Οι θάνατοι σε παγκόσμιο επίπεδο εξαιτίας ελονοσίας ίσως είναι διπλάσιοι σε σύγκριση με τις μέχρι σήμερα εκτιμήσεις των ειδικών. Την ανησυχητική αυτή διάσταση σε ό,τι αφορά το ανθρώπινο «κόστος» της ελονοσίας δίνει μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην έγκριτη ιατρική επιθεώρηση «The Lancet».

Μεγάλη απόκλιση από τα επίσημα στοιχεία

Σύμφωνα με τα ευρήματά της, μόνο το 2010 από ελονοσία πέθαναν 1,24 εκατομμύρια άτομα. Ο αριθμός αυτός είναι διπλάσιος από τον επίσημο που δίνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και αναφέρεται σε 655.000 θανάτους για το 2010.

Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι τόσο ο ΠΟΥ όσο και οι συγγραφείς της καινούργιας μελέτης από το Πανεπιστήμιο της Γουόσινγκτον στο Σιάτλ τονίζουν ότι τα παγκόσμια ποσοστά θνησιμότητας εξαιτίας της νόσου εμφανίζουν μείωση το τελευταίο διάστημα.

Η νέα μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από το Ιδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς βασίστηκε σε νέα στοιχεία καθώς και σε νέα υπολογιστικά μοντέλα προκειμένου να δημιουργηθεί μια μεγάλη βάση δεδομένων που καλύπτει την περίοδο 1980 ως 2010.

Η άνοδος και η πτώση

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι θάνατοι σε παγκόσμιο επίπεδο εξαιτίας ελονοσίας αυξήθηκαν από 995.000 το 1980 στον αριθμό «ρεκόρ» των 1,82 εκατομμυρίων το 2004 προτού μειωθούν στα 1,24 εκατομμύρια το 2010.

Η αύξηση των θανάτων ως το 2004 αποδίδεται από τους ερευνητές στην αντίστοιχη αύξηση του πληθυσμού σε περιοχές «υψηλού κινδύνου» για εμφάνιση της νόσου, ενώ η μείωση μετά το 2004 εκτιμάται ότι συνδέεται με τις εντεινόμενες προσπάθειες ελέγχου της ελονοσίας στην Αφρική.

Στόχοι μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικοι

Παρότι οι περισσότεροι θάνατοι κατεγράφησαν σε μικρά παιδιά στην Αφρική, οι επιστήμονες σημειώνουν ότι υπάρχει αύξηση του ποσοστού θανάτων σε μεγαλύτερα σε ηλικία παιδιά καθώς και σε ενηλίκους, σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκτιμήσεις. Συνολικά, όπως προκύπτει από τα στοιχεία τους, 433.000 επιπλέον θάνατοι παιδιών άνω των πέντε ετών και ενηλίκων οφείλονταν το 2010 σε ελονοσία σε σύγκριση με τα δεδομένα του ΠΟΥ.

«Μαθαίνουμε στις ιατρικές σχολές ότι οι άνθρωποι που εκτίθενται στην ελονοσία ως παιδιά αναπτύσσουν ανοσία και σπανίως πεθαίνουν εξαιτίας της συγκεκριμένης νόσου στην ενήλικη ζωή τους» ανέφερε ο δρ Κρίστοφερ Μάρεϊ που ηγήθηκε της μελέτης. «Από αυτά που εντοπίσαμε στους ιατρικούς φακέλους νοσοκομείων, σε αρχεία θανάτων, σε μελέτες και σε άλλες πηγές δείχνουν όμως ότι δεν είναι έτσι τα πράγματα».

Αδύνατη η βραχυπρόθεσμη εκρίζωση

Οι ερευνητές κατέληξαν επίσης στο συμπέρασμα ότι η εκρίζωση της ελονοσίας δεν είναι πιθανή βραχυπρόθεσμα. «Εκτιμούμε ότι εάν η μείωση στον αριθμό των θανάτων που έχει παρατηρηθεί μετά το 2004 συνεχιστεί, η θνησιμότητα εξαιτίας της νόσου θα περιοριστεί σε λιγότερους από 100.000 θανάτους ετησίως μόνο μετά το 2020» υπογραμμίζεται στη μελέτη.

Σχολιάζοντας τα νέα ευρήματα ο αρχισυντάκτης του «Lancet» Ρίτσαρντ Χόρτον ανέφερε στο βρετανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο BBC ότι μέχρι σήμερα τα στοιχεία σχετικά με τα κρούσματα και τους θανάτους από ελονοσία προέρχονταν από εκτιμήσεις. «Αυτό που προσφέρει η νέα μελέτη είναι ένας καινούργιος τρόπος μέτρησης του αριθμού των θανάτων από ελονοσία καθώς χρησιμοποιήθηκαν επιπλέον πηγές δεδομένων και βελτιώθηκαν τα μαθηματικά μοντέλα υπολογισμού της θνησιμότητας» δήλωσε.

Ωστόσο ο κύριος Χόρτον τονίζει πως παρά τον «ανησυχητικό» αριθμό θανάτων που καταγράφει η νέα μελέτη, το υποβόσκον μήνυμά της είναι πως η συγκεκριμένη ασθένεια μπορεί να ελεγχθεί και έχει ήδη αρχίσει να τίθεται υπό έλεγχο. «Από το 2004 ως σήμερα ο αριθμός των θανάτων από ελονοσία έχει πέσει κατά ένα τρίτο» εξήγησε. «Την τελευταία δεκαετία θεραπεύθηκαν 230 εκατομμύρια περιπτώσεις ελονοσίας με χρήση φαρμάκων. Επίσης διανεμήθηκαν ισάριθμες ειδικά εμποτισμένες κουνουπιέρες με αποτέλεσμα η νόσος να τεθεί υπό σημαντικό έλεγχο».

Πηγή ΤΟ ΒΗΜΑ