αν βρεθεί ότι είναι υψηλότερη των 200mg/dL και συνυπάρχουν κλινικά συμπτώματα, όπως αυξημένη δίψα, ούρηση και κόπωση, υπάρχει μεγάλη υποψία ότι ο ασθενής πάσχει από Σ. Δ. (η εξέταση αυτή πρέπει να επιβεβαιωθεί με μια εξέταση γλυκόζης στο αίμα κατά τη νηστεία).
Τα άτομα που πάσχουν από Σ. Δ. οφείλουν να ελέγχουν τα επίπεδα αιμογλοβίνης Α1c (HbA1c) κάθε 3-6 μήνες. Το Α1c (HbA1c) είναι ένα μέτρο μέσης τιμής της γλυκόζης στο αίμα, κατά τη διάρκεια των 2-3 προηγουμένων μηνών. Πρόκειται για ένα πολύ χρήσιμο μέσο όσον αφορά τον καθορισμό της έκβασης της αγωγής.


Θεραπεία

Ο πρωταρχικός σκοπός της θεραπείας είναι η αγωγή της κέτωσης και των αυξημένων επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Επειδή ο Σ. Δ. Τύπου 1 εμφανίζεται αιφνίδια κι έχει σοβαρά συμπτώματα, τα άτομα που έχουν μόλις διαγνωσθεί με αυτή τη νόσο οφείλουν να επισκεφθούν κάποιο νοσοκομείο.

Σκοπός μακροπρόθεσμης αντιμετώπισης:
  • Αύξηση ορίου ηλικίας
  • Πρόληψη του Σ. Δ. και των σχετικών του επιπλοκών, όπως πλήρη απώλεια όρασης, καρδιακές παθήσεις, έκπτωση νεφρικής λειτουργίας και ακρωτηριασμός άκρων.

Τα παραπάνω μπορούν να επιτευχθούν με:
  • Έλεγχο αρτηριακής πίεσης και χοληστερόλης
  • Προσεκτική αυτοεξέταση επιπέδων γλυκόζης στο αίμα
  • Ενημέρωση-παιδεία
  • Σωματική άσκηση
  • Σωστή υγιεινή κάτω άκρων
  • Προγραμματισμός γεύματος και έλεγχος σωματικού βάρους
  • Φαρμακευτική αγωγή ή χρήση ινσουλίνης
Δεν είναι ιάσιμη πάθηση. Η αγωγή περιλαμβάνει αντιδιαβητικά δισκία, δίαιτα, σωματική άσκηση για τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και την πρόληψη των συμπτωμάτων της νόσου.

ΔΙΔΑΧΗ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ


Η διδαχή προληπτικών μέτρων και τεχνικών, βοηθά στην αποφυγή επείγουσας ιατρικής θεραπείας.
Τα μέτρα και οι τεχνικές περιλαμβάνουν:
  • Πώς να εντοπίσετε και να αντιμετωπίσετε τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (υπογλυκαιμία), καθώς και τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (υπέργλυκαιμία).
  • Πώς και πότε να τρέφεστε
  • Πώς να λαμβάνετε ινσουλίνη ή αντιδιαβητικά δισκία
  • Πώς να εξετάζετε και να καταγράφετε τη γλυκόζη στο αίμα.
  • Πώς να κάνετε εξέταση ούρων για κετόνες (μόνον Σ. Δ. Τύπου 1)
  • Πώς να προσαρμόσετε την ινσουλίνη ή την εισαγωγή τροφών όταν επέλθει αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες και τη σωματική άσκηση
  • Πώς να αντιμετωπίσετε τις μέρες που δε νιώθετε καλά.
  • Πότε πρέπει να εφοδιαστείτε με διαβητικά υλικά και πώς να τα διατηρήσετε.
Μετά τη διδαχή των βασικών μέτρων για τη θεραπεία της νόσου, ενημερωθείτε για τα μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας και τους καλύτερους τρόπους αποφυγή αυτών. Μείνετε ενημερωμένοι, καθώς υπάρχουν νέες έρευνες και πιο εξελιγμένοι τρόποι αντιμετώπισης της νόσου.


ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ

Αν πάσχετε από Σ. Δ. , ο ιατρός σας θα σας συστήσει να ελέγχεται τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα σας, σε τακτά χρονικά διαστήματα (αυτοεξέταση). Διατίθενται στην αγορά, διάφορες ταινίες (στικ) και χρειάζεται μονάχα μια σταγόνα αίματος. Με την αυτοπαρακολούθηση, ενημερωνόσαστε για το πώς η δίαιτα, τα αντιδιαβητικά χάπια και η σωματική άσκηση, συν-λειτουργούν, επαρκούν και ρυθμίζουν σωστά το Σ. Δ. και συνεπώς βοηθούν στην αποφυγή επιπλοκών.

Η Αμερικανική Ένωση του Διαβήτη (A. D. A ) συνιστά να διατηρείται τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα στην κλίμακα του:
  • 80 – 120 mg/dL προ γεύματος
  • 100 – 140 mg/ dL πριν τον ύπνο
ο θεράπων ιατρός θα σας ρυθμίσει την κλίμακα αναλόγως με την κλινική σας κατάσταση.

ΠΩΣ ΝΑ ΤΡΕΦΕΣΤΕ

Συμβουλευτείτε τον οικογενειακό σας ιατρό σχετικά με την ποσότητα λιπών, πρωτεΐνης και υδατανθράκων που χρειάζεστε στη δίαιτά σας. Ένας διαιτολόγος θα σας βοηθούσε στις διατροφικές σας ανάγκες.
Οι πάσχοντες από Σ. Δ. πρέπει να γευματίζουν την ίδια ώρα κάθε μέρα και να είναι συνεπής με το είδος της τροφής που επιλέγουν. Αυτό βοηθά στην αποφυγή πολύ υψηλών ή πολύ χαμηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Τα άτομα που από Σ. Δ. πρέπει να ακολουθούν μια καλά-ισορροπημένη και χαμηλή σε λιπαρά δίαιτα.


ΛΗΨΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

Η ινσουλίνη, τα αντιδιαβητικά δισκία και τα υπογλυκαιμικά φάρμακα, είναι σκευάσματα προς αντιμετώπιση της νόσου.
Ο οργανισμός των ατόμων που πάσχουν από Σ. Δ. Τύπου 1, δεν μπορεί από μόνος του να παράγει ινσουλίνη. Χρειάζονται καθημερινά ενέσεις ινσουλίνης. Δε διατίθενται ινσουλίνη σε μορφή per os. Χρειάζεται μία έως και τέσσερις ενέσεις ημερησίως. Κάποιοι ασθενείς χρησιμοποιούν αντλία ινσουλίνης. Η τελευταία τοποθετείται μόνιμα στον ασθενή και παρέχει σταθερή ροή ινσουλίνης. Άλλοι ασθενείς λαμβάνουν ινσουλίνη σε εισπνεόμενα σκευάσματα. Βλ. Σ. Δ. Τύπου 1
Σε αντίθεση με το Σ. Δ. Τύπου 1, ο Τύπος 2, μπορεί να αντιδράσει θετικά με τη σωματική άσκηση, τη δίαιτα και τη λήψη φαρμάκων δια του στόματος.
Ενδέχεται να διαφοροποιηθεί ο τύπος της φαρμακευτικής αγωγής, κατά την εγκυμοσύνη και κατά τον θηλασμό.
Ο Σ. Δ. κατά την περίοδο της κύησης μπορεί να αντιμετωπιστεί με σωματική άσκηση κι αλλαγές στη δίαιτά σας.



ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

Η τακτική σωματική είναι σημαντική για τα άτομα που πάσχουν από Σ. Δ. Βοηθά στο έλεγχο του επιπέδου σακχάρου στο αίμα, στην απώλεια βάρους και στην υψηλή αρτηριακή πίεση. Οι πάσχοντες από Σ.Δ. που ασκούνται σωματικά, έχουν μειωμένες πιθανότητες για καρδιακή ανακοπή ή οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο, σε σχέση με αυτούς που δεν ασκούνται τακτικά.
Σημειώσεις άξιες να λάβετε υπ΄ όψην:
  • Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας πριν προβείτε σε αλλαγή του προγράμματος γυμναστικής σας.
  • Ζητείστε ιατρική συμβουλή για την καταλληλότητα των υποδημάτων σας.
  • Επιλέξτε μια ευχάριστη δραστηριότητα, κατάλληλη των φυσικών σας δυνατοτήτων
  • Ασκηθείτε σωματικά καθημερινά, κι αν είναι δυνατόν την ίδια ώρα κάθε μέρα
  • Παρακολουθήστε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας, πριν και μετά την άσκηση
  • Να προμηθεύεστε πάντα με τροφές που περιέχουν υδατάνθρακες γρήγορης καύσης για την περίπτωση εμφάνισης υπογλυκαιμίας κατά ή μετά την άσκηση
  • Να έχετε πάντα μαζί σας την ταυτότητα του διαβητικού, καθώς και το κινητό σας τηλέφωνο για οποιαδήποτε περίπτωση ανάγκης.
  • Να καταναλώνεται πάντα αρκετά υγρά, χωρίς προσθήκη ζάχαρης, πριν, κατά και μετά την άσκηση.

Πιθανός να χρειαστείτε αλλαγή στη δίαιτά σας ή στη δόση των φαρμάκων σας, σε περίπτωση που προβείτε σε αλλαγές εντάσεως της σωματικής σας άσκησης ή διάρκειας, για τη διατήρηση σταθερών των τιμών της γλυκόζης του ορού.


ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ

Οι πάσχοντες του Σ. Δ. συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα στα κάτω άκρα. Ο Σ. Δ. προκαλεί νοσήματα των αγγείων, καθώς και των νεύρων του άκρου ποδός, και μειώνει την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμήσει φλεγμονή στα σημεία αυτά. Μπορεί να μην αντιληφθείτε τον τραυματισμό στο άκρο πόδα έως μόνο, κατά την ανάπτυξη φλεγμονής σε αυτό. Νέκρωση του δέρματος κι άλλων ιστών μπορεί να προκληθεί.
Αν παραμείνει χωρίς αγωγή, ίσως χρειαστεί ο ακρωτηριασμός του. Ο Σ. Δ. είναι η συχνότερη αιτία ακρωτηριασμών.
Προβείτε σε ετήσιες εξετάσεις και φροντίστε τα κάτω άκρα σας, προς αποφυγή τραυματισμού αυτού.




Πρόγνωση

Με μια σωστή ρύθμιση του επιπέδου σακχάρου στο αίμα κι έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, πολλές από τις επιπλοκές του διαβήτη μπορούν να αποτραπούν.

Μελέτες έχουν δείξει ότι ένας αυστηρός έλεγχος, από πάσχοντες του Σ.Δ., του επιπέδου σακχάρου στο αίμα, της χοληστερόλης και της αρτηριακής πίεσης, μειώνει τον κίνδυνο νεφρικών παθήσεων, παθήσεων του οφθαλμικού συστήματος, του νευρικού συστήματος, καρδιακής ανακοπή και εγκεφαλικού επεισοδίου.


Επιπλοκές

Οι Επείγουσες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• υπερωσμωτικό κώμα
• διαβητική κετοξέωση.

Οι μακροχρόνιες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• αρτηριοσκλήρυνση
• στεφανιαία νόσο
• Διαβητική νεφροπάθεια
• Διαβητική νευροπάθεια
• διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Προβλήματα στύσης
• Υπερλιπιδαιμία
• Υπέρταση
• Λοιμώξεις του δέρματος, του θηλυκού γεννητικού και ουροποιητικού συστήματοςI
• Περιφερική αγγειοπάθεια
• Εγκεφαλικό επεισόδιο


Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε το 166 ή επισκεφθείτε τα επείγοντα, αν έχετε συμπτώματα κετοξέωσης:
  • κοιλιακό άλγος
  • γρήγορες και βαθιές αναπνοές
  • αυξημένη δίψα και ούρηση
  • απώλεια αισθήσεων
  • ναυτία
  • γλυκιά απόπνοια στην αναπνοή

Επισκεφθείτε τα επείγοντα ή καλέστε το 166 αν παρουσιάσετε συμπτώματα υπογλυκαιμίας (υπογλυκαιμικού κόματος ή οξεία αντίδραση στην ινσουλίνη):
  • σύγχυση
  • σπασμούς ή απώλεια αισθήσεων
  • ζάλη
  • διπλωπία
  • νωχελικότητα
  • κεφαλαλγία
  • έλλειψη συγκέντρωσης-συντονισμού
  • αδυναμία


Πρόληψη

Αν διατηρήσετε ένα ιδανικό σωματικό βάρος κι έναν δραστήριο τρόπο ζωής, βοηθούν στην αποτροπή εμφάνισης του Σ. Δ. Τύπου 2
Έως και σήμερα δεν υπάρχει τρόπος αποφυγής, αλλά και ανίχνευσης του Σ. Δ. Τύπου 1.

Η προσπάθεια ανίχνευσης σε ασυμπτωματικά άτομα για την ήδη ή μελλοντική ύπαρξη, συνίσταται σε :
  • Υπέρβαρα παιδιά που διαθέτουν κι άλλους παράγοντες κινδύνου, από την ηλικία των δέκα ετών, κι επανάληψη της προσπάθεια ανίχνευσης ανά δύο έτη.
  • Υπέρβαρους ενήλικες (BMI-Ιδανική Μάζα Σώματος υψηλότερη των 25) που διαθέτουν κι άλλους παράγοντες κινδύνου.
  • Ενήλικες άνω των 45 ετών, να επαναλάβουν την προσπάθεια ανίχνευσης, κάθε 3 χρόνια.
Προς αποφυγή των επιπλοκών του Σ. Δ. επικοινωνήστε με τον οικογενειακό σας ιατρό τουλάχιστον τέσσερις φορές το χρόνο. Συζητείστε τυχόν προβλήματά σας.

Προβείτε τακτικά στις ακόλουθες εξετάσεις:
  • Ελέγξτε την αρτηριακή σας πίεση κάθε χρόνο (ο στόχος της ιδανικής αρτηριακής πίεσης πρέπει να είναι 130 / 80 mm/Hg ή χαμηλότερα)
  • Ελέγξτε τη γλυκοζηλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) σας κάθε έξι μήνες, εφόσον οι τιμές της γλυκόζης στο αίμα σας είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα, σε αντίθετη περίπτωση, κάθε τρεις μήνες.
  • Ελέγξτε ετησίως τα επίπεδα χοληστερόλης και τρυγλικεριδίων ( η LDL χοληστερόλη να είναι χαμηλότερη των 100mg /Dl).
  • Ελέγξτε ετησίως τη φυσιολογική νεφρική λειτουργία (τυχόν ύπαρξη μικροαλβουμινουρίας, όπως και τις τιμές κρετινίνης του ορού).
  • Επισκεφθείτε τον οφθαλμίατρό σας (και ειδικότερα κάποιον που ειδικεύεται στην διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια )τουλάχιστον μια φορά το χρόνο ή και περισσότερο εάν εμφανίζετε σύμπτωμα διαβητικής αμφιφληστροειδοπάθειας.
  • Επισκεφθείτε τον οδοντίατρό σας κάθε έξι μήνες για ένα βαθύ καθαρισμό κι εξέταση. Ενημερώστε τον ότι είσαστε διαβητικοί.
  • Φροντίστε ο οικογενειακός σας ιατρός να εξετάζει τα κάτω άκρα σας σε κάθε σας επίσκεψη.
  • Φροντίστε να μην παραλείπετε τη δόση των αναγκαίων εμβολίων και κάντε εμβόλιο για τη γρίπη κάθε χρόνο.

Σκλήρυνση κατά Πλάκας


Ορισμός

Η σκλήρυνση κατά πλάκας (Σκ.Π) πρόκειται για αυτοάνοση πάθηση που προσβάλλει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Απομυελωνιτική ασθένεια.



Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου


Η σκλήρυνση κατά πλάκας προσβάλλει περισσότερο το γυναικείο φύλο απ’ ότι το ανδρικό. Η διαταραχή πρωτοεμφανίζεται συνήθως μεταξύ των 20 – 40 ετών, αν και μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία.

Η Σκ.Π προκαλείται από βλάβη του ελύτρου / θήκη της μυελίνης, του προστατευτικού περιβλήματος των νευρικών κυττάρων. Όταν η θήκη αυτή υποστεί βλάβη, οι νευρικές ώσεις επιβραδύνονται ή σταματούν.

Η Σκ. Π πρόκειται για μια εξελισσόμενη πάθηση, εννοώντας ότι η νευρική βλάβη (νευροεκφυλισμός) επιδεινώνεται με τη πάροδο του χρόνου. Ο βαθμός επιδείνωσης διαφέρει από ασθενή σε ασθενή.

Η νευρική βλάβη οφείλεται σε φλεγμονή. Η φλεγμονή αναπτύσσεται όταν τα ίδια τα ανοσοκύτταρα επιτίθενται στο νευρικό σύστημα. Επανειλημμένα επεισόδια φλεγμονής, μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε τμήμα του εγκεφάλου και νωτιαίου μυελού.

Οι επιστήμονες αδυνατούν να δώσουν ακριβή απάντηση στο ερώτημα των παραγόντων που προκαλούν τη φλεγμονή. Οι περισσότερες απόψεις επισημαίνουν ότι μπορεί να ενοχοποιείται κάποιος ιός ή γενετική ανωμαλία ή και συνδυασμός των δύο.

Η Σκ.Π. εμφανίζεται συχνά στη βόρεια Ευρώπη, τις βόρειες πολιτείες των Η.Π.Α, τη νότια Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία. Γεωγραφικές μελέτες υποδεικνύουν ότι μπορεί να εμπλέκονται και περιβαλλοντικοί παράγοντες.

Άτομα με ιστορικό Σκ.Π. κι άτομα που κατοικούν σε περιοχές με υψηλότερο δείκτη εμφάνισης Σκ.Π, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα προσβολής της ασθένειας.


Συμπτώματα

Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα την εστία εντόπισης της επίθεσης και τον βαθμό σοβαρότητάς της. Τα επεισόδια δύναται να διαρκέσουν από μέρες, εβδομάδες έως και μήνες. Τα επεισόδια αυτά σημειώνουν εναλλαγές με περιόδους ύφεσης .

Διάφοροι παράγοντες όπως πυρετός, ζεστά λουτρά, έκθεση στον ήλιο κι άγχος, ενδέχεται να προξενήσουν ή να επιδεινώσουν τις επιθέσεις.

Η υποτροπή είναι σύνηθες. Ωστόσο, η πάθηση μπορεί να επιδεινωθεί και δίχως περιόδους απουσίας συμπτωμάτων.

Καθ΄ ότι τα νεύρα μπορούν να υποστούν βλάβη σε οποιοδήποτε σημείο του εγκεφάλου ή νωτιαίου μυελού, οι πάσχοντες από Σκ.Π. μπορεί να εμφανίζουν συμπτώματα σε οποιοδήποτε σημείου του σώματος.

Μυϊκά συμπτώματα:

  • Απώλεια ισορροπίας
  • Μυϊκοί σπασμοί
  • Αιμωδία ή περιοχικές διαταραχές της αισθητικότητας
  • Κινητικά προβλήματα στα άνω και κάτω άκρα
  • Προβλήματα βάδισης
  • Προβλήματα συντονισμού και μικρών βημάτων
  • Τρέμουλο / Τρόμο στο ένα ή και τα δύο χέρια ή πόδια
  • Αδυναμία ενός ή και των δύο άνω ή κάτω άκρων .


Εντερικά και κυστικά συμπτώματα:

  • Δυσκοιλιότητα κι ακράτεια κοπράνων
  • Δυσκολίες έναρξης ούρησης
  • Συχνή επιθυμία ούρησης
  • Έντονη επιθυμία ούρησης
  • Ακράτεια ούρων


Οφθαλμικά συμπτώματα:

  • Διπλωπία
  • Οφθαλμική ενόχληση
  • Μη ελεγχόμενο/ ακούσιο βλεφαρόσπασμα
  • Απώλεια όρασης (συνήθως επισυμβαίνει ομόπλευρα)


Αιμωδία, μυρμηκίαση ή άλγος

  • Άλγος προσώπου
  • Επίπονοι μυϊκοί σπασμοί
  • Μυρμηκίαση ή αίσθημα καύσου στα χέρια και στα πόδια


Άλλα εγκεφαλικά και νευρικά συμπτώματα:

  • Μειωμένη συγκέντρωση, πτωχή κρίση κι απώλεια μνήμης
  • Δυσκολία εκλογίκευσης και ικανότητας επίλυσης προβλημάτων
  • Κατάθλιψη ή αίσθημα στενοχώριας
  • Ζάλη και προβλήματα ισορροπίας
  • Απώλεια ακοής


Σεξουαλικά συμπτώματα:

  • Προβλήματα στύσης
  • Προβλήματα κολπικής εφύγρανσης


Συμπτώματα ομιλίας και κατάποσης:

  • Σύγχυση / σύντμηση συλλαβών ή δυσκολία κατανόησης του λόγου
  • Προβλήματα μάσησης και κατάποσης

Η κόπωση συνιστά ένα αρκετά ενοχλητικό σύμπτωμα, καθώς εξελίσσεται η νόσος. Παρουσιάζει επιδείνωση κατά τις απογευματινές ώρες.


Σημεία κι εξετάσεις

Τα συμπτώματα της πολλαπλής σκλήρυνσης, μπορεί να μιμούνται συμπτώματα άλλων διαταραχών του νευρικού συστήματος. Η διάγνωση της πάθησης βασίζεται στη διαφοροδιάγνωση.

Άτομα που πάσχουν από μια μορφή της Σκ.Π. που έχει ονομαστεί δευτεροπαθής εξελισσόμενη σκλήρυνση κατά πλάκας (υποτροπιάζουσα – υφέσιμη), ενδέχεται να έχουν ιστορικό τουλάχιστον δύο επιθέσεων, οι οποίες διαχωρίζονται μεταξύ τους από περιόδους ύφεσης ή απουσίας συμπτωμάτων.

Ο θεράπων ιατρός μπορεί να υποπτευθεί Σκ.Π. αν υπάρχει μειωμένη λειτουργία σε δύο διαφορετικά τμήματα του κεντρικού νευρικού συστήματος (όπως μη φυσιολογικά αντανακλαστικά) σε διαφορετικές χρονικές περιόδους.

Μια νευρολογική εξέταση μπορεί να αναδείξει μειωμένη νευρική λειτουργία σε μια περιοχή του σώματος ή σε πολλές (εξάπλωση μειωμένης νευρικής λειτουργίας).
Η εξέταση περιλαμβάνει:

  • Μη φυσιολογικά νευρικά αντανακλαστικά
  • Μειωμένη ικανότητα κίνησης τμήματος του σώματος
  • Μειωμένη ή μη φυσιολογική αισθητικότητα
  • Άλλες απώλειες του κεντρικού νευρικού συστήματος


Μια οφθαλμική εξέταση μπορεί να αναδείξει:

  • Μη φυσιολογική ανταπόκριση της κόρης του οφθαλμού
  • Αλλαγές στα οπτικά πεδία ή στις οφθαλμικές κινήσεις
  • Μειωμένη οξύτητα οράσεως
  • Προβλήματα στα εσωτερικά τμήματα του οφθαλμού
  • Ταχείες οφθαλμικές κινήσεις προκληθείσες από κίνηση του οφθαλμού


Οι διαγνωστικές εξετάσεις της πολλαπλής σκλήρυνσης περιλαμβάνουν:

  • Οσφυϊκή παρακέντηση (νωτιαία / σπονδυλική προσπέλαση – ήπια και στιγμιαία-) για εξετάσεις εγκεφαλονωτιαίου υγρού, συμπεριλαμβανομένου ολιγικλωνικές ζώνες στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ – CSF)
  • Μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου και της σπονδυλικής στήλης, οι οποίες είναι σημαντικές για τη διάγνωση και τη παρακολούθηση της Σκ.Π
  • Μελέτη νευρικής λειτουργίας (προκλητά οπτικά δυναμικά)



Θεραπεία

Έως και σήμερα δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία / ίαση με αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα για την εν λόγο πάθηση. Ωστόσο, υπάρχουν θεραπευτικές αγωγές που επιβραδύνουν τα συμπτώματα / εξέλιξη της νόσου. Στόχος της θεραπείας είναι ο έλεγχος των συμπτωμάτων, καθώς και να διατηρήσει ο ασθενής μια φυσιολογική ποιότητα ζωής.

Τα φαρμακευτικά σκευάσματα που χρησιμοποιούνται για να επιβραδύνουν την εξέλιξη της πάθησης και λαμβάνονται μακροχρόνια, περιλαμβάνουν:

  • Ιντερφερόνες, οξικό άλας γλατιραμέρης, μιτοξαντρόνη και ναταλιζουμάβη, τα οποία είναι εγκεκριμένα για τη θεραπεία της Σκ.Π
  • Μεθοτρεξάτη, αζαθιοπρίνη, ανοσογλοβουλίνη ενδοφλεβίως (IVIg) και κυκλοφωσφαμίδη (Cytoxan), μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση που τα ανωτέρω φαρμακευτικά σκευάσματα δε λειτουργούν επαρκώς

Τα στεροειδή μπορούν κι αυτά να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση της σοβαρότητας των επιθέσεων.

Τα φαρμακευτικά σκευάσματα που χορηγούνται για τον έλεγχο των συμπτωμάτων περιλαμβάνουν:

  • Φάρμακα για την αντιμετώπιση των μυϊκών σπασμών, όπως Lioresal, τιζανιδίνη ή βενζοδιαζεπίνη
  • Χολινεργικά φάρμακα για μείωση των προβλημάτων ούρησης
  • Αντικαταθλιπτικά για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων συμπεριφοράς και διάθεσης
  • Αμανταδίνη για την αντιμετώπιση της κούρασης

Τα παρακάτω ενδέχεται να βοηθήσουν τους πάσχοντες από Σκ.Π:

  • Φυσικοθεραπεία, λογοθεραπεία, εργασιοθεραπεία κι ομάδες υποστήριξης
  • Υποβοηθητικά εξαρτήματα, όπως πατερίτσες, ανυψωτήρες κλίνης, καθίσματα εντός το λουτρού, βοηθήματα βάδισης και μπάρες τοίχου
  • Ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα σωματικής άσκησης, εκτελούμενο στα αρχικά στάδια της νόσου
  • Υιοθέτηση υγιεινού τρόπου ζωής κι επαρκής ξεκούραση κι ανάπαυση
  • Αποφυγή κόπωσης, άγχους, έκθεσης σε υπερβολική θερμοκρασία και προσβολής από παθολογικές καταστάσεις (π.χ. συνάχι)

Συχνά απαιτούνται μετατροπές στην οικία προς εξασφάλιση της ασφάλειας κι ευκολίας κίνησης εντός αυτής.



Πρόγνωση

Η πρόγνωση της πάθησης ποικίλλει και είναι αρκετά δυσχερής να προβλεφθεί. Αν και πρόκειται για χρόνια νόσο και μη ιάσιμη, το προσδόκιμο ζωής μπορεί να είναι ανάλογη του φυσιολογικού ή σχεδόν του φυσιολογικού. Οι περισσότεροι ασθενείς με Σκ.Π. συνεχίζουν να περπατούν και να λειτουργούν στην εργασία τους, με ελάχιστη ανικανότητα, για περισσότερο από 20 έτη.

Οι ασθενείς με τα παρακάτω χαρακτηριστικά, διαθέτουν την καλύτερη πρόγνωση:

  • Γυναικείο φύλο
  • Άτομα που είχαν ηλικία μικρότερη των 30 ετών όταν προσβληθήκαν από τη νόσο
  • Άτομα που δεν έχουν συχνές επιθέσεις
  • Άτομα που η πάθηση έχει διαδρομή εξάρσεων και υφέσεων
  • Άτομα των οποίων η πάθησή τους είναι περιορισμένη, όπως αποδεικνύεται από απεικονιστικές εξετάσεις

Ο βαθμός ανικανότητας κι ενόχλησης εξαρτάται από:

  • Τη συχνότητα των επιθέσεων
  • Τη σοβαρότητα των επιθέσεων
  • Το τμήμα του κεντρικού νευρικού συστήματος που προσβάλλεται σε κάθε επίθεση


Οι περισσότεροι ασθενείς επανακτούν φυσιολογική ή σχεδόν φυσιολογική δραστηριότητα, στο διάστημα μεταξύ των επιθέσεων. Σιγά – σιγά, η απώλεια των λειτουργιών γίνεται μεγαλύτερη και σημειώνεται μικρότερη βελτίωση στα μεσοδιαστήματα των επιθέσεων. Με τη πάροδο του χρόνου, πολλοί ασθενείς χρήζουν τη βοήθεια αναπηρικού αμαξιδίου για να κινηθούν και παρουσιάζουν όλο και μεγαλύτερη δυσκολία στη μεταφορά τους εκτός αυτού.

Τα άτομα που διαθέτουν σύστημα υποστήριξης, συχνά, είναι ικανά να παραμείνουν εντός της οικίας τους αυτόνομοι.


Επιπλοκές

  • Κατάθλιψη
  • Δυσκολία κατάποσης
  • Δυσκολία σκέψης
  • Όλο και περισσότερη απώλεια ικανότητας αυτοφροντίδας
  • Οστεοπόρωση
  • Ανάγκη εισαγωγής καθετήρα
  • Έλκη πίεσης
  • Παρενέργειες φαρμακευτικών σκευασμάτων που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της πάθησης
  • Λοιμώξεις ουροδόχου οδού


Επικοινωνία με τον ιατρό σας


Καλέστε τον ιατρό σας αν:
  • Εμφανίσετε οποιοδήποτε σύμπτωμα Σκ Π.
  • Τα συμπτώματα επιδεινωθούν παρά τη θεραπευτική αγωγή
  • Η κατάστασή σας επιδεινωθεί στο βαθμό που η αυτοφροντίδα στην οικίας σας δεν είναι πια εφικτή





































Σοβαρή Υπενθύμιση:

Οι πληροφορίες που περιέχονται στο www.eumedline.eu έχουν σαν μοναδικό σκοπό την ενημέρωση και δεν αποτελούν πρόταση για οποιαδήποτε ιατρική-διαγνωστική εξέταση ή θεραπεία. Προτείνεται τα ανωτέρω να γίνονται σε συνεννόηση με τον γιατρό σας η άλλους επαγγελματίες υγείας.


Η ιατρική είναι μια συνεχώς μεταβαλλόμενη επιστήμη και η θεραπεία δεν είναι πάντα σαφώς καθορισμένη. Η νέα έρευνα αλλάζει καθημερινά τις διαγνωστικές και θεραπευτικές ενδείξεις. Το euMEDLINE προσπαθεί να παρέχει ενημερωμένες και ακριβείς πληροφορίες που είναι αποδεκτές γενικά μέσα στα ιατρικά πρότυπα κατά την διάρκεια της δημοσίευσης. Εντούτοις, δεδομένου ότι η ιατρική επιστήμη αλλάζει συνεχώς και το ανθρώπινο λάθος είναι πάντα δυνατό, το euMEDLINE δεν μπορεί να διαβεβαιώσει ότι οι πληροφορίες που περιέχονται σε αυτό είναι ακριβείς ή πλήρεις, ούτε είναι υπεύθυνο για τυχόν παραλείψεις, λάθη ή για τα αποτελέσματα της χρησιμοποίησης αυτών των πληροφοριών.


Ο αναγνώστης πρέπει να επιβεβαιώσει τις πληροφορίες που περιέχονται στο euMEDLINE από άλλες πηγές πριν από τη χρήση και ιδιαίτερα από τους επαγγελματίες υγείας. Ειδικότερα, όλες οι δόσεις, οι ενδείξεις, και οι αντενδείξεις των φαρμάκων πρέπει να επιβεβαιωθούν στο πληροφοριακό ένθετο των συσκευασιών των φαρμάκων. Η χρήση των εμπορικών ονομασιών των φαρμάκων γίνεται αποκλειστικά για ενημερωτικούς-πληροφοριακούς λόγους και δεν υποδηλώνει μεροληψία υπέρ αυτών.


Το euMEDLINE δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνο, άμεσα ή έμμεσα, για τη ζημιά ή την επιπλοκή που μπορεί να προκύψει με την εφαρμογή των πληροφοριών που περιέχονται στις σελίδες του. Για κάθε απορία επικοινωνήστε μαζί μας μέσω e-mail.