Ορισμός

Ο προστάτης είναι ένας αδένας του αναπαραγωγικού συστήματος του άρρεν φύλου, το οποίο παράγει το υγρό εκείνο που μεταφέρει το σπέρμα κατά την εκσπερμάτωση. Περιβάλλει την ουρήθρα, τον πόρο μέσω του οποίου, αποβάλλονται τα ούρα από τον οργανισμό.

Με τον όρο ευμεγέθης προστάτης εννοούμε ότι ο αδένας έχει αναπτυχθεί σε όγκο. Ο προστάτης αναπτύσσεται σε όγκο, σχεδόν σε όλους τους άνδρες με το πέρασμα του χρόνου. Κατά την ανάπτυξη του όγκου του αδένα, ο τελευταίος μπορεί να συμπιέζει την ουρήθρα, προκαλώντας διαταραχές στην ούρηση και την ουροδόχο κύστη.

Ο ευμεγέθης προστάτης συχνά καλείται και καλοήθης υπερπλασία του προστάτη ή καλοήθης υπερτροφία του προστάτη. Δεν πρόκειται για καρκίνο, ούτε αυξάνει τον κίνδυνο για αναπτύξει καρκίνου του προστάτη.



Εναλλακτικοί ορισμοί

ΒPH, Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (υπερτροφία), Προστάτης – ευμεγέθης



Αίτια, συχνότητα, παράγοντες κινδύνου

Μέχρι σήμερα, τα πραγματικά αίτια της υπερτροφίας του προστάτη, παραμένουν άγνωστα. Παράγοντες που σχετίζονται με την ηλικία και τους ίδιους τους όρχεις, ίσως να παίζουν κάποιο ρόλο στην υπερτροφία του αδένα. Άνδρες οι οποίοι έχουν υποβληθεί σε ορχεκτομή σε νεαρή ηλικία (για παράδειγμα λόγω καρκίνου των όρχεων), δεν αναπτύσσουν υπερπλασία του προστάτη.

Παρομοίως, αν κάποιος υποβληθεί σε ορχεκτομή μετά την εμφάνιση υπερπλασία του προστάτη, ο προστάτης ξεκινά να μειώνεται σε μέγεθος.

Σχετικά γεγονότα με την υπερτροφία του προστάτη:

• Οι πιθανότητες ανάπτυξης υπερτροφικού προστάτη αυξάνουν με την ηλικία.
• Η υπερπλασία του προστάτη είναι τόσο συχνή που έχει ειπωθεί ότι όλοι οι άνδρες θα την αναπτύξουν, αν κι εφόσον ζήσουν για αρκετά χρόνια.
• Η υπερπλασία του προστάτη εμφανίζεται σ’ ένα μικρό ποσοστό των ανδρών άνω των 40 ετών, ενώ το 90% των ανδρών την παρουσιάζουν μετά την ηλικία των 80 ετών.
• Δεν έχει αναγνωριστεί κανένας παράγοντας κινδύνου, εκτός από το να έχει κάποιος φυσιολογικούς όρχεις.

Συμπτώματα

Λιγότερο από τους μισούς άνδρες με υπερπλασία του προστάτη, παρουσιάζουν συμπτώματα της πάθησης, τα οποία περιλαμβάνουν:

• Λίγες σταγόνες ούρων μετά το πέρας της ούρησης
• Ανικανότητα ουρήσεως (κατακράτηση ούρων)
• Αδυναμία πλήρους αποβολής της ποσότητας των ούρων που περιέχονται στην ουροδόχη κύστη.
• Ακράτεια ούρων
• Η ανάγκη ουρήσεως δύο ή και περισσότερες φορές, κατά τη διάρκεια της νύχτας
• Άλγος κατά την ούρηση ή αιματηρά ούρα (αυτό ίσως να αποτελεί ένδειξη φλεγμονής).
• Καθυστερημένη εκκίνηση ουρήσεως
• Προσπάθεια ουρήσεως
• Έντονη κι αιφνίδια ανάγκη προς ούρηση
• Αδύναμη ροή ούρων

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις


Μετά τη λήψη πλήρους ατομικού ιστορικού, ο ιατρός σας, θα σας υποβάλλει σε δακτυλική εξέταση του ορθού, προκειμένου να ψηλαφίσει τον προστάτη αδένα.

Επίσης μπορεί να διεξαχθούν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• Ο μέσος όρος (αναλογία) της ροής των ούρων.
• Εξέταση υπολειπόμενων ούρων μετά την ούρηση, ούτως ώστε να υπολογιστεί η ποσότητα των ούρων που παραμένει στην ουροδόχο κύστη μετά την ούρηση.
• Η μελέτη της πίεσης ροής, εξετάζει την πίεση της κύστεως κατά την ούρηση
• Γενική ούρων για ανάδειξη πιθανών ερυθρών αιμοσφαιρίων ή πυοσφαιρίων
• Ουροκαλλιέργεια για έλεγχο πιθανής λοίμωξης
• Προσδιορισμός του ειδικού για τον προστάτη αντιγόνου στον ορό του αίματος, ενδεικτικό για καρκίνο του προστάτη
• Κυστεοσκόπηση.

Ίσως σας ζητηθεί να συμπληρώσετε κάποιο ερωτηματολόγιο που να αφορά τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων σας και της επιρροής τους στην καθημερινή σας ζωή. Το παρόν αποτέλεσμα ίσως να συγκριθεί με παλαιότερο, ώστε να διευκρινιστεί αν η κατάστασή σας επιδεινώθηκε ή όχι.


Θεραπεία

Η επιλογή της θεραπείας βασίζεται στη σοβαρότητα και την έκταση που έχουν τα συμπτώματα στην καθημερινή σας ζωή και την παρουσία ή μη της παθολογική σας κατάστασης. Η επιλογή της θεραπευτικής αγωγής περιλαμβάνει την «αδιάκοπη παρακολούθηση», αλλαγές στις καθημερινές σας συνήθειες, φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική επέμβαση.

Αν είστε άνω των 60 ετών, έχετε μεγάλες πιθανότητες να παρουσιάσετε συμπτώματα. Ωστόσο πολλές περιπτώσεις ανδρών με ευμεγέθη προστάτη, παρουσιάζουν ελάχιστα συμπτώματα. Πολύ χρήσιμο θα ήταν να προβείτε σε βήματα αυτό-φροντίδας.

Αν έχετε ευμεγέθης προστάτη οφείλετε να εξετάζεστε ετησίως, ώστε να παρακολουθείτε την εξέλιξη των συμπτωμάτων σας και να κρίνει ο ιατρός σας αν είναι πρέπει να προβείτε σε αλλαγή της θεραπευτικής σας αγωγής.

ΑΥΤΟ – ΦΡΟΝΤΙΔΑ

Για ήπια συμπτώματα:

• Να ουρείτε εφόσον νιώθετε επιτακτική ανάγκη. Ακόμη, επισκεφθείτε την τουαλέτα, όποτε σας δοθεί η ευκαιρία, ακόμη κι αν δεν έχετε έπειξη προς ούρηση.
• Αποφύγετε το αλκοόλ και την καφεΐνη, ιδίως μετά από γεύμα. Μην καταναλώνετε πολλά υγρά. Κάνετε κατανομή των υγρών που καταναλώνεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Αποφύγετε την κατανάλωση υγρών το τελευταίο δίωρο πριν τον ύπνο.
• Προσπαθήστε να μην προμηθεύεστε φαρμακευτικά σκευάσματα για συνάχι ή την παρραρινοκολπίτιδα, που περιέχουν αποσυμφορητικά και αντισταμινικά. Τα σκευάσματα αυτά μπορεί να αυξήσουν τα συμπτώματα του υπερπλασία του προστάτη.
• Προσπαθήστε να διατηρείτε ζεστή τη θερμοκρασία του σώματός σας και να ασκείστε τακτικά. Το κρύο περιβάλλον και η έλλειψη σωματικής άσκησης, επιδεινώνουν τα συμπτώματα.
• Μάθετε κι εκτελέστε ασκήσεις ενδυνάμωσης της λεκάνης
• Ελαττώστε το στρες. Τα νεύρα και η ένταση οδηγούν σε πιο συχνή ούρηση.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Η χειρουργική εκτομή του προστάτη συστήνεται στις περιπτώσεις που παρουσιάζετε:

• Ακράτεια ούρων
• Υποτροπιάζουσα αιματουρία
• Αδυναμία πλήρους αποβολής ούρων από την ουροδόχο κύστη (κατακράτηση ούρων)
• Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις
• Έκπτωση νεφρικής λειτουργίας
• Ουρολιθίαση

Η επιλογή της χειρουργικής τεχνικής, βασίζεται συνήθως στη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και στο μέγεθος, καθώς και σχήμα του προστάτη αδένα

• Διαουρηθρική εκτομή του προστάτη: αυτή είναι η πιο κοινή κι αποδεδειγμένη χειρουργική τεχνική για την αντιμετώπιση της υπερπλασία του προστάτη. Η Διαουρηθρική εκτομή του προστάτη συνίσταται στην εισαγωγή ενός ξέστρου, μέσω του πέους, και στην εκτομή του προστάτη «κομμάτι-κομμάτι».
• Διαουρηθρική διάνοιξη του προστάτη : η διαδικασία είναι παρόμοια με την Διαουρηθρική εκτομή του προστάτη, αλλά συνήθως χρησιμοποιείται σε άνδρες με μικρότερο μέγεθος προστάτη. Η τεχνική αυτή πολλές φορές δε χρήζει ενδονοσοκομειακή νοσηλεία. Όπως και στην Διαουρηθρική εκτομή του προστάτη, εισάγουμε, μέσω του πέους, στον προστάτη ένα ξέστρο. Στην τεχνική αυτή όμως, αντί να αφαιρείται ο προστάτης, εκτελείται μια τομή (διάνοιξη / σχάση) των ιστών του προστάτη, ούτως ώστε να μεγεθύνεται η έξοδο της ουρήθρας και συνεπώς διευκολύνεται η κυστική αποβολή.
• Απλή προστατεκτομή: μια «ανοιχτή» προστατεκτομή διεξάγεται με γενική ή ραχιαία αναισθησία. Εκτελείται μια τομή στην κοιλιακή χώρα ή περινεϊκή (η περιοχή πίσω από το όσχεο). Αφαιρείται μόνο το εσωτερικό τμήμα του προστάτη αδένα. Το εξωτερικό τμήμα (περίβλημα) παραμένει. Η τεχνική αυτή είναι χρονοβόρα και συνήθως απαιτεί 5 – 10 μέρες νοσηλείας.

Οι περισσότεροι άνδρες που έχουν υποβληθεί σε χειρουργείο για τον προστάτη, παρουσίασαν βελτίωση της αναλογίας ροής ούρων και των συμπτωμάτων τους.
Υπάρχουν ωστόσο, κι άλλες λιγότερο αιματηρές τεχνικές. Αυτές χρησιμοποιούν διάφορες μορφές θερμότητας, προκειμένου να καταστρέψουν τον ιστό του προστάτη, περιλαμβάνοντας:

• Ενέργεια ραδιοσυχνότητας – διαουρηθρική εξαίρεση δια βελόνας
• Ενέργεια μικροκυμάτων – διαουρηθρική θερμοθεραπεία με μικροκύματα
• Ηλεκτρικό ρεύμα – διαουρηθρική ηλεκτροεξάτμιση
• Ζεστό νερό – θερμοθεραπεία εισάγοντας νερό
• Λέιζερ – πήξη με λέιζερ του διάμεσου ιστού και εκπυρήνωση του προστάτη με όλμιο λέιζερ .

Καμία ωστόσο από τις παραπάνω τεχνικές δεν αποδείχθηκε καλύτερη της Διαουρηθρικής εκτομής του προστάτη. Ασθενείς που υποβάλλονται σε τέτοιου είδους λιγότερο αιματηρές επεμβάσεις, έχουν μεγάλη πιθανότητα να ξαναχρειαστούν χειρουργείο μετά από 5 ή 10 χρόνια. Ωστόσο αυτές οι τεχνικές προτιμώνται:

• Ασθενείς Νεαρής ηλικίας (πολλές εκ των λιγότερο αιματηρών επεμβάσεων έχουν χαμηλότερο κίνδυνο να οδηγήσουν σε ανικανότητα και ακράτεια ούρων, απ΄ ότι η Διαουρηθρική εκτομή του προστάτη, παρ’ ότι η τελευταία δεν κρύβει τόσο μεγάλο κίνδυνο για κάτι τέτοιο).
• Ηλικιωμένους ασθενείς
• Ασθενείς με σοβαρές παθολογικές καταστάσεις, συμπεριλαμβάνοντας τον αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη, την κίρρωση, τον αλκοολισμό, τη ψύχωση και σοβαρές αναπνευστικές, νεφρικές ή καρδιακές παθήσεις
• Άνδρες υπό αντιπηκτική αγωγή.

Πιο εξελιγμένη τεχνική αποτελεί η ρομποτική προστεκτομή. Ωστόσο η τεχνολογία στον τομέα αυτό, είναι ακόμη περιορισμένη και θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν η ανάλογη εμπειρία του ιατρού. Προς το παρόν, δεν έχουν διεξαχθεί μακροχρόνιες μελέτες αυτής της τεχνικής.

Άλλη μορφή θεραπείας αποτελεί και ο προστατευτικός διαστολέας (stent).



Επιπλοκές


Άνδρες με χρόνια Ευμεγέθη προστάτη και σταδιακή επιδείνωση των συμπτωμάτων, μπορεί να παρουσιάσουν:

• Αιφνίδια ανικανότητα ουρήσεως
• Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος
• Ουρολιθίαση
• Βλάβη των νεφρών
• Αιματουρία

Ακόμη και μετά τη χειρουργική αποκατάσταση, η επανεμφάνιση του Ευμεγέθη προστάτη μπορεί να επέλθει με το πέραμα του χρόνου.


Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό


Καλέστε αμέσως τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε:

• Μειωμένη ποσότητα ούρων
• Πυρετό ή ρίγη
• Άλγος στη ράχη, στην κοιλιακή χώρα ή στην πλάγια επιφάνεια του σώματος
• Παρουσία αίματος ή πύου στα ούρα σας.

Επίσης καλέστε τον ιατρό σας αν:

• Η ουροδόχος κύστη σας, δεν σας δίνει την εντύπωση της πλήρους κένωσης, μετά την ούρηση.
• Λαμβάνεται φαρμακευτικά σκευάσματα που μπορεί να οδηγήσουν σε διαταραχές του ουροποιητικού, όπως διουρητικά, αντισταμινικά, αντικαταθλιπτικά ή ηρεμιστικά. Μη σταματήσετε ή τροποποιήσετε την αγωγή σας, χωρίς τη συμβουλή του ιατρού σας.
• Αν ήδη παίρνεται μέτρα «αυτό-φροντίδας», εδώ και 2 μήνες, χωρίς αποτέλεσμα.

Δείτε εδώ σχετικά Βίντεο για τον προστάτη

Oρισμός

Οι πέτρες της ουροδόχου κύστης είναι σκληρές εναποθέσεις ανόργανων ουσιών στην ουροδόχο κύστη.


Εναλλακτικοί όροι

Πέτρες – ουροδόχος κύστη, Πέτρες ουρικής οδού, Χολόλιθοι ουροδόχου κύστης

Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Οι πέτρες στην ουροδόχο κύστη είναι συνήθως συνέπεια ενός άλλου ουρολογικού προβλήματος, όπως:

• Κυστικό εκκόλπωμα
• Διογκωμένος προστάτης
• Nευρογενής κύστη
• Ουρολοίμωξη

Περίπου 95% των πετρών της ουροδόχου κύστης εμφανίζονται σε άντρες. Οι πέτρες της ουροδόχου κύστης είναι πολύ σπανιότερες από τις πέτρες των νεφρών.

Οι πέτρες της ουροδόχου κύστης μπορεί να εμφανιστούν όταν τα ούρα στην κύστη συμπυκνώνονται με αποτέλεσμα να δημιουργούνται κρύσταλλοι. Συμπτώματα εκδηλώνονται αν η πέτρα ερεθίζει το τοίχωμα της κύστης ή εμποδίζει την εκροή των ούρων από την κύστη.


Συμπτώματα

• Κοιλιακός πόνος, πίεση
• Αφύσικου χρώματος ή σκουρόχρωμα ούρα
• Αιματουρία
• Δυσχέρεια στην ούρηση
• Συχνουρία
• Αδυναμία για ούρηση παρά μόνο σε ορισμένη στάση
• Διακεκομμένη ούρηση
• Πόνος, δυσφορία στο πέος
• Ουρολοίμωξη

- Δυσουρία (πόνος κατά την ούρηση)
- Πυρετός
- Εντονη ανάγκη για ούρηση

Η ακράτεια μπορεί επίσης να συνδέεται με πέτρες στην ουροδόχο κύστη.


Ενδείξεις και εξετάσεις

• Η ακτινογραφία της ουροδόχου κύστης ή της πυέλου μπορεί να διαπιστώσει την παρουσία πετρών.
• Η κυστοσκόπηση μπορεί να αποκαλύψει την ύπαρξη πέτρας στην ουροδόχο κύστη.
• Η φυσική εξέταση, συμπεριλαμβανομένης της πρωκτικής εξέτασης, μπορεί να αποκαλύψει διόγκωση του προστάτη ή άλλες ουρολογικές διαταραχές.
• Η ανάλυση ούρων μπορεί να εμφανίσει αίμα στα ούρα ή ουρολοίμωξη.
• Η καλλιέργεια ούρων (με ελεύθερο ρεύμα ούρησης) μπορεί να διαπιστώσει τη λοίμωξη.

Θεραπεία

Η κατανάλωση 6 - 8 ποτηριών νερού ή περισσότερων την ημέρα αυξάνει την παραγωγή ούρων και μπορεί να βοηθήσει στην αποβολή των πετρών.

Ο γιατρός σας μπορεί να αφαιρέσει τις πέτρες που δεν αποβάλλονται, με τη χρήση κυστοσκόπιου (μικρός σωλήνας που περνά μέσω της ουρήθρας στην κύστη). Η εξωσωματική λιθοτριψία με τη χρήση υπερηχητικών κυμάτων διαλύει τις πέτρες.

Ορισμένες πέτρες μπορεί να πρέπει να αφαιρεθούν με ανοιχτή χειρουργική επέμβαση.

Φάρμακα σπάνια χρησιμοποιούνται προκειμένου να διαλυθούν οι πέτρες.

Πρέπει απαραίτητα να θεραπευτούν τα αίτια δημιουργίας των πετρών της ουροδόχου κύστης. Συνηθέστερα οι πέτρες στην ουροδόχο κύστη συνοδεύουν την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη ή την απόφραξη της ουροδόχου κύστης.

Για ασθενείς με καλοήθη υπερπλασία του προστάτη και πέτρες στην ουροδόχο κύστη, η οπισθοτομία του προστάτη μέσω ουρήθρας, μπορεί να εκτελεσθεί με λιθοτριψία.


Πρόγνωση

Οι περισσότερες πέτρες της ουροδόχου κύστης αποβάλλονται ή μπορούν αφαιρεθούν χωρίς να αφήσουν μόνιμη βλάβη στην κύστη. Εάν όμως το γενεσιουργό αίτιο δεν θεραπευτεί, μπορεί να δημιουργηθούν ξανά.

Εάν οι πέτρες δεν αντιμετωπιστούν θεραπευτικά, μπορεί να προκαλούν συχνά ουρολοιμώξεις ή να δημιουργήσουν μόνιμη βλάβη στην ουροδόχο κύστη ή τα νεφρά.


Επιπλοκές

• Οξεία αμφοτερόπλευρη αποφρακτική ουροπάθεια
• Χρόνια δυσλειτουργία της κύστης (ακράτεια ή επίσχεση ούρων)
• Απόφραξη της ουρήθρας
• Επανεμφάνιση των πετρών
• Νεφροπάθεια παλινδρόμησης
• Ουρολοίμωξη

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν έχετε συμπτώματα που παραπέμπουν σε πέτρες της ουροδόχου κύστης.


Πρόληψη

Η άμεση θεραπεία των ουρολοιμώξεων ή άλλων ουρολογικών παθήσεων μπορεί να αποτρέψει τη δημιουργία πετρών στην ουροδόχο κύστη.