Ορισμός

Ο προστάτης είναι ένας αδένας του αναπαραγωγικού συστήματος του άρρεν φύλου, το οποίο παράγει το υγρό εκείνο που μεταφέρει το σπέρμα κατά την εκσπερμάτωση. Περιβάλλει την ουρήθρα, τον πόρο μέσω του οποίου, αποβάλλονται τα ούρα από τον οργανισμό.

Με τον όρο ευμεγέθης προστάτης εννοούμε ότι ο αδένας έχει αναπτυχθεί σε όγκο. Ο προστάτης αναπτύσσεται σε όγκο, σχεδόν σε όλους τους άνδρες με το πέρασμα του χρόνου. Κατά την ανάπτυξη του όγκου του αδένα, ο τελευταίος μπορεί να συμπιέζει την ουρήθρα, προκαλώντας διαταραχές στην ούρηση και την ουροδόχο κύστη.

Ο ευμεγέθης προστάτης συχνά καλείται και καλοήθης υπερπλασία του προστάτη ή καλοήθης υπερτροφία του προστάτη. Δεν πρόκειται για καρκίνο, ούτε αυξάνει τον κίνδυνο για αναπτύξει καρκίνου του προστάτη.



Εναλλακτικοί ορισμοί

ΒPH, Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (υπερτροφία), Προστάτης – ευμεγέθης



Αίτια, συχνότητα, παράγοντες κινδύνου

Μέχρι σήμερα, τα πραγματικά αίτια της υπερτροφίας του προστάτη, παραμένουν άγνωστα. Παράγοντες που σχετίζονται με την ηλικία και τους ίδιους τους όρχεις, ίσως να παίζουν κάποιο ρόλο στην υπερτροφία του αδένα. Άνδρες οι οποίοι έχουν υποβληθεί σε ορχεκτομή σε νεαρή ηλικία (για παράδειγμα λόγω καρκίνου των όρχεων), δεν αναπτύσσουν υπερπλασία του προστάτη.

Παρομοίως, αν κάποιος υποβληθεί σε ορχεκτομή μετά την εμφάνιση υπερπλασία του προστάτη, ο προστάτης ξεκινά να μειώνεται σε μέγεθος.

Σχετικά γεγονότα με την υπερτροφία του προστάτη:

• Οι πιθανότητες ανάπτυξης υπερτροφικού προστάτη αυξάνουν με την ηλικία.
• Η υπερπλασία του προστάτη είναι τόσο συχνή που έχει ειπωθεί ότι όλοι οι άνδρες θα την αναπτύξουν, αν κι εφόσον ζήσουν για αρκετά χρόνια.
• Η υπερπλασία του προστάτη εμφανίζεται σ’ ένα μικρό ποσοστό των ανδρών άνω των 40 ετών, ενώ το 90% των ανδρών την παρουσιάζουν μετά την ηλικία των 80 ετών.
• Δεν έχει αναγνωριστεί κανένας παράγοντας κινδύνου, εκτός από το να έχει κάποιος φυσιολογικούς όρχεις.

Συμπτώματα

Λιγότερο από τους μισούς άνδρες με υπερπλασία του προστάτη, παρουσιάζουν συμπτώματα της πάθησης, τα οποία περιλαμβάνουν:

• Λίγες σταγόνες ούρων μετά το πέρας της ούρησης
• Ανικανότητα ουρήσεως (κατακράτηση ούρων)
• Αδυναμία πλήρους αποβολής της ποσότητας των ούρων που περιέχονται στην ουροδόχη κύστη.
• Ακράτεια ούρων
• Η ανάγκη ουρήσεως δύο ή και περισσότερες φορές, κατά τη διάρκεια της νύχτας
• Άλγος κατά την ούρηση ή αιματηρά ούρα (αυτό ίσως να αποτελεί ένδειξη φλεγμονής).
• Καθυστερημένη εκκίνηση ουρήσεως
• Προσπάθεια ουρήσεως
• Έντονη κι αιφνίδια ανάγκη προς ούρηση
• Αδύναμη ροή ούρων

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις


Μετά τη λήψη πλήρους ατομικού ιστορικού, ο ιατρός σας, θα σας υποβάλλει σε δακτυλική εξέταση του ορθού, προκειμένου να ψηλαφίσει τον προστάτη αδένα.

Επίσης μπορεί να διεξαχθούν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• Ο μέσος όρος (αναλογία) της ροής των ούρων.
• Εξέταση υπολειπόμενων ούρων μετά την ούρηση, ούτως ώστε να υπολογιστεί η ποσότητα των ούρων που παραμένει στην ουροδόχο κύστη μετά την ούρηση.
• Η μελέτη της πίεσης ροής, εξετάζει την πίεση της κύστεως κατά την ούρηση
• Γενική ούρων για ανάδειξη πιθανών ερυθρών αιμοσφαιρίων ή πυοσφαιρίων
• Ουροκαλλιέργεια για έλεγχο πιθανής λοίμωξης
• Προσδιορισμός του ειδικού για τον προστάτη αντιγόνου στον ορό του αίματος, ενδεικτικό για καρκίνο του προστάτη
• Κυστεοσκόπηση.

Ίσως σας ζητηθεί να συμπληρώσετε κάποιο ερωτηματολόγιο που να αφορά τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων σας και της επιρροής τους στην καθημερινή σας ζωή. Το παρόν αποτέλεσμα ίσως να συγκριθεί με παλαιότερο, ώστε να διευκρινιστεί αν η κατάστασή σας επιδεινώθηκε ή όχι.


Θεραπεία

Η επιλογή της θεραπείας βασίζεται στη σοβαρότητα και την έκταση που έχουν τα συμπτώματα στην καθημερινή σας ζωή και την παρουσία ή μη της παθολογική σας κατάστασης. Η επιλογή της θεραπευτικής αγωγής περιλαμβάνει την «αδιάκοπη παρακολούθηση», αλλαγές στις καθημερινές σας συνήθειες, φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική επέμβαση.

Αν είστε άνω των 60 ετών, έχετε μεγάλες πιθανότητες να παρουσιάσετε συμπτώματα. Ωστόσο πολλές περιπτώσεις ανδρών με ευμεγέθη προστάτη, παρουσιάζουν ελάχιστα συμπτώματα. Πολύ χρήσιμο θα ήταν να προβείτε σε βήματα αυτό-φροντίδας.

Αν έχετε ευμεγέθης προστάτη οφείλετε να εξετάζεστε ετησίως, ώστε να παρακολουθείτε την εξέλιξη των συμπτωμάτων σας και να κρίνει ο ιατρός σας αν είναι πρέπει να προβείτε σε αλλαγή της θεραπευτικής σας αγωγής.

ΑΥΤΟ – ΦΡΟΝΤΙΔΑ

Για ήπια συμπτώματα:

• Να ουρείτε εφόσον νιώθετε επιτακτική ανάγκη. Ακόμη, επισκεφθείτε την τουαλέτα, όποτε σας δοθεί η ευκαιρία, ακόμη κι αν δεν έχετε έπειξη προς ούρηση.
• Αποφύγετε το αλκοόλ και την καφεΐνη, ιδίως μετά από γεύμα. Μην καταναλώνετε πολλά υγρά. Κάνετε κατανομή των υγρών που καταναλώνεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Αποφύγετε την κατανάλωση υγρών το τελευταίο δίωρο πριν τον ύπνο.
• Προσπαθήστε να μην προμηθεύεστε φαρμακευτικά σκευάσματα για συνάχι ή την παρραρινοκολπίτιδα, που περιέχουν αποσυμφορητικά και αντισταμινικά. Τα σκευάσματα αυτά μπορεί να αυξήσουν τα συμπτώματα του υπερπλασία του προστάτη.
• Προσπαθήστε να διατηρείτε ζεστή τη θερμοκρασία του σώματός σας και να ασκείστε τακτικά. Το κρύο περιβάλλον και η έλλειψη σωματικής άσκησης, επιδεινώνουν τα συμπτώματα.
• Μάθετε κι εκτελέστε ασκήσεις ενδυνάμωσης της λεκάνης
• Ελαττώστε το στρες. Τα νεύρα και η ένταση οδηγούν σε πιο συχνή ούρηση.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Η χειρουργική εκτομή του προστάτη συστήνεται στις περιπτώσεις που παρουσιάζετε:

• Ακράτεια ούρων
• Υποτροπιάζουσα αιματουρία
• Αδυναμία πλήρους αποβολής ούρων από την ουροδόχο κύστη (κατακράτηση ούρων)
• Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις
• Έκπτωση νεφρικής λειτουργίας
• Ουρολιθίαση

Η επιλογή της χειρουργικής τεχνικής, βασίζεται συνήθως στη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και στο μέγεθος, καθώς και σχήμα του προστάτη αδένα

• Διαουρηθρική εκτομή του προστάτη: αυτή είναι η πιο κοινή κι αποδεδειγμένη χειρουργική τεχνική για την αντιμετώπιση της υπερπλασία του προστάτη. Η Διαουρηθρική εκτομή του προστάτη συνίσταται στην εισαγωγή ενός ξέστρου, μέσω του πέους, και στην εκτομή του προστάτη «κομμάτι-κομμάτι».
• Διαουρηθρική διάνοιξη του προστάτη : η διαδικασία είναι παρόμοια με την Διαουρηθρική εκτομή του προστάτη, αλλά συνήθως χρησιμοποιείται σε άνδρες με μικρότερο μέγεθος προστάτη. Η τεχνική αυτή πολλές φορές δε χρήζει ενδονοσοκομειακή νοσηλεία. Όπως και στην Διαουρηθρική εκτομή του προστάτη, εισάγουμε, μέσω του πέους, στον προστάτη ένα ξέστρο. Στην τεχνική αυτή όμως, αντί να αφαιρείται ο προστάτης, εκτελείται μια τομή (διάνοιξη / σχάση) των ιστών του προστάτη, ούτως ώστε να μεγεθύνεται η έξοδο της ουρήθρας και συνεπώς διευκολύνεται η κυστική αποβολή.
• Απλή προστατεκτομή: μια «ανοιχτή» προστατεκτομή διεξάγεται με γενική ή ραχιαία αναισθησία. Εκτελείται μια τομή στην κοιλιακή χώρα ή περινεϊκή (η περιοχή πίσω από το όσχεο). Αφαιρείται μόνο το εσωτερικό τμήμα του προστάτη αδένα. Το εξωτερικό τμήμα (περίβλημα) παραμένει. Η τεχνική αυτή είναι χρονοβόρα και συνήθως απαιτεί 5 – 10 μέρες νοσηλείας.

Οι περισσότεροι άνδρες που έχουν υποβληθεί σε χειρουργείο για τον προστάτη, παρουσίασαν βελτίωση της αναλογίας ροής ούρων και των συμπτωμάτων τους.
Υπάρχουν ωστόσο, κι άλλες λιγότερο αιματηρές τεχνικές. Αυτές χρησιμοποιούν διάφορες μορφές θερμότητας, προκειμένου να καταστρέψουν τον ιστό του προστάτη, περιλαμβάνοντας:

• Ενέργεια ραδιοσυχνότητας – διαουρηθρική εξαίρεση δια βελόνας
• Ενέργεια μικροκυμάτων – διαουρηθρική θερμοθεραπεία με μικροκύματα
• Ηλεκτρικό ρεύμα – διαουρηθρική ηλεκτροεξάτμιση
• Ζεστό νερό – θερμοθεραπεία εισάγοντας νερό
• Λέιζερ – πήξη με λέιζερ του διάμεσου ιστού και εκπυρήνωση του προστάτη με όλμιο λέιζερ .

Καμία ωστόσο από τις παραπάνω τεχνικές δεν αποδείχθηκε καλύτερη της Διαουρηθρικής εκτομής του προστάτη. Ασθενείς που υποβάλλονται σε τέτοιου είδους λιγότερο αιματηρές επεμβάσεις, έχουν μεγάλη πιθανότητα να ξαναχρειαστούν χειρουργείο μετά από 5 ή 10 χρόνια. Ωστόσο αυτές οι τεχνικές προτιμώνται:

• Ασθενείς Νεαρής ηλικίας (πολλές εκ των λιγότερο αιματηρών επεμβάσεων έχουν χαμηλότερο κίνδυνο να οδηγήσουν σε ανικανότητα και ακράτεια ούρων, απ΄ ότι η Διαουρηθρική εκτομή του προστάτη, παρ’ ότι η τελευταία δεν κρύβει τόσο μεγάλο κίνδυνο για κάτι τέτοιο).
• Ηλικιωμένους ασθενείς
• Ασθενείς με σοβαρές παθολογικές καταστάσεις, συμπεριλαμβάνοντας τον αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη, την κίρρωση, τον αλκοολισμό, τη ψύχωση και σοβαρές αναπνευστικές, νεφρικές ή καρδιακές παθήσεις
• Άνδρες υπό αντιπηκτική αγωγή.

Πιο εξελιγμένη τεχνική αποτελεί η ρομποτική προστεκτομή. Ωστόσο η τεχνολογία στον τομέα αυτό, είναι ακόμη περιορισμένη και θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν η ανάλογη εμπειρία του ιατρού. Προς το παρόν, δεν έχουν διεξαχθεί μακροχρόνιες μελέτες αυτής της τεχνικής.

Άλλη μορφή θεραπείας αποτελεί και ο προστατευτικός διαστολέας (stent).



Επιπλοκές


Άνδρες με χρόνια Ευμεγέθη προστάτη και σταδιακή επιδείνωση των συμπτωμάτων, μπορεί να παρουσιάσουν:

• Αιφνίδια ανικανότητα ουρήσεως
• Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος
• Ουρολιθίαση
• Βλάβη των νεφρών
• Αιματουρία

Ακόμη και μετά τη χειρουργική αποκατάσταση, η επανεμφάνιση του Ευμεγέθη προστάτη μπορεί να επέλθει με το πέραμα του χρόνου.


Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό


Καλέστε αμέσως τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε:

• Μειωμένη ποσότητα ούρων
• Πυρετό ή ρίγη
• Άλγος στη ράχη, στην κοιλιακή χώρα ή στην πλάγια επιφάνεια του σώματος
• Παρουσία αίματος ή πύου στα ούρα σας.

Επίσης καλέστε τον ιατρό σας αν:

• Η ουροδόχος κύστη σας, δεν σας δίνει την εντύπωση της πλήρους κένωσης, μετά την ούρηση.
• Λαμβάνεται φαρμακευτικά σκευάσματα που μπορεί να οδηγήσουν σε διαταραχές του ουροποιητικού, όπως διουρητικά, αντισταμινικά, αντικαταθλιπτικά ή ηρεμιστικά. Μη σταματήσετε ή τροποποιήσετε την αγωγή σας, χωρίς τη συμβουλή του ιατρού σας.
• Αν ήδη παίρνεται μέτρα «αυτό-φροντίδας», εδώ και 2 μήνες, χωρίς αποτέλεσμα.

Δείτε εδώ σχετικά Βίντεο για τον προστάτη

Ορισμός

Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι ένας καρκινωματώδης όγκος στην ουροδόχο κύστη- το όργανο που συλλέγει τα ούρα.


Εναλλακτικές ονομασίες

Καρκίνωμα της ουροδόχου κύστης από κύτταρα μεταβατικού επιθηλίου

Αίτια, επίπτωση , και παράγοντες κινδύνου

Όπως και με τις περισσότερες μορφές καρκίνου, το ακριβές αίτιο του καρκίνου της ουροδόχου κύστης δεν έχει διαπιστωθεί. Ωστόσο, διάφοροι παράγοντες μπορούν να συνεισφέρουν στην ανάπτυξή του:

• Το κάπνισμα: Το κάπνισμα σχεδόν πενταπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης. Το 50% του συνόλου των καρκίνων της ουροδόχου κύστης στους άνδρες και 30% στις γυναίκες μπορεί να οφείλονται στο κάπνισμα. Άτομα που διακόπτουν το κάπνισμα εμφανίζουν σταδιακή μείωση του κινδύνου.
• Επαγγελματική έκθεση σε χημικές ουσίες: Σχεδόν μια στις τέσσερις περιπτώσεις καρκίνου της ουροδόχου κύστης προκαλείται από επαγγελματική έκθεση σε καρκινογόνες χημικές ουσίες. Εργαζόμενοι σε βιομηχανίες παραγωγής χρωμάτων, ελαστικών, αλουμινίου, βαφείς υφασμάτων, οδηγοί βαρέων οχημάτων, άτομα που κάνουν επαγγελματική χρήση παρασιτοκτόνων διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο. Οι αρυλαμίνη αποτελεί τη χημική ουσία που ευθύνεται περισσότερο. Ωστόσο, έχει μειωθεί ή αποκλεισθεί η χρήση της σε πολλούς επαγγελματικούς χώρους.
• Ακτινοβολία και χημειοθεραπεία: Γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου της ουροδόχου κύστης από μεταβατικό επιθήλιο. Ορισμένοι ασθενείς που έλαβαν το χημειοθεραπευτικό φάρμακο κυκλοφωσφαμίδη, επίσης, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο.
• Λοίμωξη της ουροδόχου κύστης: Μια χρόνια λοίμωξη της ουροδόχου κύστης ή χρόνιος ερεθισμός μπορεί να επιφέρει την ανάπτυξη καρκίνου της ουροδόχου κύστης από πλακώδη κύτταρα. Οι λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης δεν αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου από μεταβατικό επιθήλιο.
• Παρασιτική λοίμωξη: Σε αναπτυσσόμενες χώρες, λοίμωξη από το παράσιτο της σχιστοσωμίασης έχει συσχετισθεί με την ανάπτυξη καρκίνου της ουροδόχου κύστης.

Η συσχέτιση ανάμεσα στις τεχνητές γλυκαντικές ουσίες και τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης έχει μελετηθεί και παραμένει αμφιλεγόμενη ή ανύπαρκτη.

Η ταξινόμηση, ή η σταδιοποίηση, των καρκίνων της ουροδόχου κύστης βασίζεται στην επιθετικότητά τους και στο πόσο διαφοροποιούνται από τους περιβάλλοντες ιστούς. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι σταδιοποίησης των όγκων. Πρόσφατα, το σύστημα σταδιοποίησης TNM (Tumor (όγκος), Nodes (λεμφαδένες), Metastasis( μεταστάσεις)) απέκτησε ευρεία εφαρμογή. Το σύστημα σταδιοποίησης, κατηγοριοποιεί τους όγκους σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα:

• στάδιο 0- μη διηθητικοί όγκοι που εντοπίζονται μόνο στο επιθήλιο της ουροδόχου κύστης
• στάδιο Ι - ο όγκος διηθεί το επιθήλιο της κύστης, αλλά δε φθάνει στο μυϊκό χιτώνα
• στάδιο ΙΙ- ο όγκος διηθεί το μυϊκό χιτώνα
• στάδιο ΙΙΙ- ο όγκος διηθεί ολόκληρο το μυϊκό χιτώνα και τους ιστούς που περιβάλλουν την κύστη
• στάδιο ΙV- ο όγκος έχει επεκταθεί στους επιχώριους λεμφαδένες ή σε απομακρυσμένες θέσεις (μεταστατική νόσος)

Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης επεκτείνεται κατά συνέχεια ιστού σε γειτονικά όργανα.

Σε αυτά περιλαμβάνονται:

• ο προστάτης
• το ορθό
• οι ουρητήρες
• η μήτρα
• ο κόλπος

Επίσης, μπορεί να εξαπλωθεί σε λεμφαδένες της πυέλου, ή σε άλλα μέρη του σώματος, όπως:

• τα οστά
• το ήπαρ
• τους πνεύμονες

Συμπτώματα

Τα περισσότερα από τα συμπτώματα του καρκίνου της ουροδόχου κύστης μπορούν, επίσης, να εκδηλωθούν σε μη καρκινωματώδεις καταστάσεις. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εκτιμηθείτε από ειδικό αν εμφανίσετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα:

• αιματουρία/ αίμα στα ούρα
• δυσουρία/ πόνος κατά την ούρηση
• συχνουρία
• επιτακτική ούρηση

Άλλα συμπτώματα που μπορούν να εμφανισθούν σε αυτήν τη νόσο είναι:

• κοιλιακός πόνος
• αναιμία
• πόνος στα οστά ή ευαισθησία
• λήθαργος και καταβολή
• ακράτεια ούρων
• απώλεια βάρους

Σημεία και εργαστηριακές εξετάσεις

Ο ιατρός θα πραγματοποιήσει φυσική εξέταση, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης του ορθού και της πυέλου.

Διαγνωστικές εξετάσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν περιλαμβάνουν:

• υπολογιστική τομογραφία (αξονική) κοιλίας
• βιοψία ουροδόχου κύστης (συνήθως λαμβάνεται δείγμα ιστού κατά την κυστεοσκόπηση)
• κυστεοσκόπηση (εξέταση της κοιλότητας της κύστης με χρήση κάμερας)
• ενδοφλέβια πυελογραφία
• ανάλυση ούρων
• κυτταρολογική εξέταση ούρων

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η επιλογή της θεραπευτικής αντιμετώπισης εξαρτάται από τη σταδιοποίηση του όγκου, τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, και την παρουσία άλλων παθολογικών καταστάσεων.

Θεραπευτική αντιμετώπιση σταδίου 0 και Ι:

• χειρουργική αφαίρεση του όγκου χωρίς να αφαιρεθεί η υπόλοιπη κύστη
• χημειοθεραπεία ή ανοσοθεραπεία με απευθείας ενδοκυστικές εγχύσεις

Θεραπευτική αντιμετώπιση σταδίου ΙΙ και ΙΙΙ:

• χειρουργική αφαίρεση ολόκληρης της ουροδόχου κύστης (ριζική κυστεκτομή)
• χειρουργική αφαίρεση τμήματος της κύστης, ακολουθούμενη από ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία
• χημειοθεραπεία για τη συρρίκνωση του όγκου πριν την εγχείρηση
• συνδυασμός χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας (εφαρμόζεται σε ασθενείς που επιλέγουν να μη χειρουργηθούν ή σε αυτούς που η εγχείριση αντενδείκνυται)

Στους περισσότερους ασθενείς με όγκους σταδίου IV η χειρουργική παρέμβαση αντενδείκνυται. Σε αυτούς τους ασθενείς συχνά εφαρμόζεται χημειοθεραπεία.

Χημειοθεραπεία

Η χημειοθεραπεία μπορεί να εφαρμοσθεί σε ασθενείς με νόσο σταδίου ΙΙ και ΙΙΙ, είτε πριν είτε μετά τη χειρουργική θεραπεία ώστε να προληφθεί η επανεμφάνιση του όγκου.

Η χημειοθεραπεία ενδέχεται να περιλαμβάνει τη χορήγηση ενός μόνο φαρμάκου ή συνδυασμούς πολλών. Σε αυτά τα φάρμακα περιλαμβάνονται:

• καρβοπλατίνη
• σισπλατίνη
• κυκλοφωσφαμίδη
• δωκεταξέλη
• δοξορουβικίνη
• γεμσιταμπίνη
• ιφωσφαμίδη
• μεθοτρεξάτη
• πακλιταξέλη
• βιμπλαστίνη

Ο συνδυασμός της γεμσιταμπίνης και της σισπλατίνης είναι εξίσου αποτελεσματικός με την παλαιότερη θεραπεία MVAC (μεθοτρεξάτη,βιμπλαστίνη, δοξορουβικίνη και σισπλατίνη) αλλά με λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες. Πολλά θεραπευτικά κέντρα έχουν αντικαταστήσει το σχήμα MVAC με αυτόν το νέο συνδυασμό. Η πακλιταξέλη και η καρβοπλατίνη αποτελούν άλλον έναν αποτελεσματικό συνδυασμό που χρησιμοποιείται συχνά.

Για αρχικά στάδια της νόσου (στάδια 0 και Ι), η χημειοθεραπεία συνήθως χορηγείται απευθείας μέσα στην ουροδόχο κύστη (ενδοκυστικές εγχύσεις). Αρκετοί διαφορετικοί τύποι χημειοθεραπευτικών φαρμάκων μπορούν να εγχυθούν ενδοκυστικά. Σε αυτούς περιλαμβάνονται:

• η δοξορουβικίνη (Adriamycin)
• η μιτομυκίνη – C (Mutamycin)
• Thiotepa (Thioplex)

Ένας ουροκαθετήρας Foley μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την έγχυση των φαρμάκων εντός της κύστης. Συνήθεις ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν τον ερεθισμό του τοιχώματος της κύστης και πόνο κατά την ούρηση. Σε περισσότερο προχωρημένα στάδια της νόσου (ΙΙ- ΙV), η χημειοθεραπεία συνήθως χορηγείται ενδοφλεβίως.

Ανοσοθεραπεία

Οι καρκίνοι της ουροδόχου κύστης συχνά αντιμετωπίζονται με ανοσοθεραπεία. Σε αυτού του είδους τη θεραπευτική αντιμετώπιση ο φαρμακευτικός παράγοντας κινητοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενή ώστε να επιτεθεί και να εξολοθρεύσει τα καρκινικά κύτταρα. Η ανοσοθεραπεία για τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης πραγματοποιείται συνήθως με χρήση του εμβολίου BCG (βάκιλλος Calmette- Guerin). Αυτό χορηγείται μέσω ουροκαθετήρα Foley απευθείας εντός της κύστης.

Πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν:

• συχνουρία
• ερεθισμός της ουροδόχου κύστης
• δυσουρία
• έντονη επιθυμία (έπειξη) για ούρηση

Αυτά τα συμπτώματα συνήθως βελτιώνονται εντός ολίγων ημερών μετά τη θεραπεία. Σπάνιες ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν:

• αιματουρία/ αίμα στα ούρα
• ρίγος
• κνησμός
• αρθραλγίες
• αδιαθεσία
• ναυτία

Σπανίως μπορεί να αναπτυχθεί λοίμωξη που προσομοιάζει με φυματίωση. Σε αυτήν την περίπτωση απαιτείται η χορήγηση αντιφυματικής αγωγής.

Διουρηθρική εκτομή της ουροδόχου κύστης (TURB)

Ασθενείς με καρκίνο ουροδόχου κύστης σταδίου 0 και Ι μπορούν να αντιμετωπισθούν θεραπευτικά με διουρηθρική εκτομή του όγκου της κύστης (TURB). Αυτή η χειρουργική διαδικασία πραγματοποιείται υπό γενική ή ραχιαία αναισθησία. Το όργανο που θα εκτελέσει την εκτομή του όγκου από την κύστη εισέρχεται διαμέσου της ουρήθρας.


Αφαίρεση της ουροδόχου κύστης

Πολλοί ασθενείς με καρκίνο ουροδόχου κύστης σταδίου ΙΙ και ΙΙΙ ενδέχεται να χρειάζονται την πλήρη αφαίρεση της κύστης τους (ριζική κυστεκτομή). Μερική αφαίρεση της κύστης μπορεί να εφαρμοσθεί σε ορισμένους ασθενείς. Η μερική αφαίρεση της κύστης συνήθως ακολουθείται από ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία προκειμένου να μειωθούν οι πιθανότητες υποτροπής του καρκίνου. Οι ασθενείς που υπόκεινται σε ριζική κυστεκτομή θα λάβουν χημειοθεραπεία κατόπιν της εγχείρησης ώστε να ελαττώσουν τον κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου.

Η ριζική κυστεκτομή στους άνδρες συνήθως περιλαμβάνει την αφαίρεση της ουροδόχου κύστης, του προστάτη και των όρχεων. Στις γυναίκες, η ουρήθρα, η μήτρα, και το πρόσθιο τοίχωμα του κόλπου αφαιρούνται μαζί με την ουροδόχο κύστη. Συχνά, οι πυελικοί λεμφαδένες αφαιρούνται επίσης κατά τη χειρουργική επέμβαση ώστε να εξετασθούν εργαστηριακά.

Εγχείρηση εκτροπής των ούρων (χειρουργική διαδικασία δημιουργίας ενός εναλλακτικού τρόπου αποθήκευσης των ούρων) συνήθως πραγματοποιείται μαζί με τη ριζική κυστεκτομή. Δύο συνήθεις τύποι εκτροπής των ούρων είναι με δημιουργία αγωγού από τμήμα ειλεού (ουρητηροειλεοστομία στο δέρμα) και με εγκρατή δεξαμενή ούρων.

Εκτροπή ούρων με αγωγό από τμήμα ειλεού (ουρητηροειλεοστομία στο δέρμα)

Με την ουρητηροειλεοστομία στο δέρμα ένας αγωγός συλλογής ούρων δημιουργείται χειρουργικά από μικρό τμήμα του λεπτού εντέρου (ειλεός). Οι ουρητήρες που αποχετεύουν τα ούρα από τους νεφρούς προσφύονται στο ένα άκρο του χρησιμοποιούμενου εντερικού τμήματος. Το άλλο άκρο φέρεται σε ένα άνοιγμα του δέρματος (στόμα). Το στόμα επιτρέπει στον ασθενή να παροχετεύει τα συλλεχθέντα ούρα έξω από τη νεοσχηματησθείσα δεξαμενή.

Ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε ουρητηροειλεοστομία στο δέρμα πρέπει να φέρουν μαζί τους μια εξωσωματική συσκευή συλλογής ούρων. Πιθανές επιπλοκές της μεθόδου περιλαμβάνουν:

• εντερική απόφραξη
• θρόμβους αίματος
• χρόνια βλάβη του ανώτερου ουροποιητικού
• πνευμονία
• βλάβες του δέρματος στην περιοχή του στομίου
• λοιμώξεις του ουροποιητικού

Εγκρατής δεξαμενή ούρων

Η εγκρατής δεξαμενή ούρων αποτελεί μια εναλλακτική μέθοδο αποθήκευσής τους. Τμήμα από το κόλον αφαιρείται και χρησιμοποιείται για τη δημιουργία ενός εσωτερικού θύλακα αποθήκευσης των ούρων. Οι ασθενείς μπορούν να εισάγουν περιοδικά έναν καθετήρα για να παροχετεύσουν τα ούρα. Ένα μικρού μεγέθους στόμιο τοποθετείται στο δέρμα.

Πιθανές επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• θρόμβους αίματος
• εντερική απόφραξη
• πνευμονία
• βλάβες του δέρματος στην περιοχή του στομίου
• απόφραξη των ουρητήρων
• ουρητηρική παλινδρόμηση
• λοιμώξεις του ουροποιητικού

Ορθότοπη νεοκύστη

Αυτή η χειρουργική επέμβαση εφαρμόζεται όλο και συχνότερα σε ασθενείς που υποβάλλονται σε κυστεκτομή. Τμήμα του εντέρου αναδιπλώνεται με τρόπο που να σχηματίζει έναν θύλακα (νεοκύστη) και αναστομώνεται με την ουρήθρα από όπου αποχετεύονται φυσιολογικά τα ούρα.

Αυτή η μέθοδος επιτρέπει στον ασθενή να διατηρήσει κάποιον έλεγχο της ούρησης. Ωστόσο, υπάρχουν επιπλοκές (συμπεριλαμβανομένης της διαφυγής ούρων στη διάρκεια της νύχτας). Η ούρηση συνήθως διαφέρει από ότι πριν την χειρουργική επέμβαση. Ορισμένοι ασθενείς ενδέχεται να μην είναι κατάλληλοι υποψήφιοι για αυτήν τη μέθοδο. Συζητήστε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα με τον ουρολόγο σας.


Πρόγνωση

οι ασθενείς παρακολουθούνται στενά για το ενδεχόμενο επιδείνωσης της νόσου, ανεξάρτητα από το είδος της θεραπείας στο οποίο έχουν υποβληθεί. Η παρακολούθηση περιλαμβάνει:

• σπινθηρογράφημα οστών ή/και υπολογιστική τομογραφία για τον έλεγχο ενδεχόμενης διασποράς του καρκίνου
• έλεγχος για άλλες ενδείξεις αρνητικής εξέλιξης της νόσου, όπως καταβολή, απώλεια βάρους, αύξηση του πόνου, μείωση της λειτουργίας του εντέρου και της ουροδόχου κύστης, και αδυναμία
• κυστεοσκοπική εκτίμηση κάθε 3 με 6 μήνες μετά τη θεραπεία
• κυτταρολογική εξέταση ούρων (για ασθενείς στους οποίους δεν αφαιρέθηκε η ουροδόχος κύστη)

Η πορεία του ασθενή εξαρτάται από το αρχικό στάδιο διάγνωσης της νόσου και την ανταπόκρισή του στη θεραπευτική αντιμετώπιση. Η πρόγνωση για τους καρκίνους σταδίου 0 και Ι είναι αρκετά καλή. Μολονότι, ο κίνδυνος υποτροπής είναι υψηλός, οι περισσότεροι καρκίνοι της ουροδόχου κύστης που υποτροπιάζουν, μπορούν να αφαιρεθούν χειρουργικά και να αντιμετωπισθούν.

Τα ποσοστά ίασης των ασθενών με όγκους σταδίου ΙΙΙ είναι χαμηλότερα από 50%. Ασθενείς με καρκίνο ουροδόχου κύστης σταδίου ΙV εμφανίζουν χαμηλά ποσοστά ίασης.


Επιπλοκές

Ο καρκίνος μπορεί να επεκταθεί σε γειτονικά όργανα. Επίσης, μπορεί να μεταφερθεί μέσω των πυελικών λεμφαδένων και να εξαπλωθεί στο ήπαρ, τους πνεύμονες, και τα οστά. Επιπρόσθετες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• αναιμία
• οίδημα των ουρητήρων (υδρονέφωση)
• στένωση της ουρήθρας
• ακράτεια ούρων

Πότε να αποταθείτε στον ιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν εμφανίσετε αίμα στα ούρα ή άλλα συμπτώματα του καρκίνου της ουροδόχου κύστης, συμπεριλαμβανομένων:

• συχνουρία
• δυσουρία
• έντονη επιθυμία (έπειξη) για ούρηση
• επίσης, αποταθείτε στον ιατρό σας αν: - εκτίθεστε συστηματικά σε πιθανά καρκινογόνες χημικές ουσίες στην εργασία σας. - καπνίζετε.

Πρόληψη

Η διακοπή του καπνίσματος και η εξάλειψη της έκθεσης σε επιβλαβείς παράγοντες του περιβάλλοντος θα ελαττώσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου της ουροδόχου κύστης.

Ορισμός

Αντιδραστική αρθρίτιδα είναι μια ομάδα φλεγμονωδών παθήσεων που προσβάλλουν τις αρθρώσεις, την ουρήθρα και τα μάτια. Μπορεί επίσης να προκαλέσουν αλλοιώσεις στο δέρμα και βλεννώδεις μεμβράνες.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Σύνδρομο Reiter, Αρθρίτιδα μετά από λοίμωξη

Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Το ακριβές αίτιο της αντιδραστικής αρθρίτιδας είναι άγνωστο. Εκδηλώνεται συνηθέστερα στους άντρες πριν την ηλικία των 40. Μπορεί να είναι επακόλουθο μιας λοίμωξης που οφείλεται σε Χλαμύδια, Καμπυλοβακτηρίδια, Σαλμονέλα ή Υερσινία. Ορισμένα γονίδια μπορεί να σας καθιστούν πιο ευάλωτους στο σύνδρομο αυτό.

Η πάθηση είναι σπάνια σε μικρότερα παιδιά αλλά μπορεί να εκδηλωθεί σε εφήβους.


Συμπτώματα

Σε λίγες μέρες ή εβδομάδες μετά από λοίμωξη συνήθως εμφανίζονται προβλήματα στην ούρηση. Χαμηλός πυρετός, φλεγμονή του επιπεφυκότος του ματιού (επιπεφυκίτιδα) και αρθρίτιδα αναπτύσσονται σε διάστημα αρκετών εβδομάδων. Η αρθρίτιδα μπορεί να είναι ήπια ή οξεία και μπορεί να προσβάλει μόνο τη μία πλευρά του σώματος ή περισσότερες από μία αρθρώσεις.

Στα συμπτώματα μυών και αρθρώσεων περιλαμβάνονται:

• Πόνος στον αχίλλειο τένοντα
• Πόνος στη φτέρνα
• Πόνος στις μεγάλες αρθρώσεις (πόνοι στο ισχίο, το γόνατο και τον αστράγαλο είναι οι πιο συχνοί)
• Πόνος χαμηλά στην πλάτη

Στα συμπτώματα ματιών και δέρματος περιλαμβάνονται:

• Τρέχουν τα μάτια
• Πονάνε ή καίνε τα μάτια
• Κοκκινίζουν τα μάτια
• Αλλοιώσεις στις παλάμες και τις πατούσες που μπορεί να μοιάζουν με ψωρίαση
• Μικρά ανώδυνα έλκη στο στόμα, τη γλώσσα και στη βάλανο του πέους

Στα ουρητικά και γεννητικά συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• Δερματικές αλλοιώσεις στα γεννητικά όργανα (στους άντρες)
• Ακράτεια
• Πόνος στο πέος
• Ερυθρότητα ή φλεγμονή στο δέρμα
• Εκκριση υγρών από την ουρήθρα
• Επίσχεση ούρων
• Έντονη ανάγκη για ούρηση
• Κάψιμο ή τσούξιμο κατά την ούρηση

Ενδείξεις και εξετάσεις

Η διάγνωση βασίζεται στα συμπτώματα. Από τη στιγμή που τα συμπτώματα μπορεί να εκδηλωθούν σε διαφορετικούς χρόνους, η διάγνωση ενδέχεται να καθυστερήσει. Μια φυσική εξέταση μπορεί να διαπιστώσει επιπεφυκίτιδα ή αλλοιώσεις στο δέρμα.

Εξετάσεις που συνιστώνται είναι:

• Εξέταση αίματος για το ανθρώπινο αντιγόνο λευκοκυττάρων Β27
• Ακτινογραφία αρθρώσεων
• Ανάλυση ούρων



Θεραπεία

Ο στόχος της θεραπείας είναι να ανακουφίσει τα συμπτώματα και να αντιμετωπίσει τυχόν υποκείμενη λοίμωξη.

Η επιπεφυκίτιδα και οι αλλοιώσεις στο δέρμα δεν απαιτούν θεραπεία και υποχωρούν από μόνες τους.

Ο γιατρός θα σας χορηγήσει αντιβιοτικά αν πάσχετε από λοίμωξη. Στους ασθενείς με πόνους στις αρθρώσεις συνιστώνται μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (NSAIDs) και παυσίπονα. Αν η φλεγμονή σε μία άρθρωση επιμένει, ο γιατρός μπορεί να κάνει ένεση τοπικά στην πάσχουσα περιοχή με ισχυρό αντιφλεγμονώδες φάρμακο (κορτικοστεροειδές).

Η φυσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από τον πόνο, στη διευκόλυνση της κίνησης και στη διατήρηση της μυϊκής δύναμης. Μπορεί επίσης να χρειαστεί να κάνετε αναπροσαρμογές αν η δουλειά σας απαιτεί να σηκώνετε βάρη ή να κουράζετε πολύ την πλάτη σας.

Η θεραπεία καταστολής του ανοσοποιητικού συστήματος μπορεί να είναι κατάλληλη για ορισμένες περιπτώσεις ασθενών με οξεία μορφή της πάθησης, αλλά δεν εφαρμόζεται στην πλειονότητα των ασθενών, λόγω των τοξικών παρενεργειών.


Πρόγνωση

Η αντιδραστική αρθρίτιδα μπορεί να υποχωρήσει σε λίγες εβδομάδες αλλά μπορεί να διαρκέσει και μήνες. Τα συμπτώματα μπορεί να επανεμφανιστούν μετά από αρκετά χρόνια στους μισούς περίπου ασθενείς. Η πάθηση τότε μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια.


Επιπλοκές

• Ανεπάρκεια αορτής (σπάνια)
• Αρρυθμίες (σπάνιες)
• Ραγοειδίτιδα (πάθηση των ματιών)

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Δείτε τον γιατρό σας αν εκδηλωθούν συμπτώματα αυτής της πάθησης.


Πρόληψη

Η πρόληψη για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα και γαστρεντερικές λοιμώξεις μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση της ασθένειας. Χρησιμοποιείτε πάντα προφυλακτικό κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Πλένετε τα χέρια σας και τις επιφάνειες σχολαστικά πριν και μετά την παρασκευή ενός γεύματος.

Ορισμός

Ο καρκίνος του προστάτη είναι ένας καρκίνος που ξεκινάει από τον προστάτη αδένα. Ο προστάτης είναι μια μικρό όργανο σε σχήμα καρυδιού που συμμετέχει στο αναπαραγωγικό σύστημα του άνδρα και περιβάλλει την ουρήθρα, τον σωλήνα δια του οποίου αποβάλλονται τα ούρα από το σώμα.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Καρκίνος – προστάτης


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Το αίτιο του καρκίνου του προστάτη είναι άγνωστο. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει σχέση με την πλούσια σε λιπαρά διατροφή και τα αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης.
Δεν υπάρχει γνωστή σύνδεση με τη διόγκωση του προστάτη, δηλ. την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη (ΒPH).
O καρκίνος του προστάτη είναι η τρίτη συνηθέστερη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άντρες όλων των ηλικιών και η συνηθέστερη στους άντρες πάνω 75 χρόνων. Ο καρκίνος του προστάτη δεν συναντάται σε άντρες ηλικίας κάτω των 40.

Άτομα που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο είναι:

• Αφροαμερικανοί
• Άντρες ηλικίας άνω των 60
• Αγρότες
• Εργάτες σε εργοστάσια ελαστικών
• Μπογιατζήδες
• Άτομα που έχουν εκτεθεί σε κάδμιο

Το χαμηλότερο ποσοστό περιστατικών αφορά τους Γιαπωνέζους και όσους δεν τρώνε κρέας (χορτοφάγοι).


Συμπτώματα

Χάρη στο τεστ PSA (ειδικό αντιγόνο του προστάτη) οι περισσότεροι καρκίνοι του προστάτη ανακαλύπτονται πριν προκαλέσουν συμπτώματα. Αν και τα περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα συνοδεύουν τον καρκίνο του προστάτη, είναι πιθανότερο να συνδέονται με μη καρκινικές ασθένειες.

• Διακοπτόμενη ή καθυστερημένη ροή των ούρων
• Ελαφρά ακράτεια ούρων, ιδίως αμέσως μετά την ούρηση
• Επίσχεση ούρων (κατακράτηση)
• Πόνος κατά την ούρηση
• Πόνος κατά την εκσπερμάτιση
• Πόνος χαμηλά στην πλάτη
• Πόνος κατά την αφόδευση

Άλλα συμπτώματα που μπορεί να συνοδεύουν την ασθένεια:

• Συχνουρία τη νύχτα
• Ακράτεια ούρων
• Πόνος ή ευαισθησία στα κόκαλα
• Αιματουρία
• Πόνος στην κοιλιά
• Χαμηλά επίπεδα ερυθρών αιμοσφαιρίων (αναιμία)
• Αθέλητη απώλεια βάρους
• Υπνηλία

Ενδείξεις και εξετάσεις

Η δακτυλική εξέταση (digital rectal examination) συχνά θα δείξει έναν διογκωμένο προστάτη, με σκληρή, ανώμαλη επιφάνεια.

Για τη διάγνωση του προστάτη μπορούν να γίνουν διάφορες εξετάσεις:

• Τεστ PSA (θα είναι αυξημένο, αν και η μη καρκινική υπερπλασία του προστάτη επίσης αυξάνει τα επίπεδα του PSA)
• Eλεύθερο PSA (μπορεί να βοηθήσει στη διάκριση μεταξύ υπερπλασίας και καρκίνου του προστάτη)
• Εξέταση πρωτεΐνης ΑΜARC (ένα νέο τεστ που είναι ακριβέστερο από το PSA στη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη)
• Ανάλυση ούρων (μπορεί να δείξει την ύπαρξη αίματος στα ούρα)
• Εξέταση ούρων ή προστατικού υγρού (μπορεί να αποκαλύψει ανώμαλα κύτταρα)

Η βιοψία του προστάτη είναι η μόνη εξέταση που μπορεί να επιβεβαιώσει τη διάγνωση.

Για να διαπιστωθεί αν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί, γίνονται οι εξής εξετάσεις:

• Αξονική τομογραφία
• Σπινθηρογράφημα οστών
• Ακτινογραφία θώρακα

Οι γιατροί χρησιμοποιούν ένα σύστημα, τη σταδιοποίηση, για τον προσδιορισμό του σταδίου εξέλιξης του καρκίνου. Το στάδιο ορίζεται από το μέγεθος του όγκου και από το πόσο έχει εξαπλωθεί ο καρκίνος πέραν του προστάτη. Ο προσδιορισμός του ακριβούς σταδίου μπορεί να βοηθήσει τον γιατρό να υποδείξει την ενδεδειγμένη θεραπεία.

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι προσδιορισμού του σταδίου ενός όγκου, όπως:

• Το σύστημα σταδιοποίησης TNM (συνηθέστερο)
• Το σύστημα σταδιοποίησης A-B-C-D, γνωστό και ως σύστημα Whitmore-Jewett

Tο στάδιο στο οποίο βρίσκεται ο όγκος προσδιορίζει και το πόσο επιθετικός μπορεί να είναι ο καρκίνος. Όσο περισσότερο τα κακοήθη κύτταρα διαφέρουν από τον φυσιολογικό ιστό τόσο γρηγορότερα είναι πιθανό να αναπτυχθούν. Το σύστημα σταδιοποίησης του καρκίνου του προστάτη ονομάζεται Βαθμός διαφοροποίησης κατά Gleason. Yψηλές τιμές δείχνουν συνήθως γρήγορα αναπτυσσόμενους καρκίνους.


Θεραπεία

Το ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη δεν είναι σαφές. Οι θεραπευτικές αγωγές ποικίλλουν ανάλογα με το στάδιο του όγκου. Στα πρώτα στάδια, ο γιατρός θα σας ενημερώσει για τις διαφορετικές επιλογές που έχετε και είναι: η χειρουργική επέμβαση, οι ακτινοβολίες ή, για τους μεγαλύτερους σε ηλικία ασθενείς, η παρακολούθηση του καρκίνου χωρίς ενεργή θεραπεία.

Ο καρκίνος του προστάτη που έχει εξαπλωθεί μπορεί να αντιμετωπιστεί με φάρμακα που μειώνουν τα επίπεδα της τεστοστερόνης, με χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των όρχεων ή με χημειοθεραπεία.
Η χειρουργική επέμβαση, οι ακτινοβολίες και η ορμονοθεραπεία μπορεί να κάμψουν τη γενετήσια ορμή ή λειτουργία, σε προσωρινή ή μόνιμη βάση. Συζητήστε τις ανησυχίες σας με τον γιατρό σας.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ

Η χειρουργική επέμβαση συνιστάται μόνο μετά προσεκτική αξιολόγηση και διεξοδική συζήτηση όσον αφορά όλες τις θεραπευτικές επιλογές. Ο άντρας που σκέπτεται να καταφύγει σε χειρουργική επέμβαση θα πρέπει να γνωρίζει τα πλεονεκτήματα και τους πιθανούς κινδύνους που τη συνοδεύουν.
• Ριζική προστατεκτομή (αφαίρεση του προστάτη) – συνιστάται συχνά για την αντιμετώπιση του καρκίνων του προστάτη που είναι σε στάδιο Α και Β. Πρόκειται για μια μακρά διαδικασία με πιθανότητες επιπλοκών. Υπάρχουν διάφορες επιλογές χειρουργικής επέμβασης.
• Η ορχεκτομή (αφαίρεση των όρχεων) - επεμβαίνει στην παραγωγή ορμονών και μπορεί να υποδειχθεί για καρκίνους που έχουν εξαπλωθεί σε άλλα σημεία του σώματος. Μπορεί να υπάρξουν εκχυμώσεις και οίδημα αμέσως μετά την επέμβαση αλλά σταδιακά θα υποχωρήσουν. Η έλλειψη παραγωγής τεστοστερόνης μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα της σεξουαλικής λειτουργίας, οστεοπόρωση και απώλεια οστικής μάζας.

ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ

Η θεραπεία με ακτινοβολίες χρησιμοποιείται κατ’ αρχάς για τη θεραπεία στα στάδια Α, Β και C του καρκίνου του προστάτη. Το κατά πόσον η τοπική ακτινοβολία είναι εξίσου αποτελεσματική με την προστατεκτομή δεν είναι σαφές. Η απόφαση επιλογής συγκεκριμένης θεραπείας μπορεί να είναι δύσκολη. Σε ασθενείς των οποίων η ζωή μπορεί να κινδυνεύσει από μια χειρουργική επέμβαση, συνήθως προτιμάται η θεραπεία με ακτινοβολίες. Η θεραπεία με ακτινοβολίες στον προστάτη είναι εξωτερική ή εσωτερική:
• Η εξωτερική ακτινοβολία γίνεται σε ειδικά ογκολογικά κέντρα από εξειδικευμένους γιατρούς, συνήθως σε εξωτερικούς ασθενείς. Πριν τη θεραπεία, ένας γιατρός θα μαρκάρει με ειδικό μολύβι το ακριβές σημείο του σώματος που θα ακτινοβοληθεί. Η ακτινοβολία κατευθύνεται στον προστάτη από μια συσκευή που μοιάζει με ακτινογραφικό μηχάνημα. Η θεραπεία γενικά είναι ανώδυνη. Στις παρενέργειες όμως πιθανόν να περιλαμβάνονται: ανικανότητα, ακράτεια, απώλεια όρεξης, κούραση, δερματικές αντιδράσεις όπως κοκκινίλες και ερεθισμοί, ‘κάψιμο’ ή τραύματα στον πρωκτό, διάρροια, κυστίτιδα (φλεγμονή της ουροδόχου κύστης) και αιματουρία. Η εξωτερική ακτινοβολία γίνεται συνήθως 5 φορές τη βδομάδα για 6-8 εβδομάδες.
• Η βραχυθεραπεία, ή εσωτερική ακτινοβολία του προστάτη, γίνεται με εμφύτευση ραδιενεργών κόκκων στον ιστό του αδένα. Ο χειρουργός τοποθετεί τους κόκκους στον προστάτη υποδόρια με μικρές βελόνες, πίσω από το όσχεο. Οι κόκκοι είναι τόσο μικροί που δεν τους αισθάνεστε και μπορεί να είναι προσωρινοί ή μόνιμοι. Επειδή η εσωτερική ακτινοβολία στοχεύει μόνο στον προστάτη, μειώνει τον κίνδυνο βλάβης στους ιστούς γύρω από αυτόν. Η βραχυθεραπεία του προστάτη εφαρμόζεται σε καρκίνους που είναι σε πρώιμο στάδιο και αναπτύσσονται αργά. Μπορεί επίσης να εφαρμοστεί σε ασθενείς με προχωρημένη μορφή της ασθένειας, που υποβάλλονται παράλληλα σε εξωτερική ακτινοβολία. Στις παρενέργειες αναφέρονται ο πόνος, οίδημα ή εκχυμώσεις στο πέος ή το όσχεο, σκουρόχρωμο αίμα στα ούρα ή το σπέρμα, ανικανότητα, ακράτεια και διάρροια.
• Σε ορισμένες περιπτώσεις η ακτινοβολία γίνεται για την ανακούφιση από τους πόνους όταν ο καρκίνος έχει κάνει μετάσταση στα οστά.


ΦΑΡΜΑΚΑ

Για τη ρύθμιση των επιπέδων τεστοστερόνης μπορεί να χορηγηθούν φάρμακα. Είναι η γνωστή ορμονοθεραπεία. Επειδή οι όγκοι του προστάτη χρειάζονται τεστοστερόνη για να αναπτυχθούν, η μείωση του επιπέδου της τεστοστερόνης συχνά λειτουργεί πολύ καλά στην αποτροπή της περαιτέρω ανάπτυξης του όγκου και της μετάστασης του καρκίνου σε άλλα σημεία. Η ορμονοθεραπεία εφαρμόζεται κυρίως για την ανακούφιση των συμπτωμάτων σε ασθενείς που έχουν υποστεί μετάσταση. Μπορεί όμως να γίνει και χειρουργικά, με την ορχεκτομή.
Τα φάρμακα Lupron και Zoladex χρησιμοποιούνται επίσης για τη θεραπεία του προχωρημένου καρκίνου του προστάτη. Τα φάρμακα αυτά μπλοκάρουν την παραγωγή τεστοστερόνης. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται και χημικός ευνουχισμός, αφού πρακτικά έχει τα ίδια αποτελέσματα με την αφαίρεση των όρχεων. Ωστόσο, αντίθετα με τη χειρουργική επέμβαση, είναι αναστρέψιμη. Τα φάρμακα χορηγούνται με ένεση, συνήθως κάθε 3-6 μήνες. Πιθανές παρενέργειες είναι ναυτία και εμετός, εξάψεις, αναιμία, υπνηλία, οστεοπόρωση, μειωμένη σεξουαλική επιθυμία και ανικανότητα.

Άλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην ορμονοθεραπεία είναι οι αναστολείς ανδρογόνων ορμονών (όπως η φλουταμίδη), που εμποδίζουν την τεστοστερόνη να προσκολληθεί στα κύτταρα του προστάτη. Πιθανές παρενέργειες είναι: στυτική δυσλειτουργία, απώλεια σεξουαλικής επιθυμίας, ηπατικά προβλήματα, διάρροια και μεγαλομαστία.

Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται συχνά για τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη που δεν ανταποκρίνεται στην ορμονοθεραπεία. Οι ειδικοί ογκολόγοι συστήνουν συνήθως ένα φάρμακο ή συνδυασμό φαρμάκων.

Τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη είναι:

• Adriamycin
• Docetaxel
• Estramustine
• Mitoxantrone
• Paclitaxel
• Prednisone

Mετά τον πρώτο κύκλο της χημειοθεραπείας, στους περισσότερους άντρες χορηγούνται επιπλέον δόσεις σε κλινική ή σε ιατρείο, όπου πηγαίνουν ως εξωτερικοί ασθενείς. Οι παρενέργειες ποικίλλουν ανάλογα με το φάρμακο, τη συχνότητα και τη διάρκεια της θεραπείας.
Μερικές από τις παρενέργειες των συνηθέστερων σχημάτων χημειοθεραπείας σε ασθενείς με καρκίνο του προστάτη είναι:

• Θρόμβοι
• Εκχυμώσεις
• Ξηροδερμία
• Κούραση
• Κατακράτηση υγρών
• Απώλεια μαλλιών
• Πτώση των λευκών ή ερυθρών αιμοσφαιρίων ή των αιμοπεταλίων
• Στοματικά έλκη
• Ναυτία
• Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα χέρια και τα πόδια
• Ανακατωσούρα στο στομάχι
• Αύξηση βάρους

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ

Παρακολούθηση σημαίνει ότι θα ελέγχεστε τακτικά ώστε να βεβαιώνεστε ότι ο καρκίνος δεν έχει εξαπλωθεί. Περιλαμβάνει εξετάσεις ρουτίνας στον γιατρό σας.

Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν:

• Εξέταση αίματος για τη μέτρηση του PSA (συνήθως κάθε 3 μήνες με 1 χρόνο)
• Σπινθηρογράφημα ή αξονική τομογραφία οστών για τυχόν μετάσταση
• Γενική εξέταση αίματος για ενδείξεις ή συμπτώματα αναιμίας
• Παρακολούθηση για άλλες ενδείξεις και συμπτώματα, όπως κούραση, απώλεια βάρους, αυξανόμενος πόνος, δυσλειτουργία κύστης και εντέρων και αδυναμία.

Πρόγνωση

Η εξέλιξη είναι ποικίλη. Αυτό συμβαίνει κυρίως γιατί η ασθένεια πλήττει πιο ηλικιωμένους άντρες, που μπορεί να πάσχουν από διάφορες άλλες διαταραχές ή ασθένειες, της καρδιάς ή των πνευμόνων για παράδειγμα. Η εξέλιξη επίσης εξαρτάται και από το στάδιο που βρίσκεται η ασθένεια όταν διαγνωστεί.


Επιπλοκές

Η ανικανότητα είναι δυνητικά μια επιπλοκή μετά την αφαίρεση του προστάτη ή τις ακτινοβολίες. Η πρόσφατη πρόοδος στις χειρουργικές μεθόδους όμως έχει μειώσει την πιθανότητα τέτοιας επιπλοκής. Μια άλλη πιθανή επιπλοκή είναι η ακράτεια ούρων. Τα φάρμακα, αντίστοιχα, μπορεί να κάνουν παρενέργειες όπως εξάψεις και κάμψη της σεξουαλικής επιθυμίας.


Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Ζητήστε να σας δει ο γιατρός σας αν είστε πάνω από 40 ετών και:

• Δεν έχετε κάνει ποτέ εξετάσεις για καρκίνο του προστάτη (δακτυλική εξέταση και εξέταση αίματος για PSA)
• Δεν κάνατε τακτικά ετήσια check up έως τώρα
• Έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη

Συζητήστε τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της εξέτασης PSA με τον γιατρό σας.


Πρόληψη

Δεν υπάρχει γνωστός τρόπος πρόληψης του καρκίνου του προστάτη. Μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά, χαμηλή σε λιπαρά, παρόμοια με αυτήν που ακολουθούν παραδοσιακά οι Ιάπωνες μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο να νοσήσετε. Η έγκαιρη εξακρίβωση (σε αντίθεση με την πρόληψη) είναι πλέον δυνατή για τους άντρες πάνω από τα 40, με δακτυλική εξέταση (DRA) και τεστ PSA μια φορά τον χρόνο.

Yπάρχει ωστόσο μια διάσταση απόψεων σχετικά με το αν χρειάζεται να κάνουν όλοι οι άντρες εξέταση PSA. Υπάρχουν ενδεχομένως αρκετές αρνητικές πλευρές στη εξέταση PSA. H πρώτη είναι ότι τα υψηλά επίπεδα PSA δεν σημαίνουν απαραίτητα ότι ο ασθενής έχει καρκίνο του προστάτη. Η δεύτερη είναι ότι οι γιατροί ανακαλύπτουν και θεραπεύουν μερικές μορφές αρχικών σταδίων καρκίνου του προστάτη, που δεν θα δημιουργούσαν στον ασθενή ποτέ κανένα πρόβλημα. Η απόφαση χρήσης της εξέτασης PSA για τη διάγνωση καρκίνου του προστάτη θα πρέπει να βασίζεται στη συνεργασία και συζήτηση μεταξύ γιατρού και ασθενούς.



Δείτε εδώ σχετικά Βίντεο για τον προστάτη

Ορισμός

Η περιφερική νευροπάθεια πρόκειται για διαταραχή των νεύρων που μεταφέρουν πληροφορίες από και προς τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Η διαταραχή αυτή είναι ικανή να προκαλέσει άλγος, απώλεια της αισθητικότητας κι ανικανότητα ελέγχου των μυών.

- Ο όρος «περιφερική» αποδίδεται στα νεύρα τα οποία επεκτείνονται εκτός του κέντρου του σώματος, μακριά από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό.
- Με τον όρο «νεύρο» αναφερόμαστε στα νεύρα.
- Και με τον όρο «πάθεια» αντίστοιχα, αναφερόμαστε σε μη φυσιολογική, παθολογική κατάσταση.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Περιφερική νευρίτιδα, Νευροπάθεια – περιφερική, Νευρίτιδα – περιφερική.

Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Μια πρώτη ομάδα νεύρων είναι υπεύθυνη για την αναμετάδοση πληροφοριών από το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκέφαλο και νωτιαίο μυελό) στους μυς κι άλλα όργανα. Μια δεύτερη ομάδα είναι υπεύθυνη για την αναμετάδοση πληροφοριών από την επιδερμίδα / δέρμα, τις αρθρώσεις κι από άλλα όργανα πίσω στον εγκέφαλο.

Περιφερική νευροπάθεια εμφανίζεται όταν τα παραπάνω νεύρα δυσλειτουργούν, γεγονός που οδηγεί σε πρόκληση άλγους, απώλεια της αισθητικότητας, ανικανότητα ελέγχου των μυών κι άλλες πιθανές διαταραχές.

Σε κάποιες περιπτώσεις, η λειτουργική έκπτωση των νεύρων που ελέγχουν τα αιμοφόρα αγγεία, το έντερο κι άλλα όργανα, καταλήγει σε παθολογική αρτηριακή πίεση, πεπτικές διαταραχές κι απώλεια άλλων βασικών διαδικασιών του σώματος. Η περιφερική νευροπάθεια μπορεί να αφορά τη βλάβη ενός μόνο νεύρου ή μιας μόνο ομάδας νεύρων (μονονευροπάθεια) ή τη βλάβη πολλαπλών νεύρων (πολυνευροπάθεια).

Η δυσλειτουργία των νεύρων οφείλεται σε διάφορους λόγους. Ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις δεν ενοχοποιείται κάποιο αίτιο. Η βλάβη των νεύρων μπορεί να προκληθεί από:

Κληρονομικές παθήσεις (κληρονομικές διαταραχές) όπως:

• Νόσο Charcot – Marie – Tooth
• Αταξία του Friedreich

Παθήσεις που επηρεάζουν ολόκληρο τον οργανισμό (συστημικές ή μεταβολικές διαταραχές) όπως:

• Σακχαρώδης διαβήτης (διαβητική νευροπάθεια)
• Διατροφικές ελλείψεις (κυρίως βιταμίνης Β-12)
• Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ (αλκοολική νευροπάθεια)
• Ουραιμία (νεφρική ανεπάρκεια)
• Καρκίνος

Λοιμώξεις ή φλεγμονές, συμπεριλαμβανομένου:

• AIDS
• Ηπατίτιδα
• Πυρετός του Colorado (από τσιμπούρι)
• Διφθερίτιδα
• Σύνδρομο του Cauillain – Barre
• Λοίμωξη του HIV χωρίς εξέλιξη στο σύνδρομο του AIDS
• Λέπρα
• Νόσος του Lymme
• Οζώδης πολυαρτηρίτιδα
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Σαρκοείδωση
• Σύνδρομο του Sjogren
• Σύφιλη
• Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
• Αμυλοείδοση

Έκθεση σε δηλητηριώδες ουσίες όπως:

• Εισπνοή κόλλας ή άλλων τοξικών παρασκευασμάτων
• Νιτρώδες οξείδιο
• Βιομηχανικά χημικά – κυρίως διαλυτικά
• Βαρέα μέταλλα (μόλυβδος, αρσενικό, υδράργυρος. κ.τ.λ.)

Δευτεροπαθής νευροπάθεια σε ναρκωτικές ουσίες (πολλά ναρκωτικά, συμπεριλαμβανομένου κι κάποιων που χρησιμοποιούνται στη χημειοθεραπεία κι ενδέχεται να προκαλέσουν νευροπάθεια)

Ετερόκλητες αιτίες

• Σύνθλιψη νεύρων από βολές, υποστηρίγματα, πατερίτσες ή μηχανήματα / συσκευές
• Μειωμένη παροχή οξυγόνου και αιματικής ροής (ισχαιμία)
• Άμεσος τραυματισμός νεύρου από πλήξη / κτύπημα νεύρου
• Παρατεταμένη έκθεση σε χαμηλή θερμοκρασία
• Παρατεταμένη πίεση του νεύρου (μακράς διάρκειας χειρουργική επέμβαση ή μακράς διάρκειας παθολογική κατάσταση)

Η περιφερική νευροπάθεια είναι μια πάθηση αρκετά συχνή. Καθ’ ότι υπάρχουν διάφοροι τύποι κι αιτίες πρόκλησης της νόσου κι επειδή οι επιστήμονες διαφωνούν ως προς την έννοια της νευροπάθειας, η ακριβής επίπτωση δεν μπορεί να καθοριστεί επ ’ ακριβώς.

Πολλά άτομα διαθέτουν κληρονομική προδιάθεση εμφάνισης της νευροπάθειας.


Συμπτώματα

Τα συμπτώματα εξαρτώνται από τον τύπο των νεύρων που έχουν υποστεί βλάβη. Οι τρεις κύριοι τύποι νεύρων είναι:

• Τα νεύρα που μεταφέρουν την αίσθηση (αισθητήρια)
• Τα νεύρα που ελέγχουν τους μυς (κινητήρια)
• Τα νεύρα που μεταφέρουν πληροφορίες στα όργανα και στους αδένες (αυτόνομα)

Η νευροπάθεια μπορεί να προσβάλει έναν ή και συνδυασμό των άνωθεν τύπων νεύρων. Επίσης, τα συμπτώματα εξαρτώνται κι αν η κατάσταση προσβάλλει ολόκληρο το σώμα ή μόνον ένα νεύρο (όπως για παράδειγμα λόγω τραυματισμού).

Τα νεύρα με μακρύτερη πορεία είναι πιο επιρρεπής σε τραυματισμούς, απ’ ότι τα μη εκτεταμένα και καθ΄’ αυτού ο ασθενής ενδέχεται να παρουσιάζει σοβαρότερα συμπτώματα στα κάτω παρά στα άνω άκρα.


ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

Αν οι αισθητήριες ίνες υποστούν βλάβη, το αποτέλεσμα είναι αλλαγές στην αισθητικότητα, αίσθημα καύσου, άλγος των νεύρων, αιμωδία ή μυρμηκίασμα ή ένας βαθμός ανικανότητας προσδιορισμού της θέσης των αρθρώσεων, το οποίο οδηγεί και σε διαταραχή συντονισμού.

Σε αρκετές νευροπάθειες, οι αλλαγές στην αισθητικότητα ξεκινούν συνήθως από τους άκρους πόδες κι εξελίσσονται / προοδεύουν / επεκτείνονται προς το κέντρο του σώματος, επηρεάζοντας κι άλλα τμήματα, καθώς επιδεινώνεται η κατάσταση. Ο σακχαρώδης διαβήτης συνιστά αρκετά συχνή αιτία αισθητικής νευροπάθειας.


ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ

Η βλάβη των κινητήριων ινών επηρεάζει το μυϊκό έλεγχο και μπορεί να προκαλέσει αδυναμία, απώλεια μυϊκής μάζας κι απώλεια ευκινησίας (λεπτών κινήσεων). Σε κάποιες περιπτώσεις, οι σπασμοί / συσπάσεις ενδέχεται να αποτελούν σημείο εμπλοκής των κινητήριων νεύρων.

Άλλα συμπτώματα που σχετίζονται με τους μυς, περιλαμβάνουν:

• Δυσκολία στην αναπνοή ή κατάποση
• Δυσκολία ή ανικανότητα κινήσεως τμήματος του σώματος (παράλυση)
• Πτώσεις (από στραβοπατήματα ή ελαφρά βήματα)
• Απώλεια ευκινησίας (για παράδειγμα ανικανότητας να κουμπώσουμε ένα κουμπί)
• Απώλεια μυϊκού ελέγχου
• Απώλεια μυϊκού ιστού (μυϊκή ατροφία)
• Σπασμωδική κίνηση μυών ή συσπάσεις

ΑΥΤΟΝΟΜΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα αυτονομικά νεύρα ελέγχουν ακούσιες ή ημι-εκούσιες λειτουργίες, όπως τον έλεγχο εσωτερικών οργάνων και την αρτηριακή πίεση. Βλάβη των νεύρων αυτών μπορούν να προκαλέσουν τα παρακάτω:

• Μετεωρισμός
• Θολή όραση
• Δυσκοιλιότητα
• Μειωμένη ικανότητα εφίδρωσης
• Διάρροια
• Δυσκολία έναρξης ούρησης (διστακτική ούρηση)
• Ζάλη που προκύπτει όταν λαμβάνουμε όρθια στάση ή λιποθυμία που σχετίζεται με πτώση της αρτηριακής πίεσης
• Αίσθηση πληρότητας μετά από λήψη μικρής ποσότητας τροφής (πρόωρος κορεσμός)
• Αίσθηση μη πλήρους κένωσης της ουροδόχου κύστεως
• Μη ανοχή της θερμότητας συνοδευόμενη από έξαψη
• Ανδρική ανικανότητα
• Ναυτία ή έμετος μετά τη λήψη γευμάτων
• Ακούσια απώλεια βάρους (περισσότερο από 5% του συνολικού σωματικού βάρους)
• Ακράτεια ούρων

Σημεία κι εξετάσεις

Ένα λεπτομερές ιστορικό του ασθενούς απαιτείται προκειμένου να καθοριστεί η αιτία πρόκλησης. Η νευρολογική εξέταση μπορεί να αποκαλύψει διαταραχές στην κίνηση, στην αισθητικότητα ή στη λειτουργία οργάνων. Μπορούν να παρατηρηθούν κι αλλαγές των αντανακλαστικών και της μυϊκής μάζας.

Μπορούν να διεξαχθούν κι αιματολογικές εξετάσεις, για προσδιορισμό τυχόν παθολογικών καταστάσεων όπως του σακχαρώδη διαβήτη κι της ένδειας βιταμινών.

Εξετάσεις που μπορούν να αποκαλύψουν νευροπάθεια, περιλαμβάνουν:

• Ηλεκτρομυογράφημα (καταγραφή ηλεκτρικής δραστηριότητας των μυών)
• Εξέταση νευρικής αγωγιμότητας
• Βιοψία νεύρων

Ανάλογα με την αιτία πρόκλησης της διαταραχής, διεξάγονται και οι ανάλογες εξετάσεις νευροπάθειας, συναρτήσει του ιστορικού του ασθενούς, των συμπτωμάτων και του τρόπου εξέλιξής τους. Οι εξετάσεις αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν διάφορες αιματολογικές εξετάσεις, ακτινογραφίες, υπολογιστικές τομογραφίες, καθώς κι άλλες εξετάσεις και διαδικασίες.



Θεραπεία

Η θεραπευτική αγωγή περιλαμβάνει:

• Την ταυτοποίηση και θεραπεία οποιασδήποτε επικείμενης ιατρικής κατάστασης (όπως του σακχαρώδη διαβήτη) ή την απομάκρυνση / εξάλειψη της αιτίας (όπως της χρήσης αλκοόλ)
• Τον έλεγχο των συμπτωμάτων
• Την ίαση της διαταραχής, αν είναι εφικτό
• Βοήθεια / υποστήριξη προς τον ασθενή να αποκτήσει τη μέγιστη ανεξαρτησία και ικανότητα αυτό-φροντίδας

Συστήνονται η φυσικοθεραπεία, η εργασιοθεραπεία και οι ορθοπεδικές παρεμβάσεις. Για παράδειγμα, η εκγύμναση και η προπόνηση μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αύξηση τη μυϊκής δύναμης κι του ελέγχου. Τα αναπηρικά αμαξίδια και οι πατερίτσες, ενδέχεται να βελτιώσουν την κινητικότητα ή την ικανότητα του ασθενούς να χρησιμοποιήσει το προσβεβληθέν άνω ή κάτω άκρο.

Η ασφάλεια των νευροπαθών συνιστά ένα πολύ σημαντικό ζήτημα. Η απώλεια του μυϊκού ελέγχου και η μειωμένη αισθητικότητα, αυξάνουν την πιθανότητα πτώσεων ή άλλων τραυματισμών. Υπάρχει περίπτωση, ο ασθενής να μην αντιληφθεί την πηγή του τραυματισμού, λόγω απουσίας αισθήσεώς της. Για παράδειγμα, ένας ασθενής μπορεί να μην νιώθει ότι το νερό στο λουτρό είναι πολύ ζεστό. Κατά συνέπεια, άτομα με μειωμένη αισθητικότητα, οφείλουν να ελέγχουν τακτικά τα κάτω άκρα τους ή άλλες προσβεβλημένες περιοχές, για τυχόν μώλωπες, σχάσεις του δέρματος ή άλλους τραυματισμούς, οι οποίοι μπορούν να γίνουν αντιληπτοί, παρά μόνον αφού επιμολυνθούν σοβαρά. Αρκετά συχνά, χρειάζεται η συμβουλή ενός ποδιάτρου για τον καθορισμό των απαιτούμενων ειδικών μηχανημάτων / συσκευών.

Τα μέτρα ασφαλείας για άτομα που αντιμετωπίζουν κινητικές δυσκολίες, περιλαμβάνουν:

• Την τοποθέτηση κιγκλιδωμάτων
• Την απομάκρυνση εμποδίων στο πάτωμα, όπως χαλιά που γλιστρούν

Τα μέτρα ασφαλείας για άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες / μειωμένη αισθητικότητα, περιλαμβάνουν:

• Επαρκή φωτισμό (συμπεριλαμβανομένου το βραδινό φωτισμό)
• Τον έλεγχο της θερμοκρασίας του νερού πριν το λουτρό
• Χρήση προστατευτικών υποδημάτων (μη χρήση υποδημάτων που δεν καλύπτουν τα δάκτυλα, μη χρήση ψηλοτάκουνων)

Τα υποδήματα θα πρέπει να ελέγχονται τακτικά μήπως παρουσιάζουν υφή κόκκου ή τραχιά σημεία, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν τραυματισμό στο πόδι.

Οι νευροπαθείς (κυρίως αυτοί που πάσχουν από πολυνευροπάθεια ή πολλαπλή μονονευροπάθεια) είναι επιρρεπής σε νέους τραυματισμούς σε σημεία άσκησης πίεσης, όπως στα γόνατα και στους αγκώνες. Οφείλουν να αποφεύγουν παρατεταμένη πίεση σε αυτές τις περιοχές, όπως τη στήριξη του σώματος στους αγκώνες, τη διασταύρωση των γονάτων ή ανάληψη παρόμοιων στάσεων.

Ενδέχεται ο ιατρός να συνταγογραφήσει αναλγητικά φαρμακευτικά σκευάσματα, προκειμένου να ελεγχθεί το νευρικό άλγος. Αντισπασμωδικά (φενιτοϊνη, ψαρβαμαζεπίνη, γκαβαπεντίνη και πρεγκαβαλίνη), αντικαταθλιπτικά τρυκικλίνης (ντουλοξετίνη) κι άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα, ίσως χρειαστούν για την αντιμετώπιση του σφαγιτικού άλγους. Προκειμένου να αποφευχθούν οι παρενέργειες, λάβετε τις χαμηλότερες δυνατές δοσολογίες.

Η προσαρμογή σωστών στάσεων, χρησιμοποιώντας πλαίσια να για αποφεύγεται η επαφή των κλινοσκεπασμάτων σε ευαίσθητα σημεία του σώματος ή άλλα προστατευτικά μέτρα, ίσως φανούν χρήσιμα για την αντιμετώπιση του άλγους.

Τα συμπτώματα των αυτονομικών αλλαγών είναι ιδιαίτερα δύσκολα να αντιμετωπισθούν ή να ανταποκριθούν στη θεραπευτική αγωγή.

• Χρησιμοποιήστε ειδικές ελαστικές κάλτσες και κοιμηθείτε με το κεφάλι ελαφρώς υπερυψωμένο, το οποίο μπορεί να βοηθήσει τη χαμηλή αρτηριακή πίεση που σημειώνεται όταν ο ασθενής λαμβάνει όρθια στάση (ορθοστατική υπόταση ).Η φλουντροκορτιζόνη ή παρόμοια φαρμακευτικά σκευάσματα, μπορούν να βοηθήσουν.
• Φαρμακευτικά σκευάσματα που αυξάνουν τη γαστρική κινητικότητα (όπως η μετοκλοπραμίδη), η λήψη μικρών γευμάτων, η κλίση με ελαφρώς υπερυψωμένο το κεφάλι ή άλλα μέτρα μπορούν να φανούν πολύ χρήσιμα
• Χειρωνακτική υποβοήθηση ουρήσεως (ασκώντας πίεση επί της ουροδόχου κύστεως), περιοδικός καθετηριασμός, ή η λήψη σκευασμάτων όπως της βεθανεκόλης, ίσως αποβούν ωφέλιμα στα άτομα που παρουσιάζουν δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστεως.
• Η σεξουαλική ανικανότητα, η διάρροια, η δυσκοιλιότητα ή άλλα συμπτώματα οφείλουν να αντιμετωπίζονται καταλλήλως.

Πρόγνωση

Η έκβαση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αιτία πρόκληση της νευροπάθειας. Σε περιπτώσεις που η παθολογική κατάσταση μπορεί να ταυτοποιηθεί και αντιμετωπισθεί θεραπευτικά, η έκβαση / πρόγνωση είναι ιδιαίτερα καλή. Ωστόσο, σε περιπτώσεις σοβαρής νευροπάθειας, η βλάβη των νεύρων ενδέχεται να είναι μόνιμη, ακόμη κι αν η αιτία πρόκλησης της νόσου έχει αντιμετωπισθεί θεραπευτικά.

Για τις περισσότερες κληρονομικές νευροπάθειες δεν υπάρχει ίαση. Αν και πολλές καταστάσεις δεν παρουσιάζουν σοβαρή βλάβη, άλλες εξελίσσονται ταχύτατα και μπορούν να οδηγήσουν σε μόνιμες και σοβαρές επιπλοκές.


Επιπλοκές

Η ανικανότητα να αντιληφθεί ο ασθενής τραυματισμούς, μπορεί να οδηγήσει σε λοιμώξεις ή δομικές βλάβες. Οι αλλαγές που σημειώνονται περιλαμβάνουν πτωχή επούλωση, απώλεια μάζας ιστού, διάβρωση ιστών, ουλές και παραμόρφωση. Άλλες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Μειωμένη αυτοεκτίμηση
• Δυσκολίες αναπνοής
• Δυσκολία κατάποσης
• Αρρυθμίες
• Ακρωτηριασμός
• Μερική ή πλήρη κινητική απώλεια ή ελέγχου κινήσεως.
• Μερική ή πλήρη απώλεια αισθητικότητας
• Προβλήματα με το σύντροφό τους λόγω ανικανότητας
• Υποτροπιάζοντες ή μη αντιληπτοί τραυματισμοί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε συμπτώματα περιφερικής νευροπάθειας. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπευτική αγωγή, αυξάνουν την πιθανότητα ελέγχου των συμπτωμάτων.

Το νευρικό άλγος που προκαλείται από την εν λόγο πάθηση, μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αντιμετωπισθεί. Αν το άλγος είναι αρκετά έντονο, επικοινωνήστε με κάποιον ειδικό επί αυτού, προκειμένου να σας συμβουλέψει για διαφορετικής προσέγγισης αντιμετώπισης του πόνου.

Τα επείγοντα συμπτώματα περιλαμβάνουν ακανόνιστη και ταχεία αναπνοή, δυσκολίες αναπνοής, δυσκολία κατάποσης και λιποθυμία.


Πρόληψη

Αν αναμένεται παρατεταμένη διαδικασία ακινησίας, μπορούν να ληφθούν προκαταβολικά κατάλληλα μέτρα (όπως οι προσθήκες / γέμισμα ευαίσθητων περιοχών), ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος των νευρικών διαταραχών.

Άτομα με κληρονομική προδιάθεση νευροπάθειας, χρήζουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά στον περιορισμό της κατανάλωσης αλκοόλ και να διαχειρίζονται προσεκτικά ιατρικές διαταραχές.

Όλοι μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο της νευροπάθειας, ακολουθώντας μια καλά ισορροπημένη διατροφή, να καταναλώνουν αλκοόλ με μέτρο και να συντηρούν καλό έλεγχο του σακχαρώδη διαβήτη κι άλλων διαταραχών

Ορισμός

Η λοίμωξη της ουροδόχου οδού (Λ.Ο.Ο.) πρόκειται για βακτηριακή λοίμωξη του ουροδόχου συστήματος. Το άρθρο αυτό αναφέρεται στη λοίμωξη της ουροδόχου οδού στα παιδιά.

Το ουροδόχο σύστημα περιλαμβάνει:

• Την ουροδόχο κύστη
• Τους νεφρούς
• Τους ουρητήρες – τους σωλήνες που μεταφέρουν ούρα από τον κάθε νεφρό στην ουροδόχο κύστη
• Την ουρήθρα – το σωλήνα που παροχετεύει εκτός της ουροδόχου κύστεως, τα ούρα

Βλ επίσης: Ουρολοίμωξη στους ενήλικες


Εναλλακτικοί ορισμοί

Λ.Ο.Ο. – παιδιά, Κυστίτιδα – παιδιά, Λοίμωξη ουροδόχου κύστεως – παιδιά, Νεφρική λοίμωξη - παιδιά, Πυελονεφρίτις - παιδιά


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Λοίμωξη της ουροδόχου οδού έχουμε όταν τα βακτηρίδια βρίσκουν τρόπο εισαγωγής εντός της ουροδόχου κύστεως ή των νεφρών. Τέτοιου είδους βακτηρίδια εντοπίζονται συνήθως στη δερματική περιοχή γύρω από τον πρωκτό ή σε κάποιες περιπτώσεις, γύρω από τον κόλπο.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η ουροδόχο κύστη είναι στείρα μικρόβιων. Ωστόσο, διάφορα γεγονότα καθιστούν ευκολότερη την εισαγωγή των βακτηριδίων ή την εγκατάστασή τους εντός της ουροδόχου οδού. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Μια διαταραχή στην ουροδόχο οδό, που ονομάζεται ουρητηροκυστική παλινδρόμηση, η οποία εμφανίζεται συνήθως κατά τον τοκετό. Η κατάσταση αυτή επιτρέπει στα ούρα να παλινδρομήσουν πίσω κι εντός των ουρητήρων και των νεφρών.
• Διαταραχές στον εγκέφαλο ή το νευρικό σύστημα (όπως η μυελομηνιγκοκήλη, τραυματισμός νωτιαίου μυελού, υδροκεφαλία) που δυσχεραίνουν την πλήρη εκκένωση της ουροδόχου κύστεως
• Αφρόλουτρα ή ένδυση με πολύ στενά ρούχα (κορίτσια)
• Αλλαγές ή γενετικές ανωμαλίες στη δομή της ουροδόχου οδού
• Μη συχνή ούρηση κατά τη διάρκεια της ημέρας
• Σκούπισμα από πίσω (κοντά στον πρωκτό) προς τα εμπρός, μετά τη χρήση τουαλέτας. Όσον αφορά το γυναικείο φύλο, το τελευταίο μπορεί να επιφέρει βακτήρια στη δίοδο εξόδου των ούρων.

Η Λ.Ο.Ο. συνιστά μια αρκετά συχνή πάθηση του γυναικείου φύλου, κυρίως στην ηλικία των 3 ετών περίπου, όταν πρωτομαθαίνουν να χρησιμοποιούν μόνες την τουαλέτα. Τα αγόρια που δεν έχουν υποστεί περιτομή, διαθέτουν ελαφρώς υψηλότερες πιθανότητες ανάπτυξης Λ.Ο.Ο. έως την ηλικία του ενός έτους.


Συμπτώματα

Τα κλινικά συμπτώματα των νεαρών παιδιών που πάσχουν από Λ.Ο.Ο. μπορεί να περιορίζονται σε πυρετό, μειωμένη / πτωχή όρεξη, έμετο ή και πλήρη ασυμπτωματολογία.

Οι περισσότερες περιπτώσεις λοίμωξης της ουροδόχου οδού στα παιδιά, αφορά μονάχα την ουροδόχο κύστη. Αν η λοίμωξη επεκταθεί και στους νεφρούς, τότε αναφερόμαστε στην πυελονεφρίτιδα και ενδέχεται η κατάσταση να είναι σοβαρότερη.

Τα συμπτώματα της λοίμωξης της ουροδόχου κύστεως περιλαμβάνουν:

• Πρόσμιξη αίματος στα ούρα
• Νεφελώδης ούρα
• Έντονη οσμή ούρων
• Συχνή ή επείγουσα επιθυμία ούρησης
• Γενική κακουχία
• Άλγος ή αίσθημα καύσου κατά την ούρηση
• Πίεση ή άλγος στη χαμηλή πυελική ζώνη ή στην κατώτερη οσφυϊκή μοίρα
• Προβλήματα (ακράτειας) ούρων στα παιδιά, κατόπιν εκμάθησής τους αυτόνομης χρήσης τουαλέτας

Αν η λοίμωξη επεκταθεί στους νεφρούς, τα κλινικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ρίγη με σπασμούς
• Πυρετό
• Ερυθρηματώδες, θερμό δέρμα
• Ναυτία
• Λαγώνιο άλγος ή άλγος στη ράχη
• Έντονο άλγος στην ομφαλική χώρα
• Έμετο

Σημεία κι εξετάσεις

Προκειμένου να διαγνωστεί η Λ.Ο.Ο. στα παιδιά, απαιτείται δείγμα ούρων. Το δείγμα εξετάζεται στο μικροσκόπιο κι αποστέλλεται για καλλιέργεια.

Στα παιδιά που δε χρησιμοποιούν μόνα τους την τουαλέτα, η λήψη ούρων μπορεί να είναι δυσχερής. Η εξέταση δεν μπορεί να διεξαχθεί χρησιμοποιώντας υγρή πάνα. Πιθανοί τρόποι συλλογής δείγματος ούρων στα παιδιά, περιλαμβάνουν:

• σακούλα συλλογής ούρων – μια ειδική πλαστική σακούλα τοποθετείται επί του πέους (αγόρια) ή της κολπικής περιοχής (κορίτσια), ώστε να συλλεχθούν ούρα. Ωστόσο, αυτός ο τρόπος, δεν είναι ο καταλληλότερος καθ’ ότι το δείγμα μπορεί να επιμολυνθεί
• υπό καθετηριασμό λήψη δείγματος καλλιέργειας ούρων – ένας πλαστικός σωλήνας (καθετήρας) τοποθετείται μέσω της άκρης του πέους, στα αγόρια ή κατευθείαν εντός της ουρήθρας στα κορίτσια, συλλέγοντας ούρα απευθείας από την ουροδόχο κύστη
• υπερηβική συλλογή ούρων – μια βελόνα τοποθετείται μέσω του δέρματος της κάτω κοιλιακής χώρας και των μυών, εντός της ουρήθρας και χρησιμοποιείται για την αναρρόφηση ούρων

Αν το παιδί σας παρουσιάζει για πρώτη φορά Λ.Ο.Ο., μπορεί να διεξαχθεί μια ειδική απεικονιστική εξέταση για τον καθορισμό της αιτίας πρόκλησης της λοίμωξης ή να διερευνηθεί αν έχουν υποστεί βλάβη τα νεφρά. Οι εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:

• υπέρηχο νεφρών
• λήψη ακτινογραφίας κατά τη διάρκεια ούρησης του παιδιού (κυστεουρηγραφία εκκένωσης)

Οι εξετάσεις αυτές διεξάγονται ενώ το παιδί έχει προσβληθεί από τη λοίμωξη, αν και στην πλειοψηφία, διεξάγονται αρκετούς μήνες αργότερα.

Ο θεράπων ιατρός θα λάβει υπ’ όψιν διάφορους παράγοντες προτού αποφασίσει αν και πότε το παιδί-ασθενής χρήζει ειδικής εξέτασης. Οι παράγοντες αυτοί περιλαμβάνουν:

• αν το παιδί είναι μικρότερο της ηλικίας των 6 μηνών
• αν το παιδί είχε ιστορικό λοιμώξεων
• τη σοβαρότητα της λοίμωξης
• αν το παιδί πάσχει από άλλη παθολογική κατάσταση
• αν το παιδί παρουσιάζει διαταραχές στο νωτιαίο μυελό ή ανωμαλίες στην ουροδόχο κύστη
• αν το παιδί έχει ανταποκριθεί ταχεία στην αντιβιοτική αγωγή

Θεραπεία

Η Λ.Ο.Ο. στα παιδιά χρήζει άμεσης αντιβιοτικής αγωγής, προκειμένου να προστατευθούν οι νεφροί που αναπτύσσονται. Τα παιδιά κάτω των 6 μηνών ή αυτά που παρουσιάζουν επιπλοκές, οφείλουν να επισκεφθούν άμεσα κάποιον ειδικό.

Νεαρότερα βρέφη χρήζουν ενδονοσοκομειακής νοσηλείας και λήψη αντιβιοτικής αγωγής ενδοφλεβίως. Βρέφη μεγαλύτερης ηλικίας και παιδιά, οφείλουν να λάβουν αντιβιοτικά δια του στόματος. Αν το τελευταίο δε καθίσταται εφικτό, απαιτείται η εισαγωγή τους στο νοσοκομείο, όπου και θα τους χορηγηθούν αντιβιοτικά ενδοφλεβίως.

Είναι ιδιαίτερης σημασίας, το παιδί σας κατά τη διάρκεια της λοίμωξης να καταναλώνει πολλά υγρά.

Υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών που χρήζουν αντιβιοτική αγωγή για μακρύτερη χρονική περίοδο (έως και 6 – 24 μήνες) ή να τους συνταγογραφηθούν ισχυρότερα αντιβιοτικά.

Ο ιατρός ενδέχεται να σας συστήσει μειωμένη δόση αντιβιοτικών σκευασμάτων, αν τα πρώτα συμπτώματα υποχωρήσουν γρήγορα. Ωστόσο, αυτός ο τύπος θεραπευτικής αγωγής, είναι λιγότερο συνήθης απ’ ότι ήταν στο παρελθόν.

Τα συνηθέστερα αντιβιοτικά που χορηγούνται στα παιδιά περιλαμβάνουν:

• αμοξυικυλίνη ή αμοξικυλίνη / κλαβουλανικό οξύ
• ντοξικυλίνη (δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε παιδιά κάτω των 8 ετών)
• νιτροφουραντοϊνη
• τριμεθοπρίνη – σουλφαμεθοξαζόλη

Ίσως χρειαστούν κι επαναληπτικές καλλιέργειες ούρων, ώστε να τεκμηριωθεί η απομάκρυνση των βακτηριδίων από την ουροδόχο κύστη.


Πρόγνωση

Η ίαση είναι το αποτέλεσμα των περισσοτέρων παιδιών – ασθενών, αν κι εφόσον ληφθεί η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή. Ενδέχεται ωστόσο, η αγωγή να συνεχιστεί για μακρά χρονική περίοδο.

Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις επανειλημμένης Λ.Ο.Ο. στα παιδιά, ενδέχεται να είναι σοβαρή. Αν κι αυτές οι λοιμώξεις συνήθως προλαμβάνονται.


Επιπλοκές

• υψηλή αρτηριακή πίεση
• νεφρικό απόστημα
• νεφρική λοίμωξη (πυελονεφρίτιδα)
• νεφρική ανεπάρκεια ή νεφρική έκπτωση
• νεφρικό οίδημα (υδρονέφρωση)

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Κλείστε ραντεβού με τον ιατρό σας αν τα συμπτώματα του παιδιού σας δεν υποχωρήσουν παρά τη θεραπευτική αγωγή ή επανεμφανιστούν περισσότερο από δύο φορές εντός 6 μηνών.

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν τα συμπτώματα του παιδιού επιδεινωθούν ή εμφανιστούν νέα, ιδίως:

• πόνος στη ράχη ή λαγώνιο άλγος
• κάκοσμα, αιματηρά ή αποχρωματισμένα ούρα
• πυρετός άνω των 38˚C, ορθικά λαμβανόμενο στα βρέφη ή άνω των 38,3˚C στα παιδιά
• άλγος χαμηλά στην πλάτη ή κοιλιακό άλγος (κυρίως κάτω του ομφαλού)
• επίμονος πυρετός
• ασυνήθης συχνοουρία ή συχνοουρία κατά τη διάρκεια της νύχτας
• έμετος

Πρόληψη

• αποφύγετε τα αφρόλουτρα στα παιδιά
• φορέστε στα παιδιά χαλαρά εσώρουχα και ρούχα
• αυξήστε τη λήψη υγρών που λαμβάνει το παιδί σας
• διατηρήστε καθαρή την περιοχή των γεννητικών οργάνων του παιδιού σας, προλαμβάνοντας την εισχώρηση βακτηριδίων μέσω της ουρήθρας
• μάθετε στο παιδί σας να κάνει χρήση της τουαλέτας αρκετές φορές την ημέρα
• μάθετε στο παιδί σας να σκουπίζεται στην περιοχή των γεννητικών οργάνων από εμπρός προς τα πίσω, ώστε να μειωθεί η πιθανότητα εξάπλωσης των βακτηριδίων από τον ορθό στην ουρήθρα.

Η μακροχρόνια λήψη προληπτικών (προφυλακτικών) αντιβιοτικών, ενδέχεται να συστηθούν σε κάποια παιδιά – ασθενείς που είναι επιρρεπείς στη χρόνια Λ.Ο.Ο.

Ορισμός

Η σκλήρυνση κατά πλάκας (Σκ.Π) πρόκειται για αυτοάνοση πάθηση που προσβάλλει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Απομυελωνιτική ασθένεια.

Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η σκλήρυνση κατά πλάκας προσβάλλει περισσότερο το γυναικείο φύλο απ’ ότι το ανδρικό. Η διαταραχή πρωτοεμφανίζεται συνήθως μεταξύ των 20 – 40 ετών, αν και μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία.

Η Σκ.Π προκαλείται από βλάβη του ελύτρου / θήκη της μυελίνης, του προστατευτικού περιβλήματος των νευρικών κυττάρων. Όταν η θήκη αυτή υποστεί βλάβη, οι νευρικές ώσεις επιβραδύνονται ή σταματούν.

Η Σκ. Π πρόκειται για μια εξελισσόμενη πάθηση, εννοώντας ότι η νευρική βλάβη (νευροεκφυλισμός) επιδεινώνεται με τη πάροδο του χρόνου. Ο βαθμός επιδείνωσης διαφέρει από ασθενή σε ασθενή.

Η νευρική βλάβη οφείλεται σε φλεγμονή. Η φλεγμονή αναπτύσσεται όταν τα ίδια τα ανοσοκύτταρα επιτίθενται στο νευρικό σύστημα. Επανειλημμένα επεισόδια φλεγμονής, μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε τμήμα του εγκεφάλου και νωτιαίου μυελού.

Οι επιστήμονες αδυνατούν να δώσουν ακριβή απάντηση στο ερώτημα των παραγόντων που προκαλούν τη φλεγμονή. Οι περισσότερες απόψεις επισημαίνουν ότι μπορεί να ενοχοποιείται κάποιος ιός ή γενετική ανωμαλία ή και συνδυασμός των δύο.

Η Σκ.Π. εμφανίζεται συχνά στη βόρεια Ευρώπη, τις βόρειες πολιτείες των Η.Π.Α, τη νότια Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία. Γεωγραφικές μελέτες υποδεικνύουν ότι μπορεί να εμπλέκονται και περιβαλλοντικοί παράγοντες.

Άτομα με ιστορικό Σκ.Π. κι άτομα που κατοικούν σε περιοχές με υψηλότερο δείκτη εμφάνισης Σκ.Π, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα προσβολής της ασθένειας.


Συμπτώματα

Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα την εστία εντόπισης της επίθεσης και τον βαθμό σοβαρότητάς της. Τα επεισόδια δύναται να διαρκέσουν από μέρες, εβδομάδες έως και μήνες. Τα επεισόδια αυτά σημειώνουν εναλλαγές με περιόδους ύφεσης .

Διάφοροι παράγοντες όπως πυρετός, ζεστά λουτρά, έκθεση στον ήλιο κι άγχος, ενδέχεται να προξενήσουν ή να επιδεινώσουν τις επιθέσεις.

Η υποτροπή είναι σύνηθες. Ωστόσο, η πάθηση μπορεί να επιδεινωθεί και δίχως περιόδους απουσίας συμπτωμάτων.

Καθ΄ ότι τα νεύρα μπορούν να υποστούν βλάβη σε οποιοδήποτε σημείο του εγκεφάλου ή νωτιαίου μυελού, οι πάσχοντες από Σκ.Π. μπορεί να εμφανίζουν συμπτώματα σε οποιοδήποτε σημείου του σώματος.

Μυϊκά συμπτώματα:

• Απώλεια ισορροπίας
• Μυϊκοί σπασμοί
• Αιμωδία ή περιοχικές διαταραχές της αισθητικότητας
• Κινητικά προβλήματα στα άνω και κάτω άκρα
• Προβλήματα βάδισης
• Προβλήματα συντονισμού και μικρών βημάτων
• Τρέμουλο / Τρόμο στο ένα ή και τα δύο χέρια ή πόδια
• Αδυναμία ενός ή και των δύο άνω ή κάτω άκρων .

Εντερικά και κυστικά συμπτώματα:

• Δυσκοιλιότητα κι ακράτεια κοπράνων
• Δυσκολίες έναρξης ούρησης
• Συχνή επιθυμία ούρησης
• Έντονη επιθυμία ούρησης
• Ακράτεια ούρων

Οφθαλμικά συμπτώματα:

• Διπλωπία
• Οφθαλμική ενόχληση
• Μη ελεγχόμενο/ ακούσιο βλεφαρόσπασμα
• Απώλεια όρασης (συνήθως επισυμβαίνει ομόπλευρα)

Αιμωδία, μυρμηκίαση ή άλγος

• Άλγος προσώπου
• Επίπονοι μυϊκοί σπασμοί
• Μυρμηκίαση ή αίσθημα καύσου στα χέρια και στα πόδια

Άλλα εγκεφαλικά και νευρικά συμπτώματα:

• Μειωμένη συγκέντρωση, πτωχή κρίση κι απώλεια μνήμης
• Δυσκολία εκλογίκευσης και ικανότητας επίλυσης προβλημάτων
• Κατάθλιψη ή αίσθημα στενοχώριας
• Ζάλη και προβλήματα ισορροπίας
• Απώλεια ακοής

Σεξουαλικά συμπτώματα:

• Προβλήματα στύσης
• Προβλήματα κολπικής εφύγρανσης

Συμπτώματα ομιλίας και κατάποσης:

• Σύγχυση / σύντμηση συλλαβών ή δυσκολία κατανόησης του λόγου
• Προβλήματα μάσησης και κατάποσης

Η κόπωση συνιστά ένα αρκετά ενοχλητικό σύμπτωμα, καθώς εξελίσσεται η νόσος. Παρουσιάζει επιδείνωση κατά τις απογευματινές ώρες.


Σημεία κι εξετάσεις

Τα συμπτώματα της πολλαπλής σκλήρυνσης, μπορεί να μιμούνται συμπτώματα άλλων διαταραχών του νευρικού συστήματος. Η διάγνωση της πάθησης βασίζεται στη διαφοροδιάγνωση.

Άτομα που πάσχουν από μια μορφή της Σκ.Π. που έχει ονομαστεί δευτεροπαθής εξελισσόμενη σκλήρυνση κατά πλάκας (υποτροπιάζουσα – υφέσιμη), ενδέχεται να έχουν ιστορικό τουλάχιστον δύο επιθέσεων, οι οποίες διαχωρίζονται μεταξύ τους από περιόδους ύφεσης ή απουσίας συμπτωμάτων.

Ο θεράπων ιατρός μπορεί να υποπτευθεί Σκ.Π. αν υπάρχει μειωμένη λειτουργία σε δύο διαφορετικά τμήματα του κεντρικού νευρικού συστήματος (όπως μη φυσιολογικά αντανακλαστικά) σε διαφορετικές χρονικές περιόδους.

Μια νευρολογική εξέταση μπορεί να αναδείξει μειωμένη νευρική λειτουργία σε μια περιοχή του σώματος ή σε πολλές (εξάπλωση μειωμένης νευρικής λειτουργίας).
Η εξέταση περιλαμβάνει:

• Μη φυσιολογικά νευρικά αντανακλαστικά
• Μειωμένη ικανότητα κίνησης τμήματος του σώματος
• Μειωμένη ή μη φυσιολογική αισθητικότητα
• Άλλες απώλειες του κεντρικού νευρικού συστήματος

Μια οφθαλμική εξέταση μπορεί να αναδείξει:

• Μη φυσιολογική ανταπόκριση της κόρης του οφθαλμού
• Αλλαγές στα οπτικά πεδία ή στις οφθαλμικές κινήσεις
• Μειωμένη οξύτητα οράσεως
• Προβλήματα στα εσωτερικά τμήματα του οφθαλμού
• Ταχείες οφθαλμικές κινήσεις προκληθείσες από κίνηση του οφθαλμού

Οι διαγνωστικές εξετάσεις της πολλαπλής σκλήρυνσης περιλαμβάνουν:

• Οσφυϊκή παρακέντηση (νωτιαία / σπονδυλική προσπέλαση – ήπια και στιγμιαία-) για εξετάσεις εγκεφαλονωτιαίου υγρού, συμπεριλαμβανομένου ολιγικλωνικές ζώνες στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ – CSF)
• Μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου και της σπονδυλικής στήλης, οι οποίες είναι σημαντικές για τη διάγνωση και τη παρακολούθηση της Σκ.Π
• Μελέτη νευρικής λειτουργίας (προκλητά οπτικά δυναμικά)

Θεραπεία

Έως και σήμερα δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία / ίαση με αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα για την εν λόγο πάθηση. Ωστόσο, υπάρχουν θεραπευτικές αγωγές που επιβραδύνουν τα συμπτώματα / εξέλιξη της νόσου. Στόχος της θεραπείας είναι ο έλεγχος των συμπτωμάτων, καθώς και να διατηρήσει ο ασθενής μια φυσιολογική ποιότητα ζωής.

Τα φαρμακευτικά σκευάσματα που χρησιμοποιούνται για να επιβραδύνουν την εξέλιξη της πάθησης και λαμβάνονται μακροχρόνια, περιλαμβάνουν:

• Ιντερφερόνες, οξικό άλας γλατιραμέρης, μιτοξαντρόνη και ναταλιζουμάβη, τα οποία είναι εγκεκριμένα για τη θεραπεία της Σκ.Π
• Μεθοτρεξάτη, αζαθιοπρίνη, ανοσογλοβουλίνη ενδοφλεβίως (IVIg) και κυκλοφωσφαμίδη (Cytoxan), μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση που τα ανωτέρω φαρμακευτικά σκευάσματα δε λειτουργούν επαρκώς

Τα στεροειδή μπορούν κι αυτά να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση της σοβαρότητας των επιθέσεων.

Τα φαρμακευτικά σκευάσματα που χορηγούνται για τον έλεγχο των συμπτωμάτων περιλαμβάνουν:

• Φάρμακα για την αντιμετώπιση των μυϊκών σπασμών, όπως Lioresal, τιζανιδίνη ή βενζοδιαζεπίνη
• Χολινεργικά φάρμακα για μείωση των προβλημάτων ούρησης
• Αντικαταθλιπτικά για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων συμπεριφοράς και διάθεσης
• Αμανταδίνη για την αντιμετώπιση της κούρασης

Τα παρακάτω ενδέχεται να βοηθήσουν τους πάσχοντες από Σκ.Π:

• Φυσικοθεραπεία, λογοθεραπεία, εργασιοθεραπεία κι ομάδες υποστήριξης
• Υποβοηθητικά εξαρτήματα, όπως πατερίτσες, ανυψωτήρες κλίνης, καθίσματα εντός το λουτρού, βοηθήματα βάδισης και μπάρες τοίχου
• Ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα σωματικής άσκησης, εκτελούμενο στα αρχικά στάδια της νόσου
• Υιοθέτηση υγιεινού τρόπου ζωής κι επαρκής ξεκούραση κι ανάπαυση
• Αποφυγή κόπωσης, άγχους, έκθεσης σε υπερβολική θερμοκρασία και προσβολής από παθολογικές καταστάσεις (π.χ. συνάχι)

Συχνά απαιτούνται μετατροπές στην οικία προς εξασφάλιση της ασφάλειας κι ευκολίας κίνησης εντός αυτής.



Πρόγνωση

Η πρόγνωση της πάθησης ποικίλλει και είναι αρκετά δυσχερής να προβλεφθεί. Αν και πρόκειται για χρόνια νόσο και μη ιάσιμη, το προσδόκιμο ζωής μπορεί να είναι ανάλογη του φυσιολογικού ή σχεδόν του φυσιολογικού. Οι περισσότεροι ασθενείς με Σκ.Π. συνεχίζουν να περπατούν και να λειτουργούν στην εργασία τους, με ελάχιστη ανικανότητα, για περισσότερο από 20 έτη.

Οι ασθενείς με τα παρακάτω χαρακτηριστικά, διαθέτουν την καλύτερη πρόγνωση:

• Γυναικείο φύλο
• Άτομα που είχαν ηλικία μικρότερη των 30 ετών όταν προσβληθήκαν από τη νόσο
• Άτομα που δεν έχουν συχνές επιθέσεις
• Άτομα που η πάθηση έχει διαδρομή εξάρσεων και υφέσεων
• Άτομα των οποίων η πάθησή τους είναι περιορισμένη, όπως αποδεικνύεται από απεικονιστικές εξετάσεις

Ο βαθμός ανικανότητας κι ενόχλησης εξαρτάται από:

• Τη συχνότητα των επιθέσεων
• Τη σοβαρότητα των επιθέσεων
• Το τμήμα του κεντρικού νευρικού συστήματος που προσβάλλεται σε κάθε επίθεση

Οι περισσότεροι ασθενείς επανακτούν φυσιολογική ή σχεδόν φυσιολογική δραστηριότητα, στο διάστημα μεταξύ των επιθέσεων. Σιγά – σιγά, η απώλεια των λειτουργιών γίνεται μεγαλύτερη και σημειώνεται μικρότερη βελτίωση στα μεσοδιαστήματα των επιθέσεων. Με τη πάροδο του χρόνου, πολλοί ασθενείς χρήζουν τη βοήθεια αναπηρικού αμαξιδίου για να κινηθούν και παρουσιάζουν όλο και μεγαλύτερη δυσκολία στη μεταφορά τους εκτός αυτού.

Τα άτομα που διαθέτουν σύστημα υποστήριξης, συχνά, είναι ικανά να παραμείνουν εντός της οικίας τους αυτόνομοι.


Επιπλοκές

• Κατάθλιψη
• Δυσκολία κατάποσης
• Δυσκολία σκέψης
• Όλο και περισσότερη απώλεια ικανότητας αυτοφροντίδας
• Οστεοπόρωση
• Ανάγκη εισαγωγής καθετήρα
• Έλκη πίεσης
• Παρενέργειες φαρμακευτικών σκευασμάτων που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της πάθησης
• Λοιμώξεις ουροδόχου οδού

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν:

• Εμφανίσετε οποιοδήποτε σύμπτωμα Σκ Π.
• Τα συμπτώματα επιδεινωθούν παρά τη θεραπευτική αγωγή
• Η κατάστασή σας επιδεινωθεί στο βαθμό που η αυτοφροντίδα στην οικίας σας δεν είναι πια εφικτή

Ορισμός

Η στένωση της ουρήθρας είναι ένα ανώμαλο στένωμα του σωλήνα μέσω του οποίου αποβάλλονται τα ούρα από το σώμα δια της ουροδόχου κύστης.

Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η στένωση της ουρήθρας μπορεί να προέλθει από φλεγμονή ή ουλώδη ιστό που προκλήθηκε από χειρουργική επέμβαση, από κάποια ασθένεια ή τραυματισμό. Μπορεί επίσης να προκληθεί από την πίεση που ασκεί ένας όγκος που μεγαλώνει κοντά στην ουρήθρα, αν και αυτό είναι σπάνιο.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι:

• Ιστορικό σεξουαλικά μεταδιδόμενου νοσήματος
• Οποιοδήποτε όργανο που εισάγεται στην ουρήθρα (όπως καθετήρας ή κυστοσκόπιο)
• Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη
• Βλάβη ή τραύμα στην περιοχή της λεκάνης
• Επαναλαμβανόμενες κρίσεις ουρηθρίτιδας

Οι συγγενείς (εκ γενετής) στενώσεις είναι σπάνιες. Οι στενώσεις στις γυναίκες είναι επίσης σπάνιες.


Συμπτώματα

• Αίμα στο σπέρμα
• Αιματηρά ή σκουρόχρωμα ούρα
• Μειωμένη ροή ούρων
• Δυσκολία στην ούρηση
• Εκκρίσεις από την ουρήθρα
• Συχνή ούρηση ή ανάγκη για ούρηση
• Αδυναμία ούρησης (ουρική επίσχεση)
• Ακράτεια
• Επώδυνη ούρηση (δυσουρία)
• Πόνος χαμηλά στην κοιλιά
• Πόνος στη λεκάνη
• Αργή ροή των ούρων (μπορεί να αναπτυχθεί ξαφνικά ή βαθμιαία)
• Ούρηση σαν ‘σπρέι’
• Διόγκωση του πέους

Ενδείξεις εξετάσεις

Στη φυσική εξέταση μπορεί να παρουσιαστούν:

• Μειωμένη ροή ούρων
• Εκκρίσεις από την ουρήθρα
• Διογκωμένη κύστη
• Διογκωμένοι ή ευαίσθητοι λεμφαδένες στη βουβωνική χώρα
• Διογκωμένος ή ευαίσθητος προστάτη
• Σκλήρυνση κάτω από την επιφάνεια του πέους
• Ερυθρότητα ή πρήξιμο του πέους

Μερικές φορές η εξέταση δεν αποκαλύπτει καμία ανωμαλία.

Στις διαγνωστικές εξετάσεις περιλαμβάνονται:

• Κυστεοσκόπηση
• Εξέταση όγκου υπολοίπου ούρων
• Παλίνδρομη ουρηθρογραφία
• Εξέταση για χλαμύδια και βλεννόρροια
• Ανάλυση ούρων
• Ουροροομετρία (πόση ποσότητα ούρων περνά στο δευτερόλεπτο)
• Καλλιέργεια ούρων

Θεραπεία

Η ουρήθρα μπορεί να διασταλεί κατά τη διάρκεια της κυστεοσκόπησης, με τοπική αναισθησία, με την παρεμβολή ενός λεπτού οργάνου που διευρύνει τη διάμετρο της ουρήθρας. Μπορείτε να αντιμετωπίσετε και στο σπίτι τη στένωση αν μάθετε πώς γίνεται η διαστολή της.

Εάν η διαστολή της ουρήθρας δεν είναι δυνατή, μπορεί να χρειαστείτε χειρουργική επέμβαση για να θεραπεύσετε την ανωμαλία. Η επιλογή της επέμβασης εξαρτάται από τη θέση και το μήκος της στένωσης. Εάν η στένωση είναι μικρή και μακριά από τον ουρικό σφιγκτήρα, οι επιλογές περιλαμβάνουν την τομή στο σημείο της στένωσης μέσω κυστεοσκόπησης ή την εμφύτευση διασταλτικού υλικού (που κρατά ανοικτό τον αυλό της ουρήθρας).

Ανοικτή ουρηθροπλαστική μπορεί να γίνει στις περιπτώσεις μεγαλύτερης στένωσης. Με την επέμβαση αυτή αφαιρείται το ασθενές μέρος ή αντικαθίσταται με άλλο ιστό. Τα αποτελέσματα ποικίλλουν ανάλογα με το μέγεθος και τη θέση της στένωσης, τα είδη των θεραπειών που έχετε δοκιμάσει και την εμπειρία του χειρουργού.

Σε οξείες περιπτώσεις επίσχεσης ούρων, μπορεί να τοποθετηθεί υπερηβικός καθετήρας ως μέτρο έκτακτης ανάγκης. Αυτό επιτρέπει στην κύστη να εκκενωθεί από την κοιλιά.

Σήμερα δεν υπάρχει κανένα φάρμακο για αυτή την ασθένεια. Εάν όλες οι μέθοδοι θεραπείας αποτύχουν, μπορεί να γίνει ουρική παράκαμψη με τη μέθοδο Mitrofanoff. Αυτή σας επιτρέπει να κάνετε μόνοι σας τον καθετηριασμό της κύστης μέσω του τοιχώματος της κοιλιάς.

Πρόγνωση

Η θεραπεία συνήθως έχει άριστο αποτέλεσμα. Ωστόσο, μπορεί να απαιτηθούν αλλεπάλληλες θεραπείες για να αφαιρεθεί ο ουλώδης ιστός.


Επιπλοκές

Η στένωση της ουρήθρας μπορεί να εμποδίζει εντελώς τη ροή ούρων, προκαλώντας οξεία ουρική επίσχεση. Η πάθηση αυτή πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα.

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν εμφανίσετε συμπτώματα στένωσης της ουρήθρας.


Πρόληψη

Οι ασφαλείς σεξουαλικές συνήθειες μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων και στένωσης της ουρήθρας. Η άμεση θεραπεία της στένωσης της ουρήθρας μπορεί να αποτρέψει επιπλοκές όπως η μόλυνση ή η βλάβη των νεφρών και της ουροδόχου κύστης.