Ορισμός

Η νευρική ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή, που αναφέρεται στον περιορισμό από τον ασθενή, της ποσότητας της τροφής που καταναλώνει. Καταλήγει σε ασιτία και σε ανικανότητα του ατόμου να διατηρήσει έστω το ελάχιστο σωματικό βάρος, το οποίο θεωρείται υγιές, τόσο για την ηλικία του, όσο και για το ύψος του.

Οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτήν τη διαταραχή, διακατέχονται από μια έντονη φοβία ότι θα αυξηθεί το σωματικό τους βάρος, αν και οι ίδιοι είναι πολύ αδύνατοι.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Διατροφική διαταραχή – ανορεξία

Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Τα ακριβή αίτια της πάθησης, παραμένουν άγνωστα. Πιθανότατα, πολλοί παράγοντες να εμπλέκονται στην εμφάνιση της νόσου. Η γενετική, αλλά και κοινωνικά στερεότυπα, που σχετίζονται με την εξωτερική εμφάνιση του ατόμου, ενδέχεται να παίζουν κάποιο ρόλο. Σύμφωνα με τη θεωρία κάποιων ειδικών, οι ενδο-οικογενειακές συγκρούσεις, είναι στοιχείο που μπορεί να οδηγήσει στη νευρική ανορεξία.

Η διαταραχή αυτή εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα, που κάποιος από το οικογενειακό τους περιβάλλον, έχει υποστεί την ίδια πάθηση.

Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Την αποδοχή κοινωνικών στερεότυπων, όσον αφορά το αδύνατο σώμα
• Να είμαστε τελειομανείς
• Να είμαστε θηλυκές (γυναίκες)
• Μετατραυματικό άγχος στη παιδική ηλικία
• Έντονο ενδιαφέρον – ανησυχία για το σωματικό βάρος και το σωματότυπο
• Διατροφικές και γαστροεντερικές διαταραχές κατά την παιδική ηλικία
• Θετικό οικογενειακό ιστορικό διατροφικών διαταραχών και εθίσεων
• Γονείς που ενδιαφέρονται πάρα πολύ για το σωματικό βάρος και την απώλεια αυτού.
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση

Η νευρική ανορεξία εμφανίζεται συνήθως στην εφηβεία ή στη νεαρή ενηλικίωση. Παρουσιάζεται συχνότερα στις γυναίκες, κυρίως της Καυκάσιας φυλής, υψηλού ακαδημαϊκού επιπέδου, με απώτερο σκοπό τη δημιουργία οικογένειας ή τη καριέρα.


Συμπτώματα

Οι άνθρωποι που πάσχουν από τη συγκεκριμένη διαταραχή, περιορίζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό την ποσότητα τροφής που καταναλώνουν ή παρά τη λήψη τροφής, με τον εκούσιο έμετο, προκαλούν την αποβολή της. Ενδέχεται να χρησιμοποιούν διουρητικά χάπια, όπως και φαρμακευτικά σκευάσματα που διεγείρουν την εντερική κινητικότητα, ώστε να χάσουν βάρος. Πολλά άτομα δε γνωρίζουν ότι πάσχουν από τη συγκεκριμένη διατροφική διαταραχή.

Η συμπεριφορά των ανορεξικών περιλαμβάνει:

• Διαμελισμός τροφής σε μικρά κομμάτια
• Καταναγκαστική σωματική άσκηση
• Επίσκεψη στην τουαλέτα ακριβώς μετά τη λήψη γευμάτων
• Ταχύτατη λήψη πολύ μεγάλης ποσότητας τροφής
• Περιορισμός της ήδη καταναλώσας τροφής
• Ακατάλληλη χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων που διεγείρουν την εντερική κινητικότητα, κλυσμάτων ή διουρητικών, ώστε να χάσουν σωματικό βάρος

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Φλύκταινες ή ικτερική χροιά δέρματος
• Σύγχυση ή μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης - σκέψης
• Οδοντικές κοιλότητες οφειλόμενες στη θελημένη πρόκληση εμέτου – εκούσιο έμετο
• Κατάθλιψη
• Ξηροστομία
• Δυσανεξία στο κρύος (ντύσιμο με αρκετά ρούχα για τη διατήρηση θερμότητας)
• Λεπτή υφή τρίχας
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση
• Διακοπή της εμμήνου ρύσεως
• Έλλειψη σωστής κρίσης ή μερική απώλεια μνήμης
• Σημαντική απώλεια βάρους (15% ή και περισσότερο κάτω του κανονικού σωματικού βάρους)
• Απώλεια μυϊκής μάζας και απώλεια σωματικού λίπους

Σημεία και παρα-κλινικές

Η διάγνωση της νευρικής ανορεξίας τίθεται σε ασθενείς, μόνον όταν αποκλειστούν όλες οι πιθανές αιτίες που μπορεί να καταλήγουν στην απώλεια σωματικού βάρους. Για παράδειγμα, η υπερβολική απώλεια βάρους μπορεί να οφείλεται:

• Στη νόσο Addison
• Σε κοιλιακές παθήσεις
• Φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου
• Άλλες διαταραχές του μεταβολικού συστήματος, του ενδοκρινολογικού, του πεπτικού ή του νευρικού

Διαγνωστικές εξετάσεις θα γίνουν για να καθοριστεί η αιτία της απώλειας του σωματικού βάρους ή τις επιπλοκές που μπορεί να έχει προκαλέσει. Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν:

• Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΛΚ)
• Θυροειδικές ορμόνες
• Ανάλυση ούρων

Θεραπεία

Η μεγαλύτερη πρόκληση της θεραπείας της νευρικής ανορεξίας είναι να αναγνωρίσει ο ασθενής ότι η διατροφική συμπεριφορά του, αποτελεί μια διαταραχή κι όχι τη λύση σε τυχόν προβλήματα που αντιμετωπίζει. Δυστυχώς όμως οι περισσότεροι πάσχοντες αρνούνται να παραδεχθούν ότι έχουν πρόβλημα διατροφικής διαταραχής.

Στόχος της θεραπείας είναι πρωταρχικά να ανακτήσει το άτομο φυσιολογικό σωματικό βάρος και να αποκτήσει φυσιολογικές διατροφικές συνήθειες, κι έπειτα να αντιμετωπισθούν ψυχολογικά θέματα.

Ενδονοσοκομειακή περίθαλψη χρειάζεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Πολύ μεγάλη απώλεια σωματικού βάρους (κάτω του 30% του ιδανικού σωματικού βάρους για την ηλικία και το ύψος του ατόμου)
• Η απώλεια σωματικού βάρους συνεχίζεται παρά τη θεραπευτική αγωγή
• Εμφάνιση επιπλοκών, όπως καρδιακές παθήσεις, χαμηλά επίπεδα καλίου, διαταραχές ή εμφάνιση διαταραχών στη νοητική λειτουργία
• Έντονη κατάθλιψη ή σκέψεις απόπειρας αυτοκτονίας
• Άλλη θεραπευτική αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει:
• Αντικαταθλιπτικά φαρμακευτικά σκευάσματα για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης
• Θεραπεία διαταραχών συμπεριφοράς
• Ψυχοθεραπεία
• Φροντίδα υποστήριξης

Σοβαρή και νοσηρή διαταραχή θρέψης, μπορεί να απαιτήσει ενδοφλέβια σίτιση.


Πρόγνωση

Η νευρική ανορεξία αποτελεί μια κρίσιμη κι ενδεχομένως θανατηφόρα ιατρική κατάσταση. Το 10% των περιπτώσεων, καταλήγει σε θάνατο. Τα καλά οργανωμένα προγράμματα θεραπείας, παρουσιάζουν καλό δείκτη επιτυχίας όσον αφορά την αποκατάσταση του φυσιολογικού σωματικού βάρους, συνήθως όμως τα άτομα υποτροπιάζουν.

Γυναίκες που εμφανίζουν νευρική ανορεξία σε νεαρή ηλικία, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες για πλήρη ανάρρωση. Ωστόσο οι περισσότεροι ανορεξικοί, θα συνεχίζουν να προτιμούν το χαμηλό σωματικό βάρος και να ανησυχούν για τις θερμίδες που λαμβάνουν και το ποσότητα τροφής που καταναλώνουν.


Επιπλοκές

Οι επιπλοκές ενδέχεται να είναι σοβαρές. Ίσως χρειαστεί νοσηλεία.

Οι επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Εμφάνιση πολύ λεπτής τριχοφυΐας, σχεδόν μωρού (χνους εμβρύου)
• Πρήξιμο ή οίδημα
• Ηλεκτρολυτικές διαταραχές (όπως ένδεια καλίου)
• Μειωμένα επίπεδα λευκών αιμοσφαιρίων που οδηγούν σε αυξημένο κίνδυνο για φλεγμονές
• Καρδιακές αρρυθμίες
• Οστεοπόρωση
• Σοβαρή αφυδάτωση, που πολύ πιθανόν να οδηγήσει σε σοκ
• Σοβαρή διαταραχή θρέψης
• Επιληπτικός παροξυσμός που οφείλεται στην απώλεια υγρών μετά από υπέρμετρες διαρροϊκές κενώσεις ή εμέτους.
• Παθήσεις του θυροειδούς αδένα που μπορεί να οδηγήσει σε δυσανεξία στο κρύο και δυσκοιλιότητα
• Διαβρώσεις και αποσυνθέσεις οδόντων

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν το παιδί σας έχει ελαττώσει την ποσότητα της λαμβανόμενης τροφής του, υπέρ-ασκείται ή τον απασχολεί υπερβολικά το σωματικό του βάρος. Η έγκαιρη λήψη ιατρικής βοήθειας πριν την εμφάνιση μη φυσιολογικών καταστάσεων, μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα μιας διατροφικής διαταραχής,


Πρόληψη

Σε κάποιες περιπτώσεις, είναι αδύνατη η πρόληψη εμφάνισης της νόσου. Ενδεχομένως θα βοηθούσε η ενθάρρυνση του ατόμου να αποκτήσει ρεαλιστικά και υγιή στερεότυπα, όσον αφορά το σωματικό βάρος και τις δίαιτες. Η επίσκεψη σε ειδικούς, θα ήταν πολύ χρήσιμο.