Τα νεότερα δεδομέναπου αφορούν στη δράση του GLP-1 - φυσικής εντερικής ορμόνης η οποία διαδραματίζει κύριο ρόλο στη διατήρηση των επιπέδων γλυκαιμίας σε φυσιολογικά επίπεδα-, στο καρδιαγγειακό σύστημα, παρουσιάστηκαν σήμερα στις εργασίες του 8ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Αθηροσκλήρωσης που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη. Όπως επισημάνθηκε, στο διαβήτη τύπου 2, τόσο η παραγωγή αλλά κυρίως η δράση του GLP-1 είναι συχνά μειωμένη. Δρα διεγείροντας την παραγωγή ινσουλίνης μόνον όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι υψηλά.

Για το θέμα αυτό ανακοινώθηκαν, για πρώτη φορά, στο Συνέδριο οι λεπτομέρειες για το σχεδιασμό και τη διεξαγωγή της μελέτης LEADER που αφορά τη φαρμακευτική ουσία λιραγλουτίδη. Το Μάιο του 2010 η Φαρμακευτική Εταιρεία που διαθέτει το φάρμακο ανακοίνωσε τη διεξαγωγή της μελέτης με τίτλο LEADER (Liraglutide Effect and Action in Diabetes: Evaluation of Cardiovascular Outcome Results). Πρόκειται για μια μακροχρόνια, πολυκεντρική, πολυεθνική, τυχαιοποιημένη, διπλή τυφλή μελέτη φάσης 3b, στην οποία έχουν ήδη ενταχθεί 8.613 ασθενείς παγκοσμίως. Η μελέτη θα διαρκέσει 5 έτη.

Η λιραγλουτίδη ανήκει στα υπογλυκαιμικά φάρμακα, που κυκλοφορούν στην Ελληνική αγορά και είναι ένα ανάλογο του ανθρώπινου GLP-1 (προσομοιάζον με τη Γλυκαγόνη Πεπτίδιο-1). Έχει λάβει ένδειξη από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων για τη θεραπεία ενηλίκων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 για την επίτευξη γλυκαιμικού ελέγχου σε συνδυασμό με μετφορμίνη ή σουλφονυλουρία.

Η λιραγλουτίδη προσφέρει σημαντική βελτίωση της γλυκαιμίας, μείωση του σωματικού βάρους, μείωση της συστολικής αρτηριακής πίεσης και βελτίωση τη λειτουργικότητα των β- κυττάρων.Χορηγείται μία φορά ημερησίως οποιαδήποτε στιγμή, ανεξάρτητα από τα γεύματα και μπορεί να εγχυθεί υποδόρια στην κοιλιά, στο μηρό ή στο βραχίονα. Η θέση και η ώρα της ένεσης μπορούν να αλλάξουν χωρίς προσαρμογή της δόσης. Παρόλα αυτά, είναι προτιμότερο η λιραγλουτίδη να χορηγείται περίπου την ίδια ώρα της ημέρας, όταν έχει επιλεγεί η πιο εξυπηρετική ώρα.
Στη διάρκεια του Συνεδρίου Αθηροσκλήρωσης ανακοινώθηκαν επίσης οι νεότερες κατευθυντήριες οδηγίες αντιμετώπισης των δυσλιπιδαιμιών (προληπτική και θεραπευτική)και της αθηροσκλήρωσηςκαι των επιπλοκών της από το καρδιαγγειακό σύστημα, όπως αυτές διαμορφώθηκαν από την Ευρωπαϊκή Καρδιολογική και Ευρωπαϊκή Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης.

Παρουσιάζοντας τις νέες κοινές οδηγίες, ο καρδιολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης Β΄ Καρδιολογικής Κλινικής Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, Ιωάννης Ευθυμιάδης ανέφερε ότι ο θεραπευτικός στόχος της δυσλιπιδαιμίας είναι η LDL–χοληστερόλη η λεγόμενη κακή χοληστερόλη. Η HDL-χοληστερόλη, η λεγόμενη καλή χοληστερόλη, είναι μια ξεχωριστή μεταβλητή που βοηθά στον υπολογισμό του συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου που διατρέχει ο ασθενής. Έτσι σύμφωνα με τις νέες κατευθυντήριες οδηγίες, πολύ υψηλού κινδύνου είναι οι ασθενείς που έχουν υποστεί έμφραγμα, που έχουν κάνει αγγειοπλαστική ή bypass, ή πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη ή χρόνια νεφρική νόσο. Οι ασθενείς αυτοί είναι πολύ πιθανόν να πάθουν καρδιαγγειακή επιπλοκή, αιφνίδιο θάνατο, ή αναπηρία. Για το λόγο αυτό πολύ σημαντική κρίνεται η αλλαγή του τρόπου ζωής (διακοπή καπνίσματος, άσκηση, μείωση σωματικού βάρους) και των διατροφικών συνηθειών (μεσογειακή διατροφή).

«Όταν αυτά δεν επαρκούν», επισήμανε ο κ. Ευθυμιάδης «πρέπει να γίνει έναρξη φαρμακευτικής αγωγής πάντα σε συνεργασία με το θεράποντα ιατρό».

Τα «λειτουργικά τρόφιμα»

Αναφερόμενος στο ρόλο των φυτικών στερολών στην υγεία ο κ. Ευθυμιάδης τόνισε πως αυτές βρίσκονται σε πολύ μικρά ποσοστά, στα φυτικά έλαια, στις μαργαρίνες, τους ξηρούς καρπούς, στα φρούτα και τα λαχανικά. Ανήκουν στα λεγόμενα «λειτουργικά τρόφιμα» δηλαδή τρόφιμα που ενισχύουν την υγεία του ανθρώπου και μειώνουν τον κίνδυνο ορισμένων ασθενειών, όπως τις καρδιοπάθειες. Οι οδηγίες της Διεθνούς Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης προτείνουν τη λήψη 2grστερολών την ημέρα, στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής. Την ποσότητα αυτή μπορεί να λάβει ο άνθρωπος μέσα από τρόφιμα εμπλουτισμένα με στερόλες όπως είναι το βούτυρο, το γάλα, και γιαουρτοχυμοί.

Σύμφωνα με μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί οι στερόλες είναι πολύ αποτελεσματικές στη μείωση της ολικής χοληστερόλης και της LDL- κακής χοληστερόλης περίπου κατά 10%, ενώ φαίνεται ότι προκαλούν και μείωση των επιπέδων των τριγλυκεριδίων. Είναι φυσικά προϊόντα και για το λόγο αυτό, τα τρόφιμα εμπλουτισμένα με στερόλες, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακίνδυνα και από παιδιά και εφήβους, ενώ σε άτομα που ήδη λαμβάνουν φάρμακα για την υπερλιπιδαιμία (στατίνες) μπορούν να συνδυασθούν άριστα.

Γονίδια και Στεφανιαία Νόσος

Ένα ακόμη σημαντικό ζήτημα που αναπτύχθηκε στη διάρκεια του Συνεδρίου Αθηροσκλήρωσης ήταν ο ρόλος της γενετικής στην παθογένεια και τη θεραπευτική αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών παθήσεων.

Ο καρδιολόγος στο Γενικό Νοσοκομείο Καβάλας, Ν.Καμπουρίδης στην ομιλία του σχετικά με το ρόλο των γονιδίων στη στεφανιαία νόσο, τόνισε πως η στεφανιαία νόσος είναι μια πολυπαραγοντική νόσος στην εμφάνιση της οποίας παίζουν ρόλο τόσο το περιβάλλον όσο και τα γονίδια. Υπάρχουν οι γνωστοί παράγοντες κινδύνου (αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, δυσλιπιδαιμία, κάπνισμα, παχυσαρκία), οι οποίοι όμως εξηγούν μόνον το 50% της επίπτωσης της στεφανιαίας νόσου, ενώ το 15 με 20% των ασθενών που υφίστανται οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου δεν παρουσιάζουν κανένα γνωστό παράγοντα κινδύνου.

Από μελέτες σε διδύμους, έχει βρεθεί ότι αν ο ένας δίδυμος πεθάνει από Στεφανιαία Νόσο σε ηλικία 35-55 ετών, ο άλλος δίδυμος παρουσιάζει 10πλάσιο κίνδυνο θανάτου από Σ.Ν, συγκριτικά με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Επίσης μεταλλάξεις σε γονίδια που σχετίζονται με τον μεταβολισμό των λιπιδίων (LDL, HDL) συνδέονται με μεγάλη αύξηση του κινδύνου για στεφανιαία νόσο καθώς και διαφορετική (μεγαλύτερη ή μικρότερη) ανταπόκριση στη θεραπεία με υπολιπιδαιμικό φάρμακο (στατίνες). Φαίνεται ότι μεταβολές (μεταλλάξεις –πολυμορφισμοί) των γονιδίων που σχετίζονται με τη Σ.Ν και τους παθοφυσιολογικούς της μηχανισμούς, ευθύνονται βασικά για τη διαφορετική ευαισθησία των διαφόρων ατόμων στη Σ.Ν καθώς και για τη διαφορετική ανταπόκριση που έχει στους ασθενείς η εφαρμογή της ίδιας θεραπείας.

Οι εργασίες του 8ου Συνεδρίου Αθηροσκλήρωσης θα συνεχιστούν και αύριο Σάββατο 17 Μαρτίου στο ξενοδοχείο Hyattτης Θεσσαλονίκης.