Η στήλη αυτή σχολιάζει την καρδιολογική επικαιρότητα και παίρνει θέση σε κάθε μελέτη που ισχυρίζεται ότι φέρνει οτιδήποτε καινοτόμο. Μάλιστα πολλές φορές έχει διατυπώσει την άποψη ότι πρέπει να υπάρχει δυσπιστία μέχρις ότου άλλες μελέτες επιβεβαιώσουν τα αρχικά ευρήματα.

Για του λόγου το αληθές αυτό επιβεβαιώνεται με την περίπτωση της παχυσαρκίας και την κατανομή του λίπους στο σώμα. Ακόμα και στα κλασικά βιβλία καρδιολογίας που διδάσκονται στα Πανεπιστήμια αναφέρεται ότι η εναπόθεση του λίπους στη μέση καθώς και η περίμετρος της μέσης μπορούν να αποτελέσουν προειδοποιητικά σημεία της εκδηλώσεως καρδιοπαθειών και ιδιαίτερα εμφράγματος του μυοκαρδίου. Ύστερα από πολλές μελέτες απεδείχθει ότι όταν η διάμετρος της μέσης είναι άνω των 105cm για τους άνδρες και 85cm για τις γυναίκες η πιθανότητα να αναπτυχθεί στεφανιαία νόσος και οι επιπλοκές της όπως π.χ. το έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι αυξημένη.

Σοβαροί ερευνητές που εργάσθηκαν σε μια από τις σοβαρότερες μελέτες στον κόσμο τη μελέτη Framinham παρατήρησαν ότι οι άνδρες που είχαν περίμετρο λαιμού μεγαλύτερη από 40,5cm και οι γυναίκες με περίμετρο άνω των 34,2 cm σε ηλικία άνω των 51 ετών είχαν επίσης μεγαλύτερη πιθανότητα να προσβληθούν από στεφανιαία νόσο. Οι ερευνητές μάλιστα αυτοί υποστήριξαν ότι αυτοί που είχαν παχύ λαιμό ήταν επιρρεπείς να προσβληθούν από αθηροσκλήρωση έστω και εάν δεν είχαν αυξημένη περίμετρο μέσης. Εάν όμως είχαν παράλληλα και αυξημένη περίμετρο μέσης τότε ο κίνδυνος γινόταν ακόμα μεγαλύτερος.

Τώρα σε αντίθεση με όλα αυτά μια τελευταία μεγαλύτερη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο μεγάλου κύρους ιατρικό περιοδικό Lancet απέδειξε ακριβώς το αντίθετο ότι δηλαδή ο καρδιακός κίνδυνος δεν είναι μεγαλύτερος για τους παχύσαρκους που έχουν αυξημένο λίπος γύρω από τη μέση τους.

Η νέα αυτή μελέτη περιλάμβανε 200.000 άτομα και είχε διάρκεια άνω των 10 ετών. Όμως αυτό που προέκυψε από αυτή τη μελέτη ήταν ότι η συνύπαρξη αυξημένης αρτηριακής πίεσης ή σακχαρώδους διαβήτη ή αύξησης χοληστερίνης ή καπνίσματος αποτελούσαν τα στοιχεία εκείναπου καθιστούσαν τον παχύσαρκο επιρρεπή να πάθει καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο.

Οι ερευνητές της μελέτης αυτής συζητώντας τα αποτελέσματα τους κατάλαβαν ότι οι παχύσαρκοι δεν πρέπει να ησυχάζουν. Η παχυσαρκία, τονίζουν, ταυτίζεται με σοβαρή διαταραχή του μεταβολισμού του οργανισμού που επιπλέκεται όχι μόνο με παθήσεις της καρδιάς και των αγγείων, αλλά ακόμα και με ορισμένες μορφές καρκίνου.

Η παχυσαρκία αναμφισβήτητα συνδέεται με το είδος και τον τρόπο της διατροφής αλλά και γενικότερα με τον τρόπο ζωής. Καθιστά το παχύσαρκο δυσκίνητο και η ακινησία του, του αυξάνει συνεχώς το βάρος. Οι παχύσαρκοι δεν κινούνται, δεν μπορούν να γυμνασθούν και κατ΄ανάγκη τρώνε συνεχώς. Αυτός είναι ο κανόνας. Όμως προτού κάποιος κατηγορήσει ένα παχύσαρκο καλό είναι να αποκλείσει την ύπαρξη σοβαρών παθήσεων που επηρεάζουν τον μεταβολισμό όπως π.χ. ο υποθυρεοειδισμός, το σύνδρομο Cushing , το σύνδρομο του υποθαλάμου, το πολυκυστικό σύνδρομο των ωοθηκών. Τέλος θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν ότι πολλές μορφές παχυσαρκίας υποκρύπτουν γονιδιακές διαταραχές.

Η καταπολέμηση γενικά της παχυσαρκίας χρειάζεται, ισχυρή θέληση και επίπονη και συνεχή προσπάθεια. Όλες οι μελέτες καταλήγουν εάν ο παχύσαρκος συνειδητοποιήσει ότι είναι άρρωστος που πάσχει από βαριά ασθένεια τον βοηθά να αντιμετωπίσει σταθερά και μεθοδικά το πρόβλημά του. Τότε όλες οι παθολογικές εξετάσεις του ξαναγίνονται και πάλι φυσιολογικές ενώ τυχόν παθήσεις που τον απειλούν όπως η στεφανιαία νόσος, η υπερτροφία του μυοκαρδίου και η καρδιακή ανεπάρκεια, σταθεροποιούνται και σε πολλές περιπτώσεις βελτιώνονται.

Αυτό είναι το καλλίτερο μήνυμα που θα βοηθήσει τον παχύσαρκο να κερδίσει τη μάχη.

Δημήτριος Θ. Κρεμαστινός
Καθηγητής Ιατρικής Σχολής
Πανεπιστημίου Αθηνών