Ορισμός

Η εντερική απόφραξη αποτελεί τη μερική ή ολική απόφραξη του εντέρου που οδηγεί σε αδυναμία προώθησης του εντερικού περιεχομένου.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Παραλυτικός ειλεός, Συστροφή εντέρου, Εντερική απόφραξη, Ειλεός, Ψευδοαπόφραξη εντέρου, Κολικός ειλεός.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η απόφραξη του εντέρου οφείλεται σε:

• Μηχανική αιτία, εννοώντας απλά την ύπαρξη εμποδίου εντός του εντερικού αυλού
• Ειλεό, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από δυσλειτουργία του εντέρου κι όχι δομική διαταραχή

Ο παραλυτικός ειλεός, που επίσης ονομάζεται φευδο-απόφραξη, αποτελεί την κύρια αιτία εντερικής απόφραξης σε νήπια και παιδιά. Οι αιτίες παραλυτικού ειλεού περιλαμβάνουν:

• Χημικές, ηλεκτρολυτικές ή μεταλλικές διαταραχές (όπως για παράδειγμα χαμηλά επίπεδα καλίου)
• Επιπλοκές ενδοκοιλιακής χειρουργικής επέμβασης
• Μειωμένη παροχή αίματος στην κοιλιακή χώρα (ισχαιμία της μεσεντέρας αρτηρίας)
• Τραυματισμός του δικτύου παροχής αίματος στην κοιλιακή χώρα
• Ενδοκοιλιακή λοίμωξη
• Νεφρική ή πνευμονική πάθηση
• Χρήση ορισμένων φαρμακευτικών σκευασμάτων, κυρίως ναρκωτικών

Σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας, ο παραλυτικός ειλεός οφείλεται σε βακτηριακή ή ιογενής τροφική δηλητηρίαση (γαστρεντερίτις), η οποία σε κάποιες περιπτώσεις σχετίζεται με δευτεροπαθή περιτονίτιδα και σκωληκοειδίτιδα.

Οι μηχανικές αιτίες εντερικής απόφραξης περιλαμβάνουν:

• Παθολογική ανάπτυξη ιστού
• Συμφύσεις ή ουλώδης ιστός που σχηματίζεται μετά από χειρουργική επέμβαση
• Ξένα σώματα (κατάποση υλικών που αποφράσσουν τον εντερικό αυλό)
• Χολόλιθοι
• Κήλες
• Κρούση περιττωμάτων (κόπρανα)
• Εγκωλεασμός
• Όγκοι που αποφράσσουν τον εντερικό αυλό
• Συστροφή (στριμμένες εντερικές έλικες)

Συμπτώματα

• Κοιλιακή διάταση
• Κοιλιακός μετεωρισμός (αεριώδης)
• Κοιλιακό άλγος και κράμπες
• Οσμή αναπνοής (κακοσμία αναπνοής)
• Δυσκοιλιότητα
• Διάρροια
• Έμετος

Σημεία κι εξετάσεις

Κατά την ακρόαση της κοιλιακής χώρας με στηθοσκόπιο, ο ιατρός σας ίσως αντιληφθεί υψηλότονους εντερικούς ήχους, στην περίπτωση της μηχανικής απόφραξης. Εάν παραταθεί η απόφραξη για μακρύ χρονικό διάστημα ή αν το έντερο έχει υποστεί σημαντική βλάβη, οι εντερικοί ήχοι, ελαττώνονται, έως την απόλυτη απουσίας τους.

Ο πρώιμος παραλυτικός ειλεός χαρακτηρίζεται από μειωμένους ή απόντες εντερικούς ήχους.

Παρακλινικές εξετάσεις που απεικονίζουν την απόφραξη είναι:

• Αξονική τομογραφία της κοιλιακής χώρας
• Ακτινογραφία κοιλίας (σε όρθια θέση)
• Βαριούχος υποκλυσμός
• Αλληλουχία του ανωτέρου πεπτικού συστήματος και του λεπτού εντέρου

Θεραπεία

Η θεραπευτική αγωγή περιλαμβάνει την εισαγωγή ενός σωλήνα / αγωγού δια της ρινός, που καταλήγει στο στόμαχο ή στο έντερο, με σκοπό την ανακούφιση από την κοιλιακή διάταση και τον έμετο.

Η χειρουργική επέμβαση απαιτείται στην περίπτωση που δεν αποδώσει η χρήση του προαναφερθέντος σωλήνα ή υπάρξουν σημεία ιστικής νέκρωσης.

Πρόγνωση

Η έκβαση της νόσου εξαρτάται από την αιτία πρόκλησης της απόφραξης.


Επιπλοκές

Οι επιπλοκές περιλαμβάνουν ή μπορεί να οδηγήσουν σε:

• Ηλεκτρολυτικές διαταραχές
• Λοίμωξη
• Ίκτερο
• Διάτρηση εντέρου

Εάν η απόφραξη παρεμποδίσει την παροχή αίματος του εντέρου, πολύ πιθανόν να προκληθεί ιστική νέκρωση, λοίμωξη / φλεγμονή κι εν τέλει γάγγραινα. Παράγοντες
κινδύνου της ιστικής νέκρωσης είναι ο καρκίνος του εντέρου, η νόσος Crohn, οι κήλες και προγενέστερες χειρουργικές επεμβάσεις.

Στα νεογνά, ο παραλυτικός ειλεός συνδέεται με την καταστροφή του εντερικού τοιχώματος (νεκρωτική εντεροκολίτιδα), απειλεί τη ζωή του νεογνού και συχνά οδηγεί σε αιματολογικές και πνευμονικές λοιμώξεις.


Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε επίμονη κοιλιακή διάταση κι επίσχεση κοπράνων κι αερίων ή αν αναπτύξετε άλλα συμπτώματα εντερικής απόφραξης.


Πρόληψη

Η πρόληψη είναι ανάλογη της αιτίας πρόκλησης της νόσου. Η θεραπευτική αντιμετώπιση καταστάσεων (όπως όγκων και κήλων) που σχετίζονται με τη δημιουργία απόφραξης, μειώνουν την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου. Κάποιοι εκλυτικοί παράγοντες της απόφραξης δεν προλαμβάνονται.