Ορισμός

Γαστρίτιδα είναι η φλεγμονή (ερεθισμός και πρήξιμο) του βλεννογόνου του στομάχου.

Αιτίες, περιστατικά και παράγοντες κινδύνου

Υπάρχουν πολλές αιτίες που δημιουργούν γαστρίτιδα. Οι συνηθέστερες είναι:

• To αλκοόλ
• Η διάβρωση (απώλεια) του προστατευτικού στρώματος του βλεννογόνου του στομάχου
• Η μόλυνση του στομάχου από ένα βακτηρίδιο που ονομάζεται ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Ηelicobacter pylori)
• Φάρμακα όπως η ασπιρίνη ή άλλα μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη (NSAIDs)
• Το κάπνισμα


Λιγότερες συχνές αιτίες είναι:

• Αυτοάνοσες διαταραχές (όπως η κακοήθης αναιμία)
• Επιστροφή χολής στο στομάχι
• Κατάποση καυστικών ή διαβρωτικών ουσιών (όπως τα δηλητήρια)
• Αυξημένη παραγωγή οξέος από το στομάχι
• Ιογενής μόλυνση, ιδιαίτερα σε ανθρώπους με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα
Η γαστρίτιδα μπορεί να διαρκέσει για σύντομο χρονικό διάστημα (οξεία γαστρίτιδα) ή από μήνες μέχρι χρόνια (χρόνια γαστρίτιδα).



Συμπτώματα

• Πόνος στην κοιλιακή χώρα
• Δυσπεψία
• Σκούρα κόπρανα
• Απώλεια της όρεξης
• Ναυτία
• Εμετοί
• Εμετοί με αίμα ή εμετοί που μοιάζουν με αλεσμένο καφέ


Σημάδια και εξετάσεις

Οι διαγνωστικές εξετάσεις ποικίλλουν ανάλογα με την αιτία της νόσου. Είναι πιθανόν να ζητηθούν ακτινογραφία του άνω πεπτικού συστήματος, γαστροσκόπηση ή άλλες εξετάσεις.


Θεραπεία

Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία της νόσου. Κάποιες αιτίες εξαφανίζονται με τον χρόνο. Μπορεί να συσταθούν φάρμακα που ουδετεροποιούν τα οξέα του στομάχου ή μειώνουν την έκκρισή τους.


Πρόγνωση

Η εξέλιξη εξαρτάται από την αιτία αλλά συνήθως είναι καλή.


Επιπλοκές

Δείτε τον συγκεκριμένο τύπο γαστρίτιδας.


Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας

Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν εμφανίσετε συμπτώματα γαστρίτιδας.



Πρόληψη
Αποφύγετε μακροχρόνια χρήση ερεθιστικών ουσιών (όπως η ασπιρίνη, τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή το αλκοόλ).

Ορισμός


Η οισοφαγίτιδα αποτελεί γενικό όρο για οποιαδήποτε μορφή φλεγμονής του οισοφάγου, του σωλήνα που οδηγεί από τη στοματική κοιλότητα στο στόμαχο.



Εναλλακτικές ονομασίες

Φλεγμονή του οισοφάγου


Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου

Οισοφαγίτιδα προκαλείται συχνά από την ανάρροια του όξινου περιεχομένου του στομάχου προς τον οισοφάγο, κατάσταση που ονομάζεται γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Μια αυτοάνοση διαταραχή που ονομάζεται ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα επιφέρει, επίσης, ανάλογα προβλήματα.

• Οι ακόλουθες καταστάσεις αυξάνουν τον κίνδυνο οισοφαγίτιδας:
• οι συχνοί έμετοι
• φάρμακα όπως η ασπιρίνη, η ιβουπροφένη, το κάλιο, η αλενδρονάτη, η τετρακυκλίνη, και η δοξυκυκλίνη
• τα συμπληρώματα βιταμίνης C
• εγχείρηση ή ακτινοβολία στο θώρακα (για παράδειγμα, ακτινοθεραπεία καρκίνου του πνεύμονα)

Ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα λόγω HIV λοίμωξης ή λήψης ορισμένων φαρμάκων (όπως τα κορτικοστεροειδή), ενδέχεται να αναπτύξουν λοιμώξεις που οδηγούν σε οισοφαγίτιδα.

Η οισοφαγίτιδα μπορεί να οφείλεται σε λοίμωξη από μύκητες (ιδιαίτερα Candida), ή ιούς, όπως τον ιό του απλού έρπητα ή τον κυτταρομεγαλοϊό.


Συμπτώματα

Η λοίμωξη ή ο ερεθισμός μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή των ιστών και σε ορισμένες περιπτώσεις το σχηματισμό εξελκώσεων στο βλεννογόνο του οισοφάγου.

Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• δυσφαγία
• οδυνοφαγία
• οπισθοστερνικό αίσθημα καύσου (λόγω ανάρροιας του όξινου περιεχομένου του στομάχου)
• στοματικές βλάβες (ερπητική λοίμωξη)


Σημεία και διαγνωστικές εξετάσεις

Ο ιατρός μπορεί να διενεργήσει τις ακόλουθες εξετάσεις:

• ενδοσκόπηση
• ακτινοσκόπηση του ανώτερου γαστρεντερικού συστήματος με βάριο
• βιοψία


Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η θεραπευτική αντιμετώπιση εξαρτάται από την εκάστοτε ειδική αιτία της οισοφαγίτιδας. Η νόσος από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ενδέχεται να απαιτεί τη χορήγηση αντιόξινων ή φαρμάκων που μειώνουν τη γαστρική έκκριση οξέος. Οι ενδεχόμενες λοιμώξεις θα χρειαστούν τη λήψη αντιβιοτικών.


Πορεία – πρόγνωση

Οι διαταραχές που προκαλούν οισοφαγίτιδα συνήθως ανταποκρίνονται στη θεραπευτική αγωγή.


Επιπλοκές

Αν δεν αντιμετωπισθεί κατάλληλα, η οισοφαγίτιδα μπορεί να επιφέρει ουλοποίηση του οισοφάγου και σοβαρή δυσφαγία, σε βαθμό που ο ασθενής να υποσιτίζεται ή να αφυδατωθεί. Η ουλοποίηση αυτή, μπορεί να οδηγήσει σε στένωση του οισοφάγου, με συνέπεια οι τροφές ή τα φάρμακα να αδυνατούν να προωθηθούν προς το στόμαχο.

Μια κατάσταση που ονομάζεται οισοφάγος Barrett ενδέχεται να αναπτυχθεί μετά από χρόνια γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Σπάνια, ο οισοφάγος Barrett μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο του οισοφάγου.


Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας;

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν έχετε συμπτώματα οισοφαγίτιδας.

Ορισμός

Ο γαστρικός καρκίνος αποτελεί μορφή καρκίνου που αναπτύσσεται στο στομάχι.


Εναλλακτικές ονομασίες

Καρκίνος του στομάχου, γαστρικό καρκίνωμα, αδενοκαρκίνωμα του στομάχου


Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου

Διάφοροι τύποι καρκίνου μπορούν να αναπτυχθούν στο στομάχι. Ο πλέον συνήθης τύπος ονομάζεται αδενοκαρκίνωμα και ξεκινά από κύτταρα του γαστρικού βλεννογόνου. Υπάρχουν διάφοροι τύποι αδενοκαρκινώματος. Δεδομένου ότι οι άλλοι τύποι γαστρικού καρκίνου εμφανίζονται με πολύ μικρότερη συχνότητα, αυτό το άρθρο εστιάζει στα αδενοκαρκινώματα του στομάχου.

Το αδενοκαρκίνωμα του στομάχου αποτελεί μια συνήθη μορφή καρκίνου της γαστρεντερικής οδού.
Η διάγνωση συνήθως τίθεται καθυστερημένα καθότι τα συμπτώματα μπορεί να μην εκδηλωθούν σε πρώιμα στάδια της νόσου, ή διότι οι ασθενείς τα υποεκτιμούν, εφόσον κάποια από αυτά είναι μη ειδικά και εκδηλώνονται συχνά σε λιγότερο σοβαρές γαστρεντερικές διαταραχές (μετεωρισμός, αέρια, αίσθημα οπισθοστερνικού καύσου, και ένα αίσθημα πληρότητας του στομάχου).

Οι παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με γαστρικό καρκίνο είναι το θετικό οικογενειακό ιστορικό, η λοίμωξη απο ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, η ομάδα αίματος Α, το κάπνισμα, το ιστορικό κακοήθους αναιμίας, ιστορικό χρόνιας ατροφικής γαστρίτιδας, και ιστορικό αδενωματώδους γαστρικού πολύποδα με μέγεθος μεγαλύτερο των 2 εκατοστόμετρων.


Συμπτώματα

• Πόνος στην κοιλία
• Μέλαινες κενώσεις
• Δυσκολία στην κατάποση που επιδεινώνεται με τον χρόνο
• Όξινες ερυγές (ρεψίματα)
• Γενική έκπτωση της υγείας
• Ανορεξία
• Ναυτία και έμετος
• Πρώιμο αίσθημα πληρότητας κατά τη λήψη γευμάτων
• Απώλεια σωματικού βάρους
• Ασαφές αίσθημα πληρότητας
• Αιματέμεση (εμετός με αίμα)
• Αδυναμία ή αίσθημα κόπωσης
• Καούρα

Σημεία και διαγνωστικός έλεγχος

Οι ακόλουθες δοκιμασίες μπορούν να συμβάλλουν στη διάγνωση του γαστρικού καρκίνου:

• γενική εξέταση αίματος για τον έλεγχο ενδεχόμενης αναιμίας
• οισοφαγο-γαστρο-δωδεκαδακτυλο-σκόπηση με λήψη υλικού βιοψίας
• εξέταση κοπράνων για τον έλεγχο ενδεχόμενης παρουσίας αίματος σε αυτά
• ακτινολογικός έλεγχος της ανώτερης γαστρεντερικής οδού

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η χειρουργική αφαίρεση του στομάχου (γαστρεκτομή) αποτελεί τη μόνη αποτελεσματική θεραπεία. Η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία ενδέχεται να καταστούν ευεργετικές. Πρόσφατες μελέτες κατέδειξαν ότι η εφαρμογή τους σε πληθώρα ασθενών, μετά την εγχείρηση, μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες ίασης.

Για ασθενείς στους οποίους η χειρουργική θεραπεία αντενδείκνυται, η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία μπορεί να περιορίσουν τα συμπτώματα και να παρατείνουν την επιβίωση, χωρίς ωστόσο να επιφέρουν ίαση. Σε ορισμένους ασθενείς, η χειρουργική δημιουργία γαστρικής παράκαμψης ενδεχομένως να παρέχει ανακούφιση από τα συμπτώματα.


Πρόγνωση

Η πρόγνωση της νόσου ποικίλει ευρέως. Όγκοι στον κατώτερο στόμαχο αντιμετωπίζονται επιτυχώς με μεγαλύτερη συχνότητα από εκείνους σε ανώτερες περιοχές (περιοχή του καρδιακού στομίου του στομάχου ή της γαστροοισοφαγικής συμβολής). Ο βαθμός διήθησης του γαστρικού τοιχώματος και η ενδεχόμενη λεμφαδενική διασπορά επηρεάζουν σημαντικά τις πιθανότητες ίασης.

Στην περίπτωση όπου ο όγκος εμφανίζει διασπορά σε απομακρυσμένες θέσεις, η ίαση δεν είναι εφικτή και η θεραπεία είναι παρηγορητική, αποσκοπώντας στην ανακούφιση από τα συμπτώματα.


Επιπλοκές

• ασκίτης (παθολογική συλλογή περιτοναϊκού υγρού)
• γαστρεντερική αιμορραγία
• διασπορά του καρκίνου σε άλλα όργανα
• απώλεια σωματικού βάρους

Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Αποταθείτε στον ιατρό σας αν αρχίσετε να εκδηλώνετε συμπτώματα γαστρικού καρκίνου.



Πρόληψη

Προγράμματα μαζικού ελέγχου εφαρμόζονται με αποτελεσματικότητα στην Ιαπωνία, για την ανίχνευση της νόσου σε πρώιμα στάδια. Η αξία της εφαρμογής ανάλογων προγραμμάτων σε χώρες με χαμηλότερη επίπτωση του γαστρικού καρκίνου δεν έχει απολύτως αποσαφηνισθεί.

Τα ακόλουθα ενδέχεται να συμβάλλουν στην ελάττωση του κινδύνου ανάπτυξης γαστρικού καρκίνου:

• διακοπή του καπνίσματος
• υιοθέτηση υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής, πλούσιας σε φρούτα και λαχανικά
• λήψη φαρμακευτικής αγωγής σε παρουσία γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.

Ορισμός

Κίρρωση είναι η αλλοίωση του ήπατος και η ανεπαρκής ηπατική λειτουργία ως αποτέλεσμα χρόνιας πάθησης του ήπατος

Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η κίρρωση προκαλείται από χρόνια πάθηση του ήπατος. Τα συνήθη αίτια χρόνιας πάθησης του ήπατος:

• Λοιμώδης ηπατίτιδα Γ
• Μακροχρόνια κατάχρηση οινοπνεύματος

Άλλα αίτια δημιουργίας κίρρωσης είναι:

• Αυτοάνοση φλεγμονή του ήπατος
• Διαταραχές του συστήματος αποστράγγισης του ήπατος (του χολικού συστήματος), όπως η πρωτοπαθής χολική κίρρωση και η πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειΐτιδα
• Ηπατίτιδα Β
• Ορισμένα φάρμακα
• Διαταραχές στον μεταβολισμό του σιδήρου και του χαλκού (αιμοχρωμάτωση και νόσος του Wilson)
• Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος και μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα μπορούν να αναπτυχθούν βαθμιαία, ή μπορεί να μην να υπάρξουν καθόλου συμπτώματα.
Όταν εκδηλωθούν συμπτώματα, αυτά μπορεί να είναι:

• Δυσπεψία ή πόνος στην κοιλιά
• Σύγχυση ή ανησυχία που συνδέεται με προβλήματα
• Ανικανότητα, απώλεια ενδιαφέροντος για σεξ και ανάπτυξη στήθους στους άντρες (γυναικομαστία)
• Ναυτία και εμετός
• Αιμορραγίες της μύτης ή των ούλων
• Κόπρανα υποκίτρινα ή στο χρώμα του άργιλου
• Αραχνοειδή αιμοφόρα αγγεία στο δέρμα (ευρυαγγείες)
• Πρήξιμο ή συγκέντρωση υγρού στα πόδια (οίδημα) και στην κοιλιά (ασκίτης)
• Εμετός με αίμα ή κόπρανα με αίμα
• Αδυναμία
• Απώλεια βάρους
• Κιτρινωπό δέρμα, βλεννώδεις μεμβράνες, ή κίτρινα μάτια (ίκτερος)

Ενδείξεις και εξετάσεις

Κατά τη διάρκεια της φυσικής εξέτασης ο γιατρός μπορεί να διαπιστώσει:

• Διογκωμένο το συκώτι ή τη σπλήνα
• Διόγκωση του στήθους
• Διόγκωση της κοιλιάς, ως αποτέλεσμα συγκέντρωσης υγρού
• Ερυθρότητα των παλαμών
• Αραχνοειδή αιμοφόρα αγγεία στο δέρμα (ευρυαγγείες)
• Μικρότερα (συρρικνωμένα) δάχτυλα
• Μικρούς όρχεις
• Διεσταλμένες φλέβες στο κοιλιακό τοίχωμα
• Κιτρινωπό χρώμα ματιών ή δέρματος (ίκτερος)

Οι εξετάσεις μπορούν να αποκαλύψουν προβλήματα στο συκώτι, όπως:

• Αναιμία (που ανιχνεύεται με γενική εξέταση αίματος)
• Θρομβώσεις
• Προβλήματα στη λειτουργία του συκωτιού (που ανιχνεύονται με τις ηπατικές δοκιμασίες)
• Χαμηλή λευκωματίνη ορού

Για την αξιολόγηση της ηπατικής λειτουργίας μπορεί να γίνουν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• Μαγνητική τομογραφία της κοιλιάς
• Αξονική τομογραφία της κοιλιάς
• Υπερηχογράφημα της κοιλιάς

Η κίρρωση του ήπατος επιβεβαιώνεται με βιοψία.

Ορισμένοι ασθενείς θα πρέπει να ελέγχονται για καρκίνο του ήπατος κάθε έξι μήνες. Ο γιατρός σας θα ελέγχει τα επίπεδα άλφα εμβρυοπρωτεΐνης μέσω εξέτασης αίματος και θα ζητά απεικονιστική εξέταση (υπερηχογράφημα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία).



Θεραπεία

Όλοι όσοι πάσχετε από κίρρωση του ήπατος μπορείτε να ωφεληθείτε από ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως:

• Κόψτε το αλκοόλ.
• Περιορίστε το αλάτι από τη διατροφή σας.
• Υιοθετήστε υγιεινή διατροφή.
• Εμβολιαστείτε για τη γρίπη, την ηπατίτιδα Α και την ηπατίτιδα Β, και τον πνευμονιόκοκκο (κατόπιν σύστασης του γιατρού σας).
• Πείτε στον γιατρό σας για κάθε είδους φάρμακα ή βότανα ή συμπληρώματα που παίρνετε τώρα ή σκέφτεστε να πάρετε.

Θεραπείες υπάρχουν και για τις διάφορες επιπλοκές της κίρρωσης, που είναι:

• Αιμορραγικοί κιρσοί – με άνω ενδοσκοπική περίδεση και σκληροθεραπεία
• Συγκέντρωση υγρού στην κοιλιά (ασκίτης) – με διουρητικά, περιορισμό των υγρών και του αλατιού, και αφαίρεση του υγρού (παρακέντηση)
• Διαταραχές της πήξης του αίματος – με προϊόντα αίματος ή βιταμίνη Κ
• Σύγχυση ή εγκεφαλοπάθεια – με λακτουλόζη και αντιβιοτικά
• Μολύνσεις – με αντιβιοτικά

Μια διαδικασία αποκαλούμενη διασφαγιτιδική ενδοηπατική αναστόμωση (TIPS) είναι μερικές φορές απαραίτητη για τους κιρσούς του οισοφάγου ή τον ασκίτη.
Όταν η κίρρωση προχωρεί στο τελικό στάδιο, οι ασθενείς μπορεί να είναι υποψήφιοι για μεταμόσχευση ήπατος.


Ομάδες στήριξης

Αναζητήστε ανακούφιση από το στρες που προκαλεί η ασθένεια, προσχωρώντας σε ομάδα στήριξης, τα μέλη της οποίας μοιράζονται κοινές εμπειρίες και προβλήματα.


Πρόγνωση

Η κίρρωση προκαλείται από μη αναστρέψιμη βλάβη του συκωτιού. Αν δημιουργηθεί κίρρωση, το συκώτι δεν θεραπεύεται και η λειτουργία του δεν επανέρχεται στο φυσιολογικό. Είναι μια σοβαρή πάθηση που μπορεί να οδηγήσει σε πολλές επιπλοκές.
Χρειάζεται η βοήθεια γαστρεντερολόγου ή ειδικού γιατρού, ηπατολόγου, που θα αξιολογήσουν και θα διαχειριστούν τις επιπλοκές. Η κίρρωση μπορεί να οδηγήσει στην ανάγκη για μεταμόσχευση συκωτιού.



Επιπλοκές

• Διαταραχές στην πήξη του αίματος
• Συγκέντρωση υγρού στην κοιλιά (ασκίτης) και μόλυνση του υγρού (βακτηριακή περιτονίτιδα)
• Διευρυμένες φλέβες στον οισοφάγο, το στομάχι ή τα έντερα που αιμορραγούν εύκολα (κιρσοί του οισοφάγου)
• Αυξανόμενη πίεση στα αιμοφόρα αγγεία του συκωτιού (υπέρταση της πυλαίας φλέβας)
• Νεφρική ανεπάρκεια (ηπατονεφρικό σύνδρομο)
• Καρκίνος στο συκώτι (ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα)
• Διανοητική σύγχυση, αλλαγή στο επίπεδο συνείδησης ή κώμα (ηπατική εγκεφαλοπάθεια)

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας εάν:

• Αναπτύξετε συμπτώματα κίρρωσης

Καλέστε τον γιατρό σας, πηγαίνετε στα επείγοντα ή καλέστε το 166 εάν έχετε:

• Πόνο στην κοιλιά ή τον θώρακα
• Φούσκωμα στην κοιλιά ή ασκίτη που εμφανίστηκε πρόσφατα ή που ξαφνικά επιδεινώθηκε
• Πυρετό (πάνω από 38 C)
• Διάρροια
• Σύγχυση ή αλλαγή στην εγρήγορση, που επιδεινώνεται
• Πρωκτική αιμορραγία, εμετό με αίμα ή αίμα στα ούρα
• Δύσπνοια
• Εμετό περισσότερο από μία φορά την ημέρα
• Κιτρινωπό δέρμα ή μάτια (ίκτερος) που εμφανίστηκε ξαφνικά ή επιδεινώθηκε

Πρόληψη

Μην καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Εάν διαπιστώσετε ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε τον εαυτό σας σε σχέση με την κατανάλωση αλκοόλ, ζητήστε επαγγελματική βοήθεια.
Μέτρα για την πρόληψη μετάδοσης της ηπατίτιδας Β ή Γ:

• Αποφεύγετε τη σεξουαλική επαφή με άτομο που πάσχει από οξεία ή χρόνια ηπατίτιδα Β ή Γ.
• Χρησιμοποιείτε προφυλακτικό και κάνετε ασφαλές σεξ.
• Αποφεύγετε να μοιράζεστε προσωπικά είδη, όπως ξυραφάκια ή οδοντόβουρτσες.
• Μην μοιράζεστε βελόνες ή άλλα φαρμακευτικά προϊόντα (όπως τα καλαμάκια εισπνοής).
• Καθαρίζετε τα αίματα με διάλυμα που περιέχει μια μεζούρα χλωρίνης σε 10 μεζούρες νερού.