Ορισμός

Η σαρκοείδωση είναι μια ασθένεια η οποία προξενεί οίδημα (φλεγμονή) στους λεμφαδένες, τους πνεύμονες, το συκώτι, τα μάτια, το δέρμα ή άλλους ιστούς.


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Το αίτιο της ασθένειας είναι άγνωστο. Η σαρκοείδωση χαρακτηρίζεται από συγκέντρωση κοκκιωμάτων σε διάφορα όργανα του σώματος. Τα κοκκιώματα είναι συναθροίσεις αυτοάνοσων κυττάρων.
Η ασθένεια μπορεί να προσβάλει σχεδόν όλα τα όργανα του σώματος αλλά συνηθέστερα προσβάλλει τους πνεύμονες.


Πιθανά αίτια της σαρκοείδωσης είναι:

• Υπερβολική ευαισθησία σε περιβαλλοντικούς παράγοντες
• Κληρονομικότητα
• Ακραία αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε λοίμωξη

Η ασθένεια εμφανίζεται συχνότερα σε Αφροαμερικανούς από ότι σε Καυκάσιους. Οι γυναίκες προσβάλλονται συχνότερα από τους άνδρες. Συνήθως η ασθένεια εκδηλώνεται στις ηλικίες ανάμεσα στα 20 με 40. Η σαρκοείδωση είναι πολύ σπάνια στα παιδιά.


Συμπτώματα

Πιθανόν να μην υπάρχουν συμπτώματα. Όταν εμφανιστούν συμπτώματα, μπορεί να παρατηρηθούν σχεδόν σε οποιοδήποτε σημείο ή όργανο του σώματος.

Σχεδόν σε όλους τους ασθενείς τα συμπτώματα στους πνεύμονες ή τον θώρακα είναι:

• Ξηρός βήχας
• Λαχάνιασμα
• Βάρος στο στέρνο
• Αφύσικοι ήχοι κατά την αναπνοή (σαν κροταλίσματα)

Συχνά εμφανίζονται συμπτώματα γενικής δυσφορίας ή ανησυχίας:

• Κακουχία
• Κόπωση (ένα από τα συνηθέστερα συμπτώματα στα παιδιά)
• Πυρετός
• Απώλεια βάρους (ένα από τα συνηθέστερα συμπτώματα στα παιδιά)
• Πόνος στις αρθρώσεις (αρθραλγία)

Δερματικά συμπτώματα:

• Εξανθήματα
• Παλιές ουλές που ερεθίζονται
• Οζώδες ερύθημα, σχεδόν πάντα στο πάνω μέρος των ποδιών (κουντεπιέ)
• Δερματικές αλλοιώσεις
• Απώλεια μαλλιών

Νευρολογικές και οφθαλμολογικές μεταβολές:

• Πονοκέφαλος
• Επιληπτικές κρίσεις
• Αδυναμία ή παράλυση στη μία πλευρά του προσώπου (πάρεση)
• Κάψιμο, τσούξιμο ή δάκρυα στα μάτια
• Συμπτώματα ραγοειδίτιδας
• Μειωμένη δακρύρροια

Άλλα συμπτώματα της ασθένειας:

• Διογκωμένοι λεμφαδένες (στις μασχάλες)
• Διογκωμένο συκώτι
• Διογκωμένη σπλήνα
• Ξηροστομία
• Ρινορραγία

Ενδείξεις και εξετάσεις

Σε ασθενείς που δεν έχουν συμπτώματα, συχνά η ασθένεια διαπιστώνεται από μια ακτινογραφία θώρακα.

Διάφορες απεικονιστικές εξετάσεις μπορεί να βοηθήσουν στη διάγνωση της σαρκοείδωσης είναι:

• Ακτινογραφία θώρακα για να διαπιστωθεί αν έχουν προσβληθεί οι πνεύμονες ή έχουν διογκωθεί οι λεμφαδένες
• Αξονική τομογραφία
• Gallium scan στους πνεύμονες

Βιοψίες που μπορούν να γίνουν:

• Βιοψία λεμφαδένων
• Βιοψία δερματικής αλλοίωσης
• Βρογχοσκόπηση για τη λήψη βιοψίας
• Επέμβαση στους πνεύμονες και βιοψία
• Μεσοθωρακοσκόπηση και βιοψία
• Βιοψία στο συκώτι
• Βιοψία στα νεφρά
• Βιοψία νεύρων
• Βιοψία στην καρδιά

Η ασθένεια αυτή μπορεί επίσης να εμφανίσει αλλοιωμένα αποτελέσματα στις εξής εργαστηριακές εξετάσεις:

• Γενική εξέταση αίματος
• Chem-7 ή chem-20
• Ποσοτική ανοσοσφαιρίνης (νεφελομετρία)
• Παραθορμόνης
• Ορού φωσφόρου
• Ορού ανοσοηλεκτροφόρησης
• Ασβεστίου στα ούρα
• Ιονισμένου ασβεστίου
• Ορού ασβεστίου
• Ηπατικές δοκιμασίες

Θεραπεία

Τα συμπτώματα της σαρκοείδωσης συνήθως υποχωρούν από μόνα τους σταδιακά χωρίς θεραπεία.
Οι ασθενείς με σοβαρή μορφή της ασθένειας μπορεί να χρειαστούν κορτικοστεροειδή (πρεδνιζόνη ή μεθυλοπρεδνιζολόνη). Αυτά αφορούν περιπτώσεις ασθενών που έχουν προσβληθεί στα μάτια, την καρδιά, το νευρικό σύστημα και ορισμένους που έχουν προσβληθεί στους πνεύμονες. Η θεραπεία μπορεί να συνεχιστεί για 1 με 2 χρόνια. Κάποιοι ασθενείς με σοβαρή μορφή της ασθένειας μπορεί να χρειαστούν θεραπεία ισοβίως.

Μερικές φορές συμπληρωματικά προς τα κορτικοστεροειδή χορηγούνται και φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα (ανοσοκατασταλτικά φάρμακα), όπως η μεθοτρεξάτη, η αζαθειοπρίνη και η κυκλοφωσφαμίδη. Σπάνια, ορισμένα άτομα με μη αναστρέψιμες βλάβες σε κάποιο όργανο θα χρειαστούν μεταμόσχευση.

Αν και οι θεραπείες αυτές καταπολεμούν προσωρινά τα συμπτώματα της ασθένειας, δεν έχει αποδεχθεί ότι η μακροχρόνια θεραπεία εμποδίζει την επιδείνωση της σαρκοείδωσης.


Πρόγνωση

Πολλοί άνθρωποι δεν νοσούν σοβαρά και η ασθένεια μπορεί να υποχωρήσει χωρίς θεραπεία. Περίπου 30-50% των περιπτώσεων βελτιώνονται χωρίς θεραπεία μέσα σε 3 χρόνια. Το 20% περίπου εκείνων που προσβλήθηκαν στους πνεύμονες θα αναπτύξουν βλάβη στους πνεύμονες.

Συνολικά το ποσοστό των ασθενών με σαρκοείδωση που πεθαίνουν είναι μικρότερο από 5%. Στα αίτια του θανάτου περιλαμβάνονται:

• Πνευμονική ίνωση
• Πνευμονική αιμορραγία
• Καρδιοπάθεια (σπάνια)

Επιπλοκές

• Η λήψη κορτικοστεροειδών επί μακρό διάστημα μπορεί να επιφέρει οστεοπόρωση ή άλλες επιπλοκές.
• Διάχυτη πνευμονική διάμεση ίνωση
• Πνευμονική υπέρταση
• Μυκητιακές λοιμώξεις των πνευμόνων
• Πρόσθια ραγοειδίτιδα
• Γλαύκωμα και τύφλωση (σπάνια)
• Καρδιακές αρρυθμίες
• Παράλυση προσωπικού ή περιφερειακού νεύρου
• Υψηλά επίπεδα ασβεστίου (υπερασβεστιαιμία)
• Πέτρες στα νεφρά
• Οργανική ανεπάρκεια, που οδηγεί σε ανάγκη μεταμόσχευσης

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Επισκεφθείτε τον γιατρό σας αν έχετε:

• Δυσκολία στην αναπνοή
• Αλλαγές στην όραση
• Ταχυσφυγμία
• Άλλα συμπτώματα της ασθένειας αυτής

Ορισμός

Η περιγεγραμμένη (κατά πλάκες ) αλωπεκία είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από κατά τόπους / εστίες ανομοιογενών ζώνων, στρογγυλού σχήματος, απώλειας τριχών.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Ολική Γυροειδής Αλωπεκία , καθολική αλωπεκία


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Η ακριβής αιτία πρόκλησης της νόσου παραμένει άγνωστη. Σχεδόν το ένα πέμπτο των πασχόντων έχουν θετικό οικογενειακό ιστορικό αλωπεκίας. Σε κάποιες περιπτώσεις η περιγεγραμμένη αλωπεκία, συνοδεύει αυτοάνοσα νοσήματα.

Οι μορφές αλωπεκίας περιλαμβάνουν:

• Την ολική αλωπεκία – ολοκληρωτική απώλεια τριχών του τριχωτού της κεφαλής
• Καθολική αλωπεκία – γενική απώλεια τριχών απ’ όλο το σώμα

Συμπτώματα

• Γενική απώλεια των τριχών του τριχωτού της κεφαλής και του σώματος (καθολική / universalis αλωπεκία)
• Ολική απώλεια των τριχών του τριχωτού της κεφαλής (ολική αλωπεκία)
• Απώλεια τριχών του τριχωτού της κεφαλής ανομοιογενών ζωνών στρογγυλού σχήματος
• Οι προσβεβλημένες περιοχές του τριχωτού της κεφαλής παρουσιάζονται χωρίς τρίχες και με απαλή υφή

Σε κάποιες περιπτώσεις παρατηρούνται τρίχες που μοιάζουν με θαυμαστικό (σημείο στίξης) στις παρυφές της άτριχης ζώνης.


Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Περιστασιακά, μπορεί να διεξαχθεί βιοψία του τριχωτού της κεφαλής. Κάποιες αιματολογικές εξετάσεις, επίσης μπορούν να γίνουν, μιας και η περιγεγραμμένη αλωπεκία ίσως συνοδεύει κάποια αυτοάνοση διαταραχή.


Θεραπεία

Δε διατίθενται καμία αποτελεσματική θεραπεία, αν και τυπικά η αγωγή περιλαμβάνει:

• Χορήγηση ενέσιμων στεροειδών, υποδόρια (κορτικοστεροειδών)
• Τοπική χρήση κορτικοστεροειδών
• Θεραπεία με υπεριώδη ακτινοβολία

Η τοπική χρήση διεγερτικών σκευασμάτων στις προσβεβλημένες άτριχες ζώνες, μπορεί και να οδηγήσει σε ανάκτηση της τριχοφυΐας.


Πρόγνωση

Ολική ανάκτηση της τριχοφυΐας επισυμβαίνει συχνά. Ωστόσο, σε κάποια άτομα η τριχοφυΐα παραμένει πιο αραιή, συμπεριλαμβανομένου εκείνων με:

• Περιγεγραμμένη αλωπεκία σε νεαρή ηλικία
• Έκζεμα (ατοπική δερματίτις)
• Χρόνια αλωπεκία

Επιπλοκές

Η μόνιμη απώλεια τριχών αποτελεί πιθανή επιπλοκή της περιγεγραμμένης αλωπεκίας.

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Αν σας προβληματίζει η απώλεια τριχών, επικοινωνήστε με τον ιατρό σας και κλείστε ένα ραντεβού.

Ορισμός

Υπερθυρεοειδισμός είναι η κατάσταση κατά την οποία ο θυρεοειδής αδένας παράγει υπερβολική ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών. Η διαταραχή συχνά ονομάζεται και «υπερδραστήριος θυρεοειδής».


Εναλλακτικές ονομασίες

Υπερδραστήριος θυρεοειδής


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένα σημαντικό όργανο του ενδοκρινολογικού συστήματος. Βρίσκεται στη βάση του λαιμού μπροστά από την τραχεία και ακριβώς κάτω από τις φωνητικές χορδές. Ο αδένας παράγει τις ορμόνες θυροξίνη (Τ4) και τριϊωδοθυρονίνη (Τ3), που ουσιαστικά ελέγχουν τον τρόπο με τον οποίο κάθε κύτταρο στο σώμα παράγει και απελευθερώνει ενέργεια. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται μεταβολισμός.
Ο υπερθυρεοειδισμός δημιουργείται όταν ο αδένας απελευθερώνει αυξημένη ποσότητα ορμονών για σύντομο ή μεγάλο διάστημα.
Πολλές ασθένειες ή καταστάσεις μπορεί να είναι το αίτιο του προβλήματος, όπως:

• Λήψη μεγάλης ποσότητας ιωδίου
• Νόσος Graves (είναι υπεύθυνη για τις περισσότερες περιπτώσεις υπερθυρεοειδισμού)
• Φλεγμονή του θυρεοειδούς (θυρεοειδίτιδα) λόγω ιογενούς λοίμωξης ή άλλης αιτίας
• Μη καρκινικές υπερπλασίες του θυρεοειδούς αδένα ή της υπόφυσης
• Λήψη μεγάλης ποσότητας θυρεοειδικών ορμονών
• Όγκοι στους όρχεις ή τις ωοθήκες

Σχετικά θέματα:

• Πλασματικός υπερθυρεοειδισμός
• Υποθυρεοειδισμός
• Σιωπηλή θυρεοειδίτιδα
• Δυσκολία στη συγκέντρωση
• Κόπωση
• Συχνές κενώσεις του εντέρου
• Βρογχοκήλη (εμφανής διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα) ή όζοι
• Δυσανεξία στη ζέστη
• Αυξημένη όρεξη
• Αυξημένη εφίδρωση
• Ανώμαλος κύκλος περιόδου στις γυναίκες
• Νευρικότητα
• Ευερεθιστότητα
• Απώλεια βάρους (σπάνια, αύξηση βάρους)

Άλλα συμπτώματα της πάθησης αυτής μπορεί να είναι:

• Μεγαλομαστία στους άντρες
• Υγρές ιδρωμένες παλάμες
• Διάρροια
• Απώλεια μαλλιών
• Τρεμούλα στα χέρια
• Αδυναμία
• Υψηλή πίεση
• Κνησμός (φαγούρα) σε όλο το σώμα
• Διαταραχές της περιόδου στις γυναίκες
• Ναυτία και εμετοί
• Αίσθηση γρήγορων ή ανώμαλων σφυγμών
• Εξόφθαλμος (προβολή των ματιών)
• Γρήγορος, δυνατός ή ανώμαλος καρδιακός παλμός
• Έξαψη, κοκκίνισμα του δέρματος
• Δυσκολία στον ύπνο

Ενδείξεις και εξετάσεις

Η φυσική εξέταση μπορεί να αποκαλύψει διόγκωση του θυρεοειδούς, τρεμούλα, υπερδραστήρια ανακλαστικά, ή αυξημένο καρδιακό παλμό. Η συστολική πίεση του αίματος (η μεγάλη τιμή στη μέτρηση της πίεσης) μπορεί να παρουσιάζεται υψηλή.
Ο υποκλινικός υπερθυρεοειδισμός (θυρεοειδίτιδα Χασιμότο) είναι μια ήπια μορφή υπερθυρεοειδισμού που αποκαλύπτεται από τα αφύσικα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα, και που συχνά δεν δίνει συμπτώματα.
Για τη μέτρηση των επιπέδων των θυρεοειδικών ορμονών γίνονται επίσης εξετάσεις αίματος.

• Η TSH (θυρεοειδοτρόπος ορμόνη που παράγεται στην υπόφυση και διεγείρει τον θυρεοειδή) είναι συνήθως χαμηλή
• Οι ορμόνες Τ3 και ελεύθερη Τ4 είναι συνήθως υψηλές

Η ασθένεια μπορεί επίσης να επηρεάσει τα αποτελέσματα των ακόλουθων εξετάσεων:

• Χοληστερίνης
• Γλυκόζης
• Ανάληψης ραδιενεργού ιωδίου
• Πρόσληψης της τριϊωδοθυρονίνης Τ3RU
• Tριγλυκεριδίων
• Βιταμίνης Β12 (σπανίως)

Θεραπεία

Η θεραπεία της πάθησης εξαρτάται από το αίτιο και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Για τη θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού συνήθως χρησιμοποιείται ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:

• Αντιθυρεοειδικά φάρμακα
• Ραδιενεργό ιώδιο (που καταστρέφει τον θυρεοειδή και σταματά την πλεονάζουσα παραγωγή ορμονών)
• Χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς

Αν πρέπει ο θυρεοειδής να αφαιρεθεί χειρουργικά ή να καταστραφεί με ακτινοβολία, θα χρειαστεί να παίρνετε χάπια ορμονικής υποκατάστασης εφ’ όρου ζωής.
Σε ορισμένες περιπτώσεις για την αντιμετώπιση συμπτωμάτων, όπως οι ταχυκαρδίες, η έντονη εφίδρωση και η νευρικότητα, έως ότου ελεγχθεί ο υπερθυρεοειδισμός, χορηγούνται β-αναστολείς όπως η προπρανολόλη.


Πρόγνωση

Γενικά ο υπερθυρεοειδισμός θεραπεύεται και σπάνια αποτελεί απειλή για τη ζωή. Ορισμένα από τα αίτιά του μπορεί να υποχωρήσουν χωρίς θεραπεία.
Ο υπερθυρεοειδισμός που οφείλεται στη νόσο Graves συνήθως επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου. Προκαλεί πολλές επιπλοκές, κάποιες από τις οποίες είναι σοβαρές και έχουν επίπτωση στην ποιότητα ζωής του ασθενούς.


Επιπλοκές

Θυρεοτοξική κρίση, ονομάζεται και θυρεοτοξίκωση, είναι η αιφνίδια επιδείνωση των συμπτωμάτων του υπερθυρεοειδισμού που μπορεί να προκληθεί από λοίμωξη ή στρες.
Μπορεί επίσης να εκδηλωθούν πυρετός, μειωμένη πνευματική εγρήγορση και πόνοι στην κοιλιακή χώρα. Στις περιπτώσεις αυτές χρειάζεται άμεση εισαγωγή στο νοσοκομείο.

Άλλες επιπλοκές που συνδέονται με τον υπερθυρεοειδισμό είναι:

• Καρδιακές επιπλοκές, όπως:

-Ταχυκαρδία
- Καρδιακή ανεπάρκεια
- Κολπική μαρμαρυγή

• Αυξημένος κίνδυνος οστεοπόρωσης, αν υπάρχει υπερθυρεοειδισμός για μεγάλο διάστημα
• Χειρουργικές επιπλοκές, όπως:

-Ουλή στον λαιμό
-Βραχνάδα από βλάβη στα νεύρα των φωνητικών χορδών
-Χαμηλά επίπεδα ασβεστίου λόγω βλάβης στους παραθυρεοειδείς αδένες (βρίσκονται κοντά στον θυρεοειδή αδένα)

• Θεραπείες για τον υπερθυρεοειδισμό, όπως η χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου, η χειρουργική επέμβαση και η ορμονική υποκατάσταση, μπορεί να προκαλέσουν επιπλοκές.

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Επισκεφθείτε τον γιατρό σας αν παρουσιάζετε συμπτώματα που μπορεί να οφείλονται σε υπερπαραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Πηγαίνετε στο τμήμα επειγόντων περιστατικών νοσοκομείου ή καλέστε το 166 αν παρουσιάζετε:

• Απώλεια συνείδησης
• Ζαλάδα
• Ταχυκαρδία ή αρρυθμία

Καλέστε τον γιατρό σας αν ενώ υποβάλλεστε σε θεραπεία για υπερθυρεοειδισμό, παρουσιάζετε συμπτώματα υπολειτουργίας του θυρεοειδούς, όπως:

• Κατάθλιψη
• Πνευματική και φυσική νωθρότητα
• Αύξηση βάρους

Πρόληψη

Δεν υπάρχουν γνωστοί τρόποι πρόληψης του υπερθυρεοειδισμού.