Ορισμός

Ο σακχαρώδης διαβήτης (Σ. Δ.) είναι μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα σακχάρου/ γλυκόζης στο αίμα.

Βλ. επίσης:

• Σακχαρώδης διαβήτης Τύπου 1
• Σακχαρώδης διαβήτης Τύπου 2

Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη που παράγεται στο πάγκρεας και ρυθμίζει τις τιμές σακχάρου στο αίμα. Ο Σ. Δ. προκαλείται είτε από σχετική έλλειψη ινσουλίνης είτε από κυτταρικές αντιδράσεις στην ινσουλίνη ή και τα δύο μαζί.

Για την πλήρη κατανόηση της πάθησης αυτής, σημαντικό είναι να γνωρίζουμε την ακριβής πορεία της φυσιολογικής διαδικασίας, κατά την οποία η τροφή διαμελίζεται και χρησιμοποιείται από τον οργανισμό για ενέργεια.

Κατά την πέψη της τροφής, πραγματοποιούνται κάποιες διαδικασίες:

• Ένα σάκχαρο, ονομαζόμενο γλυκόζη, εισάγεται στην αιματικά ροή. Η γλυκόζη αποτελεί πηγή ενέργειας για τον οργανισμό.
• Το πάγκρεας παράγει ινσουλίνη. Ο ρόλος της ινσουλίνης είναι η μεταφορά της γλυκόζης από την αιματική ροή στα μυϊκά, λιπώδη και ηπατικά κύτταρα για να χρησιμοποιηθεί εκεί πλέον ως ενέργεια.

Τα άτομα που πάσχουν από Σ. Δ. έχουν υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Αυτό συμβαίνει διότι:

• Το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ποσότητα ινσουλίνης.
• Τα λιπώδη, τα μυϊκά κα και τα ηπατικά κύτταρα δεν αντιδρούν φυσιολογικά στην ινσουλίνη.
• Πραγματοποιούνται και τα δύο παραπάνω

Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι σακχαρώδους διαβήτη:

• Σ. Δ. Τύπου 1, του οποίου η διάγνωση τίθενται συνήθως στην παιδική ηλικία. Πολλά άτομα διαγνώσκονται ότι πάσχουν από Σ. Δ. μετά την ηλικία των είκοσι χρόνων. Στην πάθηση αυτή, ο οργανισμός παράγει ελάχιστη ή σχεδόν καθόλου ινσουλίνη. Για τους πάσχοντες απαιτείται καθημερινά η ενέσιμη ινσουλίνη. Η ακριβής αιτία της νόσου παραμένει άγνωστη. Τα γονίδια, οι ιοί κι άλλες αυτοάνοσες παθήσεις, μπορεί να εμπλέκονται στη νόσο αυτή.
• Σ. Δ. Τύπου 2, ο οποίος εμφανίζεται συχνότερα από τον Σ. Δ. Τύπου 1. Οι περισσότεροι είναι πάσχοντες Σ. Δ. Τύπου 2. Εμφανίζεται συνήθως κατά την ενήλικη ζωή. Ωστόσο, όλο και συχνότερα παρατηρείται άτομα νεαρής ηλικίας να πάσχουν από Σ. Δ. Κατά τη νόσο αυτή, το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη, ώστε να διατηρήσει σε κανονικά επίπεδα το σάκχαρο του αίματος, συχνά διότι ο οργανισμός δεν αντιδρά φυσιολογικά στις δράσεις της ινσουλίνης. Πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από Σ. Δ. δεν το γνωρίζουν, αν και πρόκειται για μια κρίσιμη κατάσταση.
• Ο Σ. Δ. που εμφανίζεται κατά την περίοδο της κύησης, σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή αυτής παρουσιάζει αύξηση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα, σε εγκυμονούσες γυναίκες που ωστόσο δεν πάσχουν από Σ. Δ. Οι τελευταίες είναι άτομα υψηλού κινδύνου για εμφάνιση Σ. Δ. Τύπου 2 και καρδιαγγειακών παθήσεων.

Οι παράγοντες κινδύνου για τον Σ. Δ. Τύπου 2 είναι πολλοί, μερικοί από αυτούς είναι:

• Ηλικία άνω των 45 ετών
• Θετικό οικογενειακό ιστορικό
• Εγκυμοσύνη που εμφανίζει διαβήτη ή γέννηση βρέφους άνω των 4,5 κιλών
• Καρδιακές παθήσεις
• Υψηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα
• Παχυσαρκία
• Έλλειψη σωματικής άσκησης
• Πολυκυστικές ωοθήκες
• Προγενέστερη μείωση στην ανοχή του σακχάρου
• Ορισμένες φυλές (όπως οι Αφρο-αμερικανοί, οι ιθαγενείς Αμερικάνοι-ινδιάνοι, Ασιάτες, κάτοικοι νησιών του ειρηνικού ωκεανού και ισπανόφωνοι Αμερικανοί).

Συμπτώματα

Υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, μπορούν να προκαλέσουν κρίσιμες καταστάσεις, όπως:

• Θολή όραση
• Εκσεσημασμένη δίψα
• Κόπωση
• Συχνοουρία
• Πείνα
• Απώλεια βάρους

Ωστόσο, επειδή η εξέλιξη του Σ. Δ. είναι αργή, πολλοί ασθενείς δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα.


Συμπτώματα του Σ. Δ. Τύπου 1:

• Κόπωση
• Εκσεσημασμένη δίψα
• Αυξημένη ούρηση
• Ναυτία
• Έμετος
• Απώλεια βάρους, παρά την αυξημένη όρεξη για φαγητό.

Συνήθως οι πάσχοντες του Σ. Δ. Τύπου 1 εμφανίζουν συμπτώματα σε βραχύ χρονικό διάστημα. Η διάγνωση τους, τις περισσότερες φορές τίθεται στα επείγοντα.


Συμπτώματα Σ. Δ. Τύπου 2:

• Θολή όραση
• Κόπωση
• Αυξημένη δίψα
• Αυξημένη όρεξη
• Αυξημένη ούρηση

Σημεία και παρά-κλινικές εξετάσεις

Μια ανάλυση ούρων, μπορεί να μας αποκαλύψει τη διάσπαση λιπών από την παρουσία γλυκόζης και κετόνων. Ωστόσο, μια γενική ούρων δε μπορεί να θέσει τη διάγνωση του διαβήτη.

Οι ακόλουθες αιματολογικές εξετάσεις είναι διαγνωστικές για το Σ. Δ. :

• Τα επίπεδα γλυκόζης κατά τη νηστεία άνω των 126 mg/dL, σε δύο επανειλημμένες εξετάσεις, συνηγορούν υπέρ του Σ. Δ. Τα επίπεδα μεταξύ των 100 και 126 mg/dL αναφέρονται σε μειωμένα επίπεδα γλυκόζης νηστείας ή ασυμπτωματικό διαβήτη. Τα επίπεδα αυτά αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του Σ. Δ. Τύπου 2 και των επιπλοκών του.
• Εάν μετά το πέρας δύο ωρών, χορήγησης δια του στόματος σάκχαρις , η εξέταση στην ανοχή της γλυκόζης κατά τη νηστεία, είναι υψηλότερη των 200mg / dL, τίθεται η διάγνωση του διαβήτη. (η εξέταση αυτή χρησιμοποιείται περισσότερο για τον Σ. Δ. Τύπου 2).
• Σε μια τυχαία μέτρηση της γλυκόζης, αν βρεθεί ότι είναι υψηλότερη των 200mg/dL και συνυπάρχουν κλινικά συμπτώματα, όπως αυξημένη δίψα, ούρηση και κόπωση, υπάρχει μεγάλη υποψία ότι ο ασθενής πάσχει από Σ. Δ. (η εξέταση αυτή πρέπει να επιβεβαιωθεί με μια εξέταση γλυκόζης στο αίμα κατά τη νηστεία).

Τα άτομα που πάσχουν από Σ. Δ. οφείλουν να ελέγχουν τα επίπεδα αιμογλοβίνης Α1c (HbA1c) κάθε 3-6 μήνες. Το Α1c (HbA1c) είναι ένα μέτρο μέσης τιμής της γλυκόζης στο αίμα, κατά τη διάρκεια των 2-3 προηγουμένων μηνών. Πρόκειται για ένα πολύ χρήσιμο μέσο όσον αφορά τον καθορισμό της έκβασης της αγωγής.


Θεραπεία

Ο πρωταρχικός σκοπός της θεραπείας είναι η αγωγή της κέτωσης και των αυξημένων επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Επειδή ο Σ. Δ. Τύπου 1 εμφανίζεται αιφνίδια κι έχει σοβαρά συμπτώματα, τα άτομα που έχουν μόλις διαγνωσθεί με αυτή τη νόσο οφείλουν να επισκεφθούν κάποιο νοσοκομείο.

Σκοπός μακροπρόθεσμης αντιμετώπισης:

• Αύξηση ορίου ηλικίας
• Πρόληψη του Σ. Δ. και των σχετικών του επιπλοκών, όπως πλήρη απώλεια όρασης, καρδιακές παθήσεις, έκπτωση νεφρικής λειτουργίας και ακρωτηριασμός άκρων.

Τα παραπάνω μπορούν να επιτευχθούν με:

• Έλεγχο αρτηριακής πίεσης και χοληστερόλης
• Προσεκτική αυτοεξέταση επιπέδων γλυκόζης στο αίμα
• Ενημέρωση-παιδεία
• Σωματική άσκηση
• Σωστή υγιεινή κάτω άκρων
• Προγραμματισμός γεύματος και έλεγχος σωματικού βάρους
• Φαρμακευτική αγωγή ή χρήση ινσουλίνης

Δεν είναι ιάσιμη πάθηση. Η αγωγή περιλαμβάνει αντιδιαβητικά δισκία, δίαιτα, σωματική άσκηση για τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και την πρόληψη των συμπτωμάτων της νόσου.

ΔΙΔΑΧΗ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ

Η διδαχή προληπτικών μέτρων και τεχνικών, βοηθά στην αποφυγή επείγουσας ιατρικής θεραπείας.
Τα μέτρα και οι τεχνικές περιλαμβάνουν:

• Πώς να εντοπίσετε και να αντιμετωπίσετε τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (υπογλυκαιμία), καθώς και τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (υπέργλυκαιμία).
• Πώς και πότε να τρέφεστε
• Πώς να λαμβάνετε ινσουλίνη ή αντιδιαβητικά δισκία
• Πώς να εξετάζετε και να καταγράφετε τη γλυκόζη στο αίμα.
• Πώς να κάνετε εξέταση ούρων για κετόνες (μόνον Σ. Δ. Τύπου 1)
• Πώς να προσαρμόσετε την ινσουλίνη ή την εισαγωγή τροφών όταν επέλθει αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες και τη σωματική άσκηση
• Πώς να αντιμετωπίσετε τις μέρες που δε νιώθετε καλά.
• Πότε πρέπει να εφοδιαστείτε με διαβητικά υλικά και πώς να τα διατηρήσετε.

Μετά τη διδαχή των βασικών μέτρων για τη θεραπεία της νόσου, ενημερωθείτε για τα μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας και τους καλύτερους τρόπους αποφυγή αυτών. Μείνετε ενημερωμένοι, καθώς υπάρχουν νέες έρευνες και πιο εξελιγμένοι τρόποι αντιμετώπισης της νόσου.


ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ

Αν πάσχετε από Σ. Δ. , ο ιατρός σας θα σας συστήσει να ελέγχεται τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα σας, σε τακτά χρονικά διαστήματα (αυτοεξέταση). Διατίθενται στην αγορά, διάφορες ταινίες (στικ) και χρειάζεται μονάχα μια σταγόνα αίματος. Με την αυτοπαρακολούθηση, ενημερωνόσαστε για το πώς η δίαιτα, τα αντιδιαβητικά χάπια και η σωματική άσκηση, συν-λειτουργούν, επαρκούν και ρυθμίζουν σωστά το Σ. Δ. και συνεπώς βοηθούν στην αποφυγή επιπλοκών.

Η Αμερικανική Ένωση του Διαβήτη (A. D. A ) συνιστά να διατηρείται τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα στην κλίμακα του:

• 80 – 120 mg/dL προ γεύματος
• 100 – 140 mg/ dL πριν τον ύπνο

ο θεράπων ιατρός θα σας ρυθμίσει την κλίμακα αναλόγως με την κλινική σας κατάσταση.

ΠΩΣ ΝΑ ΤΡΕΦΕΣΤΕ

Συμβουλευτείτε τον οικογενειακό σας ιατρό σχετικά με την ποσότητα λιπών, πρωτεΐνης και υδατανθράκων που χρειάζεστε στη δίαιτά σας. Ένας διαιτολόγος θα σας βοηθούσε στις διατροφικές σας ανάγκες.
Οι πάσχοντες από Σ. Δ. πρέπει να γευματίζουν την ίδια ώρα κάθε μέρα και να είναι συνεπής με το είδος της τροφής που επιλέγουν. Αυτό βοηθά στην αποφυγή πολύ υψηλών ή πολύ χαμηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Τα άτομα που από Σ. Δ. πρέπει να ακολουθούν μια καλά-ισορροπημένη και χαμηλή σε λιπαρά δίαιτα.


ΛΗΨΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

Η ινσουλίνη, τα αντιδιαβητικά δισκία και τα υπογλυκαιμικά φάρμακα, είναι σκευάσματα προς αντιμετώπιση της νόσου.
Ο οργανισμός των ατόμων που πάσχουν από Σ. Δ. Τύπου 1, δεν μπορεί από μόνος του να παράγει ινσουλίνη. Χρειάζονται καθημερινά ενέσεις ινσουλίνης. Δε διατίθενται ινσουλίνη σε μορφή per os. Χρειάζεται μία έως και τέσσερις ενέσεις ημερησίως. Κάποιοι ασθενείς χρησιμοποιούν αντλία ινσουλίνης. Η τελευταία τοποθετείται μόνιμα στον ασθενή και παρέχει σταθερή ροή ινσουλίνης. Άλλοι ασθενείς λαμβάνουν ινσουλίνη σε εισπνεόμενα σκευάσματα. Βλ. Σ. Δ. Τύπου 1
Σε αντίθεση με το Σ. Δ. Τύπου 1, ο Τύπος 2, μπορεί να αντιδράσει θετικά με τη σωματική άσκηση, τη δίαιτα και τη λήψη φαρμάκων δια του στόματος.
Ενδέχεται να διαφοροποιηθεί ο τύπος της φαρμακευτικής αγωγής, κατά την εγκυμοσύνη και κατά τον θηλασμό.
Ο Σ. Δ. κατά την περίοδο της κύησης μπορεί να αντιμετωπιστεί με σωματική άσκηση κι αλλαγές στη δίαιτά σας.

ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

Η τακτική σωματική είναι σημαντική για τα άτομα που πάσχουν από Σ. Δ. Βοηθά στο έλεγχο του επιπέδου σακχάρου στο αίμα, στην απώλεια βάρους και στην υψηλή αρτηριακή πίεση. Οι πάσχοντες από Σ.Δ. που ασκούνται σωματικά, έχουν μειωμένες πιθανότητες για καρδιακή ανακοπή ή οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο, σε σχέση με αυτούς που δεν ασκούνται τακτικά.
Σημειώσεις άξιες να λάβετε υπ΄ όψην:

• Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας πριν προβείτε σε αλλαγή του προγράμματος γυμναστικής σας.
• Ζητείστε ιατρική συμβουλή για την καταλληλότητα των υποδημάτων σας.
• Επιλέξτε μια ευχάριστη δραστηριότητα, κατάλληλη των φυσικών σας δυνατοτήτων
• Ασκηθείτε σωματικά καθημερινά, κι αν είναι δυνατόν την ίδια ώρα κάθε μέρα
• Παρακολουθήστε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας, πριν και μετά την άσκηση
• Να προμηθεύεστε πάντα με τροφές που περιέχουν υδατάνθρακες γρήγορης καύσης για την περίπτωση εμφάνισης υπογλυκαιμίας κατά ή μετά την άσκηση
• Να έχετε πάντα μαζί σας την ταυτότητα του διαβητικού, καθώς και το κινητό σας τηλέφωνο για οποιαδήποτε περίπτωση ανάγκης.
• Να καταναλώνεται πάντα αρκετά υγρά, χωρίς προσθήκη ζάχαρης, πριν, κατά και μετά την άσκηση.

Πιθανός να χρειαστείτε αλλαγή στη δίαιτά σας ή στη δόση των φαρμάκων σας, σε περίπτωση που προβείτε σε αλλαγές εντάσεως της σωματικής σας άσκησης ή διάρκειας, για τη διατήρηση σταθερών των τιμών της γλυκόζης του ορού.

ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ

Οι πάσχοντες του Σ. Δ. συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα στα κάτω άκρα. Ο Σ. Δ. προκαλεί νοσήματα των αγγείων, καθώς και των νεύρων του άκρου ποδός, και μειώνει την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμήσει φλεγμονή στα σημεία αυτά. Μπορεί να μην αντιληφθείτε τον τραυματισμό στο άκρο πόδα έως μόνο, κατά την ανάπτυξη φλεγμονής σε αυτό. Νέκρωση του δέρματος κι άλλων ιστών μπορεί να προκληθεί.
Αν παραμείνει χωρίς αγωγή, ίσως χρειαστεί ο ακρωτηριασμός του. Ο Σ. Δ. είναι η συχνότερη αιτία ακρωτηριασμών.
Προβείτε σε ετήσιες εξετάσεις και φροντίστε τα κάτω άκρα σας, προς αποφυγή τραυματισμού αυτού.




Πρόγνωση

Με μια σωστή ρύθμιση του επιπέδου σακχάρου στο αίμα κι έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, πολλές από τις επιπλοκές του διαβήτη μπορούν να αποτραπούν.

Μελέτες έχουν δείξει ότι ένας αυστηρός έλεγχος, από πάσχοντες του Σ.Δ., του επιπέδου σακχάρου στο αίμα, της χοληστερόλης και της αρτηριακής πίεσης, μειώνει τον κίνδυνο νεφρικών παθήσεων, παθήσεων του οφθαλμικού συστήματος, του νευρικού συστήματος, καρδιακής ανακοπή και εγκεφαλικού επεισοδίου.


Επιπλοκές

Οι Επείγουσες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• υπερωσμωτικό κώμα
• διαβητική κετοξέωση.

Οι μακροχρόνιες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• αρτηριοσκλήρυνση
• στεφανιαία νόσο
• Διαβητική νεφροπάθεια
• Διαβητική νευροπάθεια
• διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Προβλήματα στύσης
• Υπερλιπιδαιμία
• Υπέρταση
• Λοιμώξεις του δέρματος, του θηλυκού γεννητικού και ουροποιητικού συστήματοςI
• Περιφερική αγγειοπάθεια
• Εγκεφαλικό επεισόδιο


Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε το 166 ή επισκεφθείτε τα επείγοντα, αν έχετε συμπτώματα κετοξέωσης:

• κοιλιακό άλγος
• γρήγορες και βαθιές αναπνοές
• αυξημένη δίψα και ούρηση
• απώλεια αισθήσεων
• ναυτία
• γλυκιά απόπνοια στην αναπνοή

Επισκεφθείτε τα επείγοντα ή καλέστε το 166 αν παρουσιάσετε συμπτώματα υπογλυκαιμίας (υπογλυκαιμικού κόματος ή οξεία αντίδραση στην ινσουλίνη):

• σύγχυση
• σπασμούς ή απώλεια αισθήσεων
• ζάλη
• διπλωπία
• νωχελικότητα
• κεφαλαλγία
• έλλειψη συγκέντρωσης-συντονισμού
• αδυναμία

Πρόληψη

Αν διατηρήσετε ένα ιδανικό σωματικό βάρος κι έναν δραστήριο τρόπο ζωής, βοηθούν στην αποτροπή εμφάνισης του Σ. Δ. Τύπου 2
Έως και σήμερα δεν υπάρχει τρόπος αποφυγής, αλλά και ανίχνευσης του Σ. Δ. Τύπου 1.

Η προσπάθεια ανίχνευσης σε ασυμπτωματικά άτομα για την ήδη ή μελλοντική ύπαρξη, συνίσταται σε :

• Υπέρβαρα παιδιά που διαθέτουν κι άλλους παράγοντες κινδύνου, από την ηλικία των δέκα ετών, κι επανάληψη της προσπάθεια ανίχνευσης ανά δύο έτη.
• Υπέρβαρους ενήλικες (BMI-Ιδανική Μάζα Σώματος υψηλότερη των 25) που διαθέτουν κι άλλους παράγοντες κινδύνου.
• Ενήλικες άνω των 45 ετών, να επαναλάβουν την προσπάθεια ανίχνευσης, κάθε 3 χρόνια.

Προς αποφυγή των επιπλοκών του Σ. Δ. επικοινωνήστε με τον οικογενειακό σας ιατρό τουλάχιστον τέσσερις φορές το χρόνο. Συζητείστε τυχόν προβλήματά σας.

Προβείτε τακτικά στις ακόλουθες εξετάσεις:

• Ελέγξτε την αρτηριακή σας πίεση κάθε χρόνο (ο στόχος της ιδανικής αρτηριακής πίεσης πρέπει να είναι 130 / 80 mm/Hg ή χαμηλότερα)
• Ελέγξτε τη γλυκοζηλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) σας κάθε έξι μήνες, εφόσον οι τιμές της γλυκόζης στο αίμα σας είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα, σε αντίθετη περίπτωση, κάθε τρεις μήνες.
• Ελέγξτε ετησίως τα επίπεδα χοληστερόλης και τρυγλικεριδίων ( η LDL χοληστερόλη να είναι χαμηλότερη των 100mg /Dl).
• Ελέγξτε ετησίως τη φυσιολογική νεφρική λειτουργία (τυχόν ύπαρξη μικροαλβουμινουρίας, όπως και τις τιμές κρετινίνης του ορού).
• Επισκεφθείτε τον οφθαλμίατρό σας (και ειδικότερα κάποιον που ειδικεύεται στην διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια )τουλάχιστον μια φορά το χρόνο ή και περισσότερο εάν εμφανίζετε σύμπτωμα διαβητικής αμφιφληστροειδοπάθειας.
• Επισκεφθείτε τον οδοντίατρό σας κάθε έξι μήνες για ένα βαθύ καθαρισμό κι εξέταση. Ενημερώστε τον ότι είσαστε διαβητικοί.
• Φροντίστε ο οικογενειακός σας ιατρός να εξετάζει τα κάτω άκρα σας σε κάθε σας επίσκεψη.
• Φροντίστε να μην παραλείπετε τη δόση των αναγκαίων εμβολίων και κάντε εμβόλιο για τη γρίπη κάθε χρόνο.

Ορισμός

Ο σακχαρώδης διαβήτης Τύπου 1 (Σ.Δ. Τύπου 1) είναι μία χρόνια πάθηση που προκαλείται όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη, ώστε να ρυθμίζει σωστά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Βλ. επίσης:

• Σακχαρώδης διαβήτης
• Σακχαρώδης διαβήτης Τύπου 2

Εναλλακτικοί ορισμοί

Ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης, νεανικός σακχαρώδης διαβήτης, τύπου 1 σακχαρώδης διαβήτης.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Υπάρχουν διάφοροι τύποι σακχαρώδη διαβήτη. Ο Σ.Δ Τύπου 1, ονομαζόταν και νεανικός ή ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης. Η διάγνωσή του μπορεί να τεθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συνήθως όμως τίθεται στην παιδική ηλικία, στην εφηβεία και στη νεαρά ενηλικίωση.

Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από ειδικά κύτταρα που λέγονται β - κύτταρα, στο πάγκρεας, ένα όργανο οπισθοπεριτοναϊκό. Η ινσουλίνη είναι απαραίτητη για τη μεταφορά της γλυκόζης από το αίμα στα κύτταρα, όπου αποθηκεύεται και χρησιμοποιείται για ενέργεια. Στο Σ. Δ. Τύπου 1, αυτά τα κύτταρα παράγουν ελάχιστη ή καθόλου ινσουλίνη.

Χωρίς ινσουλίνη, η γλυκόζη πολλαπλασιάζεται εντός της αιματικής ροής, αντί να μεταφέρεται στα κύτταρα. Ο οργανισμός αδυνατεί να χρησιμοποιήσει έτσι τη γλυκόζη για ενέργεια. Αυτό καταλήγει στην εμφάνιση συμπτωμάτων του Σ.Δ Τύπου 1.

Μετά το πέρας των 5 – 10 ετών, τα β – κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν την ινσουλίνη, καταστρέφονται πλήρως κι ο οργανισμός αδυνατεί πλέον να παράγει ινσουλίνη.

Η ακριβής αιτία παραμένει άγνωστη, αλλά πιθανότατα να υπάρχει συσχετισμός είτε με ιό είτε με περιβαλλοντολογικούς παράγοντες, στους γενετικά ύποπτους ασθενείς, ο οποίος οδηγεί σε μια αυτοάνοση αντίδραση. Τα λευκά αιμοσφαίρια λαθεμένα προσβάλλουν τα β – κύτταρα του παγκρέατος.


Συμπτώματα

Πολλά άτομα δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα μόνον, έως ότου τεθεί η διάγνωσή τους.

Άλλοι μπορεί να κατανοήσουν τα συμπτώματα ως τα πρώτα σημάδια της πάθησης ή όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι υψηλά:

• Κόπωση
• Αίσθηση πείνας
• Εξεσιμασμένη δίψα
• Συχνουρία
• Αθέλητη απώλεια βάρους
• Θολή όραση
• Απώλεια όρασης ή μυρμηγκίασμα στα κάτω άκρα.

Υπάρχουν πολλοί ασυμπτωματικοί ασθενείς και το πρώτο δείγμα ότι πάσχουν από τη νόσο είναι η παθολογική κατάσταση της υγείας τους ή τα πολύ υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (κετοξέωση):

• Ταχύπνοια
• Ξηροδερμία και ξηροστομία
• Ερυθρότητα προσώπου
• Γλυκιά απόπνοια
• Ναυτία ή έμετος, αδυναμία συγκράτησης ούρων
• Κοιλιακό άλγος

Τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (υπογλυκαιμία) μπορούν να εμφανιστούν πολύ γρήγορα στους διαβητικούς που λαμβάνουν ινσουλίνη.

Γενικά, τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μειώνονται κάτω των 70 mg/dL. Έχετε υπ’ όψιν σας:

• Κεφαλαλγίες
• Πείνα
• Νευρικότητα
• Ταχυπαλμία
• Ρίγη
• Εφίδρωση
• Αδυναμία

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις


Η διάγνωση του Σ. Δ. τίθεται με τις ακόλουθες αιματολογικές εξετάσεις:

• Επίπεδα γλυκόζης κατά τη νηστεία – αν υψηλότερα των 126 mg/dL σε δύο επανειλημμένες μετρήσεις, επαληθεύεται ότι πάσχετε από τη νόσο.
• Τυχαία μέτρηση των επιπέδων γλυκόζης – ύποπτο ότι πάσχετε από Σ.Δ. αν υψηλότερη από 200 mg/Dl κι έχετε αυξημένη δίψα, ούρηση και κόπωση (η εξέταση αυτή πρέπει να επαληθευτεί με εξέταση των επιπέδων γλυκόζης κατά τη νηστεία).
• Εξέταση, δια του στόματος, ανοχής στη γλυκόζη. Η διάγνωση είναι θετική στο Σ.Δ. αν τα επίπεδα γλυκόζης αυξάνονται μετά το πέρας των δύο ωρών.

Στον Τύπο 1 του Σ. Δ., γίνεται κι εξέταση για την ύπαρξη κετόνων. Οι κετόνες παράγονται από τη διάλυση των λιπών και των μυών. Η υψηλή τους τιμή είναι βλαπτικός παράγοντας. Η εξέταση πραγματοποιείται με δείγμα ούρων και στις περιπτώσεις κατά τις οποίες:

• Τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι υψηλότερα των 240 mg/Dl
• Κατά τη διάρκεια μιας νόσου, όπως πνευμονία, οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου ή οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο
• Κατά τη διάρκεια της κύησης.

Οι ακόλουθες εξετάσεις θα βοηθήσουν εσάς και τον ιατρό σας να παρακολουθήσετε την εξέλιξη της νόσου, καθώς και την αποφυγή επιπλοκών της.

• Ελέγξτε το δέρμα και τα οστά των κάτω άκρων σας.
• Ελέγξτε την αισθητικότητα των κάτω άκρων σας
• Ελέγξτε την αρτηριακή σας πίεση, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο (στόχος πρέπει να είναι τα 130 / 80 mm/Hg ή χαμηλότερα).
• Ελέγξτε κάθε έξι μήνες τη γλυκοζηλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) σαν μέτρο σύγκρισης ότι ρυθμίζεται σωστά το Σ. Δ. , διαφορετικά κάθε τρεις μήνες.
• Ελέγξτε ετησίως τα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων (στόχος η LDL χοληστερόλη να είναι χαμηλότερη των 100 mg/dL).
• Ετήσια εξέταση για τη σωστή νεφρική λειτουργία (μικροαλμπουμινουρία και κρεατίνη ορού).
• Επισκεφθείτε τον οφθαλμίατρό σας τουλάχιστον μια φορά το χρόνο ή και συχνότερα, αν εμφανίζετε δείγματα διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας.
• Επισκεφθείτε τον οδοντίατρο σας κάθε έξι μήνες για σωστό καθαρισμό κι εξέταση κι ενημερώστε τον για την πάθησή σας.

Θεραπεία

Άμεσος στόχος της θεραπείας, είναι η αντιμετώπιση της διαβητικής κετοξέωσης και των υψηλών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Επειδή αυτός ο τύπος Σ. Δ. μπορεί να εμφανιστεί αιφνίδια και τα συμπτώματα να είναι έντονα, οι πρόσφατα διαγνωσμένοι με Σ. Δ. Τύπου 1, μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευθούν.

Η μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση σκοπό έχει:

• Να μειώσει τα συμπτώματα
• Πρόληψη της νόσου και των σχετικών επιπλοκών της, όπως τύφλωση, νεφρική ανεπάρκεια, ακρωτηριασμός των κάτω άκρων και καρδιακές παθήσεις.

Οι ασθενείς παίζουν τον πρωταρχικό ρόλο όσον αφορά την εξέλιξη της νόσους τους. Θα πρέπει να γνωρίζουν τα βασικά βήματα διαχείρισης του Σ. Δ. :

• Πώς να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν την υπογλυκαιμία
• Πώς να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν την υπεργλυκαιμία
• Προγραμματισμό γευμάτων για διαβητικούς
• Πώς να παρακολουθούν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και τους κετόνες των ούρων.
• Πώς να προσαρμόζουν την ινσουλίνη και τη λήψη των τροφών όταν ασκούνται σωματικά.
• Πώς να αντιμετωπίζουν τις μέρες που δε νιώθουν καλά.
• Πού να προμηθευτούν υλικά για διαβητικούς και πώς να τα αποθηκεύσουν.

ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ

Η ινσουλίνη μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, επιτρέποντάς την να αποχωρήσει από την αιματική ροή και να εισχωρήσει στα κύτταρα. Κάθε οργανισμός χρειάζεται ινσουλίνη. Ο οργανισμός των διαβητικών όμως δε μπορεί να παράγει ινσουλίνη. Έχουν την ανάγκη καθημερινής εξωγενής λήψης της.

Συνήθως η ινσουλίνη λαμβάνεται με υποδόρια έγχυση. Σε άλλες περιπτώσεις, μια αντλία παρέχει συνεχώς ινσουλίνη. Η τελευταία ωστόσο δε διατίθεται σε μορφή δισκίων.

Τα σκευάσματα ινσουλίνης διαφέρουν ως προς την ταχύτητα και χρονική διάρκεια δράσης τους. Ο θεράπων ιατρό σας, κατόπιν εξετάσεων των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα σας, θα καθορίσει τον τύπο ινσουλίνης που χρειάζεστε να λάβετε. Προκειμένου να επιτευχθεί ο καλύτερος έλεγχος των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, ίσως χρειαστεί να συνδυάσετε περισσότερο του ενός τύπου ινσουλίνης μαζί στην ίδια ένεση.

Γενικά, οι ασθενείς χρειάζονται 1 έως 4 ενέσεις ημερησίως. Ο ιατρός σας θα σας επιδείξει τον τρόπο με τον οποίο γίνονται. Όταν πρόκειται για παιδί μικρής ηλικίας, ο γονέας ή κάποιος άλλος ενήλικας κάνει την ένεση. Από την ηλικία των 14 ετών, ενδέχεται ο νεαρός ασθενείς να κάνει την ένεση μόνος του (χωρίς αυτό να είναι απαραίτητο).

Οι άνθρωποι που πάσχουν από Σ. Δ. οφείλουν να γνωρίζουν πώς να προσαρμόζουν την ποσότητα ινσουλίνης που λαμβάνουν, στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Όταν ασκούνται σωματικά
• Τις μέρες που δεν αισθάνονται καλά
• Όταν τρέφονται με περισσότερες ή λιγότερες θερμίδες και τροφή.
• Όταν ταξιδεύουν.

ΔΙΑΙΤΑ

Οι διαβητικοί Τύπου 1 θα πρέπει να γευματίζουν κάθε μέρα την ίδια ώρα και να είναι συνεπής με το είδος της τροφής που καταναλώνουν.
Η Αμερικανική Ένωση του Διαβήτη (A. D. A) παρέχει πληροφορίες για τον προγραμματισμό υγιεινών και καλά ισορροπημένων γευμάτων. Πολύ χρήσιμο θα ήταν να συμβουλευτείτε έναν διατροφολόγο, όσον αφορά τις διατροφικές σας ανάγκες.

ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

Η τακτική σωματική άσκηση βοηθά στον έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Επίσης βοηθά στην καύση του υπερβολικού λίπους και των θερμίδων, ώστε να αποκτήσει ο οργανισμός ένα υγιές σωματικό βάρος.
Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας προτού ξεκινήσετε οποιοδήποτε πρόγραμμα σωματικής άσκησης. Οι διαβητικοί Τύπου 1 οφείλουν να λάβουν ιδιαίτερα μέτρα προφύλαξης πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εκτέλεση έντονης σωματικής δραστηριότητας.

• Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας πριν ξεκινήσετε ένα νέο πρόγραμμα σωματικής άσκησης.
• Ζητείστε ιατρική συμβουλή για την καταλληλότητα των υποδημάτων σας.
• Επιλέξτε μια ευχάριστη δραστηριότητα, κατάλληλη των φυσικών σας δυνατοτήτων.
• Ασκηθείτε σωματικά καθημερινά, κι αν είναι δυνατόν την ίδια ώρα κάθε μέρα.
• Παρακολουθήστε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας, πριν και μετά την άσκηση
• Να προμηθεύεστε πάντα με τροφές που περιέχουν υδατάνθρακες γρήγορης καύσης για την περίπτωση εμφάνισης υπογλυκαιμίας, κατά ή μετά την άσκηση
• Να έχετε πάντα μαζί σας την ταυτότητα του διαβητικού, καθώς και το κινητό σας τηλέφωνο για οποιαδήποτε περίπτωση ανάγκης.
• Να καταναλώνεται πάντα αρκετά υγρά, χωρίς προσθήκη ζάχαρης, πριν, κατά και μετά την άσκηση.
• Σε περίπτωση που προβείτε σε αλλαγή της διάρκειας ή της έντασης της σωματική σας άσκησης, ίσως χρειαστεί να αλλάξετε τη δίαιτα που ακολουθείτε ή τη φαρμακευτική αγωγή, ώστε να διατηρήσετε στην κατάλληλη κλίμακα τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.

ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ

Η αυτοεξέταση είναι η ικανότητα των διαβητικών να ελέγχουν μόνοι τους στο σπίτι, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Με τακτική αυτοεξέταση, ενημερωνόσαστε εσείς και ο ιατρός σας, για το πώς η δίαιτα, τα αντιδιαβητικά χάπια και η σωματική άσκηση, συν-λειτουργούν, επαρκούν και ρυθμίζουν σωστά το Σ. Δ. Το τελευταίο ονομάζεται και αυτοπαρακολούθηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.
Ο ιατρός σας, θα σας βοηθήσει να δημιουργήσετε ένα πρόγραμμα εξέτασης στο σπίτι.
Ο ιατρός σας, θα σας βοηθήσει να θέσετε το στόχο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, κατά τη διάρκεια της μέρας
Τα αποτελέσματα της αυτοεξέτασης, βοηθούν στην προσαρμογή των γευμάτων σας, τη σωματική άσκηση ή τη φαρμακευτική αγωγή, ώστε να διατηρείτε σε μια κατάλληλη κλίμακα, τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Η αυτοεξέταση πραγματοποιείται πριν τα γεύματα και πριν τον ύπνο. Πολλές φορές ωστόσο, απαιτείται κι εξέταση τις μέρες που δε νιώθετε καλά, που έχετε πολύ άγχος ή όταν προσαρμόζετε τις δόσεις ινσουλίνης.
Η εξέταση παρέχει πολύτιμες πληροφορίες στον ιατρό σας, ο οποίος βάση αυτών μπορεί να σας συστήσει τρόπους βελτίωσης της θεραπευτικής σας αγωγής. Η εξέταση εντοπίζει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, πριν την εμφάνιση σοβαρών επιπλοκών.
Το ζαχαρόμετρο είναι ειδική συσκευή που μετρά τη γλυκόζη στο αίμα. Υπάρχουν διάφοροι τύποι ζαχαρόμετρου. Η διαδικασία είναι απλή, τρυπάτε την άκρη του δακτύλου σας με μια μικρή βελόνα για να λάβετε μια σταγόνα αίμα. Την τοποθετείτε επάνω στο στικ και το στικ στο ζαχαρόμετρο και σε 30 – 45 δευτερόλεπτα αναγράφονται τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Η διατήρηση σε ένα αρχείο των αποτελεσμάτων της εξέτασης, βοηθούν εσάς και τον ιατρό σας, στον προγραμματισμό καλύτερης ρύθμισης της νόσου.
Η Αμερικανική Ένωση του Διαβήτη (A. D. A ) συνιστά να διατηρείται τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα στην κλίμακα του:

• 80 – 120 mg/dL προ γεύματος
• 100 – 140 mg/ dL πριν τον ύπνο.

ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ

Ο Σ. Δ. προκαλεί νοσήματα των αγγείων, καθώς και των νεύρων του άκρου ποδός και μειώνει την ικανότητα αίσθησης του τραυματισμού ή της αρτηριακής πίεσης στο άκρο πόδα. Μικρές πληγές ή εκδορές του δέρματος σε διάφορα σημεία, μπορεί να εξελιχθούν σε βαθύτερα έλκη του δέρματος. Σε περίπτωση που τα τελευταία, γίνονται όλο και μεγαλύτερα ή βαθύτερα, ίσως χρειαστεί ο ακρωτηριασμός.

Για να αποτρέψετε επιπλοκές στα κάτω άκρα, θα πρέπει:

• Να διακόψετε το κάπνισμα
• Να ελέγχετε καλύτερα τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας
• Να ελέγχει ο ιατρός τα κάτω σας άκρα τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο κι ενημερωθείτε αν πάσχετε από κάποια νευροπάθεια στον άκρο πόδα.
• Να ελέγχετε και να περιποιείστε τα πόδια σας ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ, ιδίως στην περίπτωση που πάσχετε από νοσήματα αγγείων ή νεύρων ή άλλες παθήσεις στον άκρο πόδα.
• Σιγουρευτείτε για την καταλληλότητα των υποδημάτων σας.

Βλ. περιποίηση διαβητικού ποδιού.


ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΧΑΜΗΛΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΣΑΚΧΑΡΟΥ ΣΤΟ ΑΙΜΑ

Στους διαβητικούς, η εμφάνιση της υπογλυκαιμίας είναι ταχεία. Συνήθως τα συμπτώματα παρουσιάζονται όταν το επίπεδο σακχάρου στο αίμα μειωθεί κάτω του 70 mg/dL. Αν έχετε συμπτώματα:

• Ελέγξτε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας.
• Αν τα επίπεδα σακχάρου είναι πολύ χαμηλά κι έχετε υπογλυκαιμία, καταναλώστε τροφή που περιέχει ζάχαρη: 1 ποτήρι χυμό φρούτων, 3 – 4 καραμέλες με μεγάλη περιεκτικότητα γλυκόζης ή 1 ποτήρι σόδας. Αν τρέφεστε περισσότερο από το κανονικό, μια ήπια αντίδραση του χαμηλού επιπέδου σακχάρου, μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές που οδηγούν σε αυξημένα επίπεδά του και επιπλοκές ρυθμίσεως στον ορό του αίματος σας.
• Με την πάροδο των 15 λεπτών τα συμπτώματα εξαφανίζονται. Αν τα συμπτώματα επιμείνουν, ακολουθείστε τις παραπάνω διατροφικές οδηγίες κι επαναλάβετε την εξέταση των επιπέδων σακχάρου. Όταν τα επίπεδα σακχάρου ρυθμιστούν σε μια ασφαλή κλίμακα (άνω των 70 mg/dL), ίσως χρειαστεί να καταναλώσετε ένα σνακ που περιέχει υδατάνθρακες και πρωτεΐνες, όπως τυρί με κράκερ ή ένα ποτήρι γάλα.
• Ρωτήστε τον ιατρό σας αν χρειάζεστε σε περίπτωση ανάγκης, για την ταχύτατη αύξηση των επιπέδων γλυκόζης, μια ένεση άμεσης εφόδου γλυκόζης.

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΥΓΗ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ

Ο ιατρός σας θα σας συνταγογραφήσει φαρμακευτική αγωγή, με σκοπό τη μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης οφθαλμιατρικών, νεφρικών κι άλλες παθήσεων, που αρκετά συχνά παρουσιάζονται σε διαβητικά άτομα.
Ένας ACE αναστολέας (ή ARB), συνήθως είναι η πρώτη επιλογή σε άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση και σε αυτούς με σημάδια νεφρικών παθήσεων. Οι ACE αναστολείς περιλαμβάνουν

• Καπτοπρίλη
• Εναλαπρίλη
• Γκουιναπρίλη
• Βεναζεπρίλη
• Ραμιπρίλη
• Περιντοπρίλη
• Λισινοπρίλη

Για τη ρύθμιση του μη φυσιολογικού επιπέδου χοληστερόλης, η πρώτη λύση επιλογής είναι οι στατίνες. Στόχος είναι το επίπεδο της LDL χοληστερόλης να είναι 100 mg/dL ή και λιγότερο.
Συνήθως συνίσταται η χορήγηση ασπιρίνης για την αποφυγή καρδιακών παθήσεων, σε διαβητικά άτομα που:

• Είναι άνω των 40 ετών
• Έχουν θετικό οικογενειακό ιστορικό καρδιακών παθήσεων
• Έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση και υψηλή χοληστερόλη
• Καπνίζουν

ΡΥΘΜΙΣΗ ΥΨΗΛΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΚΕΤΟΝΩΝ

Βλ.: διαβητική κετοξέωση

Ομάδες υποστήριξης

Για περισσότερες πληροφορίες και πηγές, βλ. ομάδες υποστήριξης για το Σ.Δ.


Πρόγνωση

Ο Σ.Δ. είναι μια χρόνια πάθηση και θεραπεία της νόσου, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει. Η εξέλιξη της νόσου όμως διαφέρει από ασθενή σε ασθενή. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο αυστηρός έλεγχος των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, μπορεί να αποτρέψει ή να καθυστερήσει την εμφάνιση επιπλοκών στους οφθαλμούς, στους νεφρούς, στο νευρικό σύστημα και στο καρδιαγγειακό σύστημα, στους διαβητικούς Τύπου 1. Βέβαια, υπάρχει πάντα η πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών ακόμα και στα άτομα που ρυθμίζουν σωστά το επίπεδο γλυκόζης στο αίμα τους.


Επιπλοκές

Με την πάροδο του χρόνου, η εξέλιξη της νόσου μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές στους οφθαλμούς, στο νεφροποιητικό σύστημα, στο καρδιαγγειακό σύστημα, στα αγγεία και να προσβάλλει κι άλλα σημεία του οργανισμού.
Ένας διαβητικός διατρέχει τον ίδιο κίνδυνο να πάθει έμφραγμα του μυοκαρδίου, με κάποιον ασθενή που ήδη έχει υποστεί κάτι ανάλογο. Ο κίνδυνος είναι ίδιος για τις γυναίκες, όσο και για τους άνδρες. Υπάρχει περίπτωση να μην παρουσιάσετε καν τα σημεία σημάδια του εμφράγματος μυοκαρδίου.

Γενικά οι επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Υψηλή αρτηριακή πίεση
• Παθήσεις των αγγείων του ποδός και άκρου ποδός (περιφερική αγγειοπάθεια)
• Οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο
• Υψηλή χοληστερόλη
• Παθήσεις του νευρικού συστήματος, που προκαλούν άλγος και μούδιασμα των κάτω άκρων , καθώς κι άλλες επιπλοκές στην κοιλιακή χώρα και του εντέρου, στο καρδιαγγειακό σύστημα κι σε άλλα όργανα (διαβητική νευροπάθεια)
• Έλκη ή πληγές του άκρου ποδός, που μπορούν να καταλήξουν σε ακρωτηριασμό
• Επιδείνωση της όρασης ή τύφλωση, οφειλόμενη στη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Κιληδώδες οίδημα
• Καταρράκτη
• Γλαύκωμα
• Παθήσεις νεφρικής λειτουργίας και νεφρική ανεπάρκεια (διαβητική νεφροπάθεια)

Άλλες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Προβλήματα στύσης
• Μολύνσεις του δέρματος, του θηλυκού γενετικού ουροποιητικού συστήματος, καθώς και του ουροποιητικού

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Εάν είσαστε πρόσφατα διαγνωσμένος ως ζαχαρωδιαβητικός, πιθανός να χρειαστείτε να συνεχή ιατρική παρακολούθηση, έως ότου ρυθμίζετε σωστά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας. Ο ιατρός θα ελέγξει προσεκτικά τα καταγεγραμμένα αποτελέσματα της αυτοεξέτασης και της γενικής ούρων. Θα ελέγξει επίσης τα καταγεγραμμένα σας στοιχεία παρακολούθησης των γευμάτων, των σνακ και τις ενέσεις ινσουλίνης.
Οι επισκέψεις στον ιατρό σας, θα γίνουν όλο και λιγότερο συχνές, μιας η εξέλιξη της νόσου σταθεροποιηθεί. Ωστόσο οι επισκέψεις στον ιατρό σας είναι πολύ σημαντικές όσον αφορά την παρακολούθηση των πιθανών μακροχρόνιων επιπλοκών του διαβήτη.

Καλέστε το 166 αν:

• Έχετε θωρακικό άλγος, κοφτές αναπνοές ή άλλα σημάδια στηθάγχης
• Απώλεια αισθήσεων
• Επιληπτικό παροξυσμό

Καλέστε τον οικογενειακό σας ιατρό ή επισκεφθείτε τα επείγοντα αν εμφανίζετε συμπτώματα κετοξέωσης:

• Ταχύπνοια
• Εξεσιμασμένη δίψα, υπερβολική κατανάλωση υγρών και συχνοουρία
• Γλυκιά απόπνοια
• Διακοπές αναπνοής
• Σύγχυση
• Έντονο κοιλιακό άλγος
• Υψηλά επίπεδα γλυκόζης ή κετόνων στα ούρα
• Πολύ υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα

Επίσης καλέστε τον ιατρό αν:

• Έχετε συμπτώματα ότι τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα αυξάνουν πάρα πολύ (αυξημένη δίψα, θολή όραση, ξηροδερμία, αδυναμία ή κόπωση, ανάγκη συχνοουρίας)
• Τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα να κυμαίνονται σε κλίμακα υψηλότερη, την οποία εσείς κι ο ιατρό σας θέσατε.
• Έχετε συμπτώματα ότι τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μειώνονται πάρα πολύ (αδυναμία ή κόπωση, τρέμουλο, εφίδρωση, εκνευρισμός, σύγχυση σκέψης, ταχυπαλμία, διπλωπία ή θολή όραση, ανησυχία).
• Αν οι μετρήσεις τω επιπέδων σακχάρου μειωθούν κάτω των 70 mg/dL.
• Μούδιασμα, μυρμηγκίασμα, πόνος στο κάτω σκέλος και στον άκρο πόδα.
• Μολύνσεις ή πληγές των κάτω άκρων
• Διαταραχές όρασης

Μπορείτε να αντιμετωπίσετε τα πρώτα σημάδια της υπογλυκαιμίας αν βρίσκεται στο σπίτι σας, με την κατανάλωση ζάχαρης ή καραμελών ή δισκίων γλυκόζης. Σε περίπτωση που τα σημάδια της υπογλυκαιμίας επιμείνουν και τα επίπεδα γλυκόζης παραμένουν κάτω των 70 mg/dL, επισκεφθείτε τα επείγοντα.


Πρόληψη

Δεν υπάρχει τρόπος πρόληψης εμφάνισης της νόσου, όπως και δεν υπάρχουν διαγνωστικές εξετάσεις πρόληψής της.
Για να αποφύγετε επιπλοκές της πάθησης, επισκεφθείτε τον ιατρό ας τουλάχιστον 4 φορές το χρόνο.
Μην παραλείπετε τα εμβόλια σας, όπως και το εμβόλιο της γρίπης κάθε φθινόπωρο.

Ορισμός

Ο σακχαρώδης διαβήτης (Σ. Δ.) τύπου 2 πρόκειται για μια χρόνια πάθηση (εφ’ όρου ζωής) και χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα τιμών γλυκόζης αίματος. Είναι ο πιο συχνός τύπος Σ.Δ.


Βλ. επίσης:

• Σακχαρώδης Διαβήτης
• Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1

Εναλλακτικοί ορισμοί

Μη - ινσουλινοεξαρτώμενος Σ.Δ., Σ.Δ. – τύπου 2 , Σ.Δ. των ενηλίκων.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Ο διαβήτης αποτελεί ουσιαστικά διαταραχή του οργανισμού στην παραγωγή ή τον τρόπο χρήσης της ινσουλίνης. Η ινσουλίνη είναι απαραίτητη για τη μετακίνηση της γλυκόζης που κυκλοφορεί στο αίμα εντός των κυττάρων, όπου αρχικά λαμβάνει αποθεματική μορφή και στη συνέχεια χρησιμοποιείται ως πηγή ενέργειας.

Στον τύπο 2 Σ.Δ., ο οργανισμός δεν ανταποκρίνεται στη δράση της ινσουλίνης. Αυτό ονομάζεται ινσουλινοαντίσταση. Με τον όρο ινσουλονοαντίσταση εννοούμε ότι τα λιπώδη, τα ηπατικά και τα μυϊκά κύτταρα, δεν αντιδρούν φυσιολογικά στην ινσουλίνη, με αποτέλεσμα η γλυκόζη να μην εισέρχεται εντός αυτών, ούτω ώστε να χρησιμοποιηθεί αργότερα ως πηγή ενέργειας.

Λόγω της μη μετακίνησης της γλυκόζης εντός των κυττάρων, παθολογικά υψηλά επίπεδα αυτής, συσσωρεύονται στην κυκλοφορία του αίματος, γεγονός που ονομάζεται υπεργλυκαιμία. Η υπεργλυκαιμία με τη σειρά της ωθεί το πάγκρεας σε υπερπαραγωγή ινσουλίνης, χωρίς ωστόσο ΜΕ αποτέλεσμα την κάλυψη των αναγκών του οργανισμού για ενέργεια.

Οι παχύσαρκοι άνθρωποι είναι πιο ευάλωτοι στην ινσουλινοαντίσταση, μιας και τα λίπη παρεμποδίζουν την ικανότητα του οργανισμού να κάνει χρήση της ινσουλίνης.

Ο τύπος 2 Σ.Δ. συνήθως κάνει την εμφάνισή του σταδιακά. Οι περισσότεροι άνθρωποι με αυτήν την πάθηση είναι παχύσαρκοι, κατά την περίοδο που τίθεται η διάγνωσή τους, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται και αδύνατα άτομα να εμφανίσουν τύπου 2 Σ. Δ, ιδίως αν είναι μεγάλης ηλικίας.

Το οικογενειακό ιστορικό και τα γονίδια, παίζουν κυρίαρχο ρόλο στον τύπο 2 Σ. Δ. Η μειωμένη σωματική δραστηριότητα, η πτωχή διατροφή και το υπερβολικό σωματικό βάρος (κυρίως στην περιφέρεια της μέσης), αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για τύπο 2 Σ.Δ.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Ηλικία άνω των 45 ετών
• Τιμές της HDL χοληστερόλης κάτω των 35mg / dL ή τιμές τριγλυκεριδίων άνω των 250mg / dL
• Αρτηριακή υπέρταση
• Ιστορικό Σ.Δ. κυήσεως
• Διαπίστωση στο παρελθόν, από τον ιατρό σας, μη δικαιολογημένης ανοχής στη γλυκόζη
• Φυλή / εθνικότητα (οι Αφρικανο – αμερικανοί, οι Ισπανο-αμερικανοί και ιθαγενείς Αμερικανοί διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης Σ. Δ. )

Συμπτώματα

Συνήθως οι ασθενείς με τύπο 2 Σ.Δ. είναι ασυμπτωματικοί. Πιθανά συμπτώματα ωστόσο είναι:

• Θολή όραση
• Διαταραχή στύσης
• Κόπωση
• Συχνές ή με καθυστερημένη αποδρομή λοιμώξεις
• Αυξημένη όρεξη
• Αυξημένη δίψα
• Συχνοουρία

Σημεία και εξετάσεις

Διαγνωστικές αιματολογικές εξετάσεις του τύπου 2 Σ.Δ. είναι:

• Επίπεδα γλυκόζης αίματος νηστείας – η διάγνωση του διαβήτη τίθεται όταν οι τιμές είναι άνω των 126mg / dL σε δύο μετρήσεις
• Δοκιμασία πόσιμης ανοχής στη γλυκόζη – η διάγνωση του διαβήτη τίθεται όταν τα επίπεδα της γλυκόζης είναι άνω των 200mg / dL δύο ώρες αργότερα
• Τυχαία (μη νηστείας) τιμή γλυκόζης στο αίμα – τίθεται υπόνοια του Σ.Δ., αν οι τιμές είναι άνω των 200mg / dL και συνυπάρχουν τα κλασικά συμπτώματα αυξημένης δίψας, ούρησης και κόπωσης (η εξέταση αυτή ωστόσο πρέπει να επιβεβαιώνεται με δοκιμασία των τιμών γλυκόζης στο αίμα σε νηστεία)

Είναι απαραίτητο να επισκέπτεστε τον ιατρό σας κάθε 3 μήνες. Στις επισκέψεις αυτές, ο ιατρός σας θα:

• Ελέγξει την αρτηριακή σας πίεση
• Ελέγξει το δέρμα και τα οστά των ισχίων και των ποδιών σας
• Ελέγξει την αισθητικότητα των ποδιών σας
• Εξετάσει το οπίσθιο τμήμα των οφθαλμών σας, με ειδικό εργαλείο με λαμπτήρα, που ονομάζεται οφθαλμοσκόπιο

Οι παρακάτω εξετάσεις θα διευκολύνουν εσάς και τον ιατρό σας, να παρακολουθήσετε την πορεία του Σ.Δ. και να αποφύγετε επιπλοκές:

• Να ελέγχετε τουλάχιστον 1 φορά το χρόνο την αρτηριακή σας πίεση (ιδανικές τιμές είναι 130 / 80 mm Hg ή και χαμηλότερα)
• Να ελέγχετε τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη σας (HbA1c) κάθε 6 μήνες, αν ρυθμίζετε ικανοποιητικά το διαβήτη σας, ειδάλλως κάθε 3 μήνες
• Να ελέγχετε ετησίως τα επίπεδα της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων σας (ιδανικό είναι τα επίπεδα της LDL να παραμείνουν κάτω των 100 mg / dL)
• Κάνετε ετησίως εξετάσεις για τη νεφρική σας λειτουργία (τη μικροαλβουμινουρία και την κρεατινίνη ορού)
• Επισκεφθείτε ετησίως ή και συντομότερα, τον οφθαλμίατρό σας αν παρουσιάζετε σημεία διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας
• Επισκεφθείτε κάθε 6 μήνες τον οδοντίατρό σας για ένα καλό καθαρισμό κι εξέταση. Ενημερώστε τον οδοντίατρό σας και τον υγιεινολόγο σας, ότι πάσχετε από διαβήτη

Θεραπεία


Ο πρωταρχικός στόχος της θεραπείας είναι να μειωθούν τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Σε μακροχρόνια βάση, στόχοι της θεραπείας είναι η πρόληψη των επιπλοκών που συνδέονται με το διαβήτη.

Η έναρξη της θεραπευτικής αγωγής στον τύπο 2 Σ.Δ. περιλαμβάνει τη σωματική άσκηση και τη διατροφή.

ΔΙΔΑΧΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΔΕΞΙΟΤΕΧΝΙΩΝ / ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ

Οφείλεται να διδαχτείτε βασικές δεξιοτεχνίες / ικανότητες αντιμετώπισης του διαβήτη. Θα βοηθήσουν στην πρόληψη των επιπλοκών και στην απεξάρτηση από την ιατρική βοήθεια. Αυτές οι δεξιοτεχνίες / ικανότητες περιλαμβάνουν:

• Πώς να εξετάζετε και να καταγράφετε τη γλυκόζη αίματός σας
• Πότε και τι να τρώτε
• Πώς να λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή, αν είναι απαραίτητη
• Πώς να αναγνωρίσετε και να αντιμετωπίσετε την υπερ και την υπογλυκαιμία
• Πώς να αντεπεξέλθετε σε ημέρες κακουχίας
• Πού να προμηθευτείτε τα υλικά για το διαβήτη και πώς να τα αποθηκεύσετε

Ίσως χρειαστούν κάποιοι μήνες έως ότου αποκτήσετε οικειότητα με τις παραπάνω δεξιοτεχνίες / ικανότητες. Να ενημερώνεστε σε συχνή βάση, σχετικά με την πάθηση και τις επιπλοκές της. Μάθετε πώς να ελέγχετε και να ζείτε με το Σ.Δ. Μείνετε ενήμεροι για νέες μελέτες και θεραπευτικές αγωγές.

ΑΥΤΟ – ΕΞΕΤΑΣΗ

Η αυτοεξέταση αναφέρεται στη διαδικασία που μπορείτε μόνοι σας να ελέγξετε τη γλυκόζη του αίματός σας στο σπίτι σας. Το τελευταίο ονομάζεται κι αυτό-παρακολούθηση της γλυκόζης του αίματος (SMBG). Η τακτική αυτό-εξέταση του σακχάρου σας, αποτελεί τρόπο επιβεβαίωσης για εσάς και τον ιατρό σας, όσον αφορά του πόσο αποτελεσματικά συνεργούν η διατροφή σας, η σωματική σας άσκηση και τα φαρμακευτικά σκευάσματα.

Ένα όργανο που ονομάζεται γλυκομετρητής, επιτρέπει την ακριβή μέτρηση του σακχάρου του αίματος. Υπάρχουν διάφοροι τύποι τέτοιων οργάνων. Συνήθως, εκτελείται μια ελαφριά νύξη του δακτύλου σας, με μια μικρή βελόνα που ονομάζεται lancet. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, συγκεντρώνεται μια μικρή σταγόνα αίματός σας. Τοποθετείτε τη σταγόνα σε μια ταινία και στη συνέχεια, εφαρμόζετε την ταινία στο όργανο. Τα αποτελέσματα είναι διαθέσιμα εντός 30 – 45 δευτερολέπτων.

Ένας οικογενειακός ιατρός ή ένας σύμβουλος του Σ.Δ., θα σας βοηθήσει να εφαρμόσετε κατ’ οίκον αυτή τη διαδικασία και να θέσετε ένα πρόγραμμα μετρήσεων. Ο ιατρός σας, θα σας υποδείξει τους στόχους των τιμών της γλυκόζης.

• Η πλειοψηφία των ατόμων με τύπου 2 Σ.Δ. χρήζουν να κάνουν μέτρηση του σακχάρου τους μία ή δύο φορές την ημέρα
• Εάν οι τιμές της γλυκόζης του αίματός σας βρίσκονται σε ικανοποιητικά επίπεδα, ίσως απαιτηθεί να κάνετε μόνον μερικές μετρήσεις εβδομαδιαία
• Οι μετρήσεις γίνονται κατά την πρωινή αφύπνιση, προ γευμάτων και πριν τη νυχτερινή κατάκλιση
• Απαιτούνται επιπλέον μετρήσεις όταν είστε άρρωστη/ος ή υπό καταστάσεις άγχους

Τα αποτελέσματα αυτών των μετρήσεων, βοηθούν στη ρύθμιση της διατροφής σας, της σωματικής άσκησης ή και των φαρμακευτικών σκευασμάτων, προκειμένου οι τιμές σακχάρου να παραμένουν σε ικανοποιητικά επίπεδα. Με τις μετρήσεις, γνωστοποιείται άμεσα μια υπέρ ή υπογλυκαιμία και αποφεύγεται η ανάπτυξη σοβαρών καταστάσεων.

Διατηρείτε αρχείο για εσάς και τον ιατρό σας. Κάτι τέτοιο θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο, ιδίως στην περίπτωση που αντιμετωπίζετε δυσκολίες στη ρύθμιση του διαβήτη.

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥ ΒΑΡΟΥΣ

Για τα άτομα που πάσχουν από Σ.Δ. τύπου 2, είναι προτεινόμενο να τρώνε τις ίδιες ώρες κάθε ημέρα και να παραμένουν σταθεροί στα είδη διατροφής που έχουν επιλέξει να καταναλώνουν. Αυτό αποτρέπει μεγάλες διακυμάνσεις των τιμών του σακχάρου. Ο διατροφικός προγραμματισμός περιλαμβάνει την επιλογή υγιεινών ειδών διατροφής, τη λήψη της κατάλληλης ποσότητας τροφής και τη λήψη των γευμάτων τις κατάλληλες χρονικές στιγμές. Θεωρείται σκόπιμο, να συνεργάζονται στενά με τον ιατρό τους, τη νοσηλεύτριά τους και το διατροφολόγο τους, προκειμένου να είναι ενήμεροι για τις κατάλληλες ποσότητες λιπών, πρωτεϊνών και υδατανθράκων που πρέπει να περιλαμβάνει η διατροφή τους. Το πρόγραμμα των γευμάτων σας οφείλει να αρμόζει στον καθημερινό τρόπο ζωής και στις συνήθειές τους και είναι προτιμητέο να περιλαμβάνει τροφές της αρέσκειάς τους.

Ο έλεγχος του σωματικού σας βάρους και η λήψη μιας καλά ισορροπημένης διατροφής, είναι πολύ σημαντικά. Κάποιοι άνθρωποι με Σ.Δ. τύπου 2, ίσως και να διακόψουν τη φαρμακευτική αγωγή μετά την απώλεια σωματικού βάρους (παρόλο που συνεχίζουν να πάσχουν από διαβήτη).

Η χειρουργική επέμβαση bariatric, γνωστή κι ως χειρουργική επέμβαση απώλειας βάρους, θεωρείται ως πιθανή αντιμετώπιση παχύσαρκων ασθενών που αδυνατούν να ρυθμιστούν μονάχα με διατροφή και φαρμακευτική αγωγή. Βλ.:

• Χειρουργική επέμβαση γαστρικού by – pass
• Λαπαροσκοπική γαστρική περίδεση

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Η καθημερινή σωματική άσκηση είναι αναγκαία για τον καθένα μας, πόσο περισσότερο για τους διαβητικούς. Η τακτική αεροβική άσκηση μειώνει τα επίπεδα του σακχάρου χωρίς φαρμακευτική αγωγή και βοηθά στην καύση του πλεονασμού θερμίδων και λιπών και κατά συνέπεια, στη ρύθμιση του σωματικού τους βάρους.

Η άσκηση βοηθά στην ενίσχυση της κατάστασης υγείας με τη βελτίωση της αιματικής κυκλοφορίας και της αρτηριακής πίεσης. Ελαχιστοποιεί την αντίσταση στην ινσουλίνη ακόμη και χωρίς την απώλεια σωματικού βάρους. Η άσκηση επίσης μειώνει το ενεργειακό επίπεδο του σώματος, μειώνει την ένταση και βελτιώνει την ικανότητα αντιμετώπισης του στρες / άγχους.

Λάβετε υπ’ όψιν τα παρακάτω, κατά την έναρξη ενός προγράμματος σωματικής άσκησης:

• Συμβουλευτείτε πάντα τον ιατρό σας προτού ξεκινήσετε οποιοδήποτε πρόγραμμα σωματικής άσκησης
• Ρωτήστε τον ιατρό σας για την καταλληλότητα των υποδημάτων σας
• Επιλέξτε μια ευχάριστη φυσική δραστηριότητα που να αρμόζει στο τωρινό σας φυσικό επίπεδο
• Ασκηθείτε καθημερινά κι αν είναι δυνατόν, την ίδια ώρα κάθε μέρα
• Παρακολουθήστε τις τιμές γλυκόζης στο σπίτι, προ και μετά την άσκηση
• Να έχετε πάντα μαζί σας τροφή ταχείας δράσης υδατάνθρακα, σε περίπτωση υπογλυκαιμίας κατά ή μετά την άσκηση
• Φοράτε περιχειρίδιο διαβητικής ταυτότητας και να έχετε πάντα μαζί σας κινητό τηλέφωνο για ώρα ανάγκης
• Καταναλώστε μεγάλες ποσότητες υγρών, χωρίς προσθήκη ζάχαρης, πριν, κατά και μετά τη σωματική άσκηση
• Ίσως χρειαστεί να κάνετε αλλαγές στη διατροφή σας ή τη φαρμακευτική αγωγή που ακολουθείτε, αν ασκήστε για μεγάλη χρονική διάρκεια ή με μεγαλύτερη ένταση, προκειμένου να διατηρήσετε τη γλυκόζη στα κατάλληλα επίπεδα

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Αν η διατροφή και η άσκηση δεν επαρκούν για τη διατήρηση σε φυσιολογικά ή σχεδόν σε φυσιολογικά επίπεδα της γλυκόζης του αίματος, ο ιατρός σας προφανώς θα σας συστήσει φαρμακευτικά σκευάσματα. Μιας, όμως που τα σκευάσματα αυτά έχουν διαφορετικό τρόπο δράσης το καθένα, ο ιατρός ίσως χρειαστεί να συνταγογραφήσει περισσότερα από ένα. Τα σκευάσματα αυτά είναι δυνατόν να συνδυαστούν και με ινσουλίνη, αν κρίνεται απαραίτητο.

Παρακάτω αναφέρονται οι πιο συχνοί τύποι αυτών των φαρμακευτικών σκευασμάτων. Λαμβάνονται δια του στόματος ή ενέσιμα:

• Οι βιγουανίδες προκαλούν μείωση παραγωγής της γλυκόζης από το ήπαρ και διεγείρουν την απορρόφηση της γλυκόζης που κυκλοφορεί στο αίμα από τα μυϊκά, τα λιπώδη και τα ηπατικά κύτταρα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, μειώνονται τα επίπεδα της γλυκόζης του αίματος
• Οι σουλφονυλουρίες (όπως η γλυμεπιρίδη, η γλουβυρίδη και η τολαζαμίδη) διεγείρουν το πάγκρεας προς αύξηση παραγωγής ινσουλίνης. Η λήψη τους λαμβάνεται δια του στόματος.
• Οι θειαζολιδινεδιόνες (όπως η ροσιγλιταζόνη) βοηθούν στην απορρόφηση γλυκόζης από τα μυϊκά, λιπώδη και ηπατικά κύτταρα εν παρουσία ινσουλίνης. Η ροσιγλιταζόνη αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Μιλήστε με τον ιατρό σας
• Ενέσιμα σκευάσματα (συμπεριλαμβανομένου της εξενατίδης και της πραμλιντίδης) μειώνουν τα επίπεδα της γλυκόζης του ορού
• Οι μεγλιτινίδες (συμπεριλαμβανομένου της ρεπαγλινίδης και της νατεγλινίδης) διεγείρουν το πάγκρεας προς αύξηση παραγωγής ινσουλίνης, ως αντίδραση στα επίπεδα γλυκόζης του αίματος
• Οι αναστολείς της άλφα γλυκοσιδάσης (όπως η ακαρβόση) μειώνουν την απορρόφηση των υδατανθράκων από το γαστρεντερικό σωλήνα, ούτως ώστε να μειωθούν τα επίπεδα γλυκόζης μετά γευμάτων

Αν συνεχίσετε να μη ρυθμίζετε ικανοποιητικά τη γλυκόζη του αίματός σας, παρά τις αλλαγές του τρόπου ζωής σας και τη λήψη φαρμακευτικών σκευασμάτων από το στόμα, ο ιατρός σας, θα σας συστήσει τη χρήση ινσουλίνης. Η ινσουλίνη ενδείκνυται επίσης και σε περίπτωση παρενέργειας σε άλλα σκευάσματα. Η ινσουλίνη ενίεται υποδόρια με τη χρήση σύριγγας ή «στυλό» ινσουλίνης. Δε λαμβάνεται από το στόμα.

Τα σκευάσματα ινσουλίνης διαφέρουν μεταξύ τους στο χρόνο έναρξης δράσης τους και στη διάρκεια δράσης τους. Ο ιατρός σας θα προσδιορίσει τον κατάλληλο τύπο ινσουλίνης για εσάς και θα σας ορίσει των ώρα που θα το ενίετε.

Είναι δυνατόν να εφαρμοστεί μίξη διαφόρων τύπων ινσουλίνης στην ίδια ένεση, προκειμένου να επιτευχθεί η καλύτερη ρύθμιση γλυκόζης του αίματος. Ο ιατρός σας ή ο σύμβουλος του Σ.Δ., θα σας υποδείξει πως να εφαρμόζετε μόνοι σας την ένεση.

Κάποιοι άνθρωποι με τύπου 2 Σ.Δ. παύουν να έχουν την ανάγκη φαρμακευτικής αγωγής, μετά την απώλεια βάρους και την αύξηση της σωματικής τους δραστηριότητας. Φτάνοντας στο ιδανικό τους βάρος, η ίδια η ινσουλίνη του οργανισμού τους και μια προσεγμένη διατροφή, επαρκούν για τη ρύθμιση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα τους.

Αμφισβητείται αν είναι ασφαλές η λήψη των υπογλυκαιμικών δισκίων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Είναι προτεινόμενο στις εγκύους που πάσχουν από τύπου 2 Σ.Δ. και λαμβάνουν αυτή τη φαρμακευτική αγωγή, να μπαίνουν σε ινσουλινοθεραπεία για τη χρονική περίοδο της εγκυμοσύνης και του θηλασμού.


ΦΑΡΚΑΕΥΤΙΚΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ

Η αυξημένη πιθανότητα να αναπτύξουν οι διαβητικοί ασθενείς καρδιακά νοσήματα, νεφρικές παθήσεις κι άλλες παθολογικές διαταραχές, καθιστά αναγκαία τη χορήγηση σε αυτούς, ανάλογης φαρμακευτικής αγωγής είτε ως αντιμετώπιση είτε ως πρόληψη οποιαδήποτε παθοφυσιολογίας.

Συχνά συστήνεται ένας αναστολέας ACE (ή ARB):

• ως φάρμακο πρώτης εκλογής στη θεραπεία της υπέρτασης σε σακχαρωδιαβητικούς
• σε όσους παρουσιάζουν πρώιμα σημεία νεφρικής νόσου

Οι αναστολείς ACE περιλαμβάνουν την καπτοπρίλη, την εναλαπρίλη, κουιναπρίλη, την βεναζεπρίλη, τη ραμιπρίλη, την περιντοπρίλη και τη λισινοπρίλη.

Οι στατίνες αποτελούν τη θεραπεία εκλογής παθολογικών επιπέδων της χοληστερόλης. Στόχος είναι οι τιμές της LDL χοληστερόλης να κυμαίνονται κάτω των 100 mg / dL.

Το πιο κοινό σκεύασμα πρόληψης καρδιαγγειακών παθήσεων στους σακχαρωδιαβητικούς, είναι η ασπιρίνη, ιδιαίτερα αν συνυπάρχει:

• βιολογική ηλικία άνω των 40 ετών
• ατομικό ιστορικό καρδιολογικής πάθησης
• οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου
• αρτηριακή υπέρταση ή υπερχοληστεριναιμία
• κάπνισμα

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΩΝ ΠΟΔΙΩΝ

Οι σακχαρωδιαβητικοί ασθενείς είναι πολύ επιρρεπείς σε παθολογικές καταστάσεις των άκρων ποδών. Ο Σ.Δ. μπορεί να προκαλέσει βλάβη των νεύρων, με πιθανή απώλεια την αισθητικότητα των άκρων ποδών. Ο ασθενής τις περισσότερες φορές δεν αντιλαμβάνεται ότι έχει υποστεί κάποιον τραυματισμό και διαπιστώνει σε δεύτερο χρόνο ένα εκτεταμένο έλκος ή και φλεγμονή του άκρου ποδός. Ο Σ.Δ. προκαλεί επίσης βλάβη των αγγείων.

Περιστασιακά, ο Σ.Δ. επηρεάζει και το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα, μειώνοντας την ικανότητα του οργανισμού να αντιμετωπίσει κάποια λοίμωξη. Ακόμη και μικρές λοιμώξεις μπορούν ταχύτατα να επιδεινωθούν και να προκαλέσουν τη νέκρωση του δέρματος κι άλλων ιστών. Ο ακρωτηριασμός, όχι σπάνια, επιβάλλεται.

Προς αποφυγή τραυματισμού των άκρων ποδών, ελέγξετε τα και φροντίστε τα καθημερινά.


Πρόγνωση

Ο κίνδυνος ανάπτυξης ακόλουθων επιπλοκών (όπως του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, της καρδιακής ανεπάρκειας και του θανάτου) μειώνεται σημαντικά με τον έλεγχο της γλυκόζης του αίματος και της αρτηριακής πιέσεως. Η μείωση ακόμη και κατά 1% της HbA1c μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης επιπλοκών κατά 25%.


Επιπλοκές

Με τη πάροδο του χρόνου, ο Σ.Δ. μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές παθήσεις των οφθαλμών, των νεφρών, των νεύρων, της καρδιάς, των αιμοφόρων αγγείων κι άλλων συστημάτων του οργανισμού.

Οι σακχαρωδιαβητικοί ασθενείς διατρέχουν (γυναίκες και άνδρες κατά το ίδιο ποσοστό) τις ίδιες πιθανότητες οξέως εμφράγματος του μυοκαρδίου, με εκείνους (τους ανθρώπους) που το έχουν υποστεί ήδη. Πολύ πιθανόν να μην εμφανίσουν τα τυπικά σημεία του καρδιακού εμφράγματος.

Σε γενικές γραμμές, οι επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• αρτηριακή υπέρταση
• βλάβη των αιμοφόρων αγγείων που παροχετεύουν τα ισχία και τα πόδια (περιφερική αγγειακή νόσο)
• αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
• υπερχοληστεριναιμία
• βλάβη των νεύρων, με άλγος και αιμωδία των άκρων ποδών, όπως και πολλαπλές διαταραχές του στομάχου, του εντέρου, της καρδιάς κι άλλων οργάνων του σώματος
• πληγές ή έλκη των άκρων ποδών, που ίσως να οδηγήσουν στον ακρωτηριασμό
• μείωση ή και πλήρης απώλεια όρασης
• διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
• κηλιδώδες οίδημα
• καταρράκτης
• γλαύκωμα
• νεφρική νόσο και νεφρική ανεπάρκεια (διαβητική νεφροπάθεια)

Άλλες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• διαταραχές στύσης
• λοιμώξεις του δέρματος, του γυναικείου γεννητικού συστήματος, του ουροποιητικού συστήματος

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε άμεσα τον 166 αν παρουσιάσετε:

• θωρακικό άλγος ή πίεση
• δυσκολία αναπνοής
• λιποθυμία ή απώλεια συνείδησης
• επιληπτικό παροξυσμό

Τα συμπτώματα αυτά μπορούν ταχύτατα να επιδεινωθούν και να μετατραπούν σε επείγουσες καταστάσεις (όπως σε σπασμούς ή υπογλυκαιμικό κώμα).


Καλέστε επίσης τον ιατρό σας αν εμφανίσετε:

• συμπτώματα υπεργλυκαιμίας (πολυδιψία, θολή όραση, ξηρό δέρμα, αίσθημα αδυναμίας ή κόπωση, συχνή έπειξη προς ούρηση)
• συμπτώματα υπογλυκαιμίας (αδυναμία ή κόπωση, τρόμος, εφίδρωση, νευρικότητα, μη διαυγής σκέψη, ταχυκαρδία, διπλή ή θολή όραση, αίσθηση μη διαυγούς σκέψεως, ανησυχία)
• αιμωδία, μυρμηκίαση, άλγος των άκρων ποδών
• πληγές ή φλεγμονές των άκρων ποδών
• διαταραχές όρασης

Πρόληψη

Η παρακολούθηση για πιθανή ανάπτυξη Σ.Δ. συστήνεται σε:

• παχύσαρκα παιδιά που παρουσιάζουν κι άλλους παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης Σ.Δ., ξεκινώντας από την ηλικία των 10 ετών και στη συνέχεια επαναληπτικά κάθε 2 χρόνια
• παχύσαρκοι ενήλικες (με BMI – δείκτες σωματικής μάζας – άνω των 25) που διατρέχουν κι άλλους παράγοντες κινδύνου
• ενήλικες άνω των 45 ετών, κάθε 3 χρόνια

Η διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους κι ενός δραστήριου τρόπου ζωής, βοηθά στην πρόληψη εμφάνισης του Σ.Δ. τύπου 2

Προς αποφυγή των επιπλοκών του Σ.Δ., επισκεφθείτε τον ιατρό σας ή τον σύμβουλο του Σ.Δ., τουλάχιστον 4 φορές το χρόνο. Συζητείστε μαζί του για οποιαδήποτε ανησυχία σας.

Φροντίστε να μην παραλείπετε τον τακτικό προκαθορισμένο εμβολιασμό σας και σε ετήσια βάση να λαμβάνεται το εμβόλιο κατά της γρίπης.

Για την πρόληψη των παθήσεων του «διαβητικού ποδιού» πρέπει:

• Διακόψετε το κάπνισμα (σε περίπτωση που καπνίζετε)
• Να βελτιώσετε τη ρύθμιση της γλυκόζης του αίματός σας
• Φροντίστε για την εξέταση των άκρων ποδών σας από τον ιατρό σας, τουλάχιστον 2 φορές το χρόνο κι ενημερωθείτε για το πώς μπορείτε να αναγνωρίσετε της εμφάνισης νευρικής βλάβης.
• Ελέγχετε και φροντίστε ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ τα πόδια σας, ιδίως στην περίπτωση που ήδη έχετε αντιμετωπίσει παθολογική κατάσταση αυτών ή ήδη γνωρίζετε ότι έχετε υποστεί βλάβη των νεύρων ή των αγγείων. Ακολουθείστε τις παρακάτω οδηγίες
• Σιγουρευτείτε ότι φοράτε τα κατάλληλα υποδήματα