Ορισμός

Η νευρική ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή, που αναφέρεται στον περιορισμό από τον ασθενή, της ποσότητας της τροφής που καταναλώνει. Καταλήγει σε ασιτία και σε ανικανότητα του ατόμου να διατηρήσει έστω το ελάχιστο σωματικό βάρος, το οποίο θεωρείται υγιές, τόσο για την ηλικία του, όσο και για το ύψος του.

Οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτήν τη διαταραχή, διακατέχονται από μια έντονη φοβία ότι θα αυξηθεί το σωματικό τους βάρος, αν και οι ίδιοι είναι πολύ αδύνατοι.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Διατροφική διαταραχή – ανορεξία

Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Τα ακριβή αίτια της πάθησης, παραμένουν άγνωστα. Πιθανότατα, πολλοί παράγοντες να εμπλέκονται στην εμφάνιση της νόσου. Η γενετική, αλλά και κοινωνικά στερεότυπα, που σχετίζονται με την εξωτερική εμφάνιση του ατόμου, ενδέχεται να παίζουν κάποιο ρόλο. Σύμφωνα με τη θεωρία κάποιων ειδικών, οι ενδο-οικογενειακές συγκρούσεις, είναι στοιχείο που μπορεί να οδηγήσει στη νευρική ανορεξία.

Η διαταραχή αυτή εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα, που κάποιος από το οικογενειακό τους περιβάλλον, έχει υποστεί την ίδια πάθηση.

Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Την αποδοχή κοινωνικών στερεότυπων, όσον αφορά το αδύνατο σώμα
• Να είμαστε τελειομανείς
• Να είμαστε θηλυκές (γυναίκες)
• Μετατραυματικό άγχος στη παιδική ηλικία
• Έντονο ενδιαφέρον – ανησυχία για το σωματικό βάρος και το σωματότυπο
• Διατροφικές και γαστροεντερικές διαταραχές κατά την παιδική ηλικία
• Θετικό οικογενειακό ιστορικό διατροφικών διαταραχών και εθίσεων
• Γονείς που ενδιαφέρονται πάρα πολύ για το σωματικό βάρος και την απώλεια αυτού.
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση

Η νευρική ανορεξία εμφανίζεται συνήθως στην εφηβεία ή στη νεαρή ενηλικίωση. Παρουσιάζεται συχνότερα στις γυναίκες, κυρίως της Καυκάσιας φυλής, υψηλού ακαδημαϊκού επιπέδου, με απώτερο σκοπό τη δημιουργία οικογένειας ή τη καριέρα.


Συμπτώματα

Οι άνθρωποι που πάσχουν από τη συγκεκριμένη διαταραχή, περιορίζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό την ποσότητα τροφής που καταναλώνουν ή παρά τη λήψη τροφής, με τον εκούσιο έμετο, προκαλούν την αποβολή της. Ενδέχεται να χρησιμοποιούν διουρητικά χάπια, όπως και φαρμακευτικά σκευάσματα που διεγείρουν την εντερική κινητικότητα, ώστε να χάσουν βάρος. Πολλά άτομα δε γνωρίζουν ότι πάσχουν από τη συγκεκριμένη διατροφική διαταραχή.

Η συμπεριφορά των ανορεξικών περιλαμβάνει:

• Διαμελισμός τροφής σε μικρά κομμάτια
• Καταναγκαστική σωματική άσκηση
• Επίσκεψη στην τουαλέτα ακριβώς μετά τη λήψη γευμάτων
• Ταχύτατη λήψη πολύ μεγάλης ποσότητας τροφής
• Περιορισμός της ήδη καταναλώσας τροφής
• Ακατάλληλη χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων που διεγείρουν την εντερική κινητικότητα, κλυσμάτων ή διουρητικών, ώστε να χάσουν σωματικό βάρος

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Φλύκταινες ή ικτερική χροιά δέρματος
• Σύγχυση ή μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης - σκέψης
• Οδοντικές κοιλότητες οφειλόμενες στη θελημένη πρόκληση εμέτου – εκούσιο έμετο
• Κατάθλιψη
• Ξηροστομία
• Δυσανεξία στο κρύος (ντύσιμο με αρκετά ρούχα για τη διατήρηση θερμότητας)
• Λεπτή υφή τρίχας
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση
• Διακοπή της εμμήνου ρύσεως
• Έλλειψη σωστής κρίσης ή μερική απώλεια μνήμης
• Σημαντική απώλεια βάρους (15% ή και περισσότερο κάτω του κανονικού σωματικού βάρους)
• Απώλεια μυϊκής μάζας και απώλεια σωματικού λίπους

Σημεία και παρα-κλινικές

Η διάγνωση της νευρικής ανορεξίας τίθεται σε ασθενείς, μόνον όταν αποκλειστούν όλες οι πιθανές αιτίες που μπορεί να καταλήγουν στην απώλεια σωματικού βάρους. Για παράδειγμα, η υπερβολική απώλεια βάρους μπορεί να οφείλεται:

• Στη νόσο Addison
• Σε κοιλιακές παθήσεις
• Φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου
• Άλλες διαταραχές του μεταβολικού συστήματος, του ενδοκρινολογικού, του πεπτικού ή του νευρικού

Διαγνωστικές εξετάσεις θα γίνουν για να καθοριστεί η αιτία της απώλειας του σωματικού βάρους ή τις επιπλοκές που μπορεί να έχει προκαλέσει. Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν:

• Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΛΚ)
• Θυροειδικές ορμόνες
• Ανάλυση ούρων

Θεραπεία

Η μεγαλύτερη πρόκληση της θεραπείας της νευρικής ανορεξίας είναι να αναγνωρίσει ο ασθενής ότι η διατροφική συμπεριφορά του, αποτελεί μια διαταραχή κι όχι τη λύση σε τυχόν προβλήματα που αντιμετωπίζει. Δυστυχώς όμως οι περισσότεροι πάσχοντες αρνούνται να παραδεχθούν ότι έχουν πρόβλημα διατροφικής διαταραχής.

Στόχος της θεραπείας είναι πρωταρχικά να ανακτήσει το άτομο φυσιολογικό σωματικό βάρος και να αποκτήσει φυσιολογικές διατροφικές συνήθειες, κι έπειτα να αντιμετωπισθούν ψυχολογικά θέματα.

Ενδονοσοκομειακή περίθαλψη χρειάζεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Πολύ μεγάλη απώλεια σωματικού βάρους (κάτω του 30% του ιδανικού σωματικού βάρους για την ηλικία και το ύψος του ατόμου)
• Η απώλεια σωματικού βάρους συνεχίζεται παρά τη θεραπευτική αγωγή
• Εμφάνιση επιπλοκών, όπως καρδιακές παθήσεις, χαμηλά επίπεδα καλίου, διαταραχές ή εμφάνιση διαταραχών στη νοητική λειτουργία
• Έντονη κατάθλιψη ή σκέψεις απόπειρας αυτοκτονίας
• Άλλη θεραπευτική αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει:
• Αντικαταθλιπτικά φαρμακευτικά σκευάσματα για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης
• Θεραπεία διαταραχών συμπεριφοράς
• Ψυχοθεραπεία
• Φροντίδα υποστήριξης

Σοβαρή και νοσηρή διαταραχή θρέψης, μπορεί να απαιτήσει ενδοφλέβια σίτιση.


Πρόγνωση

Η νευρική ανορεξία αποτελεί μια κρίσιμη κι ενδεχομένως θανατηφόρα ιατρική κατάσταση. Το 10% των περιπτώσεων, καταλήγει σε θάνατο. Τα καλά οργανωμένα προγράμματα θεραπείας, παρουσιάζουν καλό δείκτη επιτυχίας όσον αφορά την αποκατάσταση του φυσιολογικού σωματικού βάρους, συνήθως όμως τα άτομα υποτροπιάζουν.

Γυναίκες που εμφανίζουν νευρική ανορεξία σε νεαρή ηλικία, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες για πλήρη ανάρρωση. Ωστόσο οι περισσότεροι ανορεξικοί, θα συνεχίζουν να προτιμούν το χαμηλό σωματικό βάρος και να ανησυχούν για τις θερμίδες που λαμβάνουν και το ποσότητα τροφής που καταναλώνουν.


Επιπλοκές

Οι επιπλοκές ενδέχεται να είναι σοβαρές. Ίσως χρειαστεί νοσηλεία.

Οι επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Εμφάνιση πολύ λεπτής τριχοφυΐας, σχεδόν μωρού (χνους εμβρύου)
• Πρήξιμο ή οίδημα
• Ηλεκτρολυτικές διαταραχές (όπως ένδεια καλίου)
• Μειωμένα επίπεδα λευκών αιμοσφαιρίων που οδηγούν σε αυξημένο κίνδυνο για φλεγμονές
• Καρδιακές αρρυθμίες
• Οστεοπόρωση
• Σοβαρή αφυδάτωση, που πολύ πιθανόν να οδηγήσει σε σοκ
• Σοβαρή διαταραχή θρέψης
• Επιληπτικός παροξυσμός που οφείλεται στην απώλεια υγρών μετά από υπέρμετρες διαρροϊκές κενώσεις ή εμέτους.
• Παθήσεις του θυροειδούς αδένα που μπορεί να οδηγήσει σε δυσανεξία στο κρύο και δυσκοιλιότητα
• Διαβρώσεις και αποσυνθέσεις οδόντων

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν το παιδί σας έχει ελαττώσει την ποσότητα της λαμβανόμενης τροφής του, υπέρ-ασκείται ή τον απασχολεί υπερβολικά το σωματικό του βάρος. Η έγκαιρη λήψη ιατρικής βοήθειας πριν την εμφάνιση μη φυσιολογικών καταστάσεων, μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα μιας διατροφικής διαταραχής,


Πρόληψη

Σε κάποιες περιπτώσεις, είναι αδύνατη η πρόληψη εμφάνισης της νόσου. Ενδεχομένως θα βοηθούσε η ενθάρρυνση του ατόμου να αποκτήσει ρεαλιστικά και υγιή στερεότυπα, όσον αφορά το σωματικό βάρος και τις δίαιτες. Η επίσκεψη σε ειδικούς, θα ήταν πολύ χρήσιμο.

Ορισμός

Η πυελονεφρίτιδα είναι η φλεγμονή των νεφρών και του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος, που συνήθως προκαλείται από μη-μεταδοτικές βακτηριακές λοιμώξεις της κύστεως (κυστίτιδα).


Περιγραφή

Η οξεία πυελονεφρίτιδα, ενώ απαντάται συχνότερα σε ενήλικες γυναίκες, μπορεί να προσβάλλει άτομα ανεξαρτήτου φύλου και ηλικίας. Η έναρξή της είναι αιφνίδια, με συμπτώματα που μπορούν να θεωρηθούν λανθασμένα ως κάκωση μετά από υπερέκταση της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Η πυελονεφρίτιδα συχνά επιπλέκεται από συστηματική λοίμωξη. Αν παραμείνει χωρίς αγωγή και δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να καταλήξει σε μια χρόνια κατάσταση διάρκειας μηνών ή ακόμη και χρόνων, αφήνοντας υπολειμματική ή και πλήρη απώλεια λειτουργίας των νεφρών.


Αίτια και συμπτώματα

Η συνηθέστερη αιτία της πυελονεφρίτιδας είναι η οπισθοδρόμηση της ροής των μολυσμένων ούρων από την κύστη στο ανώτερο ουροποιητικό σύστημα. Οι βακτηριακές λοιμώξεις μπορούν να έχουν ως αιτία εισόδου στον έναν ή και στους δύο νεφρούς, την αιματική ροή ή τους λεμφαδένες με πρωτοπαθή εστία λοίμωξης την κύστη. Φλεγμονή / λοίμωξη των νεφρών προκαλείται επίσης από λιμνάζοντα ούρα, που οφείλονται σε απόφραξη της ομαλής ροής τους. Η απόφραξη ή η διαταραχή του ουροποιητικού συστήματος, που μπορεί να προκαλείται για παράδειγμα από την ύπαρξη λίθων, όγκων, συγγενών ανωμαλιών ή απώλεια λειτουργίας της κύστεως λόγω νευρολογικής πάθησης, αυξάνει τον κίνδυνο για πυεονεφρίτιδα. Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν τον σακχαρώδη διαβήτη, την εγκυμοσύνη, χρόνιες κυστίτιδες, ιστορικό χρήσης αναλγητικών, παράλυση μετά από τραυματισμό της σπονδυλικής στήλης ή όγκους. Οι καθετήρες, οι παροχετεύσεις, καθώς κι άλλες χειρουργικές πράξεις, μπορούν να οδηγήσουν σε μια λοίμωξη των νεφρών.

Τα βακτήρια που είναι πιθανότερο να προκαλέσουν πυελονεφρίτιδα, είναι αυτά που συναντάμε στα κόπρανα. Η Εscherichia coli κατά το 85% αποτελεί το αιτιοπαθογόνο μικρόβιο της οξείας κυστίτιδας και των νεφρικών λοιμώξεων σε ασθενείς που δεν παρουσιάζουν κάποια απόφραξη ή ιστορικό χειρουργικών πράξεων. Η Klebsiella, το Enter-obacter ή ο Prote us ή η Pseudomonas αποτελούν άλλες πιθανές αιτίες λοίμωξης της περιοχής. Μετά την είσοδο των μικροοργανισμών αυτών στο ουροποιητικό σύστημα, προσκολλούνται στα τοιχώματα και στους ιστούς και πολλαπλασιάζονται.

Τα συμπτώματα της οξείας πυελονεφρίτιδας τυπικά περιλαμβάνουν πυρετό και ρίγη, καύσο ή συχνοουρία, κωλκοειδές άλγος σε μία ή και τις δύο οσφυϊκές χώρες ή κοιλιακό άλγος, θολά ή αιματηρά ούρα και κόπωση. Ο ασθενής μπορεί επίσης να παρουσιάζει ναυτία, έμετο και διάρροια. Δεν αποκλείεται πολύ έντονο άλγος λαγονίου βόθρου. Τα συμπτώματα της χρόνιας πυελονεφρίτιδας περιλαμβάνουν αδυναμία, απώλεια όρεξης για φαγητό, αρτηριακή υπέρταση, αναιμία, πρωτεϊνουρία και αιματουρία


Διάγνωση

Η διάγνωση της πυελονεφρίτιδας βασίζεται στο ιστορικό του ασθενούς, στη φυσική του εξέταση και στα αποτελέσματα των κλινικο-εργαστηριακών και παρα-κλινικών εξετάσεων. Κατά τη φυσική εξέταση, ο ιατρός θα ψηλαφίσει προσεκτικά την κοιλιακή χώρα του ασθενούς, προς αποκλεισμό της σκωληκοειδίτιδας ή άλλων σοβαρών πιθανών αιτιών του κοιλιακού άλγους.


Εργαστηριακές εξετάσεις

Παράλληλα με τη λήψη δειγμάτων ούρων για γενική ούρων, ουροκαλλιέργεια και αντιβιόγραμμα (εξέταση ευαισθησίας μικροοργανισμού σε διάφορα αντιβιοτικά σκευάσματα), ο ιατρός θα κάνει αιμοληψία προς αποστολή γενικής αίματος του ασθενούς. Στην περίπτωση που ο ασθενής πάσχει από πυελονεφρίτιδα, θα έχουμε στα ούρα παρουσία λευκών αιμοσφαιρίων και πυοσφαιρίων. Η ανάδειξη από 100.000 κι άνω μικροοργανισμών ανά ml ούρων, συνηγορούν υπέρ της λοίμωξης του ουροποιητικού συστήματος. Η παρουσία συμπλεγμάτων αντιγόνο – περικλυόμενο βακτηρίδιο (ACB) στα ούρα, υποδεικνύει νεφρική λοίμωξη εκ κυστίτιδας, για το λόγο ότι το βακτηρίδιο, μόνον εντός του νεφρού, προκαλεί μια αντιγονική αντίδραση, και το αντιγόνο με τη σειρά του περικλείει το βακτηρίδιο. Η γενική αίματος συνήθως αναδεικνύει μια ελαφριά αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων.


Παρα-κλινικές μελέτες

Στην περίπτωση που ο ιατρός σας υποπτευθεί απόφραξη της ροής των ούρων, θα ζητήσει υπέρηχο νεφρών. Η ακτινογραφία μπορεί να αναδείξει υπολειμματικά ουλώδη σημεία των νεφρών και των ουρητήρων στην περίπτωση της μακροχρόνιας φλεγμονής.


Θεραπεία

Η θεραπεία της οξείας πυελονεφρίτιδας απαιτεί ενδονοσοκομειακή νοσηλεία στην περίπτωση μιας κρίσιμης κλινικής κατάστασης ή επιπλοκών. Η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει τη λήψη αντιβιοτικής αγωγής για 2-3 εβδομάδες, εκ των οποίων τις πρώτες μέρες έναρξης, καλύτερα η αντιβίωση να χορηγείται ενδοβλέβια. Η επιλογή της αντιβίωσης βασίζεται σε αντιβιόγραμμα (εξέταση ευαισθησίας του μικροοργανισμού σε διάφορα αντιβιοτικά σκευάσματα). Οι αντιβιώσεις που χρησιμοποιούνται συχνότερα είναι η σιπροφλοξασίνη ( Cipro), η αμπικιλίνη (Omnipen) ή η τριμεθοπρίμη – σουλφαμεθοξαζόλη (Bactrim, Septra). Ο πρωταρχικός στόχος της αντιμικροβιακής θεραπείας είναι η μόνιμη εκρίζωση του βακτηριδίου από το ουροποιητικό σύστημα. Τα πρώιμα συμπτώματα της πυελονεφρίτιδας συνήθως υποχωρούν 48 με 72 ώρες μετά την έναρξη της αντιβακτηριδιακής θεραπείας. Επαναληπτικές ουροκαλλειέργειες γίνονται προκειμένου να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα της θεραπείας.

Η χρόνια πυελονεφρίτιδα μπορεί να απαιτήσει μεγάλες δόσεις αντιβιοτικών και για μεγάλο χρονικό διάστημα έως και 6 μήνες μέχρι την πλήρη εξάλειψη της λοίμωξης. Μπορεί να χορηγηθούν παράλληλα κι άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα για τον έλεγχο του πυρετού, της ναυτίας και του πόνου. Συνίσταται στους ασθενείς να καταναλώνουν περίσσεια υγρών προς αποφυγή της αφυδάτωσης και αύξηση της ποσότητας των ούρων τους. Η χειρουργική αντιμετώπιση είναι απαραίτητη στην περίπτωση που ο ασθενής παρουσιάσει επιπλοκές εξαιτίας νεφρολιθίασης ή άλλης αποφρακτικής αιτίας ή προκειμένου να εκριζωθεί η λοίμωξη. Οι ουροκαλλιέργειες επαναλαμβάνονται προς παρακολούθηση των ασθενών που πάσχουν από χρόνια πυελονεφρίτιδα. Αυτές οι επαναληπτικές εξετάσεις είναι απαραίτητες για την εκτίμηση της πιθανότητας λοίμωξης του ουροποιητικού συστήματος του ασθενούς και από δεύτερο παθογόνο μικρόβιο, όπως επίσης για να δούμε πόσο ικανοποιητική είναι η αντίδραση του ασθενούς στην αντιβιοτική αγωγή. Κάποια άτομα με υψηλή πιθανότητα επανεμφάνισης της λοίμωξης, ίσως χρειαστούν και την πρόσθεση δεύτερης αντιβίωσης στην αγωγή τους.


Πρόγνωση

Η πρόγνωση των περισσοτέρων ασθενών με οξεία πυελονεφρίτιδα είναι ικανοποιητικά καλή, στην περίπτωση της έγκαιρης αγωγής και αντιμετώπισης της νόσου. Ένας ασθενής θεωρείται ότι έχει αναρρώσει πλήρως, αν κι εφόσον τα ούρα του παραμένουν στείρα για ένα έτος. Αν όμως παραμείνει δίχως αντιβιοτική αγωγή και δεν αντιμετωπισθεί ή αν επαναλαμβάνεται μια λοίμωξη του νεφρικού συστήματος, μπορεί να οδηγήσει στη βακτηριαιμία (εισβολή του μικροβίου στην αιματική ροή), στην αρτηριακή υπέρταση και στη χρόνια πυελονεφρίτιδα με ουλώδη σημεία των νεφρών και μόνιμη νεφρική βλάβη.


Πρόληψη

Άτομα με ιστορικό λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος, μόλις αντιληφθούν τα πρώτα σημάδια μιας λοίμωξης, οφείλουν να ουρούν συχνά και να καταναλώνουν πολλά υγρά,. Οι γυναίκες πρέπει να ουρούν μετά την ερωτική σύναξη, βοηθώντας την πιθανή απότομη έξοδο του βακτηρίου από την κύστη. Θα ήταν σκόπιμο να διδάσκεται από νωρίς στα κορίτσια πως πρέπει να σκουπίζονται από εμπρός προς τα πίσω στα γεννητικά τους όργανα, μετά από την ούρηση, ώστε να αποφεύγεται οποιαδήποτε επαφή ορθικού υλικού με την είσοδο (στόμιο ουρήθρας) του ουροποιητικού τους συστήματος.

Ορισμός

Η εγκεφαλίτιδα είναι φλεγμονή του εγκεφάλου, που οφείλεται συνήθως σε λοιμώξεις.



Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η εγκεφαλίτιδα προκαλείται συχνά από ιογενή λοίμωξη. Υπεύθυνοι μπορεί να είναι διάφοροι τύποι ιών. Η έκθεση στους ιούς μπορεί να συμβεί:

• Εισπνέοντας αιωρούμενα σταγονίδια στον χώρο ασθενούς
• Από μολυσμένη τροφή ή ποτό
• Από δάγκωμα εντόμου
• Από δερματική επαφή

Στις αγροτικές περιοχές οι αρμποϊοί - που είτε μεταφέρονται από κουνούπια ή τσιμπούρια είτε καταπίνονται κατά λάθος – είναι η συνηθέστερη αιτία.
Στις αστικές περιοχές, συνηθέστεροι είναι οι εντεροϊοί, όπως:

• κοξάκι
• ιός ηχούς (echovirus)
• ιός πολιομυελίτιδας

Ποιος άλλος ιός μπορεί να προκαλέσει ιογενή εγκεφαλίτιδα:

• Αδενοϊός
• Κυτταρομεγαλοϊός
• Ιός εγκεφαλίτιδας ιπποειδών
• Ιός Epstein-Barr
• Ιός απλού έρπητα
• Ιλαρά
• Παρωτίτιδα (μαγουλάδες)
• Λύσσα
• Ερυθρά
• Ανεμοβλογιά
• Ιός του Δυτικού Νείλου

Οι ασθενείς με AIDS και άλλοι υψηλού κινδύνου μπορεί να προσβληθούν από εγκεφαλίτιδα εξαιτίας παρασίτων όπως:

• Στρογγυλοί σκώληκες
• Κυστικέρκωση
• Τοξόπλασμα

Αν και οι περισσότεροι τύποι εγκεφαλίτιδας οφείλονται σε ιούς, η ασθένεια μπορεί επίσης να προκληθεί από νόσους που οφείλονται σε βακτηρίδια, όπως:

• Νόσος του Lyme
• Σύφιλη
• Φυματίωση

Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να προκληθεί εγκεφαλίτιδα από αλλεργική αντίδραση σε εμβόλιο. Μια αυτοάνοση ασθένεια και οι συνέπειες του καρκίνου μπορούν επίσης να προκαλέσουν εγκεφαλίτιδα.


Συμπτώματα

Όταν ο ιός εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος, μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή του εγκεφαλικού ιστού και της μεμβράνης που τον περιβάλλει. Λευκά αιμοσφαίρια εισβάλλουν στον εγκεφαλικό ιστό και προσπαθούν να καταπολεμήσουν τη λοίμωξη. Ο εγκεφαλικός ιστός πρήζεται (εγκεφαλικό οίδημα), γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή των νευρικών κυττάρων, να προκαλέσει εγκεφαλική αιμορραγία και εν τέλει βλάβη στον εγκέφαλο.

Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• Αδεξιότητα, αστάθεια στο βάδισμα
• Σύγχυση, απώλεια προσανατολισμού
• Υπνηλία
• Πυρετός
• Πονοκέφαλος
• Νευρικότητα ή έλλειψη ψυχραιμίας
• Φωτοφοβία
• Δυσκαμψία του αυχένα και της πλάτης (ορισμένες φορές)
• Εμετός

Επικίνδυνα συμπτώματα:

• Απώλεια των αισθήσεων, απουσία αντιδράσεων, νάρκη, κώμα
• Μυϊκή αδυναμία ή παράλυση
• Κρίσεις επιληψίας
• Αιφνίδια αλλαγή στις πνευματικές λειτουργίες
• Ελαττωμένο ενδιαφέρον για τις καθημερινές δραστηριότητες
• Υποτονική διάθεση, έλλειψη διάθεσης ή ανάρμοστη για την περίσταση διάθεση
• Εξασθενημένη κρίση
• Αδιαλλαξία, ακραίος εγωκεντρισμός, αναποφασιστικότητα ή κοινωνική αποστασιοποίηση
• Απώλεια μνήμης (αμνησία), εξασθενημένη βραχεία ή μακρά μνήμη

Ενδείξεις και εξετάσεις

• Ανώμαλα αντανακλαστικά
• Αυξανόμενη ενδοκρανιακή πίεση
• Πνευματική σύγχυση
• Στοματικά έλκη
• Μυϊκή αδυναμία
• Αυχενική ακαμψία
• Ενδείξεις σε άλλα όργανα, όπως το συκώτι και οι πνεύμονες
• Εξάνθημα
• Προβλήματα ομιλίας

Στις εξετάσεις περιλαμβάνονται:

• Μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου
• Αξονική τομογραφία στο κεφάλι
• Καλλιέργεια εγκεφαλονωτιαίου υγρού , αίματος ή ούρων (ωστόσο, αυτή εξέταση σπάνια χρησιμεύει)
• Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα
• Οσφυονωτιαία παρακέντηση και καλλιέργεια
• Εξετάσεις αντισωμάτων σε ιούς
• Εξετάσεις που εντοπίζουν και τις ελάχιστες ποσότητες DNA ιών (αντίδραση αλυσίδας πολυμεράσης)

Θεραπεία

Στόχος της θεραπείας είναι η υποστηρικτική φροντίδα του ασθενή (χρειάζεται ανάπαυση, σωστή τροφή και υγρά) ώστε να μπορέσει ο οργανισμός να καταπολεμήσει τη λοίμωξη και να υπάρξει ανακούφιση από τα συμπτώματα. Αναπροσανατολισμός και συναισθηματική υποστήριξη για ασθενείς με σύγχυση ή παραλήρημα μπορεί να βοηθήσουν.

Στα φάρμακα περιλαμβάνονται:

• Αντιϊκά φάρμακα, όπως η ακυκλοβίρη (Zovirax) και η φοσκαρνέτη (Foscavir) – για τη θεραπεία της εγκεφαλίτιδας από έρπη ή άλλες οξείες ιογενείς λοιμώξεις (ωστόσο, δεν υπάρχουν ειδικά αντιϊκά φάρμακα για την αντιμετώπιση της εγκεφαλίτιδας)
• Αντιβιοτικά – αν η λοίμωξη προκλήθηκε από συγκεκριμένα βακτηρίδια
• Αντιεπιληπτικά φάρμακα (όπως η φαινυτοΐνη) – για την πρόληψη των κρίσεων
• Στεροειδή (όπως η δεξαμεθαζόνη) – για τον περιορισμό του εγκεφαλικού οιδήματος (σε σπάνιες περιπτώσεις)
• Ηρεμιστικά – για την αντιμετώπιση της οξυθυμίας ή της νευρικότητας
• Ακεταμινοφαίνη – για τον πυρετό και τον πονοκέφαλο

Αν έχει επηρεαστεί σοβαρά η εγκεφαλική λειτουργία, μπορεί να χρειαστούν παρεμβάσεις όπως φυσικοθεραπεία και λογοθεραπεία, αφού πρώτα έχει τεθεί υπό έλεγχο η ασθένεια.


Πρόγνωση

Η εξέλιξη ποικίλλει. Κάποιες περιπτώσεις είναι ήπιες και μικρής διάρκειας και το άτομο αναρρώνει πλήρως. Άλλες περιπτώσεις είναι σοβαρές και οδηγούν σε μόνιμες βλάβες ή ακόμα και στον θάνατο.
Η οξεία φάση συνήθως διαρκεί 1-2 εβδομάδες. Ο πυρετός και τα συμπτώματα είτε βαθμιαία είτε αιφνιδίως υποχωρούν. Ορισμένοι άνθρωποι χρειάζονται αρκετούς μήνες για να αναρρώσουν πλήρως.


Επιπλοκές

Στις σοβαρές περιπτώσεις εγκεφαλίτιδας μπορεί να προκληθεί μόνιμη βλάβη στον εγκέφαλο. Μπορεί να επηρεάσει:

• Την ακοή
• Τη μνήμη
• Τον μυϊκό έλεγχο
• Την αίσθηση
• Την ομιλία
• Την όραση

Πότε να καλέσετε τον γιατρό σας

Επισκεφθείτε τα επείγοντα περιστατικά του νοσοκομείου ή καλέστε το 166 σε περίπτωση που παρουσιαστούν:

• Αιφνίδιος πυρετός
• Άλλα συμπτώματα εγκεφαλίτιδας

Πρόληψη

Ιδιαίτερη προσοχή στα κουνούπια (το τσίμπημα του κουνουπιού μπορεί να μεταδώσει ιούς) μπορεί να μειώσει την πιθανότητα κάποιας λοίμωξης που μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλίτιδα.

• Χρησιμοποιήστε εντομοαπωθητικό που περιέχει τη χημική ουσία DEET όταν βγαίνετε έξω (αλλά ποτέ προϊόντα που περιέχουν DEET σε νήπια κάτω των 2 μηνών)
• Απομακρύνετε οποιαδήποτε πηγή στάσιμου νερού (όπως παλιά λάστιχα, κονσέρβες, υδρορροές και ρηχές (παιδικές) πισίνες
• Προτιμάτε τα μακρυμάνικα πουκάμισα ή μπλούζες και τα μακριά παντελόνια όταν είστε έξω, ιδιαίτερα το βράδυ.
• Εμβολιάζετε τα ζώα κατά της εγκεφαλίτιδας που προκαλείται από τον ιό της λύσσας.
• Για ανθρώπους διατίθενται τα εξής εμβόλια:

- Εμβόλιο για την πρόληψη ενός τύπου ιογενούς εγκεφαλίτιδας που συχνά
προσβάλλει άτομα που μένουν σε ξενώνες ή στρατώνες
- Εμβόλιο για την ιλαρά
- Εμβόλιο για τον έρπη ζωστήρα

Ορισμός

Η σαρκοείδωση είναι μια ασθένεια η οποία προξενεί οίδημα (φλεγμονή) στους λεμφαδένες, τους πνεύμονες, το συκώτι, τα μάτια, το δέρμα ή άλλους ιστούς.


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Το αίτιο της ασθένειας είναι άγνωστο. Η σαρκοείδωση χαρακτηρίζεται από συγκέντρωση κοκκιωμάτων σε διάφορα όργανα του σώματος. Τα κοκκιώματα είναι συναθροίσεις αυτοάνοσων κυττάρων.
Η ασθένεια μπορεί να προσβάλει σχεδόν όλα τα όργανα του σώματος αλλά συνηθέστερα προσβάλλει τους πνεύμονες.


Πιθανά αίτια της σαρκοείδωσης είναι:

• Υπερβολική ευαισθησία σε περιβαλλοντικούς παράγοντες
• Κληρονομικότητα
• Ακραία αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε λοίμωξη

Η ασθένεια εμφανίζεται συχνότερα σε Αφροαμερικανούς από ότι σε Καυκάσιους. Οι γυναίκες προσβάλλονται συχνότερα από τους άνδρες. Συνήθως η ασθένεια εκδηλώνεται στις ηλικίες ανάμεσα στα 20 με 40. Η σαρκοείδωση είναι πολύ σπάνια στα παιδιά.


Συμπτώματα

Πιθανόν να μην υπάρχουν συμπτώματα. Όταν εμφανιστούν συμπτώματα, μπορεί να παρατηρηθούν σχεδόν σε οποιοδήποτε σημείο ή όργανο του σώματος.

Σχεδόν σε όλους τους ασθενείς τα συμπτώματα στους πνεύμονες ή τον θώρακα είναι:

• Ξηρός βήχας
• Λαχάνιασμα
• Βάρος στο στέρνο
• Αφύσικοι ήχοι κατά την αναπνοή (σαν κροταλίσματα)

Συχνά εμφανίζονται συμπτώματα γενικής δυσφορίας ή ανησυχίας:

• Κακουχία
• Κόπωση (ένα από τα συνηθέστερα συμπτώματα στα παιδιά)
• Πυρετός
• Απώλεια βάρους (ένα από τα συνηθέστερα συμπτώματα στα παιδιά)
• Πόνος στις αρθρώσεις (αρθραλγία)

Δερματικά συμπτώματα:

• Εξανθήματα
• Παλιές ουλές που ερεθίζονται
• Οζώδες ερύθημα, σχεδόν πάντα στο πάνω μέρος των ποδιών (κουντεπιέ)
• Δερματικές αλλοιώσεις
• Απώλεια μαλλιών

Νευρολογικές και οφθαλμολογικές μεταβολές:

• Πονοκέφαλος
• Επιληπτικές κρίσεις
• Αδυναμία ή παράλυση στη μία πλευρά του προσώπου (πάρεση)
• Κάψιμο, τσούξιμο ή δάκρυα στα μάτια
• Συμπτώματα ραγοειδίτιδας
• Μειωμένη δακρύρροια

Άλλα συμπτώματα της ασθένειας:

• Διογκωμένοι λεμφαδένες (στις μασχάλες)
• Διογκωμένο συκώτι
• Διογκωμένη σπλήνα
• Ξηροστομία
• Ρινορραγία

Ενδείξεις και εξετάσεις

Σε ασθενείς που δεν έχουν συμπτώματα, συχνά η ασθένεια διαπιστώνεται από μια ακτινογραφία θώρακα.

Διάφορες απεικονιστικές εξετάσεις μπορεί να βοηθήσουν στη διάγνωση της σαρκοείδωσης είναι:

• Ακτινογραφία θώρακα για να διαπιστωθεί αν έχουν προσβληθεί οι πνεύμονες ή έχουν διογκωθεί οι λεμφαδένες
• Αξονική τομογραφία
• Gallium scan στους πνεύμονες

Βιοψίες που μπορούν να γίνουν:

• Βιοψία λεμφαδένων
• Βιοψία δερματικής αλλοίωσης
• Βρογχοσκόπηση για τη λήψη βιοψίας
• Επέμβαση στους πνεύμονες και βιοψία
• Μεσοθωρακοσκόπηση και βιοψία
• Βιοψία στο συκώτι
• Βιοψία στα νεφρά
• Βιοψία νεύρων
• Βιοψία στην καρδιά

Η ασθένεια αυτή μπορεί επίσης να εμφανίσει αλλοιωμένα αποτελέσματα στις εξής εργαστηριακές εξετάσεις:

• Γενική εξέταση αίματος
• Chem-7 ή chem-20
• Ποσοτική ανοσοσφαιρίνης (νεφελομετρία)
• Παραθορμόνης
• Ορού φωσφόρου
• Ορού ανοσοηλεκτροφόρησης
• Ασβεστίου στα ούρα
• Ιονισμένου ασβεστίου
• Ορού ασβεστίου
• Ηπατικές δοκιμασίες

Θεραπεία

Τα συμπτώματα της σαρκοείδωσης συνήθως υποχωρούν από μόνα τους σταδιακά χωρίς θεραπεία.
Οι ασθενείς με σοβαρή μορφή της ασθένειας μπορεί να χρειαστούν κορτικοστεροειδή (πρεδνιζόνη ή μεθυλοπρεδνιζολόνη). Αυτά αφορούν περιπτώσεις ασθενών που έχουν προσβληθεί στα μάτια, την καρδιά, το νευρικό σύστημα και ορισμένους που έχουν προσβληθεί στους πνεύμονες. Η θεραπεία μπορεί να συνεχιστεί για 1 με 2 χρόνια. Κάποιοι ασθενείς με σοβαρή μορφή της ασθένειας μπορεί να χρειαστούν θεραπεία ισοβίως.

Μερικές φορές συμπληρωματικά προς τα κορτικοστεροειδή χορηγούνται και φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα (ανοσοκατασταλτικά φάρμακα), όπως η μεθοτρεξάτη, η αζαθειοπρίνη και η κυκλοφωσφαμίδη. Σπάνια, ορισμένα άτομα με μη αναστρέψιμες βλάβες σε κάποιο όργανο θα χρειαστούν μεταμόσχευση.

Αν και οι θεραπείες αυτές καταπολεμούν προσωρινά τα συμπτώματα της ασθένειας, δεν έχει αποδεχθεί ότι η μακροχρόνια θεραπεία εμποδίζει την επιδείνωση της σαρκοείδωσης.


Πρόγνωση

Πολλοί άνθρωποι δεν νοσούν σοβαρά και η ασθένεια μπορεί να υποχωρήσει χωρίς θεραπεία. Περίπου 30-50% των περιπτώσεων βελτιώνονται χωρίς θεραπεία μέσα σε 3 χρόνια. Το 20% περίπου εκείνων που προσβλήθηκαν στους πνεύμονες θα αναπτύξουν βλάβη στους πνεύμονες.

Συνολικά το ποσοστό των ασθενών με σαρκοείδωση που πεθαίνουν είναι μικρότερο από 5%. Στα αίτια του θανάτου περιλαμβάνονται:

• Πνευμονική ίνωση
• Πνευμονική αιμορραγία
• Καρδιοπάθεια (σπάνια)

Επιπλοκές

• Η λήψη κορτικοστεροειδών επί μακρό διάστημα μπορεί να επιφέρει οστεοπόρωση ή άλλες επιπλοκές.
• Διάχυτη πνευμονική διάμεση ίνωση
• Πνευμονική υπέρταση
• Μυκητιακές λοιμώξεις των πνευμόνων
• Πρόσθια ραγοειδίτιδα
• Γλαύκωμα και τύφλωση (σπάνια)
• Καρδιακές αρρυθμίες
• Παράλυση προσωπικού ή περιφερειακού νεύρου
• Υψηλά επίπεδα ασβεστίου (υπερασβεστιαιμία)
• Πέτρες στα νεφρά
• Οργανική ανεπάρκεια, που οδηγεί σε ανάγκη μεταμόσχευσης

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Επισκεφθείτε τον γιατρό σας αν έχετε:

• Δυσκολία στην αναπνοή
• Αλλαγές στην όραση
• Ταχυσφυγμία
• Άλλα συμπτώματα της ασθένειας αυτής

Ορισμός

Υπεραερισμός είναι η γρήγορη, βαθειά αναπνοή που συνοδεύει την ταραχή ή τον πανικό και μπορεί να αφήσει κάποιον ξέπνοο.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Γρήγορη βαθειά αναπνοή, Αναπνοή – γρήγορη και βαθειά,Γρήγορη αναπνοή, ޡυθμߌς αναπνοής – γρήγορος και βαθύς


Τι πρέπει να έχετε υπόψη

Όταν αναπνέετε, εΩσπνέετε οξυγόνο και εκπνέαιτε Το διοξίδι του άνθρακα. Όταν παίρνετε περισσότερες ανάσες απ’ όσες χρειάζεστε, ρίχνετε τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα σας. Αυτό προξενεί πολλά από τα συμπτώματα που μπορεί να έχετε ότι υπεραερίζεστε.

Το αίσθημα έντονης πίεσης ή η κρίση πανικού είναι τα συνήθη αίτια του υπεραερισμού. Ωστόσο, η γρήγορη αναπνοή μπορεί να είναι σύμπτωμα κάποιας διαταραχής, όπως:

Καρδιακής ή πνευμονικής διαταραχής

Λοίμωξης

Ο γιατρός είναι αυτός που θα προσδιορίσει το αίτιο του υπεραερισμού. Η γρήγορη αναπνοή μπορεί να αποτελεί ένδειξη επείγοντος ιατρικού περιστατικού, εκτός και αν σας έχει ξανασυμβεί στο παρελθόν και ο γιατρός σας σάς διαβεβαίωσε οτι θα περάσει από μόνο του.
Συχνά, ο πανικός και ο υπεραερισμός μετατρέπονται σε φαύλο κύκλο. Ο πανικός οδηγεί σε γρήγορη αναπνοή και η γρήγορη αναπνοή σας οδηγεί σε πανικό.

Αν κάτι τέτοιο σας συμβαίνει συχνά, μπορεί να πάσχετε από το σύνδρομο του υπεραερισμού, που ενεργοποιείται από συναισθήματα όπως το στρες, η αγωνία, η κατάθλιψη ή ο θυμός. Ο περιστασιακός υπεραερισμός από πανικό συνήθως συνδέεται με συγκεκριμένο φόβο ή φοβία, όπως η υψοφοβία, η κλειστοφοβία ή ο φόβος του θανάτου.

Αν παρουσιάζετε το σύνδρομο του υπεραερισμού, μποει είτε να την Αντιλαμβάνεστε ότι ανπνέετε γρήγορα. Ωστόσο, θα παρατηρήσετε άλλα πολλά συμπτώματα, όπως:

• Ρεψίματα
• Τυμπανισό
• Πόνο στο θώρακα
• Σύγχυση
• Ζάλη
• Ξηροστομία
• Αδιαθεσία
• Μυϊκούς σπασμούς στα χέρια και τα πόδια
• Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στους βραχίονες ή γύρω από το στόμα
• Ταχυσφυγμία
• Λαχάνιασμα
• Διαταραχές ύπνου
• Αδυναμία

Συνήθη αίτια
Συντηρητική αγωγή,/h4>
Ο γιατρός σας θα ερευνήσει για άλλες ασθένειες προτού καταλήξει στη διάγνωση του συνδρόμου υπεραερισμού.
Αφού σας εχει εξηγήσει ότι αναπνέετε γρήγορα αγωνία, στρες ή πανικό, υπάρχουν βήματα που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι. Εσείς, οι φίλοι και η οικογένειά σας, μπορείτε να μάθετε τεχνικές που θα σας βοηθήσουν ώστε, όταν το παθαίνετε, να το καταπολεμάτε αλλά και να το αποφεύγετε στο μέλλον.

Αν αρχίσετε να υπεραερίζεστε, στόχος είναι να αυξήσετε τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα σας, πράγμα που αυτόματα θα θέσει τέρμα σε όλα τα συμπτώματά σας. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να το πετύχετε:

1. Λάβετε διαβεβαίωση από έναν φίλο ή συγγενή που θα σας βοηθήσει να χαλαρώσετε την αναπνοή σας. Φράσεις όπως «μια χαρά είσαι», «δεν έπαθες έμφραγμα» και «δεν πρόκειται να πεθάνεις» είναι πολύ χρήσιμες. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να είναι ήρεμο το πρόσωπο που σας βοηθά και που πρέπει να μιλάει χαμηλόφωνα και με σιγουριά.
2. Προκειμένου να αυξήσετε τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα, πρέπει αντίστοιχα να μειώσετε το οξυγόνο. Για να το πετύχετε, μπορείτε να αναπνέετε με τα χείλη σε θέση όπως όταν φυσάτε για να σβήσετε ένα κερί ή μπορείτε να καλύψετε το στόμα σας και το ένα ρουθούνι, και να αναπνέετε από το άλλο.

Μακροπρόθεσμα, υπάρχουν αρκετά σημαντικά βήματα που θα σας βοηθήσουν να πάψετε να αναπνέετε γρήγορα:

1. Αν έχετε διαγνωστεί με άγχος ή πανικό, δείτε έναν ψυχολόγο ή ψυχίατρο που θα σας βοηθήσει να καταλάβετε και να αντιμετωπίσετε το πρόβλημά σας.
2. Μάθετε ασκήσεις αναπνοής που θα σας βοηθήσουν να χαλαρώνετε και να αναπνέετε από το διάφραγμα και την κοιλιά, παρά από το στήθος.
3. Κάντε τακτικά ασκήσεις χαλάρωσης, όπως η προοδευτική μυϊκή χαλάρωση και ο διαλογισμός.
4. Γυμνάζεστε τακτικά.

Αν οι μέθοδοι αυτές από μόνες τους δεν αρκούν για να ελέγξουν το σύνδρομο του υπεραερισμού, μπορεί ο γιατρός σας να σας συστήσει φαρμακευτική αγωγή με β-αναστολείς.


Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Απευθυνθείτε στον γιατρό σας αν:

• Νιώσετε ότι αναπνέετε πολύ γρήγορα για πρώτη φορά (αυτό αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό και θα πρέπει να μεταφερθείτε στα επείγοντα νοσοκομείου αμέσως).
• Πονάτε, έχετε πυρετό ή παρατηρήσετε οποιαδήποτε αιμορραγία.
• Ο υπεραερισμός σας συνεχίζεται ή χειροτερεύει, παρά την αγωγή στο σπίτι.
• Έχετε παράλληλα και άλλα συμπτώματα.

Τι να αναμένετε από την επίσκεψη στον γιατρό

Ο γιατρός κατ’ αρχήν θα σας εξετάσει κλινικά.

Για να πάρει το ιατρικό ιστορικό σας, θα σας κάνει για τα συμπτώματα που έχετε, ερωτήσεις όπως:

• Λαχανιάζετε;
• Τι άλλα συμπτώματα έχετε όταν αναπνέετε γρήγορα; Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται και σε άλλες στιγμές (για παράδειγμα, όταν βαδίζετε ή κάνετε γυμναστική);
• Πάσχετε από άλλη ασθένεια, όπως υπέρταση, διαβήτη ή υψηλή χοληστερίνη;
• Τι φάρμακα παίρνετε;
• Πώς είναι γενικά η ζωή σας; Μήπως περνάτε μια περίοδο με πολύ στρες;
• Νιώθετε πιεσμένος ή αγχωμένος, ειδικά πριν αρχίσετε να αναπνέετε γρήγορα;
• Πονάτε; Πώς είναι αυτός ο πόνος; Πόσο έντονος είναι ο πόνος; Πού εντοπίζεται;
• Τι άλλα συμπτώματα έχετε (για παράδειγμα, είχατε κάποια αιμορραγία; Ζαλίζεστε;)

Ο γιατρός θα λάβει υπόψη τον ρυθμό της αναπνοής σας την ώρα της επίσκεψης. Αν δεν αναπνέετε γρήγορα, μπορεί να το προκαλέσει δίνοντάς σας οδηγίες να αναπνέετε με συγκεκριμένο τρόπο.

Όσο υπεραερίζεστε, ο γιατρός θα σας ρωτήσει πώς αισθάνεστε και θα παρατηρήσει πώς αναπνέετε – προσέχοντας ποιους μυς χρησιμοποιείτε στο θωρακικό τοίχωμα και στις υπόλοιπες περιοχές του σώματος.


Εξετάσεις που μπορεί να υποδειχτούν είναι:

• Εξετάσεις αίματος για τη μέτρηση των τιμών οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα
• Αξονική τομογραφία θώρακα
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα
• Απεικόνιση σχέσης αερισμού/αιμάτωσης των πνευμόνων
• Ακτινογραφίες θώρακα

Ορισμός

Η κολπική μαρμαρυγή / κολπικός πτερυγισμός (A-fib) αποτελεί μια διαταραχή του καρδιακού ρυθμού (αρρυθμία). Συνήθως περιλαμβάνει έναν πολύ γρήγορο καρδιακό παλμό, κατά τον οποίο οι άνω καρδιακές κοιλότητες (κόλποι) δέχονται διέγερση προς σύσπαση κατά έναν μη φυσιολογικό και αδιοργάνωτο ρυθμό.



Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Οι αρρυθμίες προκαλούνται κατά κανόνα από κάποια διακοπή της φυσιολογικής ηλεκτρικής αγωγιμότητας της καρδιάς.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες οι τέσσερις κοιλότητες της καρδιάς (οι δύο κόλποι και οι δύο κοιλίες) συσπώνται κατά πολύ ειδικό ρυθμό συνεργίας. Η ηλεκτρική ώση που ενεργοποιεί τη συνεργική σύσπαση της καρδιάς, ξεκινά από το φλεβοκολπικό κόμβο (βηματοδότης). Ο κόμβος αυτός είναι ο φυσικός βηματοδότης της καρδιάς.

Το ερέθισμα ξεκινώντας από το φλεβοκολπικό κόμβο (βηματοδότης), πορεύεται δια μέσου και των δύο άνω κοιλοτήτων (κόλπων). Στη συνέχεια διαπερνά έναν άλλο κόμβο (τον κολποκοιλιακό κόμβο – AV node) και τέλος διασχίζει και τις δύο κατώτερες κοιλότητες ( κοιλίες). Με την πορεία αυτή, αγωγής του ηλεκτρικού ερεθίσματος, δύναται στις κοιλότητες να μπορούν να συσπώνται συνεργικά μεταξύ τους.

Στην κολπική μαρμαρυγή, ο κόλπος ενεργοποιείται και συσπάται με πολύ γρήγορο και διαφορετικό από το φυσιολογικό ρυθμό. Οι ηλεκτρικές ώσεις μεταφέρονται στις κοιλίες κατά παράδοξο τρόπο. Το γεγονός αυτό οδηγεί στη μη φυσιολογική σύσπαση των κοιλιών και συνεπώς σε παράδοξο (συνήθως γρήγορο) παλμό.

Στον κολπικό πτερυγισμό, παρά την πολύ γρήγορη σύσπαση των κοιλιών, διατηρείται ο φυσιολογικός ρυθμός.

Όταν η κολπική μαρμαρυγή / κολπικός πτερυγισμός συνοδεύει μια κατάσταση γνωστή ως σύνδρομο νοσούντος φλεβοκόμβου, ο κολπικός κόμβος πιθανότατα δε λειτουργεί φυσιολογικά. Ο καρδιακός ρυθμός μπορεί να κυμαίνεται από πολύ αργός, έως πολύ γρήγορος. Η κατάσταση αυτή, ίσως και να οδηγήσει σε ανεπαρκή αιματική τροφοδοσία του οργανισμού.

Η κολπική μαρμαρυγή επηρεάζει τόσο τους άνδρες, όσο και τις γυναίκες. Με την ηλικία, αυξάνονται και οι πιθανότητες εμφάνισής της.

Τα αίτια της κολπικής μαρμαρυγής περιλαμβάνουν:

• Κατανάλωση αλκοόλ (κυρίως το μεθύσι)
• Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
• Στεφανιαία νόσο (ιδίως μετά από καρδιακό επεισόδιο ή bypass στεφανιαίων αρτηριών)
• Χειρουργική επέμβαση καρδιάς
• Υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση)
• Υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια
• Φάρμακα
• Υπερενεργητικός θυροειδής αδένας (υπερθυρεοειδισμός)
• Περικαρδίτιδα
• Καρδιακή βαλβιδοπάθεια (ιδίως η στένωση μιτροειδούς και η μιτροειδική παλινδρόμηση)

Συμπτώματα

Είναι δυνατόν να μην αντιλαμβάνεται κάποιος ότι δεν έχει φυσιολογικό καρδιακό ρυθμό, ιδίως εάν αυτό συμβαίνει για αρκετό χρονικό διάστημα.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Παλμός με χαρακτήρα τραχύ, κτυπητό, άγχους, πτερυγίματος ή υπερβολικά αργό
• Παλμός με χαρακτήρα φυσιολογικού ή μη ρυθμού
• Αίσθημα παλμών
• Διακοπές αναπνοής κατά την κατάκλιση
• Σύγχυση
• Ζάλη, αίσθημα ελαφροκεφαλιάς
• Λιποθυμία
• Αίσθημα κόπωσης

Υποσημείωση: τα συμπτώματα ίσως παρουσιαστούν ή εξαφανιστούν απότομα.


Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Ο οικογενειακός σας ιατρός, ίσως με τη βοήθεια στηθοσκοπίου, ακροαστεί έναν ταχύ καρδιακό ρυθμό. Ο παλμός μπορεί να έχει χαρακτήρα γρήγορο, παράδοξο ή και τα δύο μαζί. Ο φυσιολογικός ρυθμός κυμαίνεται από 60 – 100 χτύπους το λεπτό, ενώ στην κοιλιακή μαρμαρυγή μπορεί να φτάσει 100 – 175. Η αρτηριακή πίεση συνήθως είναι φυσιολογική ή ίσως και λίγο χαμηλότερη.

Με το ΗΛΚ (ηλεκτροκαρδιογράφημα) είναι φανερή η κολπική μαρμαρυγή ή ο κολπικός πτερυγισμός. Σε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις (σποραδικά), ίσως και να χρειαστεί η συνεχής περιπατητική καρδιακή παρακολούθηση με τη βοήθεια του Holter monitor (24ώρου).

Εξετάσεις που μπορούν να αποκαλύψουν την αιτιοπαθογόνο καρδιακή νόσο είναι:

• Στεφανιαία αγγειογραφία
• Υπέρηχος καρδίας
• Ηλεκτροφυσιολογική μελέτη (ΗΦΜ)
• Συστήματα Δοκιμασίας Κοπώσεως
• Εξετάσεις πυρηνικής απεικόνισης

Θεραπεία

Σε κάποιες περιπτώσεις, η κολπική μαρμαρυγή χρήζει άμεσης αγωγής, προκειμένου να επανέλθει ο φυσιολογικός καρδιακός ρυθμός. Η αγωγή αυτή περιλαμβάνει ηλεκτρική καρδιοανάταξη ή τη χρήση ενδοφλέβιων ( IV ) σκευασμάτων, όπως το dofetilide, την amiodarone ή το ibutilide. Γενικά, η χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων απαιτείται ώστε να διατηρείται σε φυσιολογικά επίπεδα ο καρδιακός ρυθμός.

Οι μακροχρόνιες αγωγές εξαρτώνται από την αιτία πρόκλησης της κολπικής μαρμαρυγής ή κολπικού πτερυγίσματος. Φαρμακευτικά σκευάσματα που μειώνουν τον καρδιακό ρυθμό είναι:

• Τα beta-blockers
• Οι ανταγωνιστές διαύλων ασβεστίου
• Δακτυλίτιδα

Τα αντιαρρυθμικά σκευάσματα ίσως βοηθήσουν στην επαναφορά του φυσιολογικού καρδιακού ρυθμού. Παρά την πετυχημένη δράση των σκευασμάτων αυτών, σε αρκετούς ασθενείς, προκαλούν σοβαρές παρενέργειες. Σε πολλούς πάσχοντες, οι οποίοι βρίσκονται υπό αγωγή με αντιαρρυθμικά, η κολπική μαρμαρυγή υποτροπιάζει.

Αντιπηκτικά, όπως η ηπαρίνη και η βαρφαρίνη (κουμαρικά), μειώνουν τον κίνδυνο κυκλοφορίας θρόμβου αίματος στον οργανισμό (όπως για παράδειγμα πρόκλησης εγκεφαλικού). Ωστόσο, επειδή τα σκευάσματα αυτά αυξάνουν και την πιθανότητα αιμορραγιών, δεν μπορούν να ληφθούν από όλους τους ασθενείς. Αντιαιμοπεταλιακά σκευάσματα, όπως η ασπιρίνη ή το clopidogrel, μπορούν επίσης να συνταγογραφηθούν. Ο ιατρός σας θα αποφανθεί, αφού λάβει υπ’ όψιν την ηλικία σας κι άλλες πιθανές παθολογικές σας καταστάσεις, ποια σκευάσματα ταιριάζουν στην αγωγή σας.

Κάποιοι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, με ταχύτατους καρδιακούς παλμούς και μη ανοχή στη φαρμακευτική αγωγή, προφανώς χρήζουν μια διαδικασία κολπικού καθετηριασμού, γνωστή ως (χειρουργική εξαίρεση) εκτομή με την εφαρμογή ραδιοσυχνοτήτων.

Σε αρκετούς ασθενείς με κολπικό πτερυγισμό, αυτή η χειρουργική εξαίρεση με την εφαρμογή ραδιοσυχνοτήτων, είναι ικανή να θεραπεύσει την αρρυθμία και να θεωρείται ως αγωγή εκλογής. Κάποιοι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και πολύ γρήγορο καρδιακό ρυθμό, ίσως χρειαστούν άμεση εξαίρεση ραδιοσυχνοτήτων, με καθετηριασμό απ΄ ευθείας στην κολποκοιλιακή συνένωση (την περιοχή, όπου υπό φυσιολογικές συνθήκες, γίνεται η διήθηση των ερεθισμάτων ερχόμενα από τους κόλπους, προτού συνεχίσουν την πορεία τους προς τις κοιλίες).

Κάτι τέτοιο όμως οδηγεί σε απόλυτο καρδιακό block, που με τη σειρά του, χρήζει αγωγής με μόνιμο βηματοδότη.


Πρόγνωση

Η διαταραχή αυτή τίθεται συνήθως υπό τον έλεγχο, με αγωγή. Πολλοί από τους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, ακολουθούν αρκετά ικανοποιητική πορεία.

Η κολπική μαρμαρυγή ωστόσο παρουσιάζει την τάση να παίρνει χρόνια μορφή. Μπορεί να υποτροπιάζει, ακόμη και σε ασθενείς υπό αγωγή.


Επιπλοκές

• Λιποθυμία (συγκοπή) εάν η κολπική μαρμαρυγή κι ο κολπικός πτερυγισμός προκαλέσουν υπερβολικά γρήγορο ή αργό παλμό
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Εγκεφαλικό επεισόδιο, εάν θρόμβοι / πήγματα αίματος, αποκολλήσουν και μεταφερθούν στον εγκέφαλο (αντιπηκτικά, όπως η ηπαρίνη και η βαρφαρίνη, μειώνουν αυτόν τον κίνδυνο).

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον οικογενειακό σας ιατρό αν εμφανίσετε συμπτώματα κολπικής μαρμαρυγής ή πτερυγισμού.


Πρόληψη

Ακολουθήστε τις συστάσεις του οικογενειακού σας ιατρού, όσον αφορά την αγωγή και την αντιμετώπιση αιτιοπαθογόνων διαταραχών. Αποφύγετε τη κατανάλωση αλκοόλ που καταλήγει σε μεθύσι.

Ορισμός

Η αναφυλαξία είναι μια νοσηρή / απειλητική για τη ζωή μορφή αλλεργικής αντίδρασης.


Εναλλακτικές Ονομασίες

Αναφυλακτική αντίδραση, Αναφυλακτικό σοκ, σοκ αναφυλακτικό,αλλεργική αντίδραση.

Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Η αναφυλαξία είναι μια οξεία αλλεργική αντίδραση που επηρεάζει στο σύνολό του το σώμα. Μετά την έκθεση σε μια ουσία, όπως το δηλητήριο του κεντριού της μέλισσας, το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα καθίσταται ευαίσθητο στο συγκεκριμένο αλλεργιογόνο. Εξαιτίας αυτού, μία επόμενη έκθεση μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση. Η αντίδραση αυτή θα είναι αιφνίδια, οξεία και θα επηρεάσει όλο το σώμα.

Ιστοί σε διάφορα σημεία του σώματος απελευθερώνουν ισταμίνη και άλλες ουσίες. Αυτό προκαλεί στένωση των αεραγωγών κι αποτελεί τον πρόδρομο για τα υπόλοιπα συμπτώματα.

Μερικά φάρμακα (πολυμυξίνη, μορφίνη, χρωστικές βαφές που χρησιμοποιούνται για τη λήψη ακτινογραφιών, κι άλλα) μπορεί να προκαλέσουν αντιδράσεις παρόμοιες με αυτές της αναφυλακτοειδής αντίδρασης κατά την πρώτη επαφή με ένα άτομο. Αυτό συνήθως οφείλεται σε μια τοξική αντίδραση, σε αντίθεση με την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος που προκαλείτε στην «αληθή» αναφυλαξία.

Παρόλα αυτά, τόσο τα συμπτώματα όσο και οι επιπλοκές που εγκυμονούν εάν δεν υπάρξει θεραπευτική αγωγή, όπως και η θεραπευτική αγωγή αυτή καθ΄ αυτή, είναι κοινά για τις δύο περιπτώσεις.

Η αναφυλαξία μπορεί να είναι προκληθεί ως αντίδραση σε κάποιο αλλεργιογόνο.

Οι πιο συχνές αιτίες αναφυλαξίας είναι:

• Φαρμακευτικές / φαρμακογενείς αλλεργίες
• Τροφικές αλλεργίες
• Δήγματα ( τσιμπήματα) εντόμων

Η γύρη και τα άλλα εισπνεόμενα αλλεργιογόνα σπάνια προκαλούν αναφυλαξία. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να αναπτύξουν αναφυλακτική αντίδραση χωρίς κάποια συγκεκριμένη αιτία.

Η αναφυλαξία εμφανίζεται σπάνια. Παρόλα αυτά, είναι μια πάθηση που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή και να παρουσιαστεί ανά πάσα στιγμή. Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται όλες οι αλλεργιογόνες ουσίες που έχουν προκαλέσει αλλεργική αντίδραση στο παρελθόν.



Συμπτώματα

Τα συμπτώματα αναπτύσσονται ραγδαία, συνήθως εντός λίγων δευτερολέπτων ή λεπτών. Μπορεί να παρατηρηθούν τα ακόλουθα:

• Πόνοι ή κράμπες στην κοιλιακή χώρα
• Ανωμαλίες / διαταραχές στην ακουστική χροιά της αναπνοής (ήχος υψηλού τόνου)
• Άγχος
• Σύγχυση
• Βήχα
• Διάρροια
• Δυσκολία στην αναπνοή / δύσπνοια
• Λιποθυμικές τάσεις, ελαφρά ή έντονη ζάλη
• Ρινική συμφόρηση
• Ερυθρά εξανθήματα, κνησμό (φαγούρα)
• Ναυτία, τάση εμετού
• Αίσθηση των παλμών της καρδιάς
• Ερυθρότητα του δέρματος
• Δυσκολία στην ομιλία
• Συριγμός (σφύριγμα της αναπνοής)

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Στα σημεία περιλαμβάνονται:

• Ανωμαλία καρδιακού ρυθμού / αρρυθμία
• Συγκέντρωση υγρού στους πνεύμονες (πνευμονικό οίδημα)
• Ερυθρά εξανθήματα
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση
• Πνευματική σύγχυση
• Αύξηση της ταχύτητας των παλμών / ταχυπαλμία
• Κυανή απόχρωση του δέρματος (κυάνωση) εξαιτίας της έλλειψης οξυγόνου ή ωχρότητα εξαιτίας του σοκ
• Οίδημα (αγγειοοίδημα του φάρυγγα που μπορεί να οδηγήσει και σε απόφραξη των αεραγωγών
• Οίδημα στα μάτια ή στο πρόσωπο
• Αίσθηση αδυναμίας
• Συριγμός

Ο θεράπων ιατρός σας θα προβεί στις απαραίτητες εξετάσεις, προκειμένου να προσδιορισθεί το συγκεκριμένο αλλεργιογόνο (εάν δεν είναι εμφανές) που προκαλεί την αναφυλακτική αντίδραση, αφότου χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.


Θεραπεία


Η αναφυλαξία είναι μια επείγουσα κατάσταση που χρήζει άμεση ιατρική βοήθεια. Καλέστε αμέσως το ΕΚΑΒ στο 166.

Εάν υποπτεύεστε πως τα συμπτώματα οφείλονται σε αναφυλακτική αντίδραση, ελέγξτε τις ζωτικές λειτουργίες: αεραγωγούς, αναπνοή και σφυγμοί.

Εάν κριθεί απαραίτητο, μπορείτε να καταφύγετε σε τεχνητή αναπνοή. Άτομα που έχουν ιστορικό οξέων αλλεργικών αντιδράσεων θα πρέπει να έχουν πάντα μαζί τους ένα Epi-Pen ή κάποιο αντίστοιχο αντί-αλλεργικό κιτ και θα πρέπει -αν χρειαστεί- να του παρασχεθεί η κατάλληλη βοήθεια.

Στην περίπτωση απόφραξης των αεραγωγών, ο τραυματιοφορέας ή ο ιατρός ενδέχεται να τοποθετήσει έναν σωλήνα μέσω της μύτης ή του στόματος στις αναπνευστικές οδούς (ενδοτραχειακή διασωλήνωση) ή να πραγματοποιήσει επείγουσα χειρουργική επέμβαση ώστε να τοποθετήσει σωλήνα απ’ ευθείας στην τραχεία (τραχειοτομή / κρικοθυρεκτομή).

Θα πρέπει άμεσα να χορηγηθεί επινεφρίνη, μέσω ένεσης στο μύ του μηρού, καθώς συμβάλει στην απελευθέρωση των αναπνευστικών οδών κι αυξάνει την αρτηριακή πίεση συστέλλοντας τα αιμοφόρα αγγεία.

Η αγωγή κατά του αλλεργικού σοκ περιλαμβάνει την χορήγηση υγρών ενδοφλέβια, καθώς και φάρμακα που ενισχύουν την καρδιακή λειτουργία και το κυκλοφοριακό σύστημα.

Ο ασθενής μπορεί να λάβει αντιισταμινικά, όπως η διφαινυδραμίνη, και κορτικοστεροειδή, όπως η πρεδνιζόνη, για την περαιτέρω ανακούφιση των συμπτωμάτων (πάντα αφού έχουν ληφθεί όλες οι απαραίτητες ενέργειες για την αποφυγή του κινδύνου απώλειας ζωής και η χορήγηση επινεφρίνης).


Πρόγνωση

Η αναφυλαξία είναι μια οξεία διαταραχή που μπορεί να αποβεί μοιραία αν ο ασθενής δε λάβει έγκαιρα θεραπευτική αγωγή. Συνήθως τα συμπτώματα εμφανίζουν σαφή βελτίωση εάν αντιμετωπιστούν σωστά, γεγονός που καθιστά την ταχεία αντιμετώπιση ακόμα πιο σημαντική.


Επιπλοκές

• Απόφραξη των αεραγωγών / των αναπνευστικών οδών
• Καρδιακή ανακοπή (έλλειψη καρδιακού παλμού)
• Αναπνευστική ανακοπή (έλλειψη αναπνοής)
• Σοκ

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε το 166 εάν παρουσιάσετε συμπτώματα οξείας αναφυλαξίας. Εάν είστε μαζί με κάποιο άλλο άτομο, ζητήστε να σας μεταφέρουν στο πλησιέστερο εφημερεύον νοσοκομείο.


Πρόληψη

Αποφεύγετε γνωστά αλλεργιογόνα. Εάν κάποιος αναπτύξει συμπτώματα αλλεργικής αντίδρασης θα πρέπει να παρακολουθηθεί. Σε περιπτώσεις ήπιων συμπτωμάτων, η παρακολούθηση μπορεί να γίνει κατ’ οίκον.

Περιστασιακά, άνθρωποι που έχουν ιστορικό φαρμακογενών αλλεργιών
μπορούν να λάβουν τη φαρμακευτική αγωγή στην οποία εμφανίζουν αλλεργική αντιδράση, αρκεί να έχουν ήδη λάβει κορτικοστεροειδή (πρεδνιζόνη) και αντιισταμινικά (διφαινυδραμίνη).

Άτομα με ιστορικό αλλεργικών αντιδράσεων σε δήγματα εντόμων θα πρέπει να φέρουν μαζί τους κιτ εκτάκτων αναγκών που θα εμπεριέχει επινεφρίνη σε ενέσιμη μορφή και μασώμενα αντιισταμινικά. Επίσης, θα πρέπει να φορούν ταυτότητα δηλώνοντας την αλλεργική τους αντίδραση, σε μορφή περιδαιρίου ή περιχειριδίου.

Ορισμός

Το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης (Σ.Χ.Κ.) πρόκειται για μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από παρατεταμένη και βαριά κόπωση ή φθορά (κάματο), η οποία δεν ανακουφίζεται με την ανάπαυση και δεν προκαλείται άμεσα από άλλες καταστάσεις. Η διάγνωση μιας τέτοιας κατάστασης, τίθεται όταν η κόπωση είναι τόσο βαριά, ικανή να μειώσει την ικανότητα συμμετοχής σε συνήθεις δραστηριότητες σχεδόν κατά 50%.


Εναλλακτικοί ορισμοί

(Σ.Χ.Κ.), Χρόνια – κόπωση, Σύνδρομο ανοσο-δυσλειτουργίας.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η ακριβής αιτία πρόκλησης του Σ.Χ.Κ. παραμένει άγνωστη. Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, πιθανολογείται η διαταραχή να οφείλεται σε ιό, όπως τον ιό Epstein-Barr ή τον ανθρώπινο ερπητοϊό 6 (HHV-6). Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχει ταυτοποιηθεί κάποιος συγκεκριμένος ιός ως αιτίας πρόκλησης του συνδρόμου.

Άλλες μελέτες υποστηρίζουν ότι το Σ.Χ.Κ., ίσως να οφείλεται σε φλεγμονή του νευρικού συστήματος και η οποία συνδέεται με κάποιου είδους ανοσοποιητική αντίδραση ή διαδικασία.

Άλλοι ενοχοποιητικοί παράγοντες θεωρούνται η ηλικία, η προγενέστερη ασθένεια, το άγχος, το περιβάλλον ή γενετικοί παράγοντες.

Το Σ.Χ.Κ. εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα σε γυναίκες ηλικίας 30 – 50 ετών.

Τα Κέντρα Νοσολογικού Ελέγχου (CDC) περιγράφουν το Σ.Χ.Κ. ως συγκεκριμένη διαταραχή με χαρακτηριστικά συμπτώματα και φυσικά σημεία, που βασίζεται σε αποκλεισμό άλλων πιθανών αιτιών. Δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί ο ακριβής αριθμός πασχόντων του συνδρόμου της χρόνια κόπωσης.


Συμπτώματα

Τα συμπτώματα του Σ.Χ.Κ. μιμούνται την κλινική εικόνα των πιο διαδεδομένων ιογενών λοιμώξεων (μυαλγίες, κεφαλαλγία και κάματος), κάνουν την εμφάνισή τους εντός ολίγων ωρών ή ημερών κι ο χρόνος διάρκειάς τους κυμαίνεται από 6 μήνες ή και περισσότερο.

Κύρια συμπτώματα:

• Κάματος ή κόπωση, πρώτη φορά αντιληπτή σε τέτοια ένταση και διάρκεια - τουλάχιστον 6 μήνες. Δε σημειώνεται ανακούφιση με την ανάπαυση.
• Κόπωση σε βαθμό που να προκαλεί μείωση των δραστηριοτήτων (σοβαρή κόπωση θεωρείται η μείωση σχεδόν στο ήμισυ των δραστηριοτήτων του ατόμου σε αντιπαράθεση με την προ νοσούσα περίοδο)

Άλλα συμπτώματα:

• Κόπωση διάρκειας άνω των 24ωρών μετά από σωματική άσκηση, που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα υποχωρούσε
• Η αίσθηση μη ξεκούρασης ακόμη και μετά από ικανοποιητική διάρκεια ύπνο
• Η αίσθηση απώλειας μνήμης ή άλλων παρόμοιων συμπτωμάτων, όπως η δυσκολία συγκέντρωσης, η σύγχυση ή η νευρικότητα
• Οι κεφαλαλγίες σοβαρότερης έντασης απ’ ότι στο παρελθόν
• Αρθραλγίες με μεταναστευτικό χαρακτήρα, δίχως οίδημα κι ερύθημα των αρθρώσεων
• Ευαισθησία των λεμφαδένων της τραχηλικής ή μασχαλιαίας χώρας
• Ήπια πυρετική κίνηση
• Μυαλγίες
• Μυϊκή αδυναμία σε όλες ή σε πολλαπλές μυϊκές ομάδες, δίχως αιτιοπαθογένεια
• Κυνάγχη

Σημεία κι εξετάσεις

Η φυσική εξέταση ίσως αποκαλύψει πυρετό, ευαισθησία των λεμφαδένων, λεμφαδενική διόγκωση ή άλλα συμπτώματα. Ο ρινοφάρυγγας ίσως εμφανίσει ερύθημα, απουσία εκκρίσεων ή πύου.

Ο ιατρός σας θα προβεί σε διάγνωση του Σ.Χ.Κ. μετά από αποκλεισμό όλων των πιθανών αιτιών πρόκλησης κόπωσης, όπως:

• Την εξάρτηση από ναρκωτικές ουσίες
• Άνοσες ή αυτοάνοσες διαταραχές
• Λοιμώξεις
• Μυϊκές ή νευρολογικές παθήσεις (όπως πολλαπλή σκλήρυνση)
• Ενδοκρινολογικές παθήσεις (όπως υποθυρεοειδισμό)
• Άλλες παθήσεις (όπως καρδιακές, νεφρικές ή ηπατικές)
• Ψυχιατρικές ή ψυχολογικές παθήσεις / διαταραχές, συγκεκριμένα η κατάθλιψη (από τη στιγμή που το Σ.Χ.Κ. σχετίζεται με την κατάθλιψη, η διάγνωση της κατάθλιψης δεν αποκλείει το Σ.Χ.Κ., ωστόσο η κόπωση που συνδέεται με την κατάθλιψη, χρήζει διαφοροδιάγνωση προ-οριστικής διαγνώσεως του συνδρόμου)
• Νεοπλάσματα

Η διάγνωση του Σ.Χ.Κ. περιλαμβάνει:

• Απουσία άλλων αιτιών χρόνιας κόπωσης (εξαιρουμένου της κατάθλιψης)
• Τουλάχιστον 4 συμπτώματα από τα προαναφερθέντα
• Εκσεσημασμένη, παρατεταμένη κόπωση

Δεν υπάρχουν ειδικές διαγνωστικές εξετάσεις του Σ.Χ.Κ., αν και διεξάγονται ποικίλες εξετάσεις ως προς αποκλεισμό άλλων πιθανών αιτιών πρόκλησης των συμπτωμάτων.

Τα παρακάτω αποτελέσματα ορισμένων εξετάσεων (μη ωστόσο διαγνωστικών του Σ.Χ.Κ.) συναντώνται σχεδόν σε μόνιμη βάση, σε άτομα που εν τέλει διαγιγνώσκονται ως πάσχοντες του συνδρόμου:

• Μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου που αναδεικνύει ενδοεγκεφαλικό οίδημα και διαταραχή τμήματος των νευρικών κυττάρων
• Υψηλότερα επίπεδα ειδικού τύπου λευκών κυττάρων (CD4T κύτταρα) συγκριτικά με άλλους τύπους λευκών κυττάρων (CD8T)
• Ειδικός τύπος λευκών κυττάρων (λεμφοκυττάρων) που περιέχουν (συμπεριλαμβάνουν) ενεργές μορφές του ιού Epstein-Barr ή του HHV – 6

Θεραπεία

Στην πραγματικότητα δεν υφίσταται θεραπευτική αγωγή του Σ.Χ.Κ., παρά μόνον των συμπτωμάτων του. Πολλοί ασθενείς του Σ.Χ.Κ. αντιμετωπίζουν ψυχολογικές διαταραχές, όπως κατάθλιψη, οι οποίες σημειώνουν βελτίωση μετά από θεραπευτική αγωγή.

Μερικά από τα προτεινόμενα θεραπευτικά σχήματα περιλαμβάνουν:

• Αντιϊκά σκευάσματα (όπως ακυκλοβίρη)
• Σκευάσματα καταπολέμησης λοιμώξεις από ζυμομύκητα (όπως η νυστατίνη)
• Φαρμακευτικά σκευάσματα μείωσης του πόνου, της δυσφορίας και του πυρετού
• Φαρμακευτικά σκευάσματα κατά του άγχους (αντιαγχολιτικά σκευάσματα)
• Φαρμακευτικά σκευάσματα κατά της κατάθλιψης (αντικαταθλιπτικά σκευάσματα)

Κάποια σκευάσματα ίσως προκαλέσουν ανεπιθύμητες αντιδράσεις ή παρενέργειες, πολύ χειρότερες κι από τα αρχικά συμπτώματα του συνδρόμου της χρόνιας κόπωσης.

Ασθενείς του Σ.Χ.Κ. οφείλουν να διατηρούν δραστήρια κοινωνική ζωή και να ενθαρρύνονται για κάτι τέτοιο. Ακόμη και η ήπια φυσική άσκηση τους ωφελεί.


Πρόγνωση

Η μακροχρόνια πρόγνωση των ασθενών με Σ.Χ.Κ. ποικίλλει και είναι ιδιαίτερα δυσχερής, κυρίως στην αρχική φάση των συμπτωμάτων. Σύμφωνα με αναφορές, υπάρχουν κάποιοι ασθενείς που παρουσίασαν βελτίωση εντός 6 ή 12 μηνών. Σε άλλες δε περιπτώσεις, απαιτείται μεγαλύτερη χρονική διάρκεια, έως την πλήρη αποκατάσταση του ασθενή.

Άλλοι πάσχοντες του συνδρόμου, ουδέποτε σημείωσαν αποτελεσματική βελτίωση. Οι περισσότερες μελέτες αναφέρουν ότι μια ισχυρή κι έντονη θεραπευτική αγωγή, είναι πολύ πιθανότερο να επιφέρει την απόλυτη βελτίωση του ασθενούς, σε σχέση με τους ασθενείς που αρνούνται να λάβουν ιατρική περίθαλψη.


Επιπλοκές

• Κατάθλιψη (σχετίζεται αμιγώς με τα συμπτώματα και την έλλειψη διαγνώσεως)
• Περιορισμοί στις καθημερινές δραστηριότητες (κάποια άτομα αισθάνονται τέτοια κόπωση, η οποία τους καθιστά ουσιαστικά ανίκανους κατά τη διάρκεια της νόσου)
• Παρενέργειες κι ανεπιθύμητες αντιδράσεις φαρμακευτικών σκευασμάτων
• Κοινωνική απομόνωση οφειλόμενη στην κόπωση

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Κλείστε ραντεβού με τον ιατρό σας αν αισθάνεστε επίμονη, σοβαρή κόπωση συνοδευόμενη ή μη από άλλα συμπτώματα της συγκεκριμένης διαταραχής. Άλλες ακόμη πιο σοβαρές παθήσεις, πιθανόν να προκαλούν παρόμοια συμπτώματα κι οφείλουν να διαφοροδιαγνωστούν.

Ορισμός

Κίρρωση είναι η αλλοίωση του ήπατος και η ανεπαρκής ηπατική λειτουργία ως αποτέλεσμα χρόνιας πάθησης του ήπατος

Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η κίρρωση προκαλείται από χρόνια πάθηση του ήπατος. Τα συνήθη αίτια χρόνιας πάθησης του ήπατος:

• Λοιμώδης ηπατίτιδα Γ
• Μακροχρόνια κατάχρηση οινοπνεύματος

Άλλα αίτια δημιουργίας κίρρωσης είναι:

• Αυτοάνοση φλεγμονή του ήπατος
• Διαταραχές του συστήματος αποστράγγισης του ήπατος (του χολικού συστήματος), όπως η πρωτοπαθής χολική κίρρωση και η πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειΐτιδα
• Ηπατίτιδα Β
• Ορισμένα φάρμακα
• Διαταραχές στον μεταβολισμό του σιδήρου και του χαλκού (αιμοχρωμάτωση και νόσος του Wilson)
• Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος και μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα μπορούν να αναπτυχθούν βαθμιαία, ή μπορεί να μην να υπάρξουν καθόλου συμπτώματα.
Όταν εκδηλωθούν συμπτώματα, αυτά μπορεί να είναι:

• Δυσπεψία ή πόνος στην κοιλιά
• Σύγχυση ή ανησυχία που συνδέεται με προβλήματα
• Ανικανότητα, απώλεια ενδιαφέροντος για σεξ και ανάπτυξη στήθους στους άντρες (γυναικομαστία)
• Ναυτία και εμετός
• Αιμορραγίες της μύτης ή των ούλων
• Κόπρανα υποκίτρινα ή στο χρώμα του άργιλου
• Αραχνοειδή αιμοφόρα αγγεία στο δέρμα (ευρυαγγείες)
• Πρήξιμο ή συγκέντρωση υγρού στα πόδια (οίδημα) και στην κοιλιά (ασκίτης)
• Εμετός με αίμα ή κόπρανα με αίμα
• Αδυναμία
• Απώλεια βάρους
• Κιτρινωπό δέρμα, βλεννώδεις μεμβράνες, ή κίτρινα μάτια (ίκτερος)

Ενδείξεις και εξετάσεις

Κατά τη διάρκεια της φυσικής εξέτασης ο γιατρός μπορεί να διαπιστώσει:

• Διογκωμένο το συκώτι ή τη σπλήνα
• Διόγκωση του στήθους
• Διόγκωση της κοιλιάς, ως αποτέλεσμα συγκέντρωσης υγρού
• Ερυθρότητα των παλαμών
• Αραχνοειδή αιμοφόρα αγγεία στο δέρμα (ευρυαγγείες)
• Μικρότερα (συρρικνωμένα) δάχτυλα
• Μικρούς όρχεις
• Διεσταλμένες φλέβες στο κοιλιακό τοίχωμα
• Κιτρινωπό χρώμα ματιών ή δέρματος (ίκτερος)

Οι εξετάσεις μπορούν να αποκαλύψουν προβλήματα στο συκώτι, όπως:

• Αναιμία (που ανιχνεύεται με γενική εξέταση αίματος)
• Θρομβώσεις
• Προβλήματα στη λειτουργία του συκωτιού (που ανιχνεύονται με τις ηπατικές δοκιμασίες)
• Χαμηλή λευκωματίνη ορού

Για την αξιολόγηση της ηπατικής λειτουργίας μπορεί να γίνουν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• Μαγνητική τομογραφία της κοιλιάς
• Αξονική τομογραφία της κοιλιάς
• Υπερηχογράφημα της κοιλιάς

Η κίρρωση του ήπατος επιβεβαιώνεται με βιοψία.

Ορισμένοι ασθενείς θα πρέπει να ελέγχονται για καρκίνο του ήπατος κάθε έξι μήνες. Ο γιατρός σας θα ελέγχει τα επίπεδα άλφα εμβρυοπρωτεΐνης μέσω εξέτασης αίματος και θα ζητά απεικονιστική εξέταση (υπερηχογράφημα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία).



Θεραπεία

Όλοι όσοι πάσχετε από κίρρωση του ήπατος μπορείτε να ωφεληθείτε από ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως:

• Κόψτε το αλκοόλ.
• Περιορίστε το αλάτι από τη διατροφή σας.
• Υιοθετήστε υγιεινή διατροφή.
• Εμβολιαστείτε για τη γρίπη, την ηπατίτιδα Α και την ηπατίτιδα Β, και τον πνευμονιόκοκκο (κατόπιν σύστασης του γιατρού σας).
• Πείτε στον γιατρό σας για κάθε είδους φάρμακα ή βότανα ή συμπληρώματα που παίρνετε τώρα ή σκέφτεστε να πάρετε.

Θεραπείες υπάρχουν και για τις διάφορες επιπλοκές της κίρρωσης, που είναι:

• Αιμορραγικοί κιρσοί – με άνω ενδοσκοπική περίδεση και σκληροθεραπεία
• Συγκέντρωση υγρού στην κοιλιά (ασκίτης) – με διουρητικά, περιορισμό των υγρών και του αλατιού, και αφαίρεση του υγρού (παρακέντηση)
• Διαταραχές της πήξης του αίματος – με προϊόντα αίματος ή βιταμίνη Κ
• Σύγχυση ή εγκεφαλοπάθεια – με λακτουλόζη και αντιβιοτικά
• Μολύνσεις – με αντιβιοτικά

Μια διαδικασία αποκαλούμενη διασφαγιτιδική ενδοηπατική αναστόμωση (TIPS) είναι μερικές φορές απαραίτητη για τους κιρσούς του οισοφάγου ή τον ασκίτη.
Όταν η κίρρωση προχωρεί στο τελικό στάδιο, οι ασθενείς μπορεί να είναι υποψήφιοι για μεταμόσχευση ήπατος.


Ομάδες στήριξης

Αναζητήστε ανακούφιση από το στρες που προκαλεί η ασθένεια, προσχωρώντας σε ομάδα στήριξης, τα μέλη της οποίας μοιράζονται κοινές εμπειρίες και προβλήματα.


Πρόγνωση

Η κίρρωση προκαλείται από μη αναστρέψιμη βλάβη του συκωτιού. Αν δημιουργηθεί κίρρωση, το συκώτι δεν θεραπεύεται και η λειτουργία του δεν επανέρχεται στο φυσιολογικό. Είναι μια σοβαρή πάθηση που μπορεί να οδηγήσει σε πολλές επιπλοκές.
Χρειάζεται η βοήθεια γαστρεντερολόγου ή ειδικού γιατρού, ηπατολόγου, που θα αξιολογήσουν και θα διαχειριστούν τις επιπλοκές. Η κίρρωση μπορεί να οδηγήσει στην ανάγκη για μεταμόσχευση συκωτιού.



Επιπλοκές

• Διαταραχές στην πήξη του αίματος
• Συγκέντρωση υγρού στην κοιλιά (ασκίτης) και μόλυνση του υγρού (βακτηριακή περιτονίτιδα)
• Διευρυμένες φλέβες στον οισοφάγο, το στομάχι ή τα έντερα που αιμορραγούν εύκολα (κιρσοί του οισοφάγου)
• Αυξανόμενη πίεση στα αιμοφόρα αγγεία του συκωτιού (υπέρταση της πυλαίας φλέβας)
• Νεφρική ανεπάρκεια (ηπατονεφρικό σύνδρομο)
• Καρκίνος στο συκώτι (ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα)
• Διανοητική σύγχυση, αλλαγή στο επίπεδο συνείδησης ή κώμα (ηπατική εγκεφαλοπάθεια)

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας εάν:

• Αναπτύξετε συμπτώματα κίρρωσης

Καλέστε τον γιατρό σας, πηγαίνετε στα επείγοντα ή καλέστε το 166 εάν έχετε:

• Πόνο στην κοιλιά ή τον θώρακα
• Φούσκωμα στην κοιλιά ή ασκίτη που εμφανίστηκε πρόσφατα ή που ξαφνικά επιδεινώθηκε
• Πυρετό (πάνω από 38 C)
• Διάρροια
• Σύγχυση ή αλλαγή στην εγρήγορση, που επιδεινώνεται
• Πρωκτική αιμορραγία, εμετό με αίμα ή αίμα στα ούρα
• Δύσπνοια
• Εμετό περισσότερο από μία φορά την ημέρα
• Κιτρινωπό δέρμα ή μάτια (ίκτερος) που εμφανίστηκε ξαφνικά ή επιδεινώθηκε

Πρόληψη

Μην καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Εάν διαπιστώσετε ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε τον εαυτό σας σε σχέση με την κατανάλωση αλκοόλ, ζητήστε επαγγελματική βοήθεια.
Μέτρα για την πρόληψη μετάδοσης της ηπατίτιδας Β ή Γ:

• Αποφεύγετε τη σεξουαλική επαφή με άτομο που πάσχει από οξεία ή χρόνια ηπατίτιδα Β ή Γ.
• Χρησιμοποιείτε προφυλακτικό και κάνετε ασφαλές σεξ.
• Αποφεύγετε να μοιράζεστε προσωπικά είδη, όπως ξυραφάκια ή οδοντόβουρτσες.
• Μην μοιράζεστε βελόνες ή άλλα φαρμακευτικά προϊόντα (όπως τα καλαμάκια εισπνοής).
• Καθαρίζετε τα αίματα με διάλυμα που περιέχει μια μεζούρα χλωρίνης σε 10 μεζούρες νερού.

Ορισμός

Η χαμηλή πίεση, ή αλλιώς υπόταση, εμφανίζεται όταν η πίεση του αίματος κατά τη διάρκεια και μετά από κάθε κτύπο της καρδιάς είναι πολύ χαμηλότερη από ότι συνήθως. Αυτό σημαίνει ότι η καρδιά, ο εγκέφαλος και άλλα μέρη του σώματος δεν αιματώνονται αρκετά.


Εναλλακτικοί όροι

Χαμηλή πίεση του αίματος, Πίεση του αίματος – χαμηλή, Επιδόρπια υπόταση, Ορθοστατική υπόταση, Νευρογενής Ορθοστατική Υπόταση


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η πίεση του αίματος που είναι οριακά χαμηλή για ένα άτομο μπορεί να είναι φυσιολογική για ένα άλλο. Ο σοβαρότερος παράγοντας είναι ο λόγος για τον οποίο η πίεση αλλάζει από το φυσιολογικό.

Οι φυσιολογικές μετρήσεις της πίεσης κυμαίνονται μεταξύ 90/60 mm Hg (χιλιοστόμετρων του υδραργύρου) και 130/80 mm Hg. Αλλά μια σημαντική πτώση, ακόμη και κατά 20 mm Hg, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε ορισμένους ανθρώπους.

Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι υπότασης:

• H oρθοστατική υπόταση, συμπεριλαμβανομένης της επιδόρπιας ορθοστατικής υπότασης
• Η νευρογενής ορθοστατική υπόταση
• H oξεία υπόταση που παρουσιάζεται μετά από ξαφνική απώλεια αίματος (σοκ)

Η ορθοστατική υπόταση παρουσιάζεται μετά από ξαφνική αλλαγή στη στάση του σώματος, συνήθως όταν κάποιος ήταν ξαπλωμένος και σηκωθεί απότομα. Αυτός ο τύπος υπότασης διαρκεί συνήθως μόνο μερικά δευτερόλεπτα ή λεπτά. Εάν η υπόταση αυτή παρατηρείται μετά το φαγητό, ονομάζεται επιδόρπια ορθοστατική υπόταση. Αυτή η μορφή προσβάλλει συνηθέστερα ηλικιωμένους, άτομα με υπέρταση και όσους πάσχουν από τη Νόσο του Parkinson.

Η νευρογενής ορθοστατική υπόταση συχνά παρατηρείται σε νέους ενήλικες και παιδιά. Συμβαίνει όταν σταθεί κανείς όρθιος για πολλή ώρα. Τα παιδιά συνήθως ξεπερνούν αυτόν τον τύπο υπότασης.

Η χαμηλή πίεση προκαλείται συνήθως από ουσίες όπως:

• Αλκοόλ
• Αγχολυτικά φάρμακα
• Ορισμένα αντικαταθλιπτικά φάρμακα
• Διουρητικά
• Καρδιολογικά φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των αντιυπερτασικών και των φαρμάκων για τη στεφανιαία νόσο
• Φάρμακα που χρησιμοποιούνται στις χειρουργικές επεμβάσεις
• Παυσίπονα

Άλλα αίτια χαμηλής πίεσης του αίματος είναι:

• Προχωρημένος διαβήτης
• Αναφυλαξία (μια απειλητική για τη ζωή αλλεργική αντίδραση)
• Καρδιακές αρρυθμίες
• Αφυδάτωση
• Λιποθυμία
• Έμφραγμα
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Σοκ (από βαριάς μορφής μόλυνση, εγκεφαλικό επεισόδιο, αναφυλαξία, σοβαρό τραυματισμό ή έμφραγμα)

Συμπτώματα

Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• Συσκότιση όρασης
• Σύγχυση
• Ζαλάδα
• Λιποθυμία
• Αδιαθεσία
• Υπνηλία
• Αδυναμία

Ενδείξεις και εξετάσεις

Ο γιατρός σας θα σας εξετάσει για να διαπιστώσει τι προκαλεί τη χαμηλή πίεση. Πρέπει να ελέγξει αρκετές φορές τη θερμοκρασία σας, τον σφυγμό σας, τον ρυθμό αναπνοής, την αρτηριακή σας πίεση. Μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευτείτε για λίγο.

Ο γιατρός σας, μεταξύ άλλων, θα ρωτήσει:

• Ποια είναι η κανονική σας πίεση;
• Ποια φάρμακα παίρνετε;
• Τρώτε και πίνετε κανονικά;
• Είχατε πρόσφατα κάποια ασθένεια, ατύχημα ή τραυματισμό;
• Τι άλλα συμπτώματα έχετε;
• Έχετε λιποθυμικές τάσεις ή προσωρινή απώλεια συνείδησης;
• Νιώθετε ζάλη ή αστάθεια όταν είστε ξαπλωμένοι και πάτε να σηκωθείτε ή να ανακαθίσετε;

Μπορεί να χρειαστούν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• Καλλιέργειες αίματος για πιθανή μόλυνση/λοίμωξη
• Γενική και άλλες εξετάσεις αίματος, συμπεριλαμβανομένης της κυτταρικής διαφοροποίησης αίματος
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα
• Ανάλυση ούρων
• Ακτινογραφία κοιλιάς
• Ακτινογραφία θώρακος

Θεραπεία

Η υπόταση σε ένα υγιές πρόσωπο, που δεν προκαλεί προβλήματα, συνήθως δεν απαιτεί θεραπεία.

Εάν έχετε ενδείξεις ή συμπτώματα χαμηλής πίεσης, μπορεί να χρειάζεστε θεραπεία. Η θεραπεία εξαρτάται από το αίτιο της χαμηλής πίεσης. Η οξεία υπόταση που προκαλείται από σοκ είναι έκτακτο ιατρικό περιστατικό. Μπορεί να χρειαστείτε ενδοφλέβια μετάγγιση αίματος, να σας χορηγηθούν φάρμακα για να ανέβει η πίεση και να δυναμώσει η καρδιά, ή και άλλα φάρμακα όπως τα αντιβιοτικά. Για περισσότερες λεπτομέρειες, δείτε το άρθρο σχετικά με το σοκ.

Εάν υποφέρετε από ορθοστατική υπόταση που οφείλεται σε κάποιο φάρμακο, ο γιατρός σας μπορεί να σας αλλάξει τη δόση ή να σας χορηγήσει διαφορετικό φάρμακο. ΜΗΝ διακόψετε οποιοδήποτε φάρμακο χωρίς να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Άλλοι τρόποι για την αντιμετώπιση της ορθοστατικής υπότασης είναι να αυξήσετε τα υγρά που παίρνετε για την περίπτωση της αφυδάτωσης ή οι ειδικές κάλτσες συμπίεσης που ενισχύουν την πίεση του αίματος στα χαμηλότερα σημεία του σώματος.

Όσοι υποφέρουν από νευρογενή ορθοστατική υπόταση πρέπει να αποφεύγουν ό,τι την προκαλεί, όπως το να στέκονται για πολλή ώρα όρθιοι. Άλλοι τρόποι αντιμετώπισης είναι η λήψη άφθονων υγρών και η αύξηση του αλατιού στη διατροφή. (Ζητήστε από τον γιατρό σας συγκεκριμένες οδηγίες.) Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χορηγηθούν φάρμακα όπως το fludrocortisone.


Πρόγνωση

Η χαμηλή πίεση του αίματος μπορεί συνήθως να αντιμετωπιστεί επιτυχώς.


Επιπλοκές

• Σοκ
• Τραυματισμός από πτώση λόγω λιποθυμίας

Οι πτώσεις είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες για τους ηλικιωμένους. Οι σχετικοί με πτώση τραυματισμοί, όπως το κάταγμα ισχίου, μπορεί να έχουν δραματική επίπτωση στην ποιότητα ζωής ενός ανθρώπου.

Η οξεία υπόταση στερεί το οξυγόνο από το σώμα, πράγμα που μπορεί να βλάψει την καρδιά, τον εγκέφαλο και άλλα όργανα. Αυτός ο τύπος υπότασης μπορεί να είναι απειλητικός για τη ζωή εάν δεν αντιμετωπιστεί αμέσως.

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Όταν παρουσιάσετε συμπτώματα από την πτώση της πίεσης του αίματος, πρέπει αμέσως να καθίσετε ή να ξαπλώσετε με τα πόδια ελαφρώς ανυψωμένα (ψηλότερα από το επίπεδο της καρδιάς).

Εάν η χαμηλή πίεση του αίματος προκαλέσει λιποθυμία, ζητήστε άμεση ιατρική βοήθεια ή καλέστε το 166. Εάν ο ασθενής δεν αναπνέει ή δεν παρουσιάζει σφυγμό, εφαρμόστε τεχνητή αναπνοή.

Καλέστε τον γιατρό σας αμέσως εάν παρουσιάζετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Κόπρανα μαύρου ή καστανέρυθρου χρώματος
• Πόνο στο στήθος
• Ζαλάδα, αστάθεια
• Λιποθυμία
• Πυρετό υψηλότερο από 38 C
• Αρρυθμία
• Δύσπνοια

Επίσης καλέστε τον γιατρό σας εάν έχετε:

• Κάψιμο κατά την ούρηση ή άλλα ουρολογικά συμπτώματα
• Βήχα με φλέγματα
• Αδυναμία να φάτε ή να πιείτε
• Παρατεταμένη διάρροια ή εμετό

Πρόληψη

Εάν έχετε χαμηλή πίεση, ο γιατρός σας μπορεί να σας δώσει ορισμένες συμβουλές για να προλάβετε ή να μειώσετε τα συμπτώματα. Όπως:

• Να αποφεύγετε το αλκοόλ
• Να αποφεύγετε να στέκεστε πολλή ώρα όρθιοι (εάν έχετε νευρική υπόταση)
• Να καταναλώνετε άφθονα υγρά
• Να μην σηκώνεστε απότομα όταν είστε ξαπλωμένος
• Να χρησιμοποιείτε τις ειδικές κάλτσες συμπίεσης για να αυξάνετε την πίεση του αίματος στα πόδια

Ορισμός

Η σκλήρυνση κατά πλάκας (Σκ.Π) πρόκειται για αυτοάνοση πάθηση που προσβάλλει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Απομυελωνιτική ασθένεια.

Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η σκλήρυνση κατά πλάκας προσβάλλει περισσότερο το γυναικείο φύλο απ’ ότι το ανδρικό. Η διαταραχή πρωτοεμφανίζεται συνήθως μεταξύ των 20 – 40 ετών, αν και μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία.

Η Σκ.Π προκαλείται από βλάβη του ελύτρου / θήκη της μυελίνης, του προστατευτικού περιβλήματος των νευρικών κυττάρων. Όταν η θήκη αυτή υποστεί βλάβη, οι νευρικές ώσεις επιβραδύνονται ή σταματούν.

Η Σκ. Π πρόκειται για μια εξελισσόμενη πάθηση, εννοώντας ότι η νευρική βλάβη (νευροεκφυλισμός) επιδεινώνεται με τη πάροδο του χρόνου. Ο βαθμός επιδείνωσης διαφέρει από ασθενή σε ασθενή.

Η νευρική βλάβη οφείλεται σε φλεγμονή. Η φλεγμονή αναπτύσσεται όταν τα ίδια τα ανοσοκύτταρα επιτίθενται στο νευρικό σύστημα. Επανειλημμένα επεισόδια φλεγμονής, μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε τμήμα του εγκεφάλου και νωτιαίου μυελού.

Οι επιστήμονες αδυνατούν να δώσουν ακριβή απάντηση στο ερώτημα των παραγόντων που προκαλούν τη φλεγμονή. Οι περισσότερες απόψεις επισημαίνουν ότι μπορεί να ενοχοποιείται κάποιος ιός ή γενετική ανωμαλία ή και συνδυασμός των δύο.

Η Σκ.Π. εμφανίζεται συχνά στη βόρεια Ευρώπη, τις βόρειες πολιτείες των Η.Π.Α, τη νότια Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία. Γεωγραφικές μελέτες υποδεικνύουν ότι μπορεί να εμπλέκονται και περιβαλλοντικοί παράγοντες.

Άτομα με ιστορικό Σκ.Π. κι άτομα που κατοικούν σε περιοχές με υψηλότερο δείκτη εμφάνισης Σκ.Π, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα προσβολής της ασθένειας.


Συμπτώματα

Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα την εστία εντόπισης της επίθεσης και τον βαθμό σοβαρότητάς της. Τα επεισόδια δύναται να διαρκέσουν από μέρες, εβδομάδες έως και μήνες. Τα επεισόδια αυτά σημειώνουν εναλλαγές με περιόδους ύφεσης .

Διάφοροι παράγοντες όπως πυρετός, ζεστά λουτρά, έκθεση στον ήλιο κι άγχος, ενδέχεται να προξενήσουν ή να επιδεινώσουν τις επιθέσεις.

Η υποτροπή είναι σύνηθες. Ωστόσο, η πάθηση μπορεί να επιδεινωθεί και δίχως περιόδους απουσίας συμπτωμάτων.

Καθ΄ ότι τα νεύρα μπορούν να υποστούν βλάβη σε οποιοδήποτε σημείο του εγκεφάλου ή νωτιαίου μυελού, οι πάσχοντες από Σκ.Π. μπορεί να εμφανίζουν συμπτώματα σε οποιοδήποτε σημείου του σώματος.

Μυϊκά συμπτώματα:

• Απώλεια ισορροπίας
• Μυϊκοί σπασμοί
• Αιμωδία ή περιοχικές διαταραχές της αισθητικότητας
• Κινητικά προβλήματα στα άνω και κάτω άκρα
• Προβλήματα βάδισης
• Προβλήματα συντονισμού και μικρών βημάτων
• Τρέμουλο / Τρόμο στο ένα ή και τα δύο χέρια ή πόδια
• Αδυναμία ενός ή και των δύο άνω ή κάτω άκρων .

Εντερικά και κυστικά συμπτώματα:

• Δυσκοιλιότητα κι ακράτεια κοπράνων
• Δυσκολίες έναρξης ούρησης
• Συχνή επιθυμία ούρησης
• Έντονη επιθυμία ούρησης
• Ακράτεια ούρων

Οφθαλμικά συμπτώματα:

• Διπλωπία
• Οφθαλμική ενόχληση
• Μη ελεγχόμενο/ ακούσιο βλεφαρόσπασμα
• Απώλεια όρασης (συνήθως επισυμβαίνει ομόπλευρα)

Αιμωδία, μυρμηκίαση ή άλγος

• Άλγος προσώπου
• Επίπονοι μυϊκοί σπασμοί
• Μυρμηκίαση ή αίσθημα καύσου στα χέρια και στα πόδια

Άλλα εγκεφαλικά και νευρικά συμπτώματα:

• Μειωμένη συγκέντρωση, πτωχή κρίση κι απώλεια μνήμης
• Δυσκολία εκλογίκευσης και ικανότητας επίλυσης προβλημάτων
• Κατάθλιψη ή αίσθημα στενοχώριας
• Ζάλη και προβλήματα ισορροπίας
• Απώλεια ακοής

Σεξουαλικά συμπτώματα:

• Προβλήματα στύσης
• Προβλήματα κολπικής εφύγρανσης

Συμπτώματα ομιλίας και κατάποσης:

• Σύγχυση / σύντμηση συλλαβών ή δυσκολία κατανόησης του λόγου
• Προβλήματα μάσησης και κατάποσης

Η κόπωση συνιστά ένα αρκετά ενοχλητικό σύμπτωμα, καθώς εξελίσσεται η νόσος. Παρουσιάζει επιδείνωση κατά τις απογευματινές ώρες.


Σημεία κι εξετάσεις

Τα συμπτώματα της πολλαπλής σκλήρυνσης, μπορεί να μιμούνται συμπτώματα άλλων διαταραχών του νευρικού συστήματος. Η διάγνωση της πάθησης βασίζεται στη διαφοροδιάγνωση.

Άτομα που πάσχουν από μια μορφή της Σκ.Π. που έχει ονομαστεί δευτεροπαθής εξελισσόμενη σκλήρυνση κατά πλάκας (υποτροπιάζουσα – υφέσιμη), ενδέχεται να έχουν ιστορικό τουλάχιστον δύο επιθέσεων, οι οποίες διαχωρίζονται μεταξύ τους από περιόδους ύφεσης ή απουσίας συμπτωμάτων.

Ο θεράπων ιατρός μπορεί να υποπτευθεί Σκ.Π. αν υπάρχει μειωμένη λειτουργία σε δύο διαφορετικά τμήματα του κεντρικού νευρικού συστήματος (όπως μη φυσιολογικά αντανακλαστικά) σε διαφορετικές χρονικές περιόδους.

Μια νευρολογική εξέταση μπορεί να αναδείξει μειωμένη νευρική λειτουργία σε μια περιοχή του σώματος ή σε πολλές (εξάπλωση μειωμένης νευρικής λειτουργίας).
Η εξέταση περιλαμβάνει:

• Μη φυσιολογικά νευρικά αντανακλαστικά
• Μειωμένη ικανότητα κίνησης τμήματος του σώματος
• Μειωμένη ή μη φυσιολογική αισθητικότητα
• Άλλες απώλειες του κεντρικού νευρικού συστήματος

Μια οφθαλμική εξέταση μπορεί να αναδείξει:

• Μη φυσιολογική ανταπόκριση της κόρης του οφθαλμού
• Αλλαγές στα οπτικά πεδία ή στις οφθαλμικές κινήσεις
• Μειωμένη οξύτητα οράσεως
• Προβλήματα στα εσωτερικά τμήματα του οφθαλμού
• Ταχείες οφθαλμικές κινήσεις προκληθείσες από κίνηση του οφθαλμού

Οι διαγνωστικές εξετάσεις της πολλαπλής σκλήρυνσης περιλαμβάνουν:

• Οσφυϊκή παρακέντηση (νωτιαία / σπονδυλική προσπέλαση – ήπια και στιγμιαία-) για εξετάσεις εγκεφαλονωτιαίου υγρού, συμπεριλαμβανομένου ολιγικλωνικές ζώνες στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ – CSF)
• Μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου και της σπονδυλικής στήλης, οι οποίες είναι σημαντικές για τη διάγνωση και τη παρακολούθηση της Σκ.Π
• Μελέτη νευρικής λειτουργίας (προκλητά οπτικά δυναμικά)

Θεραπεία

Έως και σήμερα δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία / ίαση με αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα για την εν λόγο πάθηση. Ωστόσο, υπάρχουν θεραπευτικές αγωγές που επιβραδύνουν τα συμπτώματα / εξέλιξη της νόσου. Στόχος της θεραπείας είναι ο έλεγχος των συμπτωμάτων, καθώς και να διατηρήσει ο ασθενής μια φυσιολογική ποιότητα ζωής.

Τα φαρμακευτικά σκευάσματα που χρησιμοποιούνται για να επιβραδύνουν την εξέλιξη της πάθησης και λαμβάνονται μακροχρόνια, περιλαμβάνουν:

• Ιντερφερόνες, οξικό άλας γλατιραμέρης, μιτοξαντρόνη και ναταλιζουμάβη, τα οποία είναι εγκεκριμένα για τη θεραπεία της Σκ.Π
• Μεθοτρεξάτη, αζαθιοπρίνη, ανοσογλοβουλίνη ενδοφλεβίως (IVIg) και κυκλοφωσφαμίδη (Cytoxan), μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση που τα ανωτέρω φαρμακευτικά σκευάσματα δε λειτουργούν επαρκώς

Τα στεροειδή μπορούν κι αυτά να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση της σοβαρότητας των επιθέσεων.

Τα φαρμακευτικά σκευάσματα που χορηγούνται για τον έλεγχο των συμπτωμάτων περιλαμβάνουν:

• Φάρμακα για την αντιμετώπιση των μυϊκών σπασμών, όπως Lioresal, τιζανιδίνη ή βενζοδιαζεπίνη
• Χολινεργικά φάρμακα για μείωση των προβλημάτων ούρησης
• Αντικαταθλιπτικά για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων συμπεριφοράς και διάθεσης
• Αμανταδίνη για την αντιμετώπιση της κούρασης

Τα παρακάτω ενδέχεται να βοηθήσουν τους πάσχοντες από Σκ.Π:

• Φυσικοθεραπεία, λογοθεραπεία, εργασιοθεραπεία κι ομάδες υποστήριξης
• Υποβοηθητικά εξαρτήματα, όπως πατερίτσες, ανυψωτήρες κλίνης, καθίσματα εντός το λουτρού, βοηθήματα βάδισης και μπάρες τοίχου
• Ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα σωματικής άσκησης, εκτελούμενο στα αρχικά στάδια της νόσου
• Υιοθέτηση υγιεινού τρόπου ζωής κι επαρκής ξεκούραση κι ανάπαυση
• Αποφυγή κόπωσης, άγχους, έκθεσης σε υπερβολική θερμοκρασία και προσβολής από παθολογικές καταστάσεις (π.χ. συνάχι)

Συχνά απαιτούνται μετατροπές στην οικία προς εξασφάλιση της ασφάλειας κι ευκολίας κίνησης εντός αυτής.



Πρόγνωση

Η πρόγνωση της πάθησης ποικίλλει και είναι αρκετά δυσχερής να προβλεφθεί. Αν και πρόκειται για χρόνια νόσο και μη ιάσιμη, το προσδόκιμο ζωής μπορεί να είναι ανάλογη του φυσιολογικού ή σχεδόν του φυσιολογικού. Οι περισσότεροι ασθενείς με Σκ.Π. συνεχίζουν να περπατούν και να λειτουργούν στην εργασία τους, με ελάχιστη ανικανότητα, για περισσότερο από 20 έτη.

Οι ασθενείς με τα παρακάτω χαρακτηριστικά, διαθέτουν την καλύτερη πρόγνωση:

• Γυναικείο φύλο
• Άτομα που είχαν ηλικία μικρότερη των 30 ετών όταν προσβληθήκαν από τη νόσο
• Άτομα που δεν έχουν συχνές επιθέσεις
• Άτομα που η πάθηση έχει διαδρομή εξάρσεων και υφέσεων
• Άτομα των οποίων η πάθησή τους είναι περιορισμένη, όπως αποδεικνύεται από απεικονιστικές εξετάσεις

Ο βαθμός ανικανότητας κι ενόχλησης εξαρτάται από:

• Τη συχνότητα των επιθέσεων
• Τη σοβαρότητα των επιθέσεων
• Το τμήμα του κεντρικού νευρικού συστήματος που προσβάλλεται σε κάθε επίθεση

Οι περισσότεροι ασθενείς επανακτούν φυσιολογική ή σχεδόν φυσιολογική δραστηριότητα, στο διάστημα μεταξύ των επιθέσεων. Σιγά – σιγά, η απώλεια των λειτουργιών γίνεται μεγαλύτερη και σημειώνεται μικρότερη βελτίωση στα μεσοδιαστήματα των επιθέσεων. Με τη πάροδο του χρόνου, πολλοί ασθενείς χρήζουν τη βοήθεια αναπηρικού αμαξιδίου για να κινηθούν και παρουσιάζουν όλο και μεγαλύτερη δυσκολία στη μεταφορά τους εκτός αυτού.

Τα άτομα που διαθέτουν σύστημα υποστήριξης, συχνά, είναι ικανά να παραμείνουν εντός της οικίας τους αυτόνομοι.


Επιπλοκές

• Κατάθλιψη
• Δυσκολία κατάποσης
• Δυσκολία σκέψης
• Όλο και περισσότερη απώλεια ικανότητας αυτοφροντίδας
• Οστεοπόρωση
• Ανάγκη εισαγωγής καθετήρα
• Έλκη πίεσης
• Παρενέργειες φαρμακευτικών σκευασμάτων που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της πάθησης
• Λοιμώξεις ουροδόχου οδού

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν:

• Εμφανίσετε οποιοδήποτε σύμπτωμα Σκ Π.
• Τα συμπτώματα επιδεινωθούν παρά τη θεραπευτική αγωγή
• Η κατάστασή σας επιδεινωθεί στο βαθμό που η αυτοφροντίδα στην οικίας σας δεν είναι πια εφικτή

Ορισμός

Το Υποβολαιμικό σοκ αποτελεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης και χαρακτηρίζεται από μαζική απώλεια αίματος και σωματικών υγρών με αποτέλεσμα να μην μπορεί η καρδιά να στείλει αρκετό αίμα στο σώμα. Αυτός ο τύπος σοκ μπορεί να αναγκάσει πολλά όργανα να πάψουν να λειτουργούν.


Εναλλακτικοί όροι

Σοκ - Υποβολαιμικό


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η απώλεια 1/5 περίπου της συνολικής ποσότητας αίματος από το σώμα προκαλεί υποβολεμικό σοκ.

Η απώλεια αίματος μπορεί να οφείλεται σε:

• Αιμορραγία από κοψίματα
• Αιμορραγία από άλλους τραυματισμούς
• Εσωτερική αιμορραγία, όπως του γαστρεντερικού σωλήνα

Η ποσότητα του αίματος στο σώμα σας μπορεί να μειωθεί δραματικά αν χάσετε πάρα πολλά υγρά, κάτι που μπορεί να συμβεί μετά από:

• Εγκαύματα
• Διάρροια
• Εμετό

Συμπτώματα

• Ανησυχία ή αναστάτωση
• Κρύο, υγρό δέρμα
• Σύγχυση
• Μειωμένη παραγωγή ούρων ή ανουρία
• Γενική αδυναμία
• Ωχρότητα δέρματος
• Γρήγορη αναπνοή
• Εφίδρωση, υγρό δέρμα
• Απώλεια αισθήσεων

Όσο μεγαλύτερη και ταχύτερη η απώλεια αίματος, τόσο εντονότερα τα συμπτώματα του σοκ.



Ενδείξεις και εξετάσεις

Η κλινική εξέταση διαπιστώνει ενδείξεις σοκ, όπως:

• Χαμηλή πίεση
• Χαμηλή θερμοκρασία σώματος
• Γρήγορο σφυγμό

Οι εξετάσεις που μπορούν να γίνουν περιλαμβάνουν:

• Γενική εξέταση αίματος
• Αξονική τομογραφία ή ακτινογραφίες ύποπτων περιοχών
• Ηχοκαρδιογράφημα
• Ενδοσκόπηση
• Καθετηριασμό δεξιάς καρδιάς (μέθοδος Swan-Ganz)

Θεραπεία

Αναζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια. Στο μεταξύ, ακολουθήστε αυτά τα βήματα:

• Φροντίστε να είναι ο ασθενής άνετα και ζεστά (για να αποφύγει την υποθερμία).
• Ξαπλώστε τον ασθενή οριζόντια με τα πόδια του ελαφρά ανυψωμένα ώστε να διευκολύνεται η κυκλοφορία του αίματος. Ωστόσο, εάν ο ασθενής έχει τραυματιστεί στο κεφάλι, τον λαιμό, την πλάτη ή τα πόδια, δεν πρέπει να τον μετακινήσετε εκτός αν είναι η ζωή του είναι σε άμεσο κίνδυνο.
• Μην του δώσετε υγρά από το στόμα.
• Εάν ο ασθενής έχει πάθει αλλεργική αντίδραση, αντιμετωπίστε την αλλεργική αντίδραση, εάν ξέρετε πώς.
• Εάν ο ασθενής πρέπει να μεταφερθεί, προσπαθήστε να τον κρατήσετε σε οριζόντια θέση, με το κεφάλι κάτω και τα πόδια ψηλότερα. Σταθεροποιήστε το κεφάλι και τον λαιμό του πριν μετακινήσετε έναν άνθρωπο που έχει πιθανόν τραυματιστεί στη σπονδυλική στήλη.

Στόχος της νοσηλείας στο νοσοκομείο είναι η αναπλήρωση του αίματος και των υγρών, με την εφαρμογή ενδοφλέβιου ορού στον βραχίονα.
Μπορεί να χρειάζεται η χορήγηση φαρμάκων όπως η ντοπαμίνη, η ντομπουταμίνη, η επινεφρίνη και η νορεπινεφρίνη, για την αύξηση της πίεσης και της παραγωγής αίματος από την καρδιά.


Άλλες θεραπείες για την αντιμετώπιση του σοκ είναι:

• Μηχανική παρακολούθηση της καρδιάς, συμπεριλαμβανομένου του καθετηριασμού δεξιάς καρδιάς (Swan-Ganz)
• Xρήση καθετήρα για τη συγκέντρωση και έλεγχο της παραγωγής ούρων

Πρόγνωση

Το υποβολεμικό σοκ είναι πάντα μια ιατρική έκτακτη ανάγκη. Ωστόσο, τα συμπτώματα και η εξέλιξη μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με:

• Τον όγκο αίματος που χάνεται
• Τον ρυθμό απώλειας του αίματος
• Την ασθένεια ή τον τραυματισμό που προκαλεί την απώλεια αίματος

Γενικά, οι ασθενείς με ηπιότερο σοκ έχουν καλύτερες πιθανότητες από εκείνους με σοβαρό σοκ. Στις περιπτώσεις σοβαρού σοκ, μπορεί να επέλθει ο θάνατος ακόμη κι αν υπάρξει άμεση ιατρική βοήθεια. Οι ηλικιωμένοι έχουν λιγότερες πιθανότητες να επανέλθουν μετά από σοκ.


Επιπλοκές

• Βλάβη στα νεφρά
• Βλάβη στον εγκέφαλο

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Το υποβολεμικό σοκ είναι επείγον ιατρό περιστατικό ! Καλέστε το 166 ή πηγαίνετε τον ασθενή στα Επείγοντα Περιστατικά νοσοκομείου.


Πρόληψη

Η πρόληψη του σοκ είναι ευκολότερη από την αντιμετώπισή του αφού συμβεί. Η άμεση αντιμετώπιση της αίτιας που το προκάλεσε, μειώνει τον κίνδυνο σοβαρού σοκ. Αν δοθούν άμεσα οι πρώτες βοήθειες, το υποβολεμικό σοκ μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο.

Ορισμός

Η σηψαιμία αποτελεί την παρουσία βακτηριδίων στην κυκλοφορία του αίματος (βακτηριαιμία) κι αρκετά συχνά συνοδεύει σοβαρές λοιμώξεις.


Εναλλακτικοί ορισμοί

«Δηλητηρίαση» του αίματος, Βακτηριαιμία συνοδευόμενη από σήψη, Σύνδρομο συστηματικής αντίδρασης στη φλεγμονή (SIRS).


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η σηψαιμία αποτελεί μια κρίσιμη, νοσηρή λοίμωξη / μόλυνση, με τάση ταχύτατης επιδείνωσης. Δύναται να προκληθεί από λοιμώξεις απ’ οποιουδήποτε σημείου του σώματος, συμπεριλαμβανομένου λοιμώξεις των πνευμόνων, της κοιλιακής χώρας και του ουροποιητικού συστήματος. Μπορεί να εμφανιστεί πριν ή παράλληλα με λοιμώξεις / μολύνσεις των οστών (οστεομυλίτις), του κεντρικού νευρικού συστήματος (μηνιγγίτις), της καρδιάς (ενδοκαρδίτις) ή άλλων ιστών.


Συμπτώματα

Η σηψαιμία μπορεί να κάνει την εμφάνισή της με οξύμωρα κύματα πυρετού, ρίγος, ταχύπνοια και ταχυκαρδία. Ο ασθενής παρουσιάζει όψη βαρέως πάσχοντος.

Τα συμπτώματα εξελίσσονται ταχύτατα σε σοκ (καταπληξία) με πυρετό ή μειωμένη θερμοκρασία σώματος (υποθερμία), πτώση της αρτηριακής πιέσεως, σύγχυση ή άλλες διαταραχές του νοητικού επιπέδου και διαταραχές πήξεως του αίματος που είναι υπεύθυνες για ένα συγκεκριμένο τύπο ερυθρών σημαδιών στο δέρμα (πετέχιες, εκχυμώσεις).

Πιθανότατα να παρατηρηθεί μείωση ή και απόλυτη διακοπή αποβολής ούρων.


Σημεία κι εξετάσεις

Κατά τη φυσική εξέταση πιθανόν να προκύψουν:

• Χαμηλή αρτηριακή πίεση
• Χαμηλή θερμοκρασία σώματος ή πυρετός
• Σημεία συσχέτισης και με άλλη πάθηση (όπως τη μηνιγγίτιδα, την επιγλωτίτιδα, την πνευμονία ή τη κυτταρίτιδα).

Εξετάσεις που επιβεβαιώνουν την ύπαρξη λοίμωξης είναι:

• Αιμοκαλλιέργεια
• Αέρια αίματος
• Συνολικός όγκος αίματος (ποσοτικός προσδιορισμός αίματος)
• Πηξιολογικός έλεγχος

-PT (χρόνος προθρομβίνης)
-PTT (χρόνος παραθρομβίνης)
-Επίπεδα ινωδογόνου

• Καλλιέργεια εγκεφαλονωτιαίου υγρού
• Καλλιέργεια οποιασδήποτε ύποπτης δερματικής περιοχής
• Προσδιορισμός αιμοπεταλίων
• Καλλιέργεια ούρων

Θεραπεία

Η σηψαιμία αποτελεί κρίσιμη κατάσταση και χρήζει ενδονοσοκομειακή νοσηλεία ή και ακόμη εισαγωγή σε μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ).

Χορηγούνται ενδοφλέβια υγρά και φαρμακευτική αγωγή για την ικανοποιητική διατήρηση της αρτηριακής πίεσης.

Χορηγείται επίσης οξυγονοθεραπεία, καθώς και αντιβιοτική αγωγή για την αντιμετώπιση της λοίμωξης.

Επί πηξιολογικών διαταραχών, απαιτούνται πλάσμα κι άλλα παράγωγα αίματος.

Πρόγνωση

Η πρόγνωση εξαρτάται από τον προσβεβλημένο οργανισμό, καθώς κι από την έγκαιρη νοσηλεία και φαρμακευτική αντιμετώπιση του ασθενούς. Τα ποσοστά θανάτου είναι αρκετά υψηλά (άνω του 50% για κάποιους οργανισμούς).


Επιπλοκές

Η σηψαιμία δύναται να εξελιχθεί ταχύτατα σε σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας των ενηλίκων (ARDS), σηπτικό σοκ και θάνατο.

Η σηψαιμία που οφείλεται (συνδυάζεται) σε μηνιγγόκοκκους, μπορεί να οδηγήσει σε σοκ ή σε αδρενεργική καταπληξία (Σύνδρομο Waterhouse – Friderichsen).


Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Η συγκεκριμένη πάθηση, αν δε συναντάται συχνά, συνιστά μια συνθλιπτική – νοσηρή παθολογική κατάσταση. Η πρόωρη επισήμανσή της, μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση του σοκ.

Αναζητήστε άμεση ιατρική βοήθεια αν:

• Ένα άτομο παρουσιάσει πυρετό, τρόμο με ρίγος και παρουσιάζει όψη πάσχοντος
• Οποιοδήποτε άτομο με ιστορικό πρόσφατης ασθένειας, παρουσιάσει αλλαγές της νοητικής του κατάστασης
• Υπάρχουν σημεία ενδοδερμικής αιμορραγίας

Καλέστε τον ιατρό σας εάν διαπιστώσετε παραλήψεις ή καθυστερήσεις στον προγραμματισμένο εμβολιασμό του παιδιού σας.



Πρόληψη

Η κατάλληλη αγωγή μιας εντοπισμένης λοίμωξης προλαμβάνει την ανάπτυξη σηψαιμίας. Το εμβόλιο κατά του αιμόφιλου της influenza B (HIB), καθώς και το αντιπνευμονιοκοκκικό εμβόλιο, έχουν ήδη μειώσει σημαντικά τον αριθμό των κρουσμάτων παιδιών με σηψαιμία. Και τα δύο παραπάνω εμβόλια, αποτελούν μέρος της προγραμματισμένης παιδικής ανοσοποίησης.

Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να συστηθεί η προληπτική λήψη αντιβιοτικής αγωγής, σε άτομα τα οποία έχουν άμεση επαφή με σηψαιμικό ασθενή.

Ορισμός

Η άτυπη πνευμονία αναφέρεται στην πνευμονία που οφείλεται σε συγκεκριμένα βακτηρίδια, συμπεριλαμβάνοντας τη Legionella pneumophila, το Mycoplasma pneumoniae και τη Chlamydophila pneumoniae.

Το άρθρο αυτό περιλαμβάνει μια γενική επισκόπηση της άτυπης πνευμονίας.

Εναλλακτικοί ορισμοί

Περιπατητική πνευμονία, Chlamydophila πνευμονία.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Η άτυπη πνευμονία που οφείλεται σε μυκόπλασμα και Chlamydophila, συνήθως εμφανίζεται υπό ήπια μορφή πνευμονίας, εν αντιθέσει με άλλους τύπους της νόσου, των οποίων η συμπτωματολογία κάνει την εμφάνισή της σε συντομότερο χρονικό διάστημα και λαμβάνει σοβαρή πρώιμη κλινική εικόνα.

Η πνευμονία από μυκόπλασμα προσβάλλει πιο συχνά νεαρότερα άτομα και τις περισσότερες φορές συνοδεύεται από αναιμία, συγκεκριμένους τύπους ερυθήματος και νευρολογικές διαταραχές, όπως μηνιγγίτιδα, μυελίτιδα κι εγκεφαλίτιδα. Για περισσότερες πληροφορίες όσον αφορά αυτόν τον τύπο πνευμονίας.

Η πνευμονία που οφείλεται σε βακτηρίδια της κατηγορίας των χλαμύδια, εμφανίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και υπολογίζεται ότι αποτελεί το 5 – 15% όλων των πνευμονιών. Ως επί το πλείστον, λαμβάνει ήπια μορφή και κατέχει χαμηλό ποσοστό θνησιμότητας.

Η άτυπη πνευμονία που οφείλεται στη Legionella αποτελεί το 2 – 6% των πνευμονιών και κατέχει υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας. Οι ηλικιωμένοι, οι καπνιστές, οι ασθενείς χρόνιων νοσημάτων και οι ανοσοκατεσταλμένοι, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο προσβολής του συγκεκριμένου τύπου πνευμονίας. Αναπνέοντας μολυσμένο αέρα (όπως μπορεί να συμβεί με τα κλιματιστικά συστήματα), επίσης ενοχοποιείται για την πρόκληση της πνευμονίας από Legionella.


Συμπτώματα

• Ρίγη
• Σύγχυση (ιδίως στην πνευμονία από Legionella)
• Βήχας
• Διάρροια (ιδίως στην πνευμονία από Legionella)
• Πυρετός
• Γενική αίσθηση κακουχίας
• Κεφαλαλγία
• Απώλεια όρεξης
• Μυϊκή δυσκαμψία κι άλγος
• Ταχύπνοια
• Ερύθημα (κυρίως στην πνευμονία από μυκόπλασμα)
• Δυσκολία αναπνοής

Σημεία κι εξετάσεις

Άτομα με υποψία πνευμονίας χρήζουν πλήρης ιατρικής εκτίμησης, περιλαμβάνοντας μια ολοκληρωμένη φυσική εξέταση, μια ακτινογραφία θώρακος - ιδιαίτερα αν η φυσική εξέταση δεν αποκλείσει το ενδεχόμενο της οξείας βρογχίτιδας ή άλλων αναπνευστικών λοιμώξεων.

Μπορούν να διεξαχθούν εναλλακτικές μελέτες / εξετάσεις, αναλόγως της σοβαρότητας της νόσου, οι οποίες περιλαμβάνουν:

• Ποσοτικό προσδιορισμό αίματος
• Καλλιέργεια αίματος
• Ανίχνευση αντισωμάτων ορού για συγκεκριμένα βακτήρια
• Βρογχοσκόπηση
• Ανοικτή βιοψία πνεύμονος (διεξάγεται μονάχα σε πολύ συγκεκριμένες καταστάσεις, οι οποίες παραμένουν αδιάγνωστες)
• Καλλιέργεια πτυέλων

Εξετάσεις ούρων και λήψη φαρυγγικού επιχρίσματος, πρέπει επίσης να διενεργείται.


Θεραπεία

Τα αντιβιοτικά αποτελούν τη θεραπεία εκλογής, στην άτυπη πνευμονία. Σε ήπιες κλινικές μορφές της νόσου, τα αντιβιοτικά χορηγούνται συνήθως δια του στόματος. Σε βαριές μορφές όμως, απαιτείται νοσηλεία κι ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικών, καθώς κι οξυγονοθεραπεία.

Τα αντιβιοτικά με μεγαλύτερη εφαρμογή στην άτυπη πνευμονία, περιλαμβάνουν:

• Αζιθρομυκίνη
• Κλαριθρομυκίνη
• Ερυθρομυκίνη
• Φλουοροκινολόνες και παράγωγά τους (όπως η λεβοφλοξασίνη)
• Τετρακυλίνες (όπως η δοξυκυκλίνη)

Πρόγνωση

Η πλειοψηφία των ασθενών με πνευμονία από μυκόπλασμα ή Chlamydophila, έχουν καλή έκβαση μετά τη λήψη κατάλληλης αντιβιοτικής αγωγής. Ωστόσο, δεν αποκλείεται η πιθανότητα υποτροπής της λοιμώξεως, σε περίπτωση που η αντιβιοτική αγωγή ληφθεί για μικρότερο χρονικό διάστημα των 2 εβδομάδων.

Η άτυπη πνευμονία συνήθως συνοδεύεται με ήπιες κλινικές μορφές της πνευμονίας, ενώ η πνευμονία από Legionella συγκεκριμένα, δύναται να λάβει βαριά μορφή, ιδιαίτερα στην περίπτωση των ηλικιωμένων, των ασθενών χρόνιων νοσημάτων κι των ανοσοκατεσταλμένων. Επί πρόσθετα, παρουσιάζει υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας.


Επιπλοκές

• Αιμολυτική αναιμία (κυρίως σε συνδυασμό με πνευμονία από μυκόπλασμα)
• Αναπνευστική ανεπάρκεια

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε πυρετό, βήχα ή δυσκολία αναπνοής. Πολλές είναι οι αιτίες πρόκλησης αυτών των συμπτωμάτων. Ο ιατρός οφείλει να αποκλείσει την πνευμονία.


Πρόληψη

Άγνωστοι παραμένουν οι μέθοδοι πρόληψης της άτυπης πνευμονίας, ούτε και διατίθεται ακόμη εμβόλιο κατά αυτής.