Ορισμός

Η νευρική ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή, που αναφέρεται στον περιορισμό από τον ασθενή, της ποσότητας της τροφής που καταναλώνει. Καταλήγει σε ασιτία και σε ανικανότητα του ατόμου να διατηρήσει έστω το ελάχιστο σωματικό βάρος, το οποίο θεωρείται υγιές, τόσο για την ηλικία του, όσο και για το ύψος του.

Οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτήν τη διαταραχή, διακατέχονται από μια έντονη φοβία ότι θα αυξηθεί το σωματικό τους βάρος, αν και οι ίδιοι είναι πολύ αδύνατοι.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Διατροφική διαταραχή – ανορεξία

Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Τα ακριβή αίτια της πάθησης, παραμένουν άγνωστα. Πιθανότατα, πολλοί παράγοντες να εμπλέκονται στην εμφάνιση της νόσου. Η γενετική, αλλά και κοινωνικά στερεότυπα, που σχετίζονται με την εξωτερική εμφάνιση του ατόμου, ενδέχεται να παίζουν κάποιο ρόλο. Σύμφωνα με τη θεωρία κάποιων ειδικών, οι ενδο-οικογενειακές συγκρούσεις, είναι στοιχείο που μπορεί να οδηγήσει στη νευρική ανορεξία.

Η διαταραχή αυτή εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα, που κάποιος από το οικογενειακό τους περιβάλλον, έχει υποστεί την ίδια πάθηση.

Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Την αποδοχή κοινωνικών στερεότυπων, όσον αφορά το αδύνατο σώμα
• Να είμαστε τελειομανείς
• Να είμαστε θηλυκές (γυναίκες)
• Μετατραυματικό άγχος στη παιδική ηλικία
• Έντονο ενδιαφέρον – ανησυχία για το σωματικό βάρος και το σωματότυπο
• Διατροφικές και γαστροεντερικές διαταραχές κατά την παιδική ηλικία
• Θετικό οικογενειακό ιστορικό διατροφικών διαταραχών και εθίσεων
• Γονείς που ενδιαφέρονται πάρα πολύ για το σωματικό βάρος και την απώλεια αυτού.
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση

Η νευρική ανορεξία εμφανίζεται συνήθως στην εφηβεία ή στη νεαρή ενηλικίωση. Παρουσιάζεται συχνότερα στις γυναίκες, κυρίως της Καυκάσιας φυλής, υψηλού ακαδημαϊκού επιπέδου, με απώτερο σκοπό τη δημιουργία οικογένειας ή τη καριέρα.


Συμπτώματα

Οι άνθρωποι που πάσχουν από τη συγκεκριμένη διαταραχή, περιορίζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό την ποσότητα τροφής που καταναλώνουν ή παρά τη λήψη τροφής, με τον εκούσιο έμετο, προκαλούν την αποβολή της. Ενδέχεται να χρησιμοποιούν διουρητικά χάπια, όπως και φαρμακευτικά σκευάσματα που διεγείρουν την εντερική κινητικότητα, ώστε να χάσουν βάρος. Πολλά άτομα δε γνωρίζουν ότι πάσχουν από τη συγκεκριμένη διατροφική διαταραχή.

Η συμπεριφορά των ανορεξικών περιλαμβάνει:

• Διαμελισμός τροφής σε μικρά κομμάτια
• Καταναγκαστική σωματική άσκηση
• Επίσκεψη στην τουαλέτα ακριβώς μετά τη λήψη γευμάτων
• Ταχύτατη λήψη πολύ μεγάλης ποσότητας τροφής
• Περιορισμός της ήδη καταναλώσας τροφής
• Ακατάλληλη χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων που διεγείρουν την εντερική κινητικότητα, κλυσμάτων ή διουρητικών, ώστε να χάσουν σωματικό βάρος

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Φλύκταινες ή ικτερική χροιά δέρματος
• Σύγχυση ή μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης - σκέψης
• Οδοντικές κοιλότητες οφειλόμενες στη θελημένη πρόκληση εμέτου – εκούσιο έμετο
• Κατάθλιψη
• Ξηροστομία
• Δυσανεξία στο κρύος (ντύσιμο με αρκετά ρούχα για τη διατήρηση θερμότητας)
• Λεπτή υφή τρίχας
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση
• Διακοπή της εμμήνου ρύσεως
• Έλλειψη σωστής κρίσης ή μερική απώλεια μνήμης
• Σημαντική απώλεια βάρους (15% ή και περισσότερο κάτω του κανονικού σωματικού βάρους)
• Απώλεια μυϊκής μάζας και απώλεια σωματικού λίπους

Σημεία και παρα-κλινικές

Η διάγνωση της νευρικής ανορεξίας τίθεται σε ασθενείς, μόνον όταν αποκλειστούν όλες οι πιθανές αιτίες που μπορεί να καταλήγουν στην απώλεια σωματικού βάρους. Για παράδειγμα, η υπερβολική απώλεια βάρους μπορεί να οφείλεται:

• Στη νόσο Addison
• Σε κοιλιακές παθήσεις
• Φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου
• Άλλες διαταραχές του μεταβολικού συστήματος, του ενδοκρινολογικού, του πεπτικού ή του νευρικού

Διαγνωστικές εξετάσεις θα γίνουν για να καθοριστεί η αιτία της απώλειας του σωματικού βάρους ή τις επιπλοκές που μπορεί να έχει προκαλέσει. Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν:

• Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΛΚ)
• Θυροειδικές ορμόνες
• Ανάλυση ούρων

Θεραπεία

Η μεγαλύτερη πρόκληση της θεραπείας της νευρικής ανορεξίας είναι να αναγνωρίσει ο ασθενής ότι η διατροφική συμπεριφορά του, αποτελεί μια διαταραχή κι όχι τη λύση σε τυχόν προβλήματα που αντιμετωπίζει. Δυστυχώς όμως οι περισσότεροι πάσχοντες αρνούνται να παραδεχθούν ότι έχουν πρόβλημα διατροφικής διαταραχής.

Στόχος της θεραπείας είναι πρωταρχικά να ανακτήσει το άτομο φυσιολογικό σωματικό βάρος και να αποκτήσει φυσιολογικές διατροφικές συνήθειες, κι έπειτα να αντιμετωπισθούν ψυχολογικά θέματα.

Ενδονοσοκομειακή περίθαλψη χρειάζεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Πολύ μεγάλη απώλεια σωματικού βάρους (κάτω του 30% του ιδανικού σωματικού βάρους για την ηλικία και το ύψος του ατόμου)
• Η απώλεια σωματικού βάρους συνεχίζεται παρά τη θεραπευτική αγωγή
• Εμφάνιση επιπλοκών, όπως καρδιακές παθήσεις, χαμηλά επίπεδα καλίου, διαταραχές ή εμφάνιση διαταραχών στη νοητική λειτουργία
• Έντονη κατάθλιψη ή σκέψεις απόπειρας αυτοκτονίας
• Άλλη θεραπευτική αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει:
• Αντικαταθλιπτικά φαρμακευτικά σκευάσματα για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης
• Θεραπεία διαταραχών συμπεριφοράς
• Ψυχοθεραπεία
• Φροντίδα υποστήριξης

Σοβαρή και νοσηρή διαταραχή θρέψης, μπορεί να απαιτήσει ενδοφλέβια σίτιση.


Πρόγνωση

Η νευρική ανορεξία αποτελεί μια κρίσιμη κι ενδεχομένως θανατηφόρα ιατρική κατάσταση. Το 10% των περιπτώσεων, καταλήγει σε θάνατο. Τα καλά οργανωμένα προγράμματα θεραπείας, παρουσιάζουν καλό δείκτη επιτυχίας όσον αφορά την αποκατάσταση του φυσιολογικού σωματικού βάρους, συνήθως όμως τα άτομα υποτροπιάζουν.

Γυναίκες που εμφανίζουν νευρική ανορεξία σε νεαρή ηλικία, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες για πλήρη ανάρρωση. Ωστόσο οι περισσότεροι ανορεξικοί, θα συνεχίζουν να προτιμούν το χαμηλό σωματικό βάρος και να ανησυχούν για τις θερμίδες που λαμβάνουν και το ποσότητα τροφής που καταναλώνουν.


Επιπλοκές

Οι επιπλοκές ενδέχεται να είναι σοβαρές. Ίσως χρειαστεί νοσηλεία.

Οι επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Εμφάνιση πολύ λεπτής τριχοφυΐας, σχεδόν μωρού (χνους εμβρύου)
• Πρήξιμο ή οίδημα
• Ηλεκτρολυτικές διαταραχές (όπως ένδεια καλίου)
• Μειωμένα επίπεδα λευκών αιμοσφαιρίων που οδηγούν σε αυξημένο κίνδυνο για φλεγμονές
• Καρδιακές αρρυθμίες
• Οστεοπόρωση
• Σοβαρή αφυδάτωση, που πολύ πιθανόν να οδηγήσει σε σοκ
• Σοβαρή διαταραχή θρέψης
• Επιληπτικός παροξυσμός που οφείλεται στην απώλεια υγρών μετά από υπέρμετρες διαρροϊκές κενώσεις ή εμέτους.
• Παθήσεις του θυροειδούς αδένα που μπορεί να οδηγήσει σε δυσανεξία στο κρύο και δυσκοιλιότητα
• Διαβρώσεις και αποσυνθέσεις οδόντων

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν το παιδί σας έχει ελαττώσει την ποσότητα της λαμβανόμενης τροφής του, υπέρ-ασκείται ή τον απασχολεί υπερβολικά το σωματικό του βάρος. Η έγκαιρη λήψη ιατρικής βοήθειας πριν την εμφάνιση μη φυσιολογικών καταστάσεων, μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα μιας διατροφικής διαταραχής,


Πρόληψη

Σε κάποιες περιπτώσεις, είναι αδύνατη η πρόληψη εμφάνισης της νόσου. Ενδεχομένως θα βοηθούσε η ενθάρρυνση του ατόμου να αποκτήσει ρεαλιστικά και υγιή στερεότυπα, όσον αφορά το σωματικό βάρος και τις δίαιτες. Η επίσκεψη σε ειδικούς, θα ήταν πολύ χρήσιμο.

Ορισμός

Η βρουκέλλωση είναι ένα λοιμώδες νόσημα, το οποίο μεταδίδεται στον άνθρωπο από ζώα που είναι φορείς των Gram- αρνητικών αερόβιων βακτηρίων (Brucella).


Εναλλακτικοί ορισμοί

Πυρετός του Bang, πυρετός της Κύπρου, κυματοειδής πυρετός, πυρετός του Γιβραλτάρ, πυρετός της Μάλτας, πυρετός της Μεσογείου.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Το βακτήριο Brucella, προσβάλλει τα βοοειδή, τα πρόβατα, τα σκυλιά και του χοίρους. Η μετάδοση του βακτηρίου γίνεται μέσω επαφής με το μολυσμένο κρέας ή τον πλακούντα μολυσμένων ζώων ή με την κατανάλωση μολυσμένου μη παστεριωμένου γάλακτος, γαλακτοκομικών προϊόντων ή τυριού.

Η βρουκέλλωση συναντάται σπάνια στις Η.Π.Α., με 100-200 περίπου περιστατικά κάθε χρόνο.

Άτομα υψηλού κινδύνου προσβολής από τη νόσο, θεωρούνται οι εργαζόμενοι σε σφαγεία, οι αγρότες και οι κτηνίατροι – επαγγέλματα που απαιτούν συχνή επαφή με ζώα ή κρέας.


Συμπτώματα

Η έναρξη της οξείας βρουκέλλωσης γίνεται με την εμφάνιση ήπιων κλινικών συμπτωμάτων, παρόμοια με αυτά του συναχιού, όπως:

• Πυρετός
• Κοιλιακό άλγος
• Πόνος στην πλάτη
• Ρίγος
• Έντονη εφίδρωση
• Αίσθημα κόπωσης
• Κεφαλαλγία
• Ανορεξία
• Αθραλγία
• Αδυναμία
• Απώλεια σωματικού βάρους

Ο πυρετός είναι συνήθως διαλείπων, με τις υψηλότερες τιμές του να σημειώνονται κατά τις απογευματινές ώρες. Ο όρος «κυματοειδής πυρετός» προέρχεται από το γεγονός ότι ο πυρετός ανεβαίνει το βράδυ και κατεβαίνει το πρωί.

Πρόσθετα συμπτώματα τα οποία μπορεί να συσχετίζονται με τη νόσο είναι:

• Μυϊκό άλγος
• Διογκωμένοι λεμφαδένες

Η πάθηση μπορεί να λάβει χρόνια μορφή και να διαρκέσει για πολλά έτη.

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

• Αιμοκαλλιέργεια
• Αποστειρωμένη συλλογή ούρων για καλλιέργεια
• Καλλιέργεια εγκεφαλονωτιαίου υγρού
• Καλλιέργεια νωτιαίου μυελού
• Ορολογικές εξετάσεις ανίχνευσης του αντιγόνου της βρουκέλλας

Η πάθηση αυτή, μπορεί να μεταβάλλει και τα αποτελέσματα των παρακάτω εξετάσεων:

• Ποσοτική ανίχνευση ανοσοσφαιρίνων
• Ορολογική ανοσοηλεκτροφόρηση
• Θερμές/ ψυχρές συγκολλιτίνες

Θεραπεία

Θεραπεία εκλογής είναι τα αντιβιοτικά, όπως και για την αποφυγή υποτροπής. Μπορεί να χρειαστούν μακροχρόνια θεραπευτικά σχήματα, σε περίπτωση εμφάνισης επιπλοκών.


Πρόγνωση

Υπάρχει περίπτωση ο ασθενής να υποτροπιάσει και τα συμπτώματα να διαρκέσουν για αρκετά χρόνια. Σε περίπτωση συνύπαρξης και φυματίωσης, η νόσος μπορεί να επανεμφανιστεί και να διαρκέσει για μακρά χρονική περίοδο.


Επιπλοκές

• Αθραλγία και οστικό άλγος
• Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης
• Εγκεφαλίτιδα
• Λοιμώδες ενδοκαρδίτιδα
• Μηνιγγίτιδα

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Αν εμφανίσετε συμπτώματα βρουκέλλωσης, καλέστε τον οικογενειακό σας ιατρό και κλείστε ένα ραντεβού.

Ακόμη, καλέστε τον ιατρό σας αν τα συμπτώματά σας επιδεινωθούν ή δε σημειώσουν βελτίωση παρά τη λήψη θεραπευτικής αγωγής ή αν εμφανιστούν νέα.


Πρόληψη

Το σημαντικότερο προληπτικό μέτρο, είναι η κατανάλωση μόνον παστεριωμένου γάλακτος και τυριού. Άτομα που έχουν συχνή επαφή με κρέας, οφείλουν να φορούν προστατευτικά γυαλιά και ρούχα και να προστατεύσουν τις δερματικές εκδορές από τυχόν μόλυνση. Η ανίχνευση των μολυσμένων ζώων, βοηθά στον έλεγχο της νόσου στην εστία της. Ο εμβολιασμός ενδείκνυται για τα βοοειδή, όχι όμως για τους ανθρώπους.

Ορισμός

Οξεία παγκρεατίτιδα ονομάζεται το οίδημα (φλεγμονή) του παγκρέατος. Το πάγκρεας είναι ένας αδένας που εντοπίζεται όπισθεν του στομάχου. Απελευθερώνει τις ορμόνες, ινσουλίνη και γλυκαγόνη, καθώς και ουσίες που βοηθούν στην πέψη της τροφής.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Η ακριβής αιτία πρόκλησης της παγκρεατίτιδα, δεν είναι και τόσο γνωστή. Υπάρχει η εκδοχή, κατά την οποία, αδρανείς ουσίες (που ονομάζονται ένζυμα) και οι οποίες απελευθερώνονται φυσιολογικά από το πάγκρεας, μετατρέπονται με άγνωστο τρόπο, σε δραστικές ουσίες. Οι ουσίες αυτές κάνουν πέψη («τρώγοντας») τον ίδιο τον ιστό του παγκρέατος. Η παράδοξη αυτή διαδικασία, ονομάζεται αυτοπεψία και προκαλεί οίδημα, αιμορραγία και βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία.

Η οξεία παγκρεατίτιδα συναντάται συχνότερα στους άνδρες, απ’ ότι στις γυναίκες. Κάποιες παθήσεις, χειρουργικές επεμβάσεις και συνθήκες ζωής, ενισχύουν την πιθανότητα εμφάνισης αυτής της κατάστασης.

Οι κυριότερες αιτίες οξείας παγκρεατίτιδας στους ενήλικες είναι:

• Κατανάλωση αλκοόλ
• Παθήσεις της χοληδόχου κύστεως
• Χολόλιθοι

Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν:

• Χρήση συγκεκριμένων φαρμάκων (ιδίως οιστρογόνων, κορτικοστεροειδών, θειαζιδικά διουρητικά και αζαθειοπρίμη)
• Κάποια είδη χειρουργείου του χοληδόχου πόρου
• Χειρουργικές επεμβάσεις του παγκρέατος
• Σοβαρές (κοιλιακές) κακώσεις / τραυματισμοί της ομφαλικής χώρας
• Λοιμώξεις από ιούς, συμπεριλαμβανομένου της επιδημικής παρωτίτιδας, λοίμωξη από ιό Coxsackie B, μυκόπλασμα της πνευμονίας και καμπυλοβακτηρίδιο.

Η οξεία παγκρεατίτιδα μπορεί επίσης να προκληθεί από:

• Μη φυσιολογική δομή του παγκρέατος
• Επιπλοκές της κυστικής ίνωσης
• Γενετικούς παράγοντες (κληρονομική παγκρεατίτις)
• Υψηλά επίπεδα τιμών λιπιδίων στον ορό του αίματος (υπερτριγλυκεριδαιμία)

Στα παιδιά η πάθηση αυτή μπορεί να συνοδεύει:

• Τραύμα στην κοιλιακή χώρα
• Κυστική ίνωση
• Το αιμολυτικό-ουραιμικό σύνδρομο
• Τη νόσο Kawasaki
• Την επιδημική παρωτίτιδα
• Το σύνδρομο Reye
• Κάποια φάρμακα
• Ποικίλες ιογενείς λοιμώξεις

Συμπτώματα

Το κύριο κλινικό χαρακτηριστικό είναι το κοιλιακό άλγος του υποχόνδριου ή κεντρικά στην ομφαλική χώρα.

Το άλγος:

• Είναι επίμονο ή ακόμη και χρόνιο
• Ίσως να επιδεινώνεται με την κατάκλιση (σε ανάσκελη θέση)
• Μπορεί να αντανακλά στη ράχη ή κάτωθεν της ωμοπλάτης
• Μπορεί να επιδεινώνεται μετά την κατανάλωση τροφής ή ποτού (εμφανίζεται μέσα σε λίγα λεπτά μετά τα γεύματα), ιδίως αν η τροφή είναι πλούσια σε λιπαρά
• Μπορεί να επιδεινώνεται με την κατανάλωση αλκοόλ

Άλλα συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Άγχος
• Πυρετό
• Ήπια ικτερική χροιά δέρματος και επιπεφυκότων
• Ναυτία κι έμετος
• Εφίδρωση

Τέλος, άλλα συμπτώματα που πιθανόν να συνοδεύουν την πάθηση περιλαμβάνουν:

• Διαταραχές πέψης (δυσπεψία)
• Αποχρωματισμός κοπράνων
• Τυμπανισμός
• Λόξυγγας
• Εξάνθημα ή δερματική βλάβη
• Μετεωρισμός της κοιλιάς

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Τα κλινικά ευρήματα κατά τη διεξαγωγή της φυσικής εξέτασης, είναι:

• Πυρετός
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση
• Ταχυκαρδία
• Ταχύπνοια

Θα υποβληθείτε και σε εργαστηριακές εξετάσεις. Συγκεκριμένα, εξετάσεις διαγνωστικές ως προς την απελευθέρωση παγκρεατικών ενζύμων είναι:

• Υψηλές τιμές αμυλάσης, στον ορό του αίματος
• Υψηλές τιμές λιπάσης στον ορό του αίματος
• Υψηλές τιμές αμυλάσης στα ούρα.

Άλλες εξετάσεις που μπορεί να συνηγορήσουν υπέρ της διάγνωσης, περιλαμβάνουν:

• Πλήρη αρίθμηση αίματος (CBC)
• Τιμές της γλυκόζης στο αίμα
• Τιμές ασβεστίου στο αίμα

Παρα-κλινικές εξετάσεις που μπορεί να αναδείξουν τη φλεγμονή του παγκρέατος είναι:

• Αξονική τομογραφία της κοιλίας
• Μαγνητική τομογραφία της κοιλίας
• Υπέρηχος (4/5) της κοιλίας

Θεραπεία

Το θεραπευτικό σχήμα τις περισσότερες φορές περιλαμβάνει:

• Παυσίπονα
• Ενδοφλέβια χορήγηση υγρών
• Περιορισμός λήψης εκ του στόματος, τροφών ή υγρών, προς περιορισμό δραστηριοποίησης του παγκρέατος

Αναλόγως με την περίσταση, ένας σωλήνας εισάγεται μέσω της μύτης ή του στόματος στον στόμαχο, για την αφαίρεση του περιεχομένου του (ρινογαστρική αναρρόφηση). Η πράξη αυτή εκτελείται συνήθως στην περίπτωση επίμονου εμετού ή πολύ έντονου πόνου ή εμφάνισης παραλυτικού ειλεού.

Θεραπεύοντας την παθογόνο αιτία πρόκλησης όλης της κατάστασης, προλαμβάνουμε και κρίσεις υποτροπής αυτής.

Περιστασιακά κρίνεται απαραίτητη η ακτινολογική ή ενδοσκοπική θεραπεία για:

• Την παροχέτευση συλλογών υγρού εντός ή πέριξ του παγκρέατος
• Την αφαίρεση χολόλιθων
• Την αποκατάσταση της διόδου του παγκρεατικού πόρου σε περίπτωση απόφραξης αυτού.

Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, κρίνεται αναγκαία η χειρουργική αφαίρεση νεκρωτικού ή κατεστραμμένου από τη λοίμωξη, παγκρεατικού ιστού.


Πρόγνωση

Τα ήπια επεισόδια παγκρεατίτιδας – οι περισσότερες περιπτώσεις- υποχωρούν μέσα σε μια εβδομάδα. Ωστόσο κάποιες φορές η παγκρεατίτις μπορεί να μετατραπεί σε μια νοσηρή πάθηση.

Ο κίνδυνος θανάτου αυξάνει κατά:

• Την αιμορραγική παγκρεατίτιδα
• Ηπατική, καρδιακή ή νεφρική έκπτωση λειτουργίας
• Νεκρωτική παγκρεατίτιδα

Οι υποτροπές της νόσου είναι συχνές.



Επιπλοκές

• Το σύνδρομο της οξείας αναπνευστικής ανεπάρκειας(ARDS)
• Συλλογή υγρού στην περιτοναϊκή κοιλότητα (ασκίτης)
• Κύστες ή αποστήματα εντός του παγκρεατικού παρεγχύματος
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον οικογενειακό σας ιατρό αν:

• Έχετε έντονο πόνο, συνεχή κοιλιακό πόνο
• Παρουσιάσετε συμπτώματα της οξείας παγκρεατίτιδας

Πρόληψη

Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης παγκρεατίτιδας, λαμβάνοντας προληπτικά μέτρα ως προς κάποιες παθολογικές καταστάσεις που οδηγούν σ’ αυτήν:

• Αποφυγή της ασπιρίνης για την αντιμετώπιση του πυρετού στα παιδιά, κυρίως στην περίπτωση μιας ιογενούς λοίμωξης, προς μείωση του κινδύνου εμφάνισης του συνδρόμου Reye
• Περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ
• Φροντίστε για τον εμπρόθεσμο εμβολιασμό των παιδιών έναντι της επιδημικής παγκρεατίτιδας και των λοιπών παιδικών νόσων (βλ.: ανοσοποίηση – γενική επισκόπηση)
• Λαμβάνεται τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας ως προς αποφυγή τραυματισμού της ομφαλικής (κοιλιακής) χώρας

Εάν εμφανίσετε οξεία παγκρεατίτιδα ως επακόλουθο της κατανάλωσης αλκοόλ, οφείλεται τον απόλυτο περιορισμό του στο μέλλον.

Εάν εμφανίσετε οξεία παγκρεατίτιδα ως επακόλουθο κάποιου φαρμακευτικού σκευάσματος, ο ιατρός σας πιθανότατα, να σας συστήσει την αποφυγή του στο μέλλον.

Θα ήταν σκόπιμο να απευθυνθείτε στη συμβουλευτική γενετική, αν επιθυμείτε να αποκτήσετε οικογένεια κι έχετε θετικό οικογενειακό ή ατομικό ιστορικό κυστικής ίνωσης.

Ορισμός

Η αποστροφή σε φαγητό και ποτό είναι η αποχή ή απόρριψη κάθε τροφής ή ποτού.


Εναλλακτικές ονομασίες

Η αποφυγή φαγητού και ποτού.


Σύνοψη

Η αποστροφή σε φαγητό και ποτό μπορεί να αποτελεί μια παροδική αντίδραση σε μια καλοήθη ασθένεια, όπως το κοινό κρυολόγημα, ή αντίδραση σε μια σύνθετη αλληλεπίδραση φυσικών και πνευματικών θεμάτων που σχετίζονται με την προσαρμογή στο περιβάλλον. Ενώ θεωρείται φυσιολογικό να χάνει κανείς την όρεξή του κάτω υπό ορισμένες συνθήκες, όταν η αποστροφή στο φαγητό και το ποτό καταλήγει σε σημαντική απώλεια βάρους και σοβαρό έλλειμμα θρεπτικών συστατικών, είναι απαραίτητο να ζητήσει κανείς ιατρική συμβουλή. Η καχεξία (failure to thrive) μπορεί να απειλήσει τη ζωή αν ένα άτομο δεν προσλαμβάνει αρκετή τροφή και νερό.

Σχετικές διαγνώσεις

• AIDS
• Βαριά κατάθλιψη
• Οξεία παγκρεατίτιδα
• Ηπατοπάθεια οφειλόμενη σε κατάχρηση αλκοόλ
• Νευρική ανορεξία
• Αλλαντίαση
• Καρκίνος του παχέος εντέρου
• Καρκίνος του οισοφάγου
• Κοινό κρυολόγημα
• Κολίτιδα
• Καρκίνος του παγκρέατος
• Εντερική απόφραξη
• Νόσος του Crohn (χρόνιο φλεγμονώδες νόσημα του γαστρεντερικού σωλήνα)
• Νόσος MSUD (τύπος αταξίας)
• Φλεγμονή της χοληδόχου κύστης
• Εγκυμοσύνη πρώτου τριμήνου
• Καχεξία

Διάγνωση και θεραπεία

Πλήρες ιστορικό και ιατρική εξέταση είναι απαραίτητα. Εργαστηριακές εξετάσεις και ακτινογραφίες μπορεί επίσης να χρειαστούν. Η θεραπεία θα εξαρτηθεί από το υποκρυπτόμενο νόσημα.


Καλέστε τον γιατρό σας άν:

Η αποστροφή στο φαγητό και το ποτό επιμένει για περισσότερες από 24 ώρες.

Ορισμός

Η εντερική απόφραξη αποτελεί τη μερική ή ολική απόφραξη του εντέρου που οδηγεί σε αδυναμία προώθησης του εντερικού περιεχομένου.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Παραλυτικός ειλεός, Συστροφή εντέρου, Εντερική απόφραξη, Ειλεός, Ψευδοαπόφραξη εντέρου, Κολικός ειλεός.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η απόφραξη του εντέρου οφείλεται σε:

• Μηχανική αιτία, εννοώντας απλά την ύπαρξη εμποδίου εντός του εντερικού αυλού
• Ειλεό, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από δυσλειτουργία του εντέρου κι όχι δομική διαταραχή

Ο παραλυτικός ειλεός, που επίσης ονομάζεται φευδο-απόφραξη, αποτελεί την κύρια αιτία εντερικής απόφραξης σε νήπια και παιδιά. Οι αιτίες παραλυτικού ειλεού περιλαμβάνουν:

• Χημικές, ηλεκτρολυτικές ή μεταλλικές διαταραχές (όπως για παράδειγμα χαμηλά επίπεδα καλίου)
• Επιπλοκές ενδοκοιλιακής χειρουργικής επέμβασης
• Μειωμένη παροχή αίματος στην κοιλιακή χώρα (ισχαιμία της μεσεντέρας αρτηρίας)
• Τραυματισμός του δικτύου παροχής αίματος στην κοιλιακή χώρα
• Ενδοκοιλιακή λοίμωξη
• Νεφρική ή πνευμονική πάθηση
• Χρήση ορισμένων φαρμακευτικών σκευασμάτων, κυρίως ναρκωτικών

Σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας, ο παραλυτικός ειλεός οφείλεται σε βακτηριακή ή ιογενής τροφική δηλητηρίαση (γαστρεντερίτις), η οποία σε κάποιες περιπτώσεις σχετίζεται με δευτεροπαθή περιτονίτιδα και σκωληκοειδίτιδα.

Οι μηχανικές αιτίες εντερικής απόφραξης περιλαμβάνουν:

• Παθολογική ανάπτυξη ιστού
• Συμφύσεις ή ουλώδης ιστός που σχηματίζεται μετά από χειρουργική επέμβαση
• Ξένα σώματα (κατάποση υλικών που αποφράσσουν τον εντερικό αυλό)
• Χολόλιθοι
• Κήλες
• Κρούση περιττωμάτων (κόπρανα)
• Εγκωλεασμός
• Όγκοι που αποφράσσουν τον εντερικό αυλό
• Συστροφή (στριμμένες εντερικές έλικες)

Συμπτώματα

• Κοιλιακή διάταση
• Κοιλιακός μετεωρισμός (αεριώδης)
• Κοιλιακό άλγος και κράμπες
• Οσμή αναπνοής (κακοσμία αναπνοής)
• Δυσκοιλιότητα
• Διάρροια
• Έμετος

Σημεία κι εξετάσεις

Κατά την ακρόαση της κοιλιακής χώρας με στηθοσκόπιο, ο ιατρός σας ίσως αντιληφθεί υψηλότονους εντερικούς ήχους, στην περίπτωση της μηχανικής απόφραξης. Εάν παραταθεί η απόφραξη για μακρύ χρονικό διάστημα ή αν το έντερο έχει υποστεί σημαντική βλάβη, οι εντερικοί ήχοι, ελαττώνονται, έως την απόλυτη απουσίας τους.

Ο πρώιμος παραλυτικός ειλεός χαρακτηρίζεται από μειωμένους ή απόντες εντερικούς ήχους.

Παρακλινικές εξετάσεις που απεικονίζουν την απόφραξη είναι:

• Αξονική τομογραφία της κοιλιακής χώρας
• Ακτινογραφία κοιλίας (σε όρθια θέση)
• Βαριούχος υποκλυσμός
• Αλληλουχία του ανωτέρου πεπτικού συστήματος και του λεπτού εντέρου

Θεραπεία

Η θεραπευτική αγωγή περιλαμβάνει την εισαγωγή ενός σωλήνα / αγωγού δια της ρινός, που καταλήγει στο στόμαχο ή στο έντερο, με σκοπό την ανακούφιση από την κοιλιακή διάταση και τον έμετο.

Η χειρουργική επέμβαση απαιτείται στην περίπτωση που δεν αποδώσει η χρήση του προαναφερθέντος σωλήνα ή υπάρξουν σημεία ιστικής νέκρωσης.

Πρόγνωση

Η έκβαση της νόσου εξαρτάται από την αιτία πρόκλησης της απόφραξης.


Επιπλοκές

Οι επιπλοκές περιλαμβάνουν ή μπορεί να οδηγήσουν σε:

• Ηλεκτρολυτικές διαταραχές
• Λοίμωξη
• Ίκτερο
• Διάτρηση εντέρου

Εάν η απόφραξη παρεμποδίσει την παροχή αίματος του εντέρου, πολύ πιθανόν να προκληθεί ιστική νέκρωση, λοίμωξη / φλεγμονή κι εν τέλει γάγγραινα. Παράγοντες
κινδύνου της ιστικής νέκρωσης είναι ο καρκίνος του εντέρου, η νόσος Crohn, οι κήλες και προγενέστερες χειρουργικές επεμβάσεις.

Στα νεογνά, ο παραλυτικός ειλεός συνδέεται με την καταστροφή του εντερικού τοιχώματος (νεκρωτική εντεροκολίτιδα), απειλεί τη ζωή του νεογνού και συχνά οδηγεί σε αιματολογικές και πνευμονικές λοιμώξεις.


Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε επίμονη κοιλιακή διάταση κι επίσχεση κοπράνων κι αερίων ή αν αναπτύξετε άλλα συμπτώματα εντερικής απόφραξης.


Πρόληψη

Η πρόληψη είναι ανάλογη της αιτίας πρόκλησης της νόσου. Η θεραπευτική αντιμετώπιση καταστάσεων (όπως όγκων και κήλων) που σχετίζονται με τη δημιουργία απόφραξης, μειώνουν την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου. Κάποιοι εκλυτικοί παράγοντες της απόφραξης δεν προλαμβάνονται.

Ορισμός

Η νόσος του Crohn αποτελεί μια μορφή φλεγμονώδους πάθησης του εντέρου (IBD). Προσβάλλει συνήθως τις εντερικές έλικες, αν και μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιοδήποτε μοίρα του πεπτικού σωλήνα, από το στόμα μέχρι τον ορθό (πρωκτό).


Βλ επίσης: Eλκώδης κολίτιδα


Εναλλακτικοί ορισμοί

Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου – Νόσος του Crohn, κατά τόπους εντερίτιδα, Ειλεϊτιδα, Κοκκιωματώδης ειλεοκολίτιδα, IBD (φλεγμονώδης νόσος του εντέρου) – Νόσος του Crohn.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Αν και η αιτιολογία της νόσου παραμένει άγνωστη, η πάθηση σχετίζεται, σύμφωνα με την άποψη μερικών ειδικών, με τον ανθρώπινο αυτοάνοσο μηχανισμό.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το ανοσοποιητικό σύστημα συντελεί στην προστασία του οργανισμού. Στη νόσο του Crolin ωστόσο, ο ιστός του πεπτικού συστήματος καθίσταται αντιγονικός (διαταράσσεται η ικανότητα αναγνώρισης του φυσιολογικού ιστού), με αποτέλεσμα τη δημιουργία υπερδραστικής αυτοάνοσης παθογενετικής αντίδρασης και την πρόκληση χρόνιας φλεγμονής. Η κατάσταση αυτή αποκαλείται αυτοάνοση διαταραχή.

Άτομα που πάσχουν από τη νόσο του Crohn, παρουσιάζουν μια χρόνια διαδρομή φλεγμονής του γαστρεντερικού συστήματος. Η νόσος προσβάλλει οποιαδήποτε μοίρα του πεπτικού σωλήνα. Πιθανό εύρημα είναι, να μεταβάλλονται σε προσβεβλημένα τμήματα εντερικού ιστού, τμήματα υγιούς ιστού. Η χρόνια διαδρομή της φλεγμονής οδηγεί σε πάχυνση του εντερικού βλεννογόνου και υποβλεννογόνου χιτώνα.

Η νόσος του Crohn υποδιαιρείται σε 5 διαφορετικούς τύπους:

• Την ειλεοκολίτιδα, τη συνηθέστερη μορφή, η οποία προσβάλλει το τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου (ειλεού) και το παχύ έντερο (κόλον)
• Την ειλεϊτιδα, που προσβάλλει τον ειλεό
• Τη γαστροδωδεκαδακτυλική νόσο του Crohn, που προσβάλλει το στόμαχο και το αρχικό τμήμα του λεπτού εντέρου, που ονομάζεται δωδεκαδάκτυλο
• Τη νηστιδοειλεϊτιδα, που προκαλεί κατά τόπους φλεγμονή στο αρχικό ήμισυ του λεπτού εντέρου (τη νήστιδα)
• Την κοκκιωματώδη κολίτιδα του Crohn, που προσβάλλει μόνον το παχύ έντερο.

Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες έχουν επίσης ενοχοποιηθεί για την εμφάνιση της νόσου του Crohn. Ωστόσο, δεν αποκλείεται η πάθηση να οφείλεται σε μια παθολογικά υπερδραστική αντίδραση του οργανισμού στη φυσιολογική εντερική χλωρίδα.

Η νόσος προσβάλλει άτομα κάθε ηλικίας, κυρίως όμως τους νεαρούς ενήλικες, από 15 έως 35 ετών. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Οικογενειακό ιστορικό νόσου Crohn
• Εβραϊκή καταγωγή
• Κάπνισμα

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα είναι ανάλογα του τμήματος του γαστρεντερικού συστήματος, που έχει προσβληθεί. Κυμαίνονται από ήπια έως αρκετά σοβαρά, ενώ παρουσιάζουν χρόνια διαδρομή με υφέσεις κι εξάρσεις.

Τα κύρια συμπτώματα της νόσου Crohn περιλαμβάνουν:

• Κοιλιακά άλγη, με συσπαστικό χαρακτήρα (ιδίως περιομφαλικά)
• Πυρετό
• Κόπωση
• Απώλεια όρεξης
• Άλγος κατά την αφόδευση (τεινεσμό)
• Επίμονη, υδαρής διάρροια
• Μη επιθυμητή απώλεια βάρους

Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Δυσκοιλιότητα
• Φλεγμονή των οφθαλμών
• Συρίγγια (συνήθως της ορθικής χώρας, με εκκρίσεις πύου, βλέννης ή κοπράνων
• Αρθραλγία
• Φλεγμονή του ήπατος
• Έλκη της στοματικής κοιλότητας
• Αιμορραγία εκ του ορθού κι αιματηρά κόπρανα
• Δερματικό εξάνθημα
• Οίδημα των ούλων

Σημεία κι εξετάσεις

Κατά τη φυσική εξέταση, ίσως αποκαλυφθεί η ύπαρξη κοιλιακής μάζας ή ευαισθησίας, δερματικό εξάνθημα, οίδημα των αρθρώσεων ή έλκη της στοματική κοιλότητας. Διαγνωστικές εξετάσεις της νόσου Crohn είναι:

• Βαριούχος υποκλυσμός
• Κολονοσκόπηση
• Υπολογιστική τομογραφία της κοιλίας
• Ενδοσκόπηση, συμπεριλαμβανομένου της ενδοσκόπησης με κάψουλα
• Μαγνητική τομογραφική απεικόνιση της κοιλίας
• Σιγμοειδοσκόπηση
• Εντεροσκόπηση
• Απεικόνιση του ανωτέρου γαστρεντερικού σωλήνα

Η καλλιέργεια κοπράνων ίσως αποβεί χρήσιμη στη διαφοροδιάγνωση άλλων πιθανών αιτιών πρόκλησης των συμπτωμάτων.

Η πάθηση δύναται να επηρεάσει τα αποτελέσματα και των παρακάτω εξετάσεων:

• Αλβουμίνης
• C- αντιδρώσας πρωτεΐνης
• Ρυθμό ιζηματογένεσης ερυθροκυττάρων
• Λιπώδους σύστασης των κοπράνων
• Αιμοσφαιρίνης
• Δοκιμασίες ηπατικής λειτουργίας
• Την τιμή των λευκών αιμοσφαιρίων

Θεραπεία

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΘΡΕΨΗ

Καμία συγκεκριμένη δίαιτα δεν έχει αποφέρει βελτίωση ή επιδείνωση της εντερικής φλεγμονής στη νόσο του Crohn. Ωστόσο, μια διατροφή πλούσια σε θερμίδες, βιταμίνες και πρωτεΐνες, είναι ζωτικής σημασίας για την αποφυγή του υποσιτισμού και της απώλειας βάρους. Οι διαταραχές που προκαλούν κάποιες ειδικές τροφές, ποικίλουν από άτομο σε άτομο.

Συγκεκριμένα είδη τροφών, ίσως επιδεινώσουν τα συμπτώματα της διάρροιας και των αερίων, ιδιαίτερα σε οξείες φάσεις της νόσου. Διατροφικές συστάσεις που δίδονται σε χρονικές περιόδους έντονης συμπτωματολογίας, περιλαμβάνουν:

• Κατανάλωση μικρών ποσοτήτων τροφής, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας
• Κατανάλωση αρκετής ποσότητας νερού (συχνή κατανάλωση μικρών ποσοτήτων καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας)
• Αποφυγή τροφών πλούσιες σε φυτικές ίνες (bran, φασόλια, καρύδια, σπόρια και ποπ κορν)
• Αποφυγή λιπαρών ή τηγανιτών τροφών και σάλτσες (βούτυρο, μαργαρίνη και βαριές κρέμες)
• Εάν ο οργανισμός σας δυσκολεύεται στην πέψη γαλακτοκομικών προϊόντων, περιορίστε τα.
• Αποφυγή ή περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ και καφεΐνης

Άτομα με απόφραξη του εντερικού αυλού, οφείλουν να αποφεύγουν τα ωμά φρούτα και τα λαχανικά. Εκείνοι πάλι που παρουσιάζουν δυσχέρεια στην πέψη της λακτόζης (τύπος λακτόζης που περιέχεται στο γάλα), οφείλουν να αποφεύγουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας για συμπληρωματική λήψη βιταμινών και μετάλλων:

• Συμπληρώματα σιδήρου (εάν είστε αναιμικός)
• Συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D, για να βοηθήσουν στη διατήρηση γερών οστών
• Βιταμίνη Β12 για την πρόληψη της αναιμίας.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ

Σε κρίσιμες διαρροϊκές καταστάσεις, τα αντιδιαρροϊκά σκευάσματα παρουσιάζουν ικανοποιητική δράση. Η λοπεραμίδη χορηγείται και χωρίς ιατρική συνταγή, αν και θεωρείται σκόπιμο, πριν τη λήψη τέτοιων σκευασμάτων να λαμβάνετε ιατρική συμβουλή.

Προτεινόμενα φάρμακα αντιμετώπισης της νόσου είναι:

• Αμινοσαλικυλικά (5-ASAs) σκευάσματα που βοηθούν στην αντιμετώπιση ήπιου έως μέτριου βαθμού φλεγμονών. Κυκλοφορούν σε μορφή διαστοματικών δισκίων ή ορθικών υπόθετων.
• Κορτικοστεροειδών (πρεδνιζόνη και μεθυλπρεδνιζολόνη) με εφαρμογή σε περιπτώσεις μέτριου έως σοβαρού βαθμού νόσου Crohn. Λαμβάνονται στοματικά ή ενδορθικά.
• Ανοσοκατασταλτικά όπως η αζαθιοπρίνη ή 6- μερκαπτοπουρίνη, που αδρανοποιούν την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Βοηθούν στην ελαχιστοποίηση των αναγκών για κορτιοκοστεροειδή ή και τη γρήγορη επούλωση κάποιων συριγγίων
• Αντιβιοτικά, με εκλογή χορήγησης σε αποστήματα ή συρίγγια
• Βιολογικά θεραπευτικά σκευάσματα με εφαρμογή σε ασθενείς που πάσχουν από σοβαρή μορφή της νόσου Crolin και οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται σε άλλους τύπους θεραπευτικής αγωγής. Σκευάσματα αυτής της κατηγορίας περιλαμβάνουν: την ινφλιξιμάβη, την ανταλιμουμάβη, την κερτολιζουμάβη και τη ναταλιζουμάβη. Ανήκουν σε μια κατηγορία φαρμάκων γνωστά ως μονοκλονικά αντισώματα, τα οποία συνεργούν στην αδρανοποίηση ενός χημικού ανοσοποιητικού συστήματος που προάγει τη φλεγμονή.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Σε περίπτωση αποτυχίας των φαρμακευτικών σκευασμάτων, θεραπεία εκλογής αποτελεί η χειρουργική αντιμετώπιση τμήματος του εντέρου που έχει υποστεί βλάβη (εντερεκτομή) ή η χειρουργική παροχέτευση αποστήματος. Μέσω μιας τεχνικής που ονομάζεται αναστόμωση, επιτυγχάνεται η συνένωση των δύο εντερικών κολοβωμάτων.

Η πλειοψηφία των πασχόντων της εν λόγο νόσου, αργά ή γρήγορα, υποβάλλονται σε χειρουργική εντερική παρέμβαση. Εν αντιθέσει με την ελκώδης κολίτιδα, η χειρουργική αποκατάσταση προς αντιμετώπιση της νόσου Crohn ,δεν αποφέρει ουσιαστική βελτίωση ή ίαση.

Ασθενείς της νόσου Crohn με αρνητική ανταπόκριση στη φαρμακευτική αγωγή, χρήζουν πιθανότατα χειρουργικής αντιμετώπισης, ιδιαίτερα στην περίπτωση εμφάνισης επιπλοκών όπως:

• Αιμορραγία
• Συρίγγια (παθολογικές επικοινωνίες του εντερικού αυλού με άλλα τμήματα ή περιοχές του σώματος)
• Λοιμώξεις (αποστήματα)
• Στενώσεις

Σε κάποιους ασθενείς απαιτείται η ολική χειρουργική αφαίρεση του παχέους εντέρου (κόλου) με ή χωρίς τον ορθό.


Πρόγνωση

Δεν υφίστανται ουσιαστική ίαση της νόσου Crohn. Η κατάσταση χαρακτηρίζεται από περιόδους εναλλαγής υφέσεων κι εξάρσεων.

Αποτελεί κύριας σημασίας ωστόσο, η μακροχρόνια παραμονή υπό φαρμακευτική αγωγή, προκειμένου να αποτραπεί η σύντομη επανεμφάνιση των συμπτωμάτων της νόσου. Σε περίπτωση που ο ασθενής διακόψει ή αλλάξει για οποιοδήποτε λόγο τα φαρμακευτικά σκευάσματα που λαμβάνει, οφείλει να επικοινωνήσει άμεσα με τον ιατρό του.

Άτομα που πάσχουν από τη νόσο του Crohn, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του λεπτού και του παχέους εντέρου.


Επιπλοκές

• Απόστημα
• Εντερική απόφραξη
• Επιπλοκές της κορτιζονοθεραπείας, όπως η οστική αποδυνάμωση
• Οζώδες ερύθημα
• Συρίγγια στις ακόλουθες περιοχές:

-Την ουροδόχο κύστη
-Το δέρμα
-Τον κόλπο

• Παθολογική σωματική και σεξουαλική ανάπτυξη στα παιδιά
• Αρθρίτιδες – φλεγμονή αρθρώσεων
• Βλάβες των οφθαλμών
• Ένδειες διατροφικές (συγκεκριμένα ένδεια-έλλειψη- Βιταμίνης Β12)
• Γαγγρανώδες πυόδερμα

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Κλείστε ραντεβού με τον ιατρό σας εάν:

• Παρουσιάσετε συμπτώματα της νόσου Crohn
• Γνωρίζετε ότι ήδη πάσχετε από την εν λόγο πάθηση και τα συμπτώματά σας επιδεινωθούν ή δεν παρουσιάσουν βελτίωση παρά τη φαρμακευτική σας αγωγή
• Γνωρίζετε ότι πάσχετε από τη νόσο του Crohn και σας εμφανιστούν νέα συμπτώματα.